Bilimsel Makale Hazırlama ve yayımlama

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "Bilimsel Makale Hazırlama ve yayımlama"

Fidan Togay
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 Bilimsel Makale Hazırlama ve yayımlama

2 İÇERİK BİLİMSEL ESER BİLİMSEL MAKALE BİLİMSEL MAKALE TÜRLERİ MAKALE YAZIM AŞAMALARI

3 Bilimsel Eserler Özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış eserdir. Örneğin; özgün araştırma, Derleme, özetler, tezler, konferans raporları ve diğerleri

4 Bilimsel Eserler Kabul edilebilir temel bir bilimsel yayın 1. gözlemleri değerlendirme 2. deneyleri tekrarlama 3. entelektüel işlemleri değerlendirme imkanı verecek, yeterli bilgi içeren ilk açıklama olmalıdır» diye tanımlanmaktadır.

5 Bilimsel Eserler Yayın topluma kısıtlamasız açık tutulmalı ve bilgi geri kazanma servislerine, örneğin; Biological Abstracts, Chemical Abstracts, Index Medicus, Science Citation Index, v.b.). açık olmalıdır

6 Bilimsel Makale Bilimsel bir makale yazım aşamasına gelmeden yapılması gereken işler; 1. Çalışma başlamadan yapılması gerekenler 2. Çalışma sırasında yapılması gerekenler 3. Yazım öncesi yapılması gerekenler

7 Çalışma başlamadan yapılması gerekenler Yeterli literatür taraması Doğru kurgulama (Deney desenin seçimi) Yapılacak istatistik seçimi Yazarlar (isim sıralaması) Etik kurul izni gereklidir

8 Çalışma sırasında yapılması gerekenler Literatür taraması devam edebilir Ara analizler (ek deney gerekecek mi?) Giriş ve Gereç/Yöntemler yazılmaya başlanabilir. Gerekli hallerde deney tekrarı

9 Yazım öncesi yapılması gerekenler * Literatür taraması tamamlanır * Verilerin değerlendirilmesi * Derginin seçimi Yazım kullarının belirlenmesi Şekillerin çizilmesi Tabloların hazırlanması

10 Bilimsel makale The Council of Biology Editors e göre temel bilimsel makale; özgün araştırma sonuçlarının ilk yayını olan yazarın meslektaşlarının deneyleri tekrarlayabilecekleri ve sonuçları irdeleyebilecekleri forma sahip ve dergide veya başka bir kaynak belgesinde bilimsel toplum içinde hemen ulaşılabilir olan yayındır.

11 Bilimsel makale türleri Araştırma sonucu anlatılıyorsa, ona araştırma makalesi veya özgün katkı Belli bir konuda daha önce yayınlanmış araştırmaların sonuçlarının değerlendirilmesi ve tartışılması amacıyla, konunun uzmanı tarafından yazılan yayınlara derleme makalesi denir. Bilim insanlarının yayınlanmış makalelere cevaben gönderdikleri kısa notlar da mektup ya da yazışma bilimsel makale türleridir.

12 Araştırma makaleleri Bilim insanlarının yaptıkları bilimsel çalışmaların sonuçlarını bilim dünyasına duyurmak amacıyla yayınlanır. Makaleler derginin yetkililerince hakem denen uzmanlara denetlettirilir. Hakem denetiminden geçen makaleler yayınlanır.

13 Derleme Belli ve sınırlı bir konuda yayınlanmış araştırmaları birleştirerek ve karşılaştırarak o konudaki gelişmeler hakkında bilgi vermek derleme makalelerinin temel amacıdır. Derleme, o konuda araştırmaları olan ve konuyu iyi bilen bilim insanları tarafından yapılır. Bu makalelerinin formatı araştırma makalelerinden daha serbesttir.

14 Derleme Konuya kısa bir girişten sonra Yazarlar; Görüşlerine dair yayınlardan bahseder, Bu yayınların konuyla ilgisini açıklar, Verileri karşılaştırır ve Görüşlerini ileri sürerler. Böylelikle, bilimsel verilerle desteklenmiş bir tartışma yapılır.

