Uzm. Küt. Özlem BAYRAK

Transkript

1 YETKE DİZİMİNDE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİNİN KONU BAŞLIKLARI Uzm. Küt. Özlem BAYRAK İstanbul t b lüniversitesi it i Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı İstanbul, 24 YETKE DİZİMİNDE TIP VE SAĞLIK BİLİMLERİNİN KONU BAŞLIKLARI Yetke dizimi Konu başlıkları yetke dizimi Sağlık ve tıp bilimlerinde yetke dizimi İ.Ü. İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Merkez Kütüphanesi ve İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi nin konu başlıkları yetke dizimlerinin incelenmesi ve karşılaştırılması

2 A M A Ç 23 yılından bu yana yürütülen İstanbul Üniversitesi Kütüphaneler Sisteminin Yeniden Yapılandırılması projesi kapsamında bulunan fakülteler ile Merkez kütüphane arasındaki entegrasyon çalışmalarına l dikkat çekmek, k 7 fakülteden ikisi olan Tıp Fakülte kütüphanelerinin, bu entegrasyon çalışması içindeki yerini ve kaydettiği aşamaları anlatmaktır. KONUYLA İLGİLİ KAVRAMLAR Yetke dizimi : Kullanılacak başlıklarda teklik ve standart belirleme işidir. Konu başlıkları : Bir katalog veya bibliyografyada aynı konu ile ilgili bütün materyalin arkasında kaydının yapılacağı veya sıralanacağı kelime ve kli kelimelerdir. l Konu yetke dizimi : Konu başlıkları ya da anahtar sözcükler kullanılarak yapılan arama işidir. 2

3 İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Merkez Kütüphanesi ve İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi nin 22 yıl içindeki değişimini ve gelişimini göstermek için sorulan sorular* ) Kütüphanenin adı 2) Bağlı bulunduğu kurum 3) Adres, telefon 4) Kuruluş tarihi 5) Personel durumu 6) Dermenin niceliği 7) Dermenin niteliği 8) Sağlama yolları 9) Katalog çeşitleri i ) Yerleştirme düzeni ) Sunulan hizmetler 2) Yararlanma yolları 3) Açık bulunduğu gün ve saatler 4) Değerlendirme *Alpay, Meral-Özkan Safiye, İstanbul Kütüphaneleri,İstanbul,982,s.. İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ MERKEZ KÜTÜPHANESİ İÜ CerrahpaşaTıp Fakültesi Kütüphanesi İÜ CerrahpaşaTıp Fakültesi Kütüphanesi Cerrahpaşa, / 33 Cerrahpaşa, / ( üniversite, 4 lise, 2 ilkokul) ( uzman, kütüphaneci, 7 lise, ortaokul, ilkokul) 489 kitap, 244 yabancı, 292 Türkçe süreli yayın (95 yabancı ve 63 Türkçe süreli yayın izleniyor) 9.52 kitap, 53 tez, 27 dergi, (9dergi,6yerli,3yabancı,bağış yoluyla geliyor), 34 ses kaseti, 2 video kaseti, 3 veri tabanı Tıp zengin başvuru dermesi Tamama yakını tıp dermesi, 48 adet kitap tıpdışı Satınalma,bağış, değiş-tokuş Bağış, değiş-tokuş, Merkez Kütüphane aracılığıyla satın alma yeniden başlayacaktır Alfabetik katalog ( Yazar adı, kitap adı), konu kataloğu, yer kataloğu, demirbaş defteri, süreli yayınlar izleme kataloğu, tez kataloğu Alfabetik katalog (Yazar adı,kitap adı), konu kataloğu, yer kataloğu, demirbaş defteri, süreli yayınlar izleme kataloğu, tez kataloğu) 3

