GÜRPİ TARIM HAYVANCILIK NAKLİYAT VE İNŞAAT SANAYİ TİCARET LTD. ŞTİ. ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ. (Kapasite: 50.

Transkript

1 GÜRPİ TARIM HAYVANCILIK NAKLİYAT VE İNŞAAT SANAYİ TİCARET LTD. ŞTİ. (38 PAFTA, 1352 PARSEL) EK: IV ANKARA Enova Grup Çevre Teknolojileri Mühendislik Danışmanlık ve Dış Ticaret Ltd. Şti. Gaziosmanpaşa Mah. Nenehatun Cad. No: 52/1 Çankaya/ANKARA Tel: Fax: Web: Mail: info@enovagrup.com yaseminkoray ANKARA İLİ, BEYPAZARI İLÇESİ, KAPULLU KÖYÜ, HACIİMAM KIRI MEVKİİ ENVIRONMENTAL INNOVATIONS (Kapasite: kanatlı/dönem)

2 BAŞLIK SAYFASI PROJE SAHİBİNİN ADI GÜRPİ TARIM HAYVANCILIK NAKLİYAT VE İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ ADRESİ Fasıl Köyü No:52 Beypazarı / ANKARA TELEFON, GSM VE FAKS NUMARASI GSM: FAKS: (0312) E-POSTA koray@enovagrup.com PROJENİN ADI PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖR) PROJENİN NACE KODU RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN /KURULUŞUN ADI ANKARA İLİ, BEYPAZARI İLÇESİ, KAPULLU KÖYÜ, HACIİMAM KIRI MEVKİİ tarih ve sayılı ÇED Yönetmeliği Ek-2 Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde 32- Hayvan Yetiştirme Tesisleri ç) Kanatlı yetiştirme tesisleri [ (Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk (civciv, piliç, ve benzeri) veya eşdeğer diğer kanatlılar)(1 adet hindi = 7 adet tavuk)] NACE KODU: (Kümes Hayvanlarının Yetiştirilmesi (Tavuk, Hindi, Ördek, Kaz ve Beç Tavuğu Vb.)) ENOVA GRUP ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ MÜHENDİSLİK DANIŞMANLIK VE DIŞ TİCARET LTD. ŞTİ. ADRESİ NENEHATUN CAD. NO:52/1 G.O.P. ÇANKAYA/ANKARA TELEFON VE FAKS NUMARALARI PROJE TANITIM DOSYASININ SUNUM TARİHİ TEL : FAKS: /04/2014 i

3 İÇİNDEKİLER Sayfa No PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ PROJENİN ÖZELLİKLERİ... 6 a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri)... 6 b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı... 6 c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri d) Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski PROJE YERİ VE ETKİ ALANIN MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİ a) Mevcut arazi kullanımı ve kalitesi ( tarım alanı, orman alanı, planlı alan, su yüzeyi vb.) b) EK-5 deki Duyarlı Yöreler Listesi dikkate alınarak korunması gereken alanlar NOTLAR VE KAYNAKLAR EKLER: Proje İçin Seçilen Yerin Koordinatları Proje Alanı ve Yakın Çevresinin Mevcut Arazi Kullanımını Değerlendirmek İçin; Yerleşim Alanlarının, Ulaşım Ağlarının, Enerji Nakil Hatlarının, Mevcut Tesislerin Ve Ek-5 de Yer Alan Duyarlı Yöreler Listesinde Belirtilen Diğer Alanların (Proje Alanı Ve Yakın Çevresinde Bulunması Halinde) Yerlerine İlişkin Verileri Gösterir Bilgiler 1/25000 Ölçekli Hâlihazır Harita (Çevre Düzeni Planı, Nazım, Uygulama İmar Planı, Vaziyet Planı Veya Plan Değişikliği Teklifleri, Topografik Harita) Üzerine İşlenerek Kısaca Açıklanması, Jeoloji Haritası Ve Depremsellik ii

4 TABLOLAR DİZİNİ Tablo 1. Tesiste Yer Alacak Olan Yapılar ve Alan Büyüklükleri Tablo 2. Haftalara Göre Su Tüketim Miktarı Tablo 3. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Tüketim Miktarları Tablo 4. Emisyon Faktörleri Tablo 5. İş Makinelerinden Kaynaklanan Emisyon Miktarı Tablo 6. Teçhizat Tipi ve Bunların Net Güç Seviyelerine Uygun Olarak Tanımlanan Ses Gücü Seviyeleri.. 26 Tablo 7. Araçların Ses Gücü Seviyeleri Tablo 8. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Araçların Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı (db) Tablo 9. Mesafelere Bağlı Olarak Atmosferik Yutuş Değerleri Tablo 10. Oktav Bantlardaki Düzeltme Faktörleri Tablo 11. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Araçların Ses Basıncı Düzeyi (dba) Tablo 12. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Araçların Toplam Ses Basıncı Düzeyi (dba) Tablo 13. İnşaat Aşamasında Kullanılacak Araçların Toplam Ses Düzeyleri (dba) Tablo 14. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Tablo 5: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo 15. Evsel Nitelikli Atık Suların Bazı Tipik Özellikleri Tablo 16. Tavuk Gübresinin Bazı Özellikleri (Kaynak Tablo 17. Kümes Hayvanları Cinsinden, Hayvan Yeri Sayısını Canlı Hayvan Kütlesine Dönüştürme Faktörleri Tablo 18. Yanma Kaynaklı Emisyon Hesabı Tablo 19. Isınma Amaçlı İthal Taş ve Linyit Kömürünün Özellikleri ve Sınırları Tablo 20. Tesiste Kullanılacak Olan Araç/Ekipman Sayıları ve Ses Gücü Seviyeleri Tablo 21. İşletme Aşamasında Kullanılacak Araçların Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı (db) Tablo 22. Mesafelere Bağlı Olarak Atmosferik Yutuş Değerleri Tablo 23. Oktav Bantlardaki Düzeltme Faktörleri Tablo 24. İşletme Aşamasında Kullanılacak Araçların Ses Basıncı Düzeyi (dba) Tablo 25. İşletme Aşamasında Kullanılacak Araçların Toplam Ses Basıncı Düzeyi (dba) Tablo 26. İşletme Aşamasında Kullanılacak Araçların Toplam Ses Düzeyleri (dba) (L gündüz) Tablo 27. Havalandırma Fanları Ses Basıncı Düzeyi (dba) Tablo 28. Havalandırma Fanları Ses Düzeyi(dBA) (L akşam ve L gece) Tablo 29. Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, Ek-VII, Tablo 4:Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Tablo 30. Proje Alanı Koordinatları Tablo 31. Ankara İli ne ait Nüfus Verileri (TUİK 2011) Tablo 32. Basınç Değerleri Tablo 33. Sıcaklık Değerleri Tablo 34. Yağış Değerleri Tablo 35. Nispi Nem Değerleri Tablo 36. Yönlere Göre Rüzgârın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) Tablo 37. Yönlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 38. Ortalama Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 39. Maksimum Rüzgâr Hızı (m/s) Tablo 40. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora Türleri ve Korunma Durumları Tablo 41. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 42. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 43. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 44. Proje Alanı ve Etki Alanında Saptanan Memeli Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri Tablo 45. Projenin inşaat aşamasında oluşması muhtemel kirleticilere ilişkin bilgiler Tablo 46. İşletme aşamasında oluşması muhtemel kirleticilere ilişkin bilgiler iii

