BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI"

Bora Poyraz
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 BİNA ENERJİ PERFORMANSI VE BÜTÜNLEŞİK BİNA TASARIM YAKLAŞIMI

2 Ekonomik çevresel ve toplumsal gereksinmelerin, gelecek kuşakların yaşam koşullarına zarar vermeden karşılanmasını hedefleyen bir dünya görüşü. (Birleşmiş Milletler Brundtland raporu 1987 ) Üç Kar Tanesi 2

karşılanmasını hedefleyen bir dünya görüşü.

3 YÜRÜRLÜĞE GİRİŞ TARİHİ: 21 MART 1994 TÜRKİYE NİN SÖZLEŞMEYE TARAF OLDUĞU TARİH: 24 MAYIS 2004 İnsan kaynaklı faaliyetlerden kaynaklanan küresel ısınmanın iklim üzerindeki etkilerine karşı uluslar arası alanda atılan ilk ve en önemli adım 1992 yılında Brezilya nın Rio de Janerio kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı nda imzaya açılan BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi dir (UNFCCC-United Nations Framework Convention on Climate Change). 21 Mart 1994 tarihinde yürürlüğe giren sözleşmeye göre taraflar; -İklim sistemini korumak -İklim değişikliğinin etkilerini azaltmak -Sera gazı ulusal envanteri oluşturmak -Azaltım ve uyum tedbirleri geliştirmek -Sera gazı azaltım teknolojilerini geliştirmek, geliştirilmesini desteklemek -Sera gazı yutak alanlarını korumak konularında ortak mutabakata varmışlardır. Ayrıca bu doğrultuda ülkelere kalkınma öncelikleri, amaçları ve özel koşulları göz önüne alınarak ortak fakat farklı sorumluluklar yüklenmiştir. 3

Sözleşmesi dir (UNFCCC-United Nations Framework Convention on Climate Change).

4 BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesinin hedefe ulaşmakta yetersiz kalabileceği endişesiyle, 1997 yılında yapılan COP 3 toplantısında Kyoto Protokolü kabul edilmiştir. Kyoto Protokolünün hedefi; gelişmiş ülkeler ve piyasa ekonomisine geçiş sürecinde olan ülkelerden kaynaklanan emisyon oranının yılları arasında (1. Taahhüt Dönemi) 1990 yılı seviyesinin % 5.2 altına indirilmesidir. 16 Şubat 2005 yılında yürürlüğe girmiştir. 4

Kyoto Protokolünün hedefi; gelişmiş ülkeler ve piyasa ekonomisine geçiş sürecinde olan ülkelerden kaynaklanan

5 Küresel ısınma ve iklim değişikliği, su kaynaklarında azalma, çevre kirliliği ve doğal kaynakların hızla tüketilmesi tüm sektörlerde verimliliği ve tasarrufu ön plana çıkarmıştır. İçilebilir su tüketimi Atık oluşumu Hammadde kullanımı CO₂ emisyonu Enerji kullanımı Elektrik tüketimi %16 ü %30 u %40 ı %38 i %24 - %50 i %72 si Binalar ve Kaynak Kullanımı 5

6 Bina tasarımında alınacak önlemler, kullanılan malzemelerin ve cihazların niteliği ve bina işletimi binanın verimliliğini artırır. ENERJİ TÜKETİMİ %25-%50 CO2 EMİSYON TÜKETİMİ %30-40 SU TÜKETİMİ %40 KATI ATIK OLUŞUMU %70 6

7 Sürdürülebilir bina: Doğayla uyumlu, yapının arazi seçiminden yıkımına kadar yaşam döngüsü çerçevesinde değerlendirilen, iklim verilerine ve yöreye uygun, ihtiyacı kadar enerji ve su tüketen, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan, bütüncül bir yaklaşımla tasarlanan bina Malzeme kullanımı Arazi planlama Atık azaltımı Sürdürül ebilir Bina İç hava kalitesi Enerji verimliliği Su yönetimi Bütünleşik Tasarım 7

yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan, bütüncül bir yaklaşımla tasarlanan bina Malzeme kullanımı

8 1990 yılından itibaren, sürdürülebilir kalkınma kapsamında dünyada birçok ülkede daha az enerji tüketen, daha az doğal kaynakları kullanan, çevreyi daha az kirleten binaların yapımını desteklemek üzere çeşitli sürdürülebilir bina sertifikasyon programları oluşturulmuştur. LEED Tüm sertifika programları bütünleşik bina tasarım yaklaşımını baz alır. Enerji verimli binalar Yüksek Performanslı Binalar Bütünleşik bina tasarım yaklaşımı BREEAM Passive House 0 Enerjili Binalar 8

sertifikasyon programları oluşturulmuştur. LEED Tüm sertifika programları bütünleşik bina tasarım yaklaşımını baz alır.

