Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

Transkript

1 Dr. Şuayyip Doğuş DEMİRCİ

2 DÜNYADA BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Dünyanın birçok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkesinde özel emeklilik fonları, kurumsal yatırımcı özellikleri ve piyasalara uzun vadeli fon sağlayan kurumlar olmaları nedeniyle büyük önem taşır. Bu özellikleri ile özel emeklilik fonları, sosyal güvenlik sistemlerinde ortaya çıkan ve çıkması muhtemel olumsuzlukları ortadan kaldırmanın bir aracıdır. Sanayileşmiş ülkelerde nüfusun yaşlanması ile sosyal güvenlik sistemlerinin aktif - pasif dengelerinin bozulmaya başlaması, sosyal güvenlik reformunun en önemli gerekçesini oluşturmuştur. Gelişmekte olan ülkelerde ise, reform ile bireylere daha nitelikli ve daha yüksek düzeyde sosyal güvenlik hizmetinin verilmesi amaçlanır. Dünyada yaşlılık aylığı veya emekliliğe yönelik sosyal güvenlik alanında sorunların çözümü ile ilgili yaklaşımlarda temel olarak aşağıdaki hususlar gözlemlenir:

3 DÜNYADA BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Tüm hizmetlerin standartlaştırılması yerine çok basamaklı emeklilik sistemleri tercih edilir. Özellikle nimet - külfet dengesinin tam olarak oluşturulmasını teminen maaş esaslı veya dağıtım sistemi yerine prim esaslı fonlu sistemler tercih edilir. Fonlu sistemlerde, genelde üyelere daha yüksek getiri sağlanması ve emekliliklerin elde edecekleri gelirlerin artırılmasının sağlanması amacıyla portföy yönetiminde uzmanlaşma tercih edilir. Bir diğer önemli nokta ise, bireylerin kendi tasarrufları üzerinde söz haklarının olması ve yatırım riskini üstlenmeleridir. Yani, Bireyler Emeklilik Sistemi'nde daha aktif bir rol alırlar. Sanayileşmiş ülkelere bakıldığında, bu ülkelerde tasarrufların önemli bir kısmını emekliliğe yönelik fonların oluşturduğu görülür. Bu fonlar aynı zamanda ülkelerin ekonomik gelişmelerinde de gerekli olan uzun vadeli fon kaynağını da oluşturur.

4 Sosyal Güvenlik Sistemleri 1. Zorunlu katılım ve belirlenmiş maaş esasına dayalı, Kamu Sosyal Güvenlik Kurumlarının oluşturduğu sosyal güvenlik sistemleri 2. İşyeri bazlı maaş esaslı veya katkı esaslı fona dayalı emeklilik sistemlerinin oluşturduğu sosyal güvenlik sistemleri 3. Gönüllü katılıma ve fona dayalı özel emeklilik sistemlerinin oluşturduğu sosyal güvenlik sistemleri olmak üzere 3 aşamalıdır. Bireysel Emeklilik Sistemi, üçüncü basamağı oluşturur. Üçüncü basamak emeklilik sistemleri, bireylerin emekliliğe yönelik gönüllü katkılarından oluşan ve tamamıyla bireysel hesaplarda takip edilen fonlu sistemlerdir. Özel emeklilik sistemlerinde oluşan büyük fonlarla hem ekonomiye kaynak yaratılır hem de uzun dönemli borçlanma olanağı sağlanır. Genel olarak Bireysel Emeklilik Sistemi konusunda ülkeler arasında uygulama farklılıkları görülür. Sistem, bazı ülkelerde sosyal güvenliği tamamlayıcı olurken bazı ülkelerde sosyal güvenliğin alternatifi olur. Sisteme katılım şekli ise bazı ülkelerde zorunlu, bazı ülkelerde kişinin tercihine bırakılmıştır.

