DİJİTAL (Sayısal) FOTOGRAMETRİ TEKNOLOJİSİ. Prof. Dr. Ferruh YILDIZ Selçuk Üniversitesi

Transkript

1 DİJİTAL (Sayısal) FOTOGRAMETRİ TEKNOLOJİSİ Prof. Dr. Ferruh YILDIZ Selçuk Üniversitesi Coğrafi Bilgi Teknolojileri Çalıştayı Akademik Perspektif Cebit Bilişim Zirvesi Ekim.2010 Beylikdüzü - İstanbul

2 FOTOGRAMETRİ ISPRS (International Society for Photogrammetry metry and Remote Sensing); Fotografik görüntülerin ve elektromanyetik enerjinin kayıt, ölçme ve yorumlanması sonucu fiziksel cisimler ve bunların çevresine ilişkin bilgileri oluşturan ve bu bilgilerin analizini yapan bir bilim dalıdır.

3 SINIFLANDIRMA Fotogrametriyi, fotoğrafı çekilecek objeye, kullanılan malzemeye veya değerlendirme yöntemlerine göre sınıflandırmak mümkündür. Resim Çekilen Yerin Konumuna Göre, Değerlendirmede Kullanılan Resim Sayısına Göre, Değerlendirme Yöntemine Göre, Uygulama Alanlarına Göre, Resim Ölçeklerine Göre,

4 DEĞERLENDİRME YÖNTEMİNE GÖRE FOTOGRAMETRİ Plançete Fotogrametrisi Analog Fotogrametri Analitik Fotogrametri Dijital (Sayısal) Fotogrametri

5 FOTOGRAMETRİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ plançete analog analitik dijital

6 PLANÇETE FOTOGRAMETRİSİ Fotoğraflar üzerinden açı (doğrultu) ve uzunluk ölçmeleri ile projektif ve perspektif geometrinin kavramlarını kullanarak çizgisel harita üretimi için geliştirilmiştir. Bilimsel Düşünce, Lausseat, Paris 1851 Meydenbauer, Wetzlar 1858 Pratik Uygulamalar, Sebastian Finsterwalder Vernagt Glacier, 1888

7 Map of the Vernagt Glacier, Austria, compiled by Terrestrial Photogrammetry in 1889 by Sebastian Finsterwalder of Munich.

8 ANALOG FOTOGRAMETRİ Optik ve/veya Optik Mekanik Değerlendirme Aletlerinde stereo olarak çekilmiş fotoğraflar kullanılarak objenin üç boyutlu modelinin stereoskopi yoluyla tekrar elde edilmesi ve objenin çizimsel yollarla değerlendirilmesi işlemidir. Bilimsel Düşünce, Pulfrich von Orel Gasser Stereocomparator, 1901 Autograph, 1907 Plotter (Multiplex),1915 Pratik Uygulamalar, Stereoplotters by Leica (Wild), Zeiss etc. (1926) Topografik Harita Yapımı, (ilk uygulamalar) Yaygın olarak,

9 OPTİK DEĞERLENDİRME ALETLERİ optical projection 1915 Gasser Plotter 1933 Zeiss Multiplex 1921 Zeiss Stereoplanigraph (Bauersfeld) 1952 Zeiss C8

10 Zeiss Multiplex Projector, 1933 (Fotogrametrik Nirengi Ölçmeleri)

11 MEKANİK DEĞERLENDİRME ALETLERİ s p a c e r o d s 1921 Santoni (Gaileo) 1936 Wild A5, A7, A8, A Zeiss Planimat 1955 Russia (Romanovski)

12 Stereoautograph Wild A8

13 ANALİTİK FOTOGRAMETRİ Stereo değerlendirme aletlerine bilgisayar ve elektronik ölçme sistemlerinin eklenmesi suretiyle bazı yöneltme, ölçme ve değerlendirme işlemlerinin otomatik yada yarı otomatik yollarla değerlendirmesi tekniğidir. Fotoğraf ve Obje Uzayında yapılan ölçmeler, analitik geometri kavramları (doğrusallık ve eşdüzlemlilik) üzerine tesis edilen matematik model EKK yöntemiyle çözülmekte ve bilinmeyen parametreler hesap yoluyla elde edilmektedir.

