MOTORLU ARAÇLARIN VE RÖMORKLARININ LASTİKLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (AB/458/2011)

Transkript

1 Resmi Gazete Tarihi: Resmi Gazete Sayısı: MOTORLU ARAÇLARIN VE RÖMORKLARININ LASTİKLERİNİN YERLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ TİP ONAYI YÖNETMELİĞİ (AB/458/2011) Amaç MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca, araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek ve sağlık ile çevrenin korunması amacıyla, motorlu araçların lastiklerinin yerleştirilmesi ile ilgili hükümleri ve bunların uygulanmasına ait usul ve esasları belirlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, MARTOY kapsamındaki M, N ve O kategorisi motorlu araçların lastiklerinin yerleştirilmesi ile ilgili hükümleri bakımından araçlara AT Tip Onayı Belgesi verilmesine ilişkin hususları kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu Yönetmelik; a) Karayolları Trafik Kanununun 29 uncu, 29/6/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanunun 4 üncü, 3/6/2011 tarihli ve 635 sayılı Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 7 nci maddelerine dayanılarak, b) (Değişik:RG-25/7/ ) Avrupa Birliğinin (EU) 2015/166 ile değiştirilen (EU) 458/2011 sayılı Regülasyonu dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde, hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 (1) MARTOY un 3 üncü maddesinde belirtilen tanımlara ek olarak bu Yönetmelikte geçen; a) AB: Avrupa Birliğini, b) AT: Avrupa Topluluğunu, c) Azami yük değeri: Lastik imalatçısı tarafından belirlenen kullanım şartlarına uygun olarak çalıştığında bir lastiğin taşıyabileceği azami kütleyi, ç) Patlak yol alabilen lastik: BM/AEK Regülasyonu 64 ün numaralı maddesinde tanımlanan bir lastiği,

2 d) Geçici kullanım için yedek lastik: Normal sürüş koşulları için herhangi bir araca yerleştirilmesi için tasarlanmış bir lastikten farklı olan ancak, kısıtlı sürüş koşulları altında sadece geçici kullanım için tasarlanmış lastiği, e) Geçici kullanım için yedek tekerlek: Araç tipi üzerindeki normal tekerleklerden farklı olan bir tekerleği, f) Geçici kullanım için yedek ünite: Standart yedek ünite tanımı kapsamına girmeyen ve BM/AEK Regülasyonu 64 ün 2.10 numaralı maddesinde tanımlanan geçici kullanımlık yedek ünite tipi tanımlamalarından bir tanesinin kapsamına giren herhangi bir tekerlek ve lastiğin takımını, g) Havalı lastik yapısı: Lastiğin karkasının teknik özelliklerini, ğ) Hız kategori sembolü: C1 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 30 un 2.29 numaralı maddesinde, C2 ve C3 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 54 ün 2.28 numaralı maddesinde tanımlanan bir sembolü, h) Lastiklerin yerleştirilmesine göre araç tipi: Lastiklerin tipi, asgari ve azami lastik ebat tanımı, tekerlek boyutları ve merkez kaçıklığı, ilaveten yerleştirilmesi için uygun hız, yük kapasitesi ve çamurlukların özellikleri gibi temel yönlerden farklı olmayan araçları, ı) Lastik tipi: 25/1/2012 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Motorlu Araçların ve Bunlar İçin Tasarlanan Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (661/2009/AT) nin 8 inci maddesinin birinci fıkrasında tanımlandığı gibi C1, C2 veya C3 sınıfını, (C1 sınıfı lastiklerde, BM/AEK Regülasyonu 30 un 2.1 numaralı maddesinde tanımlanan havalı lastik tipi özelliklerine sahip çeşitlerini; C2 ve C3 sınıfı lastiklerde, BM/AEK Regülasyonu 54 ün 2.1 numaralı maddesinde tanımlanan havalı lastik tipi gibi temel özellikler yönünden