11. SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI MODERN ATOM TEORİSİ 1. ÜNİTE ÇÖZÜMLERİ

Transkript

1 . SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI MODERN ATOM TEORİSİ. ÜNİTE ÇÖZÜMLERİ Sayfa soru Dalton atom modeli atomun bölünemeyeceğini ön gördüğü için, atomun daha küçük taneciklerden oluştuğunu açıklayamaz. (I yanlış) Faraday ın elektrik akımı ile bileşikleri ayrıştırması atomun daha küçük parçacıklardan oluştuğunu gösterir. (II doğru) Crooks un vakumlu tüp içinde gazları elektrikle etkileştirmesi sonucunda oluşan ışınların artı (+) yüklü kutup tarafından çekilmesi bu ışınların eksi ( ) yüklü olduğunu gösterir. (III doğru) (Cevap A) Sayfa soru 6 Elektronlar, pozitif yüklü protonların çevresinde dolanırlar ifadesinin Thomson atom modeli ile hiçbir ilgisi yoktur. (B yanlış) Diğer seçenekler Thomson atom modeli ile ilgili bilgilerdir. Sayfa soru 7 Rutherford atom modeli ile ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa soru Katot ışınları eksi ( ) yüklüdür (I yanlış) Katot ışınları eksi ( ) yüklü olduğu için pozitif (+) kutba doğru saparlar. (II doğru) Katot ışınlarının madde türü ile bir ilgisi yoktur. (III doğru) Sayfa soru 3 I ve II doğru, III yanlıştır. Sayfa soru 8 Thomson a göre protonlar ve nötronlar atomun çekirdeğinde bulunmazlar. (I yanlış) Rutherford atom modeli için verilen bilgiler doğrudur. (II ve III doğru) Sayfa 6 soru 9 frekans c j. m dalga boyu olduğu için; ışık hızı Sayfa soru Tüm bilgiler doğrudur cm/s 5.0.m s cm/ s m / s 5 cm Sayfa soru 5 Kanal ışınlarının yükü artı olduğu için katot ışınlarına göre ters yönde ve daha az saparlar. (B yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. Sayfa 6 soru 0 c j. m ilişkisinde; cm/s j cm 0 j 30. cm/ s 80, cm hertz

2 Sayfa 8 soru Siyah cisim ışıması ve fotoelektrik olay, ışığın tanecik modeliyle açıklanabilir. (I ve II doğru) Işığın bir ortamdan başka bir ortama geçişte kırılması, ışığın tanecik modeliyle açıklanamaz. (III yanlış) Sayfa 8 soru Işığın dalga boyu (m) ne kadar büyükse dalganın frekansıda (o) o derece düşüktür. (m c o ) (E yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. Sayfa 8 soru 3 Siyah cisim ile ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa 8 soru Fotoelektrik olay ışığın tanecik özelliği ile açıklanan bir olaydır. (II yanlış) Diğer öncüller doğrudur. Sayfa soru 7 Rydberg eşitliğiyle ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa 3 soru 8 Tek elektronlu atom veya iyonlar için bir enerji düzeyinin enerjisi, E n, 80. n n & E n 3 & E 3 8 den hesaplanır. 80,. 80, , joule,.0 9 joule DE E E 3 &, (,.0 9 ), joule Sayfa 3 soru 9 a) E n, 80. n n & E n 3 & E 3 8 den 80,. 80, ,5.0 9 joule,.0 9 joule DE E 3 E,.0 9 ( 5,5.0 9 ) 3, joule Sayfa soru 5 Planck kuantum teorisine göre enerji sürekli ve kesiksiz taşınmaz. (II yanlış). Diğerleri doğrudur. Sayfa soru 6 Kesikli spektrumlarda tek renkli görüntü oluşmaz. (C yanlış) Diğerleri doğrudur. b) DE h.j c j. m & j c m 3, joule 6, joule.s.j ,. joule j,57.0 hertz ,. joule. s c) cm/s,57.0 /s.j j cm/ s cm 57,. 0 / s

3 Sayfa 3 soru 0 I. n 5 E 5 n E, 80. 5, , joule, joule E E 5 E 0, (, ) E 0,9.0 9 joule II. n E, joule n 3 E 3, ,.0 9 joule E E E 3, (,.0 9 ) E, joule Sayfa 5 soru a). enerji düzeyine yapılan ışımalar Lyman serisinde yer alacağından x ve y. b). enerji düzeyine yapılan ışımalar Balmer serisinde yer alacağından z ve r. c) 3. enerji düzeyine yapılan ışımalar Paschen serisinde yer alacağından t ve u. d). enerji düzeyine yapılan ışımalar Brackett serisinde yer alacağından q. Sayfa 5 soru 3 III. E 5 0, joule E 3,.0 9 joule E E 5 E 3 0, (..0 9 ) E, joule Açığa çıkan enerjiler: III > II > I Örneğin n. yörüngedeki elektron için; Lyman. yörünge: 8, 80. E 0,3.0 8 joule 8, 80. E,8.0 8 joule E E E 0,3.0 8 (,8.0 8 ), joule Sayfa 3 soru ϑ R. f p n i nd n i iç yörünge n d dış yörünge R sabit sayı.den.ye ϑ R. d n 3R 0,75 R 3.den.ye ϑ R. d n 5R 0,3 R den.ye ϑ 3 R. d n 8R 0,88 R 3 9 ϑ 3 > ϑ > ϑ Balmer. yörünge: E 0,3.0 8 joule 8, 80. E 0,5.0 8 joule E E E 0,3.0 8 ( 0,5.0 8 ) 0,.0 8 joule Paschen 3. yörünge: E 0,3.0 8 joule 8, 80. E 3 0,.0 8 joule 3 E E E 3 0,3.0 8 ( 0,.0 8 ) 0,.0 8 joule Lyman > Balmer > Paschen L > B > P (Cevap A) 3

4 Sayfa 5 soru Yüksek bir enerji seviyesinden düşük bir enerji seviyesine geçişte enerji emisyonu olur. (I ve III doğru) Sayfa 3 soru 9 Kuantum sayılarıyla ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa 8 soru 5 E h.o E 6, E 3,.0 9 Sayfa 3 soru 30 Manyetik kuantum sayısı ile spin kuantum sayısı arasında m, m ilişkisi yoktur. (III yanlış). s (I. ve II. öncüller doğrudur.) Sayfa 8 soru 6 a) E h. j ve c j. m bağıntıları birleştirildiğinde; E h. c m formülünden E 6, b) c j. m formülünden, j j 7. 0,8.0 9 joule 0 5,8.0 /s Sayfa 8 soru 7 I. c ϑ. λ formülünde dalga boyu (λ) ile frekans (ϑ) ters orantılı olduğundan mavi ışığın dalga boyu küçük ise frekansı büyüktür. (I. yanlış) II. E h. ϑ formülünde frekansı büyük olan ışığın enerjisi de büyük olur. (II. doğru) III. Enerjisi yüksek olan ışık metalden daha kolay elektron koparır. (III. doğru) Sayfa 33 soru 3 n 3 ise elektronun baş kuantum sayısı 3 tür. (I doğru) Manyetik kuantum sayısı (m, ) ile yan kuantum sayısı (,) arasında m,, + ilişkisi vardır. m, olması,, olmasıyla mümkündür., olduğunda elektronlar d orbitallerinde bulunmaz, p orbitallerinde bulunur. (II yanlış) Bir elektronun dönme yönü (m s ) + veya olabilir. (III doğru) Sayfa 33 soru 3, olduğunda elektronlar p orbitallerinde bulunur. m, değeri ise (, + ) bağıntısından 3 bulunur. m, 3 olduğunda, 0, + değerini alır. Sayfa 33 soru 33 Sayfa 8 soru 8 nm.0 9 m E h. c m 6, d alt enerji düzeyinde 3 değeri baş kuantum sayısı (n) nı verir. n 3 tür., değeri n bağıntısından 3 bulunur., olunca m, değeri (, + ) bağıntısından 5 bulunur. m, ;,, 0, +, + değerini alır.