9 Çevreye en az zarar verme Kaynak tüketimi Çevreye verilen zararın önleyecek sürdürülebilir inşaat teknikleri Yaşam döngüsü maliyeti Binanın ve bileşenlerinin yaşamı süresince İç Hava Kalitesi ve Konfor Kullanıcı memnuniyeti Yaşam kalitesinin yükselmesi Binaya bağlı hastalıklar 9

Binanın ve bileşenlerinin yaşamı süresince İç Hava Kalitesi ve Konfor

10 Bütünleşik bina tasarımı, binanın enerji ve çevresel performansını artırmaya yönelik süreç ilişkili bir metodtur. Bu metod, tasarım başlangıcından itibaren profesyonel ekip üyelerinin disiplinler arası işbirliği ile çalışması ile elde edilir. Mal sahibi Müteahhit Mimar İnşaat Mühendisi Makine Mühendisi Elektrik Mühendisi İşletmeci Geleneksel Doğrusal Tasarım Süreci 10

Bu metod, tasarım başlangıcından itibaren profesyonel ekip üyelerinin disiplinler arası

11 Mal sahibi BIM uzmanı Müteahhit Elektrik Mühendisi Bütünle şik Tasarım Mimar Makine Mühendisi İnşaat Mühendisi Disiplinler arası Bütünleşik Tasarım Süreci Bütünleşik tasarım metodu ile enerji verimli teknolojiler ve stratejiler yaşam döngüsü anlayışı ile bina tasarımına entegre edilir. Bütünleşik tasarım, yaşam döngüsü boyunca binanın çevresi, teknik bileşenleri ve teknolojileri ile tüm bina sisteminin ilişkisinin sağlanmasıdır. 11

teknolojiler ve stratejiler yaşam döngüsü anlayışı ile bina tasarımına entegre edilir.

12 1. Disiplinlerarası etkileşimli yaklaşım Tasarım başlangıcında tüm disiplinlerin etkin olarak sürece dahil olacağı ekibin oluşturulması Ekibin performans hedefleri belirlemesi ve bu hedeflere ulaşmak için işbirliği içinde çalışması 2. Yaşam Döngüsü esaslı karar verme Tasarım sürecinde kararlar oryantasyon, tasarım özellikleri, bina malzemeleri, strüktürel sistemler, mekanik ve elektrik sistemler- yaşam döngüsüne bağlı olarak alınmalı Değerlendirme ürünlerin veya sistemlerin gömülü enerjisi, performansı, yaşam boyu maliyeti, yaşam süresi ve bina ömrünü dikkate almalı 3. Bilgisayar destekli tasarım araçları Bilgisayar destekli tasarım araçları bina çevresel performansının simulasyonunu güneş yönü, gölgeleme, gün ışığı gibi etkenleri dikkate alarak yapıyor ve ısıtma ve soğutma için gerekli enerjiyi, CO₂ emisyonunu, yaşam döngüsünü hesaplıyor. Simulasyonlar tasarım süreci için geri besleme sağlar ve farklı tasarım seçenekleri için karşılaştırma imkanı sunar. 12

Yaşam Döngüsü esaslı karar verme Tasarım sürecinde kararlar oryantasyon, tasarım özellikleri, bina malzemeleri, strüktürel sistemler, mekanik ve elektrik sistemler- yaşam döngüsüne bağlı olarak

13 Geleneksel Tasarım Bütünleşik Tasarım Mal sahibi Doğrusal Bütünleşik yaklaşım BIM uzmanı Müteah hit Mal sahibi Müteahhit Mimar İnşaat Mühendisi Makine Mühendisi Elektrik Mühendisi Ekip elemanları gerektiğinde sürece dahil olur İşletmeci Ekip elemanları tüm süreçte yer alır Elektrik Mühend isi Makine Mühend isi İnşaat Mühend isi Mimar Karar verici sayısı azdır Kararlar tüm ekipçe alınır İlk yatırım maliyeti önemlidir Yaşam döngüsü maliyeti ve maliyet etkinlik önemlidir Sistemler birbirinden bağımsız tek başına incelenir Sistemler birbirleriyle ilişkili bir bütünün parçası olarak ele alınır 13

Makine Mühend isi İnşaat Mühend isi Mimar Karar verici sayısı azdır Kararlar tüm ekipçe alınır İlk yatırım maliyeti önemlidir Yaşam döngüsü maliyeti

