SİRKÜLER 2010 / 31. Amortisman Oranlarına İlişkin 399 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği

Transkript

1 KONU SİRKÜLER 2010 / 31 Amortisman Oranlarına İlişkin 399 Sıra Nolu VUK Genel Tebliği Genel Olarak Bilindiği üzere, tarihinden itibaren aktife girmiş olan amortismana tabi sabit kıymetlerin FAYDALI ÖMÜR SÜRELERİ esasına göre saptanan amortisman oranlarına göre itfa edilmesi esasına geçilmiştir. Faydalı ömür sürelerini ve buna göre saptanan amortisman oranlarını belirleme ve ilan etme yetkisi ise, Vergi Usul Kanunu nun 31. maddesi ile Maliye Bakanlığı na verilmiştir. Bakanlık bu yetki çerçevesinde 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri ile iktisadi kıymetlerin ekonomik ömürlerini belirlemiş ve ilan etmiştir. Bu kere, 8 Temmuz 2010 gün ve 2763 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmış olan 399 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; Faydalı Ömür Süreleri Listesi ne yeni kıymetler eklenmiş, bazılarının açıklamaları ya da grup sıra numaraları değiştirilmiştir takvim yılına ilişkin amortisman ayırma işlemlerini de etkileyen bu değişiklikler nedeniyle mükelleflerin 2010 yılı ve sonraki yıllarda yapmaları gereken işlemler aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Öte yandan, web sayfamızın pratik bilgiler/hesaplama Formları/ VUK Genel Tebliğlerine Göre Güncellenmiş Amortisman Oranları dokümanının da bu değişikliğe paralel olarak güncellendiğini bilgilerinize sunarız. 1- Faydalı Ömür Süreleri Listesine Yeni Eklenen, Açıklamaları Ya da Grup Sıra Numaraları Değiştirilen Kıymetler 399 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan Faydalı Ömür Süreleri Listesinde; a- 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri eki Faydalı Ömür Süreleri Listelerinde ismi açıkça yer almayan yeni bazı iktisadi kıymetlerin isimlerine, bunların faydalı ömürlerine ve amortisman oranlarına yer verilmiştir. b- Bazı iktisadi kıymetlerin faydalı ömür süreleri değiştirilmeksizin, bulunduğu ana grup veya alt grup sırası değiştirilmiş ya da yeni ana ve alt gruplar tesis edilmiştir.

2 c- 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri eki Faydalı Ömür Süreleri Listelerinde yer almayan 68. Sualtı canlıların sergilendiği akvaryum tesislerinde kullanılan iktisadî kıymetler ana grubu listeye yeni eklenmiştir. Yukarıda üç paragrafta açıklanan özellikleri içeren 399 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ekinde yer alan Faydalı Ömür Süreleri Listesi şöyledir. No Amortismana Tâbi İktisadî Kıymetler Faydalı Ömür (Yıl) Normal Amortisman Oranı Jeton, madeni para ve özel kart gibi sistemlerle çalışan, cep telefonu ve kamera gibi pilli cihazları şarj etmek için kullanılan makineler 3 33,33% Otomatik para çekme makineleri (ATM) 10 10,00% Acenta botları (pilot botlar) 12 8,33% Limanlarda kullanılan mobil vinçlerin otomatik konteyner kaldırma ataçmanı 1 6,66% İnşaat işlerinde kullanılan iş makinesi ve benzeri araçlar (Boru döşeyici, ekskavatör ve lastik tekerlekli yükleyici gibi) 6 16,66% Petrokimya sanayiinde kullanılan katalizörler (reaktörde sabit bir yatakta ,00% bulunup tüketilmeksizin reaksiyonun gerçekleşmesini sağlayanlar) EPS ve EPP olarak adlandırılan strafor hammaddelerinden tavan levhaları, ambalaj malzemeleri, inşaat iç-dış ısı izolasyon levhaları ile otomobillerin bazı iç aksamlarının imalatında kullanılan iktisadî kıymetler Enjeksiyon makine tesisatı ve aksesuarları 12 8,33% Kalıplar 7 14,28% Blok makineleri 9 11,11% Buhar kazanları 1 6,66% Kesme ve dilme makineleri ile tezgahlar 10 10,00% Besleme tabancaları (enjektör) ve aksesuarları 6 16,66% Alev test cihazları Cam-elyaf takviyeli plastik su boruları üretiminde kullanılan, boru üretim makinesi, boru taşlama ve pah kırma ünitesi, hidrostatik boru sızdırmazlık ,00% ünitesi, boru ve manşon kanal açma ünitesi, hidrostatik manşon sızdırmazlık ünitesi, rijitlik ölçme test makinesi gibi ünite ve makineler Bağlantı elemanları üretim prosesinde ve çelik metallere esneklik, sertlik ,00% özelliği kazandırmakta kullanılan ısıl işlem fırını tesisleri Jeotermal enerji santrallerinde kullanılan enjeksiyon ve reenjeksiyon sistemleri ile boru hatları dahil tüm teknolojik teçhizat 13 7,69% Balık yetiştirme ve üretim tesislerinde kullanılan iktisadî kıymetler Tatlı su balıkçılığında kullanılan kafes, çapa, zincir, duba ve yemleme sistemleri 8 12,0% Tatlı su balıkçılığında kullanılan ağlar, bağlantı sistemleri, sistem halatları ve yemleme borusu Deniz suyunda yapılan balıkçılık faaliyetinde kullanılan kafes, çapa, zincir, duba ve yemleme sistemleri Deniz suyunda yapılan balıkçılık faaliyetinde kullanılan ağlar, bağlantı sistemleri, sistem halatları ve yemleme borusu 3 33,33% Sualtı canlıların sergilendiği akvaryum tesislerinde kullanılan iktisadî 68. kıymetler Akrilik camdan mamül su tüneli ve teçhizatı, ana tanklar 1 6,66% Karantina bölümünde kullanılan ekipmanlar (akvaryum kompakt karantina tankları, sistem ekipmanları), yem hazırlama bölümünde kullanılan ekipmanlar (balık bakım teçhizatı), laboratuar ekipmanları, 10 10,00% kaya, mercan ve yosunlar gibi akvaryum aksesuar ve ekipmanlar Akvaryum filtre ekipmanları, soğutma ve ısıtma teçhizatı, akvaryum yaşam destek ünitesi için gerekli olan teçhizat 2 d- Bazı iktisadi kıymetlerin faydalı ömür süreleri değiştirilmeksizin, kıymet cinsi açıklamaları değiştirilmiş veya daha fazla açıklık getirilmiştir. Bu çerçevede olmak üzere; Buzdolaplarına ilişkin numaralı Teşhir amacıyla kullanılanlar sınıfının ismi, Ürünlerin teşhir ve muhafazası amacıyla kullanılanlar, 10. İnşaat İşleri: Kamu binaları, özel ticaret binaları, limanlar, işletme ve yönetim binaları, gayrimenkuller ve eklentileri, karayolları ve demiryollarının yapımında kullanılan iktisadî kıymetler (İş makineleri ve benzerleri) başlıklı

3 sınıfının parantez içi İş makineleri ve benzerleri ibaresi (aşağıdaki sınıflarda sayılanlar hariç), numaralı Salma ağları sınıfı Salma ağları (balıkçılıkta avlanma amaçlı kullanılanlar), olarak değiştirilmiştir. Ayrıca, mezkur 10. İnşaat İşleri başlıklı sınıftan çıkarılan parantez içi İş makineleri ve benzerleri kapsamındaki kıymetler için İnşaat işlerinde kullanılan iş makinesi ve benzeri araçlar (Boru döşeyici, ekskavatör ve lastik tekerlekli yükleyici gibi) sınıfı ihdas edilmiş ve bu kıymetlerin de faydalı ömür süresi 6 yıl olarak muhafaza edilmiştir. 