ATLAS Dünyası. Standart Model. ATLAS ağ sayfası Karşımadde
|
|
- Basak Erim
- 6 yıl önce
- İzleme sayısı:
Transkript
1 Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır: 6 Kuark 6 Lepton (elektron gibi) Kuvvet taşıyıcı parçacıkları (foton gibi) Tüm bilinen madde parçacıkları ya leptonlardır ya da kuarklardan oluşan karma parçacıklardır ve kuvvet taşıyıcıları değiş tokuşu ile etkileşirler. in eksiksiz olmadığını düşündüren nedenler vardır. ATLAS ın ana amaçlarından biri de Standart Model in açıklayamadığı keşifler yapmaya çalışmaktır. de bütün parçacıklar kütlelerini Higgs alanından kazanır. ATLAS ta birlikte çalışan 174 üniversite ve deneyevinden 3000 bilim insanı, 38 ülkeyi ve üzerinde yerleşim olan tüm kıtaları temsil etmektedir. ATLAS Deneyi çok sayıda mühendis, teknisyen ve yönetici olarak çalışan kişinin çabalarıyla ayakta durur. Proton demetleri ATLAS ın merkezinde çarpışmaya başladı ve önümüzdeki birkaç on yıl boyunca çok büyük miktarda veri toplanarak dünya genelindeki üniversite ve deneyevlerinde çözümlenecek. ATLAS ağ sayfası ATLAS ta Çalışan Öğrenciler Dünya genelinden bin öğrenci algıç yapımına, veri toplanmasına ve deneysel verinin çözümlenmesine katılarak ATLAS ta yer almaktadır. Büyük uluslararası işbirlikleri parçacık fiziği araştırmaları için etkili bir ortamdır. ATLAS, veri çözümlemesini de içeren çalışmaların çoğunu küçük çalışma takımlarındaki bireylerin önemli katkılar yapabildiği daha küçük işlere bölerek başarıya ulaştırır. Proton çarpışmalarından çıkan çok büyük miktardaki veri, geniş bir yelpazedeki araştırma konularının çalışılması amacıyla bilim insanları ve öğrenciler tarafından kullanılacaktır. Ağ sayfası ATLAS ın yapılanmasına, algıcına, fiziğine, Büyük Hadron Çarpıştırıcısına (BHÇ), katılan üniversite ve deneyevleri kümelerine ilişkin çok daha fazla bilgi içermektedir. Version May 2012 ATLAS Dünyası Karşımadde Evrenin başlangıcında eşit miktarda madde ve karşımadde vardı. Madde ve karşımadde birbirinin tam ayna görüntüsü olup aynı miktarda üretilmiş olsalardı, birbirlerini tamamen yok edererek sadece enerji bırakırlardı. Ama neden maddenin bir kısmı artarak gökadaları, güzel gezegenimizi içeren Güneş Sistemi ni ve bizi oluşturdu? ATLAS madde ve karşımadde arasındaki ufak farkı inceleyecektir. Madde ve karşımadde karşılaşırsa birbirlerini yok eder CERN ATLAS Deneyi ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 2
2 Kütlenin Kökeni Nedir? Karanlık Madde Temel parçacıklar neden böyle farklı kütlelere sahiptir? En büyük gizemlerden ikisi parçacıkların nasıl kütle kazandığı ve kütle ile enerji arasındaki ilişkidir. Bu gizemleri açıklamak için, kuramlar Higgs parçacığı denilen yeni bir parçacık öngörmektedir. Eğer bu parçacık varsa, ATLAS onu bulacak ve kütlenin kökeni hakkında derinlemesine bir kavrayış sağlayacaktır. Elektron 0, GeV Yukarı Kuark 0,0025 GeV Müon 0,1057 GeV Tılsım Kuark 1,27 GeV Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ), evrenin neden bugünkü gibi olduğunu anlamak için Büyük Patlama dan hemen sonraki şartları küçük bir ölçekte yeniden yaratır. Tau 1,777 GeV Üst Kuark 172 GeV Eğer karanlık maddenin bileşenleri yeni parçacıklar ise, ATLAS ın bunları keşfetmesi ve karanlık maddenin gizemini aydınlatması beklenmektedir. Aşağı Kuark 0,005 GeV Garip Kuark 0,101 GeV Temel parçacıkların herhangi bir boyutu yoktur. Burada farklı boyutlar farklı kütleleri temsil etmektedirler. Nötrinoların kütleleri o kadar küçüktür ki bu ölçekte görünemezler. Dünyayı yalnızca üç boyutlu yaşayabilir ve dolayısıyla üç boyutu olarak canlandırabiliriz; halbuki daha fazla boyutlu da olabilir. ATLAS Deneyi, graviton parçacığının başka boyutlara kaçtığı yüksek enerjili proton-proton çarpışma olayları aracılığıyla, ek boyutların var olduğuna dair kanıtlar görebilir. ATLAS böyle bir olayda büyük bir enerji dengesizliği algılayacaktır. sayfasını Alt Kuark 4,2 GeV Uzayın Ek Boyutları Kütleçekiminin diğer üç temel kuvvete (elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler) kıyasla oldukça zayıf olması ek boyutların bir belirtisi olabilir. Kütleçekimi o kadar zayıftır ki, sıradan bir buzdolabı mıknatısı bir kağıt tutturgacını yeryüzünün tamamının kütleçekimine karşı koyarak toplayabilir. Bu zayıflık, kütleçekimi kuvvet alanının diğer boyutlara yayılmasından kaynaklanıyor olabilir. ATLAS, evrende türünü bilmediğimiz ve karanlık madde olarak adlandırdığımız maddenin neden daha çok olduğunu araştırmaktadır. μ- μ+ Karanlık madde için kanıt, iki gökada kümesinin çarpışmasında görülebilir Evrenin bileşimi Bir sanatçının ek boyut anlayışı e- ATLAS ta bir Higgs Bozonu olayı nasıl görünebilirdi? e+ Jet ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 1 Bu proton-proton çarpışması olayında püskürtü olarak adlandırılan parçacık kümeleri aşağı, Higgs parçacığı ise yukarı doğru gidecek şekilde üretildi. Higgs parçacığı, neredeyse aynı anda, biri e + e+ diğeri ise μ + μ+ ya bozunan iki Z bozonuna bozundu. H Z+Z sonra Z e + e+ Z μ + μ+ Üstünbakışım, görünmeyen ve algıçta kaydedilemeden kaçan üstünbakışımsal parçacıklardan dolayı momentumda büyük bir dengesizliğin oluştuğu olaylar öngörmektedir. (Burada momentumun büyük bir kısmı sağ taraftadır ve görünmez parçacık sol üste doğru kaçmıştır.) Üstünbakışım Kuvvetlerin Birleşimi Yeni Kuvvetler Sicim Kuramı uzayın ek boyutlarını ve üstünbakışım olarak adlandırılan yeni bir bakışımı öngörür. Temel kuvvetlerin aynı birleşik etkileşmenin farklı halleri olması durumu fiziği kavrayışımızı büyük çapta basitleştirirdi. Parçacık süreçlerinde kuvvetler, parçacık değiş tokuşu olarak tanımlanır. Herbir kuvvet türünden sorumlu bir taşıyıcı parçacık vardır. Üstünbakışım da her parçacığın kendisinden çok ağır bir gölge parçacığı olmalıdır, bunlardan biri karanlık madde parçacığı olabilir. Bu kuvvetlerin çok yüksek enerjideki süreçler için tek bir kuvvet olarak birleştiğine yönelik bazı kanıtlar bulunmaktadır. sayfamızı Elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler (etkileşmeler) birleştirilirse, sonuç Büyük Birleşim Kuramı olarak adlandırılır. Bunu gerçekleştirmek için birkaç öneri vardır ve doğru kuramı işaret edebilecek bir kanıt bulmayı ümit ediyoruz. Taşıyıcı parçacıklar: elektromanyetik kuvvet için foton güçlü kuvvet için gluon zayıf kuvvet için W ve Z parçacıkları şeklindedir Parçacıklar Eğer yeni bir kuvvet varsa, yeni bir kuvvet taşıyıcı parçacığı olacaktır. Yeni kuvvetleri bulmak için olası bir yöntem, W ve Z olarak adlandırdığımız parçacıkları aramaktır. Üstünbakışımsal gölge parçacıklar
3 Kütlenin Kökeni Nedir? Karanlık Madde Temel parçacıklar neden böyle farklı kütlelere sahiptir? En büyük gizemlerden ikisi parçacıkların nasıl kütle kazandığı ve kütle ile enerji arasındaki ilişkidir. Bu gizemleri açıklamak için, kuramlar Higgs parçacığı denilen yeni bir parçacık öngörmektedir. Eğer bu parçacık varsa, ATLAS onu bulacak ve kütlenin kökeni hakkında derinlemesine bir kavrayış sağlayacaktır. Elektron 0, GeV Yukarı Kuark 0,0025 GeV Müon 0,1057 GeV Tılsım Kuark 1,27 GeV Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ), evrenin neden bugünkü gibi olduğunu anlamak için Büyük Patlama dan hemen sonraki şartları küçük bir ölçekte yeniden yaratır. Tau 1,777 GeV Üst Kuark 172 GeV Eğer karanlık maddenin bileşenleri yeni parçacıklar ise, ATLAS ın bunları keşfetmesi ve karanlık maddenin gizemini aydınlatması beklenmektedir. Aşağı Kuark 0,005 GeV Garip Kuark 0,101 GeV Temel parçacıkların herhangi bir boyutu yoktur. Burada farklı boyutlar farklı kütleleri temsil etmektedirler. Nötrinoların kütleleri o kadar küçüktür ki bu ölçekte görünemezler. Dünyayı yalnızca üç boyutlu yaşayabilir ve dolayısıyla üç boyutu olarak canlandırabiliriz; halbuki daha fazla boyutlu da olabilir. ATLAS Deneyi, graviton parçacığının başka boyutlara kaçtığı yüksek enerjili proton-proton çarpışma olayları aracılığıyla, ek boyutların var olduğuna dair kanıtlar görebilir. ATLAS böyle bir olayda büyük bir enerji dengesizliği algılayacaktır. sayfasını Alt Kuark 4,2 GeV Uzayın Ek Boyutları Kütleçekiminin diğer üç temel kuvvete (elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler) kıyasla oldukça zayıf olması ek boyutların bir belirtisi olabilir. Kütleçekimi o kadar zayıftır ki, sıradan bir buzdolabı mıknatısı bir kağıt tutturgacını yeryüzünün tamamının kütleçekimine karşı koyarak toplayabilir. Bu zayıflık, kütleçekimi kuvvet alanının diğer boyutlara yayılmasından kaynaklanıyor olabilir. ATLAS, evrende türünü bilmediğimiz ve karanlık madde olarak adlandırdığımız maddenin neden daha çok olduğunu araştırmaktadır. μ- μ+ Karanlık madde için kanıt, iki gökada kümesinin çarpışmasında görülebilir Evrenin bileşimi Bir sanatçının ek boyut anlayışı e- ATLAS ta bir Higgs Bozonu olayı nasıl görünebilirdi? e+ Jet ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 1 Bu proton-proton çarpışması olayında püskürtü olarak adlandırılan parçacık kümeleri aşağı, Higgs parçacığı ise yukarı doğru gidecek şekilde üretildi. Higgs parçacığı, neredeyse aynı anda, biri e + e+ diğeri ise μ + μ+ ya bozunan iki Z bozonuna bozundu. H Z+Z sonra Z e + e+ Z μ + μ+ Üstünbakışım, görünmeyen ve algıçta kaydedilemeden kaçan üstünbakışımsal parçacıklardan dolayı momentumda büyük bir dengesizliğin oluştuğu olaylar öngörmektedir. (Burada momentumun büyük bir kısmı sağ taraftadır ve görünmez parçacık sol üste doğru kaçmıştır.) Üstünbakışım Kuvvetlerin Birleşimi Yeni Kuvvetler Sicim Kuramı uzayın ek boyutlarını ve üstünbakışım olarak adlandırılan yeni bir bakışımı öngörür. Temel kuvvetlerin aynı birleşik etkileşmenin farklı halleri olması durumu fiziği kavrayışımızı büyük çapta basitleştirirdi. Parçacık süreçlerinde kuvvetler, parçacık değiş tokuşu olarak tanımlanır. Herbir kuvvet türünden sorumlu bir taşıyıcı parçacık vardır. Üstünbakışım da her parçacığın kendisinden çok ağır bir gölge