5 ŞEKİLLER DİZİNİ Şekil 1. İş Akım Şeması ve Kirletici Kaynakların Gösterimi... 7 Şekil 2. Civciv Girişi Öncesi Kümesin Hazırlanması... 8 Şekil 3. Civcivlerin Kümese Yerleştirilmesi... 9 Şekil 4. Kümes Ekipmanlarına Ait Bir Örnek Şekil 5. Spiral Piliç Yemliği Şekil 6. Örnek Yem Silosu Şekil 7. Otomatik Piliç Suluğu ve Nipel Çanağı Şekil 8. Örnek Soğutucu Pet Şekil 9. Örnek Katı Yakıt Sobası Şekil 10. İnşaat Aşaması Gürültü Seviyeleri Grafiği Şekil 11. Fan Özgül Ses Düzeyi Değerleri (Handbook of Acoustical Measurements and Noise Control, by C. Harris, 1991) Şekil 12. İşletme Aşaması Gürültü Seviyeleri Grafiği (L gündüz) Şekil 13. İşletme Aşaması Gürültü Seviyeleri Grafiği (L akşam= L gece) Şekil 14. Basınç Değerleri Grafiği Şekil 15. Sıcaklık Değerleri Grafiği Şekil 16. Yağış Değerleri Grafiği Şekil 17. Nispi Nem Değerleri Grafiği Şekil 18. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgâr Diyagramı Şekil 19. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil 20. Ortalama Rüzgâr Hızı Grafiği Şekil 21. Maksimum Rüzgâr Hızı Diyagramı Şekil 22. Fan Çıkışlarında Yer Alacak Davlumbaz ve Su Havuz Sistemi EKLER LİSTESİ Ek.1 Proje Alanı Koordinatları Ek.2 1/ Ölçekli Topografik Harita Ek.3 Vaziyet Planı Ek.4 Sızdırmasız Fosseptik, Ölü Çukuru ve Gübre Depolama Çukuru Planları Ek.5 1/ Ölçekli Jeoloji Haritası Ek.6 Yer Bulduru Haritası Ek.7 Deprem Haritası Ek.8 Fotoğraflar Ek.9 ÇED İzleme ve Kontrol Formu Ek.10 Resmi Belgeler Ek.11 Acil Müdahale Planı iv

6 PROJENİN TEKNİK OLMAYAN ÖZETİ Ülkemizde ve dünyada nüfusun artmasına paralel olarak besin ve protein ihtiyacı oluşmaktadır. Bu noktada tavuk yetiştiriciliği, kırmızı etteki yüksek fiyatlar ele alındığında, üretim maliyeti daha düşük olmakla birlikte hızla gelişen bir hayvancılık kolu haline gelmektedir. Tavukçuluk sektörünün avantajları; tavuğun hızla büyüyüp et ve yumurta vermeye başlaması, sığırcılık ve koyunculuk gibi faaliyetler meraya büyük ölçüde bağımlı olduğu halde tavukçuluğun küçük ve kapalı bir alanda yapılabilmesi, büyük kapasiteler için bile fazla bir alana gereksinim duyulmamasıdır. GÜRPİ TARIM HAYVANCILIK NAKLİYAT VE İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından Ankara İli, Beypazarı İlçesi, Kapullu Köyü, Hacıimam Kırı Mevkii nde 38 nolu pafta, nolu parsel üzerinde kurulması ve işletilmesi planlanan "Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi" nde her üretim periyodunda toplam adet etlik piliç yetiştirilmesi planlanmaktadır. Söz konusu proje IPARD programı dahilinde uygulanan projeler kapsamında yer almaktadır. Proje kapsamında 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 1 adet idari bina (ofis, dinlenme odası, wc, duş, mutfak gibi kısımları içermektedir), 1 adet su deposu, 1 adet jeneratör odası, 1 adet güvenlik, 1 adet gübre çukuru, 2 adet sızdırmasız fosseptik çukuru ve 1 adet ölü çukuru yapımı planlanmakta olup, toplam proje alanı m 2 olarak belirlenmiştir. Proje alanının mülkiyetine ilişkin tapu belgesi Ek-10 da verilmiştir. Civcivlerin kümese yerleşmesinden sonra bakımı, aşı programının uygulanması, haftalık tartımları yapılacak olup, kümes kayıtları düzenli bir şekilde tutulacaktır. Kesim öncesi sağlık kontrolleri yapılacak etlik piliçler ortalama 45 gün sonunda anlaşma yapılacak olan entegre firmanın kesimhanesine gönderilecektir. Tesiste üretilecek kanatlı hayvanların kesimleri yapıldıktan sonra paketlenerek ülke genelinde sofralara ulaşması ile birlikte hem sağlıklı beyaz et sektörüne hem de ülke ekonomisine katkıda bulunacaktır. Söz konusu faaliyetin ekonomik ömrü yaklaşık 30 yıl olup bu süre boyunca ekonomik ömrünü tamamlayan veya teknolojik sebeplerle düzenleme yapılması gereken araç ve ekipmanlar yenilenecek veya bakımları yapılacaktır. Bu süre sonunda ise piyasa koşulları ve yatırım planlarına bağlı olarak faaliyet sürdürülebilecek veya sona erecektir. Planlanan faaliyet; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Ek-2 Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler Listesi Madde 32 (ç) bendi "Kanatlı yetiştirme tesisleri [(Bir üretim periyodunda adet ve üzeri tavuk (civciv, piliç, ve benzeri) veya eşdeğer diğer kanatlılar) (1 adet hindi = 7 adet tavuk)] " kapsamında değerlendirilmiş ve ÇED Yönetmeliği Ek-IV formatına göre Proje Tanıtım Dosyası hazırlanmıştır. 5

7 1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Projenin ve Yerin Alternatifleri (Proje Teknolojisinin ve Proje Alanının Seçilme Nedenleri) Tesis üretim yöntemi ve teknolojisi açısından değerlendirildiğinde; tesiste tam otomatik ekipmanlar ve üretim yöntemleri kullanılacaktır. Kümeslerde kullanılacak makine ve teçhizat üretimde kullanılan en son teknolojiye dayalı cihaz ve ekipmanlardır. Gelişen teknoloji ile kullanılan cihazlar ve ekipmanın çevreye olan olumsuz etkileri de en aza indirgenmektedir. Üretim esnasında ise en hızlı ve sağlıklı olması nedeniyle otomatik suluk ve yemlikler tercih edilmiştir. Bu sayede yemleri ve suyu insan eli değmeden kanatlı hayvanlara ulaştırmak mümkün olmaktadır. Altlık seçiminde genellikle uygulanan yöntem olan kireç ve talaş serme söz konusu tesis içinde en uygun olanı olarak düşünülmüştür. Talaş ısı tutma ve yumuşaklık açısından kullanışlı bir malzeme olup piliçlere herhangi bir zararı bulunmamaktadır. Tesiste koku ve toz emisyonunu önlemek havalandırma çıkışlarına (fan çıkışlarına) su havuzları inşa edilecek olup, fanlardan çıkan havanın davlumbazlar vasıtası ile bu havuzlara verilmesi sağlanacaktır. Projenin bahsi geçen tapulu alan üzerinde yer alacak olması, proje alanının yerleşimlerden uzak olması, bölgenin doğal ve iklimsel koşullarının kanatlı hayvan yetiştiriciliği açısından uygun şartları taşıması gibi nedenlerden ötürü proje için başka bir alternatif söz konusu değildir. Ayrıca söz konusu proje IPARD programı dahilinde uygulanan projeler kapsamında yer almaktadır. b) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı Proje Bedeli Hesaplaması İnşaat Giderleri Giderler Maliyet ( ) Makine-ekipman giderleri Elektrik ve su tes. giderleri Kazı-dolgu giderleri Diğer giderler TOPLAM PROJE BEDELİ Projenin İş Akım Şeması Tesiste gerçekleştirilecek faaliyete ilişkin iş akım şeması ve kirletici kaynaklarının gösterimi Şekil 1. de verilmiştir. 6

8 1) CİVCİV GİRİŞİ ÖNCESİ KÜMESİN HAZIRLANMASI A ALTLIĞIN UZAKLAŞTIRILMASI S SU İLE ÖN YIKAMA VE DEZENFEKSİYON DUMANLAMA (FUMİGASYON) ALTLIK TEMİNİ VE SERİLMESİ YEM TEMİNİ S EKİPMANLARIN BAKIMI HAZIRLANMASI VE YERLEŞTİRİLMESİ KÜMES KOŞULLARININ AYARLANMASI ISI AYARI IŞIK AYARI NEM AYARI HAVALANDIRMA 2) CİVCİVLERİN KÜMESE YERLEŞTİRİLMESİ CİVCİVLERİN TEMİN EDİLMESİ KÜMESE GİRECEK CİVCİV SAYISININ BELİRLENMESİ CİVCİV SAYIMI E CİVCİVLERİN KÜMESE YERLEŞTİRİLMESİ KÜMES İLE İLGİLİ KAYIT İŞLEMLERİ E G 3) ÜRETİM AŞAMASI TB.A AŞI PROGRAMININ UYGULANMASI CİVCİV-PİLİÇ YEMİ PROGRAMININ UYGULANMASI HAFTALIK TARTIMLARIN YAPILMASI KESİM PROGRAMININ YAPILMASI S A TB.A E Sıvı Atık (Yıkama suyu) Gübre Niteliğindeki Altlık Tıbbi Atık Koku ve Toz Emisyonu KESİM ÖNCESİ YEM PROGRAMININ YAPILMASI G Gürültü SAĞLIK KONTROLLERİNİN YAPILMASI ORTALAMA 45 GÜN SONUNDA ETLİK PİLİÇLERİN KESİMHANEYE GÖNDERİLMESİ Şekil 1. İş Akım Şeması ve Kirletici Kaynakların Gösterimi 7

9 1- Civciv Girişi Öncesi Kümesin Hazırlanması: Tesiste çalışma süreleri 6 dönem/yıl, 45 gün/dönem ve 24 saat/gün olarak planlanmıştır. Her üretim dönemi sonunda yaklaşık olarak 15 günlük ara verilerek kümeslerde hazırlık işlemleri yapılacaktır. Bu süre içerisinde öncelikle kümeslerdeki tüm ekipmanlar kümes dışına çıkarılacak ve altlık malzemeler alınacaktır. Ardından kümes içerisinde su ile ön yıkama ve dezenfeksiyon işlemleri yapılacaktır. Kümeste tam kuruluk sağlanması amacıyla dumanlama işlemi yapıldıktan sonra kümes, kurumaya ve havalandırmaya bırakılacaktır. Kümes ekipmanları, yemlikler ve suluklar su ile iyice temizlenerek dezenfekte edilecektir. Tesisin işletilmesi sırasında kümeslerde çeşitli dezenfektan malzemeleri kullanılacaktır. Dezenfeksiyon esnasında 2 adet kümes için yaklaşık 50 lt dezenfektan kullanılacaktır. Dezenfektan içeriğinde formaldehit iyot ve klor gibi maddeler ihtiva etmektedir. Kümeslerin hazırlanmasının ardından kümes zemininin her yerine eşit olarak yeni altlık serilerek, daha önceden temizlenmiş kümes ekipmanları yerleştirilecektir. Kümes ekipmanlarının kümeslere yerleştirilmesinin sonra yem siloları yem ile doldurulacaktır. Etlik piliç yetiştirilmesi için temiz ve uygun bir ortam gerekir. Bu ortam; sıcaklık, aydınlatma, havalandırma, nem, sıklık gibi faktörlerden oluşur. Aydınlatma, civcivlerin daha kısa bir zaman içerisinde büyümelerini sağlamak için gereklidir. Kümeslerde ideal %60 nem oranı sağlanacaktır. Civcivler kümeslere gelmeden önce mevsime bağlı olarak saat önce kümesler ısıtılarak iç sıcaklığın kontrolü sağlanacak ve termometrelerin düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilecektir. Bunun yanı sıra kümeslere belli ölçüde hava girmesi sağlanarak kümeslerdeki hazırlık işlemleri tamamlanacaktır. Şekil 2. Civciv Girişi Öncesi Kümesin Hazırlanması 2- Civcivlerin Kümese Yerleştirilmesi: Başarılı bir yetiştiricilik için civciv ve piliç döneminde bakım, besleme ve büyütme teknikleri önem taşır. Kuluçkadan yeni çıkan civcivler, çevre koşullarına oldukça duyarlıdır. Bu nedenle ve özellikle ilk haftalarda özel bakım isterler. Civcivleri getiren aracın çiftliğe girerken mutlaka dezenfekte edilmiş olması gerekir. Civcivler kuluçkadan çıktıktan sonra 6-12 saat içerisinde kümeslere yerleştirilmelidir. İlk aşama olarak civcivler, temizliği ve dezenfeksiyonu yapılmış olan kümeslere sayımları ve kontrolleri yapılarak yerleştirilecek ve kümes ile ilgili kayıt işlemleri yapılacaktır. 8

10 Şekil 3. Civcivlerin Kümese Yerleştirilmesi 3- Üretim Aşaması: Civcivler kümese yerleştirildikten sonra hayvanlara yeterli su, yem ve ısı sağlanıp sağlanmadığı kontrol edilecektir. Etlik piliçler çabuk ve fazla yem tüketirler. Bu nedenle hayvan büyüdükçe kazanacağı canlı ağırlığa göre yem tüketimi de artar. En kısa sürede, en hızlı büyümeyi sağlamak için serbest yemleme uygulanır. Civcivler kuluçkadan çıktıktan en geç saat sonra yem yemeye ve su içmeye başlamış olmalıdır. Bu süre ne kadar kısa olursa civciv zaiyatı o kadar az olur. Civcivlere ilk günlerde el sulukları ile su, el yemlikleri ile yem verilir. Suluklara günde iki kez taze su konulur. Daha sonra günde bir defa yeterlidir. Civcivlerin kümese geldiği ilk iki gün hava bacaları ve pencereler kapalı bulunmalıdır. 3 günden sonra, koku hissedilince havalandırma yapılır. Havalandırma, kümes sıcaklığını bozmayacak şekilde dikkatlice yapılmalıdır. Kümeste civcivlerin çeşitli hastalıklara karşı koruyucu aşıları yemlere karıştırılarak verilecektir. Tesiste kayıtlar tam olarak tutularak; civciv sayısı, günlük ölümler, ayıklanan civciv sayıları, kümes içi sıcaklık ve nem değerleri, ası ve ilaçlamalar ile tarihleri, yem tüketimi ve sürünün performansına etki eden diğer hususlar bulunacaktır. Ortalama 45 gün süren bir üretim döneminde yetiştirilen ve kesim ağırlığına ulaşan piliçler, sağlık kontrolleri yapılarak anlaşma yapılacak olan entegre firmanın kesimhanesine gönderilecektir. Yem Tüketimi ve İçeriği: Tesiste yetiştirilmesi planlanan kanatlı hayvanlar 45 günlük yetiştirme periyodu (6,5 hafta) boyunca her hafta ayrı miktarlarda yem tüketmektedirler. Canlı ağırlık ortalama 45 gün sonunda 2-2,5 kg civarında seyretmektedir. 2,05 kg ağırlık için pratikte toplam yem tüketimi 3335 gr olarak belirlenmiştir. Buna göre adet/dönem kanatlı için toplam yem tüketim miktarı 166,75 ton olarak hesaplanmıştır. Söz konusu Broiler Karma Yem içeriğinde; Kalsiyum (Ca), Fosfor (P), Sodyum (Na), Potasyum (K) ve Klor (Cl) gibi besi elementleri yer almaktadır. Ayrıca rasyonun buğday ve mısıra dayalı olması durumuna bağlı olarak iz mineraller ve vitaminler de bu içeriğe değişik oranlarda dahil edilmektedir. Yem maddelerinin sindirilebilirliğini artırabilmek amacıyla enzimler kanatlı yem içeriğinde kullanılmaktadır. 9

11 Dezenfektan ve İlaç Kullanımı: Tesiste dezenfeksiyon üretici firma personelince 45 günlük yetiştirme dönemi sonunda gerçekleştirilecektir. Tesiste her bir üretim periyodu sonunda üretici firma görevlileri tarafından civciv girişi öncesinde spreyleme metodu ile kümes tabanı (altlık) ve duvarları dezenfekte edilecektir. Söz konusu dezenfektan hazır vaziyette tesise getirilecek ve işlem sonrasında herhangi bir dezenfektan kabı ve benzeri atık oluşmayacaktır. Dezenfeksiyon esnasında 2 adet kümes için yaklaşık 50 lt dezenfektan kullanılacaktır. Dezenfektan içeriğinde formaldehit iyot ve klor gibi maddeler ihtiva etmektedir. Bunun haricinde üretim esnasında normal şartlar altında herhangi bir ilaç kullanımı söz konusu olmayacaktır. Ancak bazı hastalıklarının (veba, kuş gribi, E.coli vb) tespit edilmesi halinde kanatlıların suyuna karıştırma veya spreyleme yöntemi ile antibiyotik kullanımı söz konusu olmaktadır. Bu kapsamda bir ilaçlamada adet kanatlı hayvan için kullanılacak en fazla miktar lt civarında olacaktır. Kullanılan bazı antibiyotik ve aşı türleri şu şekildedir; Hipraviar (Newcastle veba için), V.H. +H-120(bronşit için), Tetramezatin, Hipraminchok-P (Geniş kapsamlı) vb. Projenin Kapasitesi: Tesiste toplam adet kanatlı/dönem kapasite ile üretimin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Kapladığı Alan: Tesiste yer alacak olan ünitelerine ait alansal büyüklükler Tablo 1. de verilmiştir. Tablo 1. Tesiste Yer Alacak Olan Yapılar ve Alan Büyüklükleri Ünite Adı Boyutları (m) Alanı (m 2 ) / Hacmi (m 3 ) Kümes 1 118,40 m x 15,60 m 1.847,04 m 2 Kümes 2 118,40 m x 15,60 m 1.847,04 m 2 İdari Bina 10 m x 8 m 80 m 2 Su Deposu 5 m x 5 m 25 m 2 Jeneratör Odası 4 m x 2 m 8 m 2 Güvenlik 3 m x 4 m 12 m 2 Gübre Çukuru 10 m x 10 m 100 m 2 Fosseptik Çukuru-1 (Kümes yıkama suları için) 5 m x 2 m x 3 m 10 m 2 / 30 m 3 Fosseptik Çukuru-2 (Evsel atıksular için) 5 m x 2 m x 3 m 10 m 2 / 30 m 3 Ölü Çukuru 2 m x 10 m 2,2 m 20 m 2 / 44 m 3 Toplam Kümes Alanı 3.694,08 m 2 Toplam Kapalı Alan 3.819,08 m 2 Toplam Tapu Alanı m 2 Proje kapsamında 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 1 adet idari bina (ofis, dinlenme odası, wc, duş, mutfak gibi kısımları içermektedir), 1 adet su deposu, 1 adet jeneratör odası, 1 adet güvenlik odası, 1 adet gübre çukuru, 2 adet sızdırmasız fosseptik çukuru ve 1 adet ölü çukuru yapımı planlanmakta olup, toplam proje alanı m 2 olarak belirlenmiştir. Proje alanının mülkiyetine ilişkin tapu belgesi Ek-10 da verilmiştir. 10

12 Teknolojisi: Etlik Piliç Yetiştirme Kümeslerinde hayvanların beslenme, sıcaklık, temizlik ve hava ihtiyacını karşılamak amacı ile yemlik, suluk, yem silosu, soğutma petleri, katı yakıt sobası gibi bazı ekipmanlar kullanılacaktır. Katı Yakıt Sobası Şekil 4. Kümes Ekipmanlarına Ait Bir Örnek Proje kapsamında kullanılacak olan ünitelere/ekipmana ait bilgiler aşağıda verilmiştir. Jeneratör ve Trafo: Tesiste, Enerji Nakil Hattından çekilen elektrik enerjisi kullanılacaktır. Tesiste meydana gelebilecek elektrik kesintilerinde kullanılmak üzere iki adet 75 kva lık jeneratör (biri yedek olarak kullanılacaktır) bulunacaktır. Altlık: Kümeslerde hayvanların altına serilen bir çeşit talaştır. Hayvanların altının sıcak tutulmasını, sıvı ve katı atıkların dağılmamasını sağlamak amacı ile kullanılacaktır. Civcivler gelmeden önce kümesin zeminine serilen altlık yazın 4 cm kışın ise 6 m yüksekliğinde olmalıdır. Altlık civcivlerin üşümesine engel olup aynı zamanda yumuşak bir zemin oluşturmayı sağlamaktadır. Kümeslerde her dönem sonunda olmak üzere gübre niteliğindeki altlığın çıkarılması işlemi gerçekleşecektir. Tesiste oluşacak altlık yaklaşık gün süre ile tabanı beton ve üstü kapalı olan 100 m 2 alana sahip gübre çukurunda geçici olarak depolanacak ve doğal olarak kendiliğinden fermente edilerek bölgede yer alan ihtiyaç sahibi köylülere gübre olarak verilecektir. Ayrıca dönem sonunda oluşan altlık alternatif olarak bölge yakınında yer alan veya sonraki dönemde kurulacak olan çevre lisanslı geri kazanım veya bertaraf tesislerine verilebilecektir. Yemlik: Piliçlerin yemlerinin konulduğu plastik kaplardır ve genellikle 2 3 pilice 1 adet düşecek şekilde kullanımı planlanmıştır. Şekil 5.'te kullanılması düşünülen piliç yemliği gösterilmiştir. 11

13 Şekil 5. Spiral Piliç Yemliği Yem Silosu: Tesiste yemin depolanması ve güneşten, nemden ve yağıştan korunması için kümeslerin dışında yer alan yem depolama alanıdır. Tesiste özel galvanizli sacdan yapılan yem siloları bulunacaktır. Bu sayede üstündeki ondülin ölçüleri güneş ışığının yansımasını sağlayacak ve silo içindeki çimlenme önlenecektir. Silo pencereleri sayesinde silonun içindeki yem seviyesi rahatlıkla kontrol edilebilmektedir. Silonun altında yemin el değmeden kümeslerdeki yemliklere aktarılmasını sağlayan Otomatik Yemlik Sistemi bulunacaktır. Bu sistem civcivlerin rahat ulaşabilmesi için kullanımı kolay plastik malzemeden imal edilmiştir. Her bir kümeste 1 adet yem silosu bulunması planlanmaktadır. Şekil 6.'da kullanılması düşünülen yem silosu gösterilmiştir. Şekil 6. Örnek Yem Silosu Suluk: Kümeste kullanılacak suluklar otomatik olup belirli bir basınç seviyesinde ve su yüksekliğinde otomatik olarak su verecektir. Genellikle 2 3 pilice 1 adet düşecek şekilde kullanılacaktır. Piliç suluğunun gösterimi Şekil 7.de verilmiştir. Şekil 7. Otomatik Piliç Suluğu ve Nipel Çanağı 12

