MİLLİ MUHARİP UÇAK PROJESİNİN TEKNOLOJİ VE SANAYİLEŞME AÇISINDAN ÖNEMİ. Hv.Müh.Yzb. Musa YILDIRIM MMU Ş. Md.lüğü

Transkript

1 MİLLİ MUHARİP UÇAK PROJESİNİN TEKNOLOJİ VE SANAYİLEŞME AÇISINDAN ÖNEMİ Hv.Müh.Yzb. Musa YILDIRIM MMU Ş. Md.lüğü

2 GİRİŞ Millî Muharip Uçak Projesi ile Türkiye de kazanılması öngörülen yeni teknolojik kazanımların üniversite ve firmalarımıza etkileri neler olabilir? Üniversite ve firmalardan beklentiler ve muhtemel işbirliği alanları nelerdir?

3 TAKDİM PLANI Projesi Nedir? TF-X Teknolojik Hedefleri Projenin İşi Başaran Ülkelerde Neler Var? Bu Yapının Gücü Alt Üniversiteler ve Teknokentler Ne Yapmalı? Ar-Ge Şirketleri Nasıl Oluşur ve Nasıl Yaşar? İşbirliği Alanları Muhtemel Desteği Finansman Sonuç

4 TF-X PROJESİ NEDİR?

5 TF-X Projesi 2030 lu yıllarda F-16 uçaklarının yerine envantere alacağımız F-22 gibi son teknolojiye sahip yeni nesil bir savaş uçağı projesidir. Teknoloji geliştirme projeleri ve kurulacak alt yapılar ile bu proje Türkiye yi hem askeri hem de siyasi anlamda üst seviyelere taşıyacak bir teknoloji kazanım projesidir.

6 PROJENİN TEKNOLOJİK HEDEFLERİ

7 Proje sadece bir savaş uçağı yapmanın yanı sıra, alt yapı ve ortaya çıkacak yeni firmalar ile büyük bir teknolojik kalkınma projesidir. Rüzgar tünellerinden gelişmiş aviyonik sistemlere, hedef tanıma sistemlerinden görüntü işleme teknolojilerine, malzeme teknolojilerinden yeni nesil silah sistemlerine kadar projenin çok geniş ilgi alanı ve hedefleri vardır.

8 BU İŞİ BAŞARAN ÜLKELERDE NELER VAR?

9 Teknoloji üretme konusunda otorite olarak kabul edilen ABD de eğitim; bilginin hayatın içindeki problemleri çözmeye yönelik olduğu için teknoloji ABD de sürekli gelişme trendi içerisindedir. Başkaları tarafından formülüze edilmiş bilginin alınması ile eğitilen bireyler, teknoloji üretme konusunda yetersiz kalır. Hayatı kendimize has normlar ile yorumlayan ve modelleyen bireyler yetiştirdiğimiz zaman teknoloji üretmeye başlarız.

10 Teknoloji üretmenin kolay olmadığını, ancak mümkün olduğunu yapılan ürünler varlıklarıyla bize anlatmaktadır. Bizler de yapabiliriz, yeter ki verilen soruların cevaplarına bakılmadan o sorular çözülmeye çalışılsın. Rekabetin doğası gereği elbette bir şeylerin yapılmasını engellemek isteyenler olacaktır. Ancak engelleri uzaklarda aramaktan ziyade, kendi içimizde arayıp bulmalı ve aşmalıyız.

11 5 tane BRICS ülkesinin 1980 de dünya ekonomisindeki payı %15, G-7 nin %52 iken, bu durum 2015 de %31 olarak eşitlenmiştir. Hayatın içinde o kadar çok çözülmesi gereken problem var ki ne yazık ki hep başkaları bulup çözüyor. Engellemek kolay olsaydı BRICS ülkelerinin teknolojik gelişmeleri engellenirdi. Cevaba bakıp problemi çözdüğümüzde o çözüm bize ait olmaz.

