FASİKÜL Cümle Noktalama İşaretleri

Transkript

1 Hece 2. FASİKÜL Cümle Noktalama İşaretleri Cümle Nokta Virgül Soru İşareti Ünlem İşareti Kısa Çizgi Özel İsimler Kesme İşareti Konuşma Çizgisi 2. Sınıf Türkçe 1 Türkçe 2. Sınıf Türkçe 2. Sınıf 11

2 Cümle Cümle Cümle Bir duyguyu, haberi, düşünceyi karşılayan sözcük ya da sözcük gruplarıdır. Geldi. Bugün geldi. Bugün okula geldi. Işıl bugün okula geldi. Cümle Cümle Cümle Cümle 1 2 Penguene, aşağıdaki söz dizilerinden anlamlı ve kurallı cümle olanları bulması için yardım edelim. Toplam puanı hesaplayalım. Toplam Puan: 100 Kitaplarını masanın Kalkacak. Evde değilmiş Silgisini buldu. Gelmişler. Bizimle mi gelecek? Verilen söz ve söz dizileri anlamlı ve kurallı cümleler oluşturacak şekilde eşleştirildiğinde hangi şekil oluşur? Burcu, kitaplarını parka unutmuş Annem, kardeşimi Her sabah köpeğiyle evde bahçede dolaşır. götürmüş. 2. Sınıf Türkçe 3

3 Cümle Cümle Aşağıdaki görselleri inceleyelim. Görsellerle ilgili düşüncelerimizi bir cümleyle yazalım. Karşıdan karşıya geçerken yaşlılara yardım etmeliyiz. Kütüphanede araştırma yaparken sessiz olmalı ve kurallara uymalıyız. Yağmurdan korunmak için orada bekledik. Denizlerimizi kirletmemeliyiz. Arkadaşımla fidan diktik. Ağaca çıkıp elma yedim. 4 Bilfen Yayıncılık

4 Cümle Cümle 1 Karışık olarak verilen aşağıdaki sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturalım. akşam severler parkta Ertan deniz çocuklar oynamayı kenarında her koşar çok arkadaşlarıyla Ertan her akşam deniz kenarında koşar. köpeğime Çocuklar arkadaşlarıyla parkta oynamayı çok severler. manavdan yeni tasma bugün alışveriş ve alacağım yarın bir annem kasaptan yaptı 2 Yarın köpeğime yeni bir tasma alacağım. Annem bugün kasaptan ve manavdan alışveriş yaptı. Numaralanmış kutulardaki sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturulduğunda doğru sıralama nasıl olur? Yazalım. sandığı için çok uğraştı Emre açmak dünyası halamın balkondaki 4 5 çiçekleriydi bütün Sınıf Türkçe 5

5 Nokta Nokta Nokta Cümlenin sonuna konur: Güzel bir sonbahar sabahıydı. Sıra bildiren sayılardan sonra konur: Zeynep 2. sınıf öğrencisidir. Saat ve dakika gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: Bizim okulda dersler da başlıyor. Tarihlerin yazılışında gün, ay ve yılı gösteren sayıları birbirinden ayırmak için konur: Okullar Cuma günü kapanacak. Bazı kısaltmaların sonuna konur: İng. (İngilizce) Dümen Sok. (Dümen Sokak) Av. (Avukat) Aşağıdaki kutucukların içerisindeki cümleleri inceleyelim. Bu cümlelerdeki uygun yerlere nokta (.) getirelim. Tatilin başlamasına çok az kaldı. Tatilde bol bol gezmek istiyorum. Seneye 3. sınıfa gideceğim. Tatilde sabahları saat dan önce kalmak istemiyorum Pazartesi günü tatile çıkıyoruz. Çok heyecanlıyım. Gideceğimiz yer komşumuz Dr. Ali Bey in en beğendiği otelmiş. Arda sınavda 1. oldu. Esra nın iki kardeşi var. 6 Bilfen Yayıncılık

