Feridun DUYGULUER Bayındırlık ve İskan Bakanlığı İNTES

Transkript

1 Feridun DUYGULUER Bayındırlık ve İskan Bakanlığı İNTES

2 İÇİNDEKİLER 1- Mühendisliğin iki kulvarı 2- Uluslararası ortam 3- Mevzuat Analizi 4- Akreditasyon/Sertifikasyon 5- Diplomanın anlamı 6- İMO yönetmelikleri ve Yargı 7- AB Direktifinin Türkiye ye yansıması 8- Değerlendirmeler 9- Meslek çerçevesi için başlıklar ve süreç modeli 2

3 MÜHENDİSLİĞİN İKİ KULVARI MÜHENDİSLİK EĞİTİM İŞ HAYATI (İSTİHDAM) MESLEKİ UYGULAMA 1 3

4 SON 20 YILDA KURUMLARIN MEŞGULİYETİ DPT TSE İŞKUR ÇvSGB MYK Meslek standartı Mesleki yeterlilikler 4

5 SON 20 YILDA ROL ALAN KURUMLAR YÖK ÜNİVERSİTELER ABGS Mesleki yeterlilikler 5

6 SON 20 YILDA ROL ALAN KURUMLAR BİB TMMOB İMO Uzman mühendislik Yetkin mühendislik 6

7 DPT TSE İŞKUR ÇveSGB MYK YÖK ÜNİVERSİTELER ABGS BİB TMMOB İMO MESLEKİ YETKİN YETERLİLİKLER MÜHENDİSLİK 7

8 MÜHENDİSLİK (Mühendislik, Mimarlık, Teknisyenlik) EĞİTİM İŞ HAYATI (İSTİHDAM) MESLEKİ UYGULAMA 2 8

9 EĞİTİM Direktörlüğü İÇ PAZAR Direktörlüğü COM dokümanları (direktif tasarıları) 9

10 EĞİTİM Direktörlüğü İÇ PAZAR Direktörlüğü Avrupa Yeterlilikler Çerçevesi Mesleki Yeterlilikler 10

11 1. kulvar İÇ PAZAR da hizmetlerin serbest dolaşımı 11

12 5 yeterlilik seviyesi İÇ PAZAR da hizmetlerin serbest dolaşımı 12

13 2. kulvar EĞİTİM Serbest dolaşım Tavsiye Kararı AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ 2008 de imzalandı 13

14 EĞİTİM Serbest dolaşım Tavsiye Kararı AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ 2008 de imzalandı 8 yeterlilik seviyesi 14

15 HAYAT BOYU ÖĞRENİM İÇİN AVRUPA YETERLİLİKLER ÇERÇEVESİ (EQF) AB----Education----Lifelong Learning----- European Qualifications Framework for lifelong learning. -Öğrenci ve işçi mobilitesinin arttırılması için -Akademik ve profesyonel Yeterlilikler Avrupa Parlamentosu ve Konseyi Kararı (Tavsiyeler) (2008/C 111/01) RG: EQF ün, 2005/36/EC ile ters düşen bir yanı yok.. EQF, 36 nın üstünde, daha genel bir çerçeve getirmeye çalışıyor 15

16 Mesleki Yeterlilikler in getirdiği 5 seviye ve Avrupa Yeterlilikler Çerçevesinin getirdiği 8 seviye için AB de önemli tartışmalar yaşandı. Çözüm olarak, EQF (AYÇ) ye bir madde eklendi (Madde 11) ve EQF nin, Mesleki Yeterlilikler (2005/36/EC) için bir engelleme yaratmayacağı şerh edildi. 16

17 3 17

18 Son 20 yıldaki Kurumsal Yönelmeler 18

19 19

20 Yeterlilikler ile ilgili gelişmeler tablosu ayrıca gösterilecek 20

21 21

22 22

23 TEKNİK HİZMET KANUNLARINI ayrıca gösterilecek 23

24 AKREDİTASYON SERTİFİKAYON YETERLİLİKLER 4 24

25 Ülkelerarası SERBEST DOLAŞIM TANIMA (tanınırlık) Recognition PARA (Sermaye) MAL (ürün) İNSAN HİZMET NİTELİK KONUSU ORTAK KALİTE Qualifications ULUSLARARASI ANLAŞMALAR Dünya ölçeğinde: BM, WTO/GATS vs..) BÖLGESEL ANLAŞMALAR (AB, NAFTA, APEC vs) ÖZEL ANLAŞMALAR (ikili Anlaşmalar) 25

