TARIM TEKNOLOJİLERİNDEKİ GELİŞMELER: HASSAS TARIM

Transkript

1 TARIM TEKNOLOJİLERİNDEKİ GELİŞMELER: HASSAS TARIM

2 GİRİŞ Tarım, ülkemizde uzun yıllardır bilişim sektörünün ilgi alanı dışında kalmış olmasına karşın, gelişmiş ülkelerde özellikle bilişim teknolojilerinin gelişimiyle insana, bitkiye, hayvana, çevreye duyarlı, üretimde kalite ve verimlilik artışına olanak sağlayan ciddi bir değişim içerisindedir. Bu nedenle tarım ile bilgi ve teknolojiyi birleştirmek, yani akıllı tarım uygulamalarını gerçekleştirmek ülkemiz için de olmazsa olmazların başında gelmektedir. Tarımsal üretimde insan gücünden hayvan gücüne ve daha sonra da traktör gücüne geçiş sürecinin devamı olarak değerlendirilen Hassas Tarım (Precision Farming) bilişim çağının gelişen teknolojilerinin ekonomik ve çevre ile bütünleşik üretim faaliyetlerinde kullanımını ifade etmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 2

3 Tarımsal Faaliyetlerdeki Değişimler Üretim artışını öngören yaklaşımlar Ekonomik karlı üretim yaklaşımları Kaliteli üretim yaklaşımları Sürdürülebilir çevre ve doğal kaynak koruma esaslı yaklaşımlar Biyosistem Mühendisliği Bölümü 3

4 Tarımda Teknoloji Gelişimi İlkel yaşamdan tarım toplumuna geçiş - İnsan Gücü ve El Aletleri - İnsan Gücü ve Hayvan gücü Tarım Toplumundan Sanayi Toplumuna Geçiş - Hayvan Gücü ve Mekanik Güç (Traktör) - Tam Mekanizasyon Sanayi Toplumundan Bilgi Toplumuna Geçiş - Hassas Tarım Biyosistem Mühendisliği Bölümü 4

5 Hassas tarımdan önceki mekanizasyon süreçlerinin hiç birisinde ürün ve toprak koşullarında tarla içi değişkenlik dikkate alınmamaktaydı. Günümüzde, teknolojik gelişmelerin varlığı bu değişkenliğin; - Ölçülebilmesine - Analiz edilmesine ve - Değişkenliğe uygun davranılabilmesine olanak vermektedir. Günümüzde özellikle sınırlı toprak kaynaklarına sahip üreticilerin - Daha yüksek verim - Daha çok gelir kaygısı - Bu değişkenliği dikkate alarak üretim yapmalarına neden olmaktadır. Mikro işlemciler ve diğer elektronik donanımlarda yaşanan gelişmeler ise üreticilerin bu hedeflerine ulaşmalarında kolaylık sağlamaktadır. Bu yeni tarımsal üretim yaklaşımına günümüzde Hassas Tarım ve bu yaklaşımın gerisindeki teknolojiye de Değişken Düzeyli uygulama Teknolojisi adı verilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 5

6 Bilişim ve haberleşme teknolojilerinde meydana gelen gelişmeler ile tarımsal mekanizasyonun gelişim sürecinde; 1. Başlangıç düzeyinde Bilişim Sistemlerinin ve Teknolojilerinin kullanıldığı hassas tarım: a) Tarım işletmelerinin kişisel bilgisayar varlığı ve bu bilgisayarlar ile; -Kayıt kontrolü -Kayıt tutma -Geçmiş kayıtlara erişme -Kayıtlar arasında neden-sonuç analizlerinin yapılması b) Traktörlere yerleştirilen elektronik donanımlar aracılığı ile; - İlerleme hızı - Kuyruk mili devri - Toplam mesafe - Yakıt tüketimi - İş başarısının tespiti ve izlenmesi c) Bitki koruma makineleri üzerinde yer alan kontrol ve veri depolama olanakları Biyosistem Mühendisliği Bölümü 6

7 2. İleri düzeyde Bilişim Teknolojilerinin kullanıldığı Hassas Tarım: Bu aşamada önceki düzeyde tanımlanan bulut tahmin (BT) unsurlarının tümü uygulamada kullanılmakta ancak bunlara ek olarak işlemlerin konumsal verilerle ilişkilendirilmesi sayesinde; Toprak haritalaması Verim haritalaması Tarımsal veri yolları (agricultural bus systems) ile donatılmış traktörler, GPS esaslı ölçüm sistemleri, Değişken düzeyli uygulama teknolojileri yer almaktadır. Bu düzeydeki mekanizasyon uygulamalarının temel odak noktaları; verim artışı, girdi kullanımının azaltılması, maliyetin azaltılması ve çevreye duyarlılık Biyosistem Mühendisliği Bölümü 7

