RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ"

Can Türkay
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ Rickets and Osteomalacia; Vitamin D eksikliğine bağlı kemik hastalıklarıdır. Çocuk yaşta ortaya çıkarsa Riketsiya, erişkin yaşta ortaya çıkarsa Osteomalazi denir. Vitamin D eksikliğine bağlı olarak kemiklerde mineral kaybı olur ve kemikler zayıflar, yumuşar, şekli bozulur, çabuk kırılır, zor iyileşir. Riketsiya neden olur? Riketsiya ve Osteomalazi vitamin D eksikliği sonucu olur. Vitamin D eksikliği: Kötü beslenme, Güneş görmeme, Anormal Vitamin D metabolizması, Alınan vitamin D ye karşı vücut direnci var ise ortaya çıkar. Vitamin D vücutta kalsiyum ve fosfat metabolizmasını düzenler. Kemiklerdeki kalsiyum ve fosfat miktarını belirler. Vitamin D yağda eriyen bir vitamindir hem gıdalar ile alınır hem de vücutta güneş ışığı ile üretilir. Et, süt, balık, balık yağı ve mantar vitamin D açısından zengin besinlerdir. Riketsiya ve Osteomalazi nin en büyük sebebi yeterli D vitamini alamamaktır. Bununda en büyük sebebi yetersiz beslenme, yeterli güneş ışığı görmemektir. Laktoz intoleransı olanlarda D vitamini emilimi bozukluğu ve hastalık görülür. Nadiren vitamin D emilimi ve metabolizmasını bozan hastalıkalra bağlı Riketsiya ve Osteomalazi ler görülür: Böbrek problemlerine bağlı: Genetik bir böbrek problemi olan vitamin D ye

Riketsiya ve Osteomalazi vitamin D eksikliği sonucu olur.

2 dirençli raşitizm, Renal tubüler asidoz, kemik kalsiyumu kaybedilir, Kronik böbrek yetmezliği ( D vitamin metabolizması bozulur), Diyaliz hastaları, İnce barsak hastalıklarında Vitamin D emilimi bozulur, Karaciğer ve pankreas hastalarında, Kanser hastalarında, Bazı ilaçlara bağlı olarak: Fenitoin, fenobarbital, dilantin gibi epilepsi ilaçları, Asetazolamid, Amonyum klorür, Disodyum etidronat, Fluoride tedavisi, Bazı zehirlenmelerde: Kadminyum, Kurşun, Aluminyum, Bayat tetrasiklin zehirlenmelerinde D vitamini metabolizması bozularak Osteomalazi ve raşitizm ortaya çıkar. Raşitizm kimlerde görülür? Raşitizm ve Osteomalazi daha çok : Güneş görmeyen insanlarda, 6 ay 2 yaş arası çocuklarda, Uzun süreli anne sütü alan çocuklarda ( anne sütünde D vitamini azdır), D vitamini takviyesi almayan, Kötü beslenen çocuklarda, yaş arası yaşlılarda, Laktoz intoleransı olup D vit. Takviyesi almayanlarda, Ailede Riketsiya öyküsü olanlarda hastalık daha fazla görülür.

etidronat, Fluoride tedavisi, Bazı zehirlenmelerde: Kadminyum, Kurşun, Aluminyum, Bayat tetrasiklin zehirlenmelerinde D vitamini metabolizması bozularak Osteomalazi ve raşitizm ortaya çıkar.

3 Raşitizm belirtileri nelerdir? Kemik ağrıları, Kemiklerde hassasiyet, İskelet deformiteleri, eğrilikleri, Çarpık bacak, O veya X deformiteleri, Kuş göğsü deformitesi, Omurga eğrilikleri, Büyüme geriliği, kısa boy, Kolay kemik kırıkları, zor iyileşme, Diş anormallikleri, Dişlerde gecikme ve çarpıklık, Çabuk diş çürümesi, İştahsızlık, kilo kaybı, Uyuma zorluğu, uykuya dalma problemi, Kas gelişiminde gerilik, kaslarda zayıflık, Geç yürüme. Raşitizm teşhisi nasıl konur? Hastanın şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcı olur. Riketsiya ve Osteomalazi düşünülen hastalardan aşağıdaki testler istenir: Kanda 25 hidroksi vitamin D, İdrar tahlili, Kan ve idrarda Kalsiyum, Kan ve idrarda Fosfat, Alkali Fosfataz, PTH bakılır. Görüntüleme yöntemleri ile kemik grafileri çekilir. Raşitizm tedavisi nasıl yapılır? Raşitizm ve Osteomalazi tedavisi hem altta yatan sebebin tedavisi hemde bozulmuş olan kemiklerin düzeltilmesi, şikayetlerin giderilmesi şeklindedir. Altta yatan sebebin tedavisi:

kırıkları, zor iyileşme, Diş anormallikleri, Dişlerde gecikme ve çarpıklık, Çabuk diş çürümesi, İştahsızlık, kilo kaybı, Uyuma zorluğu, uykuya dalma problemi, Kas gelişiminde gerilik, kaslarda

4 Diyete ek olarak; Vitamin D eklenmiş süt ürünleri, Vitamin D den zengin gıdalar ile beslenme ( balık, yumurta vb.), Vitamin D ile birlikte kalsiyum ve fosfat takviyesi, Biyoaktif vitamin D verilmesi, Güneş ışığı takviyesi yapılır. Semptomların tedavisi amacıyla: Kemik deformitelerini engelleyici gereçler ve korseler, İleri vakalarda kemik deformitelerinin cerrahi olarak düzeltilmesi gerekebilir. Raşitizm den korunma Korunma: Raşitizm ve osteomalaziden korunmak için; Vitamin D den zengin süt ve süt ürünleri kullanılması, Vitamin D ile birlikte kalsiyum, fosfor ve mineral takviyesi, Güneş ışığı, günde 15 dakika güneş banyosu yeterlidir, koyu tenli kişilerin daha uzun süre kalması gerekir, Uzun süre anne sütü alan bebeklere D vitamini takviyesi gerekir. Referanslar: 1. American Academy of Pediatrics 2. American Dietetic Association 3. About Kids Health 4. Alberta Children s Services 5. Balk SJ; Council on Environmental Health; Section on Dermatology. Ultraviolet radiation: a hazard to children and adolescents. Pediatrics. 2011;127(3):e

Semptomların tedavisi amacıyla: Kemik deformitelerini engelleyici gereçler ve korseler, İleri vakalarda kemik deformitelerinin cerrahi olarak düzeltilmesi gerekebilir.

5 6. Berkow R, Beers MH, Fletcher AJ, Bogin RM. The Merck Manual of Medical Information Home Edition. New York, NY: Simon and Schuster, Inc; Centers for Disease Control and Prevention website. Available at: Accessed July 14, Grant WB, Boucher BJ. Requirements for Vitamin D across the life span. Biol Res Nurs. 2011;13(2): Rickets. US National Library of Medicine website. Available at: Accessed July 14, Rickets: what it is and how it s treated. Family Doctor.org website. Available at: special/bone/902.html. Updated September Accessed July 14, Wagner CL, Greer FR, American Academy of Pediatrics Section on Breastfeeding, American Academy of Pediatrics Committee on Nutrition. Prevention of rickets and vitamin D deficiency in infants, children, and adolescents. Pediatrics. 2008;122: KALSİTONİN Calcitonin; Tiroit bezinin içinde yer alan C hücrelerinden salgılanır. İnsanlardaki tam vazifesi bilinmemekle beraber kalsiyum metabolizmasında rol almaktadır. Paratiroit hormon (PTH) ve D vitamininin aksine çalışır. Kalsitonin ne için bakılır? Tiroit bezinin içinde yer alan Medüller tiroit kanseri

US National Library of Medicine website. Available at: http://www.nlm.nih.gov/. Accessed July 14, 2009. 10. Rickets: what it is and how it s treated. Family Doctor.org website.

6 sırasında kalsitonin artar. Hastalığın teşhisinde kalsitonin testi önemlidir. Multipl Endokrin Neoplazi ( MEN ) denilen bir gurup hastalığın tanısında kullanılır, Ensülinoma denilen ensülin salgılayan pankreas tümöründe yükselir, Akciğer kanserlerinin bazı çeşitlerinde yükselir, VİP oma denilen bir pankreas tümöründe yükselir. Kalsitonin için normal değerler: Normal Kalsitonin miktarı 10 pg/ml dir. Kalsitonin artışı ne anlama gelir? İnsülinoma, Akciğer kanseri, Tiroit Medüller kanseri, VİP oma. İlaç olarak kalsitonin kemikten kalsiyumun çözülmesini ve kemiklerin zayıflamasını engellediğinden aşağıdaki kemik hastalıklarının tedavisinde kullanılır: Hiperkalsemi, Osteoproz, Paget hastalığı D VİTAMİNİ

bazı çeşitlerinde yükselir, VİP oma denilen bir pankreas tümöründe yükselir. Kalsitonin için normal değerler: Normal Kalsitonin miktarı 10 pg/ml dir.

7 25-Hidroksi Vitamin D3; Vitamin D; 25-OH Vitamin D; Calcidiol; 25-Hidroksikolekalsiferol; D vitamini yağda eriyen bir vitamindir. Yeterli güneş görürse vücutta da üretilir. Güneş vitamini diye de bilinir. 25- OH Vit. D laboratuvar testi vücutta ne kadar D vitamin olduğunu gösteren en doğru testtir. Böbreklerde 25 OH vitamin D aktif hale getirilir ( 1-25 Hidroksi vitamin D). Aktif hale gelen Vitamin D vücudun kalsiyum ve fosfat dengesini kontrol eder. Test aç karnına alınman kandan yapılmalıdır. Balık, balık yağı, et, süt, yumurta ve mantar D vitamini açısından zengin besinlerdir. D-vitamini testi kanda yapılır. D-Vitamini Testi neden yapılır? Vücuttaki D vitamini miktarını ölçmek için yapılır. D-Vitamini normal değeri: Erişkin: ng/ml dir. D vitaminini düşüren sebepler: Güneş görmemek, Yeterli D vitamini alamamak, Karaciğer ve böbrek hastalıkları, Kötü beslenme, Bazı ilaçlar Fenitoin, Fenobarbital, Rifampin. Çok uzun süre anne sütü ile beslenen, güneş görmeyen çocuklarda D vitamini eksikliği sık görülür. D vitamini eksikliği kanserlere neden olabilir ( bkz: D vitamini eksikliği ). Eksikliğinde çocuklarda riketsiya erişkinlerde osteomalazi denen kemik hastalıkları ortaya çıkar. Aşırı D

Böbreklerde 25 OH vitamin D aktif hale getirilir ( 1-25 Hidroksi vitamin D). Aktif hale gelen Vitamin D vücudun kalsiyum ve fosfat dengesini kontrol eder. Test aç karnına alınman kandan yapılmalıdır.

8 vitamini alınması zehirlenmeye neden olur. Referanslar: 1. Weng FL, Shults J, Leonard MB, Stallings VA, Zemel BS. Risk factors for low serum 25-hydroxyvitamin D concentrations in otherwise healthy children and adolescents. Am J Clin Nutr. 2007;86(1): ce-risk-of-common-health-concerns. 3. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM, Recker RR, Heaney RP. Vitamin D and calcium supplementation reduces cancer risk: results of a randomized trial. Am J Clin Nutr. 2007;85(6): NqqB2nhBE.. Specker BL, Valanis B, Hertzberg V, Edwards N, Tsang RC. Sunshine exposure and serum 25-hydroxyvitamin D concentrations in exclusively breast-fed infants. J Pediatr 1985;107(3):

com/bone-and-joint/vitamin-d3-higher-doses-redu ce-risk-of-common-health-concerns. 3. Lappe JM, Travers-Gustafson D, Davies KM, Recker RR, Heaney RP.

Benzer belgeler

RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ

RAŞİTİZM VE OSTEOMALAZİ Rickets and Osteomalacia; Vitamin D eksikliğine bağlı kemik hastalıklarıdır. Çocuk yaşta ortaya çıkarsa Riketsiya, erişkin yaşta ortaya çıkarsa Osteomalazi denir. Vitamin D eksikliğine