6 Nokta 1 Sonuna nokta getirilmesi gereken söz dizilerini aşağıda verilen boşluklara yazalım. Sevgi ve Ayşe Hava çok güzeldi Kitap okursa Çay içtim Geldin Kızarsa Beril tahtayı silince Okula gitmeyi seviyorum Yaz tatili olduğu için Kalemimin ucu kırılmış Sevdi Yaprağın rengi Bardaktaki çayı Sokağın başındaki evde oturuyoruz Kırmızı paketi Halamla birlikte Oya Koştum 2... Hava çok güzeldi. / Sevdi.... Çay içtim. / Sokağın başındaki evde oturuyoruz.... Geldin. / Koştum.... Okula gitmeyi seviyorum.... Kalemimin ucu kırılmış... Aşağıdaki sözcüklerle kurallı ve anlamlı cümleler oluşturalım. Oluşturduğumuz cümlelerin sonuna uygun noktalama işaretlerini getirelim. Köydeki çocukluk yaz özledim köye Bu arkadaşlarımı trenle gideceğiz çok... Köydeki çocukluk arkadaşlarımı çok özledim. Bu yaz trenle köye... gideceğiz Sınıf Türkçe 7

7 Nokta Aşağıdaki örneği inceleyelim. Biz de bir gün boyunca yaşadıklarımızı yazım kurallarına ve noktalama işaretlerine dikkat ederek yazalım nlük, Sevgili Gü la birlikte ım r la ş a d a rk Bugün a dık. ümü kutla n ü g m u ğ gösterisi do o ç a ly a p 0 de Saat 17.0 evine gitti. Ben de rkes bitince he şemutlu bir da hediyem a d o e d kil m. lerimi açtı Aylin Sevgili Günlük, Bugün çok heyecanlıydım. En sevdiğim kitabın yazarı okulumuza konuk oldu. Onu yakından görmek, kitapları hakkında konuşmak, ona merak ettiklerimi sormak beni çok mutlu etti. Yazar, bana ve arkadaşlarıma çok sıcak davrandı. Umarım ileride ben de onun gibi başarılı bir yazar olabilirim. Nilay Günlük: Bir kişinin gözlem, izlenim, duygu ve düşüncelerini konuşma diliyle günü gününe yazmasıdır. 8 Bilfen Yayıncılık

8 Nokta Yepyeni bir yıla birlikte girmek için sizleri de partimde görmek istiyorum. Tarih: 31/12/2012 Saat: Yer: Vali Mah. Çetin Cad. Beyaz Sok. Arı Apt. No.: 7/8 Üsküdar/İstanbul Örnekteki gibi bir doğum günü davetiyesi hazırlayalım. Bir yaş daha büyüdüm! Yeni yaşımı kutlayacağım doğum günü partime hepinizi bekliyorum. Tarih: Saat: Yer: Atakent Mah. Bulut Sitesi A Blok D: 5 Halkalı / İstanbul Davetiye: Önemli günleri davetlilere duyurmak, onları çağırmak için yazılan yazılardır. 2. Sınıf Türkçe 9

9 Virgül Virgül Virgül Art arda sıralanan eş görevli sözcüklerin arasına konur: Bahçemizde elma, armut ve erik ağacı var. Hitap için kullanılan sözcüklerden sonra konur: Canım Babacığım, Karışık olarak verilen aşağıdaki sözcüklerle anlamlı ve kurallı cümleler oluşturalım. Oluşturduğumuz cümlelerdeki uygun yerlere virgül getirelim. etiket silgi Kerem kırtasiyeden aldı ve kalem Kerem kırtasiyeden etiket, silgi ve kalem aldı. doğum günüme Toprak Ege Ayça ve gelemedi Toprak, Ege ve Ayça doğum günüme gelemedi. 10 Bilfen Yayıncılık

10 Soru İşareti Soru İşareti Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna soru işareti konur: Nerede yaşıyorsun? Teyzem size geldi mi? Aşağıdaki örneği inceleyelim. Cümlelerin soru anlamı taşıması için soru işareti içerisinde yer alan kelimelerden hangisinin verilen boşluklara getirilmesi gerektiğini belirleyelim. Seçtiğimiz sözcüğün numarasını kutucukların içerisine yazalım. Babam eve geldi 3.? 4. yaşındasın? Hastaneden çıkabilecek 12.? Gazete okudun 9.? Vaz geçtin? Gidiyor 13.? Kapıyı Sen Randevuna Kendini açtı? oturuyorsun? geç kaldın? hissediyorsun? Odanı toplayacak 5.? bize geleceksin? Resim dosyanda var? Bu akşam yemekte malzemeler var? 14. ne 13. muyuz miyiz 12. mi nasıl kaç neden hangi mısın 11. nerede ne zaman mı kim 5. mu Sınıf Türkçe 11

11 Soru İşareti Aşağıdaki soru cümlelerinden hangileri verilen resimle ilgilidir? İşaretleyelim. 1 Çiftlikte kaç hayvan vardır? 2 Kümes evin neresindedir? 3 Eve en yakın hayvan hangisidir? 4 Kaç tane yel değirmeni vardır? 5 Yağmur yağdığı için hayvanlar nerede saklanmaktadır? Resme uygun iki farklı soru cümlesi yazalım. Evin etrafında ağaçlar var mı?... Bahçede köpek kulübesi var mı? Bilfen Yayıncılık

12 Ünlem İşareti Ünlem İşareti Sevinç, korku, üzüntü, şaşkınlık, öfke ve uyarı anlatan cümlelerin sonuna ünlem işareti konur: Zavallı çocuk! (üzüntü) Yaşasın, okul açıldı! (sevinç) Hey! Dikkat et! (uyarı) Ay, çok korktum! (korku) Eyvah, yerde büyük bir çukur var! (korku / telaş) Aşağıdaki cümleleri inceleyelim. Bu cümlelerin sonuna getirilmesi gereken noktalama işaretlerini belirleyelim ve tablodaki uygun kutucuğu işaretleyelim. Cümleler.?! Annemin adı Nermin dir Eyvah, okula geç kaldım Yeşil kazağını bana verir misin Saat kaç Küçük bir ağaçtı Şimdi ne olacak Of, sıkıldım Yaşasın, kar yağıyor Kitap okumalıyız Pıtırcık sevimli bir kuştu Az önce yemek mi yedin 2. Sınıf Türkçe 13

13 Ünlem İşareti 1 Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getirelim. Duvardaki Gölgeler Ben yazarım(.) Çocukları çok seviyorum(.) Onlar için masallar(,) öyküler(,) romanlar yazıyorum(.) Ece benim en iyi arkadaşım(.) Ben de onun yazar teyzesiyim(.) Onunla dostluğumuz nasıl başladı biliyor musunuz(?) Nereden bilelim(?) diyeceksiniz(.) Ece anaokuluna yeni başlamıştı(.) Akşamüstü alışverişe giderken bir de ne göreyim(?) Ece kapı önünde paspasın üstünde oturuyor(. ) Ece(!) diye seslendim duymadı(.) Yanına varınca uyuduğunu anladım(.) Saçlarını okşayarak onu uyandırdım(.) Önce çok korktu İrkilerek ayağa kalktı(.) Yabancı olmadığımı. anlayınca rahatladı(.) Meğer o gün servis erken gelmiş(.) O da kapıda kalmış(.) Gülten Dayıoğlu (Ece ile Yüce / Uyarlanmıştır.) 2 Aşağıda verilen noktalama işaretlerini kullanabileceğimiz cümleler oluşturalım. Oluşturduğumuz cümleleri boşluklara yazalım. (,) (!) (,) (.) (,) (,) (.) Ah, elim yandı! Kerem, Nil ve Can okula gelmedi. Süt, muz, çilek ve kivi aldım. 14 Bilfen Yayıncılık

14 Kısa Çizgi Kısa Çizgi Hecelerin arasında kullanılır: ka - ran - fil a - ra - ba Satıra sığmayan sözcükler bölünürken satır sonuna konur:...beğendim...beğendim doğru yanlış Aşağıdaki görselleri karşılayan sözcükleri hecelerine ayıralım. sa-at bil-gi-sa-yar kral o-to-büs gül civ-civ tak-vim a-ğaç zü-ra-fa 2. Sınıf Türkçe 15