5 Sayfa 33 soru 3 n 3 enerji düzeyinde toplam elektron sayısı n bağıntısı ile bulunur. (3) 8 elektron bulunur. (E yanlış) Diğer seçenekler doğrudur. Sayfa 37 soru 37 s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 p 3 Atom numaras 33 dür. ( ) Sayfa 37 soru 38 Sayfa 3 soru 35 n +, değeri büyük olan orbitalin enerjiside yüksektir. 3p için n +, 3 + n 3 p için, dir. s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 p p orbitallerinde 6 elektron bulunur. p için n +, + 5 n Sayfa 38 soru 39 I s için n +, n 5 s için, 0 dır. n +, değerlerinin eşit olması durumunda n sayısı büyük olan orbitalin enerjiside (5s > p) yüksek olur. 3p < p < 5s olur. (Cevap A) s s p 6 3s 3p 6 s 0. orbital. yörüngede olduğu için çekirdeğe uzaklığı en fazladır. (I. doğru) II. 3.,. ve 5. orbitaller. yörüngede; 7., 8. ve 9. orbitaller 3. yörüngededir. Çekirdekten uzaklaştıkça yörüngelerin enerjisi artacağı için 3. yörüngedeki orbitaller daha yüksek enerjilidir. (II. yanlış) III.. orbital çekirdeğe en yakın orbitalin enerjisi en az, hızı en yüksektir. (III. yanlış) (Cevap A) Sayfa 3 soru 36 s için, 0, p için,, d için, dir. d, 5p ve 6s için n +, değerlerini bulalım. Sayfa 38 soru 0 s s p 6 3s 3p 6 s d için n +, + 6 5p için n +, d 0 p 6s için n +, n +, değerleri eşit olduğundan n sayısı büyük olan orbitalin enerjiside yüksek olur. d < 5p < 6s olur. Elektron dizilişleri yazılırken en düşük enerjili orbitalden başlanarak elektronlar orbitallere yerleştirilir. d 5p 6s olur. p orbitallerinde toplam elektron bulunuyor. Atom numarası elektronlar toplanınca 3 bulunur. (I doğru) 5 tam dolu orbital bulunur. (II yanlış) d orbitallerinde toplam 0 elektron bulunur. (lll doğru) 5

6 Sayfa 38 soru K atomunun elektron dizilimi 9 [ 8 Ar] s dir. (D yanlış) Sayfa 3 soru 6 X+ iyonunda 0 elektron bulunur. (l doğru) Y+ : s s p 6 3s 3p 6 s 3d Sayfa soru 5 P: s s p 6 3s 3p 3 En son enerji düzeyindeki p orbitalleri yarı dolu (p 3 ) olduğu için küresel simetrik özelliği gösterir. (l doğru). enerji düzeyinde s p 6 8 tane elektron bulunur. (ll doğru) 6 tane tam dolu, 3 tane yarı dolu orbitali vardır. (lll doğru) buradan elektron koparılır. Y+ : s s p 6 3s 3p 6 s 3d olur. (ll yanlış) Z: s s p 6 3s 3p 6 s 3d buradan elektron 3d orbitaline geçer. Z: s s p 6 3s 3p 6 s 3d 5 olur. (lll doğru) Sayfa soru 3 9 Cu atomunun elektron dağılımında s deki elektron 3d 9 orbitaline gider ve kararlı duruma geçer. 9 Cu: s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 s orbitallerinde 7 elektron bulunur. (B yanlış) Sayfa soru Uyarılmış bir atom temel hale geçerken elektron sayısı değişmez. (lll yanlış). l. ve ll. öncüller doğrudur. Sayfa soru 5 Na elementi l. durumdan ll. duruma geçerken dışarıdan enerji alır yani uyarılır. (C yanlış) Sayfa soru 7 elektron kopar. 5 X+ : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 5 3d 5 ile sonlanır. veya elektron kopar. X+ : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 5 3d 5 ile sonlanır. olabilir. Atom numarası veya 5 olabilir. (l yanlış). 5 X+ de s orbitallerinde 7 elektron bulunur. X+ de s orbitallerinde 6 elektron bulunur. (ll yanlış) Nötr halde her iki atomda en son enerji düzeyinde (3d 5 ) bulunan d orbitalleri yarı dolu olduğu için küresel simetrik özellik gösterir. (lll doğru) 6

7 Sayfa soru 8 30 Zn+ : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 elektron buradan kopar. 30 Zn+ : s s p 6 3s 3p 6 3d 0 olur. (E yanlış) Sayfa soru 9 0 Ca+ : s s p 6 3s 3p 6 s elektron kopar. 0 Ca+ : s s p 6 3s 3p 6 olur. 5 T3 : s s p 6 3s 3p 3 Sayfa 8 soru 5 A grubu 0 X: s s p 6 3s 3p 6 s. periyot Sayfa 8 soru A grubu X : 8 s s p. periyot p ile bittiği için periyottaki s ve p orbitallerindeki e sayılarının toplamı kadar A grubu olur. 3 elektron gelir. 5 T3 : s s p 6 3s 3p 6 olur. (D doğru) Sayfa soru 50 9 X : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 olur. 9 X+ olduğunda s deki elektron kopar. 9 X+ : s s p 6 3s 3p 6 3d 0 olur. (D doğru) Sayfa 8 soru A grubu X : 7 s s p 6 3s 3p 5 3. periyot p ile bittiği için periyottaki s ve p orbitallerindeki e sayılarının toplamı kadar A grubu olur. Sayfa 9 soru 55 + A grubu X: 3 s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 p. periyot Sayfa 8 soru 5 Son yörüngedeki e r. p ile bittiği için periyottaki s ve p orbitallerindeki e sayılarının toplamı kadar A grubu olur. X : s s Son orbital A ya da B r. r.. periyot A grubu. s ya da p ile biterse periyottaki elektronların toplamı kadar A grubu, d ya da f ile biterse B grubudur. Sayfa 9 soru A grubu X: s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 p 6 elektron. periyot 7

8 Sayfa 9 soru 57 5 Mn : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 5 Mangan 7B grubu d ile bitti i için d deki elektronlar ile periyottaki elektronlar n toplam kadar B grubu denir. En büyük bafl kuant say s oldu u için. periyot Sayfa 5 soru 60 Na : s s p 6 3s 3. periyot A S : 6 s s p 6 3s 3p 3. periyot 6A Cl : 7 s s p 6 3s 3p 5 3. periyot 7A K : 9 s s p 6 3s 3p 6 s. periyot A Na 6 S 7 Cl 9 K 3. periyot. periyot ÇAP ARTAR AZALIR r K > r Na > r S > r Cl Sayfa 5 soru 6 Sayfa 9 soru Zn : s s p 6 3s 3p 6 s 3d 0 Çinko. periyot B yerine B grubu denir. B Na+ Mg+ 3 Al3+ e 0 e 0 e 0 elektron say lar eflit iken proton say s çok olan taneci in çap en küçüktür. r Na + > r Mg + > r Al 3+ (Cevap A) Sayfa 5 soru 59 7 N : s s p 3. periyot 5A 8 O : s s p. periyot 6A 9 F : s s p 5. periyot 7A Sayfa 53 soru 6 5 P3 6 S 7 Cl e 8 e 8 e 8 r P 3 > r S > r Cl 5A 6A 7A N O F Sayfa 53 soru 63 7 Cl 9 K+ 0 Ca+. 8 r N > r O > r F bulunur. r Cl > r K + > r Ca + 8

9 Sayfa 53 soru 6 Ar olduğuna göre; 8 a) X 6A, 3. periyot X 6 Y 7A, 3. periyot Y 7 Z A,. periyot Z + 9 T A,. periyot T + 0 b) X 6, Y, Z +, 7 9 e 8 p 6 e 8 p 7 e 8 p 9 e 8 p 0 T + 0 Sayfa 55 soru 66 X : [ Ne] 5 0 3s 3p 3 3. periyot 5A grubu 6 Y : [ 0 Ne] 3s 3p 3. periyot 6A grubu Z : [ Ne] 7 0 3s 3p 5 3. periyot 7A grubu Elementler aynı periyottadır. Periyotta soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artar ancak küresel simetri özelliğinden dolayı, A > 3A ve 5A > 6A şeklindeki durum da unutulmamalıdır. İyonlaşma enerjileri aynı periyotta A < 3A < A < A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklindedir. İE X < İE Y < İE Z (Cevap A) e 8 n. r X > r Y > r Z + > r T + c) Z T ÇAP X Y AZALIR 3. periyot. periyot Sayfa 56 soru 67 X : [ He] s. periyot A grubu Y : [ 0 Ne] 3s 3. periyot A grubu 0 Z : [ 8 Ar] s. periyot A grubu Verilen elementler aynı gruptadır. Bir grupta yukarıdan aşağıya inildikçe iyonlaşma enerjisi azalacağı için; İE Z < İE Y < İE X ARTAR r Z > r T > r X > r Y Sayfa 53 soru 65 I. Periyodik cetvelde aynı grupta aşağıya inildikçe çap artacağından r X > r Y dir. (I. doğru) II. X : 8 Ar s 0 Y : 0 Ne 3s 3p X+ e 8 7 Y e 8 r Y > r X + III. Çap küçüldükçe elektron başına düşen çekim gücü artacağından X + de daha fazladır. (III. doğru) Sayfa 56 soru 68 5 X : [ 0 Ne] 3s 3p 3 3. periyot 5A grubu 6 Y : [ 0 Ne] 3s 3p 3. periyot 6A grubu 7 Z : [ 0 Ne] 3s 3p 5 3. periyot 7A grubu Elementler aynı periyottadır. Periyotta soldan sağa doğru iyonlaşma enerjisi artar ancak küresel simetri özelliğinden dolayı, A > 3A ve 5A > 6A şeklindeki durum da unutulmamalıdır. İyonlaşma enerjileri aynı periyotta A < 3A < A < A < 6A < 5A < 7A < 8A şeklindedir. İE Y < İE X < İE Z 9

10 Sayfa 56 soru 69 I. 6 X : [ He] s p. periyot A grubu 7 Y : [ He] s p 3. periyot 5A grubu Z : [ He] 8 s p. periyot 6A grubu Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe iyonlaşma enerjisi artar. Küresel simetriden dolayı (5A > 6A) iyonlaşma enerjilerindeki değişikliğe dikkat edilmelidir. Bu yüzden; İE X < İE Z < İE Y. Il.. iyonlaşma enerjisinde + yüklü iyondan elektron kopar. Bu yüzden + yüklü iyonların elektron sayısına göre grup bulunup düşünülür. 6 X+ 5e s s p. periyot 3A grubu 7 Y+ 6e s s p. periyot A grubu 8 Z+ 7e s s p 3. periyot 5A grubu Sayfa 57 soru 70 7 N3 8 O 9 F elektron sayıları eşit (0 elektron) elek tron sa yı la rı eşit ken pro ton sa yı sı büyük olan iyon dan (iyon çapı en küçük) elek tron ko par mak en zordur. İE N 3 < İE O < İE F Sayfa 57 soru 7 (Cevap A) Na+ Mg+ 3 Al3+ elektron sayıları eşit (0 elektron) elek tron sa yı la rı eşit ken pro ton sa yı sı bü yük olan iyo ndan elektron koparmak en zordur. 3A A 5A X + Y + Z +. periyot ARTA X + Y + Z + lll. 3. iyonlaşma enerjisinde iyon + yüklüdür. Ve + yüklü iyondan elektron kopartılır. Bu yüzden + yüklü iyonun elektron sayısına göre grup bulunur, iyonlaşma enerjileri karşılaştırılır. 6 X+ e s s. periyot A grubu İE Na + < İE Mg + < İE Al 3+ Sayfa 57 soru 7 7 Cl 9 K+ 0 Ca+ elektron sayıları 8 dir. Elektron sayıları eşitken proton sayısı büyük olan iyondan elektron koparmak en zordur. İE Ca + > İE K + > İE Cl 7 Y+ 5e s s p. periyot 3A grubu 8 Z+ 6e s s p. periyot A grubu A 3A A X + Y + Z +. periyot Y + X + Z + ARTAR A > 3A r.) Sayfa 58 soru 73 X. İE de X+ dan elektron koparmak, Y 3. İE de Y+ dan elektron koparmak için gereken enerjiler karşılaştırılırsa; X+ ve Y+ elektron sayıları eşittir. (0) Proton sayısı çok olanın iyonlaşma enerjisi büyüktür.. İE X < 3. İE Y 0

11 Sayfa 58 soru 7 I.. periyodun soygazı 0 Ne dur. (I. doğru) 9 Xk e 0 Yt e 0 Zm e 0 k t + m + II. İzoelektronik taneciklerden proton sayısı çok olanın çapı küçük olacağından X k > Y t > Z m dir. (II. yanlış) III. Çap arttıkça iyonlaşma enerjisi (elektron koparmak için verilmesi gereken enerjidir.) azalacağından Sayfa 6 soru 78 X : [ 0 Ne] 3s 3p 3. periyot A grubu 5 Y : [ 0 Ne] 3s 3p 3 3. periyot 5A grubu Z : [ Ne] 6 0 3s 3p 3. periyot 6A grubu Elementler aynı periyottadır. Periyodik cetvelde aynı periyotta (8A grubu hariç) soldan sağa elektronegatiflik artacağı için; EN X < EN Y < EN Z Z m > Y t > X k dır. (III. yanlış) (Cevap A) Sayfa 6 soru 79 Sayfa 58 soru 75 X elementinin 3.İE ile.ie arasındaki fark çok Artar.. büyüktür. Bu durum X elementinin elektronunu daha kolay verebileceğini gösterir. Bu yüzden Xin değerlik elektron sayısı dir. Y elementinin.ie ile 3.İE arasındaki fark çok büyüktür. Bu yüzden Y nin değerlik elektron sayısı 3 tür. Z elementinin İE değerleri arasında büyük farklar olmayıp birbirine yakın değerlerdir. Bu durumda Z nin değerlik elektron sayısı bilinemez. (X:, Y: 3, Z: Bilinemez) Sayfa 59 soru 76 7 X : [ 0 Ne] 3s 3p 5 3. periyot 7A grubu 35 Y : [ 8 Ar] s 3d 0 p 5. periyot 7A grubu 53 Z : [ 36 Kr] 5s d 0 5p 5 5. periyot 7A grubu X, Y ve Z elementleri aynı gruptadır. Bir grupta aşağıya inildikçe elektron ilgisi azalacağı için; E.N (Elektronegatiflik). Artar. A) Yukarıda ve sağda olan L en elektronegatiftir. (doğru) B) En aşağıda olan X in elektronegatifliği en azdır. (yanlış) C) En aşağıda ve solda olan X in yarıçapı en büyüktür. (doğru) D) Periyotta soldan sağa iyonlaşma enerjisi artar. M nin en büyüktür. (doğru) E) Grupta aşağıya doğru iyonlaşma enerjisi azalacağı için N nin en küçüktür. (doğru) Eİ X > Eİ Y > Eİ Z Sayfa 6 soru 77 9 X : [ He] s p 5. periyot 7A grubu 7 Y : [ 0 Ne] 3s 3p 5 3. periyot 7A grubu 35 Z : [ 8 Ar] s 3d 0 p 5. periyot 7A grubu Bir grupta aşağıya doğru inildikçe elektronegatiflik azalacağı için; EN X > EN Y > EN Z Sayfa 6 soru 80 I. Aynı periyotta soldan sağa doğru elektronegatiflik artacağından en fazla olan Z en az olan X dir. (I. yanlış) II. Atom yarıçapı aynı periyotta soldan sağa azalacağından en fazla olan X, en az olan Z dir. (II. doğru) III. Aynı periyotta soldan sağa doğru elektron ilgisi artacağından en fazla olan Z, en az olan X tir. (III. yanlış)

12 Sayfa 63 soru 8 Metal hidroksitler bazdır. Metallerin bulunduğu bir grupta aşağı inildikçe metal hidroksitlerin bazlık kuvvetleri artar. Be(OH) < Mg(OH) < Ca(OH) Sayfa 63 soru 8 Metal hidroksitler baz, ametal hidroksitler asittir. Na Ca S Cl Metal Ametal hidroksitleri baz r. hidroksitleri asittir. Sayfa 70 soru 86 Z nin atom numarası 5 dir. 5 Z: s s p 6 3s 3p 6 s 3d 5 Z nin elektron dizilişindeki son terim d 5 dir. Metal olup eksi ( ) değerlik alamaz. (B yanlış) Sayfa 7 soru 87 p orbitalinde elektron bulunduran element...s p A grubunda bulunur. Bileşiklerinde, + dahil ve arasında değerlik alır. (B yanlış) Sayfa 6 soru 83 Elektronegatiflik azaldıkça OH kopar, bu da bazlık kuvvetinin fazla olduğunu gösterir. Elektronegatifliği en küçük olan X in oluşturduğu XOH ın bazlık kuvveti en fazladır. Bazlık kuvvetleri, XOH > YOH > ZOH olur. Sayfa 6 soru 8 Soldan sağa doğru periyodik cetvelde bazlık kuvveti azalıp, asitlik kuvveti artacağından; Cl(OH) 7 > S(OH) 6 > P(OH) 5 Sayfa 6 soru 85 X, A grubunda olup metaldir ve hidroksiti bazik özellik gösterir. (I doğru) Y ile X aynı grupta (A) bulunur. Ancak X in elektronegatifliği Y den daha küçüktür. Dolayısıyla X in hidroksit bileşiğinin bazlık kuvveti Y ninkinden daha büyük olur. (II doğru) Z, 7A grubunda olup ametaldir ve hidroksiti asidik özellik gösterir. (III doğru) Sayfa 7 soru 88 X in atom numarası 3 tür. 3 X: s s p 6 3s 3p 3. periyot, 3A grubunda bulunur. En dış yörüngedeki 3 elektronu vererek +3 yüklü iyon oluşturur. (I doğru) Y nin atom numarası 9 dur. 9 Y: s s p 5. periyot, 7A grubunda bulunur. Yükseltgenme basamağı dir. Y ametaldir ve metal olan X ile iyonik bağlı bileşik oluştururken yüklü iyon oluşturur. (II doğru) Z nin atom numarası dir. Z elementi 3. periyot A grubunda bulunur. Y ise ametaldir ve. periyotta bulunur. Z nin elektron alma eğilimi Y den daha azdır. (III yanlış) Sayfa 7 soru 89 A grubu metalleri doğada elementel halde değil, bileşikleri halinde bulunurlar. (l yanlış) ll ve lll doğrudur.