5 Bireysel Emeklilik Sistemi, Anglo-Sakson modeli bir sistem olup, ABD, İngiltere, Avustralya ve Hollanda gibi ülkelerde başarı ile uygulanmıştır. Daha sonra Şili, Peru ve Meksika gibi gelişmekte olan ülkeler de bu sistemi benimseyerek kendi yapılarına uydurmuşlar ve değişik modeller geliştirmişlerdir. Ülke uygulamalarının temel özelliği, sistemin uzun dönemli bir fonlama sistemi oluşudur. Burada amaç, sisteme katılan birey için emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ve emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak bireylerin refah düzeylerinin yükseltilmesidir. Özel emeklilik fonları, uygulandığı ülkelerde sosyal güvenlik sistemi sorunlarının çözümünde önemli rol oynar. Ayrıca, küçük çaplı tasarrufları, düzenli prim ödemeleri vasıtasıyla büyük fon havuzlarında biriktirip, uzun vadeli kaynak olarak ekonominin hizmetine sunar; ülke kalkınmasında ve sermaye piyasalarının gelişmesinde kurumsal yatırımcı olarak büyük yararlar sağlar.

6 TÜRKİYE'DE BİREYSEL EMEKLİLİK SİSTEMİ Türkiye'nin gerçekleştirdiği sosyal güvenlik reformunun bir parçası olarak 27 Ekim 2003 tarihinde yürürlüğe giren Bireysel Emeklilik Sistemi, 9 yıl içerisinde 3 milyonu aşan katılımcı sayısı ile pek çok açıdan dünyadaki örneklerinden daha başarılı bir performans sergiledi. Türkiye'deki mevcut sosyal güvenlik sisteminde, bireylerin emeklilik dönemi gelirlerinin çalışma dönemlerindeki refah düzeyini yeterli ölçüde sağlayamaması, sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olan Bireysel Emeklilik Sistemi'nin gelişimi açısından çok büyük bir potansiyel oluşturmaktadır. Gelişimini dünyadaki birçok ülkeye örnek olabilecek şekilde sürdüren Bireysel Emeklilik Sistemi'nin fon büyüklüğü, 2014 yılı Ekim ayı sonu itibarıyla 32 milyar TL'ye, toplam sözleşme sayısı 5,5 milyona ulaştı.

7 Türkiye de BES Bireysel emeklilik sistemi, kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince yaptıkları tasarrufları uzun vadeli yatırıma yönlendirerek emeklilik dönemlerinde, yaşam standartlarını koruyabilecekleri bir gelir elde etmelerini sağlayan özel bir emeklilik sistemidir. Kişiler bu sisteme gönüllü katılarak, sosyal güvenlik sisteminin sağladığı emeklilik gelirine ek bir gelir sağlayabilmektedir.

8 Sistemin Başlangıcı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 28 Mart 2001 tarihinde kabul edilmiş, 7 Nisan 2001 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıştır. Kanun, yayımı tarihinden 6 ay sonra 7 Ekim 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının tasdiki ile emeklilik şirketleri faaliyete başlamıştır.

9 Bireysel emeklilik sisteminin amaçları özetle şu şekilde sıralanabilir: Bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltmek, Ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratmak, İstihdamı artırmak, BES in amacı Ekonomik kalkınmaya katkıda bulunmak.

10 BES in özellikleri Sistem gönüllü katılım esasına dayalı bir sistemdir. Fiil ehliyetine sahip herkes Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı olsa da, olmasa da sisteme dahil olabilir. BES e katıldıktan sonra SGK da bulunan haklarda geçerlilik kaybolmaz, Bireysel emeklilik sistemi, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. Bireysel emeklilik sistemine giren katılımcının Sosyal Güvenlik Kurumundan çıkması söz konusu değildir. Bireysel emeklilik sistemi, zorunlu sosyal güvenlik sisteminin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. SGK daki emeklilik hakları, BES sistemine aktarılmaz. İkisi ayrı sistemlerdir.

11 BES in denetimi Şirketlerin emeklilik faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı nın, şirketin fonlarına, portföy yöneticilerine ve saklayıcılara ilişkin hesap ve işlemleri Sermaye Piyasası Kurulu nun (SPK) denetimine tabidir. Şirketin yılsonu mali tabloları bağımsız denetim kuruluşları tarafından denetlenirken fonların hesap ve işlemleri ayrıca yılda en az bir defa bağımsız dış denetime tabidir. Bireysel Emeklilik Sistemi'nin güvenli ve etkin biçimde işletilmesini sağlamak, katılımcıların hak ve menfaatlerini korumak amacıyla emeklilik şirketlerinin faaliyetleri Hazine Müsteşarlığı'nın günlük gözetim ve denetimine tabidir. Hazine Müsteşarlığı bu görevin yürütülmesini teminen Emeklilik Gözetim Merkezini görevlendirmiştir.

12 BES Fonları Bireysel Emeklilik Sistemi'nde ödenen katkı paylarıyla alınan emeklilik yatırım fonu varlıkları Takasbank'ta saklanmaktadır. Emeklilik şirketi varlıkları ile emeklilik yatırım fonu varlıkları ayrıdır sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu 17. maddesi uyarınca Fon malvarlığı rehnedilemez, portföye ilişkin olarak yapılan işlemler haricinde teminat gösterilemez, üçüncü şahıslar tarafından haczettirilemez ve iflas masasına dahil edilemez. Aynı Kanun un 14. maddesinde şirketin mali bünyesinin, katılımcıların hak ve menfaatlerini tehlikeye sokabilecek düzeyde zayıfladığının ve şirketin mali durumunun düzeltilmesine imkan bulunmadığının tespit edilmesi halinde Hazine Müsteşarlığı nın bağlı olduğu bakanlık tarafından uygulanabilecek muhtemel yaptırımlar belirtilmiştir.

13 Bireysel Emeklilik Sistemi, uzun vadeli bir yatırım ve tasarruf sistemidir. 29 Ağustos 2012 tarihinden itibaren stopaj kesintisi getiri üzerinden yapılsa da, sistemden erken ayrılma durumunda, emeklilik hakkı kazanarak ayrılma durumuyla karşılaştırıldığında daha yüksek oranda stopaj kesintisi uygulanmaktadır. Bununla birlikte, devlet katkı sistemi dahilinde, katılımcıların hesaplarına aktarılacak devlet katkısı ve getirisinin tamamına hak kazanmak, vefat ve maluliyet durumları dışında ancak emeklilik hakkı kazanmakla mümkün olabilecektir. Ayrıca sözleşme kapsamında öngörülmüşse, 10 yıldan önce sistemden ayrılma durumunda katılımcının birikimlerinden giriş aidatının ertelenmiş bölümü indirilebilecektir.

14 Fon Yatırımı Bireysel Emeklilik Sistemine yatırılan katkı payları katılımcıların tercih ettiği emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmektedir. Bu fonlar türlerine göre; hisse senedi, devlet tahvili, kıymetli madenler vb. içermektedir. Tercih edilen fonların içerdikleri varlıkların kazanç ya da kayıpları katılımcıların birikimlerini belirlemektedir. Örneğin, hisse senedi ağırlıklı bir emeklilik fonuna yatırım yapılması ve borsanın değer kaybetmesi durumunda, katılımcıların fonları da portföylerinde yer alan hisse senetlerine bağlı olarak değer kaybedebilir. Bu da katılımcıların birikimlerine yansır. Ancak alınacak riski belirlemek her zaman katılımcıların elindedir. Katılımcılar güvenli yatırım için daha az getiriye razı olup daha az risk içeren fonlara ağırlık verebilir veya daha fazla risk alarak daha fazla getiri sağlama ihtimali olan fonları seçebilir. Ayrıca katılımcılar fon dağılımı değişikliği hakkını kullanarak birikimlerinin dahil olduğu fonları değiştirebilirler

15 Katılımcıların ödeyecekleri katkı payları emeklilik şirketlerinin kurmuş oldukları fonlarda değerlendirilecektir. Fon portföyüne alınabilecek para ve sermaye piyasası araçları şunlardır; Vadeli mevduat ve katılma hesabı, Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları, Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar, Türev araç işlemleri ile varantlar, Takasbank para piyasası işlemleri, Yatırım fonu katılma payları, Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri, Kira sertifikaları, Kurulca belirlenen diğer yatırım araçları.