parçacığı olmalıdır, bunlardan biri karanlık madde parçacığı olabilir. Bu kuvvetlerin çok yüksek enerjideki süreçler için tek bir kuvvet olarak birleştiğine yönelik bazı kanıtlar bulunmaktadır. sayfamızı Elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler (etkileşmeler) birleştirilirse, sonuç Büyük Birleşim Kuramı olarak adlandırılır. Bunu gerçekleştirmek için birkaç öneri vardır ve doğru kuramı işaret edebilecek bir kanıt bulmayı ümit ediyoruz. Taşıyıcı parçacıklar: elektromanyetik kuvvet için foton güçlü kuvvet için gluon zayıf kuvvet için W ve Z parçacıkları şeklindedir Parçacıklar Eğer yeni bir kuvvet varsa, yeni bir kuvvet taşıyıcı parçacığı olacaktır. Yeni kuvvetleri bulmak için olası bir yöntem, W ve Z olarak adlandırdığımız parçacıkları aramaktır. Üstünbakışımsal gölge parçacıklar
4 Kütlenin Kökeni Nedir? Karanlık Madde Temel parçacıklar neden böyle farklı kütlelere sahiptir? En büyük gizemlerden ikisi parçacıkların nasıl kütle kazandığı ve kütle ile enerji arasındaki ilişkidir. Bu gizemleri açıklamak için, kuramlar Higgs parçacığı denilen yeni bir parçacık öngörmektedir. Eğer bu parçacık varsa, ATLAS onu bulacak ve kütlenin kökeni hakkında derinlemesine bir kavrayış sağlayacaktır. Elektron 0, GeV Yukarı Kuark 0,0025 GeV Müon 0,1057 GeV Tılsım Kuark 1,27 GeV Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ), evrenin neden bugünkü gibi olduğunu anlamak için Büyük Patlama dan hemen sonraki şartları küçük bir ölçekte yeniden yaratır. Tau 1,777 GeV Üst Kuark 172 GeV Eğer karanlık maddenin bileşenleri yeni parçacıklar ise, ATLAS ın bunları keşfetmesi ve karanlık maddenin gizemini aydınlatması beklenmektedir. Aşağı Kuark 0,005 GeV Garip Kuark 0,101 GeV Temel parçacıkların herhangi bir boyutu yoktur. Burada farklı boyutlar farklı kütleleri temsil etmektedirler. Nötrinoların kütleleri o kadar küçüktür ki bu ölçekte görünemezler. Dünyayı yalnızca üç boyutlu yaşayabilir ve dolayısıyla üç boyutu olarak canlandırabiliriz; halbuki daha fazla boyutlu da olabilir. ATLAS Deneyi, graviton parçacığının başka boyutlara kaçtığı yüksek enerjili proton-proton çarpışma olayları aracılığıyla, ek boyutların var olduğuna dair kanıtlar görebilir. ATLAS böyle bir olayda büyük bir enerji dengesizliği algılayacaktır. sayfasını Alt Kuark 4,2 GeV Uzayın Ek Boyutları Kütleçekiminin diğer üç temel kuvvete (elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler) kıyasla oldukça zayıf olması ek boyutların bir belirtisi olabilir. Kütleçekimi o kadar zayıftır ki, sıradan bir buzdolabı mıknatısı bir kağıt tutturgacını yeryüzünün tamamının kütleçekimine karşı koyarak toplayabilir. Bu zayıflık, kütleçekimi kuvvet alanının diğer boyutlara yayılmasından kaynaklanıyor olabilir. ATLAS, evrende türünü bilmediğimiz ve karanlık madde olarak adlandırdığımız maddenin neden daha çok olduğunu araştırmaktadır. μ- μ+ Karanlık madde için kanıt, iki gökada kümesinin çarpışmasında görülebilir Evrenin bileşimi Bir sanatçının ek boyut anlayışı e- ATLAS ta bir Higgs Bozonu olayı nasıl görünebilirdi? e+ Jet ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 1 Bu proton-proton çarpışması olayında püskürtü olarak adlandırılan parçacık kümeleri aşağı, Higgs parçacığı ise yukarı doğru gidecek şekilde üretildi. Higgs parçacığı, neredeyse aynı anda, biri e + e+ diğeri ise μ + μ+ ya bozunan iki Z bozonuna bozundu. H Z+Z sonra Z e + e+ Z μ + μ+ Üstünbakışım, görünmeyen ve algıçta kaydedilemeden kaçan üstünbakışımsal parçacıklardan dolayı momentumda büyük bir dengesizliğin oluştuğu olaylar öngörmektedir. (Burada momentumun büyük bir kısmı sağ taraftadır ve görünmez parçacık sol üste doğru kaçmıştır.) Üstünbakışım Kuvvetlerin Birleşimi Yeni Kuvvetler Sicim Kuramı uzayın ek boyutlarını ve üstünbakışım olarak adlandırılan yeni bir bakışımı öngörür. Temel kuvvetlerin aynı birleşik etkileşmenin farklı halleri olması durumu fiziği kavrayışımızı büyük çapta basitleştirirdi. Parçacık süreçlerinde kuvvetler, parçacık değiş tokuşu olarak tanımlanır. Herbir kuvvet türünden sorumlu bir taşıyıcı parçacık vardır. Üstünbakışım da her parçacığın kendisinden çok ağır bir gölge parçacığı olmalıdır, bunlardan biri karanlık madde parçacığı olabilir. Bu kuvvetlerin çok yüksek enerjideki süreçler için tek bir kuvvet olarak birleştiğine yönelik bazı kanıtlar bulunmaktadır. sayfamızı Elektromanyetik, zayıf ve güçlü kuvvetler (etkileşmeler) birleştirilirse, sonuç Büyük Birleşim Kuramı olarak adlandırılır. Bunu gerçekleştirmek için birkaç öneri vardır ve doğru kuramı işaret edebilecek bir kanıt bulmayı ümit ediyoruz. Taşıyıcı parçacıklar: elektromanyetik kuvvet için foton güçlü kuvvet için gluon zayıf kuvvet için W ve Z parçacıkları şeklindedir Parçacıklar Eğer yeni bir kuvvet varsa, yeni bir kuvvet taşıyıcı parçacığı olacaktır. Yeni kuvvetleri bulmak için olası bir yöntem, W ve Z olarak adlandırdığımız parçacıkları aramaktır. Üstünbakışımsal gölge parçacıklar
