KISA KOLON HASARI OLUŞMUŞ BETONARME KOLONLARIN CFRP İLE YAPISAL ONARIMI

Transkript

1 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR KISA KOLON HASARI OLUŞMUŞ BETONARME KOLONLARIN CFRP İLE YAPISAL ONARIMI ÖZET: O. Tunaboyu 1, B. Evirgen 1 ve Ö. Avşar 2 1 Araştırma Görevlisi, İnşaat Müh. Bölümü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 2 Doçent Doktor, İnşaat Müh. Bölümü, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir onurtunaboyu@anadolu.edu.tr Bu çalışmada kısa kolon hasarı oluşturacak şekilde dolgu duvarda boşluk bırakılarak kesme hasarına uğramış kolonların, CFRP (Carbon -Fiber-Reinforced Polymer) ile sarılarak yapısal olarak onarımı gerçekleştirildikten sonra, davranışındaki iyileşme deneysel olarak incelenmiştir. Çalışmanın amacı, sünek davranış göstermeyen kısa kolonlu bir çerçevenin, onarıldıktan sonra referans çerçeve ile karşılaştırılarak süneklik ve dayanımındaki artış miktarının araştırılmasıdır. Bu kapsamda ülkemizde yapı stokunu temsil edecek düşük dayanımlı beton ve nervürsüz donatı ile imal edilmiş 2 adet 1/3 ölçekli tek katlı ve tek açıklıklı çerçeve tipi deney elemanı üretilmiştir. Referans numunesi olarak kullanılacak çerçevelerden bir tanesine tuğla duvar örülmemiş, diğerine ise Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY, 27) ye göre kısa kolon hasarı oluşturacak şekilde duvarın üst bölgesinde boşluk bırakılarak duvar örümü yapıldıktan sonra deney elemanlarına depremi benzeştiren tersinir-tekrarlı yatay yükler uygulanmıştır. Deney esnasında kolon eksenel taşıma yük kapasitesinin %1 u kadar bir eksenel yük sadece kolonlara aktarılacak şekilde sisteme uygulanmıştır. Kısa kolon davranışı sonucunda kesme kırılması ile hasar görmüş kolon elemanları CFRP ile onarılmış olup, bu numuneye de aynı yükleme protokolü uygulanarak, referans değerleri ile karşılaştırılmıştır. Çalışma sonucunda, test edilen deney elemanlarına ait histeretik ve zarf eğrileri kullanılarak karşılaştırmalar yapılmıştır. Onarım sonrasında deney numunesinin referans numunesine göre dayanımının artarak, boşluklu dolgu duvarlı numuneye yaklaştığı ancak sünekliğinin referans numuneye göre azaldığı görülmüştür. Diğer taraftan yapısal onarım yapılmış numunenin kısa kolon hasarlı numuneden daha ileri deplasmanlara gidebildiği gözlenmiştir. Ayrıca, rijitlik azalması ve enerji tüketme kapasitelerindeki değişim de incelenerek hasarlı numunenin yapısal onarım yönteminin etkinliği araştırılmıştır. ANAHTAR KELİMELER : Betonarme Kolon, Kısa Kolon Hasarı, CFRP, Yapısal Onarım 1. GİRİŞ Ülkemizdeki mevcut yapı stokunu oluşturan binaların önemli bir kısmının gerek malzeme kalitesinde ilgili standartları sağlamadığı gerekse de depreme dayanıklı tasarım ilkelerine uymayan detayları içerdiği yaşanan birçok depremde tecrübe edilmiştir ( Yılmaz ve Avşar, 213). Bunun yanında DBYBHY 27 de bahsedilen düşey doğrultudaki düzensizlik durumları olan zayıf kat, yumuşak kat gibi düzensizliklerle sistemin süneklik düzeyini etkileyen kısa kolon ve güçlü kiriş-zayıf kolon gibi sistem yetersizlikleri yapının sismik davranışını