KAMUDA KAYNAK KULLANIMI VE DENETİMİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KAMUDA KAYNAK KULLANIMI VE DENETİMİ"

Derya Karaca
7 yıl önce
İzleme sayısı:

1 KAMUDA KAYNAK KULLANIMI VE DENETİMİ

2 KAMU KAYNAĞI Kamu Kaynağı: Borçlanma suretiyle elde edilen imkânlar dahil kamuya ait gelirler, taşınır ve taşınmazlar, hesaplarda bulunan para, alacak ve haklar ile her türlü değerler (5018/3-g)

3 MALİ YÖNETİM Kalkınma planları ve programlarda yer alan politika ve hedefler doğrultusunda kamu kaynaklarının etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılmasını, hesap verebilirliği ve malî saydamlığı sağlamak üzere, kamu malî yönetiminin yapısını ve işleyişini, kamu bütçelerinin hazırlanmasını, uygulanmasını, tüm malî işlemlerin muhasebeleştirilmesini, raporlanmasını ve malî kontrolü düzenleyen sistem. (5018/1)

4 KAMU KAYNAĞININ KULLANILMASININ GENEL ESASLARI Malî saydamlık Hesap verme sorumluluğu Stratejik planlama ve performans esaslı bütçeleme

5 MALÎ SAYDAMLıK Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında denetimin sağlanması amacıyla kamuoyu zamanında bilgilendirilir. Bu amaçla; a) Görev, yetki ve sorumlulukların açık olarak tanımlanması, b) Hükümet politikaları, kalkınma planları, yıllık programlar, stratejik planlar ile bütçelerin hazırlanması, yetkili organlarda görüşülmesi, uygulanması ve uygulama sonuçları ile raporların kamuoyuna açık ve ulaşılabilir olması, c) Genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri tarafından sağlanan teşvik ve desteklemelerin bir yılı geçmemek üzere belirli dönemler itibarıyla kamuoyuna açıklanması, d) Kamu hesaplarının standart bir muhasebe sistemi ve genel kabul görmüş muhasebe prensiplerine uygun bir muhasebe düzenine göre oluşturulması

6 HESAP VERME SORUMLULUĞU Her türlü kamu kaynağının elde edilmesi ve kullanılmasında görevli ve yetkili olanlar, kaynakların etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak elde edilmesinden, kullanılmasından, muhasebeleştirilmesinden, raporlanmasından ve kötüye kullanılmaması için gerekli önlemlerin alınmasından sorumludur ve yetkili kılınmış mercilere hesap vermek zorundadır. (5018/8)

7 5018 SAYıLı KAMU MALI YÖNETIMI VE KONTROL KANUNUNUN GETIRDIĞI SISTEM

8 5018 SAYILI KANUN ÖNCESİ MALİ SİSTEMİMİZDEKİ EKSİKLİKLER-1 Bütçe birliği ilkesinden uzaklaşılmış olması, Bütçe planlaması ve uygulamalarının mali yılla sınırlı olması, Kalkınma planları ve bütçeler arasında gereken ölçüde bir bağ kurulamaması, Bütçe uygulamalarında kamu idarelerine yeterli inisiyatif tanınmaması, Muhasebe sisteminin yetersiz olması, Kamu harcamalarında etkin bir denetimin gerçekleştirilememesi,

5018 SAYILI KANUN ÖNCESİ MALİ SİSTEMİMİZDEKİ EKSİKLİKLER-2 Sayıştay denetiminin sınırlı olması, Kamuoyuna istenilen düzeyde bilgi üretilememesi, Kamu mali yönetimi ve kontrol sistemimizin