5 Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır: 6 Kuark 6 Lepton (elektron gibi) Kuvvet taşıyıcı parçacıkları (foton gibi) Tüm bilinen madde parçacıkları ya leptonlardır ya da kuarklardan oluşan karma parçacıklardır ve kuvvet taşıyıcıları değiş tokuşu ile etkileşirler. in eksiksiz olmadığını düşündüren nedenler vardır. ATLAS ın ana amaçlarından biri de Standart Model in açıklayamadığı keşifler yapmaya çalışmaktır. de bütün parçacıklar kütlelerini Higgs alanından kazanır. ATLAS ta birlikte çalışan 174 üniversite ve deneyevinden 3000 bilim insanı, 38 ülkeyi ve üzerinde yerleşim olan tüm kıtaları temsil etmektedir. ATLAS Deneyi çok sayıda mühendis, teknisyen ve yönetici olarak çalışan kişinin çabalarıyla ayakta durur. Proton demetleri ATLAS ın merkezinde çarpışmaya başladı ve önümüzdeki birkaç on yıl boyunca çok büyük miktarda veri toplanarak dünya genelindeki üniversite ve deneyevlerinde çözümlenecek. ATLAS ağ sayfası ATLAS ta Çalışan Öğrenciler Dünya genelinden bin öğrenci algıç yapımına, veri toplanmasına ve deneysel verinin çözümlenmesine katılarak ATLAS ta yer almaktadır. Büyük uluslararası işbirlikleri parçacık fiziği araştırmaları için etkili bir ortamdır. ATLAS, veri çözümlemesini de içeren çalışmaların çoğunu küçük çalışma takımlarındaki bireylerin önemli katkılar yapabildiği daha küçük işlere bölerek başarıya ulaştırır. Proton çarpışmalarından çıkan çok büyük miktardaki veri, geniş bir yelpazedeki araştırma konularının çalışılması amacıyla bilim insanları ve öğrenciler tarafından kullanılacaktır. Ağ sayfası ATLAS ın yapılanmasına, algıcına, fiziğine, Büyük Hadron Çarpıştırıcısına (BHÇ), katılan üniversite ve deneyevleri kümelerine ilişkin çok daha fazla bilgi içermektedir. Version May 2012 ATLAS Dünyası Karşımadde Evrenin başlangıcında eşit miktarda madde ve karşımadde vardı. Madde ve karşımadde birbirinin tam ayna görüntüsü olup aynı miktarda üretilmiş olsalardı, birbirlerini tamamen yok edererek sadece enerji bırakırlardı. Ama neden maddenin bir kısmı artarak gökadaları, güzel gezegenimizi içeren Güneş Sistemi ni ve bizi oluşturdu? ATLAS madde ve karşımadde arasındaki ufak farkı inceleyecektir. Madde ve karşımadde karşılaşırsa birbirlerini yok eder CERN ATLAS Deneyi ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 2
6 Fizikçiler dünyanın ne olduğunu ve onu neyin bir arada tuttuğunu açıklayan isimli bir kuram geliştirmişlerdir. yüzlerce parçacığı ve karmaşık etkileşmeleri yalnızca aşağıdakilerle açıklayabilen bir kuramdır: 6 Kuark 6 Lepton (elektron gibi) Kuvvet taşıyıcı parçacıkları (foton gibi) Tüm bilinen madde parçacıkları ya leptonlardır ya da kuarklardan oluşan karma parçacıklardır ve kuvvet taşıyıcıları değiş tokuşu ile etkileşirler. in eksiksiz olmadığını düşündüren nedenler vardır. ATLAS ın ana amaçlarından biri de Standart Model in açıklayamadığı keşifler yapmaya çalışmaktır. de bütün parçacıklar kütlelerini Higgs alanından kazanır. ATLAS ta birlikte çalışan 174 üniversite ve deneyevinden 3000 bilim insanı, 38 ülkeyi ve üzerinde yerleşim olan tüm kıtaları temsil etmektedir. ATLAS Deneyi çok sayıda mühendis, teknisyen ve yönetici olarak çalışan kişinin çabalarıyla ayakta durur. Proton demetleri ATLAS ın merkezinde çarpışmaya başladı ve önümüzdeki birkaç on yıl boyunca çok büyük miktarda veri toplanarak dünya genelindeki üniversite ve deneyevlerinde çözümlenecek. ATLAS ağ sayfası ATLAS ta Çalışan Öğrenciler Dünya genelinden bin öğrenci algıç yapımına, veri toplanmasına ve deneysel verinin çözümlenmesine katılarak ATLAS ta yer almaktadır. Büyük uluslararası işbirlikleri parçacık fiziği araştırmaları için etkili bir ortamdır. ATLAS, veri çözümlemesini de içeren çalışmaların çoğunu küçük çalışma takımlarındaki bireylerin önemli katkılar yapabildiği daha küçük işlere bölerek başarıya ulaştırır. Proton çarpışmalarından çıkan çok büyük miktardaki veri, geniş bir yelpazedeki araştırma konularının çalışılması amacıyla bilim insanları ve öğrenciler tarafından kullanılacaktır. Ağ sayfası ATLAS ın yapılanmasına, algıcına, fiziğine, Büyük Hadron Çarpıştırıcısına (BHÇ), katılan üniversite ve deneyevleri kümelerine ilişkin çok daha fazla bilgi içermektedir. Version May 2012 ATLAS Dünyası Karşımadde Evrenin başlangıcında eşit miktarda madde ve karşımadde vardı. Madde ve karşımadde birbirinin tam ayna görüntüsü olup aynı miktarda üretilmiş olsalardı, birbirlerini tamamen yok edererek sadece enerji bırakırlardı. Ama neden maddenin bir kısmı artarak gökadaları, güzel gezegenimizi içeren Güneş Sistemi ni ve bizi oluşturdu? ATLAS madde ve karşımadde arasındaki ufak farkı inceleyecektir. Madde ve karşımadde karşılaşırsa birbirlerini yok eder CERN ATLAS Deneyi ATLAS-physics-brochure-2012-TK.indd 2
STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK
STANDART MODEL ÖTESİ YENİ FİZİK MUSA ÖZCAN TTP 8 (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI 8) 21-27 OCAK 2018 1 Bugünü anlamak için, geçmişe bakmak. Büyüğü anlamak için, en küçüğe bakmak. *TTP 8 Güncel sorunlar Gökhan
DetaylıATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI
ATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI ATLAS DENEYİ BOYAMA KİTABI Çizimler: CERNland.net, Carolina De Luca ve Rebecca Pitt Metin: ATLAS İşbirliği adına Katarina Anthony Projeyi geliştirenler: Veronica Ruberti ve Katarina
DetaylıHazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ
Hazırlayan: Ayten İLHAN Branşı: Bilişim Teknolojileri Görev Yaptığı Okul: EMİNE ÖZCAN ANADOLU LİSESİ 1 LEPTONLAR AYAR BOZONLARI (KUVVET TAŞIYICI BOZONLAR) KUARKLAR STANDART MODELİ ANLAMAK MADDE PARÇACIKLARI
DetaylıCERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017
CERN VE HİGGS HİGGS PARÇACIĞI NEDİR? Tuba KÖYLÜ Bilişim Teknolojileri Öğretmeni Şanlıurfa İl Milli Eğitim Müdürlüğü 27 Haziran 2017 2 CERN CERN; Fransızca Avrupa Nükleer Araştırma Konseyi kelimelerinin
DetaylıATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar
ATLAS Higgs Araştırmalarında En Yeni Sonuçlar Resim 1: ATLAS ın 2012 de kaydettiği, Higgs in dört elektrona bozunma adayı. 4 Temmuz 2012 de, ATLAS deneyi, Higgs Bozonu araştırmalarındaki güncellenmiş sonuçlarının
DetaylıSTANDART MODEL VE ÖTESİ. Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018
STANDART MODEL VE ÖTESİ Güncel sorunlar ve çözüm arayışı. A. Zorluer Türk Öğretmen Çalıştayı 8 Ocak 2018 1 Evrenin kısa tarihi Görüldüğü gibi evrenimizin tarihi aynı zamanda atom altı parçacıkların oluşum
Detaylı125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi
125 GeV Kütleli Yeni bir Parçacığın Gözlenmesi CMS Deneyi, CERN 4 Temmuz 2012 Özet Bugün, CERN deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı'ndaki (BHÇ) CMS deneyi araştırmacıları, CERN de ve Melbourne daki ICHEP 2012
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 2015
? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 4 Temmuz 215 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz
DetaylıSTANDART MODEL VE ÖTESİ. : Özge Biltekin
STANDART MODEL VE ÖTESİ : Özge Biltekin Standart model, bilim tarihi boyunca keşfedilmiş parçacıkların birleşimidir. Uzay zamanda bir nokta en, boy, yükseklik ve zaman ile tanımlanır. Alanlar da uzay zamanda
DetaylıCERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU?
CERN NEDİR? NE ZAMAN VE NİÇİN KURULDU? CERN, 2014 te 60. kuruluş yılını kutlayacak. CERN, II. Dünya Savaşı sonunda Avrupa da ortak nükleer araştırmalar yapmak için kuruldu. CERN 58 Yıllık, Ama Adını Dünyaya
DetaylıHİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7)
HİGGS HAKKINDA NAZLI FANUS FEN BİLİMLERİ ÖĞRETMENİ ULUPAMİR ORTAOKULU (CERN TÜRK ÖĞRETMEN ÇALIŞTAYI-7) HİGGS HAKKINDA KONU BAŞLIKLARI STANDART MODEL-TEMEL PARÇACIKLAR HİGGS BOZONU HİGGS ALANI HIZLANDIRICILAR(HİGGS
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı Şubat 2014
Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN CERN Türk Öğretmenler Programı 23-27 Şubat 2014 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz
DetaylıParçacık Fiziği Söyleşisi
Parçacık Fiziği Söyleşisi Saleh Sultansoy - TOBB ETÜ Gökhan Ünel - UC Irvine HPFBU2012 12-19 Şubat, Kars, Kafkas Üniversitesi 1 Parçacık fiziği Maddenin ve etkileşimlerin alt yapısını anlamak 2 Büyük Patlama
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015
Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 30 Ocak 2015 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan sonra evrenimiz
DetaylıParçacıkların Standart Modeli ve BHÇ
Parçacıkların Standart Modeli ve BHÇ Prof. Dr. Altuğ Özpineci ODTÜ Fizik Bölümü Parçacık Fiziği Maddeyi oluşturan temel yapı taşlarını ve onların temel etkileşimlerini arar Democritus (460 MÖ - 370 MÖ)
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. G. Ünel CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 8 Ocak 2018
? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı G. Ünel CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 8 Ocak 218 1 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz bir parçacık kadar küçüktü. 2 ve evrenimizin gelişimi parçacıklarla ve onların
DetaylıCERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi
CERN'deki Büyük Hadron Çarpıştırıcısı ve LCG (LHC Computing Grid) Projesi Gülsen Önengüt Çukurova Üniversitesi, Fizik Bölümü CERN, Compact Muon Solenoid (CMS) Deneyi 2. Ulusal Grid Çalıştayı, 1 Mart 2007,
DetaylıFİZ314 Fizikte Güncel Konular
FİZ314 Fizikte Güncel Konular 2015-2016 Bahar Yarıyılı Bölüm-8 23.05.2016 Ankara A. OZANSOY 23.05.2016 A.Ozansoy, 2016 1 Bölüm 8: Parçacık Fiziği 1. Temel Olmayan Parçacıklardan Temel Parçacıklara 2. 4
DetaylıMurat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi
Murat ŞENER Bursa Sınav Fen Lisesi Kütlenin kökeni Nötrino salınımı Madde-karşıt madde asimetrisi Karanlık madde ve karanlık enerjinin doğası gibi kuramsal olarak geliştirilmiş olayların açıklanmaya çalışılmasıdır.
