AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLER VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN AĞUSTOS 2015 /SAYI: 20 AKTOB ARAŞTIRMA BİRİMİ YAYINLARI / 73

Transkript

1 AKTOB BÜLTEN AĞUSTOS 2015 /SAYI: 20 AKTOB ARAŞTIRMA BİRİMİ YAYINLARI / 73

2 AKDENİZ TURİSTİK OTELCİLERİ VE İŞLETMECİLER BİRLİĞİ AKTOB BÜLTEN AĞUSTOS 2015 SAYI: 20 İmtiyaz Sahibi AKTOB Adına Yusuf Hacısüleyman Yayın Kurulu Erkan Yağcı, Kaan K. Kavaloğlu, Erol Karabulut Editör /Araştırma Erol Karabulut AKTOB Ar-ge AKTOB YÖNETİM KURULU Yusuf Hacısüleyman Erkan Yağcı Fikret Demirtürk Tolga Cömertoğlu Kaan Kaşif Kavaloğlu Ece Tonbul Kilit Aslı Ulukapı Yeliz Gül Ege Nihat Vural Adnan Soyaslan Mehmet Tümbül Zafer Alkaya Emir Demirci Selçuk Akıltopu Ahmet Çevik İÇİNDEKİLER Antalya 7 ayda % 6,5 geriledi. 3 Türkiye ilk yarıyı düşüşle kapattı. 5 Turizme desteğin süresi uzayabilir. 8 Bakanlık Rusya dan büyük kayıp beklemiyor. 10 Efes, dünya kültür mirası listesine girdi. 12 Yeni istihdamın % 32 si Antalya dan sağlanacak. 13 Konaklamada istihdam artışı yavaşladı. 14 Yeşil Yıldızlı tesis sayısı 232 oldu. 15 Belgeli yatak sayısı 890 bini aştı. 16 İspanya ilk yarıda % 4,2 büyüdü te Antalya kruvaziyer pazarı da daralıyor. 18 Antalya da yabancılara konbut satışı da azaldı. 19 İlk yarıda turizm geliri % 8,6 düştü. 20 Turizm yatırımları artmaya devam ediyor. 22 Sektörden haberler 23 Finansal göstergeler 25 İLETİŞİM Adres:Gebizli Mah.Termessos Bulvarı. Güngör Ahmet Yitmen İş Merkezi No: 73/ A Muratpaşa ANTALYA Tel: / 95 Fax: / 27 arge@aktob.org.tr info@aktob.org.tr

3 Düşüş Temmuz da da durmadı ANTALYA 7 AYDA 420 BİN TURİST KAYBETTİ Ocak-Temmuz döneminde Antalya ya gelen toplam ziyaretçi sayısı % 6,5 azalarak 6 milyon 600 bin dolayından 6 milyon 200 bine doğru düştü. Yedi aylık dönemde, Almanya pazarından gelenlerin sayısında artış görülürken Rusya pazarındaki düşüş devam etti. Geçmiş aylara göre Rusya pazarındaki düşüş eğiliminin zayıfladığı görüldü. Rusya başta olmak üzere BDT pazarları ile Batı, Kuzey ve Orta Avrupa nın önemli pazarlarında duraklama ve gerilemenin yaşandığı 7 aylık dönemde, Antalya 400 binden fazla turist kaybetti. Görece toparlamanın yaşandığı Temmuz ayı ile birlikte Antalya 7 aylık dönemde ziyaretçi trafiğini 6 miltın 220 bin 762 ye ulaştırdı. Antalya geçen yılın aynı döneminde yurtdışından 6 milyon 644 bin 905 adet ziyaretçi çekmişti. Diğer yandan, Antalya nın gerileme yaşadığı 7 aylık dönemde İstanbul da ise gelişme yaşandı. 7 ayda % 8,3 büyüyen İstanbul, transtit yolcular dahil 7 milyon kişiye ulaştı. Öte yandan bu dönemde, Muğla ve İzmir illlerinde de gerileme yaşandı. 7 aylık dönemde % 6,1 düşüş yaşayan Muğla 1,5 milyon ziyaretçiye geriledi. Son iki yıldır kruvaziyer turizmindeki daralmadan etkilenen İzmir ise 7 ayda % 9,9 düşüşle 643 bin kişiye kadar geriledi. 3