14 Havalandırma Fanları: Havalandırma sistemi, kümes içindeki havanın kalitesi hayvanların sağlığı ve verimliliği açısından oldukça önemlidir. İdeal hava koşullarının sağlanması için iyi bir havalandırma sistemi gereklidir. Havalandırma sistemi kümes içerisindeki hava giriş ve çıkışını sağlamakta ve hayvanların sürekli oksijenli ve tozsuz bir ortamda yetiştirilmesine yardımcı olmaktadır. Kümes içerisindeki amonyak gibi kötü kokulu gazların, nemin ve tozun ortam dışına çıkarılma işlemi olan havalandırma sayesinde; kümes içinde oluşması muhtemel kötü havanın doğuracağı, altlığın nem seviyesi yükselmesi, altlığın ıslak kalması koksidiyoz gibi hastalıkların ortaya çıkması gibi olumsuz etkiler engellenecektir. Tesiste planlanan her bir kümeste ortalama 6-8 adet 140 cm x 140 cm ebadında fan kullanılacaktır. Soğutucu Pet: Yüksek sıcaklık değerlerine sahip yaz aylarında kümes içi sıcaklığı düşürmek için pet sistemleri kullanılır. Sistem, su ile nemlendirilen petlerin içinden temiz havanın girmesiyle çalışır. Nemli petin içinden geçen temiz havanın sıcaklığı, petin içindeki suyun buharlaşmasının etkisiyle düşer. Bu sayede kümes içinde soğuk hava sirkülasyonu sağlanır. Kümes içine yerleştirilmiş petlerin yüzey alanlarının büyüklüğü arttıkça elde edilecek soğutma miktarı da artar. Soğutma petleri basit çalışma şekilleri ile kümesler için en etkili soğutma araçlarıdır. Düşük işletme ve bakım maliyetleri, uzun ömürleri ve kullanım kolaylıkları sayesinde tercih sebebi olmaktadır. Tesiste her bir kümeste sürekli devridaim yapan 2 adet soğutucu pet bulundurulacaktır. Şekil 8. Örnek Soğutucu Pet Isıtma Sistemi (Katı Yakıt Sobası): Kümeslerde ısınma amaçlı olarak; katı yakıt (kömür) kullanılan soba kullanılacaktır. Katı yakıt (kömür) piyasadaki yetkili satıcılardan temin edilecektir. Katı yakıt sobaları, yanma hücresinde yakılan yakıtın çıkardığı ısının fanlar yardımıyla kümes içine aktarılmasıyla çalışır. Sobanın üst kısmında bulunan kömür haznesiyle otomatik yükleme sağlanır. Kümes katı yakıt sobaları, kümeslerde ısıtmanın en ekonomik yoludur ve ısıtmanın daha homojen ve kontrollü yapılabilmesi için ideal olmaktadır. Örnek bir katı yakıt sobasının gösterimi Şekil 9.'da verilmiştir. 13

15 Şekil 9. Örnek Katı Yakıt Sobası Sızdırmasız Fosseptik Tesiste oluşan evsel nitelikli atıksular ile kümes yıkama sularının vidanjör vasıtası ile çekilmeden önce geçici olarak depolandığı sızdırmasız özellikteki çukurdur. Proje kapsamında evsel nitelikli atıksu ile kümes yıkama suları için her biri 30 m 3 (5 m x 2 m x 3 m (h) boyutlarında) depolama kapasitesinde 2 adet sızdırmaz fosseptik çukuru kullanılacaktır. Sızdırmasız Fosseptik Planı Ek-4 de sunulmuştur. Ölü Çukuru Tesiste herhangi bir nedenle ölen hayvanlar için yerleşimin olduğu yerlerden uzakta, hayvanların uğrağı olmayan, akarsulardan uzak, yeraltı sularını kirletmeyecek yerlerde açılacak olan ve üzeri sönmemiş kireç ile kaplanıp toprak ile doldurulacak olan çukurlara denir. Söz konusu çukurların yeri, konusunda uzman bir veteriner hekim tarafından tespit edilecektir. Projenin gerçekleştirildiği alanda söz konusu ölü hayvanların bertarafı için toplam depolama kapasitesi 44 m 3 (2 m x 10 m x 2,2 m) olarak planlanan 1 adet ölü çukuru bulunacaktır. Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi'nde oluşacak olan ölü hayvanlar tesiste yer alacak sızdırmaz özellikteki ölü çukuruna gömülecek olup, toplu tavuk ölümleri veya beklenmeyen benzeri acil durumların ortaya çıkması durumunda ise ölü hayvanlar anlaşma yapılacak olan entegre firmanın Kesimhane Tesisi Rendering Ünitesi'ne sevk edilecektir. Personel Sayısı ve Çalışma Süreleri: Projenin inşaat aşamasında toplam 10 kişi çalışacak olup, çalışma süreleri tek vardiya halinde ve günde 8 saat olmak üzere toplam 3 ay olarak planlanmıştır. İşletme aşamasında ise çalışma süreleri 6 dönem/yıl, 45 gün/dönem ve 24 saat/gün olacaktır. Tesisin işletilmesinde toplam 1 personelin görev yapması planlanmıştır. 14

16 c) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) Arazi Kullanımı GÜRPİ TARIM HAYVANCILIK NAKLİYAT VE İNŞAAT SANAYİ TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ tarafından Ankara İli, Beypazarı İlçesi, Kapullu Köyü, Hacıimam Kırı Mevkii nde 38 nolu pafta, nolu parsel üzerinde kurulması ve işletilmesi planlanan "Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi"nde her üretim periyodunda toplam adet etlik piliç yetiştirilmesi planlanmaktadır. Proje kapsamında 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 1 adet idari bina (ofis, dinlenme odası, wc, duş, mutfak gibi kısımları içermektedir), 1 adet su deposu, 1 adet jeneratör odası, 1 adet güvenlik odası, 1 adet gübre çukuru, 2 adet sızdırmasız fosseptik çukuru ve 1 adet ölü çukuru yapımı planlanmakta olup, toplam tapu alanı m 2 olarak belirlenmiştir. Projede toplam kapalı alan büyüklüğü 3.819,08 m 2 olarak belirlenmiş olup, geriye kalan ,92 m 2 lik alan ise açık alan olarak kullanılacaktır. Tesiste yer alacak üniteler ve alan büyüklükleri Tablo 1. de verilmiştir. Ankara İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından verilen görüşte; söz konusu alanın 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu kapsamında Uygulama Alanı ilan edilen yerler içerisinde kaldığı, yapılan değerlendirme sonucunda tavukçuluk tesisinin kurulmasına çevre tarım arazilerine zarar verilmemesi ve ilgili kurumlardan izin alınması şartıyla 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanununa istinaden tarım dışı kullanımı ve vasfının tarla, kümes ve müştemilatı olarak değiştirilmesi uygun görülmüştür. Ankara İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından verilen söz konusu görüş Ek-10'da verilmiş olup görüşte belirtilen hususlara uyulacaktır. Su Kullanımı Tesiste; inşaat aşamasında proje kapsamında ihtiyaç duyulan içme ve kullanma suyu piyasadan satın alınarak su tankerleri ile tesise getirilecektir. İşletme aşamasında ise tesiste ihtiyaç duyulan su, proje alanının içerisinde açılacak olan kuyudan sağlanacaktır. Proje kapsamında tesiste ihtiyaç duyulan yeraltı suyu kullanımı ile ilgili olarak 167 sayılı Yeraltı Suları Kanunu gereğince DSİ V. Bölge Müdürlüğü ne gerekli olan başvurular yapılacak olup, Yeraltı Suyu Arama ve Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi alınacaktır. İnşaat Aşamasında Su Kullanımı İnşaat aşamasında su kullanımı; - Çalışacak personelden kaynaklı - Sahada tozumayı engellemek amacıyla olacaktır. Çalışacak olan personelin su tüketimi: İnşaat aşamasında toplam 10 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. İller Bankası verilerine göre kişi başına günde 150 litre su kullanıldığı kabul edildiğinde su kullanım miktarı; 10 x 150 lt/gün = lt/gün = 1,5 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Tozumayı engellemek için su tüketimi: Tesiste inşaat aşamasında tozumayı engellemek amacıyla 2 m 3 /gün su kullanılacağı öngörülmektedir. 15