olumsuz yönde etkileyen parametrelerdir. Bu gibi düzensizliklerin birine ya da birkaçına sahip yapılarda, deprem gibi yıkıcı doğal afet sonucunda yapısal hasarlar oluşmaktadır. İleri düzeyde yapısal hasar görmemiş binalar, uygun yapısal onarım teknikleri uygulanarak yeniden işlevselliğine kavuşturulabilir. Yıkıcı depremler sonucunda, sıklıkla görülen yapısal hasar türlerinden biri de kısa kolon hasarıdır. Mimari tasarımlar sonucunda kolonlar arasında bant pencere bırakılarak kolon kenarında boşluklar oluşturulmaktadır. Bu 1

2 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR nedenle, kolonun tasarımda esas alınan hesap boyu kısalmakta ve kesme kuvvetleri beklenenin üzerinde gelerek gevrek kolon hasarı oluşmaktadır. Ani olarak meydana gelen gevrek bir kırılma modu olan kesme kırılması için literatürde çalışmalar mevcuttur. Guevara ve Garcı a (25), kısa k olon etkilerine, içinde mühendislik, mimari ve inşaat yapım aşamasının da olduğu disiplinler arası bir bakış açısıyla çözüm elde edilebileceğini belirtmişlerdir. Çalışmalarında kısa kolona neden olabilecek etmenler açıklanarak, farklı depremler sonrasında oluşmuş kısa kolon hasarlarını araştırmışlardır. Kısa kolon davranışını yapısal olarak açıkladıktan sonra farklı üniversitelerde kısa kolon ile ilgili yapılan deneyleri sunmuşlardır. Çağatay (25), Türkiye deki endüstriyel bir yapıyı incelemiş ve 1998 Adana-Ceyhan depremi sonrasında dış kısımdaki bütün kolonların kısa kolon hasarı ile hasar gördüğünü belirtmiştir. Yetersiz etriye aralığı ve etriye kancalarının 9 derece olduğunu göz önünde tutarak hasarı incelemiştir. Yapının sonlu elemanlar modelini oluşturarak analitik hesaplar yapıp boşluk oranının etkisini araştırmış ve kısa kolon etkisini yok edecek bazı pratik önerilerde bulunmuştur. Demir ve diğ. (213), yaptıkları çalışmalarında, bodrum katı betonarme perde duvarlarında bırakılan bant pencere ve havalandırma boşluklarının oluşturduğu kısa kolon etkisini azaltacak pencere boyutunu araştırmışlardır. Bu amaçla, betonarme perdedeki pencere boşluklarını, kanat dolgu duvarlar kullanarak güçlendirmişler ve böylece kısa kolon etkisinin en az olduğu pencere boyutunu deneysel olarak araştırmışlardır. Literatürde onarım yapılan çalışmalar ele alındığında Sheikh (22) betonarme yapıların FRP ile onarılmasından sonraki performansını incelemiştir. Döşeme, kiriş ve kolonlarla yapılan ölçekli deneyler sonucunda yazar, FRP ile onarımın uygulanabilir olduğunu belirtmiştir. FRP hasarlı döşemenin eğilme kapasitesini, hasarlı kirişin kesme dayanımını ve kolonların da depreme karşı dayanıklılığını artırdığını vurgulamıştır. Yurdakul ve Avşar (215) hasarlı kolon kiriş birleşim bölgesini CFRP ile onardıktan sonra hasarlı elemanın kesme dayanımının arttığını öne çıkarmışlardır. Ferrier ve diğ. (23) betonarme kirişleri CFRP ile sararak mekanik özelliklerini incelemişlerdir. Daha çok çatlak boyutlarını inceledikleri çalışmada çatlak genişliklerinin azaldığı belirtilmiştir. Özcan ve diğ. (21) nervürsüz donatılı ve yetersiz sargılı dikdörtgen betonarme kolonların CFRP ile güçlendirildikten