RADYOLOJİK TETKİLER İÇİN HASTA ÖN HAZIRLIK REHBERİ

Transkript

1 KONTRASTLI DR ÇEKİMİ 1. Histerosalfingografi (HSG): (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) Histerosalfingografi (HSG) incelemesi, kadın hastalara vajinal yoldan ilaç verilerek rahim (uterus) ve üreme tüplerinin (tuba uterina) incelendiği bir tetkiktir. Vajinal yoldan kadın hastalıkları ve doğum doktorunun yerleştirdiği uç yardımı ile rahime ilaç verilmesi ardından, ilacın tüplerden geçişi sırasında filmler çekilir. İnceleme için ideal zaman adet ayının ortası olarak kabul edilmektedir. Ancak bu dönemde olası bir gebelik olasılığını tamamen önlemek amacı ile son adet tarihinden itibaren korunma yöntemlerinin kullanılmış olması ya da ilişkiden kaçınılması gereklidir. Tetkikten 1 saat önce geliniz ve sekterliğe başvurunuz. Tetkik sonrasında doktorunuzun ek önerilerine uyunuz. 2. İnce Barsak Tetkiki: (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) İnce Barsak incelemesi, tetkik sırasında ilaç içirilerek sindirim sisteminin ince barsak kısmının incelendiği bir tetkiktir. İncelemeye en az 8 saatlik açlık sonrası gelmeniz gerekmektedir. (5 yaşından küçük çocuklarda 3-4 saatlik açlık yeterlidir.) 3. İVP (intravenöz pyelografi): (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) İVP (intravenöz pyelografi) incelemesi, böbrekler ve idrar yollarının özellikle incelendiği bir RL_BF03_RV00 1/

2 tetkiktir. Yapılacak incelemenin yüksek bir tanı değeri taşıyabilmesi için, tetkik ön hazırlığı çok önem taşımaktadır. Bu hazırlık aşağıda belirtilen maddeleri özenle yerine getirmenize bağlıdır. Aksi halde inceleme gerçekleştirilemez ya da hatalı tanıya neden olabilir. İncelemeniz kontrastlı (ilaçlı ) yapılacağından damar yolunuz açılacaktır. İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik vücut yapınız varsa lütfen tetkik öncesi incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Hazırlık İşlemleri: Tetkikten 3 gün önce hiç bir katı gıdalar azaltılarak alınacak gaz yapıcı baklagiller alınmayacak. Meyve suyu, tanesiz çorba, komposto suyu, çay ve bu gibi gıdalar bol miktarda alınacak. Buna ilavaten son 24 saatte, aralıklarla (2 saatte bir 1 bardak su toplam 12 bardak ) 2.5lt.su içilecek. Çekim önce kullanması gereken müshil: 1 kutu x-m diet solusyon 150 mlt Önerilen müshil nasıl kullanılır? Önerilen müshilin 1/2 ü bir bardak su veya meyve suyu ile karıştırılarak tetkikten 1 gün önce saat te, kalan 1/2 si ise saat 20:00 da aynı şekilde içilecektir. 4. Kolon (kalın barsak); (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) KOLON (kalın barsak) incelemesi, makat yolu ile ilaç vererek sindirim sisteminin kalın barsak kısmının incelendiği bir tetkiktir. Yapılacak incelemenin yüksek bir tanı değeri taşıyabilmesi için, tetkik ön hazırlığı çok önem taşımaktadır. Bu hazırlık, aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır. Bu hazırlık, aşağıda belirtilen maddeleri özenle yerine getirmenize bağlıdır. Aksi halde inceleme gerçekleştirilemez ya da hatalı tanıya neden olabilir. 5 yaşından küçük çocuklarda tetkik öncesi hazırlığa gerek yoktur. 1-2 saatlik açlık yeterlidir. RL_BF03_RV00 2/

3 Hazırlık İşlemleri: Tetkikten 3 gün önce hiç bir katı gıda alınmayacak (ekmek, et ürünleri ve meyve yenilmeyecek) Meyve suyu, tanesiz çorba, komposto suyu, çay ve bu gibi gıdalar bol miktarda alınacak. Buna ilaveten son 24 saatte aralıklarla (2 saatte bir 1 bardak su toplam 12 bardak) 2.5lt su içilecek. Çekim önce kullanması gereken müshil: 1 kutu x-m diet solusyon 250 mlt Önerilen müshil nasıl kullanılır: Önerilen müshilin 1/3 ü bir bardak su veya meyve suyu ile karıştırılarak tetkikten 2 gün önce saat da, 1/3 ü tetkikten 1 gün önce saat 15 00, kalan 1/3 ü ise saat da aynı şekilde içilecektir. 5. Özofagus (yemek borusu); (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) Özofagus (yemek borusu) incelemesi, tetkik sırasında ilaç içirilerek sindirim sisteminin yemek borusu kısmının incelendiği bir tetkiktir. İncelemeye en az 6-8 saatlik açlık sonrası gelmeniz gerekmektedir. (5 yaşından küçük çocuklarda 1-2 saatlik açlık yeterlidir). 6. Voiding Sistoüretrogram (Voiding Sist); (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Konvansiyonel Tetkikler öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) Özellikle çocuk hastalarda idrar yolları ve böbreklerin incelendiği bir tetkiktir. İdrar yolundan kateter ile mesaneye ilaç verilmesi ardından, hasta idrar yaparken filmler çekilir. RL_BF03_RV00 3/

4 Tetkikten 1 saat önce geliniz ve sekreterliğe başvurunuz. 7. BMD incelenmesi; Kemik dansitometrisi x-ışınlarını kullanarak kemiklerin mineral içeriklerinin durumunun belirlenmesini sağlar. Randevu sekreterliğinde tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati belirlenecektir. Tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. Tetkikinizin bitiminde, sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir. 8. Dijital mamografi incelemesi; Meme görüntüleme incelemelerinde temel olarak mamografi ve ultrasonografi kullanılır. Mamografi tetkiki, memenin incelendiği özel bir tetkiktir ve gerekli hastalarda meme ultrasonografisi ile birlikte uygulanır. Bazı hastalarda ise mamografi yapılmadan sadece meme ultrasonografisi uygulanır. Hamilelik söz konusu ise ya da hamilelik olasılığı varsa, mamografi gibi radyasyonlu cihazlar ile inceleme yaptırmanız sakıncalı olabilir. İnceleme istemini yapan doktor ile tekrar görüşmeniz gereklidir. Meme ultrasonografi tetkikinin ise gebelik açısından tehlikesi yoktur. Gebe kalma olasılığı olanlar için en uygun inceleme günü adetin başlangıcından itibaren ilk 10 günlük süredir. Menopoz dönemindeki hastaların randevu günü ve saati randevu sekreterliğine başvurduğunuzda belirlenecektir. Mamografi incelemesi sırasında memenin cihaz ile bir miktar sıkıştırılması gereklidir. Çok hafif ve kısa süreli olan bu işlem sırasında geçici bir rahatsızlık hissi duyulabilir. RL_BF03_RV00 4/

5 İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. Randevu gününde tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. Tetkikinizin bitiminde, sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir. 9. USG incelemesi; 9.1. Ultrasonografi ve Doppler USG Tetkiki Öncesinde Bilinmesi Gereken Hususlar: Ultrasonografi ses dalgalarını kullanarak vücudunuzun ayrıntılı görüntülenmesini sağlar. Tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati randevu sekreterliğine başvurduğunuzda belirlenecektir.. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda doktora teslim ediniz. Randevu gününde tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. Tetkikinizin bitiminde, sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir. Ultrasonografi tetkiklerinin yapılışı hasta hazırlığı açısından farklılık gösterebilir. (Örneğin: İncelemeye 8 saatlik açlık sonrası veya 3-4 saat öncesinden su içerek idrar kesesi dolu olarak gelmeniz istenebilir.) Bu durum size randevu aldıktan sonra verilecek olan randevu belgesinde anlatılmaktadır. Bu belgeyi tetkik gününden önce mutlaka okuyun. Randevu alırken yazılmış olan ilaçları ve tıbbi malzemeleri yanınızda getiriniz. RL_BF03_RV00 5/

