Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Güz Dönemi

Transkript

1 Bilimsel yazım ve sunum Yrd. Doç. Dr. Saygın ABDİKAN Öğretim Yılı Güz Dönemi 1

2 İletişim bilgileri Öğrenci Görüşme Saatleri: Perşembe 13:00 15:00 2

3 Dersin Kaynakları Çetin Mekik, 2004, Bilimsel Yazımda Biçim ve GİYBİS Düzenlemesi, Jeodezi Jeoinformasyon Arazi Yönetimi Dergisi Ocak 2004/90, Orhan Yilmaz, 2006, Derleme Yazılar, Sağlık bilimlerinde süreli yayıncılık. Robert A. Day, 2000, Bilimsel Bir Makale Nasıl Yazılır ve Yayımlanır? (An ISI Publication How to Write and Publish A Scientific Paper?, Oryx Press) Çeviri : Gülay Aşkar Altay, Tübitak Emin Kansu, Bilimsel yayınlarda etik ilkeleri, Hacettepe Üni. Onkoloji Enst. Canan Uluoğlu, 2008, Bilimsel makale yazım teknikleri. Sağlık bilimlerinde süreli yayıncılık. 3

4 Dersin Başarı Kriterleri Derse Devam: %70 Yıliçi Başarı Notu: Yazılı ödev teslimi Final Sınav Notu: Sözlü sunum (~7 dakika) Başarı Notu: Yıliçi Başarı Notu %40 + Final Sınavı Notu %60 4

5 Dersin İçeriği Bilimsel yazım nedir? Bilimsel makale nedir? Bilimsel konferans bildiriler Başlık yazımı Yazar isimleri ve adresler Özet yazımı Anahtar kelime seçimleri Giriş Yöntem Bulgular İrdeleme/Tartışma Sonuçlar Teşekkür yazısı Kaynaklar 5

6 Kısaltmalar (Abbreviations) Tablo ve şekiller Tez nasıl yazılır, tez sunumu Teşekkür (Acknowledgements) Bilimsel yazımda etik 6

7 Bilimsel yazım Neden yazılır? Kişiler neden makaleyi okumalıdır? Basit, anlaşılır, açık ve kısa Destekleyici öğeler; tablolar ve şekiller 7

8 Farklı iletişim türleri Rapor Makale Proje önerisi Konferans Ders Teknik toplantı Bilimsel Teknik Genel Teknik Teknik olmayan 8

9 Bilimsel makale Amerika nın yeniden keşfi Yeni fikirler Yeni olaylar Yeni veri kullanımı Mevcut olay ve fikirleri içeren detaylı tarama yayını 9

10 Bilimsel makale Özgün araştırma sonuçlarının sunulduğu rapordur Bilimsel dergilerde editör uygulamaları Belirli yazım standartları sonrası basılır ve yayımlanır Bu dergiler belirli periodlarda yayım yapan süreli dergilerdir ve dergiden dergiye değişiklik göstermektedir 10

11 Tez: tartışmaya dayalı fikiri öne sürmek Hipotez (Varsayım): bilimsel bir problemin, olayın analiz edilmesini sağlayan ve geçerli sayılan önerme Teori: tekrarlı araştırmalar, gözlemlerl sonucunda büyük ölçüde kabul edilmiş hipotez Yasa (kanun): tekrarlı araştırmalar, gözlemlerl sonucunda kesin olarak belirlenen, yanlış olma olasılığı olmayan gerçek bilgi 11

12 Ne zaman makale yapılmamalı Makale ihtiyacı Makale sayısını artırma Popüler olma isteği Psikolojik baskı (iş arkadaşı yada yönetim) Konferansa gitme isteği! 12

13 13

14 14

15 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 Bilimsel konferans bildirisi Ulusal veya uluslararası konferans, sempozyum, kongre gibi toplantılarda sunulmuş çalışmalardır. Kitap yada CD de yayımlanır Özgün ve/veya uygulama çalışmaları Bitmemiş ve devam eden çalışmaların ilk sonuçları da sunulur Görünürlük açısından önemlidir 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 Yazmaya başlamadan önce Problem tanımı Neden önemli Bu problem daha önce dile getirildi mi Getirdiyse yazarın katkısı nedir Yeterli literatür taraması >20 Veri değerlendirmesi, analizler Doğru kurgu Makale için dergi seçimi Makale/bildiri için yazım formatı (font, kısaltmalar, şekil-tablo, referans verme...) 26

27 Başlık yazımı En çok okunan kısımdır Kısa olmalıdır Ana fikri vurgulamalıdır İnternet Tabanlı (Online) GNSS Veri Değerlendirme Servisleri HGK 80 (152) Sayısal Yüzey Modeli Üretiminde Fotogrametri mi Lidar mı? HGK 80 (152) Peat Mapping Associations of Airborne Radiometric Survey Data Remote Sensing 6(1) 27

28 Özet (Abstract) Tüm makalenin kısa ve öz halidir Bilimsel katkı açık bir şekilde belirtilmelidir Konferans bildiri ve makalelerde sınırlı kelime sayısı Etken cümleler kullanılmalı, edilgen cümlelerden kaçınılmalı Temel amaçlar, yöntem, çalışma alanı, bulgular ve ana sonuçlar verilmelidir En son yazılır 28

29 Özet örnekleri- Makale Arazi Örtüsü ve Kullanımının Haritalanmasında WorldView-2 Uydu Görüntüsü ve Yardımcı Verilerin Kullanımı 29

30 Özet örnekleri-makale Boğaziçi köprüsü hareketlerini n zaman dizileri analizi ile belirlenmesi 30

31 Özet örnekleri-bildiri 31

32 Anahtar kelime (keywords) Özetin altında yer alan genelde 3-6 kelime,kelime grubu anahtar kelime olarak belirlenir 32

33 ISPRS anahtar kelimeler 33

34 IMRAD Introduction (giriş) Neden? Methods (yöntemler) Nasıl? Results (bulgular) Ne? And (ve) Discussion (tartışma) Ne olmuş/olacak? (Conclusion- Sonuçlar) 34

35 GİYBİS Giriş: İncelenen problemi tanıtır Yöntemler: Problemin nasıl incelendiğini anlatır Bulgular: Çalışmada neler bulunduğu İrdeleme (Tartışma): Bulguların yorumu ve önemi Sonuçlar: Çalışmanın özetlenmesi ve öneriler 35

36 Tez çalışması Adayın özgün çalışmasını sunması beklenir Bilimsel bir makalede beklenenler Farkı, birden fazla konu ve yaklaşımı ele alabilir Makaleden daha kapsamlı ve uzun Kütüphanedeki önceki çalışmalar incelenmeli 36

37 Genel olarak tarama/değerlendirme makalesi tarzında yazılmalıdır Veriler ve deneysel analizler ayrıntılı bir şekilde teze aktarılmalıdır GİYBİS (Giriş-Yöntemler-Bulgular-İrdeleme- Sonuçlar) şeklinde tasarlanabilir Başka çalışmalarla karşılaştırma gereği duyuluyorsa Tartışma bölümünde atıf verilerek yapılmalıdır. Aksi taktirde veri çalmakla suçlanırsınız! 37

38 Giriş (Introduction) Hangi problem incelendi? Neden sorusuna cevap verilmelidir. Problemin önemi Genelde ilk paragraf okuyucunun ilgisini çekmeye yönelik yayının önemini içermelidir. Ara paragraflarda daha önce yapılmış çalışmalar incelenir, bu konuda kim ne yapmış, bilinenler nelerdir? 38

39 Giriş (Introduction) Neden bu araştırmayı yapıyoruz? Bilinmeyenler neler? Çalışmanın amacı nedir, neyi arıyoruz? Benzer çalışmalarda hangi veriler ve hangi metodlar neden kullanılmış? Son paragrafda araştırmacının kendi çalışmasında hangi adımları izlediği ve ne elde ettiği belirtilir. Geniş zamanda yazılır? 39

40 Tez çalışmalarında giriş bölümünde konunun geçmişine dönülmeli ve daha ayrıntılı yazılmalıdır Tez, bitmeden yazılmaya başlanmalıdır Son ana kalırsa ayrıntılar unutulabilir! 40

41 Kötü bir başlangıç kötü bir son yaratır.. Euripides 41

42 Yöntemler (Materyal ve Metod) Çalışmada ne yapıldığı anlatılmalı Kullanılan metod Veriler ve özellikleri Okuyucunun tekrar edebileceği şekilde Geçmiş zaman kullanılır 42

43 Yöntemler (Materyal ve Metod) Yerleşmiş, literatürde yer alan konu ili ilgili yöntemler kaynakları ile verilir. Tanınmamış yöntemler kısa anlaşılır Daha önce kullanılmamış yöntemler ayrıntılı belirtilir Kullanılan yöntemin avantajı vurgulanır 43

44 Bulgular Her bir paragraf, paragrafda hangi soruya cevap verildiğini söyleyen bir cümle ile başlanmalı Herbir paragrada bir konu ele alınmalı, farklı konular ele alınmamalı Her cümlede de bir düşünce yer almalı Paragraflar arası mantıksal geçişler Detaylar sekiller, grafikler ve tablolar ile desteklenerek anlatılmalı (her sonuç değil!) Geçmiş zaman? 44

45 Bulgular Yazımda kullanılan şekil ve tablolar metinde anlatılan sırada olmalıdır Şekil ve tabloların altında / üstünde açıklamaları olmalıdır Aynı sonuçlar hem şekilde hem de tablolarda verilmemelidir Şekil ve tablolar, daha önce yayınlanmış makalelerden direk kopyalanamaz! Yayın evinden telif hakkı alınmalıdır 45

46 Örnek tablo Oluşturulan her tablo metin içinde bahsedilmelidir 46

47 Örnek şekil Standartlaşmış ölçü kısaltmaları kullanılmalıdır 47

48 Şekil 1. Çalışma alanı Zonguldak 48

49 İrdeleme/Tartışma Bulguların yorumu Sonuçlar bu bölümde tekrarlanmamalı Sonuçlar arasındaki genellemeler tartışılmalı Literatüre bilimsel katkısı, önemi vurgulanır Önceki çalışmalarla farkı/benzerliği Farklı ise olası sebepleri 49

50 İrdeleme/Tartışma Başka araştırmacılardan bahsederken geniş zaman Yazar kendi bulgularından bahsederken geçmiş zaman Beklenenden farklı sonuçlar bulunduysa belirtilmeli Kullanılan yöntemin yetersizliği/üstünlüğü 50

51 Bu bölüm çalışmanın önemini belirten bir sonuç cümlesi/paragraf ile bitmeli Bu çalışma yapılmasaydı ne eksik olurdu? Bu çalışma ile yeni ne elde edildi? 51

52 Sonuçlar Çalışmanın güçlü noktaları vurgulanarak makalenin özeti (tekrar) yapılır Girişte sorulan soruya sistemli yaklaşım, Belirtilmemiş yeni bilgiler yer almamalı Bir sonraki çalışmada neler yapılacağından bahsedilebilir Okuyucular için öneriler 52

53 Teşekkür Belli bir yorum, öneri Teknik yardım Donanım yardımı (Laboratuvar analizleri) Proje, burs desteği, maddi katkı 53

54 Kaynaklar Daha önce yayınlanmış, yazar tarafından okunmuş ve metin içinde söz edilen alıntılar Yasal ve etik kuralları yerine getirme Böylece verilen bilimsel içerik kanıtlanır Karşılaştırma ile çalışma desteklenmiş olur 54

55 Kaynaklar Yayınlardan direk olarak alınmamalıdır, Yazar tarafından kaynağına atıf yapılarak yeniden yazılmalıdır (paraphrasing) Atıf kaynağı cümlede ait olduğu yerde belirtilmelidir Son yıllarda yapılmış güncel yayınlar da içermeli Tüm kaynaklar kontrol edilmelidir 55

56 Bilimsel yazılarda etik Eser hırsızlığı intihal (plagiarism) Uydurma sonuçlar (fabrication) Çarpıtma (falsification) Dublikasyon (duplicate publication) Eşyazarlar silme/ekleme (unauthorized authorship) 56

57 Kaynaklar Sayılamayacak kadar çok kaynak içeren metinler, bilimselliğin işareti değil, güvensizliğin göstergesidir.. William C. Roberts 57

58 Ekler Ek1: Ayrıntılı formüller Ek2: Fotoğraflar Ek3: Video (CD) Ek4: Harita çıktıları Ek5: Geniş tablolar 58

59 İyi bir çalışmada ne olmamalı Uzun cümlelerden kaçınılmalı Zayıf ve gereksiz sonuçlar Tutarsız sonuçlar Çok fazla teknik detay Anlaşılması güç ve gereksiz şekiller, tablolar Eksiklikler dile getirilmeli 59

60 Makale göndermek riskli bir iştir Aylarca süren çalışmanız reddedilebilir! 60

61 Yazdıktan sonra Yaz-unut (1-2 hafta aradan sonar tekrar okumak gerekir) Diğer yazarların okuması Yazarlar dışında bir kişiye okutmak 61

62 Tarama/Derleme makalesi (Review Paper) Özgün değildir Amacı daha önce yayımlanmış çalışmaların değerlendirmek, farklı bakış açısı ile derlemek Genellikle araştırma makalesinden daha geniş konuları kaplar bu yüzden uzundur GİYBİS yapısından farklıdır Giriş ve tartışma geniş tutulmalıdır Yöntem ve Sonuçlar kısmının çıkarılabilir/değiştirilebilir 62

63 Derleme konusuna ait problem açıklanır Konu dahilinde yapılmış önceki çalışmalar (Kronolojik) ve yaklaşımları sunulur Materyal ve metodoloji açıklanır (kullanılan veriler, yöntemler) 63

64 Kaynak taraması 64

65 Kaynak taraması Akademik dergi portalı