13 Sayfa 7 soru 90 Ne elementi 8A grubunda olup soygazdır ve bileşik oluşturamaz (A doğru) Mg elementinin elektron dağılımı s ile biter, s bloku elementidir ve metaldir. Metal oksiti olup baziktir. (B doğru) S elementinin elektron dağılımı p ile biter, p bloku elementidir ve ametaldir. Ametal oksiti asidiktir. (C doğru) Ca ve Mg elementleri A grubunda bulunurlar. Ca elementinin periyot numarası daha büyük olduğu için Mg den daha aktiftir. (D yanlış) V elementi 5B grubunda olup, geçiş elementidir. Farklı pozitif yükseltgenme basamaklarında bulunur. (E) doğru) Sayfa 7 soru 9 Aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe ametallerin aktifliği artar. M nin ametalik aktifliği N ninkinden daha azdır. (B yanlış) Z metalinin atom yarıçapı X ve T den daha büyüktür ve aktifliğide fazladır. (A doğru) Z metal, N ametaldir ve aralarında iyonik bağlı bileşik oluşur. (C doğru) Y soygazdır ve bileşik oluşturmaz (D doğru) M ve N ametaldir ve aralarında kovalent bağlı bileşik oluşur. (E doğru) Sayfa 73 soru 9 X ve Z A grubunda olup, alkali metaldir. (A doğru) M, 3A grubunda olup +3 yükseltgenme basamağında bulunur. (B doğru) M metal, N ise ametaldir. Aralarında iyonik bağlı bileşik oluşur. (C yanlış) W, 5. periyotta bir geçiş elementidir ve elektron dağılımı d orbitali ile biter. (D doğru) Y 8A grubunda olup soygazdır ve bileşik oluşturamaz. (E doğru) Sayfa 73 soru 93 A grubundaki elementlerin atom numaraları arttıkça atom yarı çaplarıda artar, dolayısıyla aktiflikleri artar. (l yanlış) Elektron dağılımları ns ile biter ve metal oldukları için oksitleri baziktir. (II, III doğru) (Cevap A) Sayfa 73 soru 9 Geçiş elementleri periyodik cetvelin. periyodundan itibaren atom numarası olan Sc elementi ile başlar. (l doğru) Periyodik sistemin A ve A grupları arasında element bulunmaz. (ll yanlış) Geçiş elementleri bileşiklerinde değişik (+) yükseltgenme basamaklarında bulunurlar. (lll yanlış) (Cevap A) Sayfa 7 soru 95 Z ve Y ametaldir. Aynı grupta yukarıdan aşağıya indikçe ametallerin aktifliği azalır. Y, Z den daha aktiftir. (D yanlış) X, A grubunda olup alkali metaldir. (A doğru) K elementi atom numarası olup bir geçiş elementidir ve metaldir. (B doğru) X metal Y ise ametaldir ve aralarında iyonik bağlı bileşik oluşur. (C doğru) Elektronegatiflik aynı periyotta soldan sağa doğru gidildikçe artar. Aynı grupta ise aşağıdan yukarıya gidildikçe artar. Elektronegatifliği en fazla olan Y dir. (E doğru) Sayfa 7 soru 96 Halojenler bileşiklerinde, +7 dahil ve bu değerlerin arasında yükseltgenme basamaklarında bulunurlar Yalnız 9 F elementi yükseltgenme basamağında bulunur. (C yanlış) 3

14 Sayfa 7 soru 97 İç geçiş elementleri periyodik cetvelin f bloğunda bulunurlar. (I doğru) Elektron dizilimleri f ve 5f ile biter. (II doğru) Periyodik cetvelin 6. ve 7. periyodunda bulunurlar. (III yanlış) Sayfa 76 soru 98 K Cr O 7 bileşiğinde K elementi +, O elementi ise yükseltgenme basamağında bulunur. Tüm atomların yükseltgenme basamaklarının toplamı bileşiğin toplam dış yükü olan sıfıra eşitlenir. Sayfa 78 soru 0 MnO iyonunda atomların yükseltgenme basamaklarının toplamı, toplam dış yük olan ( ) ye eşitlenir. Mn O Mn + ( ) Sayfa 78 soru 03 S O Mn +7 olur. K Cr O 7 (+) + Cr + 7( ) 0 Cr +6 olur. S + ( ) S +6 olur. Sayfa 77 soru 99 H Cl O Sayfa 78 soru 0 C O C + ( ) C +3 olur. + + Cl + ( ) 0 Cl +7 olur. (Cevap A) Sayfa 77 soru 00 Sayfa 78 soru 05 H PO Ca (NO 3 ) + + N + 6( ) 0 N +5 olur. (+) + P + ( ) P +5 olur. Sayfa 77 soru 0 Sayfa 78 soru 06 S O 3 Na Br O Br + 3( ) 0 Br +5 olur. S + 3( ) S + olur.

15 Sayfa 8 soru 07 PbO bileşiğinde O atomunun yükseltgenme basamağı dir. Dolayısıyla Pb ninde yükseltgenme basamağı + olur. Pb nin birden fazla (+) yükseltgenme basamağı olduğu için bu yükseltgenme basamağı dikkate alınarak PbO bileşiği Kurşun (ll) oksit olarak adlandırılır. (C yanlış) Sayfa 8 soru 08 Cıva (ll) sülfür bileşiği yazılırken civa (ll) nin anlamı Hg + dır. Sülfür ise S dir. Bileşiğin formülü HgS olur. (E yanlış) Sayfa 8 soru 09 Kurşun (ll) nin anlamı Pb + dir. Sülfatın formülü SO dir. Kurşun sülfat bileşiği PbSO olur. (A doğru) (Cevap A) Sayfa 8 soru 0 Na S bileşiği sodyum sülfürdür. (D yanlış) Sayfa 83 soru Amonyum: NH + Sülfür: S Amonyum sülfür: (NH ) S olur. Sayfa 83 soru 3 Bakır (ll) Cu + Sülfat: SO Bakır (ll) Sülfat CuSO olur. Sayfa 83 soru Sn O ( ) bileşiğinde Sn nin yükseltgenme basamağı + olduğu için bileşiğin adı da Kalay (lv) oksit + olur. (E yanlış) Sayfa 83 soru 5 X: Potasyum nitrür K + N 3 K 3 N olur. Y: Kalay (lv) oksit Sn + O SnO olur. Sayfa 8 soru Demir (II) hidroksit : Fe(OH) dir. (l yanlış) Fe + OH Z: Amonyum sülfat NH + SO (NH ) SO olur. Magnezyum oksit : MgO dur. (ll doğru) Sayfa 8 soru 6 Mg + O Fe S 3 Demir (lll) sülfür olur. Alüminyum manganat: Al (MnO ) 3 dür. (lll yanlış) S Fe 3+ Sülfür Demir (lll) Al 3+ MnO 5

16 Cu + S Fe + O S Cl Sayfa 8 soru 7 Bakır (II) sülfür : CuS olur. (B yanlış) Sayfa 86 soru SO 3 bileşiğinin adı kükürttrioksittir. (C yanlış) Sayfa 86 soru 3 Sayfa 8 soru 8 Demir (II) oksit : FeO olur. (C yanlış) Diklor monoksit : Cl O dur. (B yanlış) Cl O Sayfa 85 soru 9 Cu + ve Cl iyonlarından oluşan bileşiğin formülü CuCl dir. Bileşiğin adı ise Bakır (ll) klorürdür. (D yanlış) Sayfa 86 soru 0 SO bileşiğinin adı kükürtdioksittir. (C yanlış) Sayfa 86 soru Dikükürt tetraklorür : S Cl tür. 6

17 . SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI KİMYASAL HESAPLAMALAR. ÜNİTE ÇÖZÜMLERİ Sayfa 0 soru mol P atomu 3 gramdır. mol P te mol P atomu vardır. Bu durumda mol P.3 g. Sayfa soru 7 CuSO.5H O (6) + 0.() + 5.(6) 50 g/mol Sayfa 0 soru C 3 H 8 gazının mol kütlesi bulunurken C ve H atomlarının sayıları mol kütleleri ile çarpılır ve toplamları alınır. C 3 H 8 3.() + 8.() g/mol (Cevap A) Sayfa soru 8 P 3. g/mol mol P g ise 0,5 mol P x x 8,6 g Sayfa 3 soru 9 Sayfa 0 soru 3 C 6 H O 6 6.() +.() + 6.(6) 80 g/mol H SO g/mol mol H SO 98 g ise x 9,6 g x 0, mol Sayfa soru CaSO (6) 36 g/mol Sayfa soru 5 Mg(OH) +.(6) +.() 58 g/mol Sayfa soru 6 Al(NO 3 ) () + 9.(6) 3 g/mol Sayfa 3 soru 0 NaOH g/mol mol NaOH 0 g x 8 g x 0, mol Sayfa 3 soru Fe (SO ) g/mol mol Fe (SO ) 3 00 g x 6 g x 0,0 mol

18 Sayfa 3 soru Al(OH) g/mol mol Al(OH) 3 78 g 0,3 mol Al(OH) 3 x x 3, g Sayfa 5 soru 8 N O 3 mol N O 3 de 5.6,0.0 3 tane atom bulunursa x 6,0.0 3 tane atom bulunur. x 0, mol Sayfa 3 soru 3 6,0.0 3 tane Cu 6 g 3,0.0 tane Cu x x 3, g Sayfa 6 soru 9 CH x mol ALALIM C H x mol 3 CH 6 g/mol C H 0 g/mol 3 Sayfa 5 soru mol SO 3 de 3 mol O atomu 0,3 mol SO 3 de x x 0,9 mol O atomu Sayfa 5 soru 5 CaSO g/mol 36 g CaSO de mol O atomu 7, g CaSO de x x 0,8 mol O atomu mol CH 6 g ise x mol CH?? 6x g mol C 3 H 0 g ise x mol C 3 H?? 0x g m Karışım 6x + 0x, 56x, x 0, mol Karışım x 0, mol Sayfa 6 soru 0 0,5 mol CO gazında 0,5 mol O atomu bulunur. Sayfa 5 soru 6 mol CH de mol H atomu bulunursa x 0,6 mol H atomu bulunur. x 0,0 mol SO (6) 80 g/mol 80 g SO 3 mol 6 g SO 3 x x 0, mol Sayfa 5 soru 7 SO g/mol 8 g oksijen mol SO 3 de 8 g oksijen bulunursa x 9,6 g oksijen bulunur. x 0, mol 0, mol SO 3 gazında 0,6 mol O atomu bulunur. 0, mol N O 3 gazında, mol O atomu bulunur. Toplam O mol sayısı: 0,5 + 0,6 +,,3 mol