4 Antalya ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı ( ) Antalya ya gelen yabancı ziyaretçi sayısı ( )

5 Rusya daki düşüşün 470 bini bulduğu ilk yarıda TÜRKİYE % 2,25 GERİLEME YAŞADI. Ocak-Haziran döneminde Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 2,25 azalarak 15 milyon 238 binden 14 milyon 894 bine düştü. Haziran ayında ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı % 4,89 azalarak 4 milyon 335 binden 4 milyon 123 bine düştü. Böylece 6 aylık dönemde ülkemizi ziyaret eden yabancı sayısı da %2,25 gerileyerek 15 milyon 238 binden 14 milyon 894 bine düştü. Altı aylık dönemde, Almanya pazarından gelenlerin sayısı % 10,9 artarak 2 milyon 109 bini aştı. Aynı dönemde Rusya dan gelenlerin sayısı ise % 24,3 düşerek 2 milyon bandından 1,4 milyon seviyelerine kadar indi. 6 aylık kayıp 470 bin olarak gerçekleşti. Bu dönemde, Finlandiya hariç İskandinavya pazarları, İngiltere, Fransa, Hollanda Avusturya, Fransa gibi merkez pazarlarda gerileme yaşandı. Diğer yandan Polonya, Macaristan gibi Avrupa nın orta ve doğu kesimlerindeki ülke pazarlarında toparlanma yaşandı. Moldova ve Kırgızistan haricinde tüm BDT pazarlarında düşüş yaşanırken, Afrika ve batı Asya da da düşüş eğilimi halim oldu. İsrail deki düşüş ise % 25 dolayında gerçekleşti. Güney Asya bölgesinden gelişlerde % 13 dolayında büyüme yaşandı. Bu bölgede en çok ziyaretçi alınan İran % 8 artış gösterdi. İran geçen yıl % 41 büyüme kaydetmişti. Öte yandan geçen yıl % 40 büyüyen Çin pazarı bu yıl % 61 gelişim ile 144 bin kişiye ulaştı. 5

6 Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı (Ocak-Haziran) ÜLKELER Değişim,% ALMANYA ,95 AVUSTURYA ,61 BELÇİKA ,91 DANİMARKA ,00 FİNLANDİYA ,29 FRANSA ,32 HOLLANDA ,59 İNGİLTERE ,13 İRLANDA ,28 İSPANYA ,02 İSVEÇ ,09 İSVİÇRE ,43 İTALYA ,54 İZLANDA ,89 LÜKSEMBURG ,74 PORTEKİZ ,26 YUNANİSTAN ,59 ÇEK CUM ,33 POLONYA ,73 MACARİSTAN ,30 NORVEÇ ,12 SLOVAKYA ,64 AVRUPA OECD ,44 A.B.D ,55 AVUSTRALYA ,41 JAPONYA ,61 KANADA ,96 YENİ ZELLANDA ,72 MEKSİKA ,86 G. KORE ,33 TOPLAM OECD ,05 ESTONYA ,03 KARADAĞ ,91 KOSOVA ,93 MALTA ,37 LİTVANYA ,17 G. KIBRIS ,48 LETONYA ,88 BOSNA HERSEK ,92 HIRVATİSTAN ,52 SLOVENYA ,66 SIRBİSTAN ,30 MAKEDONYA ,69 ARNAVUTLUK ,26 BULGARİSTAN ,95 ROMANYA ,43 DIĞER AVRUPA Ü ,70 TOPLAM AVRUPA ,68 AZERBAYCAN ,23 BELARUS (B. RUSYA) ,56 ERMENİSTAN ,78 GÜRCİSTAN ,43 KAZAKİSTAN ,14 KIRGIZİSTAN ,46 MOLDOVA CUM ,81 ÖZBEKİSTAN ,20 RUSYA FED ,39 TACİKİSTAN ,00 TÜRKMENİSTAN ,66 UKRAYNA ,88 BDT ,22 6

7 Türkiye ye gelen yabancı ziyaretçi sayısı (Ocak-Haziran) ÜLKELER Değişim,% CEZAYİR ,96 FAS ,92 LİBYA ,73 SUDAN ,76 MISIR ,57 TUNUS ,86 GÜNEY AFRİKA C ,25 DIĞ.AFRIKA Ü ,30 TOPLAM AFRİKA ,56 B.A.EMİRLİĞİ ,38 BAHREYN ,94 KATAR ,35 KUVEYT ,71 IRAK ,98 LÜBNAN ,40 ÜRDÜN ,59 S.ARABİSTAN ,95 K.K.T.C ,37 İSRAİL ,34 YEMEN ,46 DIĞ.BATI ASYA Ü ,00 TOP. BATI ASYA ,25 BANGLADEŞ ,85 ÇİN HALK CUM ,30 ENDONEZYA ,62 FİLİPİNLER ,75 HİNDİSTAN ,95 İRAN ,00 MALEZYA ,26 PAKİSTAN ,37 SİNGAPUR ,26 TAYLAND ,36 DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK ,49 TOP.GÜN.ASYA ,84 TOPLAM ASYA ,70 DİĞ. KUZEY AMERİKA ÜLK ,47 DİĞ. ORTA AMERİKA ,86 ARJANTİN ,68 BREZİLYA ,78 KOLOMBİYA ,34 ŞİLİ ,40 VENEZÜELLA ,23 DİĞ.GÜN.AMERİKA ,77 TOP.GÜN.AMERİKA ,58 TOPLAM AMERİKA ,75 OKYANUSYA ,96 MİLLİYETSİZ ,40 TOPLAM ,25 7