sonra eğilme davranışını incelemek için düşük beton dayanımlı ve tipik yapısal kusurları olan 5 adet numuneyi tekrarlı yatay yüke maruz bırakmışladır. Deney sonucunda kolon göreli kat ötelemelerinin üç kat daha arttığını görmüşlerdir. Pan ve diğerleri (27) FRP ile güçlendirilmiş narin kolonların yük taşıma kapasitelerini deneysel olarak incelemişler ve çalışma neticesinde narinlik etkisinin azaldığı sonucuna ulaşmışlardır. Görüldüğü gibi literatürde FRP ile farklı elemanlarda güçlendirme deneyleri yapılmış ve olumlu sonuçlar gözlenmiştir. Ancak mimari nedenlerle boşluklu olarak örülmüş dolgu duvar nedeni ile kısa kolon hasarı oluşmuş kolon elemanı için CFRP ile onarım uygulamasına rastlanmamıştır. Colomb ve diğerleri (28) köprü ayağı gibi yapısal olarak kısa imal edilmiş ve kesme kapasitesi nedeniyle yetersiz kolon elemanlarını FRP ile güçlendirip elemanların kırılma mekanizmasını değiştirdiğini söylemişlerdir. Jayaguru ve Subramanian (212) test numunelerini önce kısa kolon hasarı oluşacak şekilde düzeneklerini imal etmişler, kesme kırılması oluştuktan sonra sistemi yeniden kısa kolon oluşacak şekilde teşkil edip GFRP ( Glass-Fiber-Reinforced Polymer) ile onarmışlardır. Yapılan bu çalışmada ise benzer durum tek katlı tek açıklıklı 1/3 ölçekli düşük beton dayanımı ve nervürsüz donatılı deney numuneleri ile CFRP kullanılarak onarılıp testler gerçekleştirilmiştir. Onarım yapıldıktan sonra, aynı düzensizliğin onarılan yapıda yeniden tekrarlanmayacağı düşünülerek dolgu duvarın yapı ile temas etmesinin önüne geçilerek, kısa kolon oluşumu engellenmiştir. Bu amaçla CFRP ile onarılan numune dolgu duvarsız olarak, aynı yükleme altında yeniden test edilerek onarım tekniğinin etkinliği araştırılmıştır. 2

3 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR 2. DENEYSEL ÇALIŞMA 2.1. Deney Düzeneği Ülkemizdeki yapı stokunda sıklıkla görülen düşük dayanımlı beton, nervürsüz donatı ve uygun olmayan etriye aralığı nedeni ile yetersiz betonarme kolonları temsil eden, 1/3 ölçekli tek katlı tek açıklıklı 2 adet çerçeve üretilmiştir. Çerçeveler için kullanılmış olan donatı özellikleri ve numune ölçüleri Şekil 1 de gösterildiği gibidir. Şekil 1. Çerçeve ölçüleri ve donatı detayı Çerçevelerden bir tanesi referans numunesi olarak kullanılmıştır (CFRPE_1). Dolgu duvardaki boşluk oranı ¼ olan diğer numuneye ise kısa kolon hasarı oluşana kadar Şekil 2 de görülen depremi benzeştiren tersinir-tekrarlı yatay yükler uygulanmıştır (CFRPE_2). Şekil 3 te görülen kısa kolon davranışı sonucunda kesme kırılması ile hasar görmüş numune CFRP şeritleri ile sarılarak onarılmıştır. Onarılan numuneyi aynı hata ile üretmemek amacıyla içine boşluklu dolgu duvar örülmemiştir (CFRPE_3). Kolonla duvar arasınaa yeteri kadar boşluk bırakılarak oluşturulacak bir numunenin davranışı, içi boş bir çerçeve davranışına benzer olacağı için referans numunesi olarak dolgu duvarsız bir çerçeve seçilmiştir. 6 Göreli Kat Ötelemesi (%) Çevrim Sayısı Şekil 2. Yükleme protokolü 3