14 14

15 Proje amacı Kamu sektörü için örnek oluşturacak sürdürülebilir binanın, bütünleşik bina tasarımı metodolojisi ile tasarlanması Sürdürülebilir, yeşil bir binanın ortaya çıkması için tasarımda rol alacak mimar, mühendis ve ilgili uzmanların sürecin tamamında rol alması Bina tasarımının ilk aşamalarından itibaren, binanın enerji performansı ve iyileştirmelerin modellenerek en uygun tasarımın gerçekleştirilmesi 15

alacak mimar, mühendis ve ilgili uzmanların sürecin tamamında rol alması Bina tasarımının ilk

16 Bina özelliği Arsa alanı: m², Kapalı alanı: metrekare (3.051 m² otopark, teknik hacimler ve labirent alanı) Mimari ve Yapısal Özellikler Farklı hizmet birimlerine ayrılmış ofis katları Birbirinden tamamen ayrıştırılmış personel ve vatandaş dolaşımı Tüm ofis ve toplantı mahallerinde doğal havalandırma imkanı, geçiş dönemlerinde (baharlarda) doğal havalandırma ile iklimlendirme Etkili doğal aydınlanma Güneş kırıcıların aktif kullanımı Pasif ısı depolama özellikleri 16

katları Birbirinden tamamen ayrıştırılmış personel ve vatandaş dolaşımı Tüm ofis ve toplantı mahallerinde doğal

17 17

18 Bina enerji modellemesi: Binanın konumu ve güneşle ilişkisi, 18

19 19

20 20

21 Yapının Genel Görünümü Üst Görünüş

22 Yapının Genel Görünümü Ana Giriş Cephesi

23 Yapının Genel Görünümü Ana Giriş (Doğu) Cephesi

24 Yapının Genel Görünümü Güney Cephe

25 Yapının Genel Görünümü Güney Cephe

26 Yapının Genel Görünümü Güneybatı Cephe

27 Yapının Genel Görünümü Personel Girişi / Kuzeybatı Cephe

28 Yapının Genel Görünümü Kuzey Cephe

29 29

30 Labirent tasarımı: yazın ön soğutma kışın ön ısıtma sağlanması 30

31 Solar Wall Sistemi Faydaları Mevcut ısıtma sisteminin ömrünü uzatacaktır. Genel olarak yakıt maliyetlerinden dolayı sağlanamayan konfor şartlarının iyileştirilmesi Sıcaklık katmanlaşmasının önlenmesi ile homojen bir sıcaklık dağılımının elde edilmesi Büyük miktarlarda CO2 salınımının önlenmesi Yazın pasif soğutma ile güney duvarının aşırı ısınmasının önlenmesi (Soğutma yükünde azalma) Güneş enerjisi ile çok önemli miktarlarda aktif ısıtma Bina ısısının korunumunun sağlanması Hafta sonları güneş olduğunda bedava ısıtma imkanı ve böylece hafta başında aşırı soğumayan bir bina ortam koşullarının elde edilmesi Solar ön-ısıtma, giriş hava sıcaklığını 6 C'den daha fazla yükseltebilecektir, bu da güneşli bir kış günüde yaklaşık olarak 50 kw ısı kazancına denk gelmektedir (1 güneş duvarı ve 4 güneş bacası). 31

32 32

33 33

34 Doğal Aydınlanma Özellikleri

35 Beklenen yıllık Enerji Maliyetleri 35

36 Beklenen Yıllık Toplam Enerji İhtiyacı 36

37 Ankara Sincan daki Tapu Kadastro Binası'nın ilk yatırım ve onarım maliyetlerinin standart binaya oranla %16 daha fazla olmasına rağmen, enerji etkinliği nedeniyle ömür boyu maliyet analizinde daha ekonomik, çevre dostu ve sürdürülebilir olduğu görülmüştür. Binanın enerji maliyeti standart binaya göre 5/1 oranında azalmaktadır.

39 BEP-TR Enerji Kimlik Belgesi

41 Esra Turan Tombak Mimar, LEED GA Mesleki Hizmetler Genel Müdürlüğü Enerji Verimliliği ve Tesisat Dairesi Başkanlığı Enerji Verimliliği Şube Müdürü e-posta: Tel:(0312)

Benzer belgeler

ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş.

ÇEVRE DOSTU BİNALARDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ VE ÖRNEK UYGULAMALAR Seda YÖNTEM / EKODENGE A.Ş. Sağlıklı Fiziki Çevreler için Sürdürülebilirlik Esasları Binanın güneşe göre konumlandırılması ve şekillenmesi,