1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim MHP

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim MHP"

Fidan Erkan
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim MHP MHP nin 1999 daki Yükselişi 1991 seçimlerine Refah Partisi listelerinden katılarak yüzde 10 luk seçim barajını aşarak meclise giren Milliyetçi Hareket Partisi, 1995 seçimlerinde kendi ad ve listeleriyle seçime katılarak meclisde grubu olan parti oldu MHP seçimlerinden sonra yükselen terör ve milliyetçilik, MHP nin en parlak seçim sonucuna ulaşmasını da sağladı seçimlerinden % 17,97 oranında oy alarak ikinci parti olarak çıkan MHP, DSP ve ANAP la birlikte, 12 Eylül 1980 sonrası ilk kez iktidar ortağı oldu. Harita 1. (MHP99 HARİTA) 1999 seçimlerinde MHP nin aldığı oyların ortalamalardan farkına göre il grupları Haritadaki yeşil boyalı iller, Karadenizden Akdenize genişleyerek inen iller MHP nin ortalamanın (+/- % 15 x % 17,97) üzerinde oy aldığı illeri gösteriyor. Türkiye nin kuzeybatısıyla, güneydoğusunda odaklaşan kırmızı boyalı iller ise MHP nin Türkiye ortalamasının altında oy alabildiği yerler anlamına geliyor. Yeşil boyalı illerin doğu ve batısında görülen sarı boyalı iller, MHP nin 1999 seçimlerinde aldığı oy oranını artı/eksi yüzde 15 lik sınırlar içinde yansıtan, ortalama MHP illerini gösteriyor. Bu görünümüyle MHP, Türkiye nin doğusuyla batısını birbirinden ayıran sınır gibi çıkıyor ortaya. Bir başka deyişle 1999 seçimlerinin yükselen milliyetçilik dalgasının yansıması bu.

2 Harita 2. (MHP02 HARİTA) 2002 seçimlerinde MHP oylarının ortalamalara ve farklarına göre il grupları 2002 haritası, anadolunun ortasındaki MHP ağırlığını bir parça dağıtarak yeşil görünümü daha dağınık hale getirirken, güneydoğu anadoludaki MHP oylarının düşüklüğünün devam ettiğini ortaya koyuyor seçimlerinde bir önceki seçimde aldığı oyun yarısından fazlasını yitirerek ancak % 8,35 lik bir oy oranına ulaşabilen ve baraja takılan MHP, güneydoğu hariç hemen hemen tüm illerde büyük bir oy yitimi yaşıyor. Harita 3. (MHP99-02 KARŞILAŞTIRMA HARİTA) 1999 ve 2002 seçim sonuçları karşılaştırmasına göre MHP nin oy yitim haritası

3 1999 seçimlerine göre 2002 de MHP, hemen hemen tüm illerde oy yitiriyor. Ancak 1999 seçimlerinde oy oranı ortalamanın altında olan illerde, 2002 seçimlerinde de 1999 seçimlerinde aldıkları kadar oy alabildiği gözleniyor MHP nin seçimlerinde MHP nin oy oranını 1999 un üzerine çıkarabildiği tek il, karadeniz sahilinin yeni illerinden olan Bartın oluyor il genel meclisi seçimleri MHP nin yeniden yükseliş trendine girdiğini gösteren seçimler oluyor. Harita 4. (MHP04 HARİTA) 2004 il genel meclisi seçimlerinde MHP nin aldığı oyların illere göre dağılımı 2004 il genel meclisi seçimlerinde MHP nin yüzde 10,5 e yükselen ve barajı aşabilir oy oranıyla kuzeydoğu anadoluya uzanan bir oy yükseltme dağılımı çıkıyor ortaya. Haritada yeşile boyanmış bu iller, trakya / marmara ve güneydoğu anadolu dışında kalan illerde MHP nin genel oy ortalamasının üzerine çıktığını gösteriyor. Böylece MHP hem dönemi iktidar ortaklığı sarsıntısını atlatmış, hem de kürt bölgesinin etrafını yükselen milliyetçilik akımıyla çevrelemiş oluyor.

4 Harita 5. (MHP07 HARİTA) 2007 genel milletvekili seçimlerinde MHP nin aldığı oylarının ortalamalar açısından il dağılımı 2007 ye gelindiğinde MHP bir kademe daha yükselerek yüzde 14,4 lük oy oranıyla barajı aşan üçüncü parti olurken, 1999 da ulaştığı düzeye bir adım daha yaklaşmış oluyor. Ama bu yaklaşma, bir diğer deyişle oy artışı MHP yi güneydoğu anadoluyu çevrelemek yerine 2004 e göre biraz daha batıya kaydırmış görünüyor. Haritada yeşile boyanmış iller olarak yansıyan MHP nin kendi ortalama (+/- % 15 x % 14,4) oy oranının üzerindeki iller, anadolunun ortasında karadenizden akdenize çizgi olarak uzanan ve sahilden batıya doğru yayılan bir gelişme yapısı ortaya koyuyor. MHP oylarının bu mekansal dağılım değişimi, güneydoğu anadolu bölgesindeki kırmızı bölgenin genişlemesiyle birlikte ele alındığında, MHP nin 2004 seçimlerinde sergilediği büyüme çizgisinden daha farklı bir yöne doğru gelişme eğilimi sergilediğini düşündürüyor.

5 Harita 6. (MHP99-07 KARŞILAŞTIRMA HARİTA) MHP oylarının illere dağılımının değişimi ( oy dağılım karşılaştırması) Harita, MHP nin 1999 seçimlerinde en güçlü olduğu illerde eski gücüne ulaşamadığını, buna karşılık Edirne, Aydın, Bartın ve Kars illerinde 1999 oy düzeyinin üzerine çıktığını gösteriyor. Haritanın sarıya boyanmış illeri ise, MHP nin 1999 düzeyine ulaşabildiği illeri sergilerken, bu illerin ağırlıkla batıda dikkat çekici. Güneydoğu anadoluda MHP nin ortalama oy düzeyi düşük de olsa, 2007 seçimlerinde yeniden 1999 da MHP nin ulaştığı en üst düzeye ulaşması, azımsanacak bir gelişme değil. Çünkü MHP nin 2007 seçimlerinde aldığı oy, 1999 seçimlerinde aldığı oyun yüzde 25 gerisinde kalıyor. Sonuç olarak MHP, 2002 seçimlerinde AKP ye kaptırdığı seçmenlerinin bir bölümünü geri alması ve batıda denize açılan yapısıyla 2007 MHP sinin 1999 MHP sinden daha farklı bir seçmen kitlesini de kendisine doğru çekme sürecinde olduğu söylenebilir. Belki mekana yansıyan bu seçmen değişiminde, laiklik mitinglerinin etkisi olduğu söylenebilir. Ama MHP nin seçmen niteliğinin değişimi konusunda sergilenen bu ipuçları, bir değişimin değil salt mekan kaymasının yansımaları olabileceği gibi, zaman içinde ve araştırmalarla netlik kazanacak yeni bir yapılanmanın habercisi de olabilir.

Benzer belgeler

1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim AKP

1999 dan 2007 ye Seçmen Tercihleri ve Değişim AKP VERİ ARAŞTIRMA A.Ş. Bu çalışma, Radikal Gazetesinin isteği üzerine seçim istatistiklerinden yararlanılarak VERİ ARAŞTIRMA A.Ş. tarafından RADİKAL Gazetesi