Deniz Demir Alkım Bal Hasan Tecer

Transkript

1

2 Deniz Demir Alkım Bal Hasan Tecer

3 Katı atıklar (sıvı ve çözünür olmayan maddeler), üretici ve tüketiciler tarafından çöpe atılan ya da çöpe atılması gereken maddelerdir.

4 - Evsel Katı Atıklar - Endüstriyel Nitelikli Katı Atıklar - Tehlikeli Atıklar - Evsel Nitelikli Endüstriyel Atıklar - Tıbbi Atıklar - Özel Nitelikli Katı Atıklar

5 Toplum Sağlığı ile İlgili Etkiler: Bir katı atık bileşeni, özellikle uygun ısı altında kısa sürede hastalık yapan canlıların barındığı bir kaynağa dönüşebilir. Bu organizmaların; kuşlar, sinekler vb. haşereler ile geniş yığınlara taşınması salgın tehlikesi yapmaktadır.

6 Yangın ve Patlamalar:Katı atıkların muhtevasında bulunan kağıt, plastik ve odun parçaları ufak bir kıvılcımla tutuşabilir. Ayrıca organik maddelerin bozunmasıyla açığa çıkan ısı, çöp yığınlarının içten içe yanmasına sebep olur. Bu da patlamaları doğurabilir.

7 Sızıntılar: Organik atıkların bozunması sonucunda sızıntı suyu ortaya çıkar. Sızıntı sularının BOİ değerleri normal kanalizasyon sularından kat daha fazla olabilmektedir.

8 Düzensiz depolama işlemi Katı atıkların belirlenen bir alana gelişigüzel atılmasıdır. Düzenli depolama işlemi Katı atıklar çöp kamyonları veya büyük konteynırlar ile taşınarak belirlenmiş araziye dökülür. Özel araçlar ile atık için belirlenmiş bölgelerde sıkıştırılır. Her gün mesai bitiminde depolanan atıkların üzeri koku ve mikrop üretimini engellemek üzere ince bir toprak örtüsü ile kapatılır.

9 Yeraltı ve yüzey sularının kalitesinin korunması, Hava kalitesinin korunması Gaz toplama amaçlı sistemler ile enerji kazanma, Depo sahasının etkili ve uzun süreli kullanımı ve depolama sona erdiğinde sahanın değerlendirilmesidir.

10 Katı atık depolarında stabilite problemleri sismik veya statik yüklemeler sonucunda oluşmaktadır. Stabilite kaybına bağlı olarak oluşan her türlü göçme durumu, deponun geçirimsizliğini olumsuz yönde etkilemektedir. Atıklar Depolama tesisine, ek kayma gerilmeleri oluşturmayacak şekilde depo edilmelidir. Oluşabilecek ek kayma gerilmelerinin stabiliteyi bozarak,göçmeye neden olabileceği unutulmamalıdır.

11

12

13

14 Depolama sahası yapılırken dikkate alınması gereken önemli hususlar

15 Bu konu, sırayla stabil bir temel tabakasının ve depolama alanın genel stabilitesini sağlamak ile beraber, çöp ve atık depolama sahası tabanının konsolidasyonunu içerir. Bu açıdan özellikle yumuşak zeminler (eski depolama alanları, zayıf kil zeminler) üzerine inşa edilecek depolama alanları, toprak kaymaları gözlenen depolama alanları veya varolan tesisin genişletilmesi çalışmaları için uygundur Planlama aşamalarında, öngörülmeyen durumlarda ve acil durumlarda yaşanan problemlere geogrid ürünleri, en iyi çözümleri sunar.

16 Kil dolgu Geogrid malzeme

17

18 Öngörülen sızıntı suyu kayıplarının etkisini sınırlamak için bir bariyer sistemi oluşturmak gerekmektedir. Standartlar da doğal az geçirgen tabaka ile ya da alternatif olarak geosentetik kil örtü kompoziti ile çözüme izin vermektedir. Geosentetik, yamaçlarda ve dolgu alanına yerleştirmeye uygun olacak dolgu malzemesinin (genellikle kil) sıkıştırılması zorluklarına karşı çözüm olarak da kullanılabilmektedir

19 Sodyum bentonit Geosentetik kil örtü (GCL)

20 Geosentetik kil örtü ile oluşturulan bariyer sistemi

21 *Depolama alanı yakınında bulunan yeraltı su tabakalarından, su tabakası yüzeylerinden ve yağışlardan kaynaklanan sızıntı sularında meydana gelebilecek kirlilikleri, atıklardan ötürü depolama alanı stabilite problemlerinin ve suların bariyerleri kaldırma etkisinden kaynaklanan problemleri çözmek gerekmektedir. *Doğal malzemeler veya geokompozit malzemelerle bu sorunların üstesinden gelinebilir. Bu malzemeler sahanın jeolojik özelliklerini iyileştirerek su basıncını azaltıp drenaj için yeni yollar sağlarlar

22 Geokompozit Uygulama şekli Geokompozit

23 Su yalıtımı bariyer sisteminin temelini oluşturmaktadır ve genellikle yüksek yoğunluklu polietilen(plastik) hammadde ile üretilen geomembran ile inşa edilir. Teknik gereksinimleri karşılayabilecek, pürüzsüz,pürüzlü tamamen siyah ve renkli olmak üzere birçok farklı türleri bulunmaktadır.

24

25 geomembran

26 Geomembran malzemesinin delinmemesi için drenaj malzemesi içerisinde bulunan granüler ve keskin malzemelerden korunmalıdır. Temel koruma geotekstil aralığındaki malzemeler düşük maliyetlerle temin edilebilir. Ayrıca ikincil bir fonksiyon olarak drenaj kompoziti kullanılabilir. Farklı dane boyutlarındaki farklı malzemelerin birbiri ile karışımı katmanların işleyişi ve etkinliğine zarar verebilir. Kimyasal olarak inert malzemelerden yapılmış geotekstiller bu sorunu çözmek için kullanılabilir. Bu geotekstiller geomembran ve diğer malzemeler arasındaki sürtünme açısını değiştirerek membrana aktarılan gerilmeleri minimize eden bir ayırım katmanı olarak kullanılır

27

28 Drenaj kompoziti

29 Atık içerisindeki sızıntı suyunun tutularak arıtma tesisinde toplanması gerekmektedir. Sızıntı suyunun toplanabilmesi için inşa edilecek olan drenaj sistemlerinde, inert granüler malzemeler ile borular veya eğimli yüzeyler üzerinde drenaj kompozitleri kullanılabilir.

30

31 Sızıntı sularında artan bakteri miktarı ile filtre kanalları kolayca tıkanabilir. Bu nedenle filtrasyon kanalları için doğal inert malzemeler veya yüksek geçirgenlik ve büyük gözenek açıklığı ile karakterize edilen geotekstilleri, standart kötü performanslı örgüsüz geotekstillere tercih edilmelidir.

32

33 *Atık içerisinde oluşan ve açığa çıkan gazları (metan) toplamak için, bir biogaz boru ve baca sistemi inşa etmek gereklidir. *50 cm lik bir çakıl drenaj tabakası su veya gaz toplama için tipik bir çözümdür. *ince çakıl veya diğer inert malzemelerle yapılan uygulamalara alternatif olarak drenaj kompozitleri ile etkin uygulamalar yapılabilir. *Eğimli yüzeylerde, yüzey güçlendirme tabakası olarak geokompozit malzeme ile birlikte kullanılarak problem çözülebilir. *Bacaların inşaatı için gabionlar hem etkin hem de inşaatı kolay bir yöntemdir.

34

35 Bacaların Yerleştirilmesi 1-Depo gazı bacaları sahanın inşası aşamasında yerleştirlmesi 2-Saha tamamlandıktan sonra sondajlama yöntemiyle kuyuların açılması şeklinde yapılmaktadır. Gabion

36 Erozyon, depolama alanlarının kapatılmasında ortaya çıkan bir problemdir. Depolama alanları kapatılırken, son geçirimsiz bariyer tabakasının yerleştirilmesinden sonra üzeri yaklaşık 1,00 m kalınlığında bitkisel toprak tabakası ile örtülür. Bu durumda toprak kaymasını önlemek için belirlenecek yöntemler vardır; aşınma ve yüzey erozyonu için, geocelleri, geomatları (çift bükümlü tel ağ veya geogridler ile güçlendirilmiş); sarp yamaçlarda, geogridleri ve gabion kaplamalar erozyon kontrol örtüleri bu yöntemler içinde sayılabilir.

37 Geocell Geomat Gabion Kaplama

38

39 SİVAS KATI ATIK DEPOSU

40

41

42

43

44

45

46 1-Depolama sahası yapılırken dikkate alınması gereken önemli hususlardan 5 tanesini yazınız? (5 tane )

47 TEMEL DESTEĞİ VE GÜÇLENDİRME SAHANIN JEOLOJiK ÖZELLiKLERiNiN iyileştirilmesi SU DRENAJI VE FiLTRASYONU SU YALITIMI SIZINTI SUYU DRENAJI SIZINTI SUYU FiLTRASYONU GAZ VE SU AKIşI TOPLAMA EROZYON KONTROLÜ

48 2- Sızıntı sularında meydana gelebilecek kirlilikleri, atıklardan ötürü depolama alanında oluşan stabilite problemlerinin ve suların bariyerleri kaldırma etkisinden kaynaklanan problemleri çözmek için yapılması gerekenler nelerdir?

49 Doğal malzemeler veya geokompozit malzemelerle bu sorunların üstesinden gelinebilir. Bu malzemeler sahanın jeolojik özelliklerini iyileştirerek hücre içindeki su basıncını azaltıp drenaj için yeni yollar sağlarlar.

50 3-Katı atık depolarında stabilite problemlerinin nasıl meydana geldiğini ve bunları engellemek için neler yapılması gerekir?

51 Katı atık depolarında stabilite problemleri sismik veya statik yüklemeler sonucunda oluşmaktadır. Stabilite kaybına bağlı olarak oluşan her türlü göçme durumu, deponun geçirimsizliğini olumsuz yönde etkilemektedir.. Atıklar Depolama tesisine, ek kayma gerilmeleri oluşturmayacak şekilde depo edilmelidir

52 4-Katı atık depolarında erozyonu engellemek için yapılması gerekenler?

53 Erozyon, depolama alanlarının kapatılmasında ortaya çıkan bir problemdir. son geçirimsiz bariyer tabakasının yerleştirilmesinden sonra üzeri yaklaşık 1,00 m kalınlığında bitkisel toprak tabakası ile örtülür. Bu durumda toprak kaymasını önlemek için belirlenecek yöntemler vardır; aşınma ve yüzey erozyonu için, geocelleri, geomatları (çift bükümlü tel ağ); sarp yamaçlarda, geogridleri ve gabion kaplamalar erozyon kontrol örtüleri ile engellenebilir.

54 5- Geomembran malzeme nedir? nerede kullanılır?

55 Çeşitli polimer hammadde kullanılarak imal edilen, yüksek uzama ve çekme mukavemeti değerlerine sahip, kimyasallara ve çevre şartlarına dayanıklı plastik geçirimsizlik bariyerleridir. Katı atık dolgu alanlarında zemin taban örtüsü olarak kullanılmaktadır

56