ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. SİRKÜLER 2015/46

Transkript

1 ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş. SİRKÜLER 2015/46 KONU : 6639 Sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun İle Vergi Kanunlarında Yapılan Değişiklikler Hk. 15/4/2015 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanmak suretiyle 6639 Sayılı Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun yayımlanmış olup, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu ile 3065 sayılı KDVK nda ve diğer kanunlarda çeşitli değişiklikler yapılmıştır. Aşağıda bahsi geçen Kanun ile vergi kanunlarında yapılan düzenlemelere yer vermekteyiz: sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Kanuna Yapılan İlave: 11/7/1972 tarihli ve 1606 sayılı Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden Muaf Tutulmasına İlişkin Kanunun 1 inci maddesine birinci fıkrasının 1 son cümlesinde yer alan "bu kuruluşlara ait iktisadi işletmelere" ibaresinden sonra gelmek üzere "ve 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerine" ibaresi eklenmiştir sayılı Kanunun 12 nci maddesi ile; 11/7/1972 tarihli ve 1606 sayılı Kanun ile Bazı Dernek ve Kurumların Bazı Vergilerden, Bütün Harç ve Resimlerden muaf tutulmasına ilişkin hükmün devamına eklenen cümleyle bu muafiyetin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu çerçevesinde yapılan tevkifatlara etkisi olmadığı hükme bağlanmıştır. Maliye Bakanlığı, daha sonraki genel nitelikteki bir düzenlemenin daha önceki özel düzenlemenin önüne geçtiği gerekçeleriyle tarhiyatlar yapmıştır. Bu durumu çözüme kavuşturmak amacıyla bir kanun değişikliğine ihtiyaç hissedilmiştir. 193 sayılı GVK nın Geçici 67. Maddesine göre tevkifat uygulamasında gelir sahibinin gerçek/tüzel kişi ya da tam/dar mükellef olmasının veya elde edilen gelirin vergiden istisna olup olmamasının önemi bulunmamaktadır. Vergi mükellefiyeti olmayan ya da vergiden muaf olanların elde ettiği gelirler de tevkifata tabi olmaktadır. Düzenlemeyle, Kanun kapsamında yer alan bu kuruluslara ait iktisadi işletmeler ile 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve Mevcut Hali: Türkiye Kizilay Dernegi, Türk Hava Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlügü, Türkiye Yardim Sevenler Dernegi ve resmi darülaceze kurumlari ile Darüssafaka Cemiyeti ve Yesilay Dernegi kendilerine terettüp eden vergi, harç ve resim mükellefiyetinin kurumlara ait oldugu hallerde bütün vergilerden, harçlardan, resimlerden, hisse ve fonlardan muaftir.(ek cümle: 16/6/ /29 md.) Bu muafiyetlerin, Türkiye Kizilay Derneginin 11/4/2007 tarihli ve 5624 sayili Kanuna göre yürüttügü faaliyetleri hariç olmak üzere, bu kuruluslara ait iktisadi isletmelere sümulü yoktur.