8 Geleneksel Tarımın Temel Karakteristikleri Geleneksel tarımda kullanılan; Tohumluk Damızlık Su Gübre Kimyasal ilaç gibi girdilerin, Büyüklüğü ne olursa olsun, arazinin tümü esas alınarak ortalamalardan (ortalama gübre isteği, ortalama ilaç normu, ortalama su isteği, ortalama ekim normu) hareket edilerek tekdüze uygulanmakta ve bunlar için klasik mekanizasyon araçları kullanılmaktadır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 8

9 Hassas Tarım nedir? Hassas Tarımın bir tarım arazisini tek düze değil üzerindeki değişkenliklerin konumu ile belirleyip bu özelliklere uygun yönetimin uygulamaya adapte edilmesidir. Dolayısıyla arazilerin küçük ölçekte dahi değişim gösterebilen karakteristik özelliklerine uygun, doğal yetişme koşulları ve mevcut durumu da dikkate alarak tarımsal alanların değerlendirilmesidir. Bir diğer deyişle, Hassas Tarım; tarlanın her yönüyle homojenmiş gibi değil değişiklik gösteren arazi içi özelliklerine uygun olarak işlenmesidir. Küçük ölçeklerde doğal yetişme koşullarındaki farklar; toprak tipi, toprak yapısı, topraktaki bitki besin maddelerinin durumu, sulama, ekim sıklığı gibi faktörlere bağlıdır. Doğal büyüme koşullarında küçük farklılıklar toprak türüne, eğim, tepe, vadi, su ve topraktaki besin tutma, bitki yoğunluğu ve diğer faktörlere bağlı olabilir. Bu heterojen yapı bitkisel üretim de dikkate alınmalıdır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 9

10 Homojen Toprak ve Ürün Özellikleri Değişken Oranlı Uygulama Potansiyeli Düşük Heterojen Yüksek Toprak tipi ve tekstürü Organik madde Bitki besin elementlerin Tohum yatağı (toprak isleme, sıkışma)) Ekim sıklığı ve tohum çeşidi Büyüme durumu (çıkış, gelişme) Nem, sulama Hastalık, yabancı ot Biyosistem Mühendisliği Bölümü 10

11 Yani Hassas Tarım: - Gerekeni, - Gerektiği yere, - Gerektiği zaman, - Gerektiği kadar kullanımı temel almış olan bir teknolojidir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 11

12 Hangi Değişkenlikler Yönetilir? 1. Mekansal değişkenlik (arazi üzerinde değişen) - Fiziksel: toprak özellikler, - Kimyasal: besin elementi, ph -Biyolojik: hastalık, gelişme 2. Zamansal değişkenlik (yıldan yıla, yetişme periyodu boyunca) 3. Tahmin edilen Hassas tarım teknolojilerinin ihtiyaç duyduğu en önemli şey : «BİLGİ» Biyosistem Mühendisliği Bölümü 12

13 Hassas Tarım Uygulamalarında, Neler Yapılabilir? 1) Arazideki ürünün verimini, nemini, yağ ve protein seviyesini haritalayarak yani konumları ile belirlemek 2) Toprak örneklemeleri yaparak elde edilen haritalardan uygun gübre kullanımı sağlamak, 3) Bitkiden direk algılama yaparak gübre uygulaması yapmak, 4) Tarımsal alanların uygun zamanda ve uygun şekilde ekime hazırlanması, 5) Bitki hastalık ve zararlılarından kaynaklanan zararların tespiti ile uygun ve yeterli miktarda ilaçlamanın yapılması, 6) Suyun etkin kullanımını saglamak, 7) Hasat zamanı ve yıl içerisinde üretilen ürün tahmini ve belirlenmesi, 8) Arazi sınırlarının belirlenmesi, arazi kullanımı ve bitki örtüsü sınıflandırılması. 9) Sıra arası bitkilerde sıra aralarını düzgün oluşturulması Biyosistem Mühendisliği Bölümü 13