8 Turizmcilerin önerisi destek buldu TURİZMDE DESTEK PAKETİNDE SÜRE UZATILACAK Ekonomi Bakanlığı, Güney sınırında yaşanan olaylar ve Rusya'da yaşanan ekonomik krizin turizm ve ihracata olumsuz yansımalarını azaltmak için yeni önlemleri konuşuyor. Bu çerçevede açıklamalarda bulunan Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi, turizm ve ulaştırma şirketlerine verilen yakıt desteğinin uygulama süresinin uzatılacağını ve tur operatörlerine Hazine destekli kredi kefaleti sağlanacağını belirtti. Bakanın açıklamasını ve sektör için konuyu değerlendiren AKTOB Başkanı Yusuf Hacısüleyman, yakıt desteğinin kış sezonuna uzatılmasının 12 ay turizm hedefine katkı sağlayacağını, kredi verilmesinin ise sektörü rahatlatacağını söyledi. Akdeniz Turistik Otelciler Birliği Başkanı Yusuf Hacısüleyman, tur operatörlerinin kredi garanti fonundan 100 milyon TL kredi kullanabilmesinin sektörü rahatlatacağını kaydetti. 8

9 Hacısüleyman, Bu destek büyük tur operatörlerine, özellikle Rusya dan turist getiren tur operatörlerine bir nakit akışında kolaylık sağlayacaktır. Bunu çok iyi bir gelişme olarak görüyoruz dedi. Hacısüleyman, Nisan-Mayıs ayları arasında verilen 6 bin Dolar lık uçak başına yakıt desteğinin süresinin uzatılacağına ilişkin haberlerle ilgili olarak Özellikle 1 Eylül den itibaren bu yakıt desteği tekrar verilebilirse, 12 aylık turizm yapma hedefimiz ve kış aylarında da cazip fiyatlar oluşturarak turist akışı oluşturmak düşüncemiz mümkün olabilir. Bunun düşünülmesi çok olumlu bir gelişme. Aynı zamanda üzerinde uzun süredir durduğumuz kış turizmini de olumlu etkileyecektir dedi. Antalya turizmine yapılan her türlü desteğin karşılığının alınacağının altını çizen Hacısüleyman, Devlet eğer harcayacağı paranın karşılığında da bir şey elde ediyorsa, bu iyi bir alışveriştir. Bunu sadece destek olarak görmek doğru değil dedi. Hacısüleyman, sektörün en acil beklentilerinden birinin kış aylarında personel üzerindeki vergi yükünün azaltılması olduğunu söyledi. Başbakan Ahmet Davutoğlu nun TOBB da gerçekleşen toplantıda konuyla ilgili söz verdiğini hatırlatan Hacısüleyman, Başbakan Davutoğlu İlgileneceğiz demişti ama araya seçimler girdi. Yeni hükümeti de beklemeye gerek yok, mevcut hükümetin yapabileceği bir konu. Turizm işletmeleri diyoruz ki, kış aylarında çalışan insanlarımızın sayısını arttırabilmek ve işte tutabilmek için istihdamın üzerindeki vergi yüklerini azaltalım önerisinde bulundu. 9

10 Desteklerle krizi hafiflettiğini belirten Bakanlık, RUSYA DA % KAYIP BEKLİYOR Türkiye imajının iyileştirilmesi için Avrupa da çalışmalar yürütüldüğünü belirten Tanıtma Genel Müdürü İrfan Önal, Rusya daki kaybın % bandında olmasını umduklarını söyledi. Rusya nın ekonomik krize girişini başından beri izlediklerini belirten İrfan Önal, bakanlığın krizi 2014 ün yaz aylarında görerek çalışmalara başladığını, bu çerçevede, başta Rusya olmak üzere, Almanya, İngiltere, tüm İskandinavya ülkeleri ve hatta Çin ve Japonya dan Türkiye ye turist getiren tur operatörleri ile görüşmeler gerçekleştirdiklerini söyledi. Fuarlarda Türkiye nin yaşayacağı sıkıntıların tur operatörleri tarafından kendilerine aktarıldığını, bakanlığın da özel sektörle bir araya gelerek Türkiye turizm endüstrisinin bu olumsuzluklardan en az etkilenmesini sağlayacak programlama yaptığını söyleyen Ünal, sonrasında da BDT ülkelerinden gelecek uçaklara yakıt desteğini ilan ettiklerini, hazine garantili likidite yardımı, reklam ve yakıt desteği verildiğini vurguladı. Halen Rusya dan yurtdışı çıkışlarda düşüş olduğunu belirten Ünal, düşüşün Türkiye de umulandan az olmasını uygulanan teşvik ve yapılan çalışmalar olduğunu öne sürdü. Ünal yıl sonu itibariyle bu kaybı % bandında tutmayı hedeflediklerini açıkladı. 10