4 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Özellikleri Tablo 1 de verilen her üç deneyde, kolonlara eksenel yük taşıma kapasitesinin %1 u kadar olan, her bir kolona 11kN gelecek şekilde eksenel yük çelik plakalarla sisteme uygulanmıştır. Kısa kolon hasarı görmüş çerçeve numunesinin, CFRP ile sarılacak kısımları taşlanarak yarıçapı 1mm olacak şekilde sivri köşeler yuvarlatılmıştır. Kesme çatlağı olan kolon elemanlarının çatlaklarından içeri girecek şekilde epoksi akrilat reçinesi esaslı kimyasal dübel enjekte edilmiştir. Üzeri tamir harcı ile kapandıktan sonra kolon ve kiriş elamanlarının üzerine astar malzemesi, rulo fırça ile sürülmüştür. Beton yüzey ile CFRP arasında aderansı arttırmak amacıyla epoksi bazlı tamir harcı kullanmıştır. Kullanılan tamir harcı daha sertleşmeden belirlenen ölçülerde ve sayıda kesilen CFRP şeritleri, şeritlerin sertleşmesini ve dayanımını almasını sağlayan epoksi malzeme olan Saturant ile beraber uygulanmıştır. Birleşim bölgesi kirişi yandan U şeklinde 2 kat CFRP şeridi ile sarılmıştır. Kolon eğilme kapasitesini artırmak için ön ve arka yüzeylerine temele 3cm ve kirişe 4cm uzayacak şekilde 2 kat CFRP şeridi sarılmıştır. Kesme kapasitelerini artırmak için kolon yüzeylerinin tamamı ve kiriş yüzeyinin 4cm uzunluğu boyunca 3 kat CFRP şerit ile sarılmıştır (Şekil 4). Şekil 3. Onarım öncesi kısa kolon hasarı görmüş numune (CFRPE_2) Tablo 1. Deney numuneleri özellikleri Dolgu Duvar Boşluk Oranı CFRP CFRPE_1 Yok - Yok CFRPE_2 Var 1/4 Yok CFRPE_3 Yok - Var 4

5 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Şekil 4. Yapısal onarım aşamaları 2.2. Malzeme Özellikleri Deneylerde kullanılan betonun özellikleri döküm esnasında alınan numunelerin 28 günlük ve deney günü yapılan basınç deneyleri sonucunda Tablo 2 de görüldüğü gibi belirlenmiştir. CFRPE_1 CFRPE_2 Tablo 2. Beton deneyleri 28 günlük 15x3 Silindir (MPa) Deney Günü 15x3 Silindir (MPa) Kolon ve kirişlerde etriye olarak kullanılan çelik numunelerin çekme deneyleri sonuçlarına göre nervürsüz Ø4 donatısı 546 MPa değerinde akma değerine ulaşmış, 582 MPa değerinde kopmuştur. Elastisite modülü ise 2 MPa olarak ölçülmüştür. Boyuna donatı olarak kullanılan çelik numunelerin çekme deneyleri sonuçlarına göre ise nervürsüz Ø8 donatısı 311 MPa değerinde akma sınırına ulaşmış, 417 MPa değerinde kopmuştur. Elastisite modülü ise 22 MPa olarak ölçülmüştür. Deneysel çalışmada kullanılan tek doğrultulu.111 mm kalınlığındaki CFRP şeridinin mekanik özellikleri; elastisite modülü 23 MPa, kopma anındaki uzaması %2.1 ve karakteristik çekme dayanımı 49 MPa olarak firma tarafından verilmiştir Deney Sonuçları Yapılan deneyler sonucunda CFRPE_2 numunesi ile %2 göreli kat ötelemesi oranına kadar gidilebilmiştir. Her üç numune için bu seviyedeki çerçeve durumları Şekil 5 te görülmektedir. Referans numunesi ve onarım görmüş numunelerin testleri %6 göreli kat ötelemesi oranına kadar yapılmıştır. Şekil 6 da %6 göreli kat ötelemesi durumunda çerçevelerde oluşan deformasyon ve hasarları gösterilmektedir. (a) (b) (c) Şekil 5. %2 Göreli kat ötelemesi oranında (a) CFRPE_1 (b) CFRPE_2 (c) CFRPE_3 hasar durumları 5

