İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI GENEL SEKRETERİ SAYIN PROF. EKMELEDDİN İHSANOĞLU NUN İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ

Transkript

1 OIC/COMCEC/28 12/SP(2) İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI GENEL SEKRETERİ SAYIN PROF. EKMELEDDİN İHSANOĞLU NUN İSLAM İŞBİRLİĞİ TEŞKİLATI EKONOMİK VE TİCARİ İŞBİRLİĞİ DAİMİ KOMİTESİ (İSEDAK) 28. OTURUMU NDA YAPACAĞI KONUŞMA METNİ TASLAĞI İSTANBUL, TÜRKİYE CUMHURİYETİ 8-11 EKİM 2012

2 Rahman ve Rahim olan Allah ın adıyla Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve İSEDAK Başkanı Ekselansları Sayın Abdullah Gül Ekselansları, Bakanlar ve Delegasyon Başkanları, Saygıdeğer Delegeler Değerli Hanımefendiler ve Beyefendiler Allah ın Rahmeti ve Bereketi Üzerinizde Olsun Küresel bir finans ve ekonomi merkezi olarak hızla gelişen ve başta ekonomi alanı olmak üzere tüm İİT faaliyetlerinin gerçekleştirildiği ünlü bir merkez konumundaki İstanbul da düzenlenmekte olan, 28. İSEDAK Genel Kurul Toplantısı na hitap etmekten büyük mutluluk duyuyorum. Müsaadelerinizle konuşmamın başında, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı ve İSEDAK Başkan Vekili Sayın Recep Tayyip Erdoğan ın bu toplantıya katılımından dolayı duymuş olduğumuz mutluluğu ve memnuniyeti ifade etmek isterim. İSEDAK da dâhil olmak üzere İİT ve İİT nin çeşitli faaliyetlerine gösterdiği destek ve yapmış olduğu rehberlikten ötürü Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan a en içten saygılarımı sunuyoruz. Bakanlarımızı gösterdikleri azim ve son derece dinamik bir yapıya sahip olan İİT Ticari ve Ekonomik İşbirliği Daimi Komitesi nin faaliyetlerini mütemadiyen benimsemelerinden ötürü ayrıca tebrik ediyorum. Ekonomik işbirliği gündeminin elde ettiği başarılara, birçok İİT Üye Ülke ve Kuruluşu nun güçlü kararlılıklarıyla ulaşıldığı aşikârdır Ağustos 2012 tarihlerinde Mekke de düzenlenen 4. Olağanüstü İslam Zirvesi nde İSEDAK ın bu bağlamda oynadığı önemli rol de dâhil olmak üzere İİT Üye Ülkeleri arasındaki ekonomik işbirliğine verilen önemin altının çizildiğini memnuniyetle belirtmek isterim. İSEDAK bünyesinde kurulan çeşitli birimlerin ilgili İİT Üye Ülkelerinde hızlı sosyo-ekonomik gelişmelere vesile olmasını amaçlayan İİT kararlarının içeriklerini genişletme ve 1

3 derinleştirme bakımından büyük katkıda bulunduğuna şüphe yoktur. İİT içi ticaret alanında, mal ve hizmetlerin serbest dolaşımını teşvik etme ve İİT içi ticarette 2015 yılına kadar %20 oranına ulaşmaya yönelik çalışmalarımız hem detaylı hem de kapsayıcı niteliktedir. Üye Devletlerimizde gerçekleştirilen tüm üst düzey toplantılarda, üç TPS-OIC anlaşmasından oluşan yasal belgelerin onaylanması gerektiğine her fırsatta dikkat çekiyorum. Bunun temelleri de İİT On Yıllık Eylem Planı nın 2005 yılından günümüze, uygulanmaya başlamasından bu yana bu anlaşmalar için toplamda 59 yeni imza alınmasına dayanmaktadır. Bu üst düzey temas diplomasisi, İİT içi sağlam bir serbest ticaret rejimi oluşturmak adına ticari politikalarımızın uyumlaştırılmasının önemine dikkat çekmek amacıyla benimsenmiştir. Üç TPS anlaşması ve protokolünün ifasını, İslam Ülkeleri Standardizasyon ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) İİT Statü Belgesi nin uygulamaya konması ve İİT Bağlı kuruluşunun faaliyete geçmesi gibi benzer çalışmalar takip etmiştir. İİT içi ticaretin gelişmesini amacıyla söz konusu kuruluşa, İİT Üye Ülkeleri ndeki standartların uyumlaştırılması görevi verilmiştir. Sayın Başkan, Değerli Bakanlar, Daha önce bahsedildiği üzere, İİT içi işbirliğine yönelik çeşitli ekonomik faaliyet alanlarında ortak politikalar üzerinde durulmasının yanı sıra, İİT projelerinin finansmanı meselesi de kolektif ve bütüncül bir yaklaşımla daha fazla özen gerektiren bir alan haline gelmiştir. On Yıllık Eylem Programı uygulamasının ara dönem değerlendirme sürecinde, İİT projelerinin finansmanı konusu, sosyoekonomik konularla ilgili kararlarımızın hızlı bir şekilde uygulanmasının önünde temel bir engel olarak değerlendirilmiştir. 3. Olağanüstü İslam Zirvesi'nde liderlerimizin, yoksulluğun azaltılması için özel fonların oluşturulması ve Afrika için 2

4 özel bir bölgesel kalkınma programı hazırlanması yönünde almış oldukları bilgece kararların ülkelerimizde ekonomik büyümeyi ve kalkınmayı teşvik eden büyük katkılar doğurduğunu belirtmekten de büyük bir memnuniyet duyuyorum. Bu programlar, İİT ve İİT'ye bağlı çeşitli kuruluşların Üye Devletlerimizin halkları arasında tanınmasını sağlamıştır. Rakamlar, İslam Kalkınma için Dayanışma Fonu (ISFD) ve Afrika için Özel Kalkınma Programı'nın (SPDA) hedef bölgelerindeki çeşitli ulusal projelere yapılan katkıların oldukça önemli olduğunu göstermektedir. Bugüne kadar ISFD ve SPDA kapsamında yapılan toplam katkılar sırasıyla 1,061 milyar ABD Doları ve 4,533 milyar ABD Doları'na ulaşmıştır. Bu katkılar mikro-finans, gıda güvenliği ve mesleki eğitim gibi kritik sektörlere yapılmıştır. SPDA kapsamındaki katkılar, insan kaynaklarının geliştirilmesine ve Milenyum Kalkınma Hedeflerine yönelik faaliyetleri de içermektedir. Yukarıda bahsedilenlere ilaveten, araştırma ve ticaret kuruluşlarının İSEDAK kararlarının uygulanmasına göstermiş olduğu destek de hatırı sayılır ölçüde artmıştır. Ekonomik alanda çalışmalarını yürüten iki bağlı kuruluş olan ICDT ve SESRIC bir yandan ticaretin teşvik edilmesi ve kolaylaştırılması alanlarında, diğer yandan da araştırma ve kapasite geliştirme alanlarında katkılarını arttırmıştır. Bu nedenle, iç ticaret rakamlarımızın 2004 yılındaki 205 milyar ABD Doları'na kıyasla 2011 yılında 687 milyar ABD Doları seviyesine yükseldiğini görmek oldukça memnun edicidir. SESRIC de son yıllarda yayınları ile kapasite geliştirme programlarının sayısını ciddi oranda arttırmıştır. Bu durum, İİT Üye Devletleri SWOT Analizi, Yıllık Ekonomik Rapor, İİT-VET Programı gibi etraflıca araştırılmış yayınların ve programların ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Benzer şekilde, İİT projelerine sağlanan fonların arttırılması maksadıyla ulusal kalkınma kuruluşları arasındaki işbirliğini ve ağ kurma çalışmalarını ilerletmeye yönelik çabalar da devam etmektedir. Bu bağlamda, İKB'nin Koordinasyonun Grubu'na üye olması, ihtiyaç sahibi İİT Üye 3

5 Devletleri için kalkınma yardımlarını koordine etme adına ulusal kalkınma kuruluşlarının dahil edilmesi için iyi bir fırsat doğurmuştur. Bölgesel düzeyde, İİT projelerinin uygulanmasına yönelik çabalar, bu bağlamda geliştirmiş olduğumuz çok paydaşlı bir yaklaşımın ortaya çıkmasına vesile olmuştur. On Yıllık Eylem Programı'nın öngörmüş olduğu bölgesel gruplar ile yakın işbirliğine paralel olarak, gerekli Mutabakat Zaptı'nın mevcut olması sayesinde Batı Afrika Ekonomi ve Parasal Birliği ile kurulan temaslar olumlu sonuçlar vermekte ve Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS) ile kurulan bağlantıları arttırmak amacıyla müzakereler devam etmektedir. Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) ile kurulan temaslar tüm alanlarda pekiştirilmektedir ve İİT ile Güneydoğu Asya Uluslar Birliği (ASEAN) arasındaki ilişkiler resmiyet kazanmaktadır. Bu doğrultuda İİT Orta Asya ile İşbirliği Eylem Planı da İİT yürütme organlarının sağlamış olduğu hizmetlerden faydalanmanın yanı sıra İİT program ve projelerinin uygulanmasını geliştirecek diğer bir bölgesel yaklaşımı teşkil etmektedir. Benzer şekilde, 2011 yılı Mayıs ayında İstanbul'da düzenlenen 4. Birleşmiş Milletler En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı'ndaki İİT yan etkinliklerinin, 2011 yılı Eylül ayında İstanbul'da düzenlenen 19. İş Sağlığı ve Güvenliği Dünya Kongresi ve 2011 yılı Aralık ayında İstanbul'da düzenlenen 2. Küresel Girişimcilik Zirvesi gibi toplantıların çıktılarından da görülebileceği üzere, uluslararası kalkınma ortakları ile olan işbirliğimiz de artmaktadır. Buna ek olarak, Afganistan Bölgesel Ekonomik İşbirliği Konferansı'na (RECCA süreci) göstermiş olduğumuz katılım da ilgili İİT kararlarının Afganistan'ın ulusal yeniden yapılanma sürecinde uygulanmasını sağlamayı hedeflemektedir. Tunus, Libya, Yemen, Somali ve Suriye gibi geçiş ülkelerindeki yeniden yapılanma süreçlerine ilişkin olarak da benzer toplantılar düzenlenmiştir. Uluslararası düzlemde ise, çeşitli ekonomik kararlarımızın uygulanması amacıyla Birleşmiş Milletler kuruluşları ile kurduğumuz ortaklıkları güçlendirmek adına daha iyi 4

6 yapılandırılmış bir mekanizma faaliyete geçirilmiştir yılı Mayıs ayında Cenevre'de düzenlenmiş olan son bienalin sonucu olarak da İİT Genel Sekreterliği ve Birleşmiş Milletler Güney-Güney İşbirliği Bürosu arasında Somali'deki yeniden yapılanma ve rehabilitasyon sürecine yönelik olarak ortak bir proje halihazırda yürütülmektedir. Cibuti'de yapılacak olan Dışişleri Bakanları Konseyi Toplantısı bünyesinde yapılması planlanan, önerilen Paydaşlar Toplantısı çok uzun zamandan beri sıkıntı çeken Somali halkına yardım etmek adına hızlı sonuçlar üretecek projelere yönelik desteğin harekete geçirilmesini hedefleyecektir. Ekselansları, Saygıdeğer Bakanlar, İİT projelerini uygulamak için bu ortaklıklar pekiştirilirken, Özel Sektörün oynadığı rol İİT gündeminde ön plana çıkmıştır. Hem Özel Sektör hem de Sivil Toplum Kuruluşları büyümeye yönelik itici güç unsurları olarak tanımlanmıştır ve kararlarımızın uygulanması sürecine dahil edilmeleri gerekmektedir. Bu bakımdan ICCIA'nın faaliyetleri oldukça kayda değerdir. Bu maksatla, Genel Sekreterlik'teki çalışma arkadaşlarımıza Üye Devletlerimizdeki tüm özel sektör kuruluşları ile mevcut olan temaslarımızı genişletmeleri yönünde yakın zamanda talimat vermiş bulunmaktayım. Benzer şekilde, Abdüllatif Cemal Yoksulluk Eylem Laboratuvarı'ndan, İİT toplumlarının birçok kesimindeki yoksulluğun azaltılmasına yönelik projelerde sahip olduğu deneyimlerinden faydalanabilmek adına bir taahhüt aldığımı da belirtmek isterim. Buna bağlı olarak, girişimciliği geliştirmek amacıyla İİT Üye Devletleri'nde bulunan mevcut kaynakların bir araya getirilmesine yönelik çabalarımız 2011 yılı Aralık ayında İstanbul'da düzenlenmiş olan 2. Küresel Girişimcilik Zirvesi'nin sonuçları ile uyum içerisindedir. Söz konusu çabalar İİT Üye Devletleri'ndeki Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin kalkınması konulu altı İİT Görev Gücü toplantılarıyla da paralellik göstermektedir. 5

7 Bu toplantıların tavsiye kararlarından biri de tarımsal gıda işleme, ulaşım ve lojistik, imalat ve hizmet gibi alanlarda İİT içi KOBİ Kümelerinin oluşturulması yönündedir. Genel Sekreterlik bu amaçla Mayıs 2013 tarihlerinde Umman ın başkenti Muskat ta gerçekleştirilecek İİT Tarımsal Ticaret Fuarı ile eşzamanlı bir Paydaşlar Toplantısı düzenlenmesini desteklemektedir. Buna ek olarak, İİT Üye Ülkelerinde girişimciliği desteklemek amacıyla melek yatırımcıları da harekete geçirmekteyiz. Aynı şekilde ticaret ve teknoloji geliştirme merkezleri arasında bir iletişim ağı oluşturulması da kimi İİT Üye Ülkelerinde hiç de az olmayan en iyi uygulamaları paylaşmamızı sağlayacaktır. Bu faaliyetlerin hepsi de İİT Üye Ülkelerinde Özel Sektör ün ve girişimciliğin geliştirilmesi çerçevesinde yer almaktadır. Ne tesadüf ki bu toplantının görüş alışverişi oturumu da Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin geliştirilmesi konusunu ele almak üzere planlanmıştır. Bu oturumun neticesi İİT Üye Ülkelerinin yanı sıra İİT kurumları ve gelişim ortaklarının; çeşitli sektörlerden KOBİ lere büyüme ve yaygınlaşma olanağı sağlama ve İİT bölgesi içinde sosyoekonomik kalkınmaya katkılarını arttırma çabalarına da ivme kazandıracaktır. Bu vesileyle, Türkiye nin çeşitli ulusal kurumlarının muhtelif İİT program ve projelerinin hayata geçirilmesini desteklemeye yönelik faaliyetlerinin de açıkça gösterdiği üzere, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti nin azimle üstlendiği rolden duyduğum minnettarlığı bir kez daha dile getirmek isterim. Bu kurumlar arasında Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, Türkiye Sermaye Piyasası Kurulu, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB) ile Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı yer almaktadır. İİT kararlarının böylesine yüksek oranda karşılık bulduğu Türkiye Cumhuriyeti, İİT Üye Ülkelerinde sosyo-ekonomik gelişmenin etkin ve önemli destekçileri arasında yer almaya devam etmektedir. Ayrıca çeşitli İİT kurumlarına muazzam katkılarını ve İİT içi ekonomik işbirliği gündem hedeflerinin gerçekleştirilmesini sağlayan azimli desteklerini takdirle karşıladığımı da bu vesileyle belirtmek isterim. 6

8 Ekselansları, Saygıdeğer Bakanlar, Bu yüce topluluk, yukarıda sözünü ettiğimiz başarılar bir kenara, gerek ticari ve ekonomik politikaların uyumlaştırılması, gerekse finansal kaynakların seferber edilmesi ve İİT Üyesi Ülkeler arasında sınır ötesi projelere uluslararası ve bölgesel desteğin teşvik edilmesi açısından ulusal düzeyde gerekli karşılığı verebilecek muazzam bir potansiyele sahiptir. Ne yazık ki bazı İİT projelerinin uygulanmasında yaşanan gecikmeler, kimi üye ülkelerden zaman zaman karşılık alınamamasından kaynaklanmaktadır. Bu durum, İİT Pamuk Eylem Planı bünyesinde tanımlanan 27 projenin uygulanmasını da etkilemiştir. Aynı konu, Batı Afrika'da Sınır Ötesi Parklar ve Korunmuş Alanlar Ağı nda Sürdürülebilir Turizm Kalkınmasına Yönelik Bölgesel Proje için de geçerlidir. Bütün olarak bakıldığında Genel Sekterlik, İİT projelerinin daha kapsamlı bir şekilde hayata geçirilmesini sağlamak amacıyla koordinasyon ve takip faaliyetlerini genişletirken, İİT Üyesi Ülkelerle müzakerelerini derinleştirmeye de devam etmiştir. Sözlerime son verirken, İSEDAK ın bu 28. toplantısının son derece verimli geçmesi dileklerimi ifade etmek istiyorum. Gösterdiğiniz nazik ilgiden dolayı hepinize teşekkür ederim. Allahın Rahmeti ve Bereketi Üzerinizde Olsun 7