ORTADOĞU'DA SİYASET VE TOPLUM KONGRESİ

Transkript

1 ORTADOĞU'DA SİYASET VE TOPLUM KONGRESİ 9-11 Ekim 2012 Sakarya - Türkiye DÜZENLEYENLER SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ ve BİLGİ KÜLTÜR MERKEZİ BİLDİRİ ÇAĞRISI Önemli Tarihler Bildiri Özetleri için Son Tarih: 15 Temmuz 2012 Kabul Edilen Bildirilerin İlanı: 7 Ağustos 2012 Tam Metinler için Son Tarih: 1 Ekim 2012 İletişim: & Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü tarafından düzenlenecek olan Ortadoğu da Siyaset ve Toplum Kongresi, 9-11 Ekim 2012 tarihinde Sakarya da gerçekleşecektir. Ortadoğu Arap Uyanışı sayesinde yeniden ilgi çekmektedir. Sonrasında meydana gelen ezber bozucu olaylar yalnızca Ortadoğu siyasetindeki temel çalışmaların değil, olaylara hazırlıksız yakalanan ve bölgedeki yeni sosyal dinamiklere ilgisiz kalan akademi camiasının da çalışmalarını temelden tekrarlamalarını gerektirmektedir. Bu kongre, yalnızca güncel olayları değil, bundan başka diğer birtakım ilgili fenomenleri de (vatandaşlık, siyasal hareketler, devlet inşası, demokratik siyaset, otoritenin sosyal meşruluğu, sosyal adalet, sosyal medya, yeni siyasal bilinç, ulusal selfdeterminasyon ve Ortadoğu da 9/11 sonrası uluslararası siyaset) yeniden ele almak ve çalışmak için

2 KONGRE BİLİM KURULU Prof. Dr. Salah As-Sarwy (Helwan Üniversitesi) Prof. Dr. Mohammed Ayoob (Michigan State Üniversitesi) Prof. Dr. Anoush Ehteshami (Durham Üniversitesi) Prof. Dr. Norman Finkelstein Prof. Dr. Amr Hamzawy (Freedom Egypt Party) Prof. Dr. Bichara Khader (Leuven Katolik Üniversitesi) Prof. Dr. Udo Steinbach Prof. Dr. Muhittin Ataman (Abant İzzet Baysal Üniversitesi) Prof. Dr. Tayyar Arı (Uludağ Üniversitesi) Prof. Dr. Kemal İnat (Sakarya Üniversitesi) Prof. Dr. İhsan Dağı (Ortadoğu Teknik Üniversitesi) Prof. Dr. Mehmet Ali Büyükkara (İstanbul Şehir Üniversitesi) Prof. Dr. Gencer Özcan (İstanbul Bilgi Üniversitesi) Doç. Dr. Burhanettin Duran (İstanbul Şehir Üniversitesi) Doç. Dr. Martin Bunton (Victoria Üniversitesi) bölgedeki gözlemcileri ve öğrencileri davet etmektedir. Dikkate alınmalıdır ki, Avrupa ve Amerika, modern siyasi yönetimi ve sivil toplumu geliştirmek için yüzyıllara ihtiyaç duymuşken, Ortadoğu halklarının karşısındaki en önemli engel oldukça dar çerçevede ve riskli koşullar altında demokratik siyaset araçlarına ulaşmaya çalışmalarıdır. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü bölgedeki yeni dinamikleri anlamamızı güçlendirmek için akademisyenleri, siyasi figürleri ve her kesimden aktivistleri panellere ve toplantılara davet etmektedir. Kongrenin dili simultane çevirileriyle birlikte İngilizce, Arapça ve Türkçe olacaktır. Kongre Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu nun yapacağı konuşma ile başlayacaktır. Toplantı açılış konuşması Prof. Dr. Norman Finkelstein tarafından yapılacaktır. Konferansa katılımı kesinleşen diğer konuşmacılar arasında, Prof. Dr. Mohammed Ayoob, Prof. Dr. Anoush Ehteshami, Prof. Dr. Udo Steinbach, Prof. Dr. Amr Hamzawy, Mohammed al-humaikani (Yemen Islah Partisi), Ahmed Maher (6 Nisan Gençlik Hareketi), Emad Abdul-Ghafour (Al-Nour Partisi), Ammar Ali Hasan (Ortadoğu Haber Ajansı), Gideon Levy (Haaretz Gazetesi) ve Abdulbari Atwan (El-Kuds ül Arabi Gazetesi) bulunmaktadır. Kongredeki tebliğlerin, aşağıda panel içeriklerinde belirtilen konular bağlamında olması talep edilmektedir.

