FARMOKONUTRİSYON İMMUNONUTRİSYON

Transkript

1

2 FARMOKONUTRİSYON İMMUNONUTRİSYON

3 TÜRKİYE DE DİYETİSYENLER Bu Gelişmelerin Neresinde? ya dışındasındır çemberin ya da içinde yer alacaksın kendin içindeyken kafan dışındaysa çaresi yok kardeşim mutsuz olacaksın. Murathan Mungan

4 Programl arın yaygınlaş tırılması Kampan yaların yürütülm esi Tarama programl arı 1. Basamağ ın güçlendir ilmesi Verilerin sağlanm ası Sağlık personeli nin eğitimi DİYETİSYENİN ROLÜ Ortak mesajları n üretilmesi İzleme ve değerlen dirme Aktivitele rin geliştirilm esi Sektörler arası işbirliği Advokasi çalışmala rı Danışma kurulları

5

6

7

8

9

10

11 DÜNYADA KRONİK HASTALIKLAR Ölümlerin %63 (36 milyon) kardiyovasküler hastalıklar, diyabet, kanser, ve kronik solunum yolu hastalıkları nedeni ile NCD ölümlerinin %80 i (29 milyon) düşük ve orta gelirli ülkelerde NCD ölümleri bu ülkelerde yılları arasında %15 artacak NCD ölümlerin %29 u 60 yaşın altında Bu yüksek gelirli ülkelerde %13 Global Satatus Report on NCD, 2010

12 EU EU premature KKH prematür deaths from ölümler- CHD Erkek in men (35-74 yaş) yrs) Age standardised deaths from CHD Finland UK Ireland Germany Italy Greece France Rayner and Petersen, Eur CVD Stats, 2000, Brit Ht Fdn

13 Prematur kalp hastalığı, felç ve diyabetin %80 kanserlerin %40 önlenebilir. A.B.D. de 14 milyon KVH ölümü, İngiltere de 3 milyon kişi KALP HASTALIKLARI, İNME VE TİP 2 DİYABETİN %80 İNDEN FAZLASI ÖNLENEBİLİR

14 ÖLÜMLER ARTACAK

15 Sağlık Sistemi İçinde DİYETİSYEN Tedavi BOH LI KİŞİLER Erken Tanı, tedavi, danışmanlık,izlem YÜKSEK RİSK ALTINDA OLAN KİŞİLER Bilgilendirme TOPLUMUN GENELİ

16 En karlı uygulama İyi uygulama Yüksek maliyeti etkin müdahale = bir yıl fazladan sağlıklı yaşamı, kişi başı ortalama yıllık gelirden daha az maliyetle sağlayan müdahaledir (önlenen bir DALY yılına eşdeğerdir). Kaynak: Global Status Report on Noncommunicable Diseases, WHO,2011

17 EN KARLI UYGULAMALARDA BESLENME İLK SIRALARDA Risk faktörü ( milyon başına DALY yükü, %)a Sağlıksız beslenme (15-30milyon DALY; 1-2% küresel yük)c Fiziksel Hareketsizlik (> 30m DALY; 2.1% küresel yük) Müdahaleler/ eylemler (* en karlı uygulamalar serisi, Diğerleri iyi uygulamalardır ) Tuz alımının azaltılması * Trans yağların çoklu doymamış yağlarla ikame edilmesi * Beslenme konusunda halk farkındalığının teşvik edilmesi* + Çocuklara yönelik gıda ve içecek pazarlanmasının kısıtlanması Doymuş yağın yerine doymamış yağ kullanılması Gıda vergilerinin ve sübvansiyonların idaresi Birinci basamakta danışmanlık İş yerlerinde sağlık eğitimi Okullarda sağlıklı beslenmenin teşviki Fiziksel aktivitenin teşviki(kitle iletişim) * + Fiziksel aktivitenin teşviki (topluluklar) Aktif ulaşımın desteklenmesi Birincil bakım danışmanlığının teşviki İş yerlerinde fiziksel aktivitenin teşviki Okullarda fiziki aktivitenin teşviki Maliyet etkinlikb Uygulama Maliyeti (Kişi başı $ ) [Çok düşük = < 0.50$ Oldukça düşük< 1$ Yüksek = > 1$] Uygulanabilirlik (sağlık sitemi kısıtlamaları) Çok maliyet etkin Çok düşük maliyet Son derece uygulanabilir Çok maliyet etkin (daha fazla çalışmaya ihtiyaç var) Yüksek maliyetli Oldukça düşük maliyetli Çok düşük maliyet Uygulanabilir (birincil bakım) Son derece uygulanabilir Son derece uygulanabilir Çok maliyet etkin Çok düşük maliyetli Son derece uygulanabilir Küresel olarak değerlendirilmedi Yüksek maliyetli Küresel olarak değerlendirilmedi Uygulanabilir (birincil bakım) Son derece uygulanabilir Sektörler arası eylem

18 Kaynak: Türkiye nin Demografik Dönüşümü, Hacettepe Üniversitesi, Nüfus Etüdleri Enstitüsü

19 TARIM,GIDA ve HAYVANCILIK BAKANLIĞI MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI BİR ÇOK İLİMİZDE HİÇ DİYETİSYEN BULUNMAMAKTADIR Halk Sağlığı Müdürlüğü (64) Kamu Hastaneleri (736) Toplum Sağlığı Merkezi (18) Üniversite ( 300) Özel ( 700) Kaynak: Sağlık Bakanlığı Verileri

20 NÜFUSA DÜŞEN DİYETİSYEN SAYISI Hindistan 0.3 /100,000 Danimarka, İsrail...25/100,000 Japonya....56/100,000 TÜRKİYE.3/100,000

21 ÜLKE BESLENME ARAŞTIRMASI BOY-KİLO TARAMASI Yetişkin Ergen Okul Ç O.Önce Ç Yaşlı Yetişkin Ergen Okul Ç O.Önce Ç Avusturya Belarus Bosna Hersek Bulgaristan Hırvatistan Çek Cumhuriyeti Danimarka Finlandiya 5 5 Gürcistan İtalya Kazakistan Litvanya Malta Rusya Slovakya İsviçre TÜRKİYE 5 (women only) Ukranya İngiltere Özbekistan

22 30 YIL BEKLEDİKTEN SONRA TÜRKİYE BESLENME VE SAĞLIK ARAŞTIRMASI HEDEFLER SONUÇLAR PAYLAŞIM AKSİYON

23

24 EYLEME GEÇELİM! SON GELİŞMELERİ BRANŞLAŞMA ULUSAL İZLEME DİYET AKTARACAK ETİK STANDARTLARIN Ve -DEĞELENDİRME PROTOKOLLERİNİN KODLAR KANITA ULUSAL MEZUNİYET DÜZEYDE SONRASI ve ve DAYALI DENETİM SİSTEMİNN BİR KURULMASI MEKANİZMANIN 5 YILDA İYİ GÖREV DİYET HAZIRLANMASI UGYGULAMALAR 75 SAATLİK TANIMLARININ UYGULAMALARI EĞİTİM ZORUNLULUĞU OLUŞTURULMASI KURULMASI