19 Sayfa 7 soru mol C H 6 C H 6 : g/mol SO 3 : g/mol mol SO 3 C H 6 x mol 30x + (5 x) SO 3 5 x mol x mol Sayfa 7 soru CO g/mol C 3 H 8 g/mol CO ve C 3 H 8 gazlarının kütlelerinin eşit olabilmesi için mollerininde eşit olması gerekir. x mol CO de 3x mol atom bulunur. x mol C 3 H 8 de x mol atom bulunur. C H 6 mol C H g SO 3 3 mol SO g m K g 300 g karışımda 60 g C H 6 bulunursa Karışımdaki toplam atomların mol sayısı: x + 3x & x,8 mol x 0, mol Karışımın mol sayısı & x.0, 0, 00 g karışımda? g C H 6 bulunur? %0 Sayfa 7 soru x mol CO da; x mol C ve x mol O bulunur. y mol CO de; y mol C ve y mol O bulunur. C lerin toplam molü: x + y 0,5 O ların toplam molü: x + y 0,8 CO 8 g/mol y 0,3 mol CO g/mol x 0, mol Sayfa 8 soru 5 (%5) KN 65 3 (%75) KN 63 k 00 k 5 3k 75 O.A.K O.A.K 63,5 0, mol CO 0,.8 5,6 g CO 0,3 mol CO 0,3. 3, g CO Karışım toplam kütlesi 5,6 + 3, 8,8 g Sayfa 7 soru 3 C H 6 x mol & x mol C atomu CH x mol & x mol C atomu x + x, x 0, mol 0, mol C H 6 0,.(30) 6 g Sayfa 3 soru 6 N nin mol sayısı: O nun mol sayısı:,6,6,6 0,56 gr N,6 gr O 056, 6, n n 6 0,0 mol. 00 0, mol. 00 / 0/ Bu lu nan de ğer ler tam sa yı ya pı lır ve en kü çük tam sa yı ha li ne ge ti ri lir. N O 5 bulunur. 3

20 Sayfa 3 soru 7 0 gr gr n 0 3 n SO 3 bulunur. Sayfa 3 soru 3 9 i X ise m X 9 g m g m Y g Y 9 g g n X 9 3 n Y Sayfa 3 soru 8 Ca nın mol sayısı: C nin mol sayısı: O nun mol sayısı: 0 gr gr 8 gr 0 n 0 n 8 n 6 3 CaCO 3 bulunur. Sayfa 3 soru n 75 n CH bulunur. Sayfa 3 soru 30 X Y m X m Y 3 X XY 3 ise m X g m Y 3 g Y Y X 3 Y 8 bulunu Sayfa 3 soru 3 N nin mol sayısı: O nun mol sayısı: 3, 038 6, 9 n N n O 6 0,7 0,3 En basit formül NO (NO ) n Molekül kütlesi ( +.6).n 9 n Molekül formülü N O Sayfa 3 soru 33 Oksijenin kütlesi 9 (3,6 + 0,6),8 g O C nin mol sayısı: H nin mol sayısı: O nun mol sayısı: 3,6 g 0,6 g,8 g n 36, n 06, 8 n 0,3 0,6 0,3 CH O En basit formül (CH O).n Molekül kütlesi ( + + 6).n 80 n 6 Molekül formülü C 6 H O 6 8, 6

21 Sayfa 33 soru 3 mol H gazında mol H atomu bulunur. Sayfa 3 soru 37 0,3 mol CO 0,3 mol C. 3,6 g C 0,5 mol O gazında mol O atomu bulunur. 0,3 mol H O 0,6 mol H. 0,6 g H g C atomu mol C atomudur. C H O CH O (en basit formülü) 3,6 g C + 0,6 g H, g organik bileşik olur. Oksijen bulunmaz. C 0,3 H 0,6 C 3 H 6 CH olur. Sayfa 33 soru 35 5 gram bileşikte g Hidrojen bulunur. Buda mol H atomu demektir. /5 nin karbon olması demek 5 g bileşikte 6 g C olması demektir. Buda 0,5 mol C atomudur. 5 g bileşikte g H ve 6 g C elementi olduğuna göre 8 g O elementi bulunur. 8 g O elementide 0,5 mol dür. Bu durumda C 0,5 H O 0,5 olur. En küçük tam sayı () ile çarpınca CH O bulunur. (Cevap A) Sayfa 3 soru 38 Kütlece %85,7 karbon olan hidrokarbonun %,9 u ise hidrojen atomudur. C nin mol sayısı 85, 7, 7, 9 H nin mol sayısı, C 7 H 7.() +.() 98 g Sayfa 3 soru 39 0,3 mol CO 0,3 mol C. 3,6 g C (Cevap C 7 H ) Sayfa 33 soru 36 CO g/mol g CO mol 6,6 g CO x x 0,5 mol CO 0,5 mol CO 0,5 mol C.,8 g C,,8 0, g H olur. 0, g H ise 0, mol H dır. C 0,5 H 0, bileşiği en basit tam sayı haline getirilince (0 ile çarpınca) C 3 H 8 olur. H O 8 g/mol 5, 0,3 mol H O 0,6 mol H. 0,6 g H 8 3,6 g C + 0,6 g H, g H 5,8,,6 g O atomu bulunur. 6, 0, mol O atomu bulunur. 6 C 0,3 H 0,6 O 0, C 3 H 6 O olur. C 3 H 6 O 3.() + 6.() g/mol En basit formülü C 3 H 6 O dur. Bileşiğin molünün 6 gram olması için ile çarpılır ve molekül formülü bulunur. (C 3 H 6 O) C 6 H O olur. (Cevap D 5

22 Sayfa 38 soru 0 3 KClO 3 " KCl + O tepkimesi analiz tepkimesidir. Yanma tepkimesi maddelerin O ile tepkimeye girdiği tepkimelerdir. Sayfa 39 soru HCl + Mg " tepkimesinde HCl asittir ancak baz bulunmadığı için asit-baz tepkimesi değildir. Sayfa 0 soru 5 Aynı cins atomların sayısı denkleştirilir. X + KOH " K CrO + H O K O H K Cr O 7 oksijen atomu bulunuyor. O K H Cr 8O oksijen (O) atomu bulunur. H atomları her iki tarafta denktir. Girenler tarafında K atomu, Cr atomu ve 7O atomu eksiktir. Bu atomlar X in içindedir. (X K Cr O 7 ) Sayfa 0 soru 6 Sayfa 39 soru Ca(NO 3 ) ile Na SO arasındaki tepkimede CaSO katısı ve NaNO 3 çözeltisi oluşur. Bu tepkime çözünme çökelme tepkimesidir. C n H n (OH) + O " nco + (n + )H O O 8O no (n + )O oksijen atom sayılarının denk hali; + 8 n + n + olur. 0 3n + n 3 olur. Sayfa 39 soru 3 Tepkimelerin atom sayılarına bakıldığında l. tepkimede S atom sayılarının ve O atom sayılarının girenlerde ve ürünlerde denk olmadığı görülür. (Cevap A) Sayfa 0 soru Atom sayılarının denkliğine bakıldığında B seçeneğinin denk olduğu görülür. 6 Sayfa 0 soru 7 P + 6Cl " PCl 3 Cl nin katsayısı 6 olur. Sayfa soru 8 5 C H + O " CO + H O en küçük tam sayılarla denkleştirilince ile çarpılır. C H + 5O " CO + H O olur. 5 (Cevap A)

23 Sayfa soru 9 H 3 PO + 3Ba(OH) " Ba 3 (PO ) + 6H O H O nun katsayısı 6 olur. Sayfa soru 50 Sayfa soru 5 6X + 3Cl " NaClO 3 + 5NaCl + 3H O Na O H (X: NaOH) 6Na 3O 6O 6H 3O KI + Pb(NO 3 ) " PbI + KNO 3 PbI nin katsayısı olur. (Cevap A) Sayfa soru 55 C 3 H 7 OH + 9 O " 3CO + H O 9 mol mol (Cevap A) Sayfa soru 5 CS + 3O " CO + SO Sayfa 6 soru 56 O nin katsayısı 3 olur. a) H O H + O b) H O 8 g/mol n H O 36, 0, mol 8 Sayfa soru 5 3Pb(NO 3 ) + Al (SO ) 3 "3PbSO + Al(NO 3 ) 3 Pb(NO 3 ) nin katsayısı 3 olur. H O H + O mol H O dan mol H oluşur. 0, mol H O dan?? 0, mol H mol H g ise 0, mol H?? 0, g H Sayfa soru 53 3 C H 0 + O " CO + 5H O O nin katsayısı 3 olur. c) n H 0, mol O H O H + O mol H O dan mol O oluşur. 0, mol H O dan?? 0, mol O 7

