KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA POLİTİKALARI

Transkript

1 KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA POLİTİKALARI 1

2 ÖNLEME TANIMLAR Yürütülen işten kaynaklanan, çalışanların sağlığını veya işyerinin güvenliğini etkileyen tehlikeler sonucu oluşacak zararların alınan tedbirler ile meydana gelmemesini sağlamak, engel olmaktır. KORUMA Alınmış önlemlere rağmen, çalışanların sağlığını ve işyeri güvenliğini tehlikeye sokan bir olay meydana gelmesi halinde, çalışanları ve işyerini tehlikeden uzak tutmak ve savunma amacı ile alınmış mücadele tedbirlerinin tümüdür. 2

3 ÖNLEME VE KORUMANIN ÖNEMİ Çalışma hayatındaki olumsuz faktörler: Fiziksel Kimyasal Biyolojik Psiko-sosyal İSG çalışanı ve çalışma ortamını korumayı hedefler İş kazaları %98 önlenebilir, % 2 Kaçınılmaz olarak değerlendirilmektedir. Mesleki hastalıklar tümüyle (%100) önlenebilir 3

4 İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YAKLAŞIMI İSG nde amaç Sağlık koşullarını iyileştirmek Güvenlik koşullarını iyileştirmek 4

5 İŞ YERİNDEKİ RİSKLERLE MÜCADELE 1-Riski ortadan kaldırmak 2-Riski izole etmek (sınırlandırmak) 3-Toplu korumaya öncelik vermek 4-Kişisel koruma yapmak 5

6 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları 6

7 Çalışanların Sağlık ve Güvenlik Risklerinden Korunmasında En Etkin Yöntem Riski kaynağında kontrol altına almaktır Bunun mümkün olmadığı durumlarda ortama yönelik farklı yöntemler devreye girmelidir Bütün bu yöntemlerin etkili olmadığı hallerde, en son korunma yöntemi olarak KKD kullanımı önerilmelidir ÖNLEMEK, KORUMAK HER ZAMAN DAHA KOLAYDIR VE MALİYETİ DÜŞÜKTÜR 7

8 Toplu Korunma Örnekleri Tehlikesiz olanla değiştirme Yalıtım Koruyucu/koruma içine alma Yerel havalandırma Yerel aydınlatma Makine koruyucuları Genel havalandırma Genel aydınlatma İklimlendirme İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları 8

9 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI 1- Kaynağa Yönelik Korunma Uygulamaları Riski yok etme Tehlikesiz olanla değiştirme (İkame) Yalıtım Koruyucu/koruma içine alma Lokal havalandırma Yerel aydınlatma Makine koruyucuları 9

10 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI 2- Ortama Yönelik Korunma Uygulamaları Genel havalandırma Genel aydınlatma İklimlendirme İşaretleme/sınırlama Uyarı levhaları 10

11 SAĞLIK VE GÜVENLİK KORUNMA UYGULAMALARI 3-Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim İşe giriş sağlık muayenesi Periyodik sağlık muayeneleri Geri dönüş sağlık muayeneleri Rehabilitasyon çalışmaları Kişisel koruyucu donanımlar 11

12 KİŞİYE YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI Kaza istatistikleri, kazaların büyük bir kısmının el-kol, ayak ve başta meydana geldiğini göstermektedir. O halde bu uzuvların korunması ile kazaların büyük bir kısmı önlenmiş olacaktır İş Kazaları Sonucu Oluşan Yaraların Vücuttaki Yeri

13 KİŞİYE YÖNELİK KORUMA UYGULAMALARI İşyerinde alınmış olan teknik tedbirler ile, işyerindeki tehlikelerin tamamen önlenmesi veya tümü ile yokedilmesi veya yeterince azaltılması mümkün olamaz ise veya tehlikenin gerçekleşmesi halinde, işçileri (kişileri) korumak için Çalışanlara kişisel koruyucu ekipman verilir Çalışanlar bu ekipmanların kullanımı konusunda eğitilir Çalışanların bu ekipmanları kullanılması sağlanır ve takip edilir 13

14 KİŞİYE YÖNELİK KORUNMA UYGULAMALARI KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR Kişisel koruyucu donanımların kullanımı, işçileri mesleki yaralanmalardan ve hastalıklardan korumayı amaçlayan çalışmaların son aşamasını oluşturur. Kişisel koruyucu donanım, risklerin, toplu korumayı sağlayacak teknik önlemlerle veya iş organizasyonu ve çalışma yöntemleriyle önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda kullanılmalıdır. Başvurulması gereken son çaredir. 14