14 Hassas Tarım Teknolojileri Hassas tarımı oluşturan etmenleri üç temel başlık altında toplanabilir. A-Veri Toplama teknolojileri 1-Küresel Konum Belirleme 2-Ürün verimi görüntüleme 3-Toprak özelliklerini belirleme 4-Ürün ve tarla koşullarını izleme B-Veri işleme ve karar verme 1-Haritalama yazılımları 2-Modelleme 3-Ekonomik analiz 4-Coğrafik bilgi sistemi C-Uygulama 1-Otomatik kontrol sistemleri 2-Değişken düzeyli uygulama 3-Otomatik dümenleme Biyosistem Mühendisliği Bölümü 14

15 Hassas Tarımın Aşamaları 1. Küresel Konumlama Sistemi (GPS) 2. Coğrafi Bilgi Sistemi (GIS) 3. Verim Görüntüleme Sistemi 4.Uzaktan Algılama 5.Değişken Oranlı Uygulama Teknolojisi (VRT) Biyosistem Mühendisliği Bölümü 15

16 Biyosistem Mühendisliği Bölümü 16

17 Biyosistem Mühendisliği Bölümü 17

18 Hassas Tarım Sisteminin bileşenleri ve etkileşimler (Türker, 2001) Biyosistem Mühendisliği Bölümü 18

19 Hassas tarımın başarılı olabilmesi için üç ana unsura dayalı olmalıdır. Bilgi Teknolojiler Yönetim Bilgi: Tarım üreticileri için en önemli kaynaktır. Üretimin her aşamasında, planlamadan başlayarak ürün hasatından sonra toprağın işlenmesine kadar, doğru zamanda ve doğru bilgi çok önemlidir. Tarım üreticileri için bilgiler, ürünlerin özelliklerini, toprağın özelliklerini, gübre için gereksinimler, otların yoğunluğu verim ile ilgili bilgiler ve diğer içermektedir. Hassas tarım teknolojisini kullanan tarım üreticileri her aşamada bilgiyi bulmaları ve kullanmaları gerekmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 19

20 Modern teknolojiler: Başarı için ikinci anahtardır. Bilgisayarlar bu tür teknolojiler açısından örnek gösterilebilir. Bilgisayarlar, çiftçilere bilgiyi daha kullanışlı hale getirmeye ve daha etkin kullanmaya yardımcı olacaktır. Bilgisayar programları ve elektronik tablolar, veri tabanları, coğrafi bilgi sistemleri (GIS) ve uygulamalı yazılım türleri da buna dahil olmak üzere geliştirilmiş olup piyasada bulunmaktadırlar. Konumlandırma verileriyle birlikte yukarıda belirtilen bilgiler kullanıldığında, çiftçiler GİS aracını kullanarak alanların haritalarını çıkartabilirler. Mevcut olan veya geliştirme aşamasında olan özel sensörler ile toprağın durumunu ve koşullarını, bitkilerin durumunu ve ürün hasat sürecini gösterir ve düzeltme veya kontrol işlemlerinde kullanılabilecek veriler sunmaktadırlar Biyosistem Mühendisliği Bölümü 20

21 Yönetim: Başarı için üçüncü anahtardır. Mevcut olan bu teknolojileri birleştirerek bir entegre sistem oluşturur. Tarım üreticileri bilgiyi nasıl yorumlayacaklarını, teknolojileri nasıl kullanacaklarını ve bilinçli kararlar almayı çok iyi bilmelidirler. Hassas tarımın teknolojilerini kullanabilmeleri için çiftçiler en gerekli olan ekipmanı seçip kullanmaları gerekmektedir. Günümüzde modern donanım alanında bir çok seçenek bulunmaktadır. Tüketiciler satın almak niyetinde oldukları ekipmanı dikkatlice değerlendirmeleri gerekmektedir. Örneğin toprağa kimyasallar verildiğinde, hedef doğru yere doğru miktarlar verilmesidir. Kimyasalların miktarları ölçülerinde hatalar minimum düzeyde olmalıdır. Kimyasalların dozunu belirlemede yüksek doğruluk ekipmanı seçerek üreticiler hassas tarım için teknolojinin ilk safhasına ulaşırlar. Aynı kavram dikim, çiftçilik, hasat, vb. işlemler için de geçerlidir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 21