12 ALTYAPININ GÜCÜ

13 Bir savaş uçağını, bir akıllı telefonu veya bir köprüyü yapmak için ciddi bir alt yapıya sahip olmak gerekir. Mikroçip üretecek bir fabrikanız yoksa akıllı telefonu, alüminyumu işleyecek bir fabrikanız yoksa savaş uçağını tek başınıza yapamazsınız. Alt yapılar; ana hedefe ulaşmak amacıyla ihtiyaçları karşılamak için kurulur ve yaşar. Ana hedefe götürmeyen alt yapı yatırımları israftan öteye gitmez. Alt yapı ihtiyaçlarınızın sınırını hedefleriniz belirler.

14 Bu projede; statikten dinamiğe, aerodinamikten termodinamiğe kadar mühendislik disiplinlerinin neredeyse tamamında çalışma imkânı bulunacak problem sahaları vardır. Bu projenin ne kadar milli olacağı, teknolojik alt yapımız ile ham malzemeyi uçağa dönüştürme kabiliyetimizle orantılıdır.

15 Miktar (kg) * Birim Fiyatı ($) Toplam Maliyet Kompozit Titanyum Çelik Diğer Malzeme Alüminyum Toplam Eğer ürüne giden malzeme dönüşüm süreçlerinin tamamını kendimiz yönetmiş olsaydık, uçağın çıplak malzeme maliyeti sadece $ civarında olacaktır. Benzer bir uçağın ortalama 30 milyon $ malzeme maliyeti olduğu düşünüldüğünde teknolojinin gücünün ne olduğu anlaşılacaktır. Bir uçağın maliyetini, kullanılan malzeme miktarı belirlemez, bilgi ve teknolojinin yoğunluğu belirler.

16 Yarı mamulden nihai ürüne dönüşüm süreci Gelişmekte Olan Ülkeler Ham malzemeden nihai ürüne dönüşüm süreci BRICS Madenden nihai ürüne dönüşüm süreci G-7 Yarı mamulden inşa sürecine dahil olursanız malzeme maliyetiniz $ olacaktır. Ham malzemeden inşaa sürecine dahil olursanız malzeme maliyetiniz $ olacaktır. Madenden inşaa sürecine dahil olursanız malzeme maliyetiniz $ olacaktır.

17 ÜNİVERSİTELER VE TEKNOKENTLER NE YAPMALI?

18 Kompleks bir yapıyı denklem sadeleştirmek gibi bölüp parçalamazsak ortaya çıkan problemlerin çözümü de o oranda zor olacaktır. Uçağın tamamen yerli olması isteniyorsa, üniversitelerin ve sanayinin bu projeye tüm imkanları seferber edilmelidir. Çalışmalar ortak bir hedefe yönlendirilmezse; yapılan faaliyetler sizi hedefe ulaştırmayabilir hatta size zarar bile verebilir.

19 Üniversiteler hayatın içinden mühendislik problemlerini hem üretmeli hem de çözmeli, Teknokentler ise sistematik çözümleri olan projeler üretmelidir. Başlangıçta akademik camianın bu projeye en büyük desteği; kendi problemlerimizin yazılıp çözüldüğü mühendislik matematiği kitaplarımızın yazılması ile sağlanabilir. Üniversiteler gerçek problemler üzerinden çözümler üreterek projeye en büyük desteği verebilir.

20 AR-GE ŞİRKETLERİ NASIL OLUŞUR VE NASIL YAŞAR?

21 Ar-Ge bir ihtiyacın sonunda istemekle ortaya çıkar. Hayatı dinamik yaşayan ülkelerde bu süreç devamlı yaşanır. Eğer yeni bir şeye ihtiyaç duyulmazsa hem yeni fikirler gelişmez hem de Ar-Ge ye gerek kalmaz. Sıradan bir masa yapmak için mühendislik matematiğine ihtiyacınız olmaz. Ancak ihtiyacımızı, şu kadar yüke dayanacak ve az yer kaplayacak gibi tanımlamalarla sınırlandırırsak artık hesap vakti gelmiş demektir.

22 İlk uçaklar az matematik ile kaba yapılar kullanılarak inşa edilmiştir. Kaba olabilir ancak lise seviyesi matematikle de bir uçak yapılabilirdi. Uçağınızın hafiflik oranı matematik bilginizle doğru orantılıdır. İhtiyaç değiştikçe problemlerin şekli de değişmektedir. Temel mühendislik ihtiyaçlarımızı başkaları giderirse problem çözme kabiliyetimiz hiçbir zaman gelişemez.

23 Ar-Ge firmalarını başlangıçta biz destekleriz. Teknoloji üretmeyi başarırlarsa daha sonra onlar bizi desteklemeye başlar. F-35 Life-cycle cost (40 years) of $ 1.1 trillion Tahmini TSK nın 40 yıllık bütçesi 400 milyar $ Rekabet, motivasyonun en önemli dürtüsüdür. İnsanlar, firmalar, ülkeler hep bu dürtü ile yenilikler üretir. Projelerin birden fazla firmalara dağıtılarak rekabet ortamı oluşturulması, başarının en önemli etkenlerinden biridir.

24 MUHTEMEL İŞBİRLİĞİ ALANLARI

25 Bir uçağı tamamen kendimiz yapmak istersek, ekrandaki şekilde gösterilen 140 alt sistemin tamamında çalışan onlarca firmamızın olması gerekmektedir. Bu da ancak yan sanayimizin gücü ile mümkün olacaktır. Uçak alt sistem kırılımları düzgün bir şekilde belirlenir ve ihtiyaçlar ortaya konursa, bunları çözecek ve yapacak binlerce firma ortaya çıkacaktır.

26 Radar Teknolojileri Görünmezlik Teknolojileri Haberleşme Sistemleri Malzeme Teknolojileri Projede bulunan çözülmesi gereken onlarca problemin yanında her bir sistemin içinde üzerinde çalışılacak yüzlerce problem sahası bulunmaktadır.

27 Uçuş Gösterge Panelleri Hidrolik valfler Hidrolik borular Ana Yapısal Elemanlar Motor Sistemleri Hidrolik Depolar Servo valfler Radom Radar İniş Takımları Pito Tüpü Motor Gösterge Panelleri Eyleyiciler Hidrolik Pistonlar Aydınlatma Sistemleri Yapısal Bağlayıcılar Haberleşme Sistemleri Sızdırmazlık Elemanları Kanopi Uçuş Kumada Elemanları Harici Yakıt Depoları Lastikler Bu projede iş birliği için çok fazla konu bulunmaktadır. Bunların her biri için problemler tanımlanarak Üniversitelere ve Teknokent firmalarına verilebilir.

28 FİNANSMAN DESTEĞİ

29 Devlet imkanlarıyla teknolojinin artmasına yönelik çok farklı teşvikler uygulanmaktadır. Bunlar içinde TÜBİTAK ve KOSGEB çok önemli bir rol üstlenmektedir. Teşvikler öncelikli olarak; milli muharip uçak projesine çekilmesini sağlayacağı sistem tabanlı projeler üretilmeli ve teşvikler öncelikli olarak bu projeye özgü oluşturulacak iş birliği modelleri ile ilgilenen firma ve kurumlara ulaştırılmalıdır.

30 5 Milyar $ 2023 yılına kadar; TÜBİTAK destek fonu 2 milyar $ KOSGEB destek fonu 3 milyar $ Problem sahaları dikkate alındığında bu proje binlerce alt proje üretecek potansiyele sahiptir. %20 sine talip olun! 1000 şirket doğabilir

31 Projelerin fon miktarları belirlendikten sonra, rekabet için bir proje en az 2 firmaya verilecek şekilde en az 1000 proje takımı kurulacak. MMU Proje Yönetim Ofisi (PYO) tarafından tanımlanan taslak 300 proje üzerinden, nihai proje tanımları yapılacak. İlan edilen projelere verilecek teklifler PYO tarafından kabul edildiğinde onay için TÜBİTAK/KOSGEB e gönderilecek. TÜBİTAK/KOSGEB e onayından sonra fon serbest bırakılacak.

32 Bizler bu uçağı yapıp uçuracağız, TÜBİTAK ve KOSGEB hazırladığımız projelere maddi manevi destek olur, teknokent firmalarımız ve üniversitelerimiz de bu projelelere ilgi gösterirlerse Milli Muharip Uçağımız tamamen milli ve bağımısız platforma dönüşecektir.

33 Statik düsüncelerle dinamik sistemleri insa edemezsiniz