26 AKREDİTASYON Ve SERTİFİKASYON MODELİ 26

27 (Tek kurum uygulaması da var) 27

28 AKREDİTASYON ile ilgili ÜLKEMİZDEKİ ÇALIŞMALAR 28

29 Kanun tasarıları: 1999 Türk Meslek Standartları Kurumu Kanun Tasarısı (2000 Ulusal Meslek Standartları) 2004 Mesleki Yeterliliklerin Düzenlenmesi ve Tanınması Hk Kanun Tasarısı 2005 Yetkin Teknik Eleman (Yetkin Mühendislik) Kan. Tasarısı 2005 Mesleki Yeterlilikler Kurumu Kanun Tasarısı (kanunlaştı 2006 / 5544) 29

30 4457 (1999) TÜRKAK 4703 (2000) Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın hazırlanması Hk. Kanun 5544 (2006) Mesleki Yeterlilik Kurumu 30

31 Ülkemizdeki mesleki yeterlilik uygulama örnekleri : Şehir Plancıları ve Harita Mühendisleri için..yeterlilik Belgesi Harita Kadastro Mühendisleri (2005) Lisanslı Mühendis Orman Mühendisleri (2006).Serbest Meslek Mensubu 31

32 Bilinen uygulamalar olduğu için, İmar Kanununa göre yürütülen şehir plancıları ve harita mühendisleri nin yeterlilik uygulamaları ile ilgili bilgilere buradaki sunumda yer verilmemiştir. 32

33 LİSANSLI HARİTA KADASTRO MÜHENDİSLERİ VE BÜROLARI HAKKINDA KANUN 5368 RG : 29/6/2005 / LİSANSLI MÜHENDİS MODELİ (Yetkili Kuruluş: TKGM) 33

34 Lisanslı harita kadastro mühendislik büroları, kadastro müdürlüklerince yürütülen hizmetlerden, tescile tâbi olmayan işlemlerin yapım ve kontrolü ve tescile tâbi olan işlemlerin yapımında görevlidir. 34

35 ORMAN MÜHENDİSLİĞİ, ORMAN ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ VE AĞAÇ İŞLERİ ENDÜSTRİ MÜHENDİSLİĞİ HAKKINDA KANUN 5531 RG /26222 ORMAN MÜHENDİSİ SERBEST MESLEK MENSUBU MODELİ (Yetkili kuruluş : Meslek Odası) 35

36 YÖNETMELİKLER A) Bakanlığın uygun görüşü alınarak Oda tarafından hazırlanacak Yönetmelikler: Kamu kurumlarında çalışanlarla ilgili Yönetmelik Sınavlarla ilgi yönetmelik B)Oda tarafından hazırlanıp ve Resmi Gazete de yayınlanacak Yönetmelik : Serbest meslek mensupluğuna ilişkin Yönetmelik (müracaat ve meslek icrasına hak kazanma / kazanılmış meslekî haklar / ruhsat / meslek mensuplarının tutacakları defter ve kayıtlar / meslek kütüğü ve sicil numarası verilmesine dair usûl ve esaslar) Sınavlar Meslek Odası tarafından yazılı olarak yapılır. Sınavlarda başarılı olanlara Oda tarafından ruhsat belgesi verilir. Meslekle ilgili tarifeler Oda tarafından düzenlenir ve uygulanır. SERBEST BÜROLAR Serbest ormancılık ve orman ürünleri büroları Serbest yeminli ormancılık ve orman ürünleri büroları (Kamu kurumlarınca yapılan tasdik işlemleri). 36

37 AKADEMİK AKREDİTASYON

38 BOLOGNA SÜRECİ (yüksek öğrenim ve çalışma amaçlı serbest dolaşım)

39 MDK Mühendislik Fakültesi Dekanları : MÜDEK Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği ( 2007 de, YÖK tarafından ulusal kalite güvence kuruluşu olarak tanındı; 2009 da EUR-ACE etiketi vermek üzere yetkilendirildi) MİAK Mimarlık Akreditasyon Kurulu (Mimarlar Odası) MİDEKON Mimarlık Fakülteleri Dekanları Konseyi 1.Üniversite eğitimi: 3,5 sene (İmza Yetkisi olmayan mimar) 2.İlave 1.5 sene tecrübe (Yetkili Mimar) 39

40 Mühendislik fakültesini bitiren bir mezun NASIL TANIMLANIR Ve Diplomanın anlamı????? 5 40

41 41

42 42

43 Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı nın gün ve sayılı yazısı ile diplomalara öğretim yılından geçerli olmak üzere unvan yazılmaması, öğrenim görülen programın adının ve diploma derecesinin yazılması karara bağlanmıştır. - bölümündeki öğretimini başarı ile tamamlayarak Lisans derecesi almaya hak kazanmıştır - yüksek lisans programlarında eğitim-öğretimini tamamlayanlara, Yüksek Lisans derecesi almaya hak kazanmıştır 43

44 YÖK KARARINA KARŞI DAVA AÇILDI (TMMOB Çevre Mühendisleri Odası) İstanbul 9. İdare Mahkemesi 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun un 3. maddesi.yazılı vesikaları haiz bulunanlara da Mühendis veya Mimar unvanı verilir. Bu unvanlar diploma veya ruhsatnamelere de derç olunur şeklindedir.dava konusu işlemin iptaline.. YÖK KARARI İPTAL 44

45 3458 sayılı Kanunu nun ilgili maddesi (Mühendislik ve Mimarlık Kanunu) Madde 1: Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteblerinden verilen diplomalar Madde 3: (DİPLOMA).. vesikaları haiz bulunanlara (Mühendis) veya (Mimar) 45

46 tarihli ve 3845 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 3458 sayılı Mühendislik ve Mimarlık Hakkında Kanun dur. Sözkonusu Kanunun 1. Maddesi; Madde 1 - Türkiye Cumhuriyeti hududları dâhilinde mühendislik ve mimarlık unvan ve salahiyeti ile sanat icra etmek isteyenlerin aşağıda yazılı vesikalardan birine haiz olmaları şarttır: a) Mühendislik veya mimarlık tahsilini gösteren Türk yüksek mekteplerinden verilen diplomalar; b) Programlarının yüksek mühendis veya mimar mektepleri programlarına muadil olduğu kabul edilen bir ecnebi yüksek mühendis veya yüksek mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler; c) Türk Teknik Okulu mühendis kısmı ile programlarının buna muadil olduğu kabul edilen memleket dâhilindeki diğer mühendis veya mimar mekteplerinden verilen diplomalar; d) Programlarının Türk Teknik Okulu Mühendis kısmı programlarına muadil olduğu kabul olunan bir ecnebi mühendis veya mimar mektebinden diploma almış olanlara usulüne tevfikan verilecek ruhsatnameler. 46

47 YÖK YARGI DİPLOMA UNVAN DEĞİLDİR DİPLOMA UNVANDIR 47

48 İNŞAAT MÜHENDİSLERİ ODASI nın YETKİN MÜHENDİSİLİK Yönetmeliğini DANIŞTAY İPTAL ETTİ (İkinci yönetmelik için YD kararı alındı) 6 48

49 BİR DİREKTİFİN TÜRKİYE YE YANSIMASI MESLEKİ YETERLİLİKLERİN TANINMASI DİREKTİF 2005/36/EC 7

50 AB Direktifi 2005/36/EC Mesleki Yeterliliklerin Tanınması MESLEKLER İKİ AYRI GRUPTA ELE ALINIYOR SEKTÖREL DİREKTİFLER (Otomatik tanıma) 7 meslek -Direktif ile ortak bir düzenleme yapılan meslekler. -Direktifte yer alan minimum eğitim şartlarında tanıma. -Bir ülkede alınan yeterlilik başka bir ülkede tanınıyor. GENEL SİSTEM DİREKTİFLERİ (Karşılıklı Tanıma)402 meslek (Ortak bir düzenlemeye tabi olmayan tüm meslekler) a - Akademik tanınırlık ( 5 düzey)eğitim belgelerinin tanınması için GENEL SİSTEM Yeterlik Düzeyi b - Mesleki tanınırlık (mesleki deneyim) -Düzenlenmiş meslek : Profesyonel yeterlilik belgesi gerektiriyor BELGELERİN TANINMASI Mesleki Beceri Belgesi (Attestation of competence) Resmi eğitim Belgesi (evidence of formal qualifications) MESLEKİ TECRÜBENİN TANINMASI

51 DİREKTİF 2005/36/EC.İÇİNDEKİLER Başlık I Genel Hükümler Amaç Kapsam Tanımlar Tanımanın Etkileri Başlık II Hizmetlerin Serbest Dolaşımı Mühendisler İlke; Muafiyetler; Beyan; İdari İşbirliği; Hizmeti Alanların Bilgilendirilmesi burada yer alıyor Başlık III İş Kurma Özgürlüğü (düzenlemiş meslek / Bölüm I Genel sistem karşılıklı tanıma) Bölüm II Mesleki Deneyim Bölüm III Minimum eğitim şartlarının koordinasyonuna göre tanıma Doktorlar Hemşireler Diş hekimleri Veterinerler Ebeler Eczacılar Mimarlar Mimarlar burada yer alıyor (sektörel / otomatik tanınma) Bölüm IV İş Kurma Hakkı ile ilgili Genel Hükümler Başlık IV Mesleğin İzlenmesi Dil becerisi; Akademik Unvanlar; Sağlık Sigorta Fonları Başlık V İdari İşbirliği Yetkili Kurumlar; İrtibat Noktaları; Komite; İstişare Başlık VI Diğer Hükümler Raporlar; İptaller; Aktarım; Yürürlük; Muhataplar 51

52 Direktif, tasarı halindeyken (COM/202/119) 2004 yılında ABGS ce Mesleki Yeterliliklerin Düzenlenmesi ve Tanınması Hk Kanun Tasarısı hazırlandı

53 Direktif, 2007 yılında uygulanmaya başladı: 2008 yılında YÖK bir yönetmelik yayınladı

54 RG: 2 Şubat 2008 / Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığından: DOKTORLUK, HEMŞİRELİK, EBELİK, DİŞ HEKİMLİĞİ, VETERİNERLİK, ECZACILIK VE MİMARLIK EĞİTİM PROGRAMLARININ ASGARİ EĞİTİM KOŞULLARININ BELİRLENMESİNE DAİR YÖNETMELİK Amaç ve Kapsam MADDE 1 (1) Bu Yönetmeliğin amacı; doktorluk, hemşirelik, ebelik, diş hekimliği, veteriner hekimlik, eczacılık ve mimarlık mesleklerine ilişkin yükseköğretim ön lisans ve lisans diplomalarının ve bu mesleklere sahip kişilerin mesleki yeterliliklerinin Avrupa Birliği üyesi ülkelerde tanınabilmesi için, bu alanlarda yürütülen yükseköğretim programlarının eğitim müfredatlarının ve eğitim sonunda kazanılması gereken bilgi ve beceri düzeylerinin belirlenmesidir. Dayanak MADDE 2 (1) Bu Yönetmelik, a) 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 65 inci maddesine dayanılarak, b) Avrupa Birliğinin 2005/36/EC sayılı yönergesine paralel olara hazırlanmıştır. 54

55 AB Direktifi 2005/36/EC Mesleki Yeterliliklerin Tanınması MESLEKLER İKİ AYRI GRUPTA ELE ALINIYOR SEKTÖREL DİREKTİFLER (Otomatik tanıma) 7 meslek -Direktif ile ortak bir düzenleme yapılan meslekler. -Direktifte yer alan minimum eğitim şartlarında tanıma. -Bir ülkede alınan yeterlilik başka bir ülkede tanınıyor. GENEL SİSTEM DİREKTİFLERİ (Karşılıklı Tanıma)402 meslek (Ortak bir düzenlemeye tabi olmayan tüm meslekler) a - Akademik tanınırlık ( 5 düzey)eğitim belgelerinin tanınması için GENEL SİSTEM Yeterlik Düzeyi b - Mesleki tanınırlık (mesleki deneyim) -Düzenlenmiş meslek : Profesyonel yeterlilik belgesi gerektiriyor BELGELERİN TANINMASI Mesleki Beceri Belgesi (Attestation of competence) Resmi eğitim Belgesi (evidence of formal qualifications) MESLEKİ TECRÜBENİN TANINMASI YÖK ün yönetmelik olarak yayınladığı bölüm 55

56 Değerlendirmeler : -Bazı mühendislik meslekleri için özel kanunlar var. -Diplomanın meslek tanımı (unvan) problemi var. -Konuların farklı kurumlarca ve parçalı olarak ele alınması nedeniyle, mesleki yeterlilik hususu sürümcemede kalmış.. -Yetkin mühendis modeli nasıl kurgulanacak? - Yetkili kurum olabilme konusunda önemli tartışmalar var. -Eğitim konusundaki yeterlilikler ile mesleki (uygulama) yeterlilikler beraberce ele alınmıyor.eğitim sektörü ile UYGULAYICI sektörlerin birlikte çalışması nasıl sağlanacak? 8 56

57 Mesleğe giriş (mesleğe kabul) Mesleki tecrübenin ölçüsü Kayıt zorunluluğu Mesleğin korunması Profesyonel Unvanın kullanımı Profesyonel Unvanın korunması Mesleki sorumluluk Meslek Etiği Sorumluluk Sigortası zorunluluğu Yetkili kurum (Yeterlilik Otoritesi) Mesleki sürekli eğitim 9 57

58 YETKİLİLİK Üniversite Diploma Mesleki uygulama Mesleğe Kabul BELGE SERTİFİKA Sürekli mesleki gelişim BAKANLIK YÖK / ÜNİVESİTELER MESLEK KURULUŞU YETERLİLİK KURULU 58

59 Feridun Duyguluer Bakan Danışmanı Yüksen Fen Kurulu Üyesi Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Vekaletler Caddesi ANKARA Ocak