16 Herhangi bir fon tercihinde bulunmayan katılımcılara plan kapsamında belirlenmiş standart fon sunulabilir. Standart fon olarak tanımlanan fon portföyünün; a)asgari yüzde altmışı, Hazine Müsteşarlığınca ( Müsteşarlık ) ihraç edilen Türk Lirası cinsinden borçlanma araçlarında, gelir ortaklığı senetlerinde veya kira sertifikalarında, b) Azami yüzde kırkı, Türk Lirası cinsinden mevduatta, katılma hesabında, ters repoda, Takasbank para piyasası işlemlerinde, borsada işlem görmesi kaydıyla bankalar veya yatırım yapılabilir seviyede derecelendirme notuna sahip olan diğer ihraççılar tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarında, Kurul kaydında bulunan kira sertifikalarında ya da İMKB 100 endeksindeki veya İMKB katılım endeksindeki hisse senetlerinde yatırıma yönlendirilir. (3) Hisse senetlerinde değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde otuzunu aşamaz. Ters repo ve Takasbank para piyasasında değerlendirilecek tutar fon portföyünün yüzde ikisini aşamaz. Müsteşarlıkça yapılanlar hariç, tek bir ihraççı tarafından ihraç edilen borçlanma araçlarına ve kira sertifikalarına fon portföyünün yüzde onundan fazlası yatırılamaz.

17 Emeklilik Sözleşmesi Türleri Bireysel emeklilik sözleşmesi: Bireysel emeklilik planına bağlı olarak şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir. Gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmesi: Grup emeklilik planına bağlı olarak şirket ile katılımcının taraf olarak yer aldığı bir sözleşmedir. İşveren grup emeklilik sözleşmesi: Bir istihdam ilişkisine dayalı olarak veya katılımcı lehine bir sponsor kuruluş ile şirket arasında imzalanan ve katılımcı adına sponsor kuruluş tarafından katkı payı ödenen bir sözleşmedir.

18 BES te Emeklilik Hakkı Bireysel emeklilik sisteminde giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde bulunmak ve 56 yaşını tamamlamak koşulu ile emekliliğe hak kazanılabilmektedir. Emeklilik sözleşmesinin yürürlük tarihi, katılımcının bireysel emeklilik sistemine giriş tarihi olarak kabul edilir. Katılımcının yürürlükte birden fazla sözleşmesi olması durumunda, en eski tarihli sözleşmesinin yürürlük tarihi sisteme giriş tarihi olarak alınır. Katılımcı istediği kişi / kişileri lehdar olarak tayin edebilmektedir. Lehdar / lehdarlar sözleşmede belirtilir. Lehdarın belirlenmemiş olması ve katılımcının vefatı halinde, birikimler katılımcının kanuni mirasçılarına ödenir.

19 Emeklilik Yatırım Fonu Emeklilik yatırım fonu, emeklilik için ödenen katkı paylarının yatırıma yönlendirildiği bir yatırım fonudur. Emeklilik şirketleri tarafından kurulur. Portföy yönetim şirketlerince yönetilir. Emeklilik Yatırım fonlarının türleri, içerdikleri yatırım araçlarına göre belirlenir. Örneğin fonun %80'inden fazlası kamu borçlanma araçlarından oluşuyorsa kamu borçlanma araçları fonu, likit yatırım araçlarından oluşuyorsa likit fon olarak adlandırılır. Bu fonlar bireysel emeklilik sistemine ödenen katkı paylarının değerlendirilmesi için ve işletilmesi amacıyla özel olarak kurulur. Sadece bireysel emeklilik sistemine giren kişiler tarafından satın alınabilir. Emeklilik yatırım fonlarının elde etmiş olduğu kazançlara stopaj uygulanmamaktadır. Daha uzun vadeli yatırım stratejileri ile yönetilmektedir. Tercih edilen fonlara herhangi bir asgari ve azami sınır olmaksızın yatırım yapılabilir. Bununla beraber, katılımcılar dahil oldukları plan kapsamında sunulan fonlar arasında tercihte bulunabilirler. Emeklilik planlarında hedef kitledeki katılımcıların risk-getiri beklentileri doğrultusunda fonun stratejisine paralel olarak yatırım sınırlamaları bulunabilir. Fon portföyü, portföy yöneticileri tarafından yönetilmektedir. Portföy yöneticileri, fon portföyünü, Bireysel Emeklilik ve Tasarruf Sistemi Kanunu, 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, fon içtüzüğü, emeklilik sözleşmesi, izahname, portföy yönetim sözleşmesi ve ilgili mevzuat hükümlerine göre yönetmekle yükümlüdür.