6 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR (a) (b) Şekil 6. %6 Göreli kat ötelemesi oranında (a) CFRPE_1 (b) CFRPE_3 hasar durumları Uygulanan tersinir tekrarlı yatay yükler esnasında CFRPE_1 numunesinde eğilme çatlakları gözlendi CFRPE_2 numunesinde ise beklenen kısa kolon davranışı meydana geldi ve %2 göreli kat ötelemesi oranında deney kesildi. CFRPE_3 numunesinde %5 göreli kat ötelemesi oranında CFRP şeritlerinde kopmalar meydana gelmiştir. Deney esnasında kiriş seviyesinde hidrolik pistonun ucundan alınan yük değeri ile, kiriş orta seviyesindeki deplasman değerleri alınarak çerçevenin Şekil 7 ile görülen histeretik eğrileri oluşturulmuştur. Taban Kesme kuvveti (kn) Göreli Kat Ötelemesi Oranı (%) Tepe Noktası Deplasmanı (mm) 3-3 Taban Kesme kuvveti (kn) Göreli Kat Ötelemesi Oranı (%) Tepe Noktası Deplasmanı (mm) Taban Kesme kuvveti (kn) Göreli Kat Ötelemesi Oranı (%) Tepe Noktası Deplasmanı (mm) 3-3 (a) (b) (c) Şekil 7. Histeretik eğriler (a) CFRPE_1 (b) CFRPE_2 (c) CFRPE_3 Elde edilen histeretik eğrilerin her bir göreli kat öteleme oranı için gidilen ilk çevrimdeki maksimum yük noktalarının birleştirilmesi ile oluşturulan zarf eğrileri Şekil 8 de görülmektedir. Buna göre yapısal onarım yapılmış numunede dolgu duvar kullanılmamasına rağmen dayanım, referans numunesine göre artmıştır. Ancak pencere boşluklu dolgu duvarlı CFRPE_2 numunesinin dayanımına ulaşılamamıştır 6

7 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Göreli Kat Ötelemesi Oranı (%) Taban Kesme kuvveti (kn) CFRPE_1 CFRPE_2 CFRPE_ Tepe Noktası Deplasmanı (mm) Şekil 8. Zarf eğrileri Oluşan çatlaklar ve plastik deformasyonlar sonucunda azalan rijitlik için her çevrimde maksimum yükünün olduğu pozitif ve negatif noktalardan geçen doğrunun eğimi hesaplanmıştır. Hesaplanan rijitlikler referans numunesi başlangıç rijitliği ile normalize edilerek Şekil 9 da gösterilmiştir. Grafikte görüldüğü gibi dolgu duvarın etkisiyle rijitliği en büyük numune CFRPE_2 numunesidir, ancak rijitlik azalmasının en fazla görüldüğü numune de bu numune olmuştur. Onarılmış numunenin (CFRPE_3) başlangıç rijitliği referans numunesine göre fazla olsa da rijitlik azalması CFRP_1 numunesine göre daha azdır. Göreli kat ötelemesi oranı %3 ten fazla olan ileri deplasmanlarda referans numunesine yaklaşmıştır. 7 Normalize Edilmiş Rijitlik Azalması CFRPE_1 CFRPE_2 CFRPE_ Göreli Kat Ötelemesi (%) Şekil 9. Rijitlik azalması Park (1989) çerçeve akma deplasmanı ve süneklik değerini, idealleştirilmiş elasto-plastik yük-deformasyon ilişkisi ile hesaplamıştır. Şekil 1 ile her üç numunenin de idealleştirilmiş davranışları görülmektedir. Grafiklerin lineer kısmında çerçeve maksimum dayanımının %6 dayanımına karşılık gelen deplasman değeri ile hesaplanan ilk rijitlik değeri kullanılmıştır. Grafiğin düz kısmı ise maksimum yüke karşılık gelen deplasman değerinin %8 ine kadar olan bölümünün altındaki alana eşit olacak şekilde hesaplanmıştır. 7