farklı olmayan lastik çeşitlerini) i) Lastik ebat gösterimi: C1 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 30 un 2.17 numaralı maddesinde, C2 ve C3 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 54 ün 2.17 numaralı maddesinde tanımlanan gösterimi, j) MARTOY: 28/6/2009 tarihli ve sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği (2007/46/AT) ni, k) Normal lastik: Normal karayolu kullanımı için tasarlanmış lastik veya patlak yol alabilen bir lastiği, l) Standart ünite: Normal çalışma için araca takılabilme yeteneği olan bir üniteyi, m) Standart yedek ünite: Değişik bir malzeme ve farklı tekerlek somunu veya tekerlek civatası tasarımları kullanıyor olsa da bunların dışında normal çalışma için tasarlanmış tekerlekle aynı olan tekerlekler dahil olmak üzere, tekerlek ve lastik ebat gösterimi merkez kaçıklığı (offset) ve lastik yapısı bakımından aynı dingil konumuna ve normal çalışma için belirli araç varyantı ve versiyonuna takılı olan ile aynı bir tekerlek ve lastiğin bir takımını, n) Tekerlek: Bir jant ve bir tekerlek diskinden oluşan bütün bir tekerleği, o) Tekerlek merkez kaçıklığı (offset): Poyraya basan yüzey ile jantın orta ekseni arasındaki mesafeyi, ö) Ünite: Bir tekerlek ve lastiğin takımını,

3 p) Yedek ünite: Standart üniteden birinin arızası durumunda bu ünite ile değiştirme yapılması amacıyla tasarlanan, standart yedek ünite veya geçici kullanım için yedek üniteyi, r) Yük kapasitesi endeksi: C1 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 30 un 2.28 numaralı maddesinde, C2 ve C3 sınıfı lastikler için BM/AEK Regülasyonu 54 ün 2.27 numaralı maddesindeki tanıma ilişkin lastiğin azami yük değeri ile ilişkili numarayı, ifade eder. AT tip onayı için hükümler MADDE 5 (1) Bir aracın lastiklerinin yerleştirilmesi ile ilgili olarak AT tip onayı başvurusu, imalatçı veya onun temsilcisi tarafından onay kuruluşuna yapılır. (2) Başvuru, Ek-1 de yer alan Kısım 1 de belirtilen bilgi dokümanına uygun olarak hazırlanır. (3) Ek-2 de belirtilen ilgili şartlar karşılanıyorsa onay kuruluşu, AT tip onayını verir ve MARTOY un Ek VII sinde belirtilen numaralama sistemine uygun olarak tip onayı numarasını düzenler. Onay kuruluşu, aynı numarayı başka bir araç tipine vermez. (4) Üçüncü fıkrada belirtilen hususlara uygun olmak kaydıyla onay kuruluşu, Ek-1 de yer alan Kısım 2 de belirtilen örneğe uygun AT Tip Onayı Belgesini verir. Uygulama GEÇİCİ MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğe göre ilk defa tip onayı alacak araçlar, Motorlu Araçların ve Bunlar İçin Tasarlanan Römorklar, Sistemler, Aksamlar ve Ayrı Teknik Ünitelerin Genel Güvenliği ile İlgili Tip Onayı Yönetmeliği (661/2009/AT) nin 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen tarihlerden itibaren bu Yönetmelik şartlarını sağlamak zorundadır. Yürürlük MADDE 6 (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme MADDE 7 (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür. Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete nin Tarihi Sayısı 18/8/ Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazetelerin Tarihi Sayısı 1. 25/7/