24 Sayfa 6 soru 57 a) Al C 3(k) + H O (s) Al(OH) 3(k) + 3 CH (g) mol 3 mol mol H O dan 3 mol CH oluşur.? 0,6 mol CH oluşur.?, mol H O H O 8 g/mol mol H O 8 g ise, mol H O?? 3, gram H O b) Al C 3(k) + H O (s) Al(OH) 3(k) + 3 CH (g) mol 3 mol? 0,6 mol? 0,8 mol Al(OH) 3 Sayfa 50 soru 59 a) CH 6 g/mol O 3 g/mol 3 mol CH 6 3 mol O 3 mol mol mol mol CH + O " CO + H O mol mol 0,5 mol mol,5 mol 0 0,5 mol mol artar biter mol CH ün tamamı tepkimeye girseydi mol O nin tepkimeye girmesi gerekirdi. Ancak elimizde mol O olduğu için bu olasılık düşünülemez. Dolayısıyla O nin tamamı tepkimeye girer ve CO ile H O nun miktarları biten yani sınırlayıcı bileşen olan O üzerinden bulunur. mol O den mol CO mol O den x x 0,5 mol CO mol O den mol H O mol O den x Sayfa 6 soru 58 a) N (g) + 3 H (g) NH 3(g) mol 3 mol mol NH 3 7 g/mol x mol H O b) Tepkimenin sınırlayıcı bileşeni yani tepkimede tamamen biten madde O dir. n NH3 68, 0, mol 7 mol N den mol NH 3 oluşur.? 0, mol NH 3 oluşur.? 0, mol N b) 3 mol H den mol NH 3 oluşur.? 0, mol NH 3 oluşur.? 0,6 mol H 8

25 Sayfa 50 soru 60 a) ( mol) ( mol) ( mol) SO (g) + O (g) SO 3(g) Sayfa 5 soru 6 a) n C 6 0,5 mol 0, mol 0, mol 0, 0, +0, 0 0, mol 0, mol O nin ta ma mı tep ki me ye gir sey di (0, mol), SO den 0,8 mo lün tep ki me ye gir me si ge re kirdi. Ama eli miz de 0, mol SO ol du ğu için bu ola sı lık dü şü nül mez. Do la yı sıy la SO ta ma men tep ki me ye gi rer ve SO 3 mik ta rı da ta ma men tep ki me ye gi ren SO üze rin den bu lu nur. mol SO den mol SO 3 oluşur. 0, mol SO den?? 0, mol SO 3 b) 0, 0, 0, mol O artar. Sayfa 50 soru 6 8 a) C g/mol n C,5 mol 8 O 3 g/mol n O 0,5 mol 3 n H mol ( mol) (3 mol) ( mol) C (k) + 3 H (g) C H 6(g) 0,5 mol mol 0,5 0,75 +0,5 0,5 mol 0,5 mol Biten maddeye göre ürün bulunur. mol C den mol C H 6 oluşur. 0,5 mol C den?? 0,5 mol C H 6 C H 6 30 g/mol mol C H 6 30 g ise 0,5 mol C H 6 x x 7,5 gr C H 6 oluşur. b) 0,75,5 mol H artar. ( mol) ( mol) ( mol) C (k) + O (g) CO (g),5 mol 0,5 mol 0,5 0,5 +0,5,5 mol 0 0,5 mol Biten maddeye göre ürün bulunur. mol O den mol CO oluşur. 0,5 mol O den?? 0,5 mol CO oluşur. C nin hep si ni tep ki me ye sok say dık (,5 mol), O den tep ki me ye,5 mo lün gir me si ge re kir di. Eli miz de 0,5 mol O ol du ğu için bu ola sı lık dü şü nül mez. b),5 0,5,5 mol C artar. mol C g ise,5 mol C?? 5 g C artar. 9 Sayfa 5 soru 63 a) N ve H nin her birinden 3n mol alalım. N (g) + 3 H (g) NH 3(g) 3n 3n n 3n +n n 0 n N 8 g/mol H g/mol NH 3 7 g/mol Tepkime sonunda ürün ve artan maddeler bulunur. N n.8 56n gram NH 3 n.7 3n gram 56n + 3n 5 90n 5 n 0,5 mol Başlangıç karışımı: 6n(6.0,5) 3 moldür. b) n(.0,5) mol N artar. c) n(.0,5) mol NH 3 oluşur. 7 gram

26 Sayfa 5 soru 6 a) N (g) + 3 H (g) NH 3(g) mol 3 mol mol?? mol 6 mol.8 56 gr 6. gr n NH mol mol NH 3 7 g/mol N 8 g/mol H g/mol Eşit kütlelerde alınırsa N ve H den 56'şar gram alınır. 'şer gram alındığı düşünülmemelidir, öyle olsaydı artansız tepkimeye girselerdi en fazla gr NH 3 oluşurdu ama soruda 68 gr NH 3 oluştuğunu biliyoruz. Başlangıç karışımı g dır. b) 56 gr H ar tar. c) Kap ta H artan madde olarak bu lun mak ta dır. Biten madde N ek le nir se olu şan bi le şi ğin küt le si ar tar. Sayfa 53 soru 67 N O " NO mol mol mol x x 8 mol NO olunca % 00 ayrışma olur. N O " NO x x.3 6 mol NO x + x 7 x 3 mol 8 mol NO olunca %00 6 mol NO olunca x x %75 Sayfa 53 soru g NH NO ,5 mol NH NO 3 NH NO 3 " NO + NO + H mol mol 0,5 mol x x molh Sayfa 53 soru 68 SO 3 " SO + O Sayfa 53 soru g CaCO mol CaCO3 00 CaCO 3 " CaO + CO mol mol mol x x mol CO 6 mol 6 x +x +x 6 x x + x 8 x mol SO 3 den x mol ayrışıyor. x. mol SO 3 ayrışır. 6 mol SO 3 te mol SO 3 ayrışıyor. 00 mol SO 3 te x x 5 0

27 Sayfa 5 soru 69 mol mol 3mol NH 3 " N + 3H, mol, 0,6 0,3 mol 0,9 mol a),8 mol NH 3 artar. b) Kaptaki H 0,9 mol dür. c), mol NH 3 ten 0,6 molü ayrışır 00 x x 5 Sayfa 5 soru 7 NO? N O x 0,5 +0,5 0 x. 0,5 00 x,5 mol m n M A,5 m 56 m 5 gram Sayfa 5 soru 70 mol 0,5 mol H O " H O + O 0,8 mol olur 0, mol ise 80 x. 0,8 00 x mol mol H O 3 gramdır.

28 . SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI GAZLAR 3. ÜNİTE ÇÖZÜMLERİ Sayfa 8 soru 760 mmhg atm,035 bar 760 mmhg,035 bar ise 380 mmhg x x 0,50665 bar Sayfa 83 soru 6 atm,035 bar ise x 0,3 bar x 0,96077 atm Sayfa 8 soru 760 mmhg atm 035 Pa 760 mmhg 035 Pa ise x, Pa x 50 mmhg Sayfa 83 soru 7 I. Ka bın her han gi bir nok ta sın da öl çü len ba sınç ga zın ba sın cı nı ve rir. Bu bil gi den gaz la rın bu lunduk la rı ka bın her ye ri ne ay nı ba sın cı ya par, bil gi sine ula şı la bi lir. (I. doğ ru) II. De niz se vi ye sin de açık ha va ba sın cı atm dir. (II. doğ ru) II I. Gaz ba sın cı ga zın mik ta rı na, sı cak lı ğı na ve bu lundu ğu ka bın hac mi ne bağ lı dır. Ga zın tü rü ne bağ lı de ğil dir. (II I. doğ ru) Sayfa 8 soru 3 atm 760 mmhg,035 bar 760 mmhg,035 bar ise 570 mmhg x x 0, bar Sayfa 83 soru 760 Torr atm 035 Pa 760 Torr 035 Pa ise 90 Torr x x 533,5 Pa Sayfa 8 soru 8 Sabit hacimli kapta ısıtılan gazın birim hacimdeki n molekül sayısı ( ) değeri hacim ve molekül v sayısı değişmediği için değişmez. n Sabit basınçlı kapta ısıtılan gazın değerinde v n n değişmez, ancak v değeri artar. Dolayısıyla v değeri azalır. (E yanlış) Sayfa 85 soru 9 T(K) t( C) t( C) + 73 t( C) 97 C Sayfa 83 soru 5 atm 035 Pa ise 0, atm x x 0530 Pa Sayfa 85 soru 0 Ortalama kinetik enerjiyi 3 katına çıkarmak için mutlak sıcaklığı 3 katına çıkarmak gerekir. (5 + 73). 3 t( C) + 73 t 6 C