11 Rusya daki krizin 2 yıl sürmesinin beklendiğini belirten Ünal, Bakanlık olarak bu krizi 2016 ya taşımak istemiyoruz. Bunun için de, teşvik mekanizmaları ve tur operatörlerinin desteklenlenmesinin yanında Rusya daki temaslarımız da devam edecek. Nisan ve mayıs aylarında 1500 ün üzerinde uçuş bu teşviklerden yararlandı. Özel sektörden gelen teşviklerin Avrupa ya yayılması, otelcileri de kapsaması ya da düşük sezonda da devam etmesi şeklindeki isteklerin gerçekleşmesi şu anda söz konusu değil. Ancak ileride şartlar tekrar değerlendirilebilir. Bu ise hükümetin vereceği bir karar. Yaşanan tecrübenin sonuçları değerlendirilir ve bakanlığımızın öncülüğünde yeni bir karar alınabilir. dedi. Rus Tur Operatörleri Birliği nden Türkiye destek. TÜRKİYE DE GÜVENLİK TEHDİDİ YOK Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Türkiye nin içinde bulunduğu durumun, Rus turistler açısından tehlike arz etmediğini açıkladı. ATOR Müdürü Maya Lomidze, Türkiye de vatandaşlarımızın güvenliğini hiçbir şey tehdit etmiyor dedi. Rusya Tur Operatörleri Birliği (ATOR) Müdürü Maya Lomidze, Türkiye de turistlerin güvenlik tehlikesinin bulunmadığını söyledi. Rus turistlerin bu konuda rahat olmasını isteyen Lomidze, Türkiye de son günlerde yaşanan askeri operasyon ve terör saldırıları, tatil yapan Rus turistlerin güvenliği etkilemiyor. dedi. ATOR Müdürü, Şu anda turistlerimizle ilgili hiç bir geri adım atmamak lazım. Türkiye de güvenlik tehlikesi ile ilgili Rus mercileri değerlendirerek karar verebilir. Onlardan da şu anda herhangi bir açıklama yok. Kısacası Türkiye de vatandaşlarımızın güvenliğini hiç bir şey tehdit etmiyor. dedi. Türkiye nin Rus turistlerin sevdiği tatil ülkesi olmaya devam ettiğini vurgulayan Lomidze, Türkiye yaklaşık 10 yıldır Rus turistleri için en popüler tatil yerlerinden biri. Her gün on binlerce vatandaşımız orada tatil yapıyor. Yılda ise yaklaşık 3 milyon Rus turist, Türkiye ye tatile gidiyor. dedi. 11

12 Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi nde 15 varlığa ulaştık: EFES DE O LİSTEYE ALINDI Türkiye nin önde gelen tarihi değerlerinden Antik Kenti UNESCO Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi ne girdi. Böylece Türkiye nin listedeki varlık sayısı 15 e ulaştı. Diyarbakır surları ve Hevsel Bahçeleri nin ardından Türkiye den bir yer daha Unesco Dünya Mirası Listesi ne girdi. Almanya nın Bonn kentinde düzenlenen Dünya Miras Komitesi 39. Dönem Toplantısı nda Türkiye nin Efes dosyası, UNESCO Dünya Miras Listesi ne kaydedildi. Böylece Türkiye nin, Unesco Dünya Mirası Listesi nde bulunan kültürel varlık sayısı 15 e yükseldi. UNESCO Dünya Kültür Mirası Kalıcı Listesi nde yer alan değerlerimiz: Efes Antik Kenti (İzmir) Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçesi Kültürel Peyzajı İstanbul un Tarihi Alanları Göreme Milli Parkı ve Kapadokya Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) Hattuşaş (Boğazköy) Nemrut Dağı (Adıyaman) Xanthos-Letoon (Antalya) Hieropolis (Pamukkale) Safranbolu (Karabük) Truva Antik Kenti (Çanakkale) Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) Çatalhöyük Neolitik Kenti (Konya) Bergama Çok Katmanlı Kültür Peyzajı (İzmir) Cumalıkızık (Bursa) 12

13 Yatırım bütçesinin % 32,5 i Antalya da harcanacak. İSTİHDAMIN % 32 Sİ ANTALYA DA Konaklama sektörü, yılın 5 aylık döneminde, yenileme ve yeni yatırımları içeren 146 proje için 1,7 milyar TL lik teşvik aldı. Sektör, bunun 1,5 milyarını oluşturan 113 yeni proje ile 25 binden fazla yeni yatak üretirken, 6 bin dolayında kişiye iş olanağı da sağlayacak. Komple yeni yatırımları öngören 113 projede harcanacak 1,5 milyar TL bütçenin; % 32,5 i Antalya, % 19,2 si İstanbul ve % 13,9 u da Aydın da bulunuyor. Alınan teşviklerle yaratılacak yeni istihdamın da, % 32 si Antalya, % 15,9 u İstanbul ve % 13,6 sı da Aydın da olacak. Diğer yandan, yeni yatak arzının dağılımında % 32,1 ile Antalya ilk sırayı alırken onu % 15,4 payla İstanbul ve % 13,9 ile Aydın takip etti. Toplam yatırım bütçesinden pay,% Üretilecek yatak arzındaki payı,% DİĞER 18,7 DİĞER 19,9 İZMİR 2,4 İZMİR 3,0 ANKARA 2,5 ANKARA 3,0 TRABZON 2,8 TRABZON 1,9 KONYA 3,0 KONYA 3,4 MUĞLA 3,4 MUĞLA 3,5 ERZURUM 4,6 ERZURUM 3,9 AYDIN 11,0 AYDIN 13,9 İSTANBUL 19,2 İSTANBUL 15,4 ANTALYA 32,5 ANTALYA 32,1 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 0,0 5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 13