14 ANALİTİK FOTOGRAMETRİ Doğrusallık Denklemi, (Gast 1930) Işın Demetleri Blok Dengeleme, (H. Schmid 1953) Analitik Değerlendirme Aleti, (U. Helava 1957) Analitik Ortofoto Aleti, (Orthocomp by Zeiss 1980) Analitik Fotogrametri ile Yarı-otomatik yöneltmeler, DEM, Analitik Hava Triyangülasyonu, vektörel değerlendirme teknikleri ve çizim ile CBS mantığında veri katmanları kavramı uygulama ile tanışmışlardır. Daha yüksek doğruluklu, güvenilir haritalar elde edilmeye başlanılmıştır.

15 ANALİTİK ÖLÇME PRENSİBİ

16

17 DİJİTAL (SAYISAL) FOTOGRAMETRİ Fotogrametri, teknolojiye paralel bir şekilde her geçen yıl gelişme göstermekte ve ilerlemektedir. Fotoğrafik emülsiyon ve optik kamera kombinasyonun gelişmesi, fotoğraflarda yüksek çözünürlük ve düşük distorsiyonlu görüntülerin edilmesini sağlamıştır. Dijital fotogrametri dijital görüntüler ile işlem yapar. Dijital fotogrametride dijital forma dönüştürülmüş stereo görüntülerin tamamen grafik işlemcili bilgisayarlar ile bilgisayar ortamında tüm yöneltme ve değerlendirme işlemlerini kapsar.

18 Dijital formdaki görüntüler, ayırma gücü yüksek optik kameralar ile alınmış ise yüksek çözünürlüklü tarayıcılarla taranarak dijital forma dönüştürülmüş olur yada doğrudan yüksek çözünürlüklü sayısal kameralarla alınmıştır. Optik kameralarla çekilen fotoğraflara ait filmlerin taranmasındaki maliyet, süre ve doğruluk kaybı gibi olumsuz etkenlerin rolü unutulmamalıdır. Dijital Fotogrametri, raster görüntülerin yüksek çözünürlükte ve çok sayıda renklerin bilgisayarda elde edilmesi sayesinde, hızla gelişme göstermektedir. Bunların yanı sıra günümüzde bilgisayar teknolojisinin ilerlemesi, güçlü bellek ve hızlı işlemcilerin yapılması sayesinde dijital fotogrametriye olan ilgi gün geçtikçe artmaktadır.

19 Hava Fotoğrafı Alımı (Hardcopy) % % 60

20 Filmlerin Taranması Hava Filmleri Yüksek çözünürlüklü fotogrametrik tarayıcılarda 7-30 mikron hassasiyetle taranabilmektedir.

21 Dijital görüntü kullanmanın çeşitli avantajları vardır:. Görüntüler direkt olarak bilgisayarda görüntülenebilir ve ölçülebilir,. Ölçme sistemleri sabittir ve kalibrasyona gerek yoktur,. Görüntüde iyileştirme (image enhancement) yapılabilir,. Dijital görüntü işleme teknikleri fotogrametrik ölçme ve değerlendirme işlerinin otomatik olarak yapılmasını sağlar. Bu nedenlerden dolayıdır ki günümüz de özellikle hava fotogrametrisinde sayısal hava kamerası kullanımı yönünde büyük talep vardır.

22 Sayısal kameraların klasik (optik) kameralara kıyasla dezavantajlarının giderek azalması (geniş format, yüksek çözünürlük, vb.) müşteri talebini arttırmış, tümüyle sayısal iş akışı (klasik fotogrametrik iş akışındaki değişim), ara maliyetlerin azalması, analog kameralar ile sayısal kameralar arasındaki fiyat/maliyet dengesini sayısal kameraların lehine çevirmeye başlamıştır. Sayısal kamera görüntü kullanımı ile iç yöneltme gibi bazı işlem adımlarının ortadan kalkmış olması da bir başka etkendir.

