Anatomik Tanımlar ve Genel BilgilerÜNİTE1 Özet Tıp biliminde kullanılan terimler, genellikle Latince kökenlidir. Bu bölümde; anatominin tanımı,

Transkript

1 Anatomik Tanımlar ve Genel BilgilerÜNİTE1 Özet Tıp biliminde kullanılan terimler, genellikle Latince kökenlidir. Bu bölümde; anatominin tanımı, anatomik pozisyon, anatomikplanlar ve eksenler, vücudunboşlukları ve bölgeleri ve oluşumlarınyerlerinin belirlenmesinde kullanılan terimler anlatılmıştır. İnsan vücudunun yapısı ve şeklini, vücudu oluşturan organlarınyerini, yapısını, şeklini, fonksiyonunu ve komşuluk ilişkileriniinceleyen bilim dalına anatomi denir. Ayakta dik duran bir şahsın başı dik, her iki kolu yan taraflardasarkık ve el ayaları karşıya bakar durumda, ayak topuklarıbirleştirilmiş duruşa anatomik pozisyon denir. Anatomide; planum sagittale, planum horizontale (transversale) veplanum coronale (frontale) olmak üzere üç ana plan, axistransversalis, axis sagittalis ve axis verticalis olmak üzere üç ana eksen bulunur. Vücudun ön tarafında bulunan boşluklar: Cavitas Thoracis (göğüs boşluğu) Cavitas Abdominalis (karın boşluğu) Cavitas Pelvis (leğen boşluğu) Vücudun arka tarafında bulunan boşluklar Cavitas Cranii (beyin boşluğu) Cavitas Spinalis(omuriliğin bulunduğu alan) İnsan vücudu bölgelerinin isimleri bilinmesi istenilecektir Karın boşluğu kadranlarının isimleri bilinmesi istenilecektir. İnsan vücudu yönlerinin bilinmesi istenilecektir. Tarafların ne anlama geldiği bilinmelidir. Anatomik kısaltmalar öğrenilmelidir. Vücutta yapılan hareketlein isimlerinin bilinmesi istenilecektir. Anatomik Tanımlar ve Genel Bilgiler(ünite1) DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdaki düzlemlerden hangisi vücudu üst ve alt şeklide iki bölüme ayırır? a) Planum Horizontale b) Planum Sagittale c) Planum Coronale d) Planum Frontale e) Hepsi 2. Aşağıdaki eksenlerden hangisi vücudu önden arkaya geçen ve yere paralel olan eksendir? a) Horizontal b) Transvers c) Sagittal d) Vertical e) Frontal 3. Aşağıdaki eksenlerden hangisi vücudu sağdan sola veya soldan sağa geçen ve yere paralel olan eksendir? a) Horizontal b) Sagittal c) Vertical d) Frontal e) Hepsi 4. Aşağıdaki hareketlerden hangisi sagittal eksende yapılır? a) Abduction b) Ekstansion c) Flexion d) Pronation 1

2 e) Supination 5. Alt ekstremitenin ayak bölgesinde plantar bölgenin (taban) dışa dönmesine ne ad verilir? a) Invertion b) Extantion c) Flexion d) Abduction e) Evertion 6. Anatomik pozisyonun tanımında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? a) Ayakta dik durma b) Kollar yana sarkık c) Gözler karşıya bakacak d) Ayakları birbirinden ayrık e) El ayası öne bakacak 7. Aşağıdakilerden hangisi vücut boşluklarından biri değildir? a) Cavitas cranii b) Cavitas tibialis c) Cavitas abdominis d) Cavitas spinalis e) Cavitas thoracis 8. Aşağıdaki eksenlerden hangisi vücudu yukarıdan aşağıya doğru geçen ve yere dik olan eksendir? a) Horizontal b) Transvers c) Sagittal d) Vertical e) Frontal 9. Vücudun baş bölgesi için kullanılan latince kelime aşağıdakilerden hangisidir? a) Caput b) Collum c) Brachium d) Manus e) Uyluk 10. Omurilik aşağıdaki boşluklardan hangisinin içerisinde yer alır? a) Cavitas thoracis b) Cavitas abdominalis c) Cavitas spinalis d) Cavitas pelvis e) Cavitas cranii Cevap Anahtarı 1.A, 2.C, 3.A, 4.A, 5.E, 6.D, 7.B, 8.D, 9.A, 10.C Osteoloji Genel Bilgiler ve Vücut Kemikleri ÜNİTE2 Kemikleri inceleyen bilim dalına osteoloji denir. Kemiklerorganik ve inorganik olmak üzere elastik ve sert iki türmaddeden meydana gelir. Kemiklerin koruma, destek vehareket, mineral depolama ve kan yapımı gibi görevleribulunmaktadır. Kemikler şekillerine göre ossa longa, ossa breve, ossaplana, ossa irregularia, osa pneumotica ve ossa sesamoidea olmak üzere altı gruba ayrılır. Kemikler axial iskelet ve appendiculer iskelet olmak üzereiki ana gruba ayrılır. Axial iskelet kafa kemikleri, omurgave göğüs kafesini oluşturan kemiklerden; appendiculeriskelet ise üst ve alt extremite kemiklerinden meydana Osteoloji Genel Bilgiler ve Vücut Kemikleri DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE2 2

3 1. Aşağıdakilerden hangisi bel bölgesi vertebralarının ifade eder? a) Vertebra lumbalis b) Vertebra cervicalis c) Coccygis d) Vertebra thoracica e) Sacrum 2. "Femur"kavramı hangi bölgeyi tanımlar? a) Bacak b) Uyluk c) Önkol d) El e) Kol 3. Aşağıdaki kemiklerden hangisi üst extremite kemiklerden biri değildir? a) Humerus b) Ulna c) Fibula d) Radius e) Phalanx 4. Aşağıdaki kemiklerden hangisi alt extremite kemiklerden biri değildir? a) Femur b) Patella c) Fibula d) Sternum e) Tibia 5. Aşağıdaki kemiklerden hangisi bacak (crus) bölgesi kemiklerindendir? a) Os frontale b) Scapula c) Talus d) Costa e) Tibia 6. Aşağıdaki kemiklerden hangisi kol bölgesi (brachium) kemiklerindendir? a) Humerus b) Calcaneus c) Os pisiforme d) Os coxa e) Fibula 7. Uzun kemikleri en dıştan örten yapıya ne ad verilir? a) Substantia spongiosa b) Periosteum c) Cavitas medullaris d) Medulla ossium flava e) Medulla ossium rubra 8. Aşağıdaki kemiklerden hangisi uzun kemiklerden biri değildir? a) Humerus b) Clavicula c) Calcaneus d) Femur e) Fibula 9. Aşağıdaki kemiklerden hangisi üst çene kemiğine verilen isimdir? a) Os temporale b) Mandibula c) Talus 3