22 Hassas Tarımın Yararları Beş ana başlıkta toplanabilir 1-Agronomik Bitkinin kültürel uygulamalarında istediği kadarını vermek. 2-Teknik Kültürel uygulamaların zamanın da yapılmasıdır. Örneğin; Ekim, pestisit uygulama, hasat zamanında yapılması gerek işlemlerdir. Zamanında yapılmayan bu işlemler ürün verimini, kalitesini düşürür. 3-Ekonomik İstenilen miktarda girdi kullanımı ile daha yüksek, daha kaliteli ürün elde ederek birim alandaki karlılık artar. 4-Çevre koruma Gübre ve pestisit gibi girdilerin gereksinim dikkate alınmadan kullanılması ile toprak ve yer altı sularında kirlilik yaratmaktadır. 5-Ürün kalitesi Tarımsal işlemlerin zamanında ve uygun miktar girdi ile yapılması daha kaliteli ürün elde edilir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 22

23 Hassas tarımın temel hedefleri Biyosistem Mühendisliği Bölümü 23

24 Hassas Tarımın Üretimde Uygulanması Avrupa Birliği çiftçiler için hazırladığı teknik raporda uygulanabilir akıllı tarım faaliyetlerini; (Zarco-Tejada, 2014). - Gübreleme, - Makinaların akıllı kullanımı, - Meyve ve sebze üretiminde yüksek teknolojiye sahip görüntüleme araçları ile ürün kalitesinin belirlenmesi, - İlaçlama, - Sulama, - Toprak haritalarının üretilmesi, - Bağcılıkta ürün kalitesi ve melezlerin değerlendirilmesi, - Çiftlik hayvanlarının tarımsal faaliyetlerinin takibi olarak listelemiştir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 24

25 Toprak Analizi İşleminde Hassas Tarım; Topraktaki besin elementlerinin analizi esnasında Küresel Konum Belirleme Sisteminden (GPS) yararlanılarak örneklerin alındığı pozisyon belirlenebilmekte ve bu bilgi sayesinde tarlanın besin elementleri açısından haritası çıkarılabilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 25

26 Toprak İşlemede Hassas Tarım Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS) ve sensörler yardımıyla; Toprak işleme derinliğinin ve toprak yüzeyinde bırakılan anız miktarının değişkenliği sağlanabilmektedir. İşleme derinliği, toprak sıkışması derinliğine bağlı olarak azaltmak veya artırmak yoluyla enerji tasarrufu sağlanabilmekte ve aşırı toprak işlemeye bağlı erozyon v.b olumsuzlukların da önüne geçilebilmektedir. Ayrıca, ekolojik toprak işleme amacıyla bitki gelişiminde ihtiyaç duyulan optimum toprak sıcaklığı ve neminin sağlanabilmesi için toprak yüzeyinde gerek duyulan anız miktarında değişkenlik te sağlanabilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 26

27 Ekim İşleminde Hassas Tarım; Ekim normunun toprak karakteristiklerine göre değiştirilebilmesi sayesinde daha yüksek bitki popülasyonlarını barındırabilecek bölgelere daha fazla tohum atılabilmesi sağlanabilmektedir. Ayrıca, nem sensörleri yardımıyla, ekim makinasının çimlenme için en uygun toprak nemi ve derinlikte ekim yapabilmesi de sağlanabilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 27

28 Arazinin eğimli hatlarına göre işleme Otomatik dümenleme Biyosistem Mühendisliği Bölümü 28

29 Gübreleme İşleminde Hassas Tarım; Hassas Tarım tekniklerini uygulayan bir üretici, miktarını ve konumunu önceden belirlemiş olduğu topraktaki bitki besin elementlerini esas alarak gübre ve kireç uygulamalarında değişkenlik sağlayabilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 29

30 Gübreleme İşleminde Hassas Tarım Algılama yönteminde hareket sırasında bitkinin durumu ölçülür. Bu direk sistem ile kısmi alana özgü ölçme, hesaplama ve gübreleme tek bir işlemle gerçekleştirilir. Gübre ihtiyacının belirlenmesinde indirek ölçülen parametreler (bitkinin klorofil miktarı ve sapların eğilme direnci vb.) kullanılır. Bu ölçümlere dayanarak anlık gübre miktarı hesaplanarak gübre dağıtıcıya iletilir ve alana özgü olarak gerekli miktar gübre dağıtılır. Sensör tabanlı değişken oranlı gübre uygulaması Biyosistem Mühendisliği Bölümü 30

31 Gübreleme İşleminde Hassas Tarım Harita tabanlı uygulama teknolojileri, topraktaki besin elementlerinin GPS le georeferanslı olarak haritalanması ve verim haritaları ile birlikte değerlendirilmesi sonucu elde edilen uygulama haritalarının yine GPS ve akıllı makinalarla toprağa verilmesi şeklinde olmaktadır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 31