23 SAYISAL KAMERALARIN EN BÜYÜK AVANTAJI Sayısal hava kameralarının en belirgin avantajı film, foto- laboratuvar ve tarama maliyetlerini ortadan kaldırmasıdır. Analog ve sayısal fotogrametrik iş akışı

24 SAYISAL KAMERA TÜRLERİ Sayısal kameralar temel olarak; 1- Görüntüleme geometrisi, 2- Algılayıcı sayısı (kamera konisi sayısı veya CCD sayısı), 3- Görüntü kaydetme teknikleri, açısından çeşitli farklılıklar göstermektedir.

25 SAYISAL KAMERA TÜRLERİ

26 SAYISAL KAMERA TÜRLERİ (Görüntüleme Geometrisi Açısından) 1. Frame-Based (Array Type) Kameralar (çerçeve bazlı kameralar) Örnek; Intergraph DMC, Vexcel Ultracam D,X,Xp Xp gibi 2. Line Scan ( Push Brum ) Kameralar Görüntü alma yerine, araziyi satır satır tarama yönünde geliştirilmiş bir yöntemdir.

27 UÇAKTAN SAYISAL GÖRÜNTÜ ELDE ETME

28 SAYISAL KAMERALAR (Frame Based)

29 SAYISAL KAMERALAR (Frame Based) DMC UltraCam_D DSS DIMAC

30 KAMERA KONİLERİ a) DMC (Intergraph) b) Sekiz adet kamera konisinin yerleşimi (F, B, R, L sırasıyla ileri, geri, sağ ve sol konvergens açılarını göstermektedir c) Dört adet eğik görüntüden büyük formatlı pankromatik görüntü oluşturma prensibi

31 KAMERA KONİLERİ a) UltraCam_D b) Sekiz adet kamera konisinin görünümü c) Dokuz görüntü bileşeninden büyük formatlı pankromatik görüntü oluşturma prensibi

32 Microsoft/Vexcel UltraCamX Geniş Formatlı Sayısal Hava Kamerası

33 UltraCam X Sayısal Hava Kamerası UltraCam X Sayısal Hava Kamerası, pankromatik görüntü için 4 adet kamera konisine yerleştirilmiş 9 adet CCD algılayıcı ile pozlama yapar. Görüntüler, görüntü oluşturma işlemleri esnasında birleştirilir ve UltraCam_X 14430*9420 piksellik (UltraCam UltraCam_D 11500*7500 piksellik) pankromatik bütünleşik görüntü elde edilir. Renkli görüntü ise 4810 piksele 3140 piksel boyutunda kırmızı, yeşil, mavi ve kızılötesi kanallarda 4 koni tarafından aynı anda kaydedilir.

34 UltraCam X Sayısal Hava Kamerası UltraCam X Geniş Formatlı Sayısal Hava Kamerası sintopik görüntüleme prensibi ile görüntüleme yapar.

35 UltraCam X kamerasının görüntüleme prensibi, aşağıdaki şekillerde pozlama sırası ile gösterilmiştir.

36 UltraCamX bütünleşik pankromatik görüntü ve görüntü boyutları (Bağlama Noktaları ve Bindirmeli Alanlar)

37 SON GÖRÜNTÜNÜN OLUŞTURULMASI Multispektral 4 kamera konisi, son pankromatik kamera konisinin pozlama zamanı ile eş zamanlı olarak bütünleşik (birleştirilmiş) pankromatik görüntü alanının tamamını kaplayacak şekilde pozlama yapar.