15 Özel İsimler? Özel İsimler Eşi, benzeri olmayan; sadece bir tane varlığın adını karşılayan kelimelere özel ad denir. Özel adlar cümle içinde büyük harfle yazılır. Arkadaşım Zeynep kızıl saçlıdır. İnsan adı Türkiye önemli bir yerdedir. Devlet adı Arkadaşım Arda, Sinop ta yaşar. İl adı Bugün İngilizce dersinde film izledik. Dil adı Ben Yakut Mahallesi nde oturuyorum. Mahalle adı 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nı çoşkuyla kutladık. Bayram adı Kedim Tekir, salonda yumakla oynuyor. Hayvan adı Aşağıdaki cümlelerde geçen özel adları belirleyelim. Bu özel adların hangi özelliklerinden dolayı özel ad olduğunu yazalım. CÜMLE Öğretmenim Ankara gezisi düzenledi. Fatih ödevlerini tamamlamış. Bizim evimiz Çınar Mahallesi nde yer alır. Marmaris ten akrabalarımız geldi. Ablam İtalyanca kursuna başladı. Zeynep, 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nda görevli seçildi. Ankara Fatih Çınar Mah. Marmaris İtalyanca 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı İl Adı Kişi adı Yer adı İlçe adı Dil adı Bayram adı 16 Bilfen Yayıncılık

16 ? Özel İsimler 1 Aşağıdaki cümlelerde yer alan özel isimleri verilen boşluklara yazalım. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı nı çoşkuyla kutladık. 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı Kedim Pamuk, yumakla oynuyordu. Pamuk Tunahan, Doruk u oyuna çağırdı. Tunahan, Doruk Ne güzel şehirsin sen İstanbul. İstanbul 2 Balonlarda yazılı kelimeleri özel isim olarak cümle içinde kullanalım. Boncuk Kedisine Boncuk adını vermiş. Ankara Ankara ya gittiniz mi? Deniz Deniz bugün okula erken geldi. Çomar Dedem Çomar ın kulübesini yeniledi. Sinop Teyzemler Sinop ta yaşıyor. İstanbul Boğazı İstanbul Boğazı nda yapılan çalışmalar tamamlandı. 2. Sınıf Türkçe 17

17 Kesme İşareti Kesme İşareti Özel adlara getirilen bazı ekler (-e, -i, -de, -den, -in, -nin) kesme işareti ile ayrılır: Adana ya gitmek istiyorum. Sen Artvin i gördün mü? Yağmur un hediyesini aldım. Aşağıdaki örneği inceleyelim. Biz de tabloda verilenlere dikkat ederek kurallı ve anlamlı cümleler oluşturalım. a4: Bursa dan arkadaşım geldi. b1:... Tekir e yumak aldık. c6:... Özge nin kalemi kırıldı. d3:... Edirne de kaza olmuş. e2:... Sezen i sokakta gördüm. f5:... Cengiz in annesi hastalanmış e -i -de -den -in -nin a Bursa X b Tekir X c Özge X d Edirne X e Sezen X f Cengiz X 18 Bilfen Yayıncılık

18 Kesme İşareti Aşağıdaki cümlelerin sonuna uygun noktalama işaretlerini getirelim. 1 Yarışmada bizim sınıf 1. oldu. 2 Annen ile babanın yaşları toplamı kaçtır? 3 İşe giderken beni de alır mısın? 4 Eyvah, cüzdanımı kaybettim! 5 Aslı, kediden çok korkar. 6 Atatürk, çocukları çok severdi. 7 Körebe oynayalım mı? 8 Vah vah, evleri yanmış! 9 Yolun karşısındaki araba benim. 10 Akşam yemeği yedin mi? 11 Ay, gök gürledi! 12 Dışarıdaki sesleri duymuyor musun? 13 Maç saat kaçta başlıyor? 14 Senin ne istediğini biliyorum. 15 Meltem saçlarını kısacık kestirdi. 16 Ağaç yaşken eğilir. 17 Çabuk, koşun! 18 Bahçelerinde hiç ağaç yoktu. 19 Yeter artık! 20 Bu hırkayı sana kim aldı? 2. Sınıf Türkçe 19