32 İlaçlama İşleminde Hassas Tarım İlaçlama makinalarında, otomatik kontrol sayesinde tarla üzerinde hareket esnasında ilaçlama normunun değişkenliği sağlanabilmekte ve hatta tanımlanmış geometrik özelliklerdeki bitki veya yabancı otlar hedeflenebilmektedir. İlaçlamasız Alan İlaçlama Alanı Birleştirilmiş Yabancı Ot Haritası Ne kadar çok Veri Bileşeni O Kadar Sağlıklı Sonuç 1998 Yabancı Ot Haritası 1996 Yabancı Ot Haritası Biyosistem Mühendisliği Bölümü 32

33 İlaçlama İşleminde Hassas Tarım HT teknolojilerinde ilaçlamada bitkinin ya da yabancı otun durumuna göre otomatik olarak ilaç miktarını anlık ayarlayabilen sistemler günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu sistemler bitkinin durumunu dikkate aldığından atılan ilaç miktarı bitkinin gelişim durumu ile de ilgili olmakta ve atılan ilaçtan büyük oranda tasarruf etmeye olanak sağlamaktadırlar Biyosistem Mühendisliği Bölümü 33

34 Sulamada Hassas Tarım Değişken oranlı uygulamada su gereksinimi arazinin tekstür ve toprak tipine dayandırılmaktadır. Buna dayalı olarak su uygulama haritaları hazırlandıktan sonra, akıllı sulama makinaları ile değişken oranlarda su uygulaması yapılır. Benzer şekilde ürünün gelişme durumuna göre sensör tabanlı ya da topraktan nemin izlendiği sistemlerle de değişken sulama uygulamaları yapılmaktadır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 34

35 Tohumda kullanılan değişken oranlı teknolojiler Arazi içinde mevcut verim potansiyellerini en iyi karşılayacak tohum miktarlarını uygulayan sistem ve teknolojilerdir. Bu teknoloji sayesinde araziye uygulanan tohum miktarı değiştirilebilmekte ve daha yüksek verimler elde edilebilmektedir. Makine üzerinde kullanılan mekatronik üniteler sayesinde tohumun miktarını ayarlayabilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 35

36 Ürün Gelişiminin İzlenmesi Her ne kadar traktör üzerinde veya yürüyerek tarladaki bitki gelişimi izlenebiliyorsa da, uydu görüntüleri veya hava fotoğrafları yardımıyla yabancı otların veya drenaj sorunlarının olduğu ya da zararlı streslerinin yoğun olarak bulunduğu yerler koordinatlarıyla belirlenebilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 36

37 Hasat İşleminde Hassas Tarım Hassas Tarım teknolojileri içerisinde belki de en geliştirilmiş ve en yaygın kullanımı olan verim haritalamasıdır. Biçerdöverler üzerine yerleştirilen sensörler yardımıyla, depoya akan ürün miktarı belirlenebilmekte ve hasat esnasında alan verimi hesaplanabilmektedir. Bu teknolojinin, Küresel Konum Belirleme Sistemi (GPS) ile birlikte kullanılması sayesinde tarla yüzeyindeki her bir birim alanın verim değerleri kaydedilebilmektedir. Böylece tarlanın verim haritası oluşturulabilmekte ve verime etkili faktörlerin belirlenebilmektedir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 37

38 Ülkemizde bir biçerdövere takılan protein sensörü ve monitörü (Adana, 2013) Biyosistem Mühendisliği Bölümü 38

39 Verim sensörleri, GPS ve haritalama sistemleri ile donatılan bir biçerdöver (2012) Biyosistem Mühendisliği Bölümü 39

40 Bahçecilikte robotik meyve hasadı Biyosistem Mühendisliği Bölümü 40

41 Sürücüsüz traktör ve biçerdöver prototipleri Biyosistem Mühendisliği Bölümü 41

42 Sensör ve görüntü işleme teknolojileri ile donatılarak araziden otomatik olarak veri toplama ve sonrasında verilerin Çiftlik Yönetim Bilgi Sistemine iletilen robot (ROBOTÜRK, 2013) Biyosistem Mühendisliği Bölümü 42

