Prof. Dr. Murat ÜNALACAK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

Transkript

1 Prof. Dr. Murat ÜNALACAK Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı

2 TANIM Bilimsel makale, özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış rapordur Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın, gözlemleri değerlendirme, deneyleri tekrarlama, entelektüel işlemleri değerlendirme imkanı verecek, yeterli bilgi içeren ilk açıklama olmalıdır

3 DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Makalenin başta sorulmuş olan sorusuna sistemli yaklaşım Gereksiz bilgilere yer verilmemeli Düşünceler net, kısa ve doğru olarak ifade edilmeli Süslü cümleler kurulmamalı İddialı cümleler kullanılmamalı Her paragraf bir kavramı tam olarak anlatmalı Konudan konuya atlanmamalı, paragraflar arasında mantıksal geçiş olmalı

4 BÖLÜMLER Introduction-Giriş Methods-Yöntemler Results-Sonuçlar Discussion-Tartışma Çalışma niye yapıldı? Ne yapıldı? Ne bulundu? Ne anlama geliyor?

5

6 Makale yazımı bittikten sonra Kelimeler dikkatle seçilmeli Makale hakkında yeterli ve yanıltmayan bilgi verecek şekilde ayarlanmalı Gereken uzunlukta olmalı Gereğinden uzun olmamalı Kısaltmalar kullanılmamalı

7 Eskişehir de. Türkiye de. Antibiyotiklerin bakteriler üzerine etkileri Zonguldak ilindeki kömür madeni işçilerinde sigara içme davranışı, prevalansı ve nikotin bağımlılık düzeyleri

8

9 sözcük Makale yazılımından sonra Yeterlilik: kısa ve basit yansıtma Olumsuz sonuç saklanmamalı Gereksiz ayrıntılardan kaçınılmalı Amaç gereç (hastalar) ve yöntem bulgular ana sonuçlar Geçmiş zaman kipi ile yazılması (genel olarak) Kısaltma kullanılmamalı kaynak gösterilmemeli Altında 3-10 anahtar sözcük

10

11 Çalışma niye yapıldı?

12 Çalışma devam ederken yazılmalıdır Çalışmanın yapılma nedenini açıklar Geniş zaman kipi kullanılarak yazılır Değerlendirebilme için yeterli düzeyde temel bilgiler Tüm kaynaklar atıfa alınmamalı Çalışmanın gerçekleştirilme nedeni açıklanmalı: niçin seçildi, niçin önemli Varsayım ve amacın belirtilmesi ile sonlandırma

13 ..

14

15 Ne yapıldı?

16 Geçmiş zaman kipi ile yazılır Sunuş sırası kronolojiktir Alt başlıklarla verilir (bu başlıklar Sonuçlar bölümünde de korunmalıdır) Nasıl? Ne kadar? Ne zaman? gibi sorulara cevap verecek nitelikte olmalıdır Yer ve tarihler Örnek, hasta ve kontrol grubu seçme kriterleri Örneklerin, hastaların alt gruplara nasıl ayrıldığı Hastaların nasıl izlendiği

17 Tıbbi etiğe uygunluğu nasıl sağlandı? Hastalardan bilgilendirilmiş onay formu? Gerecin teknik özellikleri, miktarları, kaynağı ve hazırlama yöntemi Standart yöntem veya işlem: Kaynak makale! Yöntem yeni ise, tüm ayrıntılar verilmeli, daha önce yayınlanmışsa o çalışma kaynak gösterilmelidir. Malzeme veya ilaç: Preparat adı verilmemeli İstatistik yöntemler

18 .

19 Çalışma başlamadan önce yazılması yöntemle ilgili sorunların öngörülmesi! ANA HEDEF: Deney tasarımını tarif etmek (ve gerekliyse savunmak) ve sonra konuyu bilen bir kişinin bu deneyleri tekrar edebileceği ayrıntıları vermektir

20

21

22

23 Ne bulundu?

24 Giriş bölümündeki sorular yanıtlanır Araştırmanın veya deneyin genel tanımı & Ayrıntılı olarak veriler Geçmiş zaman kullanılarak yazılır

25 Veriler yorumsuz Sonuçlar basit, kısa ve anlaşılır Sayı: Mutlak sayı Tüm makale boyunca sonuçların aynı şekilde verilmesi

26 Tablo veya grafikler kullanılarak sonuçlar derli toplu verilmeli Tablo ve grafikte verilen sayısal bilgiler metinde tekrar yazılmamalıdır Bir veya birkaç bulgu: Metinde Veriler eksiksiz: Okuyucu sonuçları test edebilmeli

27

28 Tablo 1. Çalışmaya katılanların cinsiyet dağılımı Cinsiyet n % Kadın Erkek Toplam

29

30

31 Ne anlama geliyor?

32 Amaç: Gözlenen gerçekler arasındaki ilişkilerin gösterilmesi Belirli bir mantık içinde + Alt başlıklara ayrılmış gibi yazılmalı Tehlike: Hatalı veya yetersiz tartışma veya verilerin yorumla karanlıkta kalması Zaman: Geniş zaman (diğer araştırıcılar) Geçmiş zaman (kendi bulguları)

33 Sonuçlar tekrar edilmeden, açık oarak ifade edilmelidir Bulgular ile ilgili saptama veya görüşlere yer verilmelidir İstisnalara, ilgi kurulamayan veya uzlaşma olmayan noktalara dikkat çekilmelidir Sonuç ve yorumların önceki çalışmalarla uyumu (veya uyumsuzluğu) vurgulanmalıdır Olası pratik uygulamalar tartışılmalıdır

34 Beklenenden farklı sonuçlar veya ilgi kurulamayanlar belirtilmeli Yöntemin üstünlüğü veya yetersizliği Çarpıcı kısa özet veya sonuç cümlesi

35

36

37

38 Önemli teknik yardım Özel bir donanım Burs veya proje desteği Belli bir öneri veya yorum

39

40 Yayınlanmış, yazarca okunan ve metinde içeriğinden söz edilen.. Başka makalelerde kullanılan kaynaklardan doğrudan alıntı yapılmamalıdır Yayımlanmamış veriler, basımdaki makaleler, özetler ve tezler (metinde parantezde) Atıf kaynağı cümlede ait olduğu yerde

41 Ülkemizde yapılan çeşitli çalışmalarda hekimlerdeki sigara içme oranlarının %41.3 ile %54 arasında değiştiği görülmektedir (10,12-16). Bizim saptadığımız oranın da benzer olduğu gözlenmiştir. Hekimlerde saptadığımız sigara içme oranının, gelişmekte olan ülkelerdeki hekimlerin sigara içme oranları ile benzer olarak bulunmuştur (17). Oysa gelişmiş ülkelerde hekimler arasındaki sigara içme oranları düşüktür ya da düşme eğilimindedir (18,19). Amerika Birleşik Devletleri nde 1974 ten 1991 e kadar hekimler arasındaki sigara içme oranının %18.8 den %3.3 e düştüğü, Almanya da ise %18-29 olduğu bildirilmektedir ve bu ülkelerdeki sigara içme oranları giderek azalmaktadır (20). Çalışmamızda diğer yardımcı sağlık personeli (hemşire, laborant ve teknisyen), idari memurlar ve işçilerde sigara içim oranları sırasıyla %42.3, %31.7 ve 62.9 olarak bulunmuştur.

42

43 Yayın planlanırken isim sırası belirlenmeli

44 Alfabetik? Çalışmayı aktif olarak sürdüren kişi ilk yazar olur Son yazar yerini prestij kabul edenler vardır Ortak çalışmalar artmakta; yazar sayısı da artmakta İsmi olan her yazarın, anlatılan çalışmaya önemli katkıda bulunmuş olması gerekir Yeni bilgi üretimi Çalışmanın özgün olmasını sağlayan katkılar

45 İlk yazar deneyimli, çalışmayı yürüten kişi İkinci yazar çalışmada esas işbirliği yapan Üçüncü yazar ikinci ile aynı nitelikte, fakat daha az katkı sağlayan

46

47 2-3 hafta sonra tekrar oku İçeriği bilmeyen bir kişiye okut Diğer yazarlara okutmak onay Dilbilgisi yabancı dil uzmanı Yazım Kurallarının tekrar okunması Mektup ile birlikte gönderme

48 Yazım sırası Çalışmadan önce Yöntemler Yazar sırası Çalışma devam ederken Giriş Çalışmadan sonra Sonuçlar Tartışma Özet Başlık

49 Sık yapılan hatalar Makalenin çok uzun tutulması Kötü yazım Mevcut çalışmaları çok eleştirmek Gerekli bilgilerin seçimindeki zayıflık (gereksiz ve kişisel ayrıntıların verilmesi gibi) Mesleki argo kullanılması ve gereksiz teknik bilgilerin verilmesi Makaleyi çok erken veya çok geç dergiye göndermek