20 Devlet Katkısı Sistemi Katılımcı tarafından ödenen katkı paylarının %25 i oranında devlet tarafından katılımcının emeklilik hesabına ödenen tutardır. Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yılın ilk ve ikinci altı aylık dönemleri için belirlenen brüt asgari ücret tutarları dikkate alınarak hesaplanan yıllık toplam brüt asgari ücret tutarının %25 ini geçemez. Limit hesabı katılımcı bazında yapılır yılı için alınabilecek maksimum devlet katkısı tutarı, 3.712,50TL dir Yılı Brüt Asgari Ücret Toplamı= TL Bir Katılımcı için Hesaplanacak 2015 Yılı Maksimum Devlet Katkısı Tutarı= TL*%25= 3.712,50TL

21 Devlet katkısı tutarına ilişkin üst sınır katılımcı bazında uygulanmaktadır. Aynı dönemde birden fazla sözleşmesine katkı payı ödeyen katılımcının ödediği toplam katkı payı tutarı için hesaplanan devlet katkısı tutarı, ilgili ayda sözleşme başına ödenen katkı payının ağırlığına göre sözleşmelerine dağıtılmaktadır. Bir takvim yılı içinde ödenen ve devlet katkısı hesaplamasında dikkate alınacak katkı payı tutarı, yıllık brüt asgari ücret kadardır. Vergi mükellefi olsun olmasın katkı payı ödeyen herkes limit dahilinde devlet katkısından faydalanabilir. Aralık Ayı Devlet Katkısı Hesabı A Sözleşmesine Ödenen Katkı Payı Tutarı= 450 TL B Sözleşmesine Ödenen Katkı Payı Tutarı= 150 TL İlgili Takvim Yılı Kalan Limit (Devlet Katkısı)= 125 TL A Sözleşmesi Devlet Katkısı Tutarı= 125*(450 TL/600 TL) = 93,75TL B Sözleşmesi Devlet Katkısı Tutarı= 125* (150 TL/600 TL) = 31,25 TL Devlet katkısı hesaplaması şirketler tarafından iletilen veriler üzerinden Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) tarafından yapılmaktadır.

22 İşveren Tarafından Ödenen Katkı Paylarına Devlet Katkısı İşveren tarafından katılımcı adına ödenen katkı paylarına devlet katkısı ödenmemektedir. İşverenler, ücretliler adına ödenen katkı payını Kanun da belirlenen limit (ödendiği ayda elde edilen ücretin %15 i ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarı) dahilinde ticari kazançlarının tespitinde gider olarak indirim konusu yapabilmektedir. İşverenler tarafından çalışanları adına ödenen katkı payı tutarları için devlet katkısı hesaplaması yapılmaz.

23 Katılımcı adına ödenen düzenli, ek, başlangıç adı altında yapılan tüm katkı payı ödemeleri için belirlenen limit dahilinde devlet katkısı alabilirsiniz.

24 Sistemden Erken Çıkış Devlet katkısına hak ediş uygulaması gereği, 1 Ocak 2013 tarihinden sonra sistemde geçirdiğiniz süreye göre tabloda belirtilen oranlarda devlet katkısı hesabındaki tutarın bir bölümü veya tamamı tarafınıza ödenecektir. 1 Ocak 2013 ten Sonra Sistemde Geçirilen Süre Oranı 3 yıldan 6 yıla kadar %15 6 yıldan 10 yıla kadar %35 10 yıl ve daha fazla %60 Emeklilik, vefat, maluliyet %100 Hak Ediş

25 Emekliliğe Hak Kazanma Katılımcı, bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl sistemde bulunmak koşulu ile 56 yaşını tamamladıktan sonra emekliliğe hak kazanır. Katılımcının aynı şirkette veya farklı şirketlerde birden fazla emeklilik sözleşmesi varsa, tüm emeklilik sözleşmelerinden emekliliğe hak kazanabilmesi için, en az bir emeklilik sözleşmesinden emekliliğe hak kazanmış olması ve diğer sözleşmelerini bu sözleşme ile birleştirmesi gerekir.