4 d) Maxilla e) Scapula 10. Aşağıdaki kemiklerden hangisi viscerocranium (yüz) kemiklerinden biri değildir? a) Mandibula b) Maxilla c) Os lacrimale d) Os palatinum e) Os frontale Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.C, 4.D, 5.E, 6.A, 7.B, 8.C, 9.D, 10.E Eklemler (Articulationes) ÜNİTE3 İnsan vücudunun iskeletini kemikler ve eklemler meydana getirir.vücudumuzda bulunan kemikler birbirleriyle birleşerek iskeletimizioluştururlar. Kemiklerin bu birleştikleri yerlere eklem denir. Latince yazılımı articulatio (artikulasyo)'dur. Bu kelimenin kısaltılmış hâliart. şeklindedir. Eklemlerin fonksiyonları: Vücut boşlukları oluşturarak hayatiorganları korumak (beyin, kalp vb.), hareketlerimizin amaca uygunolmasını sağlamak, ağırlığımızın yere iletilmesini sağlamak vevücudumuz için zararlı olabilecek sert hareketleri yumuşatmaktır. İki kemiğin bir araya gelerek oluşturdukları ekleme basit (simplex)ikiden fazla kemiğin bir araya gelerek oluşturduğu eklemlerekomplex (composita) grubu eklem denir. Eklemler, hareketsiz eklemler, yarı hareketli eklemler ve hareketlieklemler olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Hareketli eklemlerde, şu oluşumlar bulunur. Eklem yüzleri (facies articularis), Eklem kapsülü (capsula articularis) Eklem boşluğu (cavum articulare), Eklem kıkırdağı (cartilago articularis) Eklem bağları (ligamenta articularia), Eklem içi oluşumları (organa intraarticularia) İnsan vücudunda üç temel eksen vardır ve hareketler bu eksenlere dik olarak yapılır. Yukarıdan aşağıya dik olarak geçen eksen, vertikal eksendir ve bu eksende, içe dönme (pronasyon) ve dışa dönme hareketleri (supinasyon) yapılır. Sağdan sola, yere paralel olarak geçen eksene horizontal eksen denir ve bu eksende, bükülme (fleksiyon) ve düzelme (ekstansiyon) hareketleri yapılır. Önden arkaya ve yere paralel olarak geçen eksene sagittal eksen denir ve bu eksende, gövdeye yaklaşma(adduksiyon) ve gövdeden uzaklaşma (abduksiyon) hareketleri yapılır. Eklemler (Articulationes) DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE3 1. Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? a) Kemikler ve eklemler, iskeleti oluşturur. b) Kemiklerin birleştikleri yerlere eklem denir. c) Eklemin Latince yazılımı, articulatio dur. d) Articulatio nun kısaltılmış hali ise, Art. şeklindedir. e) Kemikler, kemik uçlarının arasında yer alan kas dokusu aracılığıyla birleşirler. 2. Aşağıdakilerden hangisi eklemlerin fonksiyonlarından biri değildir? a) Vücudu hareket ettirmek b) Organları korumak c) Ağırlığımızın yere iletilmesini sağlamak d) Hareketlerimizin amaca uygun olmasını sağlamak 4

5 e) Sert hareketleri yumuşatmak 3. Aşağıdakilerden hangisi kompleks eklem (art. composita) grubuna dâhil olan bir eklemdir? a) Articulatio humeri b) Articulatio coxae c) Articulatio temporpmandibularis d) Articulatio cubiti e) Articulatio atlantooccipitalis 4. Aşağıdakilerden hangisi, eklem çıkıklarını engelleyen en önemli faktördür? a) Eklem yüzlerinin şekli b) Eklem boşluğundaki negatif basınç c) Eklem çevresindeki kas ve kirişler d) Eklem bağlarının sağlamlığı e) Eklemi kuşatan eklem kapsülü 5. Aşağıdakilerden hangisi hareketsiz eklemlerden biridir? a) Articulatio temporomandibularis b) Articulatio atlantooccipitalis c) Articulatio radiocarpalis d) Sutura coronalis e) Symphysis pubis 6. Yarı hareketli eklemlerde, eklem yüzleri arasında hangi doku yer alır? a) Kemik b) Kıkırdak c) Bağ dokusu d) Kas dokusu e) Eklem boşluğu 7. Aşağıdakilerden hangisi, hareketli eklemlerde görülen oluşumlardan biri değildir? a) Eklem yüzleri b) Eklem kapsülü c) Eklem boşluğu d) Eklem kıkırdağı e) Eklem kasları 8. Meniscus denilen oluşumlar hangi eklemde bulunur? a) Articulatio genu (diz eklemi) b) Articulatio coxae (kalça eklemi) c) Articulatio cubiti (dirsek eklemi) d) Articulatio humeri (omuz eklemi) e) Articulatio radiocarpalis (bilek eklemi) 9. Articulatio coxae (kalça eklemi) hangi tip bir eklemdir? a) Spheroid b) Elipsoid c) Plana d) Trchoid e) Sellar 10.Aşağıdakilerden hangisi columnae vertebralis eklemleri için doğru değildir? a) Vertebra gövdeleri arasında, discus intervertebralis denilen yapılar bulunur. b) Bu yapıların yırtılması, hernia denilen fıtıklaşmalara yol açabilir. C) Vertebra gövdeleri arasında plana cinsi eklem vardır. d) Columnae vertebralis te fıtık en sık, cervical ve lumbal bölgelerde görülür. 5