4 Ek-1 LASTİKLERİN YERLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ AT TİP ONAYI İÇİN İDARİ BELGELER KISIM 1 Bilgi Dokümanı ÖRNEK Bir aracın lastiklerinin yerleştirilmesi ile ilgili AT Tip Onayı ile ilgili..numaralı bilgi dokümanı. Aşağıdaki bilgiler, üç kopya hâlinde verilir ve bir içindekiler listesini içerir. Çizimler A4 boyutunda veya A4 formatında bir dosyada, uygun ölçekte ve yeterli ayrıntı içerecek şekilde verilir. Eğer fotoğraflar varsa, bunlar yeterli ayrıntıyı göstermelidir. Bu bilgi dokümanı içerisinde belirtilen aksam, sistem ve ayrı teknik ünitelerde elektronik kumandalar varsa bunların performansı ile ilgili bilgiler de verilir. 0. GENEL 0.1. Markası (İmalatçının ticari adı): Tipi: Ticari adı/adları (varsa): Araç üzerinde işaretli ise, tip tanıtım şekli (b) : Bu işaretin yeri: Aracın kategorisi (c) : İmalatçının adı ve adresi: Montaj fabrikası/fabrikasının adı/adları ve adresi/adresleri: İmalatçı temsilcisinin adı ve adresi: (varsa) 1. ARACIN GENEL YAPI ÖZELLİKLERİ 1.1. Numune bir araca ait fotoğraf ve/veya çizimler: Dingillerin ve tekerleklerin sayısı: Çift tekerlekli dingillerin sayısı ve konumu: Dümenlenebilir dingillerin sayısı ve konumu: Tahrikli dingiller (sayısı, konumu, birbirleriyle bağlantıları):.. 2. KÜTLELER VE BOYUTLAR (f)(g) 2.3. Dingil izi/izleri ve genişliği/genişlikleri Dümenlenebilen her bir dingilin iz genişliği (g4) : Diğer tüm dingillerin iz genişlikleri (g4) : En geniş arka dingilin genişliği: En ön dingilin genişliği (lastiğin yere yakın tarafındaki şişkinliği hariç, lastiklerin en dış noktasından ölçülen): İmalatçı tarafından belirtilen teknik açıdan müsaade edilen azami yüklü kütle (i)(3) : 2.9. Dingillerin her birinde, teknik açıdan müsaade edilen azami kütle: Araç yük çekmeye uygundur/uygun değildir (1) 4.7. Aracın azami tasarım hızı (km/h) (q) :. 6. SÜSPANSİYON 6.6. Lastikler ve tekerlekler Lastik/tekerlek kombinasyonu/kombinasyonları (r) : a) Lastikler için;

5 - Ebat tanımı/tanımları, - Yük kapasitesi endeksi (3), - Hız kategorisi sembolü (3), - Yuvarlanma direnci katsayısı (ISO standardına göre ölçülen) b) Tekerlekler için jant ebadı/ebatları ve merkez kaçıklığı/kaçıklıkları (off-set(s)) belirtilmelidir Dingiller inci Dingil: nci Dingil:..vb Araç imalatçısı tarafından tavsiye edilen lastik hava basıncı/basınçları (kpa): Karda yol tutuş tertibatı/tertibatlarının ve imalatçı tarafından tavsiye edilen şekilde, aracın tipine uygun ön ve/veya arka dingil/dingiller için lastik/tekerlek kombinasyonu/kombinasyonlarının tanımı: Geçici kullanım için yedek ünitenin kısa tanımı (varsa): Lastik basıncı izleme sisteminin kısa tanımı (takılıysa):.. 9. ÜSTYAPI (GÖVDE) Çamurluklar Aracın çamurlukları bakımından kısa tanımı:. 12. DİĞER Hız sınırlayıcılar İmalatçı/imalatçıları: Tipi/tipleri: Tip onay numarası/numaraları (varsa): Hız sınırlayıcıların ayarlanabildiği hız veya hız aralıkları:.km/h (1) Uygulanmadığı durumlarda siliniz. (3) Her bir varyant için üst ve alt değerleri yazınız. (b) Bir tip tanıtım şekli, bu tanıtım belgesinde yer alan araç, aksam veya ayrı teknik ünite tiplerini açıklamak için tanıtım ile ilgili olmayan işaretler içeriyorsa, bu işaretlerin yerine belgede '?' işareti konulur. (örneğin; ABC??123??). (c) MARTOY, Ek II, Kısım A'daki tanımlara göre sınıflandırılmıştır. (f) Bir versiyonunda normal kabin, diğerinde yataklı kabin varsa her ikisinin de kütleleri ve boyutları belirtilir. (g) ISO Standardı Karayolu araçları Motorlu araçların ve çekilen araçların boyutları Terimler ve tanımlar. (g4) Madde No 6.5. (i) Bağlantı tertibatı veya beşinci tekerlek üzerine önemli bir düşey yük uygulanan römorklar veya yarı römorklar ve bir römork veya bir yarı römork çeken araçlar için, yerçekimi standart ivmesi tarafından bölünen bu yük, teknik açıdan müsaade edilen azami kütle içerisinde bulunur. (q) Motorlu araçlarla ilgili olarak, eğer imalatçı araç