38 Görüntüler, sonuç ürün haline gelene kadar aşağıdaki seviyelerden geçerler. UltraCamD ve UltraCamX sayısal hava kamerası görüntü oluşum seviyeleri

39 Transfer Delay and Integration (TDI) Transfer Gecikmesi ve Integrasyonu DMC ve UltraCam Sayısal Kameraları, İleri Hareket Kompanzasyon (FMC) sistemi gibi çalışan TDI sistemi (ELEKTRONİK FMC) ile donatılmıştır. Işığa karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle her iki kamera da düşük ışık koşullarında çalışabilir. TDI nedeniyle kamera 90 derece döndürülemediği için her zaman küçük formatlı kenar, uçuş doğrultusunda olmalıdır.

40 SAYISAL KAMERALAR (Line Scan Push Brum) Resim alma yerine, araziyi satır satır tarama yönünde geliştirilmiş bir yöntemdir. Her hat (line) doğrudan sensör oryantasyonuna ihtiyaç duyar (Inertial measurement unit (IMU) + GPS)

41 DATA ACQUISITION BY LEICA GEOSYSTEMS ADS40 41

42 SAYISAL KAMERALAR (Line Scan Push Brum) Line Scan - Push Brum kameralar, fotogrametrik anlayışa ( stereo 3-Boyutlu görüntüleme ) uygun değildir. Bu sistemde, stereo görüntüler daha sonra sanal ortamda oluşturulmaktadır. Her iki tür (Line Scan ve Frame Based) kamera sistemlerinin fayda ve mahzurları mevcuttur. Genel Düşünce; Line Scan kameraların daha çok hızlı orto-görüntülerin üretilmesinde, Frame Based (çerçeve esaslı) kameraların ise vektör harita üretiminde yararlanıldığını söylemek yanlış olmayacaktır.

43 SAYISAL KAMERALAR (Line Scan Push Brum) Leica ADS40/80 *f=62.5mm *12000 pixellik lik 4 renk bandı *S/B da üç (3) bakış açısı *(GPS + IMU) zorunlu *h=2km tarama genişliği=2.4km *GSD=20cm *max: 800 lines/sec TDI Yok Bu nedenle GSD çok küçük olmamalıdır.

44 DİJİTAL FOTOGRAMETRİDE BAZI KAVRAMLAR YER ÖRNEKLEME ARALIĞI - GROUND SAMPLING DISTANCE (GSD) (GSD = Yeryüzünde komşu piksel merkezleri arasındaki uzaklık. Fazla örnekleme Eksik örnekleme Piksel Büyüklüğü GSD ile eş anlamlı değildir. Ancak Uygulayıcılar GSD ile piksel büyüklüğü eş anlamlı olarak telakki edilmektedir.

45 SAYISAL (DİJİTAL) HAVA KAMERALARI FOTOGRAMETRİK NİRENGİ. Kullanılan Donanımlar. Kullanılan Yazılımlar

46 KULLANILAN DONANIMLAR (UltraCam-X Kamera Sistemi) (c) (b) (a) (ç) (d) (a) Algılayıcı Birimi (SX); (b) UltraCamX sayısal hava kamerası hesaplama birimi (CX); (c) UltraCamX sayısal hava kamerası kamera işletim arayüzü (IPX); (ç) UltraCamX sayısal hava kamerası veri depolama birimi (DX); (d) UltraCamX sayısal hava kamerası veri transfer birimi (DKX)

47 KULLANILAN DONANIMLAR (UltraCam-X Kamera Sistemi) İnersiyal Navigasyon Sistemi (Inertial Navigation System-INS)

48 KULLANILAN YAZILIMLAR OPC (Ofis Veri İşleme Yazılımı) (1 CPU destekli) UltraMap (Ofis Veri İşleme Yazılımı) (20 CPU destekli)

49 KULLANILAN DİĞER YAZILIMLAR Görev Planlama Yazılımı (Örneğin, Mission Planning Software (WinMP)) Navigasyon Sistemi Yazılımı (Örneğin, IGI nın CCNS4) GPS ve IMU Ölçümlerini İşleme Yazılımı (Örneğin, AeroOffice) Fotogrametrik Nirengi ve Dengeleme Yazılımı (Örneğin, MATCH-AT) AT) Stereo Model Oluşturma, Değerlendirme, Nokta Okuma Yazılımı (Örneğin, SOFTPLOTTER)

