DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI

Transkript

1

2 DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Bağırsak parazit enfeksiyonlarının çoğunda dışkıda ; Helmint yumurta veya larvalarının Protozoon trofozoit veya kistlerinin görülmesi ile tanı konulur. Dışkı bir enfeksiyon kaynağıdır. Dışkının hazırlanması için özel bir alan düzenlenmeli, işlem sonrası atılacak dışkılar özel torbalara konulmalıdır, burada kullanılan malzemeler başka yerlerde kullanılmamalıdır.

3 DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Beklemiş Yetersiz miktarda Kötü biçimde saklanan Tanıyı kısıtlar Yanlış tanı

4 DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Örnek alınmadan önce hastanın almış olduğu belli bazı maddeler bağırsak protozoonlarının saptanmasını zorlaştırmaktadır. Bu maddelerden başlıcaları; Antibiyotikler Antimalaryal ilaçlar Baryum, bizmut Emilmeyen ishal kesici ilaçlar

5 DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Dışkı örnekleri temiz ve geniş ağızlı kaplarda toplanmalıdır. Sızıntı veya nem kaybı önlenmelidir. Dışkının su, idrar veya diğer yabancı maddelerle teması önlenmelidir. Su; trofozoitleri tahrip edebilir veya serbest yaşayan organizmaları içerebilir. İdrar; trofozoitlerin hareketini azaltır.

6 DIŞKININ TOPLANMASI ve SAKLANMASI Parazit enfeksiyonlarının varlığı araştırılırken birden çok dışkı örneği incelenmelidir. Helmint yumurtaları hastaların çoğunda her dışkı örneğinde saplanabilirken, birçok protozoon dışkı ile aralıklı olarak atılır. Bu nedenle paraziter enfeksiyonları araştırırken en iyi yöntem 2-3 günlük aralıklarla en az 3 dışkı örneğinin incelenmesidir. Tedaviden sonrada 3 kez kontrol edilmelidir.

7 ÖRNEKLERİN İNCELENMESİNDE ZAMAN FAKTÖRÜ Tanıyı etkileyen en önemli etken zaman faktörüdür. İnceleme öncesi dışkılar kesinlikle inkübe edilmemeli veya dondurulmamalı

8 ÖRNEKLERİN İNCELENMESİNDE ZAMAN FAKTÖRÜ İshalli dışkılar; 30 dk. içinde incelenmeli, Trofozoitler rahatlıkla görülebilir. Yumuşak dışkılar; 1 saat içinde incelenmeli, Trofozoitler, kistler, yumurta ve larvalar görülür. Katı dışkılar; Aynı gün içinde incelenmeli, Kistler, yumurta ve larvalar görülür.

9 ÖRNEKLERİN SAKLANMASI Dışkılar hemen incelenmeyecekse koruyucu içine alınmalıdır. Bu işlem; dışkıda bulunabilecek parazitlerin şekillerinin aynen korunmasını sağladığı gibi, helmint yumurta ve larvalarının da gelişmeye devam etmesi önlenmektedir. Bu işlem için kullanılan bazı solüsyonlar; %5 veya %10 luk formalin SAF (Sodyum asetat-asetik asit-formalin) PVA (PoliVinil Alkol) Schaudinn Fiksatifi

10 Makroskobik inceleme DIŞKILARIN İNCELENMESİ Dışkının kıvamı genellikle şekilli, yumuşak, gevşek veya sulu olarak sınıflandırılır. Sestodların halkaları, erişkin kıl kurdu veya Ascaris dışkının içinde, üzerinde veya toplama kabında görülebilir. Dışkıda kanın varlığı her zaman bildirilmelidir. Kanın rengi önemlidir. Sarı ve kötü kokulu dışkı örnekleri sıklıkla emilim bozukluğunu gösterir.

11 DIŞKILARIN İNCELENMESİ Mikroskobik inceleme Direkt inceleme Konsantrasyon yöntemleri Boyama yöntemleri

12 DİREKT İNCELEME NATİV LUGOL YÖNTEMİ

13

14 DİREKT İNCELEME NATİV LUGOL YÖNTEMİ Yöntemin amacı; Serum fizyolojik ile (%0.9 luk tuzlu su) Parazitleri hareketli olarak görebiliriz Fakat iç yapılarını ayıramayız Lugol ile (5gr İyot, 10 gr potasyum iyodür, 100 ml distile su) Parazitlerin canlılıkları kaybolur, İç yapıları incelenebilir.

15 SELOFAN BANT YÖNTEMİ Yöntemin amacı; Enterobius vermicularis ve Taenia sp. yumurtalarının saptanması. 7-8 cm uzunluğunda bir selofan bant kesilerek, yapışkanlı olan kısmı dışarıda kalacak şekilde tutulur. Bantın yapışkanlı tarafı hastanın perianal bölgesine birkaç kez değdirildikten sonra, yapışkanlı kısım bir lam üzerine boydan boya yapıştırılır. Işık mikroskobunda 100x büyütmede incelenir. Zaman ve perianal bölge temizliği önemlidir.

16 SELOFAN BANT YÖNTEMİ

17 SELOFAN BANT YÖNTEMİ

18 Enterobius vermicularis (Yumurta)

19 Taenia sp. (Yumurta)

20