Van İl Merkezinde Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Erişkinlerde Antibiyotik Kullanımı ve Etkileyen Faktörler
|
|
- Tolga Genç
- 1 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 KLİNİK ÇALIŞMA / CLINICAL RESEARCH Van Tıp Derg 24(1): 29-34, 2017 Van İl Merkezinde Bir Aile Sağlığı Merkezine Başvuran Erişkinlerde Antibiyotik Kullanımı ve Etkileyen Faktörler Antibiotic Use in the Adults Who are Admitted To a Family Health Center in Van City Center and Affecting Factors Emine Ulu Botan 1*, Server Sena Ersarı 2, Esra Buse Ergün 2, Samira Toupchizadegan 2, Tuba Aydın 1, Mustafa Kasım Karahocagil 3 1Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Van 2Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi, Van 3Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Van ÖZET Amaç: Bu çalışma Van il merkezinde aile sağlığı merkezine başvuran kişilerin antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi düzeylerini değerlendirmeyi ve etkileyen faktörleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki çalışmanın evreni Van il merkezindeki bir Aile Sağlığı Merkezi ne başvuran 18 yaş üstü erişkinlerdir. Araştırmacılar Mart 2015 tarihlerinde aile sağlığı merkezine başvuran her bireye ulaşmaya çalışmıştır. Katılmayı kabul eden 154 katılımcıya literatür ışığında geliştirilen anket formu uygulanmıştır. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler ve ki kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Katılımcıların 106 sı kadın, 48 i erkekti. Son bir ay içerisinde antibiyotik kullananların %7,3 ü ilacı kendisinin eczaneden alarak kullanmaya başladığını, %92,7 si doktorun reçete ettiğini ifade etti. Katılımcıların %27,3 ü herhangi bir nedenle doktora başvurduğunda antibiyotik yazılmasını istediğini; %39 u evde antibiyotik bulundurduğunu belirtti. Katılımcıların %95,5 i daha önce antibiyotik kullanımı hakkında herhangi bir eğitim almamıştı. Sonuç: Katılımcılar arasında doktordan antibiyotik reçete etmesini talep etme ve evde antibiyotik bulundurma oranları yüksek bulunmuştur. Antibiyotik kullanımı ile ilgili eğitim alan sayısı oldukça azdır. Toplumun bilinçli antibiyotik kullanımı hakkında eğitilmesi ve akılcı olmayan antibiyotik kullanımının azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılması farkındalık oluşturulması açısından büyük önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Antibiyotik, aile sağlığı merkezi, akılcı ilaç kullanımı ABSTRACT Objective: This study purposes to assess the knowledge of the people about antibiotic use who are admitted to family health center in Van city center and determine the affecting factors. Material and Method: Population of this descriptive study was all of the people admitted to a family health center in Van city who were over 18. Researchers tried to reach everyone who were admitted to family health center in March A questionnaire was applied to all of the 154 participants who had consent to participate. For the data analyses descriptive statistics and chi square test were used. Results: Of the participants, 106 were female, 48 were male. 7,3% of the participants who had used an antibiotic in the last one month, had started to use by getting the drug from a pharmacy on their own. 92,7% of them said that a doctor offered it. 27,3% of the participants reported they requested from doctor to prescribe antibiotic when they had been admitted for any reason. 39% reported they were stocking an antibiotic in their houses. 95,5% of the participants take no education about the antibiotic use before. Conclusion: Rate of requesting for doctor to prescribe antibiotic and stocking antibiotic at home were found high in the participants. The number of the participants who had taken education about antibiotic use is quite a little. It is significant to train people about rational antibiotic use and to carry on studies about decreasing the irrational antibiotic use. Key Words: Antibiotic, family health center, rational use of medicines EKMUD Van Enfeksiyon Günleri III İpekyolu Tuşba Enfeksiyon Hastalıkları 1. Tıp Öğrenci Kongresi Mayıs 2015 Sözlü bildiri olarak sunulmuştur. *Sorumlu Yazar: Dr. Emine ULU BOTAN, Adres: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Dekanlık Binası 2. Kat. Zeve Kampüsü, Van, Tel: 0 (541) , E-posta: Geliş Tarihi: , Kabul Tarihi:
2 Giriş Akılcı olmayan ilaç kullanımı günümüzde önemli bir halk sağlığı sorunudur. Üstelik ölümle de sonlanabilen birçok sağlık sorununa neden olabilmektedir. Akılcı olmayan ilaç kullanımı aynı zamanda ekonomik bir sorundur. Ülkemizde her yıl akılcı olmayan ilaç kullanımına bağlı olarak büyük miktarda ilaç israf edilmektedir (1). Kişi başına kullanılan ilaç miktarı ve maliyet açısından; dünyada kalp ve damar hastalıkları ilaçları birinci sıradayken, Türkiye'de antibiyotikler ilk sırada bulunmaktadır (2) yılı verilerine göre ülkemizde toplam ilaç harcamaları içinde antibiyotiklerin payı %13,9 dur. Antibiyotiklerin uygunsuz kullanımı birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Bu yolla daha fazla dirençli türler ortaya çıkmakta, hastalar ilaçların istenmeyen etkilerine daha fazla maruz kalmakta ve hem hasta hem de ülkeler için yüksek ekonomik kayıplar gündeme gelmektedir (2,3). Akılcı ilaç kullanımı konusunda dünya genelinde çeşitli adımlar atıımıştır. En önemlisi Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1977 yılında Temel İlaç Listesi nin oluşturmasıdır. Daha sonar 1985 yılında Nairobi de düzenlenen toplantıda da Akılcı ilaç kullanımı, hastaların klinik ihtiyaçlarına uygun ilaçları, kişisel gereksinimlerini karşılayan dozlarda, yeterli bir süre boyunca, kendilerine ve topluma en az maliyet ile kullanmaları olarak tanımlanmıştır (4). Akılcı olmayan ilaç kullanımı ile anlatılmak istenen ise ; hastalar için gereğinden fazla sayıda ilacın kullanılması, uygun