43 Hassas Tarımın Türkiye deki bilinirliği Hassas Tarım, 1990 yıllarında konuşulan bir kavram olarak ortaya çıkmış ve büyük ilerlemeler göstermiştir. Ancak ülkemizde son birkaç yıldır farkındalığına varılabilmiştir. Bunun nedenlerinden birisi tarım makineleri imalatçılarının henüz bu teknolojilerle tanışamaması olmuştur. Ülkemizde birkaç biçerdöverde verim haritalama sistemi mevcuttur. Bununla birlikte, ilk verim haritalama 1998 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makinaları Bölümü nce Ankara da yapılmıştır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 43

44 Hassas Tarımın Türkiye deki bilinirliği Ayrıca, Hassas Tarım araçlarından otomatik dümenleme sistemi Adana Çukurova bölgesinde 50 civarında traktöre takılmış ve çiftçiler tarafından kullanılmaya başlanmıştır. Otomatik dümenleme çiftçi üzerindeki yükü alan ve ekim yapılacak hatların düzgün oluşturulmasını sağlayan bir teknolojiyi içermektedir. Yapılan bir çalışmada, bu sistemin kullanılmasıyla, örneğin 500 metre genişliğindeki bir arazide 2,5 metre genişliğinde bir ekim makinesi ile ekim yapıldığında, otomatik dümenlemeye sahip olmayan bir ekim makinasına göre, otomatik dümenleme sayesinde 17 sıra fazla mısır ekebildiği belirlenmiştir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 44

45 Bunların dışında değişken oranlı sensörlü uygulama sistemleri kullanılarak azotlu gübrede yüzde 20, fosforlu gübrede ise yüzde civarında tasarruf yapılabileceği gösterilmiştir. Hassas tarım teknolojilerinden yararalanılarak, 50 dönümlük arazide yapılan buğday ekiminden bir dönümlük alandan 500 kg buğday (Türkiye ortalamasında bir dönüm araziden 250 kilo buğday elde edilirken) elde edilmiştir. Çukurova bölgesinde bir üreticinin arazisinde yapılan çalışmada, daha önce 20 ton fosfor kullanılırken, alınan örnekler ve yapılan ölçümler sonucunda arazinin aslında 6,5 ton fosfora ihtiyacı olduğunu tespit edilmiştir Biyosistem Mühendisliği Bölümü 45

46 Sonuç Olarak Tarlaya, tarım araçlarına yerleştirilen sensor ve cihazlar vasıtasıyla toprağın, havanın nemi anlık olarak ölçülüp, sulama veya ilaçlama faaliyeti doğru zamanda doğru miktarda yapılabildiği gibi tarla sürülme veya hasat faaliyetleri uydudan otomatik dümenleme vasıtasıyla neredeyse 2,5 santimetre hassasiyetle gerçekleştirilerek tarım arazisinden maksimum fayda sağlanabilmektedir. Hasat sırasında, tarlanın hangi alanından ne kadar ürün alındığı, elde edilen ürünün içerik analizleri yapılarak, o bölgeye gelecek yıllarda yapılacak tarımsal faaliyetin sağlıklı planlanması için kullanıcıya somut veriler sunulmaktadır. Hassas tarım teknolojileri sayesinde, tarladaki ürünün ihtiyacına göre kimi yere daha az, kimi yere daha fazla gübre ve ilaç atarak hem tasarruf hem de daha çevreci bir tarım imkanı sağlanmaktadır. Böylece karlılık oranları artırılarak tarımsal ekonomiye artı değer kazandırılacaktır Biyosistem Mühendisliği Bölümü 46

47 Sonuç Olarak Gelecekte daha fazla tarımsal üretime ihtiyacımız olacaktır. Bu ihtiyacın karşılanması, birim alandan elde edilecek verimin arttırılması ile mümkün olacaktır. Dünya da 1990 ların başından itibaren, bilgi teknolojilerinin gelişimiyle, insana, bitkiye, hayvana ve çevreye duyarlı, üretimde kalite ve verimlilik faktörlerini ön planda tutan bir değişim süreci geçirilmektedir. Bu değişime ayak uydurmak ancak HTT ni kendi çiftçilerimizin kullanımına sunmalıyız. Yapılacak tarımsal desteklerde artık geleneksel makinalara değil özellikle teknolojik akıllı makinalara bu destekleri yönlendirmeliyiz. HASSAS TARIM, TARIMI YÖNETMEKTİR TEKNOLOJİYİ DEĞİL! Biyosistem Mühendisliği Bölümü 47

48 TEŞEKKÜRLER Biyosistem Mühendisliği Bölümü 48