6 e) Vertebra gövdeleri arasındaki ekleme syncondroses columnae veretbralis denilir. Cevap Anahtarı 1.E, 2.A, 3.D, 4.B, 5.D, 6.B, 7.E, 8.A, 9.A, 10.C Kaslar (Myologia) ÜNİTE4Özet Kasları inceleyen bilim dalına myology (miyoloji) denir. Kaslar Latincede musculus olarak ifade edilmektedir. Vücudumuzdaki bazı kaslar intramüsküler enjeksiyon yapılmasında kullanılmaktadırlar. DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Kasları inceleyen bilim dalına ne ad verilir? a) Miyoloji b) Osteoloji c) Artroloji d) Üroloji e) Nöroloji 2. Kas tendonlarının az hareketli olan proximal taraftaki kemiklere yapışma yerine ne ad verilir? a) İnsertio b) Origo c) Prime mover d) Sinerjist e) Antagonist 3. Gluteal (kalça) bölgede enjeksiyon hangi kadrana yapılır? a) Alt-İç b) Üst-İç c) Orta d) Üst-Dış e) Alt-Dış 4. Aşağıdakilerden hangisi göğüs bölgesi ile ilgili bir terimdir? a) Popliteal b) Plantar c) Manus d) Collum e) Pectoralis 5. Aşağıdaki kaslardan hangisi sırt bölgesinde bulunan kastır? a) Musculus orbicularis oris b) Musculus trapezius c) Musculus pectoralis major d) Musculus deltoideus e) Musculus sartorius 6. Aşağıdaki kaslardan hangisi omuz bölgesinde bulunur? a) Musculus triceps brachii b) Musculus rectua abdominis c) Musculus biceps brachii d) Musculus temporalis e) Musculus deltoideus 7. Kaslarda istem dışı kasılmaya ne ad verilir? a) Hipertoni b) Tetani c) Tremor d) Atrofi 6

7 e) Hipotoni 8. Aşağıdakilerden hangisi yüz bölgesinde bulunan kastır? a) Musculus temporalis b) Musculus orbicularis oculi c) Musculus trapezius d) Musculus gluteus maximus e) Musculus deltoideus Kaslar (Myologia) 9. Aşağıdaki kaslardan hangisi gluteal (kalça) bölgede bulunur? a) Musculus gluteus maximus b) Musculus deltoideus c) Musculus trapezius d) Musculus pectoralis major e) Musculus quadriceps femoris 10. Kas dokusunu oluşturan hücrelerin hacim olarak artış göstermesine ne ad verilir? a) Atrofi b) Hipertrofi c) Hipertoni d) Hipotoni e) Miyotoni Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.D, 4.E, 5.C, 6.E, 7. C, 8.B, 9.A, 10.B Dolaşım Sistemi (Systema Circulatorium) ÜNİTE5Özet Dolaşım sistemi lenf ve kan dolaşımı olmak üzere iki grupta incelenir. Lenf dolaşımı, hücre ve doku aralarında bulunan sıvının genel venözsisteme aktarılmasını sağlar. Kan dolaşımı kalp, kan ve damarlardan meydana gelir. Kalp, kanı akciğerlere ve genel dolaşıma gönderir. Kalbe gelendamarlara ven, kalbten çıkan damarlara ise arter denir. Kan, organlararasında madde alış verişini sağlar. Arterlerin en büyüğü aorta (aort) adını alır. Sol ventrikülde bulunantemiz kan ilk olarak aortaya oradan da vücuda dağılır. Vücutta metabolik işlemler sonucu temiz kan olarak tanımladığımızkandaki oksijen tüketilir ve atık ürün olarak açığa karbondioksitçıkar. Kirli kan olarak tanımlanan karbondioksit oranı yüksek olan kan da venler vasıtasıyla tekrar kalbe (kalbin sağ atriumuna) geridöner. Genelleme yaparsak venöz kanı kalbe vücudun üstbölümünden vena cava superior, alt bölümünden ise vena cava inferior getirir. Kalbin venöz kanını ise sinus coronarius sağ atriumataşır. Venler, yüzeyel ve derin olmak üzere iki bölüme ayrılır. Yüzeyelvenlerin bir kısmı kan alma işleminde kullanılmaktadır. Karın boşluğunda bulunan ve tek olan organların venlerini toplayansisteme portal sistem denir. Portal sisteme ait kanı taşıyandamarların birleştiği ana damara vena porta hepatis denir. Vena porta hepatis sindirim kanalından besin maddelerini alarakkaraciğere taşır. Dolaşım Sistemi (Systema Circulatorium) DEĞERLENDİRME SORULARIÜNİTE5 1. Vena pulmonalis ler nereye açılır? a) Sol atrium b) Sağ atrium c) Sol ventrikül d) Sağ ventrikül e) Aort 2. Aşağıdaki büyük lenf damarlarından hangisi bağırsakların lenfini taşır? a) Truncus subclavius b) Truncus intestinalis 7

8 c) Truncus jugularis d) Truncus lumbalis e) Truncus bronchomediastinalis 3. Aşağıdakilerden hangisi kalbin en içte bulunan tabakasıdır? a) Myocardium b) Pericardium c) Endocardium d) Epicardium e) Plevra 4. Sağ atrium ile sağ ventrikül arasında aşağıdaki kapaklardan hangisi bulunur? a) Biküspid kapak b) Mitral kapak c) Aort kapağı d) Triküspid kapak e) Pulmoner kapak 5. Aşağıdakilerden hangisi kalbe ait bölümlerden biri değildir? a) Atrium dextrum b) Atrium sinistrum c) Ventriculus dexter d) Ventriculus sinister e) Sinus coronarius 6. Vena cava superior kalbin boşluklarından hangisine dökülür? a) Sağ atrium b) Sol atrium c) Sol ventrikül d) Sağ ventrikül e) Truncus pulmonalis 7. İnsanlarda doku aralığına geçmiş olan günde ortalama kaç litre lenf sıvısı venöz yolla tekrar genel dolaşım sistemine taşınır? a) 1 b) 2-3 c) 4-5 d) 6-7 e) 8 8. Arcus aorta dan kaç tane arter çıkar? a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5 9. Aşağıdakilerden hangisi üst extremitenin yüzeyel venlerinden biridir? a) Vena axillaris b) Vena subclavia c) Vena cava inferior d) Vena basilica e) Vena saphena magna 10. Aşağıdakilerden hangisi alt extremitenin yüzeyel venlerinden biridir? a) Vena axillaris b) Vena subclavia c) Vena cava inferior d) Vena basilica e) Vena saphena magna 8