4 İ.Ü. CERRAHPAŞA TIP FAKÜLTESİ MERKEZ KÜTÜPHANESİ lar konusal, süreli yayınlar alfabetik Tıp kitapları LC ye göre konusal, tıp dışı kitaplar Dewey Onlu Sınıflamaya göre konusal, dergiler yerli ve yabancı dergiler olarak ayrılmış ve alfabetik, tezler ise aksesyona göre yerleştirilmiştir.yayınların 97 e kadar olan kısmı depoda tutulurken, daha sonraki yıllar açık rafta tutulmaktadır. Danışma, yayın sağlama, yayın dolaşımı, çoğaltma (ücretli fotokopi), yeni gelenlerin duyurulması, toplu katalog çalışması, kütüphaneler arası ödünç verme ler ve başvurma dermesi dışındaki yayınlar, öğretim üye ve yardımcılarına 5 kitap 5 gün süreyle, öğrencilere 3 kitap 5 gün süreyle ödünç veriliyor Danışma, yayın sağlama, çoğaltma (ücretli fotokopi), kütüphaneler arası ödünç verme, internet taraması ler ve başvurma dermesi dışındaki yayınlar, öğretim üye ve yardımcılarına 5 kitap5günsüreyle,öğrencilere 3 kitap 5 gün süreyle ödünç veriliyor, ULAKBİM yoluyla yurtiçi-dışı yayın ödünç alıp verme / Kütüphane (998 den itibaren) / Etüd Bütçe sorunu nedeniyle derme büyümesi yavaşlamıştır. Yeni binasına 98 yılı sonunda taşınınca yer sorunu çözülmüştür. Giderek gelişim gösteren bir grafik göstermiş, sistemli ve düzenli bir kütüphanedir. Bütün yayınları 2 den itibaren kütüphane yazılım programına geçirilmiş, manuel katalog hazırlama işinden vazgeçilmiştir. İnternet üzerinden yayınların künyeleri taranabilmektedir. İ.Ü. ÇAPA TIP FAKÜLTESİ HULUSİ BEHÇET KÜTÜPHANESİ İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Merkez Kütüphanesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığı İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığı Ömer Besim Paşaş cad. no:7, Beyazıt. Çapa, Çp, / , / (5 üniversite-3 ü kütüphanecilik, meslek lisesi, ortaokul, 5 ilkokul) Bilimsel araştırma seskiyonu 6439 kitap, öğrenci seksiyonu 6743 kitap, yaklaşık k 5 süreli yayın (9 izleniyor); 5 eski harfli basma, 2459 tez. Tıp, zengin başvuru dermesi 6 (2 kütüphaneci, 2 üniversite, 5 lise, 2 ortaokul, 5 ilkokul) 9.56 kitap, 52.4 cilltlik süreli yayın, 7476 tez, 5 dergi aboneliği, 3 veri tb tabanı Tıp Bağış, değiş-tokuş (982 de satın alma yeniden başlayacaktır) Bağış değiş-tokuş, satın 4

5 İ.Ü. ÇAPA TIP FAKÜLTESİ HULUSİ BEHÇET KÜTÜPHANESİ Alfabetik katalog (Yazar adı, kitap ad), konu kataloğu, yer kataloğu, demirbaş defteri, süreli yayın izleme kataloğu, tez kataloğu, eski harfli basmalar kataloğu Alfabetik katalog(yazar adı,kitaadı),konu kataloğu,demirbaş defteri, süreli yayın izleme kataloğu,tez kataloğu,eski harfli basmalar kataloğu Konusal ler aksesyona göre, ve dergiler konusal (gelen son yayınlar açık rafta okuyucuya sunulmaktadır) Yayın temini ve çoğaltma, kütüphanelerarası işbirliği İÜTıp, Cerrahpaşa ve Edirne Tıp Fakültesi öğr. üyeleri ve yard.5 gün süreyle yayın ödünç verilir Bilimsel araştırma seksiyonu: Öğrenci seksiyonu: Kütüphane içinde yararlandırma, fotokopi hizmeti, yayın sağlama, danışma, internet taraması Ödünç verme vardır /Kütüphane /Etüd /Etüd (C.tesi..-23.) ) yıldır kitap,3aydır süreliyayın alamayan dermenin gelişmesi durmuş, yararlandığı geniş çevreye hizmet veremez duruma gelmiştir. Yer darlığı nedeniyle eski harfli basmaları depoda yığınlar halinde durmaktadır 22 yıl içinde kütüphanenin hem bulunduğu mekan hem de ismi değişmiştir. Beyazıt ta bulunan kütüphane, Çapa ya taşınmış ve adı İÜ. Hulusi Behçet Kütüphanesi olmuştur.yeni binayla birlikte 982 de bahsedilen yer sorunuda ortadan kalkmıştır. Henüz otomasyona tamamen geçememiş, ama yeni başlamıştır. Gelişimi biraz yavaşlamış olmakla birlikte gelişmeye açıktır. İ.Ü. İstanbul Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Merkez Kütüphanesi ve İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi nin birbirleriyle olan benzerlikleri ve farklılıklarını gösteren tablolar. Personel Uzman kütüphaneci Kütüphaneci Memur Hizmetli İ.Ü.Çapa Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi Kütüphaneci Üniversite Mezunu Memur Lise Mezunu Memur Hizmetli 5

