İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ DERSİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ DERSİ"

Umut Gökbakar
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KTÜ Harita Mühendisliği Bölümü İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ DERSİ DERS NO#5 KONU: - İşveren sorumlulukları ve Adli süreç - Cezai Sorumluluklar ve Hükümler - Hukuki sorumluluklar ve Sonuçları Yrd. Doç.Dr. H. Ebru ÇOLAK ecolak@ktu.edu.tr

4 İşyeri yangın çıkışı örnekleri..

5 İşyeri yangın çıkışı örnekleri..

6 Ülkemizde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğinden Sorumlu Kurum ve Kuruluşlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İş Sağlığı ve Güvenliği Merkezi (İŞGÜM) İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi (ÇAGSEM) Sağlık Bakanlığı Milli Savunma Bakanlığı Sosyal Sigortalar Kurumu Belediyeler Üniversiteler Verimlilik Genel Müdürlüğü Türk Standartları Enstitüsü Çalışma Hayatının Tarafları İşyeri İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Kurulları

7 4857 Sayılı İş Kanunun 80. maddesine göre İşyerlerinde İşçi Sağlığı ve Güvenliği Kurulları oluşturulur. İş güvenliği önlemlerini yerine getirmeyen işveren hukuki, idari ve cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalır. İşverenin hukuki sorumluluğu Borçlar Kanunu nun 332. maddesi 4857 Sayılı Kanunun 77. maddesine göredir.

8 İş Kazalarının Hukuki Sonuçları!!

9 İş Kazalarında Hukuk Davaları Sosyal Güvenlik Kurumunca Açılan Tazminat Davaları ( Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası na gereğince) Ölen işçinin yakınlarının veya kazalı işçi yaralanmış ise kendisinin açabileceği tazminat davaları (Borçlar Kanununa dayanılarak) Maddi Manevi Tazminat Davaları

10 İş kazalarında İşverenin Sorumluluğu İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir. İşverenin sorumluluğunun tespitinde kaçınılmazlık ilkesi dikkate alınır. (SGK Madde 21)

11 İş kazalarında Üçüncü Kişilerin Sorumluğu İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir. (SGK Mad.21)

12 Maluliyetle veya Yaralanma İle Sonuçlanan İş Kazalarında, Kazalı İşçi İçin Uygulanan Kesintiler (Caydırıcı Hükümler) Ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalının kusur derecesi esas alınarak, geçici iş görmezlik ödeneği veya sürekli iş görmezlik geliri üçte birine kadarı Kurumca eksiltilir. (SGK Md:22)

13 Kasdî bir hareketi yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan, hastalanan veya Kurumun yazılı bildirimine rağmen teklif edilen tedaviyi kabul etmeyen sigortalıya, yarısı tutarında ödenir.

14 Ceza sorumluluğu olmayanlar ile kabul edilebilir bir mazereti olanlar hariç, sigortalının iş kazası, meslek hastalığı, hastalık ve analık nedeniyle hekimin bildirdiği tedbir ve tavsiyelere uymaması sonucu tedavi süresinin uzamasına veya iş göremezlik oranının artmasına, malûl kalmasına neden olması halinde, uzayan tedavi süresi veya artan iş göremezlik oranı esas alınarak dörtte birine kadarı Kurumca eksiltilir.

15 Tedavi gördüğü hekimden, tedavinin sona erdiğine ve çalışabilir olduğuna dair belge almaksızın çalışan sigortalıya geçici iş göremezlik ödeneği ödenmez, ödenmiş olanlar da yersiz yapılan ödeme tarihinden itibaren 96 ncı madde hükümlerine göre geri alınır.

16 Borçlar Kanunu na Göre Açılan Hukuk Davaları Ve Sonuçları

17 İşçinin yaralanması veya meslek hastalığına tutulması halinde tazminat talebi: - Maddi Tazminat Talebi (BK 46) - Manevi Tazminat Talebi (BK 47)

18 İşçinin Ölmesi Halinde Tazminat Talepleri: - İşçinin geride kalan yakınlarının maddi manevi tazminat talepleri; - İşçinin yardımından mahrum kalan kişilerin destek yoksun kalma tazminat talepleri

19 a) İşçinin yaralanması veya meslek hastalığına tutulması halinde tazminat talebi: Zararlandırıcı kaza olayı sonucu işçinin hayatını kaybetmemiş olması nedeniyle, sadece kendisinin tazminat isteme hakkı vardır. Bu tazminat talebi maddi tazminat ve manevi tazminat talebi olarak ikiye ayrılır.