9 5018 SAYILI KANUN ÖNCESİ MALİ SİSTEMİMİZDEKİ EKSİKLİKLER-2 Sayıştay denetiminin sınırlı olması, Kamuoyuna istenilen düzeyde bilgi üretilememesi, Kamu mali yönetimi ve kontrol sistemimizin uluslararası standartlara ve Avrupa Birliği normlarına uygun olmaması, Çağdaş kamu mali yönetim anlayışında hakim olan; stratejik planlama, çok yıllı bütçeleme, performans esaslı bütçeleme, hesap verebilirlik, mali saydamlık, etkin iç mali kontrol ilkelerinin sistemde yer almadığı Mali yönetimin otomasyon ve enformasyon sisteminin yetersiz olduğu

10 KMYK İLE ÖNGÖRÜLEN YENİ DÜZENLEMELER Kamu Yönetiminde Hesap Verilebilirlik ve Mali Saydamlık Tahakkuk Bazlı Muhasebe Gider Sürecinde Değişiklik ve Ön Mali Kontrol Sorumluluk ve Sorumlularda Değişiklik Çok Yıllı Bütçe Uygulaması Performans Esaslı Bütçeleme Ekonomik ve mali analizlere uygun bütçe kodlama sistemi Mali İstatistikler İç Kontrol Sistemi Dış Denetim

11 Stratejik Plan Misyon Vizyon Stratejik amaçlar Stratejik hedefler Performans Programı Öncelikler Performans hedefleri Faaliyet/projeler Kaynak ihtiyacı Performans Göstergeleri İdare Bütçesi Harcama birimleri Kaynak tahsisi Temel performans göstergeleri UYGULAMA Faaliyet Raporu Faaliyet/proje sonuçları Performans hedef ve gerçekleşmeleri Performans göstergeleri hedef ve gerçekleşmeleri Sapma ve nedenleri Öneriler Denetim ve Değerlendirme Performans Denetimi Performans Değerlendirmesi Hesap Verme Sorumluluğu TBMM/Yerel Meclis Kamuoyuna Açıklama

12 KLASIK GIDER SÜRECI Saymanlar Tahakkuk memurları İkinci derece ita amirleri (Sorumluluk üstlenmeleri halinde) Ödemeye esas teşkil eden belgeleri düzenleyen ve onaylayanlar (1050/22-E) Kusursuz Sorumluluk Modeli...

13 HARCAMA PROSEDÜRÜNDE YAPıLAN DEĞIŞIKLIKLER Üst yönetici Harcama yetkilisi Gerçekleştirme görevlileri Muhasebe yetkilisi Yönetim Sorumluluğu Modeli...

14 BÜTÇE HAKKI Dünyada ilk kez 1215 yılında İngiltere Kralı John ile İngiliz soyluları arasında imzalanan Magna Carta (Büyük Şart) ile gündeme gelen bütçe hakkı, özellikle 17. yüzyıldan itibaren parlamentolar tarafından kullanılmaya başlandı. İngiliz Parlamentosu tarafından 1688 Büyük Devrimi sonrasında Haklar Bildirisi (Bill of Rights) kabul edilmesi vergilerin konulması parlamentonun iznine tabi kılınmıştır.

15 Bütçe hakkı; devletin nerelere ne kadar harcama yapacağı ve bu harcamalar için halka ne gibi yükümlülükler yükleyeceği konusunda, halkın ya da onun adına karar vermeye yetkili organların söz sahibi olmalarını ifade etmektedir. Anayasa Mahkemesi, günlü, E.2008/84, K.2010/121 sayılı kararında bütçe hakkını, yasama organının, halk adına kamu gelirlerini toplama ve yine halk adına bu gelirleri harcama konusunda yürütme organına sınırları belirleyerek yetki vermesi ve sonuçlarını denetlemesi şeklinde tanımlamıştır. SAYIŞTAYLARIN ORTAYA ÇIKIŞI Kamu malî yönetimi Türkiye Büyük Millet Meclisinin bütçe hakkına uygun şekilde yürütülür. (5018/5-d) Parlamentolar Bütçe Hakkının denetimini Sayıştaylar aracılığıyla yaparlar