29 Sayfa 87 soru P.V n RT (n, R, T) T) & sabit P.V k P.V P.V P 70 mmhg V 600 ml P 50 mmhg V? V V 800 ml Sayfa 88 soru 5 Grafiğe bakıldığında P.V nin sabit olduğu görülür. P.V 6. V,5 L P.,5 6 P.V.3 P atm Sayfa 87 soru M musluğu açıldıktan sonra H gazının mol sayısı ve sıcaklığı sabittir. P atm V L P? V L P.V n RT P.V k P.V P.V. P. 5 P 0,8 atm Sayfa 88 soru 6. iş lem:. va na açı lıp ye ter li sü re bek le nir se a ka bın da ki ba sınç açık ha va ba sın cı na eşit olur. P atm dir.. iş lem: Ga zın sı cak lı ğı ve mik ta rı de ğiş me di ği için P.V çar pı mı sa bit tir. b kabında; P atm P? P.V P.V V L V + 3. P işlem: P 3 atm Sayfa 87 soru 3 Bu tip sorularda, (sıcaklık sabit) sorular çözülürken mol üzerinden gidilir.. balonda n P.V den 0V mol gaz vardır.. balonda basınç atm ye düşüyorsa n P.V den V mol gaz kalmıştır ve. balona n 0V V 8V mol gaz geçer. n P. V den 8V P. V atm Sayfa 87 soru Gazın sıcaklığı (5 C) ve miktarı sabittir. P.V n R T P.V k P.V P.V P 00 atm olsun. V 00 L P? V V L P P 80 atm 00 atm 80 atm P 3 atm V L 3. P. 5 P 5 atm P? V L Sayfa 88 soru 7 M musluğu açıldığında gazın sıcaklığı ve miktarı değişmez. P.V n R T P.V k P.V P.V P atm V 3 L.3.V V 6 L P r. V? & D

30 Sayfa 89 soru 8 T sabit olduğu için sorular çözülürken molden gidilir. P.V n R T n P.V den bulunur. n T n n T 8+6 n P P 8 atm Sayfa 9 soru Ha re ket li pis ton lu kap ta ba sınç (P) sa bit tir. Ga zın mik ta rı da de ğiş me di ği için; P.V n R T V T V V T T veya V T V T V 5 L T Kelvin (K) r. V? T Kelvin (K) V 00 V 0 L Sayfa 89 soru 9 P.V n R T PVan PVaT II ve III. öncülde sıcaklık ve mol sayısı değiştiği için P.V çarpımı değişir. I. öncülde n ve T değişmediği için P.V çarpımı değişmez. (Cevap A) Sayfa 89 soru 0 P ile V ters orantılıdır. P ile ise doğru orantılıdır. V P grafiği yanlıştır. V Sayfa 9 soru Ha re ket li pis ton lu kap ta ki ba sınç sa bit tir. Ga zın mik ta rı da de ğiş ti ril me di ği için; P.V n R T(sabitlerin üzeri çizildi) V a T olur. V V T T V T K V L T t t + 73 veya V T V T t 67 C 80 3

31 Sayfa 9 soru 3 miktar (mol) sabit V V/T V T(K) P.V n R T V a T V ile T. T n V T. T(K) Sayfa 93 soru 5 n Sabit hacimli kaba X gazı gönderilirse ( ) v n v değişmez, n artar. Dolayısıyla değeri artar. v (l doğru) n Sabit basınçlı kaba X gazı gönderilirse ( ) n ve v n v değerleri aynı oranda artacağı için değeri v değişmez. (ll yanlış) Sabit hacimli kaba X gazı eklenirse X gazının mol sayısı artacağı için basınç artar. (lll yanlış) (Cevap A) n V T(K) Y. V Sayfa 93 soru 6 N ve CH aynı koşullarda olduğuna göre her iki gaz içinde P ve T aynıdır. P.V n R T V a n 73 V n V n V L 5,6 n 0, mol 8 n? V 5 L 5 0, n n 0,5 mol CH n m M A Sayfa 9 soru Piston hareketli (P sabit) Gazın miktarı sabit (n sabit) P.V n RT V T V V T T V 8 T Kelvin V? T Kelvin V 50 V 0 L 0,5 m 6 Sayfa 93 soru 7 m 8 gr P.V n R T (P, T ve V sabit) n n n M A 0 M A(x) 80 3 M A(x)

32 Sayfa 93 soru 8 P.V n R T(V ile T sabit) P a n I. tep ki me de girenlerdeki 3 mol gazdan ürünlerdeki mol gaz oluşurken gaz mol sa yı sı azal dı ğı için gaz ba sın cı aza lır. (I doğ ru) II. tep ki me de girenlerdeki mol gazdan ürünlerdeki mol gaz oluşurken gaz mol sa yı sı de ğiş me di ği için ba sınç sa bit tir. (II yanlış) II I. tep ki me de gi ren ler de gaz ol ma dı ğı ve ürün ler de ise 0,5 mol gaz ol du ğu için ba sınç ar tar. (III yanlış) (Cevap A) Sayfa 9 soru 9 Sayfa 9 soru 30 Elastik balonda basınç sabittir. Sıcaklık da sabit olduğu için; P.V n RT V a n I. n 0, mol 0 II. mol CH de 6,0.0 3 tane molekül bulunursa x x 0,5 mol 3,0.0 3 tane molekül bulunur III. n 0, mol V II > V III > V I olur. I. P.V n R T V a n V II. P.V n R T P a n P (P ile T sabit) ) n (V ile T sabit) ) n III. P.V n R T (P ile T sabit) V a n V/n V n n IV. P.V n R T (V ile T sabit) P a n P/n P n. n. (IV Sayfa 9 soru 3 P.V n R T elastik balon P sabit V a n (P ve T sabit) I. tepkime mol gazdan mol gaza gidiyor ve mol sayısı yarıya indiği için hacim de yarıya iner. II. tepkime 3 mol gazdan mol gaza gidiyor ve mol sayısı azaldığı için hacim de azalır ama yarıya inmez. III. tepkime mol gazdan mol gaza gidiyor ve mol sayısı iki katına çıktığı için hacim de iki katına çıkar. (Cevap A) Sayfa 96 soru 3 0,08 veya, R. 73 P.V n R T 0,5. 89,6., 73. T T 73 Kelvin 73 K t( C) + 73 t( C) 0 C atm 760 mmhg ise x P 0,5 atm 5

33 Sayfa 96 soru 33 I. P.V nrt,. 5,6 n n 0,5 mol gr ise?? gram P atm V 5,6 L II. K'da P.V.5,6, L'de P.V.,, Sayfa 97 soru 37 Grafikte K noktası kullanılır. P atm P.V n.r.t 6, T K.89,6..73 MA 73 V 89,6 L M A, R 73 m 6 gr III. P. M A drt d a P P K > P L Sayfa 96 soru 3 A r. d K > d L P? P.V n.r.t V L, P. 0, T K P,8 atm M A 8 g/mol 56, n 0, mol N 8 R 73 Sayfa 97 soru 38 V,8 L t K N 8 g/mol 7 0,5 mol N 8, P.,8 0, P,5 atm n 0,5 P atm n? P n 5, 05, n P n n 0, mol n n 0,5 0, 0,05 mol N çıkarılmalıdır. Sayfa 97 soru 35 P atm P.M A d.r.t T K,.8 d M A 8 g/mol d,5 g/l, R 73 Sayfa 97 soru 36 P 3 atm P.V n.r.t & n M m A yazılır. V 3,36 L 7,, 3.3, MA 73 T K M A 6 m 7, gram, R ,05.8, g N (Cevap A) Sayfa 99 soru 39 Gaz ların di füz yon hız la rı sı cak lık art tık ça ve mo le kül küt le si azal dık ça ar tar. X ve Z gaz la rı nın mo le kül ağır lık la rı ay nı dır. Z nin sı cak lı ğı faz la ol du ğu için Z ga zı nın di füz yon hı zı X den bü yük tür. ϑ Z > ϑ X Sı cak lık la rı ay nı olan X ve Y den X in mo le kül küt le si da ha kü çük ol du ğu için X ga zı nın di füz yon hı zı Y den bü yük tür. ϑ X > ϑ Y ϑ Z > ϑ X > ϑ Y olur.

34 Sayfa 99 soru 0 Vana kısa bir süre açılıp kapandığında başlangıçta eşit olan basınçların değişmesi X ve Y gazlarının difüzyon hızı ile ilgilidir. Vana açıldığında X ve Y gazları bulundukları bölmeden diğer bölmeye geçer.. bölmedeki basınç daha fazla ise Y, X e göre bölmesini terkedip diğer bölmeye daha çok geçmiştir. Buradan da; difüzyon hızları ϑ Y > ϑ X olur. Molekül kütlesi arttıkça difüzyon hızı azalacağından; Molekül kütlesi M X > M Y olur. Sayfa 99 soru a kolunda civa seviyesinin yükselmesi, l. bölmedeki X gazının ll. bölmeye geçmesi ile mümkündür. Bunun nedenide X gazının difüzyon hızının Y gazından daha büyük olmasıdır. X gazının difüzyon hızının büyük olması mol kütlesinin küçük olması demektir. ll. bölmeye X gazıda geçtiği için buradaki basınçta artar. Sayfa 0 soru 3 j j j j H O H O MO M M O 3, M H H 3 H, O den dört kat daha hızlı yayılır. H 8 birim ilerleyince O birim ilerler ve 8. noktada karşılaşırlar. j H Sayfa 0 soru j j j j CH SO CH SO 0 birim 8 birim birim j O MSO M M SO 6, M CH 6 CH 6 6 Hızı fazla olan gazın çıkış süresi daha kısadır. (Ters orantı) CH 8 sn SO 6 sn Sayfa 0 soru 5 N.K.da:P atm P.MA d.r.t t 0 C dir..ma X,5., T K d,5 MA X 8 R, 73 j X j j j Y X Y M M Y X MY & & M 8 Y Sayfa 0 soru jch MSO M j M SO 6, M CH 6 j j SO CH SO CH 6 6 CH ün difüzyon hızı SO nin katıdır. Sayfa 0 soru 6 j j H O. 0 j O M M O H 3 j O 5.0 m/sn j H.0 m/sn M O 3 M H 7