olmayan antibiyotik kullanımı, hastalara klinik kılavuzlara uygun olmayan ilaçların reçete edilmesi, önerilen ilaç tedavisine hastalar tarafından uyulmaması ve hastaların kendilerini uygunsuz tedavi etme çabalarıdır (5,6). Kendi kendine ilaç kullanımı, doktor tavsiyesi olmadan, kişinin kendi iradesi veya başka birisinin tavsiyesi ile ilaç ve/veya bitkisel ürünleri kullanması olarak tanımlanmaktadır (7). Antibiyotikler, kendi kendine kullanılan ilaçlar arasında özellikle gelişmekte olan ülkelerde ilk sıralarda yer almaktadır (8-10). Kendi kendine antibiyotik kullanımıyla mücadele edebilmek için hastaların doktor tavsiyesi olmadan ilaç kullanma nedenlerini ortaya koymak, bu konudaki bilgi ve tutumlarını belirlemek çok önemlidir. Ülkemizde 2007 yılında Akılcı İlaç Kullanımı Kurultayı yapılmıştır. Bu toplantıda hekimlerle birlikte hasta yakınlarına da akılcı ilaç kullanımı konusunda eğitimler verilmesinin yanlış ilaç kullanımını azaltacağı kanaatine varılmıştır (11). Bu konuda yapılan birçok çalışmada eğitimin akılcı antibiyotik kullanımı üzerinde olumlu etki sağladığı gösterilmiştir (12). Bu çalışmada Van İl merkezinde bir aile sağlığı merkezine başvuran kişilerin antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi düzeyini değerlendirmek, ilişkili faktörleri ortaya koymak ve çözüm önerileri geliştirmek amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem Bu çalışma tanımlayıcı tiptedir. Çalışmanın yapılabilmesi için Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu ve Van Halk Sağlığı Müdürlüğü nden gerekli izinler alınmıştır. Çalışmanın evrenini Van il merkezindeki bir Aile Sağlığı Merkezi ne herhangi bir nedenle başvuran 18 yaşından büyük hastalar ve hasta yakınları oluşturmaktadır. Örneklem seçilmemiş olup Mart 2015 tarihlerinde aile sağlığı merkezine herhangi bir nedenle başvuran her bireye ulaşılmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı hakkında bilgi verildikten sonra katılmayı kabul eden 154 katılımcı çalışmaya dâhil edilmiştir. Aile Sağlığı Merkezi nde işlemleri sonlanan hastalara boş bir odada yüz yüze görüşme tekniği ile literatür ışığında geliştirilen anket formu uygulanmıştır. Anket demografik bilgileri içeren soruların yanında katılımcıların antibiyotik kullanım durumu ve antibiyotik kullanımı ile ilgili önermeler hakkındaki görüşlerini içeren sorulardan oluşmaktadır. Verilerin analizi SPSS (ver: 13.0) istatistik paket programında yapılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler ve ki-kare testi kullanılmıştır. Bulgular Çalışma 106 sı kadın ve 48 i erkek olmak üzere toplam 154 katılımcı ile yürütüldü. Yaşları 18 ile 77 arasında değişen katılımcılarda ortanca yaş 29 dur. Katılımcıların cinsiyet, eğitim ve gelir durumu gibi bazı tanımlayıcı özelliklere göre dağılımları Tablo 1 de gösterilmektedir. Katılımcıların %22,7 si kronik bir hastalığı olduğunu ve %26 sı düzenli olarak ilaç kullandığını belirtti. Son bir ay içerisinde antibiyotik kullanan 55 kişinin %7,3 ü ilacı kendisinin eczaneden alarak kullanmaya başladığını, %92,7 si doktorun reçete ettiğini ifade etti. Herhangi bir sebepten doktora başvurduğunda antibiyotik yazılmasını talep eden katılımcı oranı %27,3 iken; evde antibiyotik bulunduranların oranı %39 du. Kadınlar arasında herhangi bir nedenle doktora başvurulduğunda antibiyotik yazılmasını talep 30
3 Tablo 1. Katılımcıların bazı tanımlayıcı özelliklere göre dağılımı Cinsiyet Eğitim durumu Çalışma durumu Gelir durumu Sayı Yüzde Kadın ,8 Erkek 48 31,2 İlkokul bitirmemiş 77 50,0 İlkokul mezunu 33 21,4 Ortaokul mezunu 20 13,0 Lise ve üzeri eğitim almış 24 15,6 Çalışıyor 27 17,5 Çalışmıyor ,5 Temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor 68 44,2 Temel ihtiyaçlarını karşılayabiliyor 83 53,9 Geliri giderinden fazla 3 1,9 Tablo 2. Yaş gruplarına göre evde antibiyotik bulundurma ve doktordan antibiyotik yazmasını talep etme durumları Yaş grupları Evde antibiyotik Bulundurma Herhangi bir nedenle doktora başvurulduğunda antibiyotik yazmasını talep etme Evet Hayır p değeri Evet Hayır p değeri n(%) n(%) n(%) n(%) yaş 19(35,8) 34(64,2) 13(24,5) 40(75,5) yaş 25(40,3) 37(59,7) 17(27,4) 45(72,6) yaş 8(44,4) 10(55,6 p=0,717 5(27,8) 13(72,2) p=0, yaş 4(28,6) 10(71,4) 3(21,4) 11(78,6) 56 yaş ve üzeri 4(57,1) 3(42,9) 4(57,1) 3(42,9) Toplam 60(38,9) 94(61,1) 42(27,2) 112(72,8) edenlerin oranı %24,5 iken erkeklerde bu oran %33,3 olarak bulundu, antibiyotik yazılmasını talep etme açısından cinsiyetler arasındaki fark istatistik olarak anlamlı değildi. Yaş gruplarına göre herhangi bir nedenle doktora başvurulduğunda antibiyotik yazılmasını talep etme karşılaştırıldığında 56 yaş ve üzerindeki kişiler en yüksek orana sahipti ancak gruplar arasında istatistik olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Aynı şekilde evde antibiyotik bulundurma durumu açısından yaş grupları arasında anlamlı bir fark yoktu (Tablo 2). Antibiyotik yazılmasını talep etme oranı ilkokul bitirmemiş kişilerde %27,3, ilkokul mezunu olanlarda %24,2, ortaokul mezunu olanlar arasında %30,0, lise ve üzeri eğitim alanlarda ise %29,2 idi. Tüm eğitim düzeylerinde bu oran benzerdi ve eğitim durumu ile antibiyotik yazılmasını talep etme karşılaştırıldığında istatistik olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Eğitim düzeylerine göre evde antibiyotik bulunduranların ve herhangi bir nedenle doktora başvurduğunda antibiyotik yazılmasını talep edenlerin yüzdeleri Grafik 1 de gösterilmektedir. Eğitim durumu ve gelir durumu ile evde antibiyotik türevi herhangi bir ilaç bulundurma karşılaştırıldığında istatistik olarak anlamlı bir fark saptanmadı. Katılımcıların antibiyotik grubu ilaçlarla ilgili bazı önermelere verdikleri yanıtlar Tablo 3 de gösterilmektedir. 31