16 Kamuda hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlık esasları çerçevesinde, kamu idarelerinin etkili, ekonomik, verimli ve hukuka uygun olarak çalışması ve kamu kaynaklarının öngörülen amaç, hedef, kanunlar ve diğer hukuki düzenlemelere uygun olarak elde edilmesi, muhafaza edilmesi ve kullanılması için Türkiye Büyük Millet Meclisi adına denetlemek, sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlamak (6085/1)

17 SAYIŞTAYIN DENETİM ÇEŞİTLERİ DÜZENLİLİK DENETİMİ MALİ DENETİM UYGUNLUK DENETİMİ PERFORMANS DENETİMİ

18 DÜZENLİLİK DENETİMİ Mali denetim: Kamu idarelerinin hesap ve işlemleri ile mali faaliyet, mali yönetim ve kontrol sistemlerinin değerlendirme sonuçları esas alınarak, mali rapor ve tablolarının güvenilirliği ve doğruluğuna ilişkin denetimi, Uygunluk denetimi: Kamu idarelerinin gelir, gider ve mallarına ilişkin hesap ve işlemlerinin kanunlara ve diğer hukuki düzenlemelere uygunluğunun incelenmesine ilişkin denetimi

19 PERFORMANS DENETİMİ Hesap verme sorumluluğu çerçevesinde idarelerce belirlenen hedef ve göstergeler ile ilgili olarak faaliyet sonuçlarının ölçülmesi

20 MECLİSE RAPORLAMA Dış denetim genel değerlendirme raporu Faaliyet genel değerlendirme raporu Mali istatistikleri değerlendirme raporu Genel uygunluk bildirimi Kurumsal denetim raporları Diğer raporlar

21 YARGILAMAYA ESAS RAPOR Genel yönetim kapsamındaki kamu idarelerinin hesap ve işlemlerinin denetimi sırasında denetçiler tarafından kamu zararına yol açan bir husus tespit edildiğinde sorumluların savunmaları alınarak mali yıl sonu itibariyle düzenlenir.

22 KAMU ZARARI NEDİR? KAMU GÖREVLİLERİNİN; * kasıt, kusur veya ihmalleri * mevzuata aykırı karar, işlem veya eylemleri nedeniyle kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır.

23 KAMU ZARARI NASIL OLUŞUR?-1 1. Yapılan iş, alınan mal veya hizmet karşılığı olarak ilgili mevzuatında belirtilen ya da mevzuatında öngörülen karar, onay, sözleşme ve benzeri belgelerde belirlenen tutardan fazla ödeme yapılması, 2. İlgili mevzuatında öngörülen haller dışında, iş yaptırılmadan, mal veya hizmet alınmadan önce ödeme yapılması, 3. Transfer niteliğindeki giderlerde, fazla veya yersiz ödemede bulunulması, 4. İlgili mevzuatı gereğince görevlendirilen komisyon veya kişilerce rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla iş yaptırılması, mal veya hizmet alınması,

24 KAMU ZARARI NASIL OLUŞUR?-2 5. Kamu idarelerine ait malların kiraya verilmesi, tahsisi, yönetimi, kullanımı ve elden çıkarılması işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması, 6. Görevlilere teslim edilen taşınırların zarara uğraması, 7. İdare gelirlerinin tarh, tahakkuk veya tahsil işlemlerinin mevzuata uygun bir şekilde yapılmaması, 8. Kamu idaresinin yükümlülüklerinin mevzuatına uygun bir şekilde yerine getirilmemesi nedeniyle kamu idaresine faiz, tazminat, gecikme zammı, para cezası gibi ek malî külfet getirilmesi, 9. Mevzuatında öngörülmediği halde ödeme yapılması,

25 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

SAYIŞTAY DÜZENLİLİK DENETİMİ

I. GENEL OLARAK SAYIŞTAY DENETİMİ SAYIŞTAY DÜZENLİLİK DENETİMİ Kamuya ait kaynakların etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde elde edilmesi ve kullanılması, söz konusu bu kaynakların elde edilmesi ve kullanılması