35 Sayfa 0 soru 7 Ga zın di füz yon hı zı art tık ça ay nı yo lu da ha kı sa sü re de ka te der. (Ters oran tı) j CH j X CH sn X 0 sn j CH 0V j X V MX 0V MX & & M 00 M V 6 X CH Sayfa 0 soru 5 PV İdeal gazlarda dir. ( mol gaz için) RT Gaz ide al lik ten uzak laş tık ça bu oran da sap ma lar mey da na ge lir. Sı cak lık azal dık ça ve ba sınç arttık ça en faz la sap ma göz le nir. Sı cak lı ğın en az ( 7 C) ve ba sın cın en faz la (50 atm) ol du ğu A şık kın da verilen oran dan en faz la sap ma göz lenir. (Cevap A) Sayfa 0 soru 8 j j j j He SO He SO MSO M M SO 6, M He 6 He & ϑ He sn hız azaldıkça süre 8 sn uzar ϑ SO Sayfa 03 soru 9 Sayfa 05 soru 5 I. Ha cim kü çül tü lür se ta ne cik ler ara sı çe kim kuv vet le ri ar ta ca ğın dan gaz ide al lik ten uzakla şır. (I. doğ ru) II. Sı cak lık ar tar sa ha cim ar tar. Ta ne cik ler arası çe kim kuv vet le ri aza lır ve gaz idea le yakla şır. (II. yan lış) II I. Ha cim sa bit ken ay nı gaz dan ek le nir se bi rim ha cim de ki gaz ta ne ci ği sa yı sı ar tar. Ta ne cikler ara sı çe kim kuv vet le ri ar tar ve gaz ide allik ten uzak la şır. (II I. doğ ru) j T j 300 j T j 00 T K 7 C ϑ T K 97 C ϑ ϑ 7 C ϑ 97 C olur. Sayfa 05 soru 53 D seçeneği yanlıştır. Diğer seçenekler doğrudur. Sayfa 03 soru 50 jhe THe M $ j T M X X X He T He 300 K T X 00 K M He M X? 300 MX ϑ He ϑ X $ M 00 X 6 Sayfa 05 soru 5 Piston itilerek sıvılaştırılabilen O gazı gerçek gazı, sıvılaşmayan He gazı ideal gazı temsil eder. (l doğru) Gerçek gazın (CO ) yoğunlaşma sıcaklığı ideal gazınkinden (He) daha yüksektir. (ll doğru) Ayrıca moleküllerarası çekim kuvvetleride büyük olur (lll doğru) 8

36 Sayfa 07 soru 55 Buhara basınç uygulanırsa sıvılaşır, ideal gaz ise sıvılaşmaz. (l doğru) Sıcaklık artınca kinetik enerji daima artar. (ll yanlış) İdeal gaz ve buhar bulunduğu kaba basınç yapar. (lll yanlış) (Cevap A) Sayfa 07 soru 56 O nin kritik sıcaklığı NH 3 ünkinden daha düşüktür. Dolayısıyla NH 3 gazının üzerindeki basınç artırıldığında O ye göre daha düşük basınçta yoğunlaşır (D yanlış). Sayfa 08 soru 57 Kritik sıcaklıkla ilgili verilen tüm bilgiler doğrudur. Sayfa 08 soru 58 Verilen öncüller grafik üzerinde izlenirse tüm seçeneklerin doğru olduğu görülür. Sayfa 09 soru 60 Grafik incelenirse 78,5 C de katı CO üzerindeki basınç düşürülürse gaz hale geçer yani süblimleşir. (l doğru) 56,7 C ile 3 C arasındaki gaz halde CO nin basıncı artırılırsa sıvı halde CO oluşur (ll doğru) Grafiğe bakıldığında 78,5 C altındaki CO buharına basınç uygulanırsa katı hale geçer, sıvılaşmaz. (lll yanlış) Sayfa 0 soru 6 Ha cim ar tar sa mo le kül ler ara sı çe kim kuv vetle ri ye ni lir. Bu kuv ve ti ye nen gaz mo le kül le ri nin öz ısı sın dan sağ la nan ener ji ola ca ğı için ga zın sı cak lı ğı dü şer sonra sıcaklık 5 C nin altına iner ve sabit kalır. (II. doğ ru) Ha cim art tı rı lın ca ön ce bu har ba sın cı aza lır. Sonra sı vı bu har den ge si ku ru lur ve H O (s) H O (g) dö nü şü mü ger çek le şir. Tek rar bu har ba sın cı artma ya baş lar. Ama son sı cak lık 5 C nin al tın da ol du ğu için bu har ba sın cı baş lan gı ca gö re da ha az dır. (I. doğ ru) H O (s) H O (g) dö nü şü mü ola ca ğı için gaz mo le kül le ri sa yı sı ar tar. (II I. yan lış) Sayfa 09 soru 59 Grafik incelenirse 5, atm altında ve 78,5 C de CO katı haldedir. (l yanlış) 5, atm ve 56,7 C de CO katı, sıvı ve gaz halde bulunur (ll doğru). 5, ile 7,9 atm arasında sıvı olan CO ısıtılırsa buharlaşır. (lll yanlış) Sayfa soru 6 M H M CH 6 M O 3 hepsinden m gram alınsın. n H m n CH m 6 n O m 3 6k k k 60 mmhg 0 mmhg 0 mmhg Gazların mol sayıları ile kısmi basınçları doğru orantılıdır. 9

37 Sayfa soru 63 M ve M mus luk la rı nın açıl ma sı gaz la rın mol sa yı la rı nı de ğiş tir mez. P.V n.r.t (n, T) sabit P.V k V T V + V + 3V 6V He 6.V P He.6V P He atm Ne.V P Ne.6V P Ne atm Ar 8.3V 6V.P Ar P Ar atm Sayfa soru 66 a) M musluğu açılırsa N gazının mol sayısı ve sıcaklık sabit olduğu için N gazının P.V çarpımı değişmez. N için; P.V P.V P 600 mmhg 600. P.3 V L P 00 mmhg V + 3 L (son hacim) b) Hacimdeki değişme alkol buharının basıncını değiştirmez. P alkol 30 mmhg Sayfa soru 6 Sabit basınçlı kapta bulunan P atm basınçlı X gazı üzerine Y gazı eklenirse toplam basınç değişmez. Ancak hacim arttığı için X gazının basıncı azalır, P olamaz. (D yanlış) c) P T P N + P alkol P T P T 30 mmhg Sayfa soru 65 Toplam basınç He ve su buharının birlikte yaptığı basınçtır. P T P He + P su 6 P He + P He 600 mmhg Gaz hacmi iki katına çıkarsa gaz basıncı yarıya iner. 600.V P.V P 300 mmhg P He 300 mmhg Hacimdeki değişmeden su buharının basıncı etkilenmez. P su mmhg P T mmhg Sayfa soru 67 P T P He + P su 78 P He + 5 P He 73 mmhg He & P 73 T K P? T K P He 300 mmhg P su mmhg 0 C de P.V n.r.t(v, n) sabit P T P T P T P 300 P 300 mmhg 7 C de P T 3 mmhg 0

38 . SINIF KİMYA KONU ÖZETLİ SORU BANKASI SIVI ÇÖZELTİLER. ÜNİTE ÇÖZÜMLERİ Sayfa 39 soru H S polar molekül olduğu için dipol etkileşimler içerir. CCl apolar molekül olduğu için indüklenmiş dipol etkileşimler içerir. Sayfa 39 soru Hidrojen atomu F, O ve N atomlarıyla kimyasal bağ oluşturduğunda elektronunu büyük ölçüde yitirir ve artı yük kazanır. Bu yük nedeniyle hidrojenin komşu moleküldeki F, O ve N atomlarıyla oluşturduğu etkin çekim kuvveti hidrojen bağıdır. Dolayısıyla NH 3 ve H O molekülleri arasında oluşan etkin çekim kuvveti hidrojen bağıdır. Sayfa soru 6 m % m çözünen çözelti. 00 m çözünen gr m çözücü x olsun m çözelti + x x 8 + x Sayfa soru 7 m % m çözünen çözelti. 00 Sayfa 39 soru 3 l. ve ll. öncüllerde verilen bilgiler doğrudur. CCl apolar moleküldür ve polar molekül olan H O da çözünemediği için ayrı faz oluşturur. (III doğru) m çözelti 0 gr m çözünen gr Su bu har laş tır mak çö zü nen mad de mik ta rı nı de ğiş tir mez. % Sayfa 39 soru HF ve H O polar moleküldürler. Polar maddeler polar çözücülerde çözünür. Soru de açıklandığı gibi HF ile H O arasındaki çekim türü hidrojen bağıdır. Sayfa 0 soru 5 m % m m çözünen 6 m çözücü 6 çözünen çözelti. 00 m çözelti % Sayfa soru gr 00 çözünen KNO 3 var. Eklenen KNO 3 ise 30 gr dır. Toplam: m çözünen 30 + gr dır. Çözünen ek len me si hem çö zü nen hem de çö zel ti küt le si ni ar tı rır. m çözelti gr dır. mçö zünen % & % m çözelti