9 Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.C, 4.D, 5.E, 6.A, 7.B, 8.C, 9.D, 10.E Solunum Sistemi (Systema Respiratorium)ÜNİTE6 Hücrelerin hayatiyetlerinin devam ettirebilmesi için enerjiye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu enerji, sindirim sisteminden alınan besin maddeleri ile solunum sisteminden alınan oksijenle elde edilir. Solunum sisteminin; burun (nasus), yutak (pharynx) ve gırtlak (larynx) bölümüne üst solunum yolları; nefes borusu (trachea), akciğer (pulmo) ve pleura (akciğer zarı) ait bölümlerine de alt solunum yolları adı verilmektedir. Bu organların meydana getirdiği sisteme Systema Respiratorium denir. Atmosferdeki oksijenin kana geçmesi ve kan dolaşımındaki karbondioksitin atmosfere geri verilmesi işlemine respirasyon (solunum) adı verilir. Dışarıdan oksijenin alınma fonksiyonuna inspirasyon (nefes alma) ve karbondioksitin atılması fonksiyonuna da ekspirasyon (nefes verme) adı verilir. Solunum Sistemi (Systema Respiratorium) DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE6 1. Akciğerleri saran zara ne ad verilir? a) Pleura b) Pharynx c) Bronchiolus d) Alveol e) Bronhus 2. Trachea'nın ikiye ayrılan kısmına ne ad verilir? a) Bronhus b) Larynx c) Bifurcatio d) Acinus e) Glottis 3. Nefes almada güçlük çekme veya nefes darlığının karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? a) Pharynx b) Larynx c) Apne d) Tonsilla e) Dispne 4. Aşağıdakilerden hangisi soluk alıp verme anlamına gelir? a) Ekspirasyon b) Dispne c) İnspirasyon d) Respirasyon e) Apne Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Aşağıdakilerden hangisi, solunum sistemi organlarından biri değildir? a) Cavitas nasi b) Tonsilla c ) Trachea 9

10 d) Pharynx e) Larynx 6. Aşağıdaki organlardan hangisi larynx ile akciğerler arasında yer alır? a) Pharynx b) Cavitas nasi c ) Trachea d) Tonsilla e) Ağız boşluğu 7. Tam bir inspirasyon sonrası yapılan zorlu bir ekspirasyonla çıkarılan hava miktarına ne ad verilir? a) Vital kapasite b) İnspirasyon c) Ekspirasyon d) Thorax e) Ventilasyon 8. Tonsilla teriminin karşılığı aşağıdakilerden hangisidir? a) Burun b) Bademcik c ) Yutak d) Gırtlak e) Sinus Solunum Sistemi (Systema Respiratorium) Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Rima glottidis (Mizmar aralığı) aşağıdaki solunum organlarından hangisinde yer alır? a) Burun b) Pharynx c) Larynx d) Trachea e) Pulmo 10. Her iki akciğer arasında kalan boşluğa ne ad verilir? a) Bifurcatio b) Pulmo c) Bronchus d) Mediastinum e) Thorax Cevap Anahtarı 1.A, 2.C, 3.E, 4.D, 5.B, 6.C, 7.A, 8.B, 9.C, 10.D Sindirim Sistemi (Systema Digestorium) ÜNİTE7 Özet Organizmanın enerji ihtiyacını karşılamak için dışarıdan besinmaddelerinin vücuda alınmasına beslenme denir. Yiyecekler vücuda alındıktan sonra parçalanarak küçük moleküllerhâline getirilmesi işlemine sindirim, sindirim işlemini yapanorganlara sindirim sistemi organları, sindirim organlarının meydanagetirdiği sisteme de sindirim sistemi denir. Sindirim sistemi, sindirim kanalı organları ve sindirime yardımcıorganlar olmak üzere iki bölüme ayrılır. 10

11 Sindirim faaliyetlerinin meydana geldiği organlara sindirim kanalıorganları denir. Sindirim kanalı organlarını ağız boşluğu (cavitasoris), yutak (pharynx), yemek borusu (oesophagus), mide (gaster), ince bağırsaklar (intestinum tenue) ve kalın bağırsaklar (intestinumcrassum) meydana getirir. Sindirim sistemi organları temel olarak dört tabaka ile çevrilmiştir.bu tabakalar dıştan içe doğru bağ dokusu (tunicaadventitia=serosa), kas tabakası (tunica muscularis), submukoza(tela submucosa) ve mukoza (tunica mucosa) şeklinde sıralanmıştır. Canlı organizması gıda maddelerinin sindirilebilmesi için bazıorganların ürettiği salgılara ihtiyaç duyar. Sindirim işleminesalgıladıkları salgılar yoluyla katkıda bulunan organlara sindirimeyardımcı organlar denir. Tükürük bezleri, karaciğer ve pankreas gibiorganlar salgıladıkları salgılarla sindirimeyardımcı olur. DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE7 1. Kalıcı dişlerin sayısı (dentes permanentes) kaç tanedir? a) 32 b) 22 c) 20 d) 18 e) Aşağıdakilerden hangisi sindirim kanalı organı değildir? a) Yutak b) Dalak c) Oesophagus d) Duodenum e) Rectum 3. Aşağıdakilerden hangisi pankreasın bölümlerinden biri değildir? a) Caput b) Collum c) Lobus d) Corpus e) Cauda 4. Aşağıdakilerden hangisi safra kesesi kanalına verilen isimdir? a) Ductus parotideus b) Ductus submandibularis c) Ductus sublingualis d) Ductus cysticus e) Ductus pancreaticus 5. Aşağıdakilerden hangisi vesica biliaris olarak bilinen yapıdır? a) İdrar kesesi b) Ağız boşluğu c) Burun boşluğu d) Yemek borusu e) Safra kesesi 6. Aşağıdaki bölümlerden hangisi midenin bölümlerinden biri değildir? a) Cauda b) Fundus gastricus c) Corpus gastricus d) Antrum pyloricum e) Pylorus 7. Aşağıdakilerden hangisi ince bağırsağın bölümlerinden biridir? a) Caecum b) Duodenum c) Rectum d) Appendix vermiformis 11