3 Panel 1: Arap Uyanışı ve Ortadoğu da Dönüşüm Ortadoğu ve Kuzey Afrika da geçtiğimiz süreç içerisinde gelişen ve genel olarak Arap Uyanışı diye adlandırılan halk hareketleri, bölge ülkelerinin sosyal ve siyasal dokusunun yeniden inşasının yolunu açmıştır. Bu halk hareketleri, Mısır, Tunus ve Libya da rejim değişiklikleriyle sonuçlanıp devrim statüsü kazanırken, Suriye ve Yemen gibi ülkelerde ise belirsizlik sürmektedir. Arap uyanışı, halk hareketlerinden oluşması, yöntemi ve kullanılan araçlar dolayısıyla daha önceki birçok devrimden farklı özellikler göstermektedir. Arap Uyanışı nı özgün ve farklı kılan özelliklerin tespit edilmesi ve devrim süreçlerinde rol oynayan yeni aktör, araç ve metotların ortaya çıkarılması önemli hale gelmiştir. Bu çerçevede aşağıdaki konuların bu panelde tartışılması beklenmektedir: Arap Uyanışı ve Sosyal Medya Arap Uyanışı ve Kadının Rolü Arap Uyanışı ve Uluslararası ve Bölgesel Aktörler Arap Uyanışı ve Devrimlerin Yeni Yüzü Panel 2: Ortadoğu Siyaseti 2011 yılında Arap ülkelerindeki halk hareketleri bölgenin demokratik gelişmişlik anlamındaki geçmişin siyasal tecrübesini yıkmakla kalmamış, kimi analistlerin özelde İslam dünyasının ve genelde Arap ülkelerinin demokrasiyle bir arada olamayacağı savını yerle bir etmiştir. Arap politika sahnesi bu devrimlerle yeni bir boyut kazanma yoluna girmiş ve Batı baskısından sıyrılma fırsatını yakalamıştır. Sadece rejim değişiklikleri ve diktatörlerin siyaset sahnesinden silinmesi değil aslında Ortadoğu da yeni olan. Sivil toplum alanında yeni sosyal hareketlerin ortaya çıkması, İslami politik partilerin Türkiye, Tunus ve son olarak da Mısır da iktidara gelmeleri ve demokratik dönüşümün tabana yayıldığı yapıların ön plana çıkması Ortadoğu da uzun yıllardır süregelen siyasi yapının temel dinamiklerinin dönüştüğü bir dönemin yaşanmasının önünü açmıştır. Bu çerçevede bu panelde diktatöryal düzenlerin yıkılmasının, yeni sosyal hareketlerin ve İslami siyasi partilerin yeni Ortadoğu nun yeni siyasal düzeninde nasıl yer bulacağı, ne tür etkilerinin olacağı ve hangi dönüşümleri ortaya çıkaracağı gibi konuların incelenmesi ve tartışılması hedeflenmektedir. Siyasi Partiler, Seçim Sistemleri, Anayasa Yapım Süreci ve Toplumsal Katılım Ortadoğu da Yeni Güvenlik Anlayışı ve Aktörler Silah(sız)lanma ve Nükleer Silahlar Alternatif Demokratikleşme Dalgası Küresel Güçlerin ve Uluslararası Örgütlerin Ortadoğu ya Yönelik Politikaları Uluslararası Müdahale ve İnsan Hakları