14 Turizmdeki düşüş istihdama da yansıdı. KONAKLAMADA ISTIHDAM ARTIŞI HIZI DÜŞTÜ 2015 yılında Rusya pazarında yaşanan yüksek oranlı gerileme ve Avrupa pazarlarında görülen yavaşlama eğilimi, konaklama sektöründeki istihdama da olumsuz etki yaptı. Geçen yıllarda ortalama % aralığında büyüyen konaklama sektörü istihdamı, 2015 yılının ilk yarısında ancak % 3,8 artabildi yılındaki gelişme % 12,8 olmuştur. AKTOB Araştırma Birimi nin SGK verilerinden derlediği verilere göre, turizmde düşen yabancı ziyaretçi sayısı, öncelikle turizm istihdamını geriletiyor. Yılın ilk yarısı geride bırakılırken, yabancı ziyaretçi sayısı % 1 dolayında daralan Türkiye de, otellerdeki çalışan sayısı da gerileme içinde. Bulgulara göre, otellerde sigortalı olarak çalışanların sayısı 2014 yılının 4 aylık döneminde % 12,8 gelişme göstermişti. Ancak 2015 yılında bu büyüme eğilimi % 3,8 e düştü. Diğer yandan, her zaman Türkiye ortalamasının 2 katı büyüme kaydeden turizm sektörü istihdamı da 4 aylık dönemde % 7,3 gelişti. Türkiye istihdamı artışı ise % 6,3 oldu Turizm sektöründe istihdamın gelişimi,%* Değişim 2013/2014 Değişim,% 2014/2015 Konaklama 12,8 3,8 Yiyecek İçecek Hiz. 12,1 12,7 Spor, Eğl.Dinl.Faal 7,8-24,8 Seyahat Ac.Tur Op.Hiz 2,9 5,9 Havayolu 13,0 15,1 Turizm Toplamı 11,5 7,3 *4a kapsamı sigortalı sayıları, Nisan verileri. 14

15 Yeşil Yıldızlı tesis sayısı 232 ye çıktı. ANTALYA 127 TESIS İLE LİDER Kültür ve Turizm Bakanlığı ndan Çevreye Duyarlı Tesis (Yeşil Yıldız) Belgesi alan turizm işletmesi sayısı 232 adede ulaştı. Yeşil Yıldızlı tesis sayısı yılbaşında 204 adet idi. Yeşil Yıldız alan işletmelerin illere göre dağılımında ilk sırayı yine Antalya alırken, bu ilde 127 adet belgeli tesis ve işletme bulunuyor. Buna göre Antalya Yeşil Yıldızların % 55 ine sahip durumda. Öte yandan Yeşil Yıldız sayısında Antalya yı; 25 tesisle İstanbul, 19 tesisle Muğla, 13 tesisle İzmir takip ediyor. Ankara, Hatay, Aydın, Afyon, Bursa, Ordu, Urfa, Antep, Konya, Denizli ve Nevşehir de birden fazla belgeye sahip diğer iller olarak sıralanıyor. İllere göre Yeşil Yıldız sayısı 2015 Ocak 2015 Haziran ANTALYA İSTANBUL MUĞLA İZMİR ANKARA 4 5 HATAY 4 4 AYDIN 3 4 AFYONKARAHİSAR 3 3 BURSA 3 3 ORDU 3 3 ŞANLIURFA 3 3 GAZİANTEP 3 3 KONYA 2 2 DENİZLİ 2 2 NEVŞEHİR 1 2 DİĞER TOPLAM *Turizm İşletme Belgeli tesisler (Haziran sonu itibariyle) 15

16 Türkiye de yatak kapasitesi 1,4 milyonu aştı. BELGELİ YATAK SAYISI 891 BİNE ULAŞTI. Türkiye de Kültür ve Turizm Bakanlığı ndan belgeli konaklama tesis sayısı son bir yılda 127 adet artarak 3 bin 466 ya yükseldi. Bu dönemde 5 yıldızlı otel sayısı 31 adet artarak 496 ya, 4 yıldızlı otel sayısı 31 adet yükselerek 663 e çıkarken, 33 adet artan 3 yıldızlı otel sayısı da 841 oldu. Bakanlıktan belgeli konaklama tesislerinde var olan yatak kapasitesi ise son bir yılda 50 bin dolayında artarak 890 bini aştı. Bu artışta en büyük pay ise 5 yıldızlı otellerin oldu. Son bir yılda meydana gelen belgeli yatak arzı artışında, 5 yıldızlı otellerin payı % 47 olurken, onu % 21 payla 4 yıldızlı tesisler izledi. Konaklama tesisleri sayısı* Artış 5 * OTEL * OTEL * OTEL * OTEL * OTEL GOLF T-OTEL h TATİLKÖYÜ TERMAL OTEL MOTEL BUTİK OTEL M. APART OTEL ÖZEL KON.TES PANSİYON ÇİFTLİK EVİ, KÖY EVİ, DAĞ EVİ OBERJ *Turizm İşletme Belgeli tesisler (Haziran sonu itibariyle) 16

17 İspanya ilk yarıyı % 4,2 büyüme ile kapattı. RUSYA DAKİ DÜŞÜŞ PAKET TURLARI ETKİLEDİ. İspanya ya 2015 yılının ilk yarısında gelen yabancı ziyaretçi sayısı % 4,2 artarak 28 milyondan 29 milyon 193 bin kişiye ulaştı. İlk yarıda yalnızca İskandinavya ve Rusya pazarlarında düşüş yaşayan İspanya, paket tur sayısında da ciddi gerileme yaşadı. İlk yarıda Rusya pazarından 360 bin kişi çeken ülke geçen yılın aynı döneminden % 35,7 daha düşük bir seviye yakaladı. İspanya 6 aylık dönemde; İngiltere pazarında % 2,6 Almanya da da % 1,6 gelişme yaşadı. Bu yıl Fransa pazarında beklenmedik oranda iyileşme yaşayan ülkede Fransa, Almanya pazarını yakalamak üzere. Diğer yandan İspanya; İtalya, Belçika, İrlanda gibi bazı Avrupa pazarlarında da % 7 nin üzerinde performans gösterdi. İspanya ya gelen yabancı ziyaretçiler (Ocak-Haziran) Ziyaretçi Değişim,% İngiltere ,6 Almanya ,6 Fransa ,5 İskandinavya ,7 İtalya ,3 Hollanda ,5 Belçika ,8 İrlanda ,4 İsveç ,7 Portekiz ,1 Rusya ,7 Toplam ,2 17

18 Turist sayısı düşen Antalya da, KRUVAZIYER PAZARI DA DARALDI. Yılın ilk yarısında, Antalya da kruvaziyer yolcu trafiği % 5,3 azalarak 73 bin 58 kişiden 69 bin 186 kişiye indi. Bu dönemde, Antalya Limanı nda yolcu trafiği % 13,3 azalarak 64 binden 56 bine düşerken, Alanya Limanı trafiği 8 binden 12 bine yükseldi. Diğer yandan İstanbul ve Kuşadası limanlarında gerçekleşen yolcu trafiğinde önemli gelişmeler kaydedilirken, İzmir Alsancak Limanı kan kaybetmeye devam etti. İlk yarıda, yolcu trafiği İstanbul da % 51, Kuşadası nda 14 yükselirken, İzmir deki düşüş % 10 un üzerinde gerçekleşti. Öte yandan Marmaris, Bodrum ve Çanakkale ye gelen yolcu trafiği de önemli oranlarda yükseliş gösterdi. Kruvaziyer yolcu trafiği (Ocak-Haziran) Değişim İSTANBUL ,22 KUŞADASI ,40 İZMİR ,76 ANTALYA ,38 MARMARİS ,20 BODRUM ,73 ÇANAKKALE ,66 ALANYA ,50 DİĞER ,40 TOPLAM ,35 18

19 Turizm gelirleri de düştü. TURİZMDEN NET GELİR % 2,4 AZALDI. TCMB tarafından açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre; yılın 5 aylık döneminde turizm geliri bine 3 gerileyerek 8 milyar 580 milyon Dolar a düştü. Aynı dönemde, turizm giderleri de % 7,33 artarak 2 milyar 254 milyon Dolar olarak gerçekleşti. Beş aylık dönemde, turizmden elde edilen net gelir de % 2,42 gerileme ile 6 milyar 326 milyon Dolar oldu. Turizm gelir ve gideri (Ocak-Mayıs) Değişim Gelir ,03 Gider ,33 Net Gelir ,42 Turist sayısının azaldığı Antalya da YABANCILAR DAHA AZ KONUT ALIYOR. Turist sayısının önemli oranda gerlediği Antalya, yabancılara yapılan konut satışlarında da kayıplar yaşıyor. Yılın ilk yarısında Antalya da yabancılara yapılan konut satışları 262 adet azaldı yılının ilk yarısında yabancılar ilde 3 bin 124 konut alırken, bu seviye 2015 in aynı döneminde 2 bin 862 ye düştü. Öte yandan Muğla dışında illerde ise konut satışları artmaya devam etti. Bazı illerde yabancılara yapılan konut satışları Değişim Antalya İstanbul Yalova Bursa Aydın Sakarya Muğla Ankara Mersin

20 Turist sayısındaki düşüş, gelire de yansıdı. İLK YARIDA TURİZM GELİRİ % 8,6 DÜŞTÜ. Türkiye ocak-haziran döneminde, yabancı ziyaretçilerle yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın ülkemizde yaptıkları seyahatlerden 12,6 milyar Dolar gelir elde etti. Ülkemiz geçen yıl bu dönemde 13,7 milyar Dolar gelir sağlamıştı. Altı aylık dönemde, ülkemize gelen 16 milyon dolayında ziyaretçinin kişibaşı harcamaları da % 8,9 gerileyerek 860 Dolar dan 783 Dolar a indi. Yabancı ziyaretçilerin kişibaşına harcamaları % 5,4 azalma ile 793 Dolar dan 751 Dolar seviyesine geriledi. Vatandaş ziyaretçilerin kişibaşına harcama düşüşü ise % 25 ile daha yüksek oldu. Gecelemeler % 3,2 azaldı Yabancı ziyaretçilerle yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın ülkemizin konaklama tesisleri ve tesis dışı birimlerde yaptıkları gecelemeler 6 aylık dönemde % 3,2 azalarak 143 milyona düştü. Evlerde yapılan gecelemelerdeki azalma diğer birimlere nazaran daha keskin gerçekleşti. En düşük gerilemeler ise konaklama tesislerinde oldu. Diğer yandan ortalama kalış süresi de belirgin biçimde düşüş kaydetti. Turizm geliri (Ocak-Haziran)* Gelir, Milyar Dolar Kişibaşına harcama, Dolar ,78 859, ,60 783,0 Değişim, % -8,6-8,9 *Yabancı ziyaretçiler + yurtdışında yaşayan vatandaşlardan 20

21 Yabancı ziyaretçilerden sağlanan gelir (Ocak-Haziran) Gelir, Milyar Dolar Kişibaşına harcama, Dolar ,16 793, ,47 751,0 Değişim, % - 6,2-5,4 *Yabancı ziyaretçiler + yurtdışında yaşayan vatandaşlardan Paket tur harcamaları azaldı Ülkemize gelen ziyaretçilerin paket turlar için yaptıkları harcamalar % 24 dolayında azaldı. Paket turlara yapılan harcamaların ülkemizde gelir olarak kalan kısmı da 3 milyar Dolar dan 2,1 milyar Dolar a kadar geriledi. Diğer yandan paket turlar dışında kalan kişisel harcamalar % 4,3 gerileyerek 10,8 milyardan 10,4 milyar Dolar a kadar düşüş gösterdi. Ziyaretçilerin harcamaları ve turizm geliri, Dolar Harcama,2015 Değişim,% 1. Kişisel harcamalar ,3 Yeme-içme ,1 Konaklama ,9 Sağlık ,2 Ulaştırma (Türkiye içi) ,4 Spor, eğitim, kültür ,7 Tur hizmetleri ,8 Uluslararası ulaştırma ,6 Cep telefonu dolaşım harcamaları ,7 Marina hizmet harcamaları ,9 Diğer mal ve hizmetler ,7 Giyecek ve ayakkabı ,0 Hediyelik eşya ,8 Halı, kilim vb ,0 Diğer harcamalar ,3 2. Paket tur harcamaları (ülkemize kalan pay) ,4 3. Toplam turizm geliri ,6 21

22 Teşvikli yatırımlar artmaya devam ediyor. SEKTÖR 6 AYDA 2,1 MİLYARLIK TEŞVİK ALDI. Turizm sektörü 2015 yılının ilk yarısında, 170 adet proje için 2,1 milyar TL lik yatırım teşviği aldı. Alınan teşviklerle 30 bin yeni yatak üretilecek, 16 bin yatak da yenilemeden geçecek. Altı aylık dönemde alınan teşviklerle toplam 133 yeni tesis için 1,9 milyar TL harcanacak ve 7 binden fazla kişiye iş imkanı sağlanacak. Komple yeni yatırımı öngören 133 projenin % 90 lık bölümü; 3, 4 ve 5 yıldızlı otellerden oluşurken, 2015 yılında ağırlığın 3 yıldızlı tesislere doğru kaydığı gözlendi. Diğer yandan, teşvik alan tesislerin bulundukları iller sıralamasında; Antalya, İstanbul, Muğla, İzmir, Aydın ilk 5 kenti oluşturdu. Yapılacak olan yatırımların büyüklüğü açısından da bu iller yine ön sıralarda yer aldı. Turizmde yatırım teşvik belgeleri (Ocak-haziran) Proje sayısı Yatırım bütçesi, milyar TL İstihdam miktarı Yatak sayısı Toplam teşvik Yeni Tesisler Yatırım değerlerinin illere göre dağılımı, % BÜTÇE toplamı İSTİSDAM miktarı ODA sayısı YATAK sayısı ANTALYA 28,0 28,5 28,7 28,9 AYDIN 17,9 15,1 14,6 16,1 İSTANBUL 16,0 16,6 15,7 15,3 İZMİR 4,0 4,0 4,1 3,9 ERZURUM 3,6 2,0 3,2 3,3 MUĞLA 2,7 3,0 3,2 3,0 KONYA 2,3 2,5 3,0 2,9 TRABZON 2,3 2,2 1,9 1,9 DİĞER 23,1 26,1 25,7 24,7 22