15 Editöre Mektup Konu ile ilgili kısa bir giriş yapılır. Çalışma ise, gereği ve amacı açıklanır. Yöntemlere atıfta bulunulur, asıl verileri olabildiğince kısa, olası ise tablo olarak sunulur. Varılan sonuçlar özet olarak verilir. Yorumlamada, verilerin dışından dayanak alınmamalıdır. Yazı, içeriğinde yinelemelerden kaçınılarak, olabildiğince kısa ve öz olarak yazılmalıdır.

16 Olgu Sunumu Olgu Sunumu, bir klinik gözlemi olup, kısaca yorumlamayı amaçlayan bilimsel yazıdır. Olgu Sunumu; bu sunuyu okuyan hekimin, sunulan olgu, ya da benzeri durumla karşılaştığında, verilen bilgilerden yararlanarak, tanı koyabilmesi ve gereken girişimi yapabilmesine yol gösterecek özellikte olmalıdır.

17 Bilimsel makalenin bölümleri Başlık Özet Anahtar Kelimeler Giriş Malzemeler ve Yöntem Sonuçlar (dergiye göre değişmekte) Sonuç ve Tartışma Teşekkür Kaynakça

18 Başlık Başlık makalenin içeriğinde okuyucunun ne bulacağını Çalışmayı/araştırmayı ya da derlemeyi net olarak ifade etmeli ve detaylı olmalıdır. Çalışma bir canlı üzerinde ise canlının latince tür adı başlıkta verilmelidir. Çalışma sadece bir bölge ile ya da bir madde ile ilgili ise, madde ya da bölge başlıkta belirtilir.

19 Özet Özet, başlık gibi net ve detaylı olmalı, Yalın bir dille yazılmalı, Gereksiz olan bilgi verilmemeli, Makalenin özünü yansıtmalıdır. Giriş bölümüne ait olabilecek cümleler, genel yargılar, bilinen özellikler gibi yargılar içermemelidir. Çalışmanın gerçekleştiği koşulları detaylı şekilde içermelidir.

20 Anahtar Kelime 4-5 anahtar kelime yeterlidir Genel ve özel kelimeler seçilebilir. İçeriğe ve başlığa bağlı olmakla birlikte, net ifade eden kelimeler kullanılmalıdır.

21 Giriş Bu bölümde bu deneyin altındaki kuramsal zemin anlatılır. Çalışma hakkında okuyucuya ön bilgi verir. Giriş bölümünün ilk paragrafta problem ya da hipotez açık ve net olarak anlatılır. Önceden yapılmış çalışmalardan bahsedilebilir ve kaynak gösterilerek bir kaç çalışmadan bir kaç cümle alınabilir.

22 Giriş Literatür iyi bir şekilde incelenmeli, Daha önce yapılmış çalışmalar dikkatlice ele alınmalıdır ve! Çalışmanın orijinalliği açık ve net olarak ifade edilmelidir.

23 Giriş Bu bölümde bu deneyin altındaki kuramsal zemin anlatılır. Bu amaçla; Daha önce konu ile ilgili hangi çalışmalar yapılmış, genel sonuçları nelerdir? Önceki çalışmalar ile bu çalışmanın farkı nelerdir? Önceki çalışmaların konu ile eksikliği nelerdir? Böyle bir deney yapmanın amacı nedir? Yapılan çalışmanın önemi nedir? gibi bir takım soruların yanıtlarını içermelidir.

24 Malzemeler ve Yöntemler Bu bölümde malzeme ve yöntemler; deneyin başkaları tarafından tekrarlanabilmesine imkân verecek kadar ayrıntılı olarak tanımlanır. Örneğin, çözelti hazırlanmada kullanılan miktarları, markaları, yöntem, kullanılan cihazların marka ve modelleri gibi. Bunun iki sebebi vardır. 1. Deney yöntemine dair inceliklerin öğrenilmesini 2. Tekrarlanabilirlik.

25 Malzemeler ve Yöntemler Çalışma boyunca gerçekleştirilen her adım eksiksiz açık ve net olarak bir başkası tarafından tekrar edilebilecek kadar ayrıntılı anlatılmalıdır. Çalışmanın bilimsel geçerliliğinin kabul edilebilir olması için tekrar edilebilir olmalıdır. Sonuçları etkileyebilecek detaylar mutlaka aktarılmalıdır. Daha önceden kullanılan bir metotla deneyler gerçekleştirilmişse alıntı yaparak verilebilir.

26 Malzemeler ve Yöntemler Yaygın olarak kullanılan ve bilinen metotların alıntılanmasına gerek duyulmamaktadır. Ancak kullanılan metotta bir takım değişikliklere gidildiyse bu değişikliklerin ayrıntılı bir biçimde belirtilmelidir. Hacim, kütle, sıcaklık, oran ulaslararası kabul edilen birimler kullanılabilir. Bazı dergi gruplarında değişiklik gösterebilir.

27 Sonuçlar Sonuçlar bölümünde yalnızca bulguların aktarılması beklenir. Araştırmanın sonuçları fazla yorum katmadan anlatılır. Bulunan sonuçlar, şekiller ve tablolarla desteklenir. İstatistiksel sonuçlar ile veriler verilir.

28 Sonuçlar Tablolar, grafikler vb diğer şekiller atıfları ilgili cümle sonunda belirtilmelidir. Okuyucu doğru zamanda doğru grafik, şekil veya tabloya yönlendirilmelidir.

29 Sonuç ve Tartışma Bu bölümde ise elde edilen sonuçlar; Başka araştırmaların sonuçları ile kıyaslanır ve yorumlanır. Aşağıdaki sorulara cevap verilir, Bu sonuçlar, literatür verileri ile uyumlu mudur? Bu sonuçlar literatür verileri ile kıyaslanabilir mi? Kıyaslamadan hangi sonuçlar ortaya çıkar? Bu sonuçların faydaları nelerdir? Bu araştırma sonuçları yeni sorular doğurmakta mı?

30 Sonuç ve Tartışma Çalışma sonucunda; bulunan yeni bilgilerin aktarılması, bulunan sonuçların önemi ve ne ifade ettiği açıklanır. Anormal durumlar açıklanmaya çalışılır, Çalışmadan beklenen veriler ile çalışma sonucunda elde edilen verilerin karşılaştırılır, İleride yapılacak çalışmalar için bir takım önerilerde bulunulur.

31 Sonuç ve Tartışma Yorumlar mutlaka yapılan çalışma sonucunda elde edilen veriler ile desteklenmelidir. Yalnızca yapılan çalışmayı destekleyen çalışmalar değil karşıt sonuçların elde edildiği çalışmalara da yer verilmelidir. Bu karşıt durumların ortaya çıkmasının nedenleri anlatılmalıdır. Bölümün sonunda elde edilen veriler doğrultusunda bir sonuç çıkarımı yapılmalıdır.

32 Sonuç ve Tartışma Olumsuz sonucun da bir sonuç olduğu unutulmamalıdır. Bu durumlarda sonuca varılamamasının nedenleri belirtilmelidir.

33 Teşekkür Bu bölüm yazara bağlıdır. Çalışmanın yapılması ve yürütülmesini destekleyen ve katkısı olan kurum kuruluş ve kişilere teşekkür edilir. Çalışma ulusal veya uluslarası bir kurumda alanın fonla yürütülmüş ise proje no su belirtilerek teşekkür edilir.

34 Kaynakça Çalışmada referans alınan her türlü bilgi, resim, formül vb. için kaynaklar bölümünde yazar soyadlarına göre alfabetik sırada veya metin içerisindeki ilk geçtikleri yere göre numaralandırılarak yazılır. Alıntı yapılan kaynaklar alfabetik ve numerik (yıl bazlı) olarak sıralanır. Dergi, kitap gibi yayınların birçoğunun kendine ait kısaltmaları vardır.

35 Kaynakça Dergilerde yayınlanan makalelere yapılan alıntılarda da sayfa numaralarının belirtilmelidir. Kaynakça bölümü ve diğer bölümlere ilişkin yazım kuralları makalenin yayınlanacağı dergiye bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Derginin yazım kuralları dikkatlice incelenmelidir.

Benzer belgeler

Bilimsel Makale Hazırlama ve yayımlama. Dr. Hüseyin BOZKURT

Bilimsel Makale Hazırlama ve yayımlama Dr. Hüseyin BOZKURT Bilimsel makale Özgün araştırma sonuçlarını tanımlayan, yazılmış ve basılmış eserdir. Örneğin; özgün araştırma, Derleme, özetler, tezler, konferans