15 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIM Çalışanı yürütülen işten kaynaklanan; sağlık ve güvenliği etkileyen bir veya birden fazla tehlikeye karşı koruyan çalışan tarafından giyilen, takılan veya tutulan bu amaca uygun olarak tasarımı (ve imalatı) yapılmış tüm alet araç, gereç ve cihazları tanımlar. 15

16 Aşağıda belirtilenler, yukarıda tanımı yapılan kişisel koruyucu donanımdan sayılmaz: Özel olarak çalışanın sağlığını ve güvenliğini korumak üzere yapılmamış sıradan iş elbiseleri ve üniformalar, Acil kurtarma servislerinin kullandıkları ekipman, Askerlerin, polislerin ve diğer kamu güvenlik güçlerinin giydiği ve kullandığı kişisel koruyucular, Kara taşımacılığında kullanılan kişisel koruyucular, Spor ekipmanı, Nefsi müdafaayı veya caydırmayı hedefleyen ekipman, Riskleri ve istenmeyen durumları ikaz eden, taşınabilir cihazlar.

17 İŞVERENİN VE İŞÇİLERİN KORUYUCU DONANIM KONUSUNDAKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİ İşyerinin özelliğinden kaynaklanan tüm tehlikelerin, alınan teknik tedbirlerle veya iş örgütlenmesi ve çalışma yöntemleri ile önlenemediği veya tam olarak sınırlandırılamadığı durumlarda işveren, işçilere kişisel koruyucu donanım temin etmek, kullanımı konusunda bilgilendirmek ve kullandırmakla yükümlüdür. İşçiler, kendilerine verilen koruyucu donanımları, uygun biçimde ve kendilerine verilen bilgi doğrultusunda kullanmak ve belirli süre ile korumak zorundadırlar. 17

18 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLARIN NİTELİKLERİ Kendisi ek tehlike yaratmadan ilgili riski önlemeye uygun olacaktır, İşyerinde var olan koşullara uygun olacaktır, Kullanan işçinin sağlık durumuna ve ergonomik gereksinimlerine (bedensel ihtiyaçlarına) uygun olacaktır, Gerekli ayarlamalar yapıldığında kullanana tam uyacaktır. 18

19 Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı Kişisel koruyucu donanımlar, Kişisel Koruyucu Donanım Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak tasarlanmış ve üretilmiş olmalıdır. Tüm kişisel koruyucu donanımlar; Tam koruma sağlamalıdır. Kendileri bir tehlike kaynağı olmamalıdır. Kullanılan vücut kısımlarına ve yapılan işe tam uygunluk sağlamalıdır. Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratik olmalıdır. İşyeri koşullarına uygun olmalıdır.

20 Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı Birden fazla riskin bulunduğu ve aynı anda birden fazla kişisel koruyucu donanımın kullanılmasının gerektiği durumlarda, bu kişisel koruyucu donanımların bir arada kullanılması uyumlu olmalı ve risklere karşı etkin olmalıdır. Kişisel koruyucu donanımların kullanım koşulları özellikle kullanım süreleri, riskin derecesine ve maruziyet sıklığına, işçinin çalıştığı yerin özelliklerine ve kişisel koruyucu donanımın performansına bağlı olarak belirlenmelidir.

21 Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel koruyucu donanımların, zorunlu hallerde birkaç kişi tarafından kullanılması halinde, bu kullanımdan dolayı sağlık ve hijyen problemi doğmaması için her türlü önlem alınmalıdır. Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından ücretsiz verilmeli, bakım ve onarımdan ve/veya ihtiyaç duyulan elemanlarının değiştirilmelerinden sonra, hijyenik şartlarda muhafaza edilmeli ve kullanıma hazır bulundurulmalıdır. Kişisel koruyucu donanımlar talimatlara uygun olarak kullanılmalı ve talimatlar işçiler tarafından anlaşılır olmalıdır.

22 Kişisel Koruyucu Donanımların Seçimi ve Kullanımı İşveren, işçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun şekilde kullanmaları için her türlü önlemi almalıdır. İşçilere verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman etkili şekilde çalışır durumda olmalı, temizlik ve bakımı yapılmalı ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilmelidir. İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu donanımları aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak kullanmalıdır. İşçiler kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi bir arıza veya eksikliği işverene bildirmelidir.