12 e) Colon 8. Aşağıdakilerden hangisi karaciğerin loblarından biri değildir? a) Lobus dexter b) Lobus sinister c) Lobus media d) Lobus caudatus e) Lobus quadratus Sindirim Sistemi (Systema Digestorium) Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Aşağıdakilerden hangisi pancreasın endokrin salgılarından biridir? a) Amilaz b) Lipaz c) Tripsin d) İnsülin e) Gastrin 10. Karın iç duvarını ve karın organlarını saran zara verilen isim aşağıdakilerden hangisidir? a) Pericardium b) Periosteum c) Pleura d) Meninges e) Peritoneum Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.C, 4.D, 5.E, 6.A, 7.B, 8.C, 9.D, 10.E Üriner Sistem (Systema Urinarium) ÜNİTE8 Sistografi: Radyoopak madde verilmesi suretiyle mesanenin radyografisinin çekilmesi Uremia(Üremi): Böbrek yetersizliğine bağlı olarak kanda üre miktarında artmadır. Ureter: Pelvis renalis ile idrar kesesi arasında uzanan borudur. Urethra: Mesaneden idrarın dışarıya atılmasını sağlayan idrar kanalıdır. Vesica urinaria: Mesane, idrar kesesi. Özet Üriner sistem, böbrekler, ureterler, mesane ve urethra'dan meydanagelir. Böbrekler karnın arka duvarında, bel bölgesinin sağ ve sol tarafında yer alan iki organdır. Her birinin ağırlığı yaklaşık olarak 150 gram kadardır. Böbrek tarafından süzülen idrar; sırasıyla calices renalis minores, calicesrenalis majores, pelvis renalis'ten geçtikten sonra ureter'e ulaşır. Ureter, böbrek tarafından oluşturulan idrarı mesaneye taşıyan organdır.ureter in uzunluğu yaklaşık olarak cm, ortalama çapı 3 mm'dir (1-10 mm de olabilir) Mesane; pelvis boşluğunda yer alan, duvarında düz kasların bulunduğutorba şeklindeki bir organdır. İdrarın depolandığı yerdir. Ortalama hacmi cc kadardır. Urethra, mesanedeki idrarın dışarıya atılmasını sağlayan bir kanaldır.urethra'nın uzunluğu erkeklerde cm, kadınlarda ise 3-5 cmkadardır. DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE8 1. Aşağıdakilerden hangisi idrar borusu olarak tanımlanır? a ) Ureter b ) Mesane c ) Urethra d ) Cortex renalis e ) Hilum renalis 2. Böbreğin en küçük fonksiyonel birimine ne ad verilir? a ) Nefrit b ) Nefron 12

13 c ) Medulla renalis d ) Korteks renalis e ) Glandula suprarenalis 3. Böbreklerde idrarın oluşumunu sağlayan yapılar nerede bulunur? a ) Pelvis renalis b ) Medulla renalis c ) Cortex renalis d ) Calix major e ) Hilum renale 4. Aşağıdakilerden hangisi idrarı biriktiren ve dolduğu zaman dışarıya atılmasını sağlayan kese şeklinde bir organdır? a ) Pelvis renalis b ) Cortex renalis c ) Medulla renalis d ) Hilum renale e ) Mesane 5. Sperm kanalları aşağıdaki yapılardan hangisine açılmaktadır? a ) Ureter b ) Mesane c ) Pelvis renalis d ) Urethra e ) Calyx major 6. Uyku sırasında idrarı tutamamaya ne ad verilir? a ) Enuresis nocturna b ) Extrophia vesica c ) Glob vesicale d ) Stranguria e ) Dialysis 7. Pelvis renalis'te idrar birikmesinden dolayı böbreğin şişmesine ne ad verilir? a ) Nefroz b ) Sistit c ) Hidronefroz d ) Nefrit e ) Piyüri 8. Aşağıdakilerden radyoopak madde verilmesi suretiyle mesanenin radyografisinin çekilmesidir? a ) Piyelografi b ) Sistografi c ) Sistotomi d ) Sistoskopi e ) Sistostomi 9. Böbreklerin iltihaplanmasına ne ad verilir? a ) Miksiyon b ) Noktüri c ) Nefroz d ) Nefrolityazis e ) Nefrit 10. İdrar yapma olayına ne ad verilir? a ) Noktüri b ) Oligüri c ) Miksiyon d ) Nefroze ) Poliüri Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.C, 4.E, 5.D, 6.A, 7.C, 8.B, 9.E, 10.C ÜNİTE8 13

14 Üreme Sistemi (Systema Genitale) (Erkek ve Kadın Genital Organları) ÜNİTE9 Perineum: Pelvisin alt açıklığını örten diaphragma pelvis edenir. Ancak klinikte perineum denildiği zaman, kadındavagina ile rektum arasındaki bölüm akla gelmektedir. Erkek genital organları, iç ve dış genital organlar olmak üzereikiye ayrılır. Erkek Dış genital organları Penis Scrotum Erkek İç genital Organlar Testis Epididymis Ductus deferens Glandula vesicalis Prostat Cowper bezi(glandula bulbouretralis) Kadın genital organları, iç ve dış genital organlar olmak üzere ikiye ayrılır. Kadın Dış Genital Organları Clitoris Mons pubis Labium majus pudenda Labium minus pudenda Bulbus vestibuli Vestibulum vaginae Glandula vestibularis major (Bartolini) Glandulae vestibulares minores Kadın İç Genital Organları Ovarium Uterus Tuba uterina Vagina DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE9 1- Pelvis boşluğunun alt açıklığını kapatan yapıya ne ad verilir? A) Perineum B) Pelvis C) Scrotum D) Uterus E) Anüs 2- Kadın dış genital organlarından labium minus pudendi ler arasında bulunan açıklık aşağıdakilerden hangisidir? A) Uterus B) Tuba uterina C) Vestibulum vaginae D) Bulbus vestibuli E) Glandula vestibularis major 3- Aşağıdakilerden hangisi uterusun iç boşluğu manasına gelir? A) Fundus uteri B) Corpus uteri C) Isthmus uteri D) Cervix uteri E) Cavitas uteri 4- Aşağıdaki organlardan hangisinde döllenme meydana gelir? A) Uterus 14

15 B) Tuba uterina C) Vagina D) Bulbus vestibuli E) Mons pubis 5-Aşağıdakilerden hangisi kadın genital organı değildir? A) Testis B) Uterus C) Vagina D) Mons pubis E) Tuba uterina 6. Aşağıdakilerden hangisi uterusun en dış tabakasıdır? A) Perimetrium B) Tuba uterina C) Myometrium D) Endometrium E) Vagina 7. Aşağıdakilerden hangisi erkek genital organı değildir? A) Scrotum B) Penis C) Uterus D) Ductus deferens E) Vesicula seminalis 8. Aşağıdaki erkek genital organlarından hangisinde spermium üretilir? A)Testis B) Scrotum C) Ductus deferens D) Vesicula seminalis E)Prostata 9. Testisler aşağıdaki organlardan hangisinin içerisinde yerleşmiştir? A) Scrotum B) Penis C) Ductus deferens D) Prostata E) Glandula bulbourethralis 10. Erkek genital organlarından prostata nın içerisinden geçen oluşum aşağıdakilerden hangisidir? A) Tuba uterina B) Ureter C) Urethra D) Ductus deferens E) Mesane Cevap Anahtarı 1.A, 2.C, 3.E, 4.B, 5.A, 6.A, 7.C, 8.A, 9.A, 10.C Merkezi Sinir Sistemi (Systema Nervosum Centrale) ÜNİTE10 Özet Sinir sistemi; merkezî sinir sistemi ve periferik sinir sistemiolmak üzere iki bölümde incelenir. Sinir sisteminin foksiyonlarını gören bir nöronun bölümleri: Hücre gövdesi Akson: Nöronun en uzun olan uzantısına verilen addır. Bubölümün ucunda sinaps yapan uzantılar bulunur. Dendrit: Nöronun gövdesinden çıkan, sayıca çok olan ve axonagöre kısa uzantılardır. Merkezî sinir sisteminde bulunan nöron tipleri: 15

16 Unipolar nöron: Bu nöron tipinde gövdeden çıkan bir taneuzantı vardır. Bipolar nöron: Bu tip nöronlarda iki uzantı vardır. Kısa olanınadendrit, uzun olanına isa axon denir. Multipolar nöron : Bu tip nöronların gövdesinden çıkan çok sayıda uzantı mevcuttur. En uzun olan uzantıya axon, kısa olanve sayıca çok olan uzantılara ise dendrit denir. Merkezî sinirsisteminde bu tip nöron sayısı çoktur. Merkezî sinir sistemi madde olarak iki bölümden meydanagelmiştir. Substantia gricea (gri cevher): Gri cevher merkezî sinirsisteminin medulla spinalis bölümünün iç tarafındabulunmasına karşılık encephalon bölümünde dış yüzeydebulunur. Substantia alba (beyaz cevher): Beyaz cevher ise medullaspinalis in dış tarafında, encephalon bölümünde ise iç taraftabulunur. Merkezî sinir sistemini dış taraftan saran zar (meninx), dıştaniçe doğru üç tabakadan oluşur. Dura mater Arachnoidea mater Pia mater Merkezi sinir sisteminin bölümleri Medulla spinalis (Omurilik) Medulla oblongata (Bulbus) Pons Mesencephalon Cerebellum (Beyincik) Diencephalon Telencephalon DEĞERLENDİRME SORULARI ÜNİTE10 1. Aşağıdakilerden hangisi merkezî sinir sisteminin bölümü değildir? a) Medulla spinalis (Omurilik) b) Medulla oblongata (Bulbus) c) Pons d) Mesencephalon e) Spinal sinir 2. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi genel olarak frontal loba aittir? a) Motor fonksiyon b) Sensitif (duyu) fonksiyonu c) İşitme fonksiyonu d) Görme fonksiyonu e) Ruhi durum fonksiyonu 3. Aşağıdakilerden hangisi diencephalon bölümü değildir? a) Thalamus b) Epithalamus c) Subthalamus d) Medulla spinalis e) Hypothalamus 4. Aşağıdakilerden hangisi telencephalon da bulunmayan lobdur? a) Lobus frontalis b) Lobus parietalis c) Lobus occipitalis d) Lobus temporalis e) Cornu anterior 5. Cerebelluma ait fonksiyon aşağıdakilerden hangisidir? a) Motor fonksiyon b) Denge fonksiyonu c) İşitme fonksiyonu d) Görme fonksiyonu 16

17 e) Ruhi durum fonksiyonu 6. Merkezî sinir sisteminde hangi nöron tipi çok bulunur? a) Unipolar nöron b) Multipolar nöron c) Bipolar nöron d) Unipolar-bipolar nöron e) Bipolar-multipolar nöron 7. Hangi lob telencephalonun medial ve alt yüzünde bulunur? a) Lobus frontalis b) Lobus parietalis c) Lobus occipitalis d) Lobus temporalis e) Lobus limbicus 8. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi temporal loba aittir? a) Motor fonksiyon b) Sensitif (duyu) fonksiyonu c) İşitme fonksiyonu d) Görme fonksiyonu e) Ruhi durum fonksiyonu 9. Aşağıdaki fonksiyonlardan hangisi occipital loba aittir? a) Motor fonksiyon b) Sensitif (duyu) fonksiyonu c) İşitme fonksiyonu d) Görme fonksiyonu e) Ruhi durum fonksiyonu 10. Medulla spinalis ten kaç çift spinal sinir çıkar? a) 21 b) 31 c) 3 d) 5 e) 12 Cevap Anahtarı 1.E, 2.A, 3.D, 4.E, 5.B, 6.B, 7.E, 8.C, 9.D, 10.B PERİFERİK VE OTONOM SİNİR SİSTEMİÖzet ÜNİTE11 Periferik sinirlerin bu bölümü kafa iskeletinde bulunan deliklerden (foramen) dışarı çıkan ve çeşitli organlara giderek onlarda uyarı yapan sinirlerdir. Bu sinirlerin bazıları organlarda oluşan duyuları da merkezî sinir sistemine taşımaktadır. Kafa çiftleri 12 çifttir. Bunlar: I- Nervus olfactorius II- Nervus opticus III- Nervus oculomotorius IV- Nervus trochlearis V- Nervus trigeminus VI- Nervus abducens VII- Nervus facialis VIII- Nervus vestibulocochlearis IX- Nervus glossopharyngeus X- Nervus vagus XI- Nervus accessorius XII- Nervus hypoglossus Spinal sinirler: Medulla spinalis ten (omurilik) çıkan 31 çift 17

