Dr. Ayşin ÇETİNER KALE ANATOMİ ANABİLİM DALI

Transkript

1 Dr. Ayşin ÇETİNER KALE ANATOMİ ANABİLİM DALI

2 Alt Üriner Sistem Vesica urinaria Urethra

3 Alt üriner sistemin fonksiyonu Üst üriner sistemde oluşturulan idrarın involunter olarak depo edilmesi Uygun bir zaman ve yerde idrarın volunter olarak dışarı atılması

4 Alt üriner sistemin embriyolojisi Primitif bağırsağın arka bölgesi hindgut(metenteron) Arka bağırsağın caudal parçası cloaca

5 Alt üriner sistemin embriyolojisi Ürogenital sinüsün üst bölümü mesane ve urethra Ürogenital sinüsün alt bölümü (phallus) Erkeklerde penis Kadınlarda clitoris

6 Vesica urinaria İdrarın dışarı atılana kadar depo edildiği Kas ve zardan oluşan bir kese Normal hacmi : ~250 ml 280 ml hissi miksiyon 500 ml ye kadar tolere edilebilir (aşırı genişleme yeteneği)

7 Vesica urinaria Şekli, boyutu, pozisyonu, komşulukları, geçici olarak içerdiği idrarın miktarı ve komşu olduğu organların durumuna göre değişir. Erişkin mesanesi boş iken tamamen pelvis minor da os pubis in hafifçe üst ve arkasında bulunur. Mesane doldukça, karın ön duvarı ekstraperitoneal yağ dokusu içerisinde yukarıya doğru ilerler ve pelvis major a çıkar. Dolu bir mesane umbilicus a kadar yükselebilir.

8 Vesica urinaria Bebek ve çocuklarda boş iken de karın boşluğunda. Genellikle 6 yaşından itibaren pelvis major a iner, tamamen pelvis minor da yerleşmesi pubertede Çocuk Erişkin

9 Boş mesane: tepesi önde yukarıda, Tabanı arkada aşağıda bir üçgen piramit Apex vesicae Fundus vesicae Corpus vesicae Collum vesicae Üst yüz Yan-alt yüzler

10 Apex vesicae Fundus vesicae Corpus vesicae Collum vesicae Üst yüz Yan-alt yüzler

11 Apex vesicae Symphysis pubis in hemen yukarısında Lig. umbilicale medianum Apex vesicae den başlar. Urachus artığıdır. Plica umbilicalis mediana: Ligamentin parietal peritonda oluşturduğu plika

12 Apex vesicae Symphysis pubis in hemen yukarısında Lig. umbilicale medianum Apex vesicae den başlar. Urachus artığıdır. Plica umbilicalis mediana: Ligamentin parietal peritonda oluşturduğu plika

13 Fundus vesicae: mesanenin arka yüzü Rectum Fascia rectovesicalis Vesicula seminalis Ampulla ductus deferentis

14 Fundus vesicae: mesanenin arka yüzü Rectum Fascia rectovesicalis Vesicula seminalis Ampulla ductus deferentis

15 Fundus vesicae: mesanenin arka yüzü Vagina nın üst bölümünün ön duvarı, uterus un alt bölümü (cervix uteri)

16 Ureterler, fundus un üst dış köşelerinden mesaneye girer.

17 Corpus vesicae: Apex ve fundus vesicae arasında Corpus vesicae

18 Ostium urethra internum Vesica urinaria nın urethra ya açıldığı deliktir.trigonum vesicae nin apeksinde bulunur ve yarımaya benzer

19 Collum (Cervix vesicae Ostium urethra internum a uyan bölüm te prostata ya de doğrudan pelvis döşemesine

20 Uvula vesicae Ostium urethra internum un hemen arkasındaki müköz membran erkeklerde prostatın orta lobunun neden olduğu, uvula vesicae adı verilen hafifçe bir yükseklik oluşturur

21 Uvula vesicae Ostium urethra internum un hemen arkasındaki müköz membran erkeklerde prostatın orta lobunun neden olduğu, uvula vesicae adı verilen hafifçe bir yükseklik oluşturur

22 Üst yüz Periton örter. larda arka tarafta kalan küçük bir bölüm peritonsuz. Uterus ve önde ince bağırsak kıvrımları ile komşu.

23 Üst yüz Periton örter. lerde tamamıyla peritonla kaplı. Colon sigmoideum ve ince bağırsak kıvrımları ile komşu

24 Fossa paravesicalis Üst yüzü örten periton pelvis in yan duvarına geçer. Mesanenin yan duvarı ile pelvis yan duvarı arasında peritoneum da oluşan çukurluk Fossa paravesicalis

25 Yan-alt yüzler: biraz da öne bakar Ön bölümü: Symphysis pubis ile komşudur. Aralarında spatium prevesicale (Retzius boşluğu) bulunur. Gevşek yağ ve bağ dokusu ve Santorini ven plexusu nu içerir. Arka bölümü (cervix vesicae) Prostatın üstüne oturur Arka bölümü (cervix vesicae) doğrudan pelvis döşemesine oturur

26 Plica rectovesicalis: Rectum dan mesane ye atlayan periton Excavatio rectovesicalis: Fundus vesicae ile rectum arasında Excavatio vesicouterina: Fundus vesicae ile vagina arasında