23 Kişisel koruyucu donanımları kullanan kişiler; * Korunmanın gerekliliğini, koruyucunun başka korunma yönteminin yerine veya yanı sıra kullanılmasının nedenlerini ve bunu kullanarak sağlayacakları yararı anlamış olmalıdırlar. * Korunma olmadığında (KDD kullanılmadığında) oluşacak maruziyetin sonuçları konusunda bilgilendirilmelidir. * Kişisel koruyucu donanımların kullanım kuralları ve hangi durumlarda amaca uygun ve etkili çalışmayacağı da açık bir biçimde anlatılmalıdır.

24 Etkili bir kişisel korunma sağlamak için verilecek eğitimde; Kişisel koruyucu donanım kullanılmasını gerektiren riskin önlenmesi için alınan önlemler, Bu önlemlere rağmen sürmekte olan riskin düzeyi ve olası olumsuz sağlık güvenlik etkileri, Kişisel koruyucu donanım ile çalışma zorunluluğunun, bu olumsuz etkileri önleme çabasından kaynaklandığı, Kişisel koruyucunu donanımın; Hangi etkilere karşı koruma sağladığı, nasıl kullanılacağı, Bakımının ve temizliğinin nasıl yapılacağı, Nerede ve nasıl saklanacağı, anlatılmalı ve uygulamalı olarak gösterilmelidir.

25 KİŞİSEL KORUYUCU DONANIMLAR I. BAŞ KORUYUCULARI II. KULAK KORUYUCULARI III. GÖZ VE YÜZ KORUYUCULARI IV. SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI V. GÖVDE VE KARIN BÖLGESİ KORUYUCULARI VI. EL VE KOL KORUYUCULARI VII. AYAK VE BACAK KORUYUCULARI VIII. CİLT KORUYUCULARI IX. VÜCUT KORUYUCULARI

26 BAŞ KORUMA POTANSİYEL TEHLİKELER Sıçrama, sızıntı ve damlama Asit, kostik ve diğer zehirli kimyasallar gözler ve deri için yakıcıdır. Elektrik Şok ve yanıklar

27 Baret Sizi Nasıl Korur? Başa gelen darbelere direnç gösterir, Şok darbeleri emer, Elektrik şoklarına karşı yalıtkandır, Kimyasal sıçraması, dökülmesi, damlasına karşı, kafatası, yüz, boyun ve omuzlar için siperdir.

28 Baret Kullanımı Kırılmış çatlamış ve çok eskimiş olan baretleri asla kullanmayın! yenisi ile derhal değiştirin!

29 İŞİTME KORUYUCULAR GÜRÜLTÜ Birçok işyerinde rastlanan ciddi bir problemdir. Araştırmalar yüksek seviyede gürültünün, işitme kaybına sebep olduğunu ispatlamıştır. İşitme kaybı aşamalı bir prosestir ve diğer mesleki rahatsızlıklardan daha geç/zor fark edilir. İşitme kaybı, kalıcı / tedavisi olmayan bir rahatsızlıktır.

30 İşitme Koruyucu Ekipman Tipleri Çok sayıda işitme koruyucu ekipman bulunur. En çok kullanılan tipler: Köpük tıkaçlar PVC tıkaçlar Muff tipi kulaklıklar İşitme koruyucu ekipmanlar, uygun kullanıldıkları takdirde, işitme kaybını önlerler.

31 İşitme Koruyucu Ekipmanlar Ne Zaman Kullanılmalıdır? 80 db (A) (En düşük maruziyet eylem değeri) gürültü seviyesine maruz kalınması halinde çalışanın ulaşıp kullanabileceği bir yerde kulak koruyucu bulundurulmalı. 85 db(a) (En yüksek maruziyet eylem değeri) gürültü seviyesine maruz kalınması halinde kulak koruyucu ekipman kullandırılmalıdır. Daha yüksek gürültü maruziyetlerinde kullanılan işitme koruyucuları çalışanın kulağındaki ses şiddetini 87 db(a) (maruziyet sınır değeri) şiddetine düşürüyor olması gerekmektedir. Sahada kulak koruyucu ekipman takılması gereken alanlar açıkça işaretlenmiş ise, bu alanlarda kulak koruyucu ekipman kullanılması gerekmektedir.