4 İlkokulu bitirmemiş kişilerde, en az ilkokul ve üstü eğitim alanlara göre; Antibiyotikler ateş düşürücüdür önermesine evet cevabı verme oranı istatistik olarak anlamlı düzeyde yüksektir (p<0.005). Katılımcıların antibiyotik kullanımı konusunda eğitim almış olup olmadığı sorgulandığında %95,5 i daha önce herhangi bir eğitim almadığını ifade etti. Tartışma Antibiyotikler, kendi kendine kullanılan ilaçlar arasında özellikle gelişmekte olan ülkelerde ilk sıralardadır (8-10). Ülkemizde yapılan çalışmalarda kendi kendine antibiyotik kullanım oranları değişiklik göstermektedir. İlhan ve ark. nın Ankara ilinde yaptıkları çalışmanın sonuçlarına göre birinci basamak sağlık merkezlerine başvuranlarda kendi kendine antibiyotik kullanma oranı %54,1, son bir yıl içinde doktor tavsiyesi olmadan antibiyotik kullanma oranı ise %19,1 dir (8). Çöplü nün sekiz ilde yürüttüğü çalışmaya göre ise katılımcıların %26 sı kendi kendine antibiyotik kullanmaktadır (13). Bu çalışmada ise son bir ay içerisinde antibiyotik kullananların %7,3 ü ilacı kendi kendine kullanmaya başlamıştır. Doktor tavsiyesi olmadan kullanılan ilaçların arasında ağrı kesicilerden sonra antibiyotikler gelmektedir (14,15). Güncel uygulamada mümkün olmamakla birlikte çalışmanın yapıldığı tarihte ülkemizde antibiyotiklerin satışı konusunda herhangi bir yasal kısıtlama olmadığından hastalar rahatlıkla eczanelerden reçetesiz antibiyotik satın alabilmekteydiler (8). Gül ve ark. yaptıkları çalışmada katılımcıların %64,9 unun evde antibiyotik bulundurduğunu, %64 ünün herhangi bir nedenle sağlık kuruluşuna başvurduğunda doktordan antibiyotik reçete etmesini talep ettiğini saptamıştır (7). Çöplü nün yaptığı çalışmada da katılımcıların %25 i evde antibiyotik bulundurduğunu, %17 si herhangi bir nedenle doktora gittiğinde antibiyotik reçete edilmesini istediğini ifade etmiştir (8). Bu çalışmada ise katılımcıların %39 u evde antibiyotik bulundurmakta ve %27,3 ü herhangi bir nedenle doktora başvurduğunda doktordan antibiyotik de reçete etmesini talep etmektedir. Evde antibiyotik bulundurulması, gereksiz antibiyotik kullanımı artırarak ilaç direncinde artışa yol açabileceği gibi beraberinde başka riskleri de taşımaktadır. Bunlardan biri de son kullanma tarihi geçmiş ilaçların kullanılmasıdır. Antalya'da evlerde ,5 35,1 27,3 24,2 İLKOKULU BİTİRMEMİŞ İLKOKUL MEZUNU 50,0 30,0 33,0 29,2 ORTAOKUL MEZUNU LİSE VE ÜZERİ EĞİTİM ALMIŞ EVDE ANTİBİYOTİK BULUNDURANLARIN YÜZDESİ ANTİBİYOTİK YAZILMASINI TALEP EDENLERİN YÜZDESİ Grafik 1. Farklı eğitim düzeylerinde evde antibiyotik bulundurma ve doktordan antibiyotik yazılmasını talep etme oranları. Tablo 3. Katılımcıların antibiyotiklerle ilgili bazı önermeler hakkındaki görüşleri Katılıyor Katılmıyor Toplam Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Doktor reçetesi olmadan antibiyotik , , kullanılmamalıdır Viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanılmamalıdır 95 61, , Doktorun belirlediği süre ve dozda antibiyotik , , kullanılmalıdır Uygun doz ve sürede alınmazsa hastalık , , tekrarlayabilir Antibiyotikler ateş düşürücüdür 60 39, , Belirtiler geçince tedaviye son verilmelidir 96 62, ,
5 kullanılmayan ilaçların durumunu araştırmak üzere yapılmış bir çalışmanın sonuçlarına göre; evlerin %80'inde atıl ilaç bulunmaktadır (16). Yapılan çalışmalarda hasta yaşının ve cinsiyetin reçetesiz antibiyotik kullanımını etkilemediği gösterilmiştir (3,8). Çalışmada da benzer olarak yaş ve cinsiyet ile herhangi bir nedenle doktora başvurulduğunda antibiyotik yazılmasını talep etme arasında istatistik olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Eğitim düzeyi yüksek olanlarda reçetesiz ilaç kullanımının daha yüksek olduğunu gösteren pek çok çalışma mevcuttur (14,15) Bu çalışmada eğitim düzeyi ile evde antibiyotik ilaç bulundurma ve doktordan antibiyotik yazılmasını talep etme arasında istatistik olarak anlamlı bir fark saptanmamıştır. Ancak çalışmanın sosyoekonomik düzeyi düşük bölgedeki bir aile sağlığı merkezinde yapılmış olması ve katılımcıların yaklaşık yarısının ilkokul eğitimini tamamlamamış olması göz önünde bulundurulduğunda bu konuda kapsamlı bir yorum yapmak doğru olmayabilir. Çalışmanın bir aile sağlığı merkezinde yapılması ve çalışmaya katılmada gönüllülük esasına dayanılması çalışmanın kısıtlılıklarındandır. Sorularıçalışma konusuna duyarlı olanlar daha yüksek oranda cevaplamış olabilir. Bunun yanında çalışma aile sağlığı merkezine başvuranlarla yürütüldüğünden sonuçların tüm topluma genellenmesini mümkün olmamaktadır. Sonuç olarak katılımcılar arasında doktordan antibiyotik reçete etmesini isteme ve evde antibiyotik bulundurma oranları yüksek bulunmuştur. Gereksiz antibiyotik kullanımı ile ilgili eğitim alan sayısı da oldukça azdır. Aslında uygun olmayan antibiyotik kullanımını azaltan en önemli faktörün topluma yönelik yapılan eğitim programları olduğunu gösteren birçok çalışma bulunmaktadır (17-19). Toplumun bilinçli antibiyotik kullanımı hakkında eğitilmesi ve akılcı olmayan antibiyotik kullanımının azaltılmasına yönelik çalışmalar yapılması halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Kaynaklar 1. Kadıoğlu M, Yarış F, Yarış E, Kalyoncu Nİ. Birinci Basamakta Sık Karşılaşılan Enfeksiyonlara Akılcı Tedavi Yaklaşımı. Sted 2003; 12(1): Pınar N. Ülkemizde ilaç harcamaları. İÜ Tıp Fak Derg 2012; 19(1): Napolitano F, Izzo MT, Giuseppe GD, Angelillo IF. Public knowledge, attitudes, and experience regarding the use of antibiotics in Italy. PloS ONE 2013; 8(12): e World Health Organization. The rational use of drugs. Report of the conference of experts. Nairobi, November Geneva World Health Organization. WHO Policy perspectives on medicines. Promoting rational use of medicines: core components. Geneva, Sep Le Grand A, Hogerzeil HV, Haaijer-Ruskamp FM. Intervention research in rational use of drugs: a review. Health Policy and Planning 1999; 14(2): Gül S, Öztürk DB, Yılmaz MS, Uz-Gül E. Ankara halkının kendi kendine antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Türk Hij Den Biyol Derg 2014; 71(3): İlhan MN, Durukan E, İlhan SÖ, Aksakal FN, Özkan S, Bumin MA. Self-medication with antibiotics: questionnaire survey among primary care center attendants. Pharmacoepidemiol Drug Saf 2009; 18(12): Li LJ, Wang PS. Self-medication with antibiotics: a possible cause of bacterial resistance. Med Hypotheses 2005; 65(5): Väänänen MH, Pietilä K, Airaksinen M. Selfmedication with antibiotics-does it really happen in Europe? Health Policy 2006; 77(2): Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştayı Sonuç Raporu 2007, Ankara. T.C. Sağlık Bakanlığı, Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı. 12. Trepka MJ, Belongia EA, Chyou PH, Davis PJ, Schwartz B. The effect of a community intervention trial on parental knowledge and awareness of antibiotic resistance and appropriate antibiotic use in children. Pediatrics 2001; 107(1): Çöplü N. Antimikrobiyal direnç ve akılcı antibiyotik kullanımı. Kırıkkale Üni Bil Geliş Derg 2012; 1(1): Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2004; 13(12): Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci Basamak Sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Tıp Dergisi 2011; 38(4): Dönmez L, Yüzgül N, Anaç C.C, ödemiş Y, özel F. Antalya Merkez 6 Nolu Sağlık Ocağı Bölgesindeki Hanelerde Kullanılmayan İlaçların Durumu. 8. Halk Sağlığı Günleri Halk Sağlığı ve Sosyal Bilimler Bildiri Özetleri Haziran 2003, Sivas, s Gastelurrutia MA, Larrañaga B, Garay A, Echeveste FA, Fernandez-Llimos F. Impact of a program to reduce the dispensing of antibiotics without a 33
6 prescription in Spain. Pharm Pract 2013; 11(4): Gonzales R, Corbett KK, Wong S, Glazner JE, Deas A, Leeman-Castillo B, et al. "Get smart Colorado": impact of a mass media campaign to improve community antibiotic use. Med Care 2008; 46(6): Sabuncu E, David J, Bernède-Bauduin C, Pépin S, Leroy M, Boëlle PY, et al. Significant reduction of antibiotic use in the community after a nationwide campaign in France, PLoS Med 2009; 6(6): e
Ankara halkının kendi kendine antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi *
Araştırma Makalesi/Original Article Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi Ankara halkının kendi kendine antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi * Evaluation of public
Akılcı İlaç Kullanımı Prof. Dr. Mehdi Zoghi
Akılcı İlaç Kullanımı Prof. Dr. Mehdi Zoghi http://www.cardiovascularacademy.org/ Orijinal İlaç Geliştirme Süreci Türkiye İlaç Sektörü Vizyon 2023 Raporu Akılcı İlaç Kullanımı Nedir? Kişilerin hastalığına
Akılcı İlaç Kullanımı ( ) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı
Akılcı İlaç Kullanımı (29.05.2016) Uzm. Dr. Şermin BÖREKÇİ Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı Sunu Planı 1. Akılcı İlaç Kullanımı Tanım 2. Akılcı İlaç Kullanımı Sorumluluk Sahibi
Dr. Burç Aydın, Prof. Dr. Ayşe Gelal Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, İzmir
Akılcı İlaç Kullanımının Yaygınlaştırılmasında Tıp Fakültelerinde Eğitim Faaliyetleri Dr. Burç Aydın, Prof. Dr. Ayşe Gelal Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı, İzmir
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI İ.Ü. İstanbul Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD Perinatoloji BD Prenatal-Tanı Tedavi Ünitesi Dr. Tuğba Saraç Sivrikoz Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı
ABSTRACT $WWLWXGHV 7RZDUGV )DPLO\ 3ODQQLQJ RI :RPHQ $QG $IIHFWLQJ )DFWRUV
ÖZET Amaç: Araştırma, Aile Planlaması (AP) polikliniğine başvuran kadınların AP ye ilişkin tutumlarını ve bunu etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu araştırma
AKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM. Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD
AKILCI İLAÇ KULLANIMI OTURUMLARI İÇİN ÖRNEK SUNUM Dr. Sibel Aşçıoğlu Hayran Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları AD AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985
ÖZET Amaç: Yöntem: Bulgular: Sonuçlar: Anahtar Kelimeler: ABSTRACT Rational Drug Usage Behavior of University Students Objective: Method: Results:
ÖZET Amaç: Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin akılcı ilaç kullanma davranışlarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Yöntem: Tanımlayıcı-kesitsel türde planlanan araştırmanın evrenini;; bir kız ve
AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr.Şenol Çomoğlu
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr.Şenol Çomoğlu 2 AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
Doç.Dr.Nilay Çöplü. Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı
Doç.Dr.Nilay Çöplü Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı 18 Kasım Dr.Nilay Çöplü, RSHMB, ECDC AMD Ülke Odak Noktası Doç.Dr.Nilay Çöplü le sorumlu olmuştur. Dr.Nilay Çöplü, RSHMB, ECDC AMD Ülke Odak Noktası 16-17
Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara da üç ilçe örneği
Orijinal Çalışma Akılcı olmayan ilaç kullanım davranışları: Ankara da üç ilçe örneği Mustafa Necmi İlhan a, Önder Aydemir b, Mustafa Çakır c, Sefer Aycan d Özet Amaç: Akılcı olmayan ilaç kullanımının olumsuz
TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN
Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe]. ofsport Sciences 2004 1 15 (3J 125-136 TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN ış TATMiN SEViYELERi Ünal KARlı, Settar KOÇAK Ortadoğu Teknik
Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı
Toplum Sağlığı Açısından Akılcı İlaç Kullanımı Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Toplum İçin Bilgilendirme Sunumları 2015 Bu sunum Arş. Gör. Dr. Ekin Koç tarafından Prof.
AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Uzm. Dr. F. İlknur VAROL İnönü Ünv. T.Ö.T.M. Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme BD.