6 2. Dermenin Niceliği Tı p 4 2 Genel İ.Ü.Çapa Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi Tıp Genel 2 3.Dermenin Niteliği Dergi Ses Kaseti Video Kaseti Veri Tabanı 2 İ.Ü.Çapa Tıp Fakültesi Hulusi Behçet Kütüphanesi Dergi Veri Tabanı 6

7 4. Sağlama Yolları Satın Alma Bağış Değiş Tokuş Satın Alma Bağış Değiş Tokuş İ.Ü. CerrahpaşaTıp Fakültesi Kütüphanesi 5. Katalog Çeşitleri Yazar Adı Adı Konu Başlığı Süreli Yayınlar İzleme Yer Demirbaş Defteri Yazar Adı Adı Konu Başlığı Süreli Yayınlar İzleme Demirbaş Defteri 7

8 6. Sınıflama Sistemi NLM Dew ey İ.Ü. ÜCerrahpaşa Tıp Fakültesi Kütüphanesi 9.56 NLM 7. Yerleştirme Düzeni (Konusal) (Aksesyon) Süreli Yayın (Alfabetik) İ.Ü. Ü Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kütüphanesi (Konusal) (Aksesyon Süreli Yayın (Konusal) 8

9 8. Dermeye Bilgisayar Ortamında Erişim Süreli Yayın Süreli Yayın 9. Yetke Dizimi Çeşitleri Giriş Öğesi Konu Başlığı Yayıncı Dizi Giriş Öğesi Konu Başlığı ğ Yayıncı Dizi 9

10 Konu başlıklarının niceliksel incelenmesi acil ağız akciğer beyin cerrahi S O N U Ç Diğer fakülte kütüphaneleri gibi,iki tıp kütüphanesinin de Merkez Kütüphanenin UFUK yazılımını kullanarak, aynı sistem üzerinden, aynı konu başlıklarıyla yayınlara ulaşılacak ş duruma getirilmesi gerekmektedir. İstanbul Üniversitesi nde sağlanacak olan bu birlik, tüm ülkenin ulusal sağlık ve tıp alanında konu başlıkları yetke dizimi oluşturulmasına öncülük edebilecektir. Ülkemizin kütüphane otoriteleri bir araya gelip bir p y g p komisyon kurarak ulusal yetke dizimleri oluşturmalıdırlar. Bu komisyonda, ÜNAK, Milli Kütüphane, Kütüphane Dernekleri; Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümleri, ULAKBİM ve YÖK Dokümantasyon Merkezi gibi kurumlardan konu uzmanları bir araya gelerek ülkenin ihtiyacı olan yetke dizimlerini oluşturmalıdırlar.

11 KAYNAKLAR ) Tonta, Yaşar Konu erişimi:kütüphane kataloglarında yapılan konu aramaları üzerine bir deneme Ankara: TK,4(2)99.s )Dursun, Aynur Yetke dizimi,jale Baysal a Armağan,İstanbul:Yapı Tasarım,993.s )Alpay, Meral-Özkan Safiye, İstanbul Kütüphaneleri,İstanbul982,s.54 4) Çolaklar, Huriye, İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Kütüphanelerindeki Hizmet Anlayışına İ.Ü. Yabancı Süreli Yayınlar Toplu Kataloğunun Etkisi, 998, s.9-.(basılmamış Yüksek Lisans tezi) 5) Özer,Canan, Türkiye de Konu Başlıkları Çalışmaları (Basılmamış Yüksek Lisans DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİM İ Uzm. Küt. Özlem BAYRAK