23 5. ULUSLARARASI RESORT TURİZM KONGRESİ KASIM DA ASKA LARA DA YAPILACAK 5. Uluslararası Resort Turizm Kongresi Kasım da yapılacak. Kongre bu yıl da Antalya daki Aska Lara Resort te gerçekleştirilecek. Ana teması online seyahat ve Avrupa seyahat pazarındaki gelişmeler olan kongrede 2015 te yaşanan gelişmeler ve bunların geleceğe yansımaları tartışılacak. UNESCO KOMITESI NIN 2016 YILI TOPLANTISI TÜRKIYE DE YAPILACAK Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik, UNESCO nun 40. Dünya Mirası Komitesi Toplantısı nın Türkiye de yapılacağını açıkladı. Ömer Çelik, konuya ilişkin olarak twitter üzerinden şu açıklamayı yaptı: Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri ile Efes in ardından az önce Almanya dan bir güzel haber daha aldık. Gelecek yıl Dünya Mirasları na Türkiye de karar verilecek da 40. Dünya Miras Komitesi Toplantısı nda ev sahibi Türkiye. Medeniyetlerin başkenti İstanbul da toplanacak Komite, UNESCO Dünya Miras Listesi ne aday dosyaları görüşüp karara bağlayacak. Türkiye nin 2016 yılı ev sahibi olduğu, Bonn da düzenlenen 39. Dünya Miras Komitesi toplantılarında resmi olarak duyuruldu. Dünya Mirası Listesi nin seneye İstanbul da belirlenecek olması ülkemiz adına önemli bir gelişme. İstanbulumuz a ve ülkemize hayırlı olsun. Dünya Miras Komitesi nin işleyişi gereği toplantıların başkanlığını da biz yürüteceğiz. 23

24 Tek liste ile seçime giden ETİK üyeleri YENİ YÖNETİMİNİ BELİRLEDİ Ege Turistik İşletmeler ve Konaklamalar Birliği (ETİK) 19 uncu Genel Kurulu, mevcut Başkan Mehmet İşler in listesi ile yapıldı. İzmir Hilton Oteli nde düzenlenen olağan genel kurul toplantısında Mehmet İşler in listesi seçildi. ETİK in yeni başkanı yeniden Mehmet İşler oldu. ETİK Başkanı ve Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜROFED) Başkan Yardımcısı Mehmet İşler, açılış konuşmalarını yapmak üzere kürsüye geldi. Mehmet İşler, ETİK sayısını bir önceki genel kurula göre 70 üye sayısından 200 ü geçen bir üye sayısına ulaştığı gibi, yönetim kurulu üyesi sayısı 5 ten 11 e, bu genel kurulumuzla birlikte 11 den 23 e çıkmıştır dedi. İşler, yeni dönemde ETİK bünyesinde denetim kurulu da oluşturulacağını belirtti. ETİK dönemi Yönetim Kurulu 1-Mehmet İşler 2-Şinasi Akçay 3-Uğur Şahbaz 4-D.Bülent Tercan 5-Timur Ömür Gönülşen 6-İlter Yılmaz 7-Reyhan Koç 8-Cazim Alaybaşı 9-Adil Çakır 10-Gökhan Angın 11-Gokhan Sengel 12-Haluk Alay 13-Özgür Ardil 14-Bahadır Erdin 15-Ebru Akyürekli Bartoncini 16-Ayça Beslen 17-Funda Çam 18-Gülşah Elikbank 19-Orhan Belge 20-Didem Dirik 21-Serdar Demir 22-Sadun Alp 23-Hakan Tanık 24

25 DÖVIZ KURLARI AVRO/DOLAR DEĞERLERİ Dolar/ TL aylık ortalama değerler Aylar Ocak 2,22 2,33 Şubat 2,21 2,48 Mart 2,22 2,59 Nisan 2,13 2,59 Mayıs 2,09 2,65 Haziran 2,12 2,71 Temmuz 2,12 2,73 Ağustos 2,16 Eylül 2,21 Ekim 2,25 Kasım 2,26 Aralık 2,29 2,5000 2,0000 1,5000 1,0000 0,5000 Dolar/TL Avro/ TL aylık ortalama değerler Aylar Ocak 3,02 2,72 Şubat 3,01 2,79 Mart 3,06 2,80 Nisan 2,94 2,81 Mayıs 2,93 2,95 Haziran 2,86 3,04 Temmuz 2,88 3,02 Ağustos 2,87 Eylül 2,87 Ekim 2,85 Kasım 2,85 Aralık 2,82 Avro/ Dolar Aylık ortalama değerler Aralık 1,31 Aylar 2013 Ocak 1,33 Şubat 1,34 Mart 1,30 Nisan 1,30 Mayıs 1,30 Haziran 1,32 Temmuz 1,31 Ağustos 1,33 Eylül 1,33 Ekim 1,36 Kasım 1,35 Aralık 1,37 Aylar 2014 Ocak 1,36 Şubat 1,36 Mart 1,38 Nisan 1,38 Mayıs 1,37 Haziran 1,30 Temmuz 1,30 Ağustos 1,33 Eylül 1,28 Ekim 1,26 Kasım 1,25 Aralık 1,23 0,0000 3,5000 3,0000 2,5000 2,0000 1,5000 1,0000 0,5000 0, Avro/TL Aylar 2015 Ocak 1,16 Şubat 1,13 Mart 1,08 Nisan 1,08 Mayıs 1,11 Haziran 1,12 Temmuz 1,11 Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 25 AYLIK BÜLTEN / HAZİRAN 2015

26 AKTOB BÜLTEN AĞUSTOS 2015 /SAYI: 20 AKTOB ARAŞTIRMA BİRİMİ YAYINLARI / 73