26 Emekliliğe hak kazandıktan sonra katılımcılar, - Birikimlerinin tamamını bir defada alıp sistemden ayrılabilirler. - Birikimlerinin tümünü veya bir kısmını alarak kalanını programlı geri ödeme şeklinde emeklilik şirketlerinden alabilirler. - Birikimlerinin tümü veya bir kısmını alarak kalanını yıllık gelir sigortasına aktarabilir ve yıllık gelir sigortası sözleşmesi çerçevesinde ömür boyu maaş şeklinde veya belirli bir süre boyunca maaş şeklinde almayı tercih edebilirler.

27 Emekliliğe Hak kazanmadan Sistemden ayrılma Vefat etmesi halinde, birikimleri sözleşmede belirttiği lehdara/lehdarlara, lehdar tanımlanmamışsa kanuni mirasçılarına ödenir. Katılımcının vefatı durumunda varsa katılımcıya ait giriş aidatı borcu, katılımcının lehdar veya hak sahiplerine yapılacak ödeme sırasında, katılımcının bireysel emeklilik hesabındaki birikimlerinden indirilebilir. Katılımcı bireysel emeklilik sisteminden istediği zaman ayrılabilir. Ancak bu durumda emekli olmanın getirdiği avantajlardan yararlanamayacaktır. -10 yıldan az süreyle sistemde kalarak ayrılanlara yapılan ödemelerin ve hak edilen devlet katkısının içerdiği irat tutarı %15, -10 yıl süreyle sistemde kalmakla birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlara yapılan ödemelerin ve hak edilen devlet katkısının içerdiği irat tutarı %10 -Emeklilik hakkı kazananlar ile bu sistemden vefat, maluliyet veya tasfiye gibi zorunlu nedenlerle ayrılanlara yapılan ödemelerin ve devlet katkısının içerdiği irat tutarı %5 oranında stopaj kesintisine tabidir.

28 Güvenlik ve Denetim Emeklilik şirketi olarak faaliyet gösterecek tüm şirketler; T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı Sermaye Piyasası Kurulu, Bağımsız dış denetim Şirket iç denetim unsurları tarafından denetim sürekli ve gözetim altındadır. Şirketin emeklilik faaliyetleri Müsteşarlığın denetimine, şirketin fonlarına, portföy yöneticilerine ve saklayıcılara ilişkin hesap ve işlemleri ise Kurulun denetimine tabidir. Hazine Müsteşarlığı emeklilik şirketlerinin faaliyetlerinin günlük olarak gözetim, denetim, işlem konsolidasyonu, katılımcılara ait bilgilerin saklanması, kamuyu ve katılımcıları bilgilendirme ile istatistik üretimi ve fonksiyonlarının yürütülmesini teminen Emeklilik Gözetim Merkezi'ni görevlendirmiştir. Şirketin yıl sonu mali tablolarının bağımsız dış denetim kuruluşları tarafından denetlenmesi zorunludur. Fonların hesap ve işlemleri ayrıca yılda bir kez bağımsız dış denetime tabidir.

29 Görüldüğü gibi Bireysel Emeklilik Sistemi; Hazine Müsteşarlığı, SPK, Emeklilik Gözetim Merkezi, Bağımsız Denetim Şirketleri dahil olmak üzere birçok kurumun denetimi ve kontrolü altındadır. Emeklilik şirketinin iflas etmesi katılımcıları kesinlikle etkilemez. Katılımcıların birikimleri fonlar bazında Takasbank'ta saklanır ve katılımcının her zaman sözleşmede belirtilen koşullar içinde birikimlerini alma ve başka şirketten aktarımla düzenlenenler hariç diğer bireysel emeklilik hesaplarındaki birikimlerini, şirkette en az 2 yıl kalmak şartıyla; başka şirketten aktarımla düzenlenmiş sözleşmelerini ise şirkette en az 1 yıl kalmak şartıyla başka bir emeklilik şirketine aktarma hakkı vardır.

30

31

32

33

34 Vize Sınavlarınızda Başarılar Dilerim