8 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Göreli Kat Ötelemesi Oranı (%) Taban Kesme Kuvveti (kn) Tepe Noktası Deplasmanı (mm) CFRPE_1 CFRPE_2 CFRPE_3 Şekil 1. İdealleştirilmiş çerçeve davranışları Yapılan hesaplamalar sonucunda tüm numuneler için en büyük taban kesme kuvvetinin %8 i, bu değere karşılık gelen deplasman değerleri, akma noktaları ve süneklik değerleri Tablo 3 te özetlenmiştir. İdealleştirilmiş davranış sonucunda en sünek davranışı referans numunesi göstermiştir. CFRPE_2 numunesinin akma dayanımı daha az deplasmanlarda oluştuğu için süneklik değeri yüksek çıksa da, ileri deplasmalara deney esnasında gidilememiştir. Sünekliği en az çıkan numune onarılmış numune olmasına rağmen, kısa kolon kırılması gözlenmiş numuneden daha ileri deplasmanlara gidilebilmiştir. Tablo 3. Süneklik değerleri.8*v mak d mak δ mak V y d vy δ vy Süneklik (kn) (mm) (%) (kn) (mm) (%) CFRPE _ CFRPE _ CFRPE _ Tüm deney numunelerinin her çevriminin içinde kalan alan hesaplanarak toplam sönümlenen enerji Şekil 11 ile gösterilmiştir. CFRPE_2 numunesinin ulaşabildiği maksimum göreli kat ötelemesi oranı olan %2 değerinde en çok sönümlenen enerji, içinde boşluklu dolgu duvar olan CFRPE_2 numunesidir. Ancak tamamlanan çevrimler düşünüldüğünde onarılmış numunenin enerji sönümlemesi diğer numunelere göre daha fazladır. 3 Sönümlenen Enerji (kn.mm) Göreli Kat Ötelemesi (%) CFRPE_1 CFRPE_2 CFRPE_3 Şekil 11. Enerji sönümleme kapasiteleri 3. SONUÇLAR 8

9 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Çalışma kapsamında 3 adet 1/3 ölçekli çerçeve numunesinin kolon eksenel taşıma kapasitesinin %1 u kadar bir düşey yükte, depremi benzeştiren tersinir tekrarlı yatay yükler altındaki davranışı deneysel olarak incelenmiştir. Test numuneleri imal edilirken ülkemiz mevcut yapı stokunu oluşturan binaların büyük bir bölümünü temsil etmesine özen gösterilmiştir. Referans numunesi çevrimsel yükler altında test edilmiş ve sünek bir davranış sergilemiştir. Pencere boşluğu olan dolgu duvarlı ikinci numunede, beklenen kısa kolon hasarı gözlenmiş ve kolonlarda kesme kırılmaları meydana gelmiştir. Çerçeve daha fazla düşey ve yatay yük taşıyamayacak duruma geldiği için deney yaklaşık %2 göreli kat ötelemesi oranında sonlandırılmıştır. Hasar almış numune CFRP ile onarılarak uygulanan yapısal tamirin etkinliği incelenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre elde edilen bulgular aşağıdaki gibi özetlenebilir. Düşük dayanımlı beton, nervürsüz S22 çeliği ve yetersiz etriye ile oluşturulan referans numunesi sünek bir davranış göstermiştir. Aynı malzemeler ile aynı şartlarda üretilen ikinci numunede dolgu duvarda bırakılan pencere boşluğu sonucunda gevrek kesme hasarı meydana gelmiştir. Hasarlı numune CFRP ile sarıldıktan sonra referans numunesi kadar olmasa da çerçeve sünek bir davranış göstermiştir. Dolgu duvar etkisiyle diğer numunelere göre başlangıç rijitliği fazla olan CFRPE_2 numunesinin rijitliğinde hızlı bir azalma gözlenmiştir. Onarılmış numune başlangıç rijitliği referans numunesine göre fazla olmasına rağmen rijitliğindeki azalma daha hızlı olduğu için ileri deplasmanlarda referans numunesine yaklaşmıştır. Dolgu duvar etkisiyle dayanım en fazla CFRPE_2 numunesinde görülmüştür. Yapısal onarım sonrasında