10. No Amortismana Tâbi İktisadî Kıymetler Faydalı Ömür (Yıl) Normal Amortisman Oranı Ürünlerin teşhir ve muhafazası amacıyla kullanılanlar Diğer sınıflarda sayılmayan demirbaşlar 20,00% 20,00% İnşaat İşleri: Kamu binaları, özel ticaret binaları, limanlar, işletme ve yönetim binaları, gayrimenkuller ve eklentileri, karayolları ve demiryollarının yapımında 6 16,66% kullanılan iktisadî kıymetler (Aşağıdaki sınıflarda sayılanlar hariç) Salma ağları (balıkçılıkta avlanma amaçlı kullanılanlar) 3 33,33% 2- Faydalı Ömür Süreleri Listesine Yeni Eklenen, Açıklamaları Ya da Grup Sıra Numaraları Değiştirilen Kıymetlerin 2010 ve Sonraki Yıllar İtfasında Esas Alınacak Oranlar ve Uygulama Esasları Önceki 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri eki Faydalı Ömür Süreleri Listelerinde yer almamış ancak 399 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile listeye eklenmiş olan kıymetler için, mükelleflerin bu güne kadar aşağıda belirtilen şekillerde hareket etmiş olmaları mümkündür. 3 a. İsmi açıkça 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri eki Faydalı Ömür Süreleri Listelerinde yer almamış iktisadi kıymetler için, Maliye Bakanlığı na başvurulmuş, itfa Bakanlık tarafından belirlenmiş olan oranlara göre yapılmış olabilir, YADA b. İsmi açıkça 333, 339, 36 ve 389 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleri eki Faydalı Ömür Süreleri Listelerinde yer almamış iktisadi kıymetler için Bazı ana sınıfların altında yer almakta olan Diğer iktisadi kıymetler için belirlenmiş olan genel oranlar esas alınarak amortisman ayrılmış olabilir. Geçmiş yıllarda ve 2010 yılının ilk iki geçici vergi döneminde yukarıdaki olasılıklara göre hareket etmiş olan mükellefler, 2010 yılı amortisman hesaplamalarında birinci kısımda yer alan tablolardaki amortisman oranlarını esas almaları gerekmektedir. Zira 399 sıra nolu Tebliğde Öte yandan konu ile ilgili olarak yayımlanmış geçmiş tebliğlerde, amortismana tâbi iktisadî kıymetlere ait faydalı ömür süresi ile amortisman oranlarının geçerlilik tarihi ve uygulamaya ilişkin esaslar hakkında yapılan açıklamalar, bu Tebliğ ekinde yer alan iktisadî kıymetler hakkında da geçerli bulunmaktadır. denilmek suretiyle bu konuda ayrıntılı açıklamalara yer verilen 36 sıra numaralı VUK Genel Tebliğine gönderme yapılmıştır. Sözü geçen 36 sıra numaralı VUK Genel Tebliğinde yapılan açıklamalara göre ise; amortisman oranları değiştirilen yada listeye yeni eklenen iktisadi kıymetlerin 2010 yılı ve takip eden

4 yıllar amortismanları, yeni faydalı ömür sürelerine ve dolayısıyla yeni amortisman oranlarına göre hesaplanacaktır. Buna göre; mükellefler, 333, 339, 36 ve 389 sıra nolu Tebliğler eki faydalı ömür listelerinde isimleri açıkça yer almaması nedeniyle gerek Maliye Bakanlığına başvuru yoluyla belirlenerek bildirilmiş oranlara gerek ise listelerde Diğer iktisadi kıymetler olarak belirlenmiş oranlara göre itfa ettikleri kıymetlerinden 399 nolu Tebliğin eki listede isimleri açıkça belirtilenleri, 2010 yılından başlamak üzere, listedeki oranlara göre itfa edeceklerdir Aktife Yıllarında Girmiş Olan İktisadi Kıymetler Açısından Aktife yıllarında girmiş olan iktisadi kıymetler için yasal kayıtlarda birikmiş amortisman yer alacağından; a- Kıymetin kayıtlı değerinden, 2009 yılı sonu birikmiş amortisman toplamı düşülerek NET DEFTER DEĞERİ tespit edilecektir. b- Kıymetin, 399 nolu Tebliğ ile belirlenmiş faydalı ömründen, daha önce amortisman ayrılmış yıl sayısı (örneğin aktife 2008 yılında giren bir kıymet için 2 yıl) düşülmek suretiyle, kıymetin 2010 yılı itibariyle KALAN FAYDALI ÖMÜR SÜRESİ saptanacaktır. c- Kalan faydalı ömür süresine göre ( 1 / kalan faydalı ömür süresi ) kıymetin 2010 ve kalan yıllardaki amortisman oranı tespit edilecektir. d- Tespit edilen orana göre 2010 yılı YILLIK amortisman tutarı hesaplanacak ve bundan ilk iki geçici vergi döneminde ayrılan amortisman toplamı düşülerek, 3 ve 4. geçici vergi ve dolayısıyla yıllık bazda gider yazılacak (yada giderlerden çıkarılacak) amortisman tutarı saptanacaktır. 4 e ve sonraki yıllar da NET DEFTER DEĞERİ üzerinden kalan sürede aynı oranda itfa edilecektir. ÖRNEK: Sualtı canlıların sergilendiği akvaryum tesislerinde kullanılan iktisadî kıymetler için 333, 339, 36 ve 389 nolu tebliğlerde faydalı ömür süreleri ve dolayısıyla amortisman oranları belirlenmemişti. Bu sektörde faaliyet gösteren işletmeler faydalı ömrü belirlenmemiş bu tür kıymetler için Maliye Bakanlığı na başvurmakta ve Bakanlıkta bu tür kıymetler için faydalı ömür / amortisman oranı belirleyerek mükelleflere bildirmekte, mükellefler bu tür kıymetlerini kendilerine bildirilen oranlara göre itfa etmekte idiler. Sualtı canlıların sergilendiği akvaryum tesisi işleten (X) firması, 2009 yılında TL ne satın almış olduğu Akvaryum Ana Tankı için, Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen 10 yıllık faydalı ömür ve dolayısıyla % 10 oranına göre normal amortisman yöntemini esas alarak itfa etmeye başlamıştır ve 2010 yılının ilk iki geçici vergi dönemi itfasını % 10 oranına göre yapmıştır.

5 Bu kere, Bakanlık 399 nolu Tebliğ ekinde akvaryum ana tankının faydalı ömrünü 1 yıl, dolayısıyla amortisman oranını % 6,66 olarak belirlemiştir. Buna göre mükellef 2010 yılının üçüncü geçici vergi dönemi amortismanını aşağıdaki şekilde hesaplayacaktır yılı sonu itibariyle Net Defter Değeri : = TL Yeni faydalı ömür süresine göre kalan ömrü : 1 1 = 14 Yıl yılları itfa oranı : 1 / 14 = % 7, yılları YILLIK amortismanı : * % 7,14 = TL 2010/ 3. geçici vergi dönemi amortisman iptali : ((6.426/4*3) (10.000/4*2) = 4.819,.000 TL = -180, TL Görüleceği üzere, mükellefin 2010 yılında ilk iki geçici vergi döneminde giderleştirmiş olduğu amortisman gideri.000 TL, yeni orana göre hesaplanan dokuz aylık amortisman ise 4.819, TL dir. Bu durumda mükellef üçüncü geçici vergi döneminde kayıtlarındaki 180,0 TL lik amortisman giderini geri çekecektir Aktife 2006 Yılında Girmiş Olan İktisadi Kıymetler Açısından Aktife 2010 yılında girmiş olan iktisadi kıymetler için henüz birikmiş amortisman tutarı bulunmayacağından, kıymetin kayıtlı değeri, net defter değerine eşit olacaktır. Bu tür iktisadi kıymetler açısından yapılacak işlem, 2010 yılı YILLIK amortismanın yeni amortisman oranına göre hesaplanması ve ilk iki geçici vergi döneminde eski orana göre hesaplanmış olan amortisman tutarından tenzil edilmek suretiyle 3 ve 4. geçici vergi dönemlerinde gider yazılacak ya da iptal edilecek amortisman tutarının saptanmasından ibaret olacaktır Geçmiş Yıllara Yönelik Olarak Herhangi Bir Düzeltme Yapılmayacağı: Saygılarımızla. Mükellefler, listeye yeni eklenen kıymetler için yılları ile 2010 yılının ilk iki geçici vergi döneminde ayırmış oldukları amortisman tutarları için gerek yasal kayıtlar gerek ise vergi matrahları açısından herhangi bir düzeltme yapmayacaklardır. 399 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz. ÖNER BAĞIMSIZ DENETİM VE YMM A.Ş TL, % 10 oranı ve Normal Amortisman yöntemine göre 2009 yılı sonu itibariyle TL değerli akvaryum ana tankının Birikmiş Amortisman tutarıdır.