20 1) İşçinin maddi tazminat talebi; İşverenin, işçiyi gözetme borcuna uymaması, yani iş güvenliği tedbirlerini alması ve üçüncü kişilerin kusurlu davranışları sonucu, işçi uğramış olduğu cismani zararlarını Borçlar Yasasının 46/1. maddesi uyarınca bu kişilerden talep edebilir. 20

21 BK. Madde 46 - Cismani bir zarara düçar olan kimse külliyen veya kısmen çalışmaya muktedir olamamasından ve ileride iktisaden maruz kalacağı mahrumiyetten tevellüt eden zarar ve ziyanını ve bütün masraflarını isteyebilir. Eğer hükmün suduru esnasında, kafi derecede kanaat ile cismani zararın neticelerini tayin etmek mümkün değil ise; hükmün tefhimi tarihinden itibaren iki sene zarfında hakimin, tetkik salahiyetini muhafaza etmeğe hakkı vardır.

22 2) İşçinin manevi tazminat talebi: İş kazası veya meslek hastalığı sonucu işçi bir takım manevi zararlara da uğrayabilir. Burada iş kazası ve meslek hastalığı sonucu doğabilecek manevi zararlar söz konusu olduğundan, bu anlamda manevi zararları; iş kazası veya meslek hastalığı sonucu işçinin gördüğü tedaviler veya vücut tamlığında meydana gelen hasarlar nedeniyle çekmiş olduğu fiziki ve manevi açılar ile elem ve ızdırap sonucu ruhsal dengesinin bozulması veya yaşama zevkinin azalması olarak tanımlayabiliriz. Kazalının yaşadığı bu olumsuzlukların bir nebze giderilmesi, kendisinin manen rahatlatılması ve çektiklerinin unutturulması için en iyi yolun parasal tatmin olduğu düşüncesi ile manevi tazminat sistemi geliştirilmiştir. Bu tazminatın hukuki kaynağı BK. M.47'dir.

23 BK. Madde 47 - Hakim, hususi halleri nazara alarak cismani zarara düçar olan kimseye yahut adam öldüğü takdirde ölünün ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir.

24 b) İşçinin Ölmesi Halinde Tazminat Talepleri: İşverenin işçiyi gözetme borcuna aykırı davranması sonucu - iş güvenliği tedbirlerini almaması, üçüncü kişilerin kusurlu eylemleri sonucu - iş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan işçi bu nedenle hayatını kaybedebilir. Bu durumda maddi ve manevi tazminat davaları açma hakkı geride kalanlara aittir.

25 1 - İşçinin Yakınlarının Destek Yoksun Kalma Tazminatı İsteme Hakkı; İşçinin iş kazası, meslek hastalığı veya diğer hastalıklar nedeniyle hayatını kaybetmesi durumunda, onun yardımından (=desteğinden) mahrum kalan diğer kimseler Borçlar Kanununun 45. maddesinin son fıkrası uyarınca tazminat talebinde bulunabilirler. Türk hukuk sisteminde "Destekten yoksun kalma tazminatı" olarak adlandırılan bu tazminat türü, BK. 332/ son fıkrası uyarınca, işçinin ölümü halinde onun yardımından yoksun kalanlara da bir hak olarak tanınmıştır.

26 BK. Madde 45 - Bir adam öldüğü takdirde zarar ve ziyan, bilhassa defin masraflarını da ihtiva eder. Ölüm, derhal vuku bulmamış ise zarar ve ziyan tedavi masraflarını ve çalışmağa muktedir olamamaktan mütevellit zararı ihtiva eder. Ölüm neticesi olarak diğer kimseler müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları takdirde, onların bu zararını da tazmin etmek lazım gelir

27 2 - İşçinin ailesinin manevi tazminat isteme hakkı a) İşverenin işçiyi gözetme borcuna aykırı hareketi (İş güvenliği tedbirlerini almaması) ile üçüncü kişilerin kusurları sonucunda, işçi iş kazası veya meslek hastalığı sonucu hayatını yitirdiği takdirde, işçinin yakınlarının işverenden ve bu kişilerden manevi tazminat isteme hakları doğacaktır. Bu durumda manevi tazminat isteme hakkına sahip olanların çerçevesi, BK. M.47 de, ölünün ailesi olarak çizilmiştir. Ancak Türk hukuk sistemimizde ve Yargıtay ın kökleşmiş uygulamalarına göre, BK. 47. madde metninde yer alan "ailesi" ibaresi "yakınları" olarak kabul edilmiştir. Yakınlık kavramı içine, istisnai haller hariç ölünün ailesi girdiği gibi, kan ve sıhri hısımlık bağı olmayan nişanlı, evlatlık gibi diğer yakınlıklar da bu kapsama girebilmektedir.

28 BK. Madde 47 - Hakim, hususi halleri nazara alarak cismani zarara düçar olan kimseye yahut adam öldüğü takdirde ölünün ailesine manevi zarar namiyle adalete muvafık tazminat verilmesine karar verebilir.

Benzer belgeler

İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Olumsuz Sonuçları

İş Kazalarının ve Meslek Hastalıklarının Olumsuz Sonuçları Yetişmiş insan gücümüzü kaybı. Kısmı ya da tam iş göremez hale gelmiş özürlü bir kesim. Bu kesim genellikle ciddi psikolojik sorunlar yaşıyor.