18 sinirin adıdır. Spinal sinirler, columna vertebralis bölümleri gibi isimlendirilmiştir. Bu bölümler: Cervical spinal sinirler (8 çift) Thoracal spinal sinir (12 çift) Lumbal spinal sinir (5 çift) Sacral spinal sinir (5 çift) Coccygeal spinal sinir (1 çift) Otonom Sinir Sisteminin Bölümleri Sempatik bölüm Parasempatik bölüm DEĞERLENDİRME SORULARI 1) Gözün lateral kasını inerve eden kaçıncı kafa çiftidir? a) 5 b) 6 c) 7 d) 9 e)10 2) Spinal sinir kaç çifttir? a)30 b) 11 c) 31 d)41 e)25 3) Baş bölgesinden kaç çift kafa çifti çıkar? a) 11 b) 12 c) 13 d) 14 e) 15 4) Aşağıdakilerden hangisi otonom sinir sistemine ait bir bölümdür? a) Sempatik sinirler b) Medulla spinalis c) Bulbus d) Pons e) Telencephalon 5) Dördüncü kafa çifti gözün hangi kasını çalıştırır? a) Musculus rectus lateralis b) Musculus rectus superior c) Musculus rectus inferior d) Musculus obliquus superior e) Musculus rectus medialis 6) Otonom sinir sistemi bölümü olan sempatik bölümün kalbe olan etkisi aşağıdakilerden hangisidir? a) Kalbin çalışmasını hızlandırır. b) Kalbin çalışmasını yavaşlatır. c) Kalbin çalışmasına etkisi yoktur. d) Kalbin çalışmasını hem hızlandırır hem de yavaşlatır. e) Sempatik sinirler otonom sinir sistemi bölümü değildir. 7) İşitme siniri kaçıncı kafa çiftidir? a)10 b)11 18

19 c) 8 d) 9 e) 12 8) Medulla spinalis ten çıkan sinirlerine ne ad verilir? a) Spinal sinir b) Nervus opticus c) Nervus olfactorius d) Nervus trochlearis e) Nervus vagus 9) Yüz kaslarını inerve eden kafa çifti aşağıdakilerden hangisidir? a) 7 b) 8 c) 9 d) 10 e) 11 10) Aşağıdakilerden hangisi onuncu kafa çiftinin adıdır? a) Nervus opticus b) Nervus vagus c) Nervus facialis d) Nervus trochlearis e) Nervus glossopharyngeus Cevap Anahtarı B, 2. C, 3. B, 4. A, 5. D, 6. A, 7. C, 8. A, 9. A, 10. B ENDOKRİN SİSTEM 12.ÜNİTE (SYSTEMA ENDOCRINAE)ÖZET İç salgı bezlerinin oluşturduğu sisteme de endokrin sistem denir. Endokrin sistemi oluşturan organlar a) Glandula hypophysialis (hipofiz bezi) b) Glandula thyroidea (tiroid bezi) c) Glandula suprarenalis (böbreküstü bezi) d) Glandula parathyroidea (paratiroid bezler) e) Glandula epiphysialis (epifiz bezi) f) Thymus g) Pancres h)testisler ve ovariumlar Endokrin sistem organlarının salgılarına hormon denir. Endokrin bezlerin salgıladığı hormonlar kan yolu ile organlara ulaşır. Salgılanan bu hormonlar insan vücudunda birçok fizyolojik reaksiyonlarda rol alır. Endokrin bezler bir veya daha fazla hormon salgılar. Her hormonunvücutta meydana getirdiği etkiler farklıdır. Hormonun etkilediğiorgana ya da hücreye de hedef organ (target organ) denir. Hormon,hedef organdaki hücreler üzerinde uyarıcı veya inhibe edici etkigösterir. Tablo 1. Endokrin bezler, salgıladıkları hormonlar ve etki gösterdikleri yerler Endokrin Bezler Salgıladıkları hormonlar Etki gösterdikleri yerler Hipofiz Ön Lobu ACTH (AdrenokortikotropikHormon)Böbrek üstü bezinin kortexbölümünden steroid hormonlarınsalgılanmasını uyarır. Tiroid bezinden tiroidhormonlarının salgılanmasınıuyarır. FSH (Folikül Stimule edici Hormon)Erkeklerde sperm üretiminde,kadınlarda ise ovariumfolliküllerinin matürasyonunu veöstrojen salgılanmasını sağlar. LH (Luteinize edici Hormon) Kadınlarda corpus luteumdanprogesteron salgılanması Growth hormon(büyüme hormonu)büyüme ve gelişmede fonksiyonuvardır. PRL (Prolaktin) Kadınlarda memelerinbüyümesini ve süt salgılanmasınısağlar. MSH (Melanosit Stimule edici Hormon)Deri üzerindeki pigment hücreleriolan melanositlere etki ederekderinin normal pigmentasyonunusağlar. 19