onarılan numunede (CFRPE_3), referans numunesinde olduğu gibi dolgu duvar kullanılmamasına rağmen dayanım daha fazla ölçülmüştür. Kısa kolon hasarı görmüş numune %2 göreli kat ötelemesi oranını geçemese de, onarılan numune sünek bir davranış sergileyerek %6 kat ötelemesi oranına karşılık gelen yer değiştirme yapabilmiştir. Her üç numune içerisinde enerji sönümleme kapasitesi en fazla olan numune CFRP ile yapısal onarım yapılmış numune olarak belirlenmiştir. Yapılan çalışma sonucunda kısa kolon hasarı ile kolondaki kesme hasarları onarılan numunelerde dayanım, rijitlik ve enerji sönümleme kapasitelerinde referans numuneye göre artış gözlense de, bu tür hasarlara neden olabilecek dolgu duvar boşlukları için önlemlerin alınması gerekmektedir. Hasar oluşumunu önlemek için alınacak basit mimari önlemlerle yapının sismik davranışını kötü yönde etkileyecek etmenler azaltılmış olacaktır. TEŞEKKÜR Bu çalışma Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Komisyonunca kabul edilen 133F55 nolu Proje kapsamında desteklenmiştir. KAYNAKLAR Yılmaz N. ve Avşar Ö. (213). Structural damages of the May 19, 211 Kütahya-Simav Earthquake in Turkey. Natural Hazards, 69(1), Türk Deprem Yönetmeliği. (27). Deprem Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara. Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, T.C Guevara, L. T. ve Garcı a, L. E. (25). The captive- and short-column effects. Earthquake Spectra, 21:1, Çağatay, İ.H. (25). Failure of an Industrial building during a recent earthquake in Turkey. Engineering Failure Analysis, 12,

10 14-16 Ekim 215 DEÜ İZMİR Demir, S., Hüsem, M., Altın, S., Pul, S., Bikçe M. ve Emsen E. (213). Mevcut betonarme yapılarda kısa kolon davranışlarının iyileştirilmesi. 2. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı Eylül 213, MKÜ - Hatay. Sheikh, S. A. (22). Performance of concrete structures retrofitted with fibre reinforced polymers. Engineering Structures, 24:7, Yurdakul, Ö., ve Avşar, Ö. (215). Structural repairing of damaged reinforced concrete beam-column assemblies with CFRPs. Structural Engineering and Mechanics, 54:3, Ferrier, E., Avril, S., Hamelin, P., ve Vautrin, A. (23). Mechanical behavior of RC beams reinforced by externally bonded CFRP sheets. Materials and Structures, 36:8, Ozcan, O., Binici, B., Ozcebe, G. (21). Seismic strengthening of rectangular reinforced concrete columns using fiber reinforced polymers. Engineering Structures, 32, Pan, J. L., Xu, T., and Hu, Z.J. (27). Experimental investigation of load carrying capacity of the slender reinforced concrete columns wrapped with FRP. Construction and Building Materials, 21:11, Colomb, F., Tobbi, H., Ferrier, E. ve Hamelin, P., (28). Seismic retrofit of reinforced concrete short columns by CFRP materials. Composite Structures, 82, Jayaguru, C. ve Subramanian, K., (212). Retrofit of RC frames with Captive-Column defects. KSCE Journal of Civil Engineering, 16:7, Park, R., (1989). Evaluation of ductility of structures and structural assemblages from laboratory testing. New Zealand Nat Soc Earthq Eng Bull, 22,