ADANA NIN SIRLARINA YOLCULUK

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "ADANA NIN SIRLARINA YOLCULUK"

Osman Erdoğan
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 ADANA NIN SIRLARINA YOLCULUK 2 Geçen hafta Adana nın Sırlarına Yolculuk diye bir yazıya başlamıştık. Amacımız Adana yı gezerken turistik bir zevk almanızı sağlamaktan başka bir şey değildi.sır dediklerimiz de aslında ilgili bazı kişiler tarafından daha önceleri yazılmış, tartışılmış şeylerdi. Ancak kamuoyu yeterince bilmeyince çok önemli eserler hak ettikleri önemi kazanamamaktadır.isterseniz sizleri fazla oyalamadan konumuza devam edelim AKLIMDAKİ İKİ KUŞ Sizce 2 kuş ne ifade eder? Zihinlerinizi ne kadar zorlarsanız zorlayın benim kafamdaki kuşu yakalayamazsınız. Ben de Adana da Müze müdürlüğü yapmış Hadi Altay ın 1960 yıllarında yazdığı Adım Adım Çukurova isimli kitaptan okudum.okuduklarıma göre Adana daki en eski İslami yapı Ağca Mescid diye bilinen ve Ulu Cami den 50 metre uzaklıktaki sokağın içinde bulunan yapıymış.ama okuduklarımdan daha dikkat çekici olan bunu, mimarın kapının üzerindeki işlemelerin arasına sakladığı iki kuş motifinden anlıyabilirmişiz. Ancak ben defalarca gittim ve kuş motifini bulamadım. Çaresiz görevlisine sordum, o da beyle bir sırrı benden öğrenmiş oldu, böylece de kendime arama için bir yoldaş kazanmış oldum.ama sonunda kapının etrafındaki işlemeler arasında bir yerde bulduk. İsterseniz şimdi hemen yerini yazmayayım Bulması size ait olsun ki zevk alasınız.bulamayız demeyin hemen, çünkü bizden bir adım öndesiniz.burada yayınlayacağımız fotoğrafın size yol göstereceğini biliyorum. EBCED VE AĞCA MESCİT Kuşu bulmak bir şey değil, ama kuş neyi ifade ediyor? diye sorabilirsiniz. Ben Hadi Bey in yalancısıyım İlgilenenler bilir Arapçada ebced denilir bir gizemli kural vardır.buna göre her bir harfin sayısal bir karşılığı bulunur.işte kuş kelimesinin ebced kurallarına göre sayısal karşılığı 406 sayısına denk düşüyormuş.kapıda da iki kuş figürü olduğuna göre de buradan Hicri 812 yılına ulaşmış oluyoruz.bu da bize Ağca Bey tarafından yaptırılan eserin en eski İslami yapı olması hakkında fikir veriyor. REJİM VE MİMARİ Dünya gezileriniz sırasında fark etmişinizdir. Büyük mimari eserler ülkelerinin rejimlerini yansıtırlar. Örneğin Moskova da dolaşırken hangi yapının Çarlık, hangi yapının da Sovyet dönemine ait olduğu açıkça bellidir. Kabaca görkemli ve süslü olanların Çarlık dönemine, sade, iddiasız ve küçük pencerelerle donatılmış olanlarının da (ki bu pencerelerin çoğu kapalı durmaktadır) Sovyet dönemine ait olduğunu söyleyebiliriz. Bir kentte farklı mimari yapıların farklı siyasal dönemi yansıtmaları çok görülen bir şeydir. Ama tek bir eserin üstünde değişen rejimin mimariyi etkilemesini görebilir miyiz? sorusunun cevabını ararsanız, size Adana Ulu Cami yi tavsiye ederim(dünyada başka var mı? Bilmiyorum) DOĞUSU MEMLUK BATISI OSMANLI Adana Ulu Cami 1513 yılında yapılmaya başlanmış. O yıllarda Adana yı Ramazanoğulları Beyliği yönetiyor. Ramazanoğulları merkezleri Mısır da olan Memluklar in yönetimi altında. Caminin inşaatına doğu tarafından başlandığı için, başta Doğu Kapısı ve minare olmak üzere o dönemde inşa edilen bölümlerin Memluk Selçuklu mimarisi karışımı olduğunu görüyoruz. Gelgelelim caminin inşası devam ederken, 1517 yılında, Osmanlı Padişahı Yavuz Selim Mısır seferine çıkıyor,yolu da Adana ya düşüyor. İşte Ramazanoğulları bu dönemde rejim değiştirmeye karar vererek Osmanlılar ın yönetimi altına giriyorlar. O andan itibaren de yapılan görkemli caminin mimarisi de değişiveriyor. Günümüzde ( Ulu Cami nin içine girmeden) onu kuzeyden az bir dikkatle bile inceleseniz bu değişikliği hemen fark edebilirsiniz. İnşaatı 1541 yılında biten binanın son dörte birlik

2 bölümünde, daha çok da Batı Kapısı nda, diğer bölümlerinden bambaşka mimariyle,bir Osmanlı (ve tabiî ki Selçuklu karışımı)mimarisi ile karşılaşacaksınız. Kısacası Ulu Cami yi ulu yapan özelliklerinden biri de bu özgünlüğü olsa gerek Yani rejimin mimariyi etkilemesini tek bir yapı üzerinde görebileleceğimiz bir sosyolojik yapıdır aynı zamanda Tarihi Ulu Cami. Ayrıca eşsiz çinileri ile, külliyeyi tamamlayan diğer yapıları ile (Medrese ve konak) ve bahçesinde ünlü şair Ziya Paşa nın gömülmüş olması ile de görülmeye değer. SON SIR Bu arada size bir sır daha vereyim. Aklınıza,1517 yılında Adana ya gelen Yavuz Sultan Selim nerede kalmış diye bir soru gelebilir. Ulu Cami nin hemen yanında bulunan 600 yıllık Ramazanoğlu Konağı nda tabi ki Kutu 1 BUNLARI BİLİYOR MUSUNUZ? *Adana nın yeri ve ismi değişmeden hala yaşayan en eski kentlerden biri olduğunu *İstanbul, Efes, Roma,İskenderiye veya Antakya dan en az 1000 yıl daha eski olduğunu *Dünyanın hala kullanılan en eski köprüsünün Adana Taşköprü olduğunu *Hali hazırda dünyanın yazılmış en eski tıp- eczacılık kitabının Adana da yazıldığını *Yine dünyanın ilk tıp okulları (ve hastaneleri )sayılan Aeskulapion lardan birinin Adana da kurulduğunu * Tarihin ilk yazılı antlaşması olan Kadeş Barış Antlaşması nda bir Adanalı nın imzası olduğunu *Atatürk ün Kurtuluş Savaşı na başlamaya Adana da karar verdiğini *İşgalci güçlere karşı ilk kurşunun da(hasan Tahsin den 5 ay önce Kara Hasan Çetesi tarafından) o zamanlar Adana nın, şimdi ise Hatay ın bir ilçesi olan Dörtyol da atıldığını *Bu listenin uzayıp gdebileceğini

Benzer belgeler

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir.

Ramazanoğlu Medresesi: 1540 yılında yapılmış klasik Osmanlı medresesidir. Atatürk Müzesi Müze binası, eski Adana nın merkezi olan tarihi Tepebağ da, 19. yüzyılda yapılmış geleneksel Adana evlerindendir. İki katlı, cumbalı, kırma çatılı, kâgir bir yapıdır. Bu özellikleri nedeniyle