19 Konuşma Çizgisi Konuşma Çizgisi Karşılıklı konuşmalarda konuşmanın ve konuşmacının değiştiğini belirtmek için kullanılır. Örnek: Annen eve geldi mi? Hayır, henüz gelmedi. Akşam yemeğinizi yediniz mi? Evet, az önce yedik. Karşılıklı konuşma şeklinde olmayan sözler de konuşma çizgisi ile verilebilir. Örnek: Öğretmen: Teneffüste bahçeye çıkacağız, dedi. Aşağıdaki Nasrettin Hoca fıkrasında boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getirelim. TAVŞANIN SUYUNUN SUYU Köylünün biri Hoca( )ya bir tavşan getirir(. ) Karşılık olarak Hoca(, ) köylüye elinden geldiğince büyük bir ikramda bulunur(. ) Köylü bir hafta sonra yine gelir ama ne yazık ki Hoca onu tanıyamaz(. ) Adam: ( ) Ben geçen hafta size tavşan getiren köylüyüm, der. Hoca: ( ) Tavşan suyundan çorbaya buyurun, der. 20 Bilfen Yayıncılık

20 Noktalama İşaretleri Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun noktalama işaretlerini getirelim. Cümlenin sonuna nokta konur. Şimdi yandık! Ali pikniğe geldi mi? Nereye gideceksiniz? Yağmur damlaları cama çarpıyordu. Ayşe Teyze şeker dağıttı. İzmir den zeytin, incir, mandalina geldi. Çocuklar gibi şendik. Kuzey, Aras bize geldi. Aaaa, anne bak! Akşam kime gidiyorsunuz? Ne yaptığını bilmiyorum. Bizimle kimler geliyor? Ayy, canım çok acıdı! Şşşşt! Cumhuriyet Bayramı nı çoşkuyla kutladık. 2. Sınıf Türkçe 21

21 Noktalama İşaretleri 1. Aşağıdaki fıkrada verilen boşluklara uygun noktalama işaretlerini getirelim. O KONUŞURSA BU DA DÜŞÜNÜR Nasrettin Hoca Akşehir pazarında bir adamın başına toplanmış olan kalabalığa yaklaşır (.) Satıcı, elindeki kuşu satmaya çalışmaktadır ve kuşun fiyatı 50 akçedir (.) Yan taraftaki tavuklar ise 5 akçedir (.) Hoca bir türlü fiyattaki aşırı farkı anlayamaz ve sorar: ( ) Hemşerim bu nasıl kuş (,) 50 akçe istersin (?) ( ) Hocam bu bildiğin kuşlardan değil (.) Buna papağan derler ve bu kuş konuşur (.) Hoca hemen eve koşar (,) kümesten horozunu kaptığı gibi pazara döner (.) Papağan satmakta olan adamın yanında durur ve bağırmaya başlar: ( ) Bu gördüğünüz kuş sadece 100 akçeye (!) Gel (,) gel (!) Bu işe herkesten çok papağan satan adam şaşırır ve sorar: ( ) Hocam 100 akçe çok değil mi bir horoz için (?) ( ) Sen 50 ye satıyorsun ama (!) ( ) Dedim ya hocam benim kuş konuşuyor (.) ( ) O konuşursa benimki de düşünür (.) 2. Verilen noktalama işaretlerinin kullanıldığı birer cümle yazalım. (?) (,) (.) (,) (!)... Ne zaman buraya geleceksiniz?... Okan, Ali ve Barış bize geldi.... Hey, buraya gel! 22 Bilfen Yayıncılık