trafiğe girmeden önce veya sonra aracın artırılmış bir azami hıza sahip olmasıyla sonuçlanan belirli denetleyici işlevlerin değiştirilmesine müsaade ediyorsa (örneğin; yazılım, donanım, seviye yükseltme, seçme, etkinleştirme, devre dışı bırakma vasıtasıyla), bu denetleyici işlevlerin ayarlanması vasıtasıyla gerçekleştirilebilir azami mümkün hız belirtilir. Römorklarla ilgili olarak araç imalatçısı tarafından müsaade edilen azami hız belirtilir. (r) Aracın azami tasarım hızı 300 km/h ı aşan araçlara takılmak üzere amaçlanmış jant çapı kodundan önce ZR yazısı ile işaretlenmiş olan lastikler için eşdeğer bilgi sağlanır. KISIM 2

6 ÖRNEK Format: A4 ( mm) AT TİP ONAYI BELGESİ Bu belge; (AB)./2011 Yönetmeliğine göre, lastiklerin yerleştirilmesi ile ilgili bir araç tipine, - Tip onayının (1), - Tip onayı kapsamının genişletilmesinin (1), - Tip onayının reddedilmesi kararının (1), - Tip onayının geri çekilmesi kararının (1), verilmesi hakkında bildirimdir. AT tip onayı numarası: Kapsam genişletme nedeni:. Tip Onayı Kuruluşunun Damgası BÖLÜM Markası (İmalatçının ticari adı): Tipi: Ticari adı/adları (varsa): 0.3. Araç üzerinde işaretli ise, tip tanıtım şekli (2) : Bu işaretin yeri: 0.4. Aracın kategorisi (3) : İmalatçının adı ve adresi: Montaj fabrikası/fabrikalarının adı/adları ve adres/adresleri: İmalatçı temsilcisinin adı ve adresi (varsa): BÖLÜM 2 1. İlave bilgiler (gerekiyorsa): Eklentiye bakınız. 2. Deneylerin yapılmasından sorumlu teknik servis: 3. Deney raporu tarihi:.. 4. Deney raporu numarası: 5. Açıklamalar (varsa): Eklentiye bakınız. 6. Yer: 7. Tarih:.. 8. İmza:... Ekler: Bilgi paketi Deney Raporu (1) Uygulanmadığı durumlarda siliniz. (2) Bir tip tanıtım şekli, bu tanıtım belgesinde yer alan araç, aksam veya ayrı teknik ünite tiplerini açıklamak için tanıtım ile ilgili olmayan işaretler içeriyorsa, bu işaretlerin yerine belgede '?' işareti konulur (örneğin; ABC??123??). (3) MARTOY, EK II, Kısım A da tanımlandığı şekliyle.

7 Eklenti.. Numaralı AT Tip Onayı Belgesine ait 1. Ek bilgi: 1.1. Araç tipinin yapısı, boyutları, hatları ve aracı oluşturan malzemeler hakkındaki kısa tanım: 1.2. Lastik/tekerlek kombinasyonu/kombinasyonları (lastik ebadı, tekerlekler için jant ebadı ve merkez kaçıklığı içerecek şekilde): Aracın azami tasarım hızı ile uyumlu asgari hız kategori sembolü (her bir varyantın) (Aracın azami tasarım hızı 300 km/h ı aşan araçlara takılmak üzere amaçlanmış jant çapı kodundan önce ZR yazısı ile işaretlenmiş olan lastikler için, eşdeğer bilgi sağlanır): 1.4. Her bir dingil üzerindeki teknik açıdan müsaade edilen azami kütle ile uyumlu asgari yük kapasitesi endeksi (her bir varyantın)(uygulanabilirse Ek-2, madde ye göre ayarlanmış): Karda yol tutuş tertibatı/tertibatları ile kullanılan lastik/tekerlek kombinasyonu/kombinasyonları (lastik ebadı, tekerlekler için jant ebadı ve merkez kaçıklığı içerecek şekilde):. 2. M1 kategorisi araç çeki yükleri için uygundur/uygun değildir (1) ve arka lastiklerin yük değeri %....aşılmıştır. 3. Araç geçici kullanım için yedek ünitesi ile ilgili olarak BM/AEK Regülasyonu 64 e göre onaylamıştır/onaylanmamıştır (1) M1 kategorisi araç: evet/hayır (1), tip 1/2/3/4/5 (1) 3.2. (Değişik:RG-25/7/ ) N1 kategorisi araç: Evet/hayır(1), tip 1/2/3/4/5(1). 4. Araç lastik basıncı izleme sistemi ile ilgili olarak BM/AEK Regülasyonu 64 e göre onaylamıştır/onaylanmamıştır (1) Lastik basıncı izleme sisteminin kısa tanımı(takılıysa):.. 5. Açıklamalar:. (1) Uygulanmadığı durumlarda siliniz.