17 İşletme Aşamasında Su Kullanımı Hesabı İşletme aşamasında su kullanımı; Çalışacak Personelin Su İhtiyacını Karşılamak, Temizlik ve Dezenfeksiyon Yetiştirilecek Kümes Hayvanlarının Su İhtiyacını Karşılamak, Koku ve Toz Emisyonunu Önlemek Petlerde Soğutma Amaçlı olacaktır. Çalışacak olan personelin su tüketimi: İşletme aşamasında toplam 1 bakıcı (ailesi ile birlikte 4 kişi) çalıştırılması planlanmaktadır. İller Bankası verilerine göre kişi başına günde 150 litre su kullanıldığı kabul edildiğinde su kullanım miktarı; 4 x 150 lt/gün = 600 lt/gün = 0,6 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. Yıkama ve temizlik işlemlerinden kaynaklı su tüketimi: Kümeslerde üretim periyodunun ardından ara verilecek olup, ara verilen dönemde kümeslerin ve ekipmanların yıkanarak temizlenmesi işlemi gerçekleştirilecektir. Bu aşamada kümeslerin yıkanmasından kaynaklı atık su oluşumu söz konusu olacaktır. Tesiste yapımı planlanan kümeslerin toplam alanı 3.694,08 m 2 dir. Tesisin yıkanması için sarf edilecek ortalama su miktarı aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Hesaplama için Atıksu Arıtımının Esasları, Evsel, Endüstriyel Atıksu Arıtımı ve Arıtma Çamurlarının Kontrolü, Prof. Dr. İzzet ÖZTÜRK, Dr. Hacer TİMUR, Dr. Ufuk KOŞKAN Cadde yıkanması için su sarfiyatı baz alınmıştır. 1,5 lt/m 2 x 3.694,08 m 2 (yıkama ihtiyacı duyulan alan) = 5.541,12 lt = 5,54 m 3 /dönem (0,12 m 3 /gün) olacaktır. Yetiştirilecek olan kanatlı hayvanların su tüketimi:tesiste üretimde haftalara göre kullanılacak su miktarı ise Tablo 2. de verilmiştir. Tablo 2. Haftalara Göre Su Tüketim Miktarı Yetiştirme Dönemi Su Tüketimi (ml.kanatlı/gün) 1.Hafta 16 0,80 2.Hafta 27 1,35 3.Hafta 37 1,85 4.Hafta 46 2,30 5.Hafta 54 2,70 6.Hafta 59 2,95 6,5. Hafta 66 3,30 TOPLAM SU TÜKETİMİ Kaynak: (ERENSAYIN C., Tavukçuluk cilt:2 sayfa 510). Su Tüketimi (m kanatlı/gün) 15,25 m 3 /gün 16

18 Koku ve toz emisyonunu önlemek amacıyla su tüketimi: Tesiste koku ve toz emisyonunu önlemek amacıyla havalandırma çıkışlarına (fan çıkışlarına) su havuzları inşa edilecek ve fanlardan çıkan havanın davlumbazlar vasıtası ile bu havuzlara verilmesi sağlanacaktır. Su havuzlarında buharlaşma etkisi ile eksilen su, ilave edilmek suretiyle tamamlanacaktır. Koku ve toz emisyonunun önlenmesi amacıyla yaz aylarında buharlaşma miktarı daha fazla olacaktır. Su havuzlarında 1 dönemde yaklaşık olarak 1 m 3 (0,02 m 3 /gün) kullanılacağı öngörülmektedir. Petlerde kullanılacak soğutma suyu: Petlerde kullanılacak su miktarı sıcaklık ve mevsimsel faktörlere göre değişiklik göstermekle birlikte özellikle yaz aylarında petlerin kullanımı yaygındır. Bu nedenle yapılan hesaplamada 3 aylık yaz dönemi dikkate alınmıştır. Buna göre tesiste her bir kümeste ortalama 2 adet pet kullanılacak olup her bir kümes için ayda 50 lt su tüketimi beklenmektedir. Tesiste toplam 2 adet kümes planlanmakta olup her bir kümeste aylık 50 lt tüketim olduğu kabul edildiği takdirde 2 kümes için 3 ayda (45 gün olmak üzere 2 üretim dönemi) yaklaşık 300 lt (0,3 m 3 ) su tüketimi gerçekleşecektir. Bu miktar sürekli bir tüketim olmamakla birlikte en kötü senaryo göz önünde bulundurularak toplam su tüketimi hesaplamasına 0,003 m 3 / gün olarak dahil edilmiştir. Söz konusu tüketim sonucu herhangi bir atık su oluşumu söz konusu olmayıp petlerde devridaim olan suyun tamamı buharlaşma yolu ile kayba uğramaktadır. Tablo 3. İnşaat ve İşletme Aşamasında Su Tüketim Miktarları Kullanım Alanı İnşaat Aşaması Çalışacak olan personelin su tüketimi Tozumayı engellemek için su tüketimi İnşaat Aşamasında Toplam Su Tüketimi İşletme Aşaması Çalışacak olan personelin su tüketimi Kümeslerin yıkanmasından kaynaklı su tüketimi Yetiştirilecek piliçlerin su tüketimi Koku ve toz emisyonunu önlemek amacıyla su tüketimi Petlerde kullanılacak soğutma suyu İşletme Aşamasında Toplam Su Tüketimi Su Tüketimi (m 3 /gün) 1,5 m 3 /gün 2 m 3 /gün 3,5 m 3 /gün 0,6 m 3 /gün 0,12 m 3 /gün 15,25 m 3 /gün 0,02 m 3 /gün 0,003 m 3 /gün 15,99 m 3 /gün Enerji Kullanımı İşletme aşamasında tesiste enerji türü olarak elektrik enerjisi, tesiste yetiştirilecek civcivlerin yer alacağı kümeslerin soğuk dönemlerde ısıtılması ve idari bölümde personelin ısınması amacıyla ise katı yakıt (kömür) kullanılacaktır. Tesiste kullanılacak olan toplam katı yakıt (kömür) miktarı 15 ton/dönem olarak öngörülmektedir. Tesiste kullanılacak elektrik enerjisi; şehir elektrik şebekesinden karşılanacak olup, elektrik kesintilerine karşı tesiste 1 adet jeneratör bulunacaktır. Tesiste tüketilecek elektrik enerjisinin yaklaşık kw/yıl olacağı öngörülmektedir. Proje konusu tesis için yukarıda bahsedilen hususların dışında herhangi bir doğal kaynak kullanımı söz konusu olmayacaktır. 17

19 ç) Atık Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal Fiziksel ve Biyolojik Özellikleri Planlanan faaliyet için sahada halihazırda herhangi bir inşaat çalışması gerçekleştirilmemiştir. Proje kapsamında 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 1 adet idari bina (ofis, dinlenme odası, wc, duş, mutfak gibi kısımları içermektedir), 1 adet su deposu, 1 adet jeneratör odası, 1 adet güvenlik odası, 1 adet gübre çukuru, 2 adet sızdırmasız fosseptik çukuru ve 1 adet ölü çukuru için inşaat çalışması gerçekleştirilecektir. İnşaat aşamasının ardından; ünitelerin alanda yerleştirilmesi ve montaj işlemlerinin tamamlanmasını müteakip gerekli hazırlıklar yapılarak tesis işletmeye alınacaktır. Bu nedenle proje konusu faaliyetin çevresel etkileri rapor içeriğinde inşaat ve işletme olmak üzere 2 aşamada incelenecektir. A) İnşaat Aşamasında Oluşması Öngörülen Atıklar Faaliyetin inşaat aşamasında kazı ve arazi düzenleme işlemlerinden kaynaklı hafriyat atığı, inşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar ve atık su, kullanılacak iş makinelerinden kaynaklı gürültü ve toz emisyonu oluşumu söz konusu olacaktır. Söz konusu atık türleri ve miktarları her bir atık türü için ayrı başlıklar halinde aşağıda verilmiştir. Evsel Nitelikli Katı Atıklar: Projenin inşaat aşamasında toplam 10 kişinin çalıştırılması planlanmaktadır. Bu aşamada söz konusu personelin doğal ihtiyaçlarından kaynaklı evsel katı atık oluşumu söz konusu olacaktır. İnşaat aşamasında görevlendirilecek vasıfsız personel bölgeye yakın yerleşim birimlerinden temin edilecektir. Buna göre personelden kaynaklı oluşacak evsel katı atık miktarı; Φ = P x N formülü ile hesaplanmıştır. Burada ; Φ = Bir günlük toplam katı atık miktarı P = 1,34 kg/kişi-gün N = Personel sayısını ifade etmektedir. Φ = 1,34 kg/gün x 10 = 13,4 kg /gün olarak hesaplanmıştır. Ambalaj Atığı: İnşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklardan değerlendirilmesi mümkün olabilen cam, kâğıt-karton, plastik türü atıklar ile projenin inşaat aşamasında yapılacak çalışmalardan kaynaklı inşaat malzemeleri, tesisat malzemeleri ve kümes ekipmanlarına ait ambalaj atıklarının oluşması durumunda söz konusu atıklar; tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği nin 24. maddesi gereği ayrı ayrı toplanarak biriktirilecek ve çevre lisanslı ambalaj atığı alan tesislere verilerek geri kazanımı sağlanacaktır. 18