22 Değerlendirme Hayvanlar ve Yiyecekler Öğretmen(, ) Hayvanları Koruma Günü nde öğrencilerine bir sürpriz hazırlamış(. ) Sınıfa gelen öğretmen bütün çocukları bahçeye çıkartmak için sıraya dizmiş(. ) Çocuklar merakla birbirlerine bakıyorlarmış(. ) Bahçeye çıkan çocuklar Aaa(! ) diyerek hayranlıkla bağırmaya başlamışlar(. ) Çünkü bahçede kedi(, ) köpek(, ) koyun(, ) tavşan ve tavuk görmüşler(. ) Çocuklar büyük bir halka oluşturmuşlar. Öğretmen, çitlerin arkasına hayvanları koymuş. Öteki tarafa da ot, buğday, havuç, kemik ve bir tabak içindeki sütü koymuş. Çocuklar Hangi hayvan en çok hangi yiyeceği sever? diye aralarında tartışıyorlarmış. Öğretmen önce kediyi bırakmış. Kedi koşup sütü şıpır şıpır içmiş. Ardından köpeği bırakmış. O da koşup kemiği kapmış ve yalamaya başlamış. Tavuğu bırakınca tavuk, buğday tanelerini yemiş. Sırada koyun varmış. O da koşarak ota gitmiş. Son olarak tavşan, zıplaya zıplaya havuca giderek havucu afiyetle yemiş. Çocuklar, öğretmenlerine hazırladığı sürpriz için teşekkür etmişler ve öğrendiklerini yazmak için sınıflarına gitmişler. İlk 8 soruyu yukarıdaki metne göre cevaplayalım. a sürpriz Şaşırtı Aziz Sivaslıoğlu (Hayvanlar ve Yiyecekler) (Uyarlanmıştır.) 1. Aşağıdaki kelimelerle bu kelimelerin anlamlarını harfleri kullanarak eşleştirelim. a b halka c hayranlık d çit c b d Tutku, aşırı istek, hayran olma durumu Çember biçiminde dizilmiş topluluk Bağ, bahçe vb. yerlerin çevresine çalı, kamış, ağaç dalı gibi şeylerden çekilen duvar türü, çeper 2. Sınıf Türkçe 23

23 Değerlendirme 2. Öğretmen, hangi önemli günde öğrencilerine sürpriz hazırlamıştır?... Öğretmen Hayvanları Koruma Günü için öğrencilerine sürpriz hazırlamıştır Bahçeye çıkan çocukların hayranlıkla bağırmaya başlamalarının nedeni nedir?... Bahçeye çıkan çocuklar bahçede kedi, köpek, kuzu, tavşan, ve tavuğu gördükleri... için hayranlıkla bağırmaya başlamışlar. 4. Öğretmen, hayvanları hangi sırayla bırakmış?... Öğretmen önce kediyi sonra sırasıyla köpeği, tavuğu, koyunu ve tavşanı bırakmıştır Metinde anlatılan hayvanları tükettikleri yiyeceklerle eşleştirelim. 6. Metnin birinci paragrafında yay ayraçlarla belirtilen boşluklara uygun noktalama işaretlerini getirelim. 24 Bilfen Yayıncılık

24 Değerlendirme 7. Bahçeye çıkan çocuklar Aaa(! ) diye hayranlıkla bağırmaya başlamış(. ) cümlesindeki çocukların yüz ifadelerini karşılayan resmi işaretleyelim. 8. Çocukların Hayvanları Koruma Günü nde neler öğrendiklerini yazalım.... Kedi, köpek, kuzu, tavuk ve tavşanın ne sevdiklerini öğrenmişlerdir. 9. Soru bildiren cümlelerin sonuna getirilir. Yukarıda açıklaması verilen noktalama işareti hangisidir? Metinden bu işaretin kullanıldığı bir cümle bulup yazalım.... Soru işaretidir. Hangi hayvan en çok hangi yiyeceği sever? Aşağıdaki noktalama işaretlerinin sırasıyla kullanıldığı cümleler yazalım.... Elma, armut yedik.... Türkiye ye ne zaman geldin?... Eyvah, cüzdanımı evde unuttum!... Melis e, Berk hakkında konuştuklarımızı anlattım. 2. Sınıf Türkçe 25

25 Değerlendirme 11. Vagonların içindeki kelimeleri anlamlı ve kurallı cümle hâline getirelim. Bu cümleleri noktalama işaretlerine dikkat ederek yazalım. doğdu Atatürk Selanikte... Atatürk Selanik te doğdu. döktü eyvah sütü Sarman... Eyvah, Sarman sütü döktü! ilidir Düzce Türkiyenin... Düzce, Türkiye nin ilidir. mi Alya İstanbul geldi... Alya, İstanbul a geldi mi? Doruk oynuyor Damla ile bahçede... Damla ile Doruk bahçede oynuyor. severdi çocukları Atatürk çok... Atatürk, çocukları çok severdi. 26 Bilfen Yayıncılık