DetaylıMadde Dünya. Molekül Atom. Atomlar Elektron. Kuark
PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının davranıģlarını en temel düzeyde
DetaylıHİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
Higgsli Günler HİGGS??? STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA? 1. STANDART MODEL En basit haliyle, temel parçacıklar ve etkileşimleri hakkında bütün bilgimizi
DetaylıGüncel sorunlar ve çözüm arayışı. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 5 Şubat 2016
? Güncel sorunlar ve çözüm arayışı Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 5 Şubat 2016 1 Maddenin en küçük öğesi bulunmadan insan evreni asla anlayamaz. Plato 2 Büyük Patlama dan hemen sonra evrenimiz
DetaylıDoğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri
EVREN NASIL İŞLER? Doğayı anlamak için, Parçacıkları, Kuvvetleri ve Kuralları Bilmemiz gerekir. Gordon Kane,Süpersimetri Evrenin olağanüstü karmaşıklığını açıklamak için küçüklerin dünyasını anlamak gerekir
DetaylıMaddenin içine yaptığımız yolculukta...
HİGGS NEDİR? Maddenin içine yaptığımız yolculukta... madde atom elektron proton quark çekirdek nötron Standart Model Standart Model Atomun İçi Doğadaki Temel Kuvvetler Temel Kuvvetler Değişim Parçacıkları
DetaylıSU Lise Yaz Okulu. Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi
SU Lise Yaz Okulu Evrenin Başlangıcı ve Enflasyon Teorisi Evrenin ilk zamanları Büyük patlamadan önce: Bilimsel olarak tar.şılamaz. Büyük patlama uzay ve zamanda bir tekilliğe karşılık gelir ve o noktada
DetaylıHIGGS HAKKINDA. STANDART MODEL HIGGS BOZONU ve ALANI HIGGS İ BULMAK İÇİN: HIZLANDIRICILAR PEKİ YA SONRA?
HIGGS HAKKINDA Seher DAMLI (TTP- 5 katılımcısı) seher.damli@eba.gov.tr Eğitmen: Sezen SEKMEN (Kore Kyungpook Ulusal Üniversitesi adına araştırmacı olarak CERN de CMS deneyinde görevli) sezen.sekmen@cern.ch
DetaylıHerbir kuarkın ters işaretli yük ve acayipliğe sahip bir anti kuarkı vardır: TİP (ÇEŞNİ,flavor) YÜK ACAYİPLİK. u (up, yukarı) 2/3 0
Hardronlar neden böyle ilginç şekillere uyarlar? Cevap Gell-Mann ve Zweig tarafından (birbirinden bağımsız olarak) Verildi: Tüm hardronlar KUARK denilen daha temel bileşenlerden oluşmuştur! Kuarklar bir
DetaylıHiggs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016
Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26 Haziran 1 Temmuz 2016 1 Standart Model de kütle sorunu Madde parçacıkları Etkileşim aracıları Parçacıklara kütlesini veren nedir? Neden
DetaylıTemel Sabitler ve Birimler
Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Elektron yükü : e=1.602176565(35)x10-19 C İnce
DetaylıYapıtaşları: Kuarklar ve Leptonlar örn: u,d,.. Elektron(e)..
PARÇACIK FĠZĠĞĠ ve CERN Aytül ADIGÜZEL (Çukurova Üniversitesi) Tayfun ĠNCE (University of Bonn) 1 PARÇACIK FĠZĠĞĠ Evren nasıl bugünkü halini aldı? Maddenin temel yapıtaģları nelerdir? Bu yapıtaģlarının
DetaylıTemel Parçacık Dinamikleri. Sunum İçeriği
1 Sunum İçeriği 2 Genel Tekrar Leptonlar Örnek: elektron Fermionlar Kuarklar Örnek: u kuark Bozonlar Örnek: foton Kuarklar serbest halde görülmezler. Kuarklardan oluşan yapılar ise genel olarak şu şekilde
DetaylıEvrenimizdeki karanlık maddenin 3 boyutlu olarak modellenmesi Karanlık maddenin evrende ne şekilde dağıldığı hala cevabı bulunmamış sorulardan
CERN BÖLÜM-2 1970 lerin sonlarına doğru bugün hala tam olarak açıklayamadığımız inanılmaz bir keşif yapıldı. Bu keşfe göre evrendeki toplam kütlenin yüzde doksana yakını görünmezdi! Bu heyecan verici keşfin
DetaylıALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ
ATOMLARDAN KUARKLARA ALIfiTIRMALARIN ÇÖZÜMÜ 1. Parçac klar spinlerine göre Fermiyonlar ve Bozonlar olmak üzere iki gruba ayr l r. a) Fermiyonlar: Spin kuantum say lar 1/2, 3/2, 5/2... gibi olan parçac
DetaylıNewton ve Einstein nin Evren Anlayışları
Newton ve Einstein nin Evren Anlayışları Planck COPERNİCUS 1473-1543 (6 Milyon Yıl) Rutherford (M.Ö.10.000) Thales (M.Ö.625) Sokrates (M.Ö.469-399) Eudoxus Platon (M.Ö.408-355) Aristarchos (M.Ö.427-347)
DetaylıTURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer
THM- YUUP Projesi Genel Değerlendirme Çalıştayı 19-20 MART 2015 HTE, ANKARA ÜNİVERSİTESİ TURKFAB Tesisinin Araş0rma Potansiyeli, Kullanıcı Profili ve Üreteceği Katma Değer Orhan Çakır Ankara Univ. & I
DetaylıParçacık Fiziğinde Korunum Yasaları
Parçacık Fiziğinde Korunum Yasaları I. Elektrik Yükünün Korunumu II. Lepton Sayılarının Korunumu III. Baryon Sayısının Korunumu IV. Renk Yükünün Korunumu V. Göreli Mekanik i. Göreli Konum ii. Lorentz Denklemleri
DetaylıParçacık Fiziği. Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015
Parçacık Fiziği Dr. Bora Akgün / Rice Üniversitesi CERN Türkiye Öğretmenleri Programı Temmuz 2015 Parçacık Fiziğinin Standard Modeli fermion boson Dönü 2 Spin/Dönü Bir parçacık özelliğidir (kütle, yük
DetaylıPARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER
PARÇACIK FİZİĞİ, HIZLANDIRICILAR ve DEDEKTÖRLER Dr. İlkay TÜRK ÇAKIR TAEK Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi Ar-Ge Bölümü Füzyon Birimi - Hızlandırıcı Fiziği Birimi 24/09/07 III. UPHDYO 1 İÇERİK
DetaylıTemel Sabitler ve Birimler
Temel Sabitler ve Birimler Işığın boşluktaki hızı: c=299792458 m/s ~3x10 8 m/s Planck sabiti: h= 6.62606957(29)x10-34 Js İndirgenmiş Planck sabiti ħ = h/2π Temel elektrik yükü : e=1.60218x10-19 C İnce
DetaylıRADYASYON FİZİĞİ 1. Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu
RADYASYON FİZİĞİ 1 Prof. Dr. Kıvanç Kamburoğlu Herbirimiz kısa bir süre yaşarız ve bu kısa süre içerisinde tüm evrenin ancak çok küçük bir bölümünü keşfedebiliriz Evrenle ilgili olarak en anlaşılamayan
DetaylıBüyük Patlama ve Evrenin Oluşumu. Test 1 in Çözümleri
7 Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu 225 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktur. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde bulunamazlar. Fotonlar
DetaylıHiggs ve Higgs Buluşu. Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015
Higgs ve Higgs Buluşu Sezen Sekmen CERN Türk Öğretmenler Çalıştayı 26-30 Ocak 2015 1 STANDART MODEL temel parçacıklar ve etkileşimler hakkındaki bütün bilgimizi içeren bir kuramlar bütünüdür. Force carriers
DetaylıBugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden LHC. Zaman, uzay ve madde Büyük Patlama sırasında ortaya çıktı.
2 NEDEN?? : Yüksek enerjilerde parçacıkları çarpıştırıyoruz. Parçacıkları kırıp içlerine bakmak istiyoruz. DENEY Hızlandırıcılar Bugün Evreni oluşturan tüm enerji toplu iğne ucu büyüklüğünden küçük bir
DetaylıBhabha Saçılması (Çift yokoluş ve Çift oluşumu. Moller Saçılması (Coulomb Saçılması) OMÜ_FEN
Geometrodynamics: Genel Görelilik Teorisi Gravitasyon parçacık fiziğinde önemli bir etki oluşturacak düzeyde değildir. Çok zayıftır. Elektrodinamiğin kuantum teorisi Tomonaga, Feynman ve Schwinger tarafında
DetaylıALGIÇ FİZİĞİ. Ali TEMİZ TTP-6 SAMSUN
ALGIÇ FİZİĞİ Ali TEMİZ TTP-6 SAMSUN ALGI NEDİR? Algı; bilginin alınması, yorumlanması, seçilmesi ve düzenlenmesi anlamına gelir. Algı, duyu organlarının fiziksel uyarılması ile oluşan sinir sistemindeki
DetaylıCMS DENEYİNDEKİ SÜPERSİMETRİ ARAŞTIRMALARI * Supersymmetry Searches in Cms Experiment
Ç.Ü Fen Bilimleri Enstitüsü Yıl:7 Cilt:17-1 CMS DENEYİNDEKİ SÜPERSİMETRİ ARAŞTIRMALARI * Supersymmetry Searches in Cms Experiment Aytül ADIGÜZEL Fizik Anabilim Dalı Ayşe POLATÖZ Fizik Anabilim Dalı ÖZET
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ümit KAYA BHÇ DE 7 TEV LİK PROTON-PROTON ÇARPIŞMALARINDAKİ TEK JET OLAYLARINDA BOZUNUMUNDAN KAYNAKLI SM KATKILARININ ELENMESİ FİZİK ANABİLİM
DetaylıHızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar
Hızlandırıcılar ve Çarpıştırıcılar 1 Hızlandırıcı nedir? Çarpıştırıcı nedir? Parçacık hızlandırıcıları, elektrik yükü olan atomik veya atom-altı parçacıkları oldukça yüksek hızlara (ışık hızına bile oldukça
DetaylıTheory Tajik (Tajikistan)
Q3-1 Büyük Hadron Çarpıştırıcısı Bu probleme başlamadan önce ayrı bir zarfta verilen genel talimatları lütfen okuyunuz. Bu görevde, CERN de bulunan parçacık hızlandırıcısının LHC ( Büyük Hadron Çarpıştırıcısı)
DetaylıVektör Bozon Saçılması
Vektör Bozon Saçılması V. E. Özcan University College London ATLAS Deneyi CERNTR toplantısı, 14 Ağustos 2008 Özet Nedir? Neden ilginçtir? İşin kirli tarafları Vektör bosonları yapılandırma, jetler, hızlı/tam
DetaylıTR0300008 RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS
TFD2I. Fizik Kf>ıı K r^i 11-14 E\lıil 21102 /.S/OTcm TR0300008 Y F. l- Sil RARE B -> VVY DECAY AND NEW PHYSICS EFFECTS B. ŞİRVANLI Using the most general model independent form of the effective Hamillonian
DetaylıKadri Yakut 08.03.2012
Kadri Yakut 08.03.2012 TEŞEKKÜR Lisans Kara Delikler Eser İş (2009-2010) Büyük Kütleli Kara Delikler Birses Debir (2010-2011) Astrofiziksel Kara Deliklerin Kütlelerinin Belirlenmesi Orhan Erece (2010-2011)
DetaylıCERN de ne bulundu? Ne bulunamadı? Mahmut Hortaçsu Bilim Akademisi D. ve
CERN de ne bulundu? Ne bulunamadı? Mahmut Hortaçsu Bilim Akademisi D. ve CERN de ne bulundu, bulunan şey ne işe yarar? Son ayların bilim dünyasında güncel soruları bunlar. Bunu izleyen başka bir soru da
DetaylıSimetri ve Süpersimetri. Spot: Kerem Cankoçak. Simetri nedir?
Simetri ve Süpersimetri Spot: Kerem Cankoçak Simetri nedir? Aşağıdaki şekilde bir örneğini gördüğümüz simetrik şekillere doğada her zaman rastlarız. Doğa simetriktir. Ama daha yakından baktığımızda bu
DetaylıCERN: Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuarı
CERN: Avrupa Parçacık Fiziği Laboratuarı Serkant Ali Çetin İstanbul Bilgi Üniversitesi Yüksek Enerji Fiziği Araştırma Merkezi Müdürü ATLAS ve CAST Deneyleri Türkiye Temsilcisi Kuruluşu 1952 Conseil Européen
DetaylıBaşka Boyutlar Arayışı-2:
Başka Boyutlar Arayışı-2: Ekstra Boyutların bir Sınıflandırması, Gözlenebilirlikleri ve Standart Birleştirme Teorilerinde Enerji Ölçekleri K. O. Ozansoy, Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü İçerik 1. Özet
DetaylıMaddenin Yapısı ve Higgs Bozonu
Maddenin Yapısı ve Higgs Bozonu M. Zeyrek, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fizik Bölümü LHC deki ATLAS ve CMS deneylerinin 2012 de açıkladıkları sonuçlar Higgs bozonunun varlığını kanıtlamış, beraberinde
DetaylıTürkiye nin CERN ile Bilimsel İşbirliği Turkey s Scientific Collaboration. Prof. Dr. Serkant Ali Çetin Director, High Energy Physics Research Center
Türkiye nin CERN ile Bilimsel İşbirliği Turkey s Scientific Collaboration with CERN Prof. Dr. Serkant Ali Çetin Director, High Energy Physics Research Center CERN: Misyon Araştırma / Evren hakkındaki sorulara
DetaylıParçacık Fiziğine Giriş ve Simulasyonlar
Parçacık Fiziğine Giriş ve Simulasyonlar Orhan Çakır Ankara Üniversitesi 5. Uluslararası Katılımlı Parçacık Hızlandırıcı ve Dedektörleri Yaz Okulu, 9/08-03/09/009, Bodrum Özet 1 Madde nedir? Temel Parçacık
DetaylıIceCube Deneyinde Gözlemlenen PeV Enerjili Olayların Renk Sekizlisi Nötrino Yorumu
Maddenin Yeni Yapı Düzeyi: PREONLAR Çalıştayı 8-10 Mart 2018 IceCube Deneyinde Gözlemlenen PeV Enerjili Olayların Renk Sekizlisi Nötrino Yorumu Ümit Kaya 09.03.2018 TÜBİTAK 1001 Projesi : 114F337 A. N.
DetaylıYEN FZE DORU. Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei
YEN FZE DORU Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei Ör.Gör.Dr. Ahmet BNGÜL Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendislii Bölümü 21 Kasım 2007 16/11/2007 YFD Sayfa 1 çerik Parçacık
DetaylıTÖÇ-5. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Şubat 2016
TÖÇ-5 Parçacık Fiziğine giriş Gökhan ÜNEL / UCI - Şubat 2016 1 Çıkış noktası Yaşadığım bu yerde bir sebep-sonuç ilişkisi var. Bilinçliyken deneyimlediklerime gerçek diyorum. Yaşadığım bu yeri anlayabilirim.
DetaylıYAZILI 3 8. SINIF EĞİTİM ÖĞRETİM YILI EKİM AYI MATEMATİK AÇIK UÇLU YAZILI SINAVLARI
07-08 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI. Bu yazılı sınavında 0 soru vardır.. Sınav süresi... dakikadır. 8. SINIF Adı & Soyadı :... Sınıfı :... ) ve 80 sayılarının en küçük ortak katını bulunuz. ) A B C D E 7 Yanda verilen
DetaylıKÜMELER. Serdar Evren Astronomiye Giriş II
KÜMELER Serdar Evren Astronomiye Giriş II - 2008 AÇIK YILDIZ KÜMELERĐ Gökadamızdaki yıldızların çoğu uzayda gelişigüzel dağılmışlardır. Takımyıldızların şekilleri basit bir perspektif etkisi sonucu belirlenmiştir.
DetaylıHiggs bozonu nedir? Hasan AVCU
Higgs bozonu nedir? Hasan AVCU Evrenin başlangıcı kabul edilen Büyük Patlama'nın hemen saniyenin milyonda biri kadar ertesinde ilk parçacıklar da etrafa saçıldı. Bu parçacıklar saf enerjiydi, bir kütleleri
DetaylıLