6728 SAYILI KANUNLA KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU İLE DİĞER BAZI VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DÜZENLEMELER 09/08/2016 tarih ve sayılı Resmi Gazete

Transkript

1 6728 SAYILI KANUNLA KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU İLE DİĞER BAZI VERGİ KANUNLARINDA YAPILAN DÜZENLEMELER 09/08/2016 tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile Katma Değer Vergisi Kanunu, Gider Vergileri Kanunu nun Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisine ilişkin bölümü, Belediye Gelirleri Kanunu ve Emlak Vergisi Kanununda yapılan düzenlemeler aşağıda açıklanmıştır. A- Katma Değer Vergisi Kanununda Yapılan Düzenlemeler 1) Tahvil faizleri KDV den istisna edilmiştir: 6728 sayılı Kanunla Katma Değer Vergisi Kanunu nun diğer istisnalara ilişkin 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasının (g) bendinde yapılan düzenleme ile elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri KDV den istisna edilmiştir. Söz konusu alt bentte yer alan hüküm uyarınca daha önce döviz, para, damga pulu, değerli kâğıtlar, hisse senedi, tahvil, varlık kiralama şirketleri tarafından ihraç edilen kira sertifikaları, Türkiye'de kurulu borsalarda işlem gören sermaye piyasası araçlarının teslimi vergiden istisna edilmiş iken, 6728 sayılı Kanunla, tahvil ibaresinden sonra eklenen parantez içi hüküm ile elde edilen faiz gelirleri ile sınırlı olmak üzere tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetleri de vergiden istisna edilmiştir. Yapılan düzenleme, esasında daha önce konuya ilişkin herhangi bir açıklama ya da hüküm bulunmadığı için tereddüt konusu olan ve bir ara genel tebliğ ile açıklama yapılmak istenen tahvil faizleri nin durumunu açıklığa kavuşturmuş ve tahvil satın almak suretiyle verilen finansman hizmetlerinin vergiden istisna olduğu açıkça belirtilmiştir. Her ne kadar söz konusu düzenleme, 6728 sayılı Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girmiş olsa da bu tarihten önce ihraç edilmiş tahvillerden elde edilecek faizler için de geçerli olacaktır ve Maliye Bakanlığı nın da bu doğrultuda açıklama yapacağını umuyoruz. 2) Taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri ile sat-kirala-geri al kapsamında finansal kiralama şirketlerine teslimindeki istisna uygulamasına yönelik düzenlemeler: 6728 sayılı kanunla KDV Kanununun 17 nci maddesinin 4 numaralı fıkrasının (r), (u) ve (y) bentlerinde yapılan düzenlemeler ile taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri ile sat- kirala ger al yöntemiyle finansal kiralama şirketlerine satılması ve onlardan geri alınmasına yönelik istisna uygulamalarına bazı değişiklikler yapılmış olup, yapılan düzenlemeler aşağıda belirtilmiştir. a) İki yıllık sürenin hesabına ilişkin düzenleme: Bilindiği üzere, KDVK nun 17/4-r maddesi uyarınca taşınmaz ve iştirak hissesi satışlarında KDV istisnası uygulanabilmesi için anılan taşınmaz ve iştirak hisselerinin en az iki yıl süreyle kurumların aktifinde bulunması gerekmektedir sayılı Kanunla anılan bende, "Bu fıkranın (u) bendi kapsamında varlık kiralama şirketlerine ve (y) bendi kapsamında finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma

2 ve yatırım bankalarına devredilen taşınmaz ve iştirak hisselerinin, kaynak kuruluş ve kiracı tarafından üçüncü kişilere satışına ilişkin en az iki tam yıl aktifte bulundurma süresinin hesabında, bu taşınmaz ve iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının afifinde bulunduğu süreler de dikkate alınır şeklinde ekleme yapılmıştır. Yapılan düzenleme ile sat-kirala-geri al işlemleri ile Sermaye Piyasası Kanunu hükümlerine göre kira sertifikası ihracına konu olan taşınmaz/iştirak hisselerinin kiracı ya da kaynak kuruluş tarafından üçüncü kişilere satışında, KDV Kanununun 17/4-r maddesinde hüküm altına alınan istisna için belirlenen iki yıllık sürenin hesabında; bu taşınmazların/iştirak hisselerinin varlık kiralama şirketleri, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarının aktifinde bulunduğu sürenin de dikkate alınması sağlanmıştır. Benzeri KVK nda da yapılan düzenleme uyarınca iki yıllık sürenin hesabında söz konusu taşınmazların ilk iktisap tarihi esas alınacaktır. b) Varlık kiralama şirketlerinin işlemlerine tanınan istisnanın kapsamı genişletilmiş ve indirilen vergilerin düzeltilmesinden vaz geçilmiştir sayılı Kanunla KDVK nun varlık kiralama şirketlerinin işlemlerinde istisnayı düzenleyen 17/4-u maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir. u) Her türlü varlık ve hakkın, kaynak kuruluşlarca, kira sertifikası ihracı amacıyla ve sözleşme süresi sonunda geri alınması şartıyla varlık kiralama şirketlerine devri ile bu varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerince kiralanması ve devralman kuruma devri, İstisna kapsamında, varlık kiralama şirketlerine devredilen varlık ve hakların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır. Yapılan düzenleme ile; - Daha önce sadece menkul, gayrimenkul ve maddi olmayan varlıkların, varlık kiralama şirketlerine devri ile bu varlıkların varlık kiralama şirketlerince kiralanması ve devralınan kuruma devri vergiden istisna iken, herhangi bir kısıtlama olmaksızın her türlü varlık ve hakların devri, istisnanın kapsamına alınmak suretiyle, istisna hükmüne konu kıymetler genişletilmiştir. - Ayrıca, her türlü varlık ve hakların varlık kiralama şirketlerine devirlerinde, devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisi indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisinin ise doğrudan gider yazılabilmesine imkan sağlanmak suretiyle, daha önce istisna uygulanması durumunda istisnaya konu kıymetler nedeniyle ödenmiş ve indirim konusu yapılmış vergilerin hesaplanan KDV ye dahil edilmek suretiyle düzeltilmesi uygulamasından vaz geçilmiştir. c) Sat-kirala-geri al işlemlerine tanınan istisnanın kapsamı genişletilmiş ve indirilen vergilerin düzeltilmesinden vaz geçilmiştir 6728 sayılı Kanunla KDVK nun sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik istisnayı düzenleyen 17/4-y maddesi aşağıdaki gibi değiştirilmiştir.