50 TEKNOLOJİK YENİLİKLER KİNEMATİK GPS DESTEKLİ UÇUŞ

55 TEKNOLOJİK YENİLİKLER OTOMATİK FOTOGRAMETRİK NİRENGİ

56 TEKNOLOJİK YENİLİKLER OTOMATİK FOTOGRAMETRİK NİRENGİ

57 FOTOGRAMETRİK ÜRÜNLERDE SERİ ÜRETİM VE EKONOMİ Çizgisel Harita Ortofoto

58 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR (Referans; 230mm*230mm, 20 µm çözünürlüklü analog resim taraması) İşletim koşullarında; DMC ve UltraCam in çözünürlüğü analog hava fotoğrafları ile eşdeğerdir. Ancak uçuş doğrultusunda daha fazla görüntüye ihtiyaç gösterir.

59 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR (Yatay Doğruluk (1/3 pixel), GSD=10cm) Sayısal görüntüler yalnızca GSD ile karşılaştırılabilir. (Jacobsen)

60 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR (Düşey Doğruluk) veya SZ = Yer Z değerindeki standart sapma b = baz (Projeksiyon merkezleri arasındaki uzaklık) Spx = x-paralaksasındaki standart sapma (x -x ) a2 = faktör (odak uzaklığı olarak alınabilir) hg = uçuş yüksekliği GSD = yer örnekleme aralığı (Ground Sampling Distance) Düşey Doğruluk: - h/b ve GSD değerine bağlıdır. - h/b ; b değeri büyüdükçe küçülür. - Sayısal kameralarda baz küçük olduğundan düşey doğruluk değeri büyüktür. - Düşey doğruluğu küçültmenin bir başka yolu GSD yi küçültmektir.

61 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR DMC: Analog kameraya göre daha iyi yatay, daha kötü düşey doğruluk. (1/3 oranında kötü) UltraCam_D,X,Xp: Aynı düzeyde yatay, daha düşük düşey doğruluk. (1:2.3). Belirlenmiş bir düşey doğruluk varsa; -daha fazla yer kontrol noktası veya -daha fazla uçuş kolonuna veya -doğrudan jeodezik referanslandırma sistemine ihtiyaç vardır.

62 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR (Özet) Sayısal Görüntülerdeki Doğruluk; Yatay Doğruluk: SX = SY ~ (GSD) nin 1/3 ü kadardır. Havai Nirengi için iyi tanımlanmış noktalarda; ~ 1/5 GSD doğruluk Görüldüğü gibi doğruluk tanımında resim ölçeği değil, yalnızca GSD önemlidir. 1/3 piksel doğruluk durumunda; Sx=Sy DMC için +/-4µm ve UltraCamD için +/-3µm dur. Ancak bunun anlamı UltraCamD, DMC den daha doğru demek değildir. Küçük pixel boyutu ışığa karşı daha az duyarlı olması nedeniyle bir avantaj değil, zaman zaman dezavantaj olabilir.

63 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR (Özet) Line Scan kameralar ile (1m GSD ile) Orto-görüntü üretimi için en uygun koşulları sağlarlar. Frame based kameralar ise daha çok Harita Üretimi Projeleri için elverişli kameralardır. Çok Genel olarak sayısal kameralar, analog kameralara göre %15 tasarruf sağlarlar. Bunun nedenleri ; Film Gerekmez, Foto-Labaratuar işlemleri gerekmez, Film taramaya gerek yoktur, Masrafların geri dönüşü daha kısa sürede olur,

64 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR Sayısal hava kamerası ile elde edilen görüntülerin radyometrisinin, kontrastının, netliğinin ve dolayısıyla detay teşhis edilebilirliğinin iyi olması, kıymetlendirme esnasında daha fazla sayıda detayın daha doğru olarak teşhis edilmesini olanaklı kılmış ve kıymetlendirilen detayların nitelik ve niceliğine olumlu katkı sağlamıştır.