27 Mesanenin bağları (cervix vesicae de) Lig. pubovesicale Lig. puboprostaticum Mesanenin geri kalan bölümleri ekstraperitoneal ciltaltı yağ dokusu içinde nispeten serbest olarak bulunur (idrarın toplanıp, atılabilmesi)

28 Mesanenin içyüzü Tunica mucosa ile kaplı Tela submucosa ile t. muscularis e gevşek olarak bağlı Buruşuk, plicalı görüntü

29 Mesanenin yapısı Dış (Longitudinal) Tunica serosa: periton Orta (Sirküler) Tunica muscularis: m. detrusor vesicae İç (Longitudinal) Tela submucosa:mucosayı kas tabakasına gevşek bağlar Tunica mucosa: Boşken buruşuk ve plicalı (trigonum hariç)

30 Trigonum vesicae (Lieutaud üçgeni) T. submucosa yok, kas tabakasına sıkıca yapışık Düz Üst köşeler: Ostium ureteris ler Plica interureterica Aşağı köşe:ostium urethra internum(urethra başlangıç) Mm. trigoni vesicae superficialis &profundus

31 unica muscularis M. detrusor vesicae nin orta tabakasının lifleri cervix vesicae de yoğunlaşır m. sphincter urethra internus (İstemsiz) m. transversus perinei profundus un bazı lifleri m. sphincter urethra externus (n. pudendus- istemli)

32 Urethra nın iki sfinkter kası var M. sphincter urethra internus: Mesane boynunu ve preprostatik üretrayı sarar ve kontrol eder. Düz kastır. Otonom sinir sisteminin kontrolünde. M. sphincter urethra externus: Üretranın membranöz parçasını kuşatır. Çizgili kastır. N. perinealis tarafından innerve edilir. İstemli olarak kontrol edilir.

33 Erkeklerde ereksiyon gerçekleştiğinde, m. sphincter urethra internus kontraksiyon yapar ve idrarın vesica urinaria dan kaçışını engeller. Ejekülasyon sırasında bu sfinkter sımsıkı kapalıdır.

34 Retrograd ejekülasyon Ejekülasyon sırasında ostium urethra internum un kapatılamaması Antihipertansif, Diabetes mellitus, cerrahi sonrası Kuru orgazm İnfertilite

35 Mesanenin mikroskopik anatomisi Figure 26 19

36 Mesanenin arterleri A. iliaca interna nın truncus anterior undan gelen a. vesicalis superior & inferior A. obturatoria ve a. glutea inferior dan da dal alır.

37 Mesanenin venleri Plexus venosus vesicalis V. iliaca interna

38 Mesanenin lenfatik drenajı Nodi lymphatici iliaci interni Nodi lymphatici iliaci externi Mesanenin alt bölümü Mesanenin üst bölümü

39 Mesanenin innervasyonu (Plexus hypogastricus inferior) Parasempatik lifleri: nn. splanchnici pelvici aracılığı ile S2-4 den gelir. M. detrusor vesicae yı eksite, m. sphincter urethra internus u inhibe eder. S2-4= Medulla spinalis teki miksiyon merkezi Beyindeki miksiyon merkezi: Lobulus paracentralis te

40 Mesanenin innervasyonu (Plexus hypogastricus inferior) Parasempatik lifleri: nn. splanchnici pelvici aracılığı ile S2-4 den gelir. M. detrusor vesicae yı eksite, m. sphincter urethra internus u inhibe eder. S2-4= Medulla spinalis teki miksiyon merkezi Beyindeki miksiyon merkezi: Lobulus paracentralis te

41 Mesanenin innervasyonu Sempatik lifleri: T11-12, L1-2 den gelir. Muhtemelen m. detrusor vesicae yi inhibe, m. sphincter urethra internus u eksite eder.

42 Animation: Micturition Reflex 5/student_view0/chapte r27/animation micturit ion_reflex.html

43 Miksiyon kontrolü Sempatik sistem: Mesanenin dolmasını düzenler. Refleks merkezi: 1. ve 2. lumbal segmentlerde

44 Miksiyon kontrolü Parasempatik sistem: Boşalma işlevini düzenler. Refleks merkezi: 2. ve 3. sakral segmentlerde.

45 Mesane dolu iksiyon kontrolü Duvardaki reseptörler gerilme duyusu impulsu üretir Nn. splanchnici pelvici alır M. spinalis refl. merk. getirir Lobulus paracentralis e iletilir İşeme ihtiyacı

46 iksiyon kontrolü Şartlar müsait Lobulus paracentralis; m. spinalis teki refl. merk. üzerindeki frenleme etkisini kaldırır Parasempatik merk (S2-4) m. sphincter urethra internus u gevşetir, m. detrusor vesicae yı kasar

47 iksiyon kontrolü Şartlar müsait değil Beyindeki miksiyon merkezinin etkisi altında, m. sphincter urethra externus u kasar

48

49 Mesanenin ağrı duyusu Sempatik + parasempatik T11-L2 ve S2-4 segmentleri Bu yüzden mesane ağrısı karın ön duvarının alt bölümü, perineum ve penis de tarif edilir.