32 İşitme Koruyucu Ekipmanların Bakımı Köpük kulak tıkaçları : Kullanmadığınız sürelerde temiz ve kuru bir yerde saklayın. Yıpranması, kirlenmesi halinde, yenisini temin edin. PVC kulak tıkaçları : Kullanmadığınız sürelerde, temiz ve kuru bir yerde saklayın. Kirlenmesi halinde, sabunlu suyla yıkayıp, kurulayın. Yıpranması halinde, yenisini temin edin. Muff tipi kulaklıklar : (Manşon Tip) Kullanmadığınız sürelerde, temiz ve kuru bir yerde saklayın. Kulaklığın etrafında çatlak, delik, yarık, vb. olmadığını kontrol edin. Yıpranması, hasar görmesi halinde, yenisini temin edin.

33 GÖZ KORUYUCULAR

34 Potansiyel Tehlikeler Taşlama, kumlama oyma, çekiçleme gibi işlemlerden kaynaklanan, uçan ince partiküller gözünüze kaçarak zarar verebilir. Gaz, buhar ve sıvı haldeki tehlikeli kimyasal maddeler gözlere zarar verebilir. Herhangi bir kimyasal madde ile çalışmaya başlamadan önce mutlaka Güvenlik Bilgi Formunu okuyun.

35 Potansiyel Tehlikeler Sallanan zincir, halat ve kablolar, Atılan ve düşen aletler, Bıçak, makas, kalem, vb. kesici ve batıcı aletler, Bir cismin üzerine düşme Ergimiş metalle çalışılan işletmelerde, sıçraması sonucu ciddi göz hasarları oluşabilir.

36 Potansiyel Tehlikeler Elektrikle çalışılan ortamlarda, ark ve kıvılcım sıçraması sonucu gözlerde ciddi hasarlar oluşabilir. Kaynak, metal kesme gibi işlemler ve fırınların yakınlarında çalışma, gözlerin ısı ve ışınlara maruz kalmasına neden olur.

37 Solunum Sisteminin Korunması Üretim veya çalışma alanlarında meydana gelen toz, metal tozları, çözücüler (solventler) duman, gaz, buhar, sis, çalışanların solunum sistemini olumsuz etkiler. Silis, amyant, kömür tozları gibi zararlılar pnömokonyoz olarak adlandırılan akciğer hastalığına neden olurlar. Bu ve benzer zararlıların, maksimum konsantrasyon değerlerini geçmeleri durumunda, uygun aspirasyon (havalandırma, kirli havayı temiz havayla değiştirme) sistemleri kullanılmalı ya da bu tip çalışmaların kapalı ünitelerde yapılması sağlanmalıdır. Ancak bu sistemlerin kurulamadığı veya yetersiz kaldığı durumlarda, solunum sistemi koruyucularının kullanılması gerekmektedir.

38 Temiz hava sağlayan solunum cihazları Temiz hava sağlayan solunum cihazları, çalışana bir hortum yardımıyla hava tüpünden sıkıştırılmış temiz hava sağlar. Bu işlem yüze sımsıkı oturan cihazlar yardımıyla yapılır. Hava beslemeli solunum cihazları Takılıp çıkarılabilen kaynak maskesi bulunduran solunum cihazları Dalgıç donanımı ve elbisesi Oksijen oranının yetersiz olduğu kapalı alanlarda kullanılmalıdır.

39 Ortamda solunan havayı temizleyen solunum cihazları Ortamda solunan havayı temizleyen solunum cihazları, soluduğumuz havadaki parçacıkları filtreleyerek tehlikeli maddeleri temizler. Toz zerreciklerini, metal zerreciklerini, sisi, dumanı solunum havasından filtre ederek kişiye temiz hava sağlar. Bunlar çeyrek, yarım ve tam yüz maskeleridir.

40 Kimyasal filtre tipi maskeler: Havada bulunan toz, gaz, duman ve toksin partiküllere karşı kullanılır, Zararlı gazlar ve partiküller, aktif granül kömür tarafından emilerek reaksiyona sokulur. Gazların özelliklerine göre filtre seçimi yapılmalıdır.

41 3- Toz maskeleri: Genellikle, selülozik elyaftan yapılmış basit maskelerdir, (0,2 5 mikron) arasındaki tozlara karşı kullanılır, Kullanma süresi çok kısadır, sadece ağız ve burun bölgesini kapatır.

42 SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI Ekipman sadece iş için gerekli uygun korumayı sağlamayı gerektirmemekte; aynı zamanda kullanıcı için maruz kalınan süre boyunca giyilebilecek kadar konforlu olmalıdır.