3 y) 21/11/2012 tarihli ye 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında; finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarınca bizzat kiracıdan satın alınıp geriye kiralanan her türlü taşınır ve taşınmazlara uygulanmak üzere ve kiralamaya konu kıymetin mülkiyetinin sözleşme süresi sonunda kiracıya devredilecek olması koşulu ile kiralamaya konu taşınır ve taşınmazın kiralayana satılması, satan kişilere kiralanması ve devri. İstisna kapsamında, finansal kiralama şirketleri, katılım bankaları ile kalkınma ve yatırım bankalarına devredilen her türlü taşınır ve taşınmaz malların iktisabında yüklenilen ve devrin yapıldığı döneme kadar indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi, devrin yapıldığı hesap dönemine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak dikkate alınır Yapılan düzenleme ile; - Daha önce sadece finansal kiralama şirketlerine yapılan satışlar istisnadan faydalanabilirken, yeni durumda 6361 sayılı Kanuna göre finansal kiralama işlemi yapma yetkisi bulunan katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankaları da sat-kirala-geri al işlemlerine yönelik istisnadan faydalanabilecektir. Yani bu kurumlara yapılan satışlar ya da bu kurumlar tarafından yapılan kiralama ve satış işlemleri de istisnadan yararlanabilecektir. - Ayrıca, daha önce sadece taşınmaz satışları için istisna uygulanabilirken, yapılan değişiklikle taşınırların da sat-kirala-geri al işlemlerine konu edilebilmesine imkan sağlanmıştır. - Diğer taraftan taşınır ve taşınmazların finansal kiralama şirketleri ile katılım bankaları, kalkınma ve yatırım bankalarına devrinde, devir tarihine kadar indirilen katma değer vergisinin indirimlerinin geriye dönük düzeltilmemesi, bu tarihe kadar indirilemeyen katma değer vergisinin ise doğrudan gider yazılabilmesi öngörülmek suretiyle bu konuda daha önce mevcut olan uygulamadan vazgeçilmiştir. Yani anılan istisna kapsamında işlem yapan kurumlar, istisnaya konu kıymet nedeniyle ödedikleri ve satış tarihine kadar indirim konusu yaptıkları vergileri düzeltmeyeceklerdir. - Söz konusu düzenleme, 2/8/2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yani anılan düzenleme, istisnaya ilişkin 17/4-y bendinin yürürlüğe girdiği 2/8/2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanacaktır. Yürürlük maddesinde, düzenlemenin 2/8/2013 tarihinden itibaren yapılan işlemlere uygulanacağı belirtilirken, işlem bazında bir ayırım yapılmamıştır. Dolayısıyla yapılan düzenlemenin yeni getirilen tüm hükümler için geçerli olması gerektiğini düşünüyoruz. 3) İthalat işlemlerinde transfer fiyatlandırması yoluyla dağıtılan örtülü kazanç için ödenen katma değer vergisi indirim konusu yapılabilecektir: 6728 sayılı Kanunla KDV Kanununun Gelir ve Kurumlar Vergisi kanunlarına göre kazancın tespitinde indirimi kabul edilmeyen giderler dolayısıyla ödenen katma değer vergisinin indirimine imkan vermeyen 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (d) bendine eklenen (5520 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar ile Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenen katma değer vergisi hariç) şeklindeki parantez içi hüküm ile KVK nun 13 üncü