20 Sıvı Atıklar: İnşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı evsel nitelikli atıksu Faaliyetin inşaat aşamasında çalışacak vasıfsız personel bölgeye yakın yerleşim birimlerinden temin edilecektir. Bu aşamada sahada herhangi bir şantiye binası ve tesis kurulması söz konusu olmayacaktır. Sahada çalışacak personel doğal ihtiyaçlarını kendi evlerinde veya sahaya en yakın tesiste karşılayacaktır. Bu nedenle sahada inşaat aşamasında evsel nitelikli atıksu oluşumu söz konusu olmayacaktır. Hafriyat Atığı: Proje kapsamında yapılması planlanan ünitelere (kümesler, idari bina, su deposu vb. ) ait toplam kapalı alan 3.819,08 m 2 olarak belirlenmiş olup, söz konusu üniteler için 0,5 metre derinliğinde hafriyat çalışması yapılacaktır. Buna göre oluşacak hafriyat malzemesi miktarı; H = T.A. x h formülü ile hesaplanmıştır. Burada; H = Toplam Hafriyat Miktarı h = Derinlik T.A. = Taban Alanını ifade etmektedir. H= 3.819,08 m 2 x 0,5 m = 1.909,54 m 3 olarak hesaplanmıştır. Tesiste yapılması planlanan 2 adet sızdırmasız fosseptik çukuru için 3 m derinliğinde kazı çalışması yapılacak olup, sızdırmasız fosseptik çukurları için kullanılacak toplam alan 20 m 2 (10 m 2 x 2 adet fosseptik= 20 m 2 ) olarak belirlenmiştir. Buna göre oluşacak hafriyat malzemesi miktarı; H= 20 m 2 x 3 m = 60 m 3 olarak hesaplanmıştır. Tesiste yapılması planlanan 1 adet ölü çukuru için 2,2 m derinliğinde kazı çalışması yapılacak olup, ölü çukuru için kullanılacak toplam alan 20 m 2 olarak belirlenmiştir. Buna göre oluşacak hafriyat malzemesi miktarı; H= 20 m 2 x 2,2 m = 44 m 3 olarak hesaplanmıştır. Tesiste yapılması planlanan 1 adet gübre çukuru için 2,2 m derinliğinde kazı çalışması yapılacak olup, gübre çukuru için kullanılacak toplam alan 100 m 2 olarak belirlenmiştir. Buna göre oluşacak hafriyat malzemesi miktarı; H= 100 m 2 x 2,2 m = 220 m 3 olarak hesaplanmıştır. Oluşacak Toplam Hafriyat Miktarı = 1.909,54 m m m m 3 = 2.233,54 m 3 ~ m 3 Tesiste gerçekleştirilecek hafriyat çalışmalarının yaklaşık 3 ay (90 gün) içerisinde tamamlanması planlanmaktadır. Buna göre tesiste oluşacak günlük hafriyat miktarı, bölgedeki toprak yoğunluğunun 1,5 ton/m 3 olacağı varsayılarak aşağıdaki bağıntı ile hesaplanmıştır. 19

21 H gün (ton) = H / Çalışma Süresi ( gün) formülü ile; H= (2.234 m 3 / 90 gün ) x 1,5 ton/m 3 = 37,23 ton/gün olarak bulunmuştur. Söz konusu miktarın %20 sinin bitkisel toprak olacağı öngörülmüştür. Buna göre; Günlük Bitkisel Toprak Miktarı = 37,23 x 20/100 = 7,45 ton/gün Hafriyat Miktarı = 37,23 ton/gün 7,45 ton/gün = 29,78 ton/gün olarak hesaplanmıştır. Proje kapsamındaki inşaat çalışmalarının yaklaşık 3 ayda tamamlanması planlanmaktadır. İnşaat aşamasında çıkarılacak hafriyat malzemesinin tamamı sahaya ulaşımı sağlayan yollarda ve saha zemin çalışmalarında dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Saha yüzeyinden sıyrılan bitkisel toprak ise saha içerisinde inşaat aşamasında belirlenecek 250 m 2 lik alanda geçici olarak depolandıktan sonra tesis peyzaj unsurları ve rekreasyon çalışmalarında yeşil alan toprağı olarak yeniden değerlendirilecektir. Bitkisel toprağın hafriyat malzemesinden ayrı olarak depolanması ve muhafaza edilmesi işlemlerinde tarih ve sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği Madde 14. gereğince; Hafriyat toprağının çıkartılması sırasında doğal drenaj sistemleri korunacak ve olabilecek erozyona karşı önlem alınacaktır. Hafriyat toprağının çıkarılması esnasında hafriyat alanının yanındaki yapı ve mevcut altyapı sistemleri ve erozyona karşı gerekli önlemler alınacaktır.hafriyat sırasında bitkisel toprak alt topraktan ayrı olarak toplanacaktır. Derinliğine ve yapısına bağlı olarak kazılarak yeniden kullanılmak üzere yığılacaktır. Bitkisel toprağın depolanacağı yerin % 5 den fazla eğimli olmamasına özen gösterilecektir. Bitkisel toprağın saklanma sürecinde olabilecek kayıpları önlenecek ve toprağın kalitesi korunacaktır. Bitkisel toprağın uzun süre açıkta bırakılması durumunda ise yüzeyi çabuk gelişen bitkiler ile örtülecektir. Ayrı olarak depolanan bitkisel toprak park, bahçe, yeşil alan, tarım ve benzeri çalışmalarda tekrar kullanılacaktır. Faaliyetin inşaat aşamasında tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği esaslarına uyulacaktır. Proje kapsamında yapılacak hafriyat vb. her türlü faaliyet sırasında herhangi bir kültür ve tabiat varlığına rastlanılması durumunda, çalışma durdurularak 2863 sayılı Kanun'un 4. maddesi gereği ilgili makamlara haber verilecektir. Atık Yağ: Arazide çalışacak iş makinelerinin akaryakıt dolumu, yağ değişimi, bakım ve onarım işlemleri proje alanında yapılmayacak olup Ankara İli veya Beypazarı İlçesi'nde yer alan bakım onarım ve akaryakıt istasyonlarında gerçekleştirilecektir. Bu nedenle proje alanında iş makinelerinden kaynaklı atık yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır. Tıbbi Atık: Projenin inşaat aşamasında toplam 10 kişinin çalıştırılması planlanmakta olup inşaat aşamasında sahada çalışan personelin herhangi bir kaza sonucu yaralanması ve tıbbi müdahale gerektiren durumlarda ilk müdahale en yakın sağlık kuruluşunda yapılacaktır. Bu nedenle proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir. 20