4 Panel 3: Din ve Toplum Ortadoğu siyasetinde dinin yeri ve özellikle de bölgede yaşanan çatışmalarda dinsel farklılıkların etkisi tartışılmaz bir gerçekliktir. Bu durum, Ortadoğu siyasetinin doğru şekilde anlaşılması için bölgedeki dini yapının iyi analiz edilmesi gereğini ortaya koymaktadır. Siyasal İslam geleneğine mensup İslami hareketlerin Arap Baharı çerçevesinde yaşanan gelişmelerde ortaya çıkması ve İsrail de giderek tırmanan dini radikalizm ve seküler cephe tartışması Ortadoğu nun yakın geleceğinde önemli bir yere sahip olacak gözükmektedir. Bu çerçevede aşağıdaki konular tebliğler beklenmektedir: Ortadoğu da Dini Yapılar ve Yönetimler Ortadoğu da Dini Hareketler ve Cemaatler Ortadoğu da Siyasal İslam ve İslamcı Siyasetin Geleneği Ortadoğu da Din-Toplum İlişkisi Ortadoğu da Toplumsal Dönüşüm ve Siyasal Etkileri Panel 4: Türkiye-Ortadoğu İlişkileri AK Parti nin iktidara gelmesinin ardından Türk dış politikasında yaşanan aktivizmin en belirleyici alanı Ortadoğu ya yönelik geliştirdiği yeni dış politika vizyonudur. Ortadoğu odaklı bu yeni politika AK Parti nin siyasal kimliğinin tanımlanmasıyla yakından ilgilidir. Diğer belirleyici bir unsur, yeni Türk dış politikasının geliştirdiği yaklaşımların başarısının Ortadoğu üzerinden tartışılmasıdır. Türkiye-Ortadoğu ilişkileri bağlamında komşularla sıfır problem, maksimum işbirliği, entegre dış politika, ritmik diplomasi, düzen kurucu ülke gibi yeni dış politika yaklaşımlarının bölgeye yönelik çıktıları arabuluculuk, yüksek düzeyli stratejik işbirliği anlaşmaları, vizelerin kaldırılması, ekonomik entegrasyon gibi politikalar üzerinden geliştirilmiş, söz konusu yaklaşımların somut göstergesi de çoğu zaman bu çıktılar üzerinden tartışılmıştır. Bu politikaların dinamiğini belirleyen kimlik boyutunun tartışılması ise yeni Osmanlıcılık ve Türkiye nin modelliği bağlamında gerçekleşmiştir. Bu dış politika araçları ve kimlik temelindeki dış politika vizyonunun başarısı özellikle Arap Baharı sonrası ortaya çıkan yeni Ortadoğu düzeninde önemli bir teste tabii tutulacaktır. Bu çerçevede aşağıdaki konu başlıklarına odaklanan bildiriler beklenmektedir: Yeni Ortadoğu da Yeni Türk Dış Politikası Arap Uyanışı ve Türk Dış Politikası Ortadoğu Sorunlarına Türkiye nin Yaklaşımı Yeni Türk-İsrail İlişkileri Türkiye nin Ortadoğu Politikasının Ekonomi Politiği

5 Panel 5: İran Sahip olduğu enerji kaynakları, siyasal İslam ı esas alan rejimi ve köklü devlet geleneğinden gelen bölgesel ve küresel etkinlik arayışı, İran ın her zaman Ortadoğu nun en fazla konuşulan ülkelerinden biri olması sonucunu doğurmuştur. Günümüz Ortadoğu politikasının en önemli gelişmelerinden birisinin konusu Arap Baharı çerçevesinde yaşanan olaylar iken diğer bir konu İran a karşı İsrail, ABD ve diğer Batılı ülkelerin giderek artan baskıları ve bunun silahlı bir çatışmaya dönüşme riskidir. İran ın Arap Baharı çerçevesinde takındığı tavır ve bu konuda bölgedeki önemli komşusu Türkiye ile anlaşmazlığa düşmesi de incelenmesi gerekli bir konudur. Bu çerçevede aşağıdaki konu başlıklarına yönelik bildiriler beklenmektedir: Küresel ve Bölgesel Alt Sistemde İran İran ın Nükleer Programı ve Askeri Müdahale İhtimali Arap Baharı ve İran İran ve Yeni Türk Dış Politikası: İşbirliği ve Kriz Alanları İran da İç Siyaset: Krizler ve Aktörler Panel 6: İsrail Sorunu 11 Eylül sonrası süreçte Hamas ın 2006 seçimlerini kazanması, İsrail in Gazze den çekilmesi, Batı-Şeria ve İsrail arasında inşa edilen güvenlik duvarı, ikinci İntifada, İsrail siyasetinin iyice radikal sağa yaslanması ve bunun sonucu olarak yaşanan Lübnan ve Gazze saldırıları ile Batı Şeria da hızla artan Yahudi yerleşimleri, El-Fetih i zor duruma düşüren Wikileaks belgeleri ve nihayet Arap Baharı, Filistin sorununa yeni boyutlar eklemiştir. Bu gelişmelerden özellikle Arap Baharı Birinci İntifada'nın ardından yaşanan süreçte olduğu gibi Filistin meselesinin geleceğini en fazla etkileyecek olan gelişme olarak göze çarpmaktadır. Mısır'ın Gazze yi tecrit eden politikasını sona erdirmesi, Hamas ve el-fetih görüşmelerinin başlaması gibi kısa vadeli etkilerinin yanı sıra, Arap Baharı Filistin meselesinde etkin olan bölgedeki güç dengelerini yeniden belirlemesi gibi uzun vadeli bir etkiye de sahiptir. İsrail'in Arap Baharı karşısında alacağı tutum, Arap Baharı sonrası iktidar değişikliğine giden bölge ülkelerinin pozisyonları ve büyük güçlerin yeni dönemdeki soruna ilişkin politikaları Filistin meselesinin geleceğinde önemli rol oynayacaktır. Sunumların aşağıdaki konu başlıkları kapsamında yapılması düşünülmektedir: Arap Baharı ve İsrail Sorunu Filistin İç Siyasetinin Geleceği İsrail Sorununa Yeni Yaklaşımlar İsrail de İç Politikanın Oluşumu ve Yeni Dinamikler Barışın Önündeki Engeller

6 Panel 7: Ekonomi Küresel kriz ve ardından yaşanan bölgesel ekonomik krizler, Ortadoğu nun uluslararası sistem içindeki ekonomi politiğini yeniden gündeme getirmiştir. Geleneksel olarak Ortadoğu ekonomisini belirleyen ABD, Rusya ve Avrupa Birliği gibi küresel aktörlerin yanında, Çin, Türkiye ve Brezilya gibi yeni aktörlerinde bu rekabet alanına dahil olması Ortadoğu nun ekonomi politiğini yeniden şekillendirmektedir. Mevcut küresel ekonomik düzende, Ortadoğu nun enerji yoğun ekonomik sisteminden sürdürülebilir kalkınmayı mümkün kılacak, yeni üretim araçlarını devreye sokacak yeni bir ekonomik modele ihtiyaç duyulmaktadır. Bu panel başlığı altında şu konuların tartışılması hedeflenmektedir: Enerji Kaynakları ve Politikaları Ortadoğu nun Ekonomi Politiği Ekonomik Gelişme ve Toplumsal Dönüşüm Ortadoğu nun Dünya Ekonomisindeki Yeri Ortadoğu da Yeni Ekonomik Aktörler

7 Bildiri Özetleri Bildiri Özetleri, yukarıda yer alan panel başlıklar kapsamında 500 kelimeyi geçmeyecek şekilde adresine word veya pdf dosyası olarak gönderilmelidir. Ayrıca yukarıda belirtilen konu başlıklarında panel önerileri de değerlendirmeye alınacaktır. Panellerde bir oturum başkanı ile üç veya dört sunucu olması beklenmektedir. Konferans Takvimi Bildiri Özetleri için Son Tarih: 15 Temmuz 2012 Kabul Edilen Bildirilerin İlan Tarihi: 7 Ağustos 2012 Tam Metinler için Son Tarih: 1 Ekim 2012 Konferans Tarihi: 9-11 Ekim 2012 İletişim Bilgileri Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Serdivan SAKARYA