6 İnceleme öncesindeki hazırlık açısından birbirinden farklılık gösteren tetkikler aşağıda sıralanmıştır Abdominopelvik USG; (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Ultrasonografi ve Doppler USG tetkiki öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) İncelemeye en az 8 saatlik açlık sonrası gelmeniz gerekmektedir. (5 yaşından küçük çocuklarda 3-4 saatlik açlık yeterlidir.) Eğer idrara sıkışık gelmeniz istendiyse su içebilirsiniz ancak lütfen başka bir şey yiyip içmeyiniz. Bu açıdan, randevu saatinden 3-4 saat öncesinden idrar yapmamanız gerekir 9.3. Abdominal Ana Vasküler Yapılar Doppler USG; (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Ultrasonografi ve Doppler USG tetkiki öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) İncelemeye en az 8 saatlik açlık sonrası gelmeniz gerekmektedir. (5 yaşından küçük çocuklarda 3-4 saatlik açlık yeterlidir.) 9.4. Pelvik USG ; (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Ultrasonografi ve Doppler USG tetkiki öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) İncelemeye idrar kesesi dolu gelmeniz gerekmektedir. Bu açıdan, randevu saatinden 3-4 saat öncesinden idrar yapmamanız ve sıkışabilmeniz için bol su içmeniz gereklidir Penil Doppler USG ; (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Ultrasonografi ve Doppler USG tetkiki öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi gerekenler) Penil Doppler Ultrasonografi, penis damarlarının incelenmesi amacı ile yapılan bir tetkiktir. Randevu saatinden, yarım saat önce geliniz ve sekreterliğe başvurunuz. Gerekli açıklama size bu aşamada yapılacaktır ve ilacın uygulanması ardından Doppler incelemesi başlayacaktır. İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik vücut yapınız varsa lütfen tetkik öncesi incelemeyi yapacak olan doktorunuza bildiriniz Transvajinal USG (TVUS) ve Transrektal Doppler USG ; (Bu tetkiki yaptıracak hastaların Ultrasonografi ve Doppler USG tetkiki öncesinde bilinmesi gereken hususlara ek olarak bilmesi RL_BF03_RV00 6/

7 gerekenler) Transvajinal Doppler Ultrasonografi tetkikinde, vajinal yoldan ince bir cihazın uygulanması ile kadın hastaların özellikle rahim (uterus), üreme tüpleri, yumurtalık (over) ve bunlara komşu organlarının hastalıkları incelenir. İncelemeye idrar kesesi boş gelmeniz gerekmektedir. Bu açıdan, randevuya gelmeden önce idrar yapmanız gerekir. Doktorunuz gerekli görürse inceleme sonrası su içerek tekrar tetkike alınabilirsiniz. 10. BT incelemesi; Bilgisayarlı Tomografi (BT) Tetkiki Öncesinde Bilinmesi Gereken Hususlar: Bilgisayarlı Tomografi x-ışınlarını kullanarak vücudunuzun ayrıntılı kesitsel görüntülenmesini sağlar. Hamilelik söz konusu ise ya da hamilelik olasılığı varsa, Bilgisayarlı Tomografi, Skopi ve Röntgen film çekme makinesi gibi radyasyonlu cihazlar ile inceleme yaptırmanız sakıncalı olabilir. İnceleme istemini yapan doktor ile tekrar görüşmeniz gereklidir. Gebe kalma olasılığı olanlar için en uygun inceleme günü adetin başlangıcından itibaren ilk 10 günlük süredir. Böbrek hastalığınız veya böbrek tetkiklerinde bozukluk varsa tetkikiniz öncesinde incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati randevu sekreterliğine başvurduğunuzda belirlenecektir. İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik vücut yapınız varsa lütfen tetkik öncesi incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Bilgisayarlı Tomografi tetkiklerinin yapılışı hasta hazırlığı açısından farklılık gösterebilir. (Örneğin: Üst ve Alt Abdomen tetkikini yaptıracak iseniz, 6-8 saat açlık sonrası gelmeniz istenebilir. Bu durum size randevu aldıktan sonra verilecek olan randevu belgesinde anlatılmaktadır. Bu belgeyi tetkik gününden önce mutlaka okuyun. RL_BF03_RV00 7/

8 Kontrastlı (ilaçlı) Bilgisayarlı Tomografi incelemesi yaptıracak iseniz, randevu zamanının 4-6 saat öncesinden itibaren aç olmalısınız. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. Randevu gününde tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. Tetkikinizin bitiminde, sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir. 11. MRG incelemesi; Lütfen aşağıda sıralanan durumlarda sağlık personeline bilgi veriniz. Kalp pili (pace maker) Metalik kalp kapakçığı İşitme protezi, implantı Beyin anevrizma klips i Damar içinde metalik parça (stent) Eklem-kemik protezi ya da çivisi Şarapnel, saçma yaralanmaları Herhangi bir nedenle hastanın vücudunda metalik bir parça ya da cihaz bulunması Tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati randevu sekreterliğine başvurduğunuzda belirlenecektir. Manyetik Rezonans Görüntülemede tetkiklerin yapılışı hasta hazırlığı açısından farklılık gösterebilir. Tetkike gelmeden önce ne yapmanız gerektiği randevu aldıktan sonra verilecek olan randevu belgesinde anlatılmaktadır. (Örneğin: Bazı tetkiklerde hastaların aç gelmesi istenebilir.) Randevu alırken yazılmış olan ilaçları ve tıbbi malzemeleri yanınızda getiriniz. İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik vücut yapınız varsa lütfen tetkik öncesi incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Böbrek hastalığınız veya böbrek tetkiklerinde bozukluk varsa RL_BF03_RV00 8/

9 tetkikiniz öncesinde incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Manyetik Rezonans Görüntülemenin hamilelikte bir zararı olduğu gösterilmemiştir. Ancak yine de hamilelik söz konusu ise ya da hamilelik olasılığı varsa inceleme istemini yapan doktor ile tekrar görüşmeniz gereklidir. Manyetik Rezonans Görüntüleme incelemesi sırasında hiç hareket edilmemesi şarttır. Bu açıdan ilgili tekniker ve doktorun uyarılarına tam olarak uymak gereklidir. Çocuk Hastaların tetkik sırasında hareketsiz kalabilmeleri için anestezi doktoru eşliğinde uyutulmaları gereklidir. Bu konuda ayrıntılı açıklama (anestezi konsültasyonu, işlem öncesi açlık ve gerekli tahliller gibi) doktorunuz tarafından yapılacaktır. Önerilen tetkik öncesi açlık süresine mutlaka uymanız gereklidir. İnceleme sırasında cihazın çalışmasına bağlı yüksek gürültü olabilir. Bu konu tetkik öncesi size tekrar açıklanacaktır. Manyetik Rezonans Görüntüleme tetkik odasına girmeden önce her türlü metal içeren cisim, toplu iğne, her çeşit saç tokaları, gözlük, saat, yüzük ve diğer takılar mutlaka çıkarılmalıdır. Aksi halde cihazın bozulma ve tetkikin yapılmama olasılığı vardır. Manyetik Rezonans Görüntüleme tetkik bölmesi aydınlık, ancak dar ve kapalı bir alandır. Bu yönden sıkıntı duyabilecek hastaların inceleme öncesinde ilgili doktor ya da teknikeri bilgilendirmesi uygun olacaktır. İncelemeye ilişkin açıklamalar ve yapılması gerekenler ilgili tekniker ya da doktor tarafından tekrar ayrıntılı olarak anlatılacaktır. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. Tetkikinizin bitiminde, sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir. RL_BF03_RV00 9/

10 12. DSA incelemesi ve girişimsel işlemler; Radyolojide görüntüleme sistemlerinin kılavuzluğunda tanıya veya tedaviye yönelik girişimsel işlemler yapılmaktadır. Girişimsel İşlemlerin Öncesinde Bilmesi Gereken Hususlar: Hamilelik söz konusu ise ya da hamilelik olasılığı varsa, Bilgisayarlı Tomografi, Skopi ve Röntgen film çekme makinesi gibi radyasyonlu cihazlar ile inceleme yaptırmanız sakıncalı olabilir. İnceleme istemini yapan doktor ile tekrar görüşmeniz gereklidir. İlaç alerjiniz varsa ya da alerjik vücut yapınız varsa lütfen tetkik öncesi incelemeyi yapacak olan tekniker veya doktorunuza bildiriniz. Kan hastalıkları, kanamaya eğilimi olan hastalar, aspirin, komadin ve coraspirin gibi kanama eğilimini artıracak ilaçlar kullanan hastaların bu bilgileri doktorlarına iletmesi gereklidir. Randevu sekreterliğinde tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati belirlenecektir. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. Doktorunuzun sizden istediği kan tahlillerini yaptırınız. Tetkike gelirken bu tahlillerin sonuçlarını getirmeyi unutmayınız. Anjiografi ünitesinde yapılan Girişimsel Radyolojik uygulamalarda, lokal anesteziyle ağrı kontrolü ardından atar damardan iğne ile girilerek vücudun rahatsızlık olan bölgesine ulaşılmaktadır. Bu bölgedeki kanlanma bozuklukları ve damarlara ilişkin hastalıkların tanısı böylece konulabilmektedir. Tanı koymanın yanında uygun hastalarda gerekli tedavi çeşitli özel işlemler (balon-stent-embolizasyon gibi) sonrası yapılabilmektedir. Uygulanacak özel işleme ilişkin ayrıntılı açıklama ilgili hekim tarafından yapılacaktır. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi ve hastane dosyanızı yanınızda getiriniz ve ilgili tekniker ya da doktora teslim ediniz. Randevu gününde tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. RL_BF03_RV00 10/

11 Tetkikinizin bitiminde işlem sonrası yapılacaklar ve öneriler ilgili doktor tarafından ayrıntılı olarak açıklanacaktır. Ayrıca sonucunuzun ne zaman ve nereden alınacağı size bildirilecektir Ultrasonografi Eşliğinde Biyopsi ve diğer girişimsel uygulamalar; Ultrasonografi eşliğinde Biyopsi işleminde, ultrasonografi ile işlem yapılacak organ incelemesi yapılır ve gerekli noktalardan ince bir iğne aracılığı ile parça (biyopsi) alınır. Diğer organ ve lokalizasyonlara yönelik girişimsel işlemler ilgili branş uzmanınca ayrıntılı olarak açıklanacaktır. Randevu sekreterliğinde tetkikiniz ile ilgili randevu günü ve saati belirlenecektir. Kan hastalıkları, kanamaya eğilimi olan hastalar, aspirin, komadin, coraspirin gibi kanama eğilimini artıracak ilaçlar kullanan hastaların bu bilgileri doktorlarına iletmesi gereklidir. Aspirin, coumadin, coraspirin gibi kanama eğilimini artıracak ilaçlar kullanan hastaların bu ilaçları tetkik zamanında 1 hafta önce kesmeleri gerekmektedir. Doktorunuzun sizden kan tahlili istedi ise yaptırınız ve tetkike gelirken bunların sonuçlarını getirmeyi unutmayınız. İncelemeye gelirken daha önceden yapılmış radyolojik tetkiklerinizi yanınızda getiriniz ve ilgili doktora teslim ediniz. Randevu gününde tetkikinizin yapılacağı yeri bilmiyorsanız sekreterlikten gerekli bilgiyi alabilirsiniz. İşlem sonrası yapılacaklar ve öneriler işleminizi yapan doktor tarafından açıklanacaktır. RL_BF03_RV00 11/