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Uzm. Dr. F. İlknur VAROL İnönü Ünv. T.Ö.T.M. Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme BD. AKILCI İLAÇ KULLANIMI GeliĢmekte olan toplumların en büyük sorunlarından biri haline
Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin antibiyotik kullanma durumlarının incelenmesi
Cilt:7 Sayı:1 Yıl:2010 Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin antibiyotik kullanma durumlarının incelenmesi Sevim Çelik* Mine Alacadağ** Yeliz Erduran*** Filiz Erduran**** Nilüfer Berberkayar***** Özet Amaç:
AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ
AKILCI İLAÇ KULLANIMI DR. NURİYE TAŞDELEN FIŞGIN İNFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ Akılcı İlaç Kullanımı Nedir? Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Kenya da Dünya Sağlık Örgütü
Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları
458 Dicle Tıp Dergisi / G. Yapıcı ve ark. Birinci basamakta ilaç kullanımı 2011; 38 (4): 458-465 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2011.04.0066 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Birinci
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı
Doç.Dr. Nilay ÇÖPLÜ. Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü
Doç.Dr. Nilay ÇÖPLÜ Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı Salgın Hastalıklar Araştırma Müdürlüğü Ülkemizdeki antibiyotik kullanımı ile ilgili gerçeklerin araştırılması Toplumda Antibiyotik Kullanımı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI. Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK
AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI ANTİBİYOTİK KULLANIMI Adana Devlet Hastanesi 2016 Ecz. Gonca DURAK Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik Yönetimi ve Tanıtım Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR
HEMŞİRELERİNİN UYGULADIKLARI HASTA EĞİTİMİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ Uzm. Hem. Aysun ÇAKIR GİRİŞ Hasta eğitimi, sağlığı koruyan ve bireylerde davranış değişikliği geliştirmeye yardım eden öğrenim deneyimlerinin
AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. M. Bülent Sönmez 9. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi 10-12 Aralık 2015, Edirne AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık
T.C. Sağlık Bakanlığı Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü. Ardahan Lise Öğrencileri EĞİTİM SEMİNERİ
T.C. Sağlık Bakanlığı Ardahan İl Sağlık Müdürlüğü Ardahan Lise Öğrencileri EĞİTİM SEMİNERİ AKıLCı İLAÇ KULLANıMı TANıMı İLK DEFA 1985 YıLıNDA DÜNYA SAĞLıK ÖRGÜTÜ TARAFıNDAN YAPıLMıŞTıR. KİŞİLERİN KLİNİK
Akılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç Kullanımı Botulinum Toksin Komplikasyonları ve Kontrendikasyonları IV. DOD Dermatoloji Gündemi 3-6 Eylül 2015-Eskişehir Prof. Dr. Kamer GÜNDÜZ Celal Bayar Üniversitesi Deri ve Zührevi Hastalıklar
Kardiyoloji kliniğinde yatan hastaların akılcı ilaç kullanımı konusundaki tutumları
Araştırma / Research Article TAF Prev Med Bull 2015;14(2):137-144 Kardiyoloji kliniğinde yatan hastaların akılcı ilaç kullanımı konusundaki tutumları [Inpatients attitudes towards the rationale use of
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR
HEMODİYALİZ HASTALARININ HİPERTANSİYON YÖNETİMİNE İLİŞKİN EVDE YAPTIKLARI UYGULAMALAR Feray Gökdoğan 1, Duygu Kes 2, Döndü Tuna 3, Gülay Turgay 4 1 British University of Nicosia, Hemşirelik Bölümü 2 Karabük
AKILCI İLAÇ KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI
AKILCI İLAÇ KULLANIMININ YAYGINLAŞTIRILMASI Uzm. Dr. Burçak Deniz DEDEOĞLU Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürü AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı,
İLAÇ KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR
İLAÇ KULLANIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR T.C. Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Akılcı İlaç Kullanımı Şube Müdürlüğü Klinik Proloterapi 1. Basamak İntegratif Tıp Derneği, Proloterapi
Akılcı İlaç Kullanımı. Prof. Dr. Rümeysa Demirdamar Lefke Avrupa Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Kurucu Dekan
Akılcı İlaç Kullanımı Prof. Dr. Rümeysa Demirdamar Lefke Avrupa Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Kurucu Dekan 23.09.2016 Akılcı İlaç Kullanımı Kişilerin uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata
Antibiyotiklerin Kullanımının Monitörizasyonu
Antibiyotiklerin Kullanımının Monitörizasyonu Prof. Dr. Ayşe ERBAY Bozok Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Antibiyotikler halen her gün hayat
Bu çalışmanın kısmen Türk Farmakoloji Derneği 22. Ulusal Farmakoloji Kongresi'nde (1-7 Kasım 2013, Antalya) sunulmuştur.
Araştırma Makalesi Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Şahinbey Araştırma Ve Uygulama Hastanesi'nde Yatan Hastaların Akılcı İlaç Kullanımı İle İlgili Davranışlarının Değerlendirilmesi Evaluation of the
AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir
AĞRIDA AKILCI İLAÇ KULLANIMI Prof. Dr. Arzu Yağız On Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon AD, İzmir AKILCI İLAÇ KULLANIMI -Tanım- Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine
Erzurum İl Merkezi ndeki Erişkinlerin İlaç Kullanım Davranışları ve İlişkili Faktörler
A r a ş t ı r m a m a k a l e s i Erzurum İl Merkezi ndeki Erişkinlerin İlaç Kullanım Davranışları ve İlişkili Faktörler Serhat VANÇELİK Okşan ÇALIKOĞLU Asuman GÜRAKSIN Ercüment BEYHUN 1 ÖZET Amaç: Bu
AKILCI İLAÇ KULLANIMI ÜZERİNDE BİR PİLOT ÇALIŞMA A PILOT STUDY ON RATIONAL DRUG USE
Ankara Ecz. Fak. Der 30(2) 9-18,2001 J. Fac. Pharm, Ankara 30(2) 9-18,2001 AKILCI İLAÇ KULLANIMI ÜZERİNDE BİR PİLOT ÇALIŞMA A PILOT STUDY ON RATIONAL DRUG USE Gülbin ÖZÇELİKAY Ankara Üniversitesi Eczacılık
Akılcı İlaç Kullanımı ve İlaç Uygulama Hataları. Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi
Akılcı İlaç Kullanımı ve İlaç Uygulama Hataları Prof. Dr. Sinan ÇAVUN Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi İLAÇ YÖNETİMİ Tüm ilaçlar tehlikelidir ama bazıları yararlıdır AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik
GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ
GEBELERİN BİTKİSEL ÜRÜN TÜKETİM VE SIKLIĞININ DEĞERLENDİRİLMESİ Arş. Gör. Muteber Gizem KESER Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Beslenme ve Diyetetik Bölümü Sunum Akışı TÜİK Doğum Verileri Çalışmanın Tanım
S A H A A R A Ş T I R M A S I
S A H A A R A Ş T I R M A S I GEREÇ VE YÖNTEM Saha Araştırması Plan ve Uygulaması Bu araştırma, Sağlık Bakanlığı Refik Saydam Hıfzıssıhha Merkezi Başkanlığı ve Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından
Akılcı İlaç Kullanımı
Prof. Dr. Alaeddin Akcasu Prof. Dr. S. Oğuz Kayaalp Akılcı İlaç Kullanımı Eğitimi ve Temel İlkeleri Doç. Dr. Kamil VURAL Celal Bayar Üniversitesi Tıp Fakültesi Farmakoloji Anabilim Dalı Akılcı İlaç Kulanımı
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı. Dr. Ahmet KAYA TRABZON
Diyabette Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Ahmet KAYA 06.10.2016 TRABZON AKILCI İLAÇ KULLANIMI Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır. Kişilerin klinik bulgularına
KRONİK VİRAL HEPATİT C Lİ HASTALARDA IL28B NİN İNTERFERON TEDAVİSİNE YANITLA İLİŞKİSİ. Dr. Gülay ÇEKİÇ MOR
KRONİK VİRAL HEPATİT C Lİ HASTALARDA IL28B NİN İNTERFERON TEDAVİSİNE YANITLA İLİŞKİSİ Dr. Gülay ÇEKİÇ MOR Giriş-Amaç IL28B geni ve yakınındaki single nucleotide polymorphism lerinin(snp, özellikle rs12979860
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015;7 (2):
Gaziosmanpaşa Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2015;7 (2): 100-104 Editöre Mektup Basol ve ark. Amerika da Acil Servis Hekimlerine Palyatif Bakım Üzerine Uygulanan Bir Anket Çalışması A survey Study
"Farklı?-Evrensel Dünyada Kendi Kimliğimizi Oluşturma" İsimli Comenius Projesi Kapsamında Yapılan Anket Çalışma Sonuçları.