65 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR Operatörler tarafından doğruluğu ve tamlığı bütünleme ihtiyacı ve azalmaktadır. kıymetlendirilen detayların sayısı, artmakta ve arazideki topoğrafik bütünleme çalışmalarının süresi

66 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR Diğer bir avantaj, operatör tarafından yapılan iç yöneltme işleminin ortadan kalkmasıdır.

67 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR iç yöneltmede operatör tarafından veya otomatik olarak yapılan ölçüm esnasında oluşan hatalar önlenmiş olmakta ve bu durum operatöre zaman kazandırmaktadır.

68 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR Sayısal hava kamerasının ortofoto üretimi sürecine etkisi en çok üretim hızı ve ortofoto kalitesinde görülür. GPS/IMU ile desteklenmiş sayısal hava kamerası görüntüleri ile hızlı şekilde ortofoto üretimi gerçekleştirilebilmektedir. 1: ölçekli analog hava kamerası ortofotosu (solda) 1: ölçekli sayısal hava kamerası ortofotosu (sağda)

69 SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİNİN GETİRDİĞİ AVANTAJLAR Sayısal hava kameralarında kullanılan düşük odak uzaklığına sahip mercekler görüntülerde panoramik bozulmalara sebep olmaktadır. Sayısal hava kamerasıyla alınmış görüntülerde binaların yan yüzleri görülürken diğer görüntüde binalar yukarıdan görülmektedir. Sayısal hava kamerası ortofotolarındaki panoramik bozulmalar (sağda)

70 DİJİTAL FOTOGRAMETRİNİN AVANTAJLARI (Harita Yapım Maliyeti) 1:1000 Fotogrametrik Sayısal Harita Maliyeti; 1 ha 24 $ 1:1000 Pafta ortalama 38 ha, Pafta Maliyeti; 1 Pafta (38 ha * 24 $) 912 $ 1:1000 Ortofoto Harita Maliyeti; ( 38 ha * 8 $ ) 304 $ BU DEĞERLER ULUSLAR ARASI PİYASA FİYATLARIDIR. UÇUŞ, ARAZİ ÇALIŞMALARI, DEĞERLENDİRME, OPERATÖR MALİYETLERİ (TÜM PARAMETRELER) DAHİL FİYATLARDIR.

71 DİJİTAL FOTOGRAMETRİNİN AVANTAJLARI (Harita Yapım Maliyeti) 1:5000 Fotogrametrik Sayısal Harita Maliyeti; 1 ha 3 $ 1:5000 Pafta ortalama 605 ha, Pafta Maliyeti; 1 Pafta (605 ha * 3 $) 1815 $ BU DEĞERLER ULUSLAR ARASI PİYASA FİYATLARIDIR. UÇUŞ, ARAZİ ÇALIŞMALARI, DEĞERLENDİRME, OPERATÖR MALİYETLERİ (TÜM PARAMETRELER) DAHİL FİYATLARDIR.

72 DİJİTAL FOTOGRAMETRİNİN AVANTAJLARI (1:5000 Harita HGK da Yapılan Bir Araştırma Çalışması Maliyet Analizi) 1/ ÖLÇEKLİ PAFTANIN KAPSADIĞI ALANDA ULTRACAM X MARKA SAYISAL HAVA KAMERASI İLE 1/35000 ÖLÇEKLİ 25 CM ÇÖZÜNÜRLÜĞÜNDE FOTOĞRAF ÇEKİM, FOTOGRAMETRİK NİRENGİ, KIYMETLENDİRME VE BÜTÜNLEME MALİYET HESABI İşlem Süre (saat) Personel Sayısı Personel Ücreti (TL/Saat) Uçuş Ücreti (TL/Saat) Yazılım Ücreti (TL/Saat) Donanım Ücreti (TL/saat) Hizmet Miktarı (Adet) Hizmet Ücreti (TL/Adet) 1. UÇUŞ HİZMET BEDELİ = 9.868,32 TL İntikal ,00 = 3.360,00 TL 3.360,00 TL Uçuş 2,7 2410,49 = 6.508,32 TL 6.508,32 TL 2. UÇUŞ ÖNCESİ VE SONRASI GERÇEKLEŞTİRİLEN HİZMETLER = 2.640,04 TL a. Uçuşun Planlaması ,28 3,75 1,02 = 96,20 TL 96,20 TL b. GPS/IMU İşleme ,28 8,33 1,02 = 229,04 TL 229,04 TL c. Fotoğraf İşleme ,49 2,78 1,02 = 2.314,80 TL 2.314,80 TL ç. Medyaya Kayıt ,49 0,31 1,02 = 0,00 TL 0,00 TL 3. YER KONTROL NOKTASI İNŞASI VE ÖLÇÜMÜ HİZMETİ (ARAZİ) = 1.861,02 TL Fotg. Nirengi Noktası ,78 = 1.861,02 TL 1.861,02 TL 4. FOTOGRAMETRİK NİRENGİ HİZMETİ = 2.268,00 TL Fotg.Nirengi Hizmeti ,16 = 2.268,00 TL 2.268,00 TL 5. KIYMETLENDİRME HİZMETİ = ,00 TL Kıymetlendirme ,49 5,97 1,7 = ,00 TL ,00 TL 6. BÜTÜNLEME HİZMETİ = ,00 TL Bütünleme ,49 6,82 4,26 6,4 = ,00 TL ,00 TL TOPLAM ,38 TL 7. KÂR + DÖNER SERMAYE % 32 = ,44 TL TOP. HİZMET BEDELİ ,83 TL 8. KDV % 18 = ,85 TL TOPLAM HİZMET BEDELİ ,67 TL

73 TÜRKİYE DİJİTAL FOTOGRAMETRİNİN ÜRETİMDE KULLANIMINDA TEKNOLOJİ GELİŞTİREN ÜLKELERLE EŞ ZAMANLI ÜRETİME DAHİL OLMUŞTUR. SİSTEMİN DAİMA DONANIM YENİLEME (TEKNOLOJİ YENİLEME) GİBİ BİR DEZAVANTAJI VARDIR, ANCAK BU DURUM ÜRETİM KALİTESİNİN ARTMASINA, ÜRETİM MALİYETİNİN AZALTILMASINA, ELDE EDİLECEK DOĞRULUKLARIN İYİLEŞTİRİLMESİNE, VERİ ZENGİNLİĞİNİN ÇOĞALTILMASINA YÖNELİK ÇABALAR OLARAK GÖRÜLMELİDİR.

74 ÜLKEMİZDE KAMU SEKTÖRÜNÜN YANI SIRA ÖZEL SEKTÖR DE EŞ ZAMANLI OLARAK DİJİTAL FOTOGRAMETRİ ALANINDA SAYISAL KAMERA SİSTEMLERİ, UÇAK VE NAVİGASYON SİSTEMLERİ GİBİ TEKNOLOJİ KULLANIMI YÖNÜNDEN ÖNEMLİ BİR YERDEDİR. ÖZELLİKLE BAZI ÖZEL SEKTÖR FİRMALARININ YURT DIŞI PAZARLARDA ULUSLAR ARASI PİYASA ŞARTLARI İLE REKABET EDEBİLECEK KONUMA GELMESİ SEVİNDİRİCİDİR.

75 GELECEK - YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU BAZLI GÖRÜNTÜLER (GeoEye, Quickbird, vs..) (SPACE PHOTOGRAMMETRY) - LİDAR SİSTEMLERİ İLE BÜTÜNLEŞİK SAYISAL (DİJİTAL) FOTOGRAMETRİK SİSTEMLER, GNSS, INS SİSTEMLERİNDE YÜKSEK DOĞRULUKLU ÇÖZÜMLER - ÜRETİM HIZI, MALİYET GİBİ UNSURLAR NEDENİYLE TALEP ORTOFOTO HARİTAYA DOĞRU KAYMAKTADIR.

76 TEŞEKKÜRLER

77