20 Hipofiz Arka Lobu Oksitosin Uterus düz kasları üzerineetkilidir. Vazopressin [Antidiüretik hormon (ADH)]Vücutta suyun tutulumunu sağlar.idrar miktarını azaltır. Epifiz Serotonin İnsana mutluluk ve zindelik verir. Melatonin Biyolojik ritim üzerine etkilidir. Tiroid T3 (triiyodotironin) T4 (tiroksin)metabolik faaliyetleri ve vücutısısını düzenler. Ayrıca çocuklarınfiziksel ve mental gelişimineyardımcıolur. Thyrocalcitonin (Kalsitonin) Kan kalsiyum seviyesini düşürür. Paratiroid Parathormon Kan kalsiyum seviyesini artırır,fosfor seviyesini düşürür. Timüs Timosin T lenfositleri ve bazı Blenfositlerinin gelişmesinde görevalır. Glandula suprarenalis(kortex) Glukokortikoidler Protein, yağ ve karbonhidratmetabolizması üzerine etkili olur. Mineralokortikoidler Sıvı ve elektrolit dengesi üzerineetkisi vardır. Sex hormonları Erkekte ses kalınlaşması, kıllanmave kaslar üzerine etkilidir. Kadında ise cinsiyet içgüdüsününmeydana gelmesinde görevlidir. Glandula suprarenalis(medulla) AdrenalinNoradrenalin İnsan vücudunda sempatik etkigösterirler. Pankreas İnsülin Kan şekerini düşürür.glukagon Kan şekerini yükseltir. Testis (Leydighücreleri) Testosteron Erkek genital organlarınıngelişmesini sağlar. Testis (Sertolihücreleri)İnhibin Ön hipofizden FSH sentezini vesalınmasını önler. Ovarium Östrojen Kadın cinsiyet organlarınıngelişimini sağlar. Progesteron Gebelik döneminde uterus vememelerin gelişmesini sağlar. Endokrin Sistem (Systema Endocrinae) DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdakilerden hangisi hipertiroidi kelimesinin karşılığıdır? a) Kortizol hormonu azlığı b) Tiroid hormonu azlığı c) Tiroid hormonu fazlalığı d) Paratiroid hormonu azlığı e) Paratiroid hormonu fazlalığı 2. Böbreküstü bezlerinin kortex kısmının salgılama yetersizliği sonucu derinin renginde koyulaşma, güçsüzlük ve kan basıncı düşüklüğü ile seyreden hastalık aşağıdakilerden hangisidir? a) Cushing hastalığı b) Miksödem c) Feokromositoma d) Diabetes insipidus e) Addison hastalığı 3. Aşağıdaki hormonların hangisinin yetersizliğinde diabedes insipidus hastalığı meydana gelir? a) Antidiüretik hormon (ADH) b) Adrenokorticotropik hormon (ACTH) c) Aldosteron d) Oksitosin e) Vazopressin 4. İnsana mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren hormon aşağıdakilerden hangisidir? a) Melatonin b) Serotonin c) Dopamin d) Testesteron e) Östrojen 20

21 5. Aşağıdaki hormonlardan hangisinin kalsiyum metabolizması üzerine etkisi vardır? a) Adrenalin b) Dopamin c) Serotonin d) Tiroksin e) Parathormon 6. Thorax boşluğunda kalbin ön ve üst tarafında bulunan endokrin organaşağıdakilerden hangisidir? a) Hipofiz b) Tiroid c) Thymus d) Paratiroid e) Pancreas 7. Adrenalektomi aşağıdakilerden hangisidir? a) Böbreküstü bezinin çıkarılması b) Hipofiz bezinin çıkarılması c) Tiroid bezinin çıkarılması d) Paratiroid bezinin çıkarılması e) Epifiz bezinin çıkarılması 8. Böbreküstü bezlerinin kortex tabakasından salınan, kanda sodyum ve potasyum dengesini ayarlayan hormon aşağıdakilerden hangisidir? a) Melatonin b) Androjen c) Vasopressin d) Aldosteron e) Oksitosin 9. Aşağıdakiler hormonlardan hangisi vücutta suyun tutulmasına neden olur? a) ACTH b) Östrojen c) Kalsitonin d) Antidiüretik hormon e) Gigantizm Endokrin Sistem (Systema Endocrinae) Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Endokrin sistem organlarının salgılarına ne ad verilir? a) Target organ b) Hormon c) Tiroid d) Paratiroid e) Thymus Cevap Anahtarı 1.C, 2.E, 3.A, 4.B, 5.E, 6.C, 7.A, 8.D, 9.D, 10.B GÖZ ANATOMİSİ(ORGANUM VISUS) Görme ile ilgili yapılar üç bölümde incelenir. Göz küresi (bulbus oculi) Tunica fibrosa bulbi (Tunica externa) Tunica vasculosa bulbi (Tunica media) Tunica nervosa bulbi (Tunica interna) Gözün ışığı kıran oluşumları a) Cornea b) Humor aquosus c) Lens 21

22 d) Corpus vitreum Gözün yardımcı oluşumları a) Göz kasları (musculi bulbi) b) Gözyaşı sistemi (Apparatus lacrimalis) c) Tarsus d) Göz kapakları (Palpebrae) e) Kaşlar (Supercilium) f) Cilia (Kirpik) g) Conjunctiva h) Corpus adiposum orbitae i) Glandulae tarsales (Meibom bezleri) Göz Anatomisi (Organum Visus)ÜNİTE13 DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Aşağıdaki hangi bozukluğa sahip olan birey uzak nesneleri göremez? a) Miyopi b) Astigmatizm c) Hiperopi d) Presbiyopi e) Akomodasyon 2. Aşağıdakilerden hangisi farklı uzaklıklardaki cisimlere göre odak uzaklığını ayarlar? a) İris b) Lens c) Corpus ciliare d) Cornea e) Sclera 3. Aşağıdakilerden hangisi göze gelen ışığın en çok kırıldığı bölümdür? a) İris b) Lens c) Cornea d) Corpus vitreum e) Choroidea 4. Lens kapsülünün saydamlığını kaybederek bulanıklaşmasına ne ad verilir? a) Şalazyon b) Nistagmus c) Miyopi d) Katarakt e) Strabismus 5. Aşağıdakilerden hangisi cornea nakli anlamına gelir? a) Keratectomi b) Enükleasyon c) İridotomi d) Tarsoplasti e) Keratoplasti 6. Aşağıdaki göz kaslarından hangisi gözü sadece dışa çevirir? a) M. rectus lateralis b) M. rectus medialis c) M. rectus superior d) M. rectus inferior e) M. levator palpebra superior 7. Aşağıdakilerden hangisi ışığı kıran oluşumlardan biri değildir? a) Lens 22

23 b) İris c) Cornea d) Corpus vitreum e) Humor aquosus 8. Aşağıdakilerden hangisi gözün en dış tabakasını oluşturan yapılardan biridir? a) Lens b) İris c) Sclera d) Macula lutea e) Retina 9. Aşağıdakilerden hangisi kirpik anlamında kulanılan terimdir? a) Conjunctiva b) Palpebrae c) Tarsus d) Cilia e) Supercilium 10. M. levator palpebra superior u aşağıdaki sinirlerden hangisi uyarır? a) N. opticus b) N. abducens c) N. facialis d) N. trochlearis e) N. oculomotorius Cevap Anahtarı 1.A, 2.B, 3.C, 4.D, 5.E, 6.A, 7.B, 8.C, 9.D, 10.E 23