2 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerine bu muafiyetin uygulanmayacağı hüküm altına alınmış oldu. Bu kesinti, sadece geçici 67. Madde kapsamında değil, gelir ve kurumlar vergisi kanunları açısından hüküm ifade eden tüm kazanç ve iradlar için uygulanacaktır. Zira, aksi bir belirleme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bir diğer ifadeyle, bu kurumlara yapılan ödemelerden 31/12/1960 tarihli ve 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu uyarınca yapılacak vergi kesintilerine bu muafiyet uygulanmayacaktır. 2-Türkiye Kızılay Derneğine Yapılan Teslim ve Hizmet İfaları İle Derneğin Bazı Teslim ve Hizmet İfalarına İlişkin KDV İstisnası: Kanunun 13. Maddesi ile, 25/10/1984 tarihli ve 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13 üncü maddesinin birinci fıkrasına aşağıdaki bent eklenmiştir. "h) Türkiye Kızılay Derneğine tüzüğünde belirtilen amaçlarına uygun olarak afet yönetimi ve yardımları, barınma, beslenme, sosyal yardımlar, toplumu bilinçlendirme, ulusal ve uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası Kızılay-Kızılhaç Hareketi faaliyetleri, savaş veya olağanüstü hâllerdeki görevleri ile kan, sağlık, göç ve mülteci hizmetlerini (sığınmacı hizmetleri dâhil) yerine getirmesine yönelik görevler kapsamında yapılan teslim ve hizmetler; Türkiye Kızılay Derneğinin ulusal ve uluslararası işbirlikleri, uluslararası mensubiyet ve üyelikleri, Birleşmiş Milletlere bağlı kurum ve kuruluşlar ile uluslararası akreditasyonu olan yardım kuruluşlarıyla yürüttüğü insani yardım faaliyetleri kapsamındaki teslim ve hizmetleri," Düzenleme ile, Türk Kızılay Derneği ne tüzüğündeki bazı amaçları yerine getirmesi amacıyla yapılan teslim ve hizmetler ile yine aynı Derneğin insani yardım faaliyetleri kapsamındaki hizmetler ve teslimler tam istisna kapsamında KDV den istisna edilmiştir. Böylece, sosyal amaca hizmet eden bu tür faaliyetler tam istisna kapsamında değerlendirilmek suretiyle vergi yükü de ortadan kaldırılmaya çalışılmıştır. Ayrıca, Derneğe yapılan teslim veya hizmetlerin kim tarafından yapıldığı önem arz etmemekte, sadece Derneğin Tüzüğünde belirtilen ve kanun hükmünde yer alan faaliyetlere ilişkin olması gerekmektedir. Bağış şeklindeki teslim ve hizmet ifaları ise 3065 sayılı KVDK nın 17/2b maddesine göre değerlendirileceği tabiidir. 3- İstanbul İli, Sultanbeyli İlçesi Sınırları İçerisinde İyileştirme, Yenileme Ve Dönüşüm Projeleri Kapsamında Trampa Yolu İle Kamulaştırılan Taşınmazlara İlişkin Vergi İstisnası (KDV, Damga Vergisi, Tapu Harcı, Gelir Ve Kurumlar Vergisi İstisnaları): Kanunun 14. Maddesi ile 3065 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. "Geçici Madde 35-6/10/2011 tarihli ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 26/9/2011 tarihli ve 2011/2266 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 2 ile 2 İlgili BKK ile; (1) İstanbul İli, Sultanbeyli İlçesi sınırları içerisinde bulunan ve ekli kroki ile listede sınır ve koordinatları gösterilen alanda, 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (ğ) ve (ı) bentleri ile 7 nci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendine göre iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamaları yapılması, bu alanda kalan taşınmazların 2942

3 uygulama usul ve esasları belirlenen ve sınırları ve koordinatları gösterilen alanda yapılacak iyileştirme, yenileme ve dönüşüm projeleri kapsamında, trampa yolu ile kamulaştırılan taşınmazların Hazineye devir ve teslimi işlemleri 31/12/2018 tarihine kadar katma değer vergisi, damga vergisi ve tapu harcından müstesnadır. Bu taşınmazların 31/12/2018 tarihine kadar Hazineye devrinden dolayı Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunlarına göre kazanç oluşmuş sayılmaz." 3065 Sayılı KDVK na eklenen hükümle İstanbul İli, Sultanbeyli İlçesi sınırları içerisinde bulunan ve üzerinde iyileştirme, yenileme ve dönüşüm uygulamaları yapılması amacıyla trampa yoluyla Hzineye devredilen taşınmazlar KDV den, damga vergisinden, harçlardan ve devreden yönünden kurumlar veya gelir vergisinden muaf olacaktır. Buna karşın, Türkiye nin birçok bölgesinde kentsel dönüşüm uygulamaları varken, sadece bu bölgeye özel düzenleme yapılması KDVK nın rekabetsizliği yaratmama ilkesine de aykırı olduğu iddiaları gündeme gelecektir. Bu kapsamda işlem yapılan mükelleflerin yargı yoluna gitmesinin uygun olacağı hususu tarafımızca değerlendirilmektedir. 4- Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Türkiye Yeşilay Vakfı Adına İrtifak Hakkı Tesisleri ve Bedelsiz Kullanım İzinleri: Kanunun 15. Maddesi ile 29/6/2001 tarihli ve 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmek suretiyle adı geçen kurumlara irtifak hakkı tesisi ve bedelsiz kullanım izinleri temin edilmiştir: "Ek Madde 4 - Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye Yeşilay Cemiyeti ve Türkiye Yeşilay Vakfı tarafından kuruluş amaçlarına uygun olarak kullanılmak üzere ihtiyaç duyulan mülkiyeti Hazineye, kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde adı geçen Dernek, Cemiyet ve Vakıf lehine kırk dokuz yıl süre ile bedelsiz irtifak hakkı tesis edilebilir, Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerler üzerinde ise bunlar adına bedelsiz kullanma izni verilebilir. Bunlardan ayrıca hasılat payı alınmaz. İrtifak hakkı tesis edilen taşınmazların tapu kütüğüne, taşınmazların amacı dışında kullanılmayacağına ilişkin şerh konulur." Ayrıca, 16 madde ile 4706 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. sayılı Kamulaştırma Kanunu hükümlerine göre kamulaştırılması, gerektiğinde bu işlemlerin 2985 sayılı Toplu Konut Kanunu hükümlerine göre Toplu Konut İdaresi Başkanlığına yaptırılması, belirtilen işlemler ile uygulama sırasında üçüncü kişilere devir ve temliki gereken taşınmazlarla ilgili işlemlerin yürütülmesi amacıyla Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilendirilmiştir. (2) Birinci fıkrada belirtilen alan sınırları içerisinde kalan Hazinenin özel mülkiyetindeki veya Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar ile kamulaştırma suretiyle edinilen taşınmazların uygulamalar kapsamında değerlendirilmek üzere Çevre ve Şehircilik Bakanlığının talebi üzerine tahsisi, trampa yoluyla yapılacak kamulaştırmalar için ihtiyaç duyulan Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazların tespiti ve temini, üçüncü kişilere devir ve temliki gereken taşınmazlarla ilgili tapudaki işlemlerin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının talebi üzerine yürütülmesi, uygulama sonucunda kamu hizmetlerine ayrılan veya ihtiyaç kalmayan taşınmazların herhangi bir işleme gerek olmaksızın tahsislerinin kaldırılması amacıyla Maliye Bakanlığı yetkilendirilmiştir.

4 "Geçici Madde 17 - Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerler ile mülkiyeti Hazineye, kamu kurum ve kuruluşlarına ait taşınmazlar üzerinde Türkiye Kızılay Derneği ve Türkiye Yeşilay Cemiyeti lehine bedelli olarak tesis edilen irtifak hakları veya kullanma izinleri ya da kiralama işlemleri, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir ay içinde talep edilmesi hâlinde, hasılat payı alınmaksızın kırk dokuz yıl süreli bedelsiz irtifak hakkına veya kullanma iznine dönüştürülür. Bu madde kapsamında kalan taşınmazlar ile adı geçen Dernek ve Cemiyet tarafından fiilen kullanılan diğer taşınmazların kullanımlarıyla ilgili olarak tespit ve takdir edilen, tebliğ edilen veya tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakları ile kira, ön izin, kullanma izni ve irtifak hakkı bedelleri ile hasılat payları tahsil edilmez, tahsil edilenler iade edilmez." 