43 SOLUNUM SİSTEMİ KORUYUCULARI Bu sebeple; Kişisel koruyucu donanımların seçimi iyi yapılmalı ve kullanması gerekenler doğru belirlenmelidir. Kullanması gerekenlere teslim edilmeli ve konu ile ilgili olarak kullanıcılar bilgilendirilmeli teorik ve pratik eğitim sağlanmalıdır. Gerektiği şekilde kullanımın sağlanması için, örnek olunmalı, kullanıcılar teşvik edilmeli ve denetim sağlanmalıdır. Kişisel koruyucu donanımlar, gerektiğinde yenilenmelidir.

44 SOLUNUM KORUMA SİSTEMİ SEÇİMİNDE 4 ADIM Tehlikeleri tanımlayın (toz, metal dumanı, gaz, buhar v.b.) Riski değerlendirin. Güvenlik standartlarına göre tehlike seviyelerini değerlendirin ve cilt, göz gibi diğer korumaları dikkate alın. Doğru solunum maskesini seçin. (atılabilir, yarım yüz maskesi, tam yüz maskesi, motorlu, hava beslemeli sistemler) Kullanım eğitimi. (Solunum korumasını en uygun şekilde sağlamak için)

45 EL KORUYUCULARI POTANSİYEL TEHLİKELER Travmatik Yaralanmalar Araç ve makinelerin keskin kenarları Zımba, tornavida, çivi, vb. delici nesneler Elin makineye kaptırılması Temasla Oluşan Yaralanmalar Kostik, asit ve diğer zehirli kimyasallar Biyolojik maddeler Elektrik kaynakları ve aşırı sıcak-soğuk yüzeyler

46 POTANSİYEL TEHLİKELER EL KORUYUCULARI Tekrarlanan Hareketler Uzun süre aynı el hareketinin tekrarlanması, tekrarlı hareket problemleri yaratır. Bu problemler, ellerde uyuşma, karıncalanma, ağrı ve tutma gücünde zayıflama, olabilir. SGK verilerine göre 2012 yılında meydana gelen iş kazasının si el yaralanması ile sonuçlanırken bunun ı parmak yaralanması şeklinde olmuştur.

47 EL KORUYUCULARI Mutlaka yapılacak işe uygun eldiven kullanın. Kimyasallar için vinil ve neopren eldiven, Elektrik işi için özel izolasyon eldivenleri, Mekanik işler için deri eldiven Yüksek sıcaklık için ısıya dayanıklı eldiven. Kesilmeye karşı çelik örgü eldiven.

48 AYAK KORUYUCULAR Potansiyel Tehlikeler Çarpma, batma Ağır cisimlerin düşmesi, yuvarlanması Keskin cisimlerin batması Kimyasal madde dökülmesi, sıçraması Asit, kostik ve eriyik metallerin ayakkabı ve botlara dökülmesi ve kimyasal ve ısı yanıklarına sebep olması

49 AYAK KORUYUCULAR Potansiyel Tehlikeler Elektrik Çarpması Elektrikle çalışılan mekanlarda ciddi şok ve yanıklar Aşırı sıcak, soğuk ve nem Ayakta donma, yanma Kayma Yağ, su, sabun ve diğer kimyasalların yaratabileceği kayma ve düşme

50 AYAK KORUYUCULAR Uygun Emniyet Ayakkabısının giyilmesi Çelik burun, ayağınızı düşen maddelerden korur. Tabanı desteklenmiş ayakkabılar, ayağınızı batmalardan korur. Latex/Lastik ayakkabılar kimyasal maddeler ve kaygan yüzeyler için uygundur. Elektrik dirençli ayakkabılar, elektrikle çalışılan alanlarda izolasyon sağlayarak, şokları ve yanmaları önler. İletken ayakkabılar, patlayıcı maddelerle çalışılan yerlerde, insan vücudunda oluşan statik elektriğin, tehlikesiz bir şekilde, toprağa iletilmesi için kullanılır. Kıvılcım çıkarmayan ayakkabılar patlayıcı madde imalinde, parlayıcı ortamlarda, benzin ve hidrokarbon bulunan tankların temizlenmesinde güvenle kullanılır.

51 ANCAK AMACINA UYGUN VE DOĞRU KULLANIMLARI HALİNDE KKD LER KORUYUCU OLURLAR.