"Farklı?-Evrensel Dünyada Kendi Kimliğimizi Oluşturma" İsimli Comenius Projesi Kapsamında Yapılan Anket Çalışma Sonuçları. Survey Results Which Were Done in Comenius Project named'' Different? Building
Prof. Dr. H. Zafer Güney Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi
Prof. Dr. H. Zafer Güney Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Araştırma Serisi 9-2011 1 AİK- DSÖ TANIMI Hastaların ilaçları klinik ihtiyaçlarına uygun şekilde,
Akılcı İlaç Kullanımı. Doç.Dr.Osman Raif Karabacak Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH
Akılcı İlaç Kullanımı Doç.Dr.Osman Raif Karabacak Dışkapı Yıldırım Beyazıt EAH 1 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı ilaç kullanımı tanımı ilk kez 1985 yılında DSÖ tarafından yapılmıştır Kişilerin ilaçları; Klinik
PROF.DR.İSMAİL BALIK
PROF.DR.İSMAİL BALIK Ankara Ü.Tıp Fak. Enfeksiyon H. Öğr.Üyesi. Akılcı İlaç Derneği Başkanı S.B. İlaç ruhsat kom. Baskanı ve akılcı ilaç şb. danışmanı WHO: antibiyotiklere karşı bakteri direncinin artmasının
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ
HEMŞİRELERİN HASTALARA VERDİKLERİ EĞİTİMLERİN ETKİNLİĞİNİN BELİRLENMESİ Zelha Türk*, Serpil Türker **, Pelin Gökoğlu***,Eda Ulutaş**** *Fulya Acıbadem Hastanesi Sorumlu Hemşire, **Fulya Acıbadem Hastanesi
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr.Ayşe Erdoğan Şevket Yılmaz Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ilacı, fizyolojik sistemleri veya patolojik durumları, kullanıcının yararı için değiştirmek veya
THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT
THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT The purpose of the study is to investigate the impact of autonomous learning on graduate students
Manisa ilindeki bazı aile sağlığı merkezlerinde akılcı ilaç kullanımı
Araştırma / Research Article TAF Preventive Medicine Bulletin www.korhek.org DOI: 10.5455/pmb.1-1441352977 Manisa ilindeki bazı aile sağlığı merkezlerinde akılcı ilaç kullanımı Rational use of medicine
KÜTAHYA İLİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN AKILCI İLAÇ KULLANIMI HAKKINDA BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI
KÜTAHYA İLİNDE ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN AKILCI İLAÇ KULLANIMI HAKKINDA BİLGİ, TUTUM VE DAVRANIŞLARI University Students Attitudes and Behaviors on Rational Drug use Knowledge, in Kütahya province Filiz
Doç. Dr. Melahat Akdeniz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD
Doç. Dr. Melahat Akdeniz Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD 16.01.2017 1 Sunum planı Akılcı ilaç kullanımı neden önemli? Tanım SB AİK çalışmaları Akılcı olmayan ilaç kullanımı AİK da
Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar. Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır
Gelişimsel Endişeler ve Kaçırılmış Fırsatlar Tuba Çelen Yoldaş, Elif Nursel Özmert, Yıldırım Beyazıt, Bilge Tanrıkulu, Hasan Yetim, Banu Çakır Giriş Gelişimsel sorunlar bütün uluslarda önemli bir çocukluk
Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi
Hemodiyaliz Hemşirelerinde Sağlık Algı Düzeylerinin Belirlenmesi Bahar ÇETİN, Özel Lüleburgaz Diyaliz Merkezi Seher ÜNVER, Trakya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi Tevfik ECDER, İstanbul Bilim Üniversitesi,
Proceedings/Bildiriler Kitabı I. G G. kurumlardan ve devletten hizmet beklentileri de. 20-21 September /Eylül 2013 Ankara / TURKEY 111 6.
,, and Elif Kartal Özet Yeni teknolojiler her geçen gün organizasyonlara el. Bugün, elektronik imza (e-imza) e-imza kullanan e- ; e-imza e- im olabilmektir. Bu kapsamda, -imza konulu bir anket Ankete toplamda
AKILCI İLAÇ KULLANIMI FAALİYETLERİ & VERİLERLE İLAÇ KULLANIMI. Ecz. Mesil AKSOY Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Başkanı
AKILCI İLAÇ KULLANIMI FAALİYETLERİ & VERİLERLE İLAÇ KULLANIMI Ecz. Mesil AKSOY Akılcı İlaç Kullanımı Dairesi Başkanı Akılcı İlaç Kullanımı SUNUM AKIŞI AİK Yapılanması Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem
STANDARDİZASYON KURUMLARI VE TÜRKİYE
STANDARDİZASYON KURUMLARI VE TÜRKİYE (yalnızca CLSI mı?) Dr.ELViN DiNÇ OKMEYDANI E.A.H ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KLİNİĞİ Antibiyotik tedavisi gerektiren bir enfeksiyonda rolü olan
TEŞEKKÜR. EĢim Behcet Çelebi, tezin analizlerinin yapılmasında yardımcı olmuģ, tezim süresince desteği ve olumlu fikirleri ile daima yanımda olmuģtur.
iii iv TEŞEKKÜR Yazar, bu çalıģmanın gerçekleģmesine katkılarından dolayı, aģağıda adı geçen kiģi ve kurumlara teģekkür eder. Tez danıģmanım değerli hocam Prof.Dr.Nurgün Platin, tezin oluģumundan tamamlanmasına
AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Prof.Dr. Merih BAYRAM
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Prof.Dr. Merih BAYRAM AKILCI İLAÇ KULLANIMI Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı, uygun süre ve dozda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık ( ) Kansere Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi
Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinin Beş Yıllık (2003-2007) e Bağlı Ölüm Kayıtlarının Değerlendirilmesi The Determination of the
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN AİLE HEKİMLİĞİ KONUSUNDA BİLGİ DURUMLARININ SAPTANMASI *
GÜMÜŞHANE ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİNİN AİLE HEKİMLİĞİ KONUSUNDA BİLGİ DURUMLARININ SAPTANMASI * Aydın KIVANÇ 1 Turgut ŞAHİNÖZ 1 ÖZET Aile Hekimliği 1974 den günümüze kadar Avrupa da tüm sağlık sistemlerinde
Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi
Pratisyen Hekimlerin Akýlcý Ýlaç Kullanýmý Konusunda Bilgi ve Tutumlarýnýn Deðerlendirilmesi Dr. Ahmet Akýcý*, Dr. M. Ümit Uðurlu*, Dr. Narin Gönüllü*, Dr. Þule Oktay*, Sibel Kalaça** Akýlcý olmayan ilaç
Van il merkezinde evlenme başvurusunda bulunan çiftlerin kontrasepsiyon bilgi durumları
Dicle Tıp Dergisi / A. Yılmaz ve ark. Kontrasepsiyon bilgi düzeyleri 2013; 40 (3): 453-457 Dicle Medical Journal doi: 10.5798/diclemedj.0921.2013.03.0309 ÖZGÜN ARAŞTIRMA / ORIGINAL ARTICLE Van il merkezinde
daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.