5-Türkiye Kızılay Derneğine Ait İktisadi İşletmeler Adına Tarh Veya Tahakkuk Ettirilen Kurumlar Vergisi Ve Kâr Dağıtımına Bağlı Vergi Kesintisi Tahsilatlarının Kaldırılması: 13/6/2006 tarihli ve 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir. "Geçici Madde 8 - (1) Türkiye Kızılay Derneğine ait iktisadi işletmeler adına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki vergilendirme dönemlerine ilişkin tarh veya tahakkuk ettirilen kurumlar vergisi ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi ile bu vergiler ve geçici vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının; bu alacaklarla ilgili olarak açılmış bulunan tüm davalar ile 193 sayılı Kanunun geçici 67 nci maddesinin uygulanmasına yönelik açılmış tüm davalardan, bu maddenin yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar vazgeçilmesi ve bu konuda sonraki vergilendirme dönemlerinde de ihtilaf yaratılmaması şartıyla tahsilinden vazgeçilir. (2) Birinci fıkrada belirtilen şartların yerine getirilmesi ve anılan iktisadi işletmelere ait kurum kazançlarının tamamının Türkiye Kızılay Derneğine aktarılması koşuluyla, bu iktisadi işletmeler adına sonraki vergilendirme dönemleri de dâhil olmak üzere kurumlar vergisi ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi hesaplanmaz ve tarhiyat yapılmaz, yapılmış olan tarhiyatlar terkin edilir, madde kapsamında terkini gereken alacaklara karşılık tahsil edilmiş tutarlar red ve iade edilir. Ancak, birinci fıkrada yer alan ihtilaf yaratılmaması şartının ihlal edilmesi hâlinde bu fıkra kapsamında tarhiyatından vazgeçilen ve terkin edilen vergi ve bu vergilere bağlı vergi cezaları ile ferîleri ihlal tarihi itibarıyla zamanaşımı süreleri dikkate alınmaksızın tahakkuk ettirilir. (3) Davadan vazgeçme dilekçeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verilir, bu dilekçelerin vergi dairesine verildiği tarih, ilgili yargı merciine verildiği tarih sayılarak, dilekçeler ilgili yargı merciine gönderilir. Bu madde hükmünden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtığı davalardan vazgeçen mükellefin 193 sayılı Kanunun geçici 67 nci maddesinin uygulanmasına yönelik ihtilaflara ilişkin daha önce verilmiş ve kanun yolu tüketilmemiş kararlar uyarınca, taraflara tebliğ edilip edilmediğine bakılmaksızın işlem yapılmaz. Madde hükmünden yararlanma başvurusu üzerine idarece de ihtilaflar devam ettirilmez ve bu davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.

5 (4) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir." Hüküm ile adı geçen iktisadi işletmeler için tarh veya tahakkuk ettirilen kurumlar vergisi ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi ile bu vergiler ve geçici vergiye ilişkin gecikme zammı, gecikme faizi ve vergi cezalarının; bu alacaklarla ilgili olarak açılmış bulunan tüm davalar ile 193 sayılı Kanunun geçici 67 nci maddesinin uygulanmasına yönelik açılmış tüm davalardan, bu maddenin yayımlandığı tarihi izleyen ikinci ayın sonuna kadar vazgeçilmesi ve bu konuda sonraki vergilendirme dönemlerinde de ihtilaf yaratılmaması şartıyla tahsilinden vazgeçilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, anılan iktisadi işletmelere ait kurum kazançlarının tamamının Türkiye Kızılay Derneğine aktarılması koşuluyla, bu iktisadi işletmeler adına sonraki vergilendirme dönemleri de dâhil olmak üzere kurumlar vergisi ve kâr dağıtımına bağlı vergi kesintisi hesaplanmaz ve tarhiyat yapılmayacaktır. Aktarılmayan kazanç kısmına ilişkin olarak ise kurumlar vergisi tarhiyatı ve kar dağıtımına bağlı vergilendirme yapılacağını hatırlatmak isteriz. Kanunun burada belirtilen maddeleri yayımı tarihinde yürürlüğe girmektedir. ERTÜRK YEMİNLİ MALİ MÜŞAVİRLİK VE BAĞIMSIZ DENETİM A.Ş.