22 Bitkisel Atık Yağ: Projenin inşaat aşamasında toplam 10 kişinin çalıştırılması planlanmakta olup, çalışacak olan personelin yemekleri dışarıdan hazır olarak temin edilecektir. Bu nedenle proje kapsamında inşaat aşamasında çalışacak personelden kaynaklı bitkisel atık yağ oluşumu söz konusu değildir. Emisyon: Arazi hazırlık aşamasında toz emisyonu hesabı İnşaat aşamasında kazı ve arazi düzenleme işlemlerinden kaynaklı bir miktar toz emisyonu oluşacaktır. Oluşacak emisyonlara ilişkin hesaplamalar aşağıda ayrı ayrı verilmiştir. Oluşacak tozun hesaplanması amacı ile; Tablo 4. te verilen emisyon faktörleri (S.K.H.K.K.Y Ek- 12 Tablo 12.6.) kullanılmıştır. Hesaplamada en kötü senaryo göz önünde bulundurularak kontrolsüz duruma ilişkin emisyon faktörleri dikkate alınmıştır. Tablo 4. Emisyon Faktörleri Kaynaklar Sökme Yükleme Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi) Boşaltma Depolama Kaynak : S.K.H.K.K.Y. Ek- 12 Tablo Emisyon Faktörleri ( kg/ton) 0,025 kg/ton 0,01 kg/ton 0,7 kg/km araç ton 0,01 kg/ton 5,8 kg/ton ha gün Proje kapsamındaki inşaat çalışmalarının yaklaşık 3 ayda tamamlanması planlanmaktadır. İnşaat aşamasında çıkarılacak hafriyat malzemesinin tamamı sahaya ulaşımı sağlayan yollarda ve saha zemin çalışmalarında dolgu malzemesi olarak kullanılacaktır. Saha yüzeyinden sıyrılan bitkisel toprak ise saha içerisinde inşaat aşamasında belirlenecek 250 m 2 lik alanda geçici olarak depolandıktan sonra tesis peyzaj unsurları ve rekreasyon çalışmalarında yeşil alan toprağı olarak yeniden değerlendirilecektir. Tesiste inşaat aşamasında yüzeyden alınacak toplam malzeme miktarı 37,23 ton/gün olarak hesaplanmıştır. Söz konusu malzemenin 7,45 ton/gün miktarlık kısmı bitkisel toprak geriye kalan 29,78 ton/gün miktarındaki kısmı ise hafriyat malzemesidir. Buna göre inşaat aşamasında 30 gün/ay ve 8 saat/gün çalışılacağı kabul edilirse bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi ile ilgili gerçekleştirilecek işlemlerden kaynaklı oluşması beklenen saatlik toz miktarları aşağıda ayrı ayrı hesaplanmıştır. i) Bitkisel Topraktan Kaynaklı Toz Hesabı: Günlük Bitkisel Toprak Miktarı: 7,45 ton/gün Saatlik Bitkisel Toprak Miktarı : 7,45 ton / 8 saat = 0,93 ton/saat olacaktır. Bitkisel toprak ile ilgili gerçekleştirilecek çalışmalar sonucu ortaya çıkacak toz miktarı Tablo 4 te verilen emisyon faktörleri dikkate alınarak aşağıda hesaplanmıştır. 21

23 Bitkisel Toprağın Sökülmesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı 0,93 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,023 kg/saat Bitkisel Toprağın Yüklenmesi Sırasında Oluşacak Toz Miktarı 0,93 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,0093 kg/saat Bitkisel Toprağın Geçici Depolama Sahasına Taşınması Yapılan hesaplamalarda en olumsuz şartlar göz önüne alındığından çıkarılacak olan malzemenin tamamının taşınılması düşünülmüştür. Çıkarılacak malzemenin tamamı tesis alanı içindeki yaklaşık 100 m mesafedeki geçici depolama sahasına taşınılacaktır. Bir kamyonun yaklaşık ton malzeme taşıması için sefer sayısı ~ 1 dir. Bir kamyon gidiş-dönüş olarak her seferde 200 m yol alacaktır. Çıkarılacak 0,93 ton malzeme için yaklaşık 32 saatte bir sefer yapılacaktır. 0,2 km/ 32 saat x 0,7 kg/taşıt-km = 0,14 kg / 32 saat = 0,004 kg/saat toz oluşumu söz konusu olacaktır. Bitkisel Toprağın Geçici Depolama Sahasına Boşaltılması 0,93 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,009 kg/saat Bitkisel Toprağın Depolanması Malzemenin depolanacağı alan 250 m 2 (0,025 ha) olarak planlanmıştır. Malzeme geçici depolama alanında 24 saat boyunca depolanacaktır. 0,025 ha x 7,45 ton x 5,8 kg/ton ha gün= 1,08 kg/ gün Saatlik Toz Miktarı: 1,08 kg/gün / 24 saat = 0,04 kg/saat Bitkisel Topraktan Kaynaklı Toplam Toz Miktarı = 0,085 kg/saat ii) Hafriyat İşleminden Kaynaklı Toz Hesabı: Günlük Hafriyat Miktarı: 29,78 ton/gün Saatlik Hafriyat Miktarı : 29,78 ton / 8 saat = 3,72 ton/saat olacaktır. Hafriyat ile ilgili gerçekleştirilecek çalışmalar sonucu ortaya çıkacak toz miktarı Tablo 5. te verilen emisyon faktörleri dikkate alınarak aşağıda hesaplanmıştır. Malzemenin Sökülmesi 3,72 ton/saat x 0,025 kg/ton = 0,09 kg/saat Malzemenin Yüklenmesi 3,72 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,037 kg/saat 22

24 Malzemenin Boşaltılması 3,72 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,037 kg/saat Hafriyat İşleminden Kaynaklı Toplam Toz Miktarı = 0,164 kg/saat Oluşacak Toplam Toz Miktarı: Bitkisel Topraktan Kaynaklı Toz Miktarı + Hafriyat İşleminden Kaynaklı Toz Miktarı Oluşacak Toplam Toz Miktarı: 0,085 kg/saat + 0,164 kg/saat = 0,249 kg/saat ~ 0,25 kg/saat tarih ve sayılı Resmi Gazete de yayınlanarak Yürürlüğe giren Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 de; Mevcut ve yeni kurulacak tesislerin bacalarından veya baca dışından atmosfere verilen emisyonların saatlik kütlesel debileri, mevcut tesisler için bacalarda ölçülerek, baca dışından atmosfere verilen emisyonlar ile yeni kurulacak tesisler için emisyon faktörleri kullanılarak tespit edilir. Saatlik kütlesel debi (kg/saat) değerleri aşağıdaki Tablo 2.1 de verilen değerleri aşması halinde, tesis etki alanında emisyonların Hava Kirlenmesi Katkı Değeri (HKKD) mümkünse saatlik, aksi takdirde, günlük, aylık ve yıllık olarak hesaplanır. ibaresi yer almaktadır. Söz konusu tabloda toz emisyonlarının Baca Dışındaki Yerlerden 1kg/saat ten fazla olması durumunda HKKD değerinin hesaplanması gerektiği belirtilmiştir. Söz konusu tesisinin arazisinin hazırlanması ve inşaat aşamasında oluşacak toz emisyonu miktarı toplam 0,25 kg/saat olarak hesaplanmıştır ve belirtilen sınır değerlerin altında kalması nedeni ile HKKD ile ilgili hesaplama yapılmamıştır. Kullanılacak iş makinelerinden kaynaklı emisyon hesabı İnşaat aşamasında çalışacak olan iş makinelerinde yakıt olarak motorin kullanılacak olup, sahada herhangi bir yakıt depolanmayacaktır. Kullanılacak olan iş makinelerinden kaynaklı emisyon miktarı Tablo 5' de verilmiştir. 23

25 Tablo 5. İş Makinelerinden Kaynaklanan Emisyon Miktarı İş Makinesi Güç (hp) Yakıt Tüketimi (kg/sa) Kamyon 200 8,7 Kepçe 90 4,0 Dozer 180 8,0 Vinç ,1 1lb = 0,4536 kg, 1000 kg =1 ton Kirletici Madde Emisyon Faktörü * (lb/hp-sa) * Kaynak: EPA AP 42, Fith Edition, Volume 1 Chapter 3: Table Emisyon Miktarı (lb/sa) Güç xe.f Emisyon Miktarı (kg/sa) Toplam Çalışma Süresi (90 günx 8 saat/gün) Toplam Emisyon (ton/90 gün) PM 10 0,0022 0,440 0, ,144 SO X 0, ,410 0, ,134 CO 0, ,336 0, ,436 NO X 0,031 6,200 2, ,025 VOC s 0, ,503 0, ,164 PM 10 0,0022 0,198 0, ,065 SO X 0, ,185 0, ,060 CO 0, ,601 0, ,196 NO X 0,031 2,790 1, ,911 VOC s 0, ,226 0, ,074 PM 10 0,0022 0,396 0, ,129 SO X 0, ,369 0, ,121 CO 0, ,202 0, ,393 NO X 0,031 5,580 2, ,822 VOC s 0, ,453 0, ,148 PM 10 0,0022 0,550 0, ,180 SO X 0, ,513 0, ,167 CO 0, ,670 0, ,545 NO X 0,031 7,750 3, ,531 VOC s 0, ,629 0, ,205 24