ÖZET Üniversite Öğrencilerinin Yabancı Dil Seviyelerinin ve Yabancı Dil Eğitim Programına Karşı Tutumlarının İncelenmesi (Aksaray Üniversitesi Örneği) Çağan YILDIRAN Niğde Üniversitesi, Sosyal Bilimler
Akılcı ilaç kullanımı. Dr. Hikmet YILMAZ
Akılcı ilaç kullanımı Dr. Hikmet YILMAZ Akılcı İlaç Kullanımı* Hastaların klinik gereksinimlerine en uygun olanilaçları, bireysel ihtiyaçlarını karşılayan dozlarda, uygun bir süre için, en düşük maliyette
Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi
Tedaviye Başvuran İnfertil Çiftlerde Kaygı, Öfke, Başa Çıkma, Yeti Yitimi Ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi Dr. Gülcan Güleç, DR. Hikmet Hassa, Dr. Elif Güneş Yalçın, Dr.Çınar Yenilmez, Dr. Didem
İLAÇ UYGULAMA HATALARININ ÖNLENMESİNDE HASTA ve YAKINLARI EĞİTİMİ
İLAÇ UYGULAMA HATALARININ ÖNLENMESİNDE HASTA ve YAKINLARI EĞİTİMİ Hazırlayan: Lütfiye İnci BELKIZ*, Fatma ZOR** *Acıbadem Atakent Hastanesi, Bebek Bakım Odası Hemşiresi **Acıbadem Atakent Hastanesi, Yenidoğan
Akılcı İlaç Kullanımı
Akılcı İlaç Kullanımı Dr. Hikmet YILMAZ XVII. Uyku Tıbbı Hekimliği Sertifikasyon Kursu Uyku Tıbbı Teknisyenliği Sertifikasyon Kursu 26 Şubat-2 Mart 2014 Spice Otel, Belek, Antalya Akılcı İlaç Kullanımı*
The International New Issues In SOcial Sciences
Number: 4 pp: 89-95 Winter 2017 SINIRSIZ İYİLEŞMENİN ÖRGÜT PERFORMANSINA ETKİSİ: BİR UYGULAMA Okan AY 1 Giyesiddin NUROV 2 ÖZET Sınırsız iyileşme örgütsel süreçlerin hiç durmaksızın örgüt içi ve örgüt
KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ. Dr. Levent ŞAHİN
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI İZMİR KATİP ÇELEBİ ÜNİVERSİTESİ ATATÜRK EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ AİLE HEKİMLİĞİ KLİNİĞİ KANSER HASTALARINDA ANKSİYETE VE DEPRESYON BELİRTİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ UZMANLIK TEZİ
Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi
Sağlık Akademisyenleri Dergisi 2014; 1(2):141-145 ISSN: 2148-7472 ARAŞTIRMA / RESEARCH ARTICLE Hemşirelerin Hasta Hakları Konusunda Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi Assessıng Nurses Level of Knowledge
AKILCI İLAÇ KULLANIM REHBERİ
AKILCI İLAÇ KULLANIM REHBERİ Neden Akılcı İlaç Kullanımı Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), bir insanlık hakkı olarak sağlık ve sağlığa erişmekte eşitlik ilkesinden hareketle, ilaca erişebilirliğin uzun vadeli
14. ULUSAL HALK SAĞLIĞI KONGRESİ, 4-7 EKİM 2011 P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ
P220 CEZAEVİNDE BULUNAN MAHKÛMLARIN İLKYARDIM BİLGİ DÜZEYLERİ SÜMBÜLE KÖKSOY, EMİNE ÖNCÜ, ŞENAY ŞERMET, MEHMET ALİ SUNGUR Mersin Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu sumbulekoksoy@gmail.com Bildiri Konusu:
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor?
Üniversite Hastanesi mi; Bölge Ruh Sağlığı Hastanesi mi? Ayaktan Başvuran Psikiyatri Hastalarını Hangisi Daha Fazla Memnun Ediyor? Ebru Turgut 1, Yunus Emre Sönmez 2, Şeref Can Gürel 1, Sertaç Ak 1 1 Hacettepe
ENGELLİ KADINLARIN DOĞURGANLIK ÖZELLİKLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER
ENGELLİ KADINLARIN DOĞURGANLIK ÖZELLİKLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER Sidar AYTEKİN* Fatma KORUK** * İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, Malatya ** Harran Üniversitesi
T.C. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Tıp Programı
T.C. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi İngilizce Tıp Programı 1., 2. ve 3. Sınıf Ders Kurulları Öğrenci Değerlendirme Anket Analizi 2015-2016 Anket Analizi 2015-2016; Güncellenme tarihi: 08.03.2016;
Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İlaç Kullanma Durumlarının İncelenmesi
Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İlaç Kullanma Durumlarının İncelenmesi Emel YILMAZ *, Ela YILMAZ **, Fatoş KARACA **, Sümeyye UÇAR **, Tuğba YÜCE ** Bu araştırma; 26-29 Haziran 2007, İstanbul da yapılan
ISSN: Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: Araştırma Makalesi Research Article
VII. Bahçe Ürünlerinde Muhafaza ve Pazarlama Sempozyumu, 04-07 Ekim 2016 ISSN: 2148-0036 Yıl /Year: 2017 Cilt(Sayı)/Vol.(Issue): 1(Özel) Sayfa/Page: 173-180 Araştırma Makalesi Research Article Akdeniz
AKILCI İLAÇ KULLANIMI
AKILCI İLAÇ KULLANIMI AKILCI FARMAKOTERAPİ EĞİTİMİNDE GRONİNGEN MODELİ (AKILCI FARMAKOTERAPİ İLKELERİ) Yrd. Doç. Dr. İlker KELLE DİCLE ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı AKILCI
DİCLE ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ DERGİSİ YIL: 6 * CİLT/VOL.: 6 * SAYI/ISSUE:
Öz HEMŞİRELERİN AKILCI İLAÇ KULLANIMINA YÖNELİK BİLGİ VE DAVRANIŞLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ: DİYARBAKIR SELAHADDİN EYYÜBİ DEVLET HASTANESİ ÖRNEĞİ Mehmet Emin KURT Ali CEYLAN Kadriye SEVİNÇ Bu çalışma Diyarbakır
DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017
DİYABETTE AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. İlknur ÖZTÜRK ÜNSAL 2. Diyabet Tedavisi Sempozyumu 2017 Akılcı İlaç Kullanımı Akılcı İlaç Kullanımı tanımı ilk defa 1985 yılında Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılmıştır.
Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımı
Araştırma / Research Article TAF Prev Med Bull 2013; 12(1):57-64 Hemşirelerin Akılcı İlaç Kullanımı [Rational Drug Use of Nurses] ÖZET AMAÇ: Bu çalışmada; Sivas il merkezindeki kamu ve özel sağlık kurumlarında
ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ
ULUSLARARASI 9. BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR ÖĞRETMENLİĞİ KONGRESİ SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BOŞ ZAMAN AKTİVİTELERİNE VERDİKLERİ ANLAMIN VE YAŞAM DOYUMLARININ İNCELENMESİ: AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ
AKILCI İLAÇ KULLANIMI. Dr. Ayşe S. Şahin
AKILCI İLAÇ KULLANIMI Dr. Ayşe S. Şahin AKILCI İLAÇ KULLANIMI (AİK) Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre; uygun ilacı uygun süre ve dozda kendilerine ve topluma en düşük maliyetle
STRATEJİK PLANLAMANIN KIRSAL KALKINMAYA ETKİSİ VE GAZİANTEP ÖRNEĞİ ANKET RAPORU
STRATEJİK PLANLAMANIN KIRSAL KALKINMAYA ETKİSİ VE GAZİANTEP ÖRNEĞİ ANKET RAPORU Şubat 10 2012 Yener YÜKSEL Mülkiye Başmüfettişi 0 İÇERİK Araştırmanın Amacı:... 3 Anket Ölçeklerinin Oluşturulması:... 3
ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ
ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ Doç. Dr. Deniz Beste Çevik Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı beste@balikesir.edu.tr
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ
BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR DERSLERİNDE ALTERNATİF ÖLÇME-DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ KULLANILMASINA İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ Onur ÖZKOPARAN MEB Gümüşhacıköy Anadolu Lisesi, Amasya ozkoparanonur@hotmail.com
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik YöneAmi ve TanıBm Daire Başkanlığı
T.C. Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Akılcı İlaç Kullanımı, İlaç Tedarik YöneAmi ve TanıBm Daire Başkanlığı Tüm maddeler zehirdir, ilacı zehirden ayıran dozudur 3 Akılcı İlaç Kullanımı
BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNE BAŞVURAN HASTALARIN HASTA OLDUKLARINDAKİ TUTUMLARI VE İLAÇ KULLANIM ALIŞKANLIKLARI
ARAŞTIRMA BİR ÜNİVERSİTE HASTANESİNE BAŞVURAN HASTALARIN HASTA OLDUKLARINDAKİ TUTUMLARI VE İLAÇ KULLANIM ALIŞKANLIKLARI Yrd.Doç.Dr. Seçil ÖZKAN*, Ar.Gör.Dr. Olga D. ÖZBAY*, Öğ.Gör.Dr. F. Nur AKSAKAL*,
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK ( )
HEMODİYALİZ HASTALARINDA HUZURSUZ BACAK SENDROMU, UYKU KALİTESİ VE YORGUNLUK (2.0.20) Gülay Turgay, Emre Tutal 2, Siren Sezer Başkent Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu, Diyaliz Programı
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ
HEMODİYALİZ HASTALARININ GÜNLÜK YAŞAM AKTİVİTELERİ, YETİ YİTİMİ, DEPRESYON VE KOMORBİDİTE YÖNÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ 22.10.2016 Gülay Turgay 1, Emre Tutal 2, Siren Sezer 3 1 Başkent Üniversitesi Sağlık
İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi
İnfertilite ile depresyon ve anksiyete ilişkisi Y R D. D O Ç. D R. M İ N E İ S L İ M Y E TA Ş K I N B A L I K E S İ R Ü N İ V E R S İ T E S I TIP FA K Ü LT E S İ K A D I N H A S TA L I K L A R I V E D
ANKARA DA 1. BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARINA BAŞVURANLARIN SAĞLIK GÜVENCE KURUMLARINDAN MEMNUNİYET DURUMLARI
TAF Preventive Medicine Bulletin, 2006: 5 (4) ARAŞTIRMA RESEARCH ARTICLE ANKARA DA 1. BASAMAK SAĞLIK KURULUŞLARINA BAŞVURANLARIN SAĞLIK GÜVENCE KURUMLARINDAN MEMNUNİYET DURUMLARI Sefer AYCAN, Fatma İLHAN,
İşletmelerde Stok Yönetimi Üzerine Bir Araştırma
2017 Published in 5th International Symposium on Innovative Technologies in Engineering and Science 29-30 September 2017 (ISITES2017 Baku - Azerbaijan) İşletmelerde Stok Yönetimi Üzerine Bir Araştırma
Aile hekimleri ve uzmanlar arasında antimikrobiyallerin akılcı reçetelendirilmesi: tutum ve talepler
Araştırma Makalesi/Original Article Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi Aile hekimleri ve uzmanlar arasında antimikrobiyallerin akılcı reçetelendirilmesi: tutum ve talepler Rational prescription of
Bireylerin Akılcı İlaç Kullanımıyla İlgili Bilgi ve Uygulamaları
Bireylerin Akılcı İlaç Kullanımıyla İlgili Bilgi ve Uygulamaları Individuals Knowledge and Practices About Rational Drug Use (Araştırma) Şükrü EKENLER 1, Deniz KOÇOĞLU 2 1 Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri
MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı
ATATÜRK SAGLIK MESLEK LİsESİ HEMŞİRELİK BÖLÜMÜ SON SINIF ÖGRENCİLERİNİN DİABETES MELLİTUS HASTALIGI VE HEMŞİRELİK BAKıMı HAKKINDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ Sibel KARA CA * ÖZET Bu araştırma İzmir
Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu KLİMİK AYLIK TOPLANTISI 19 KASIM 2015, İSTANBUL
Prof.Dr.Ayşe Willke Topcu KLİMİK AYLIK TOPLANTISI 19 KASIM 2015, İSTANBUL ABR antimikrobiyal ilaçların kullanımı ile artan doğal bir süreçtir Dirençli kökenler yayılarak varlıklarını sürdürür Günlük kullanımdaki
DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER. PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til
DENİZLİ İLİ ÇALIŞAN NÜFUSUN İÇME SUYU TERCİHLERİ VE ETKİLEYEN FAKTÖRLER PAÜ Tıp Fak. Halk Sağlığı A.D Araş. Gör. Dr. Ayşen Til Su; GİRİŞ ekosisteminin sağlıklı işlemesi, insanların sağlığı ve yaşamının
Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates
EMLT Project Determinants of Education-Job Mismatch among University Graduates Yılmaz Kılıçaslan Anadolu University ykilicaslan@anadolu.edu.tr Nilgün Çağlarırmak Uslu Anadolu University ncaglarirmak@anadolu.edu.tr