4 maddesine göre transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlara ilişkin aynı Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrasının (c)bendi uyarınca kanunen kabul edilmeyen giderlere ve Gelir Vergisi Kanununun 41 inci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendine göre işletme aleyhine oluşan farklara ilişkin olup, mükelleflerce ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenmiş olan katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilmesine imkan sağlanmıştır. Her şeyden önce ifade etmek gerekirse; gerek transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı ve gerekse örtülü sermaye üzerinden ödenen faizlere ilişkin olarak ödenen vergilerin KDVK nun 30/d maddesi gerekçe gösterilerek indirim konusu yapılmaması şeklindeki Maliye Bakanlığı uygulamasının doğru olmadığını ve yasanın ruhuna da aykırı olduğunu; dolayısıyla söz konusu işlemlere yönelik ödenen vergilerin indirim yasağının tamamen kaldırılması gerektiğini düşünüyoruz. Yapılan düzenleme uyarınca transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü olarak dağıtılan kazançlar üzerinden ödenen verginin indirim yasağına konu olmaması yani genel esaslara göre indirim konusu yapılabilmesi için; - Örtülü kazanç dağıtımına konu işlemin mal veya hizmet ithalatından kaynaklanması ve - Bu işleme ilişkin vergilerin mükelleflerce ithalde veya sorumlu sıfatıyla ödenmiş olması, Gerekmektedir. Bunun dışında, yurt içindeki işlemlerden kaynaklanan örtülü kazanç dağıtımına konu işlem nedeniyle ödenen vergiler ile örtülü sermayeye konu faizler için ödenen vergilerin indirim konusu yapılamaması şeklindeki Maliye Bakanlığı uygulamasının devam ettiğini de hatırlatmakta fayda görüyoruz B- Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Kanununda Yapılan Düzenlemeler 1) Girişim sermayesi yatırım fon ve ortaklıklarının yaptıkları işlemler nedeniyle lehlerine aldıkları paralar için BSMV istisnası getirilmiştir 6728 sayılı Kanunla 6802 sayılı Kanunun banka ve sigorta muameleleri vergisinde istisnaların düzenlendiği 29 uncu maddesinin (t) bendinde yapılan düzenleme ile emeklilik yatırım fonlarının, menkul kıymet yatırım fonları ve menkul kıymet yatırım ortaklıklarında olduğu gibi, girişim sermayesi yatırım fon ve ortaklıklarının yaptıkları işlemler nedeniyle lehlerine aldıkları paralar için de BSMV istisnası getirilmiştir. 2) Bankalar ve finansman şirketleri için de bazı işlemlerde ödenen vergilerin indirimine imkan sağlanmıştır: 6728 sayılı Kanunla 6802 sayılı Kanunun banka ve sigorta muameleleri vergisinde matrahın düzenlendiği 31 inci maddesinde yapılan düzenleme ile sigorta şirketleri için var olan düzenlemeye benzer bir şekilde; bankalar ve finansman şirketleri için de Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat gereğince tüketicilere iade ettikleri ücret, komisyon ve benzeri adlarla tahsil ettikleri tutarlara ilişkin BSMV yi, iadenin gerçekleştiği dönemde hesaplanan vergiden indirmelerine imkan sağlanmıştır.

5 Buna göre, Sigorta şirketleri iptal ettikleri sigorta muamelelerine ilişkin vergileri iptalin gerçekleştiği dönemde; bankalar ve finansman şirketleri ise tüketicilere iade ettikleri ücret, komisyon ve benzeri adlarla tahsil ettikleri tutarlara ilişkin vergileri, banka ve sigorta muameleleri vergisinden indirebilecek. Bu dönemde indirilemeyen vergiler, sonraki dönem beyannamelerinde indirim konusu yapılabilecektir. C- Emlak Vergisi Kanunu nda Yapılan Düzenlemeler: 1) Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için geçici bina ve arazi vergisi muafiyeti getirilmiştir: 6728 sayılı Kanunla Emlak Vergisi Kanununun Bina Vergisinde geçici muafiyeti düzenleyen 5 inci ve Arazi Vergisinde geçici muafiyeti düzenleyen 15 inci maddelerinde yapılan düzenleme ile yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için geçici bina ve arazi vergisi muafiyeti getirilmiştir. Buna göre; Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalar, inşalarının sona erdiği tarihi takip eden bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile emlak vergisinden muaf tutulacak. Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için iktisap olunan veya bu yatırımlar için tahsis edilen araziler için de yatırım teşvik belgesi süresince emlak vergisi ödenmeyecektir. D- Belediye Gelirleri Kanununda Yapılan Düzenlemeler: 1) Yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için bazı harçlar alınmayacaktır: 6728 sayılı Kanunla Belediye Gelirleri Kanunun İstisnalara ilişkin Ek 2 nci ve İmar İle İlgili Harçlarla ilgili 80 inci maddelerinde yapılan düzenleme ile yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlar için bazı harçların alınmaması öngörülmüştür. Buna göre; Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen binalardan, bina inşaat harcı alınmayacaktır. Yatırım teşvik belgesi kapsamında inşa edilen yapı ve tesislerden, imar mevzuatı gereğince belediyelerce alınması gereken harçlar alınmayacaktır.