8 Ek-2 LASTİKLERİN YERLEŞTİRİLMESİ İLE İLGİLİ ŞARTLAR 1. GENEL ŞARTLAR 1.1. Bu Ek in 5.4. maddesi hükümlerine tabi bir araca takılan her bir lastik, uygulanabilir olduğunda herhangi bir yedek lastik dahil, 661/2009/AT Yönetmeliğinin ve uygulama tedbirlerinin şartlarını karşılar. 2. LASTİK YERLEŞTİRİLMESİ 2.1. Geçici kullanım için yedek ünite hariç araca takılan tüm lastikler, aynı yapıya sahiptir Bir dingile normal olarak takılan lastiklerin tümü aynı tiptedir Tekerleğin döndüğü boşluk, araç imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi asgari ve azami süspansiyon ve dümenleme sınırlamaları kapsamında, asgari ve azami tekerlek için jant ebatları ve merkez kaçıklığı göz önünde tutularak, azami müsaade edilebilir lastik ebatları ve jant genişlikleri kullanılırken, sınırsız harekete olanak sağlayacak şekildedir. Bu durum, ilgili BM/AEK Regülasyonunda belirtildiği gibi lastik ebat tanımı ile ilişkili uygulanabilir boyutsal toleranslar göz önünde tutularak (örneğin; azami bürüm) en büyük ve en geniş lastikler ile kontroller yapılarak doğrulanır Teknik servis, bu Ek in 2.3. maddesindeki şartların karşılandığını doğrulamak için alternatif bir deney işlemini uygulamaya karar verebilir. (örneğin; sanal deneme). 3. YÜK KAPASİTESİ 3.1. Bu Ek in, 5 inci maddesinde belirtilen istisnalar dikkate alınarak, bu Ekin 3.2. maddesinde belirtilen hususlar dikkate alınarak varsa yedek lastik de dahil olmak üzere bir araca takılan her bir lastiğin azami yük değeri, aşağıdaki gibi olmalıdır: Bir aracın tekli biçimde aynı tip lastikler ile donatılması durumunda; araç imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi en fazla yüklenen dingil için, teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesinin en az yarısına eşit olur Bir aracın tekli biçimde birden fazla tip lastikler ile donatılması durumunda; araç imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi ilgili dingil itibariyle, teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesinin en az yarısına eşit olur Bir aracın çift C1 sınıfı lastikler ile donatılması durumunda; araç imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi ilgili dingil itibariyle, teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesinin en az 0,27 katına eşit olur Bir aracın çift C2 veya C3 sınıfı lastikler ile donatılması durumunda; araç imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi, ilgili dingil itibariyle, teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesinin, çift uygulamalar için yük kapasitesi endeksine dayanarak, en az 0,25 katına eşit olur Bir lastiğin azami yük değeri aşağıdaki gibi belirlenir:

9 C1 sınıfı lastiklerin kullanılması durumunda, BM/AEK Regülasyonu 30 un 2.31 numaralı maddesinde belirtildiği şekilde azami yük değeri dikkate alınır C2 veya C3 sınıfı lastiklerin kullanılması durumunda, aracın azami tasarım hızı dikkate alınarak, bir havalı lastiğin dayanabildiği yük değişikliklerini, yük kapasite göstergeleri ve nominal hız kategori sembollerinin bir fonksiyonu olarak gösteren BM/AEK Regülasyonu 54 ün 2.29 numaralı maddesinde belirtildiği gibi hıza göre yük kapasite değişimi çizelgesi dikkate alınır İlgili bilgi, araç hizmete girmesinden itibaren, gerektiğinde yük kapasitesine uygun yenileme lastiklerinin yerleştirilmesi amacıyla araç el kitabında açıkça belirtilir. 4. HIZ KAPASİTESİ 4.1. Araca normal olarak takılan her bir lastik, hız kategorisi sembolü taşır C1 sınıfı lastiklerin kullanılması durumunda, hız kategori sembolü, aracın azami tasarım hızı ile uyumlu olmalı, lastik hız kategorilerinin V, W ve Y olması durumu ve BM/AEK Regülasyonu 30 da tanımlandığı gibi azami yük oranı dikkate alınır C2 veya C3 sınıfı lastiklerin kullanılması durumunda hız kategori sembolü, aracın azami tasarım hızı ile bu Ek in, maddesinde belirtilen hıza göre yük kapasite değişimi çizelgesi nden çıkarılan uygulanabilir yük/hız kombinasyonu ile uyumludur ve nci maddelerin şartları aşağıdaki durumlarda uygulanmaz: Bu Ek in, 6 ncı maddesinin geçerli olduğu geçici kullanım için yedek ünitelerin olması durumunda Araçların normal lastikler ve zaman zaman kar lastikleri (örneğin; dağ zirvesi içinde kar tanesi sembolü ile işaretlenmiş) ile donatılmış olması durumunda; kar lastiklerinin hız kategori sembolü, aracın azami tasarım hızından daha büyük bir hıza karşılık gelir ya da 160 km/h den daha az olmaz veya her iki durumu da karşılar. Bununla birlikte, azami araç tasarım hızı, takılı kar lastiklerinin en düşük hız kategori sembolüne karşılık gelen hızdan daha büyükse, takılı kar lastiklerinin azami hız kapasitesinin en düşük değerini belirten bir azami hız uyarı etiketi, aracın içinde göze çarpan bir pozisyonda kolay ve sürekli olarak sürücüyü gören bir şekildedir. Karda çekişi gelişmiş olan diğer lastikler (örneğin; M+S işaretlemesi olan, üç dağ zirvesi içinde kar tanesi sembolü ile işaretlenmiş olmayan), bu Ek in, madde ve maddelerinde belirtilen şartlarına uygundur Araçların, POR işaretlemeli profesyonel arazi lastikleri ile donatılmış olması durumunda; aracın azami tasarım hızı, takılı olan özel kullanım lastiklerinin en düşük hız kategori sembolüne karşılık gelen hızdan daha büyükse, bu özel kullanım lastiklerinin azami hız kapasitesinin en düşük değerini belirten bir azami hız uyarı etiketi, aracın içinde göze çarpan bir pozisyonda kolay ve sürekli olarak sürücüyü gören bir şekildedir M2, M3, N2 veya N3 kategorisi araçların, BM/AEK Regülasyonu 89 un 1 inci maddesine göre onaylanmış bir hız sınırlayıcı cihaz ile donatılmış olması durumunda, lastik hız sembolü, ayarlanan sınır değerindeki hız ile uyumlu olmalıdır. Bununla birlikte, araç imalatçısı, aracın azami tasarım hızının, takılı lastiklerin en düşük hız kategori sembolüne karşılık gelen hızdan

10 daha büyük olduğunu öngörmüşse, takılı olan lastiklerin azami hız kapasitesini belirten bir azami hız uyarı etiketi, aracın içinde göze çarpan bir pozisyonda kolay ve sürekli olarak sürücüyü gören bir şekildedir M1 veya N1 kategorisi araçların, hız sınırlama fonksiyonunu karşılayan yerleşik bir sistem ile donatılmış olması durumunda, lastik hız sembolü, ayarlanan sınır değerindeki hız ile uyumlu olmalıdır. Bununla birlikte, araç imalatçısı aracın azami tasarım hızının, takılı olan lastiklerin en düşük hız kategori sembolüne karşılık gelen hızdan daha büyük olduğunu öngörmüşse, bu lastiklerin azami hız kapasitesini belirten bir azami hız uyarı etiketi, aracın içinde göze çarpan bir pozisyonda kolay ve sürekli olarak sürücüyü gören bir şekildedir İlgili bilgi, araç ilk defa hizmete girmesinden itibaren uygun hız kapasitesine uygun yenileme lastiklerinin yerleştirilmesi amacıyla araç el kitabında açıkça belirtilir. 5. ÖZEL DURUMLAR 5.1. Aracın azami tasarım hızı 100 km/h veya daha az olan ve tekli biçimde C1 sınıfı lastikler ile donatılmış olan O1 ve O2 kategorisi römorklarda, her lastik için azami yük oranı, römork imalatçısı tarafından beyan edildiği gibi en fazla yüklenmiş dingil için teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesinin en az 0,45 katına eşit olur. Çift lastikler için bu katsayı en az 0,24 e eşit olur. Böyle durumlarda, aracın azami tasarım hızını belirten bir azami çalışma hızı uyarı etiketi, kalıcı ve dayanıklı bir şekilde römorkun ön bağlantı tertibatının yanına takılır Römork çekmek için tasarımlanan M1 ve N1 kategorisi araçlarda, römork bağlantı tertibatının getirdiği ek yük, C1 sınıfı lastiklerin kullanılması durumunda arka lastiğin azami yük sınırını geçmesine sebep olabilir, fakat bu değer % 15 den fazla olmaz. Bu durumda araç el kitabı, bir römork çekerken maksimum müsaade edilen araç hızı veya 100 km/h ı geçmeyen herhangi bir durum ve normal kullanım için tavsiye edilen (örneğin: bir römork takılı olmadan) lastik basıncının/basınçlarının en az 20 kpa (0,2 bar) üzerinde olan arka lastik basıncı hakkında net bilgi ve tavsiye içerir C2 veya C3 sınıfı lastiklerle donatılmış olan aşağıda listelenen bazı özel amaçlı araçlarda, bu Ek in maddesinde tanımlandığı gibi, hıza göre yük kapasite değişimi çizelgesi uygulanmaz. Böyle bir durumda, ila maddelerinde teknik açıdan müsaade edilen azami dingil kütlesine karşı kontrol amacıyla lastik azami yük oranı, yük kapasitesi endeksine karşılık gelen yük, aracın azami tasarım hızından ziyade araç tipi ve kullanımı ile ilişkili uygun bir katsayı ile çarpılarak belirlenir ve bu Ek in, ve maddelerinde belirtilen şartlar uygulamaya koyulur. Uygun katsayılar aşağıdaki gibi olur: BM/AEK Regülasyonu 107 nin (Sınıf I) ve (Sınıf A) numaralı maddelerinde belirtildiği gibi, M2 veya M3 kategorisi Sınıf I veya Sınıf A araç olması durumunda 1, Özellikle şehir içi veya banliyö gibi kısa mesafeler boyunca kullanım için tasarlanmış N kategorisi araçlar; örneğin; aracın azami tasarım hızı 60 km/h ı geçmemek kaydıyla yol süpürme araçları veya çöp kamyonu olması durumunda 1, Araçların, C1, C2 veya C3 sınıfı lastiklerin karakteristikleri ile uyumsuz olan kullanım koşulları için tasarlanmış olduğu ve bu nedenle farklı karakteristiklerde lastikler

11 yerleştirilmesi gerektiği istisnai durumlarda, aşağıdaki koşulların tamamının karşılanması kaydıyla, bu Ek in, 1.1. maddesinde belirtilen şartlar uygulamaya koyulur Lastikler, BM/AEK Regülasyonu 75 in 1 inci maddesine veya BM/AEK Regülasyonu 106 nın 2 nci maddesine göre onaylanmıştır Tip onay kuruluşu ve teknik servis, takılı lastiklerin aracın çalışma koşullarına uygun olduğu konusunda tatmin edilir. Muafiyet türü ve kabul nedeni, Tip Onayı Belgesinin açıklamalarında olduğu gibi deney raporunda belirtilir. 6. YEDEK TEKERLEKLER VE LASTİKLER 6.1. Yedek ünite ile donatılmış araçlarda, aşağıdakilerden biri olmalıdır: Araca asıl takılı olan lastiklerle aynı ebatlarda bir standart yedek ünite Araç üzerinde kullanıma uygun tipte bir geçici kullanım için yedek ünite. M1 veya N1 dışındaki araç kategorileri, geçici kullanım için yedek ünite ile donatılamaz veya bu ünite takılamaz Araca, geçici kullanım için yedek ünitenin yerleştirilmesi için özel tedbirler alınması zorunlu ise (örneğin; geçici kullanım için yedek ünite yalnız ön dingile takılabiliyorsa, bir arka standart ünitenin arızalanması durumunda, önce bir ön standart ünite arka dingile takılır) bu durum araç el kitabında açıkça belirtilir ve bu Ek in, 2.3. maddesinde belirtilen hususlara uygunluğu doğrulanır Bir geçici kullanım için standart ünite veya patlak yol alabilen lastikler ile donatılmış her araç, geçici kullanım için standart ünite ve patlak yol alabilen lastikler ile donatılmış araçların donanımı hakkındaki şartlara ilişkin olarak BM/AEK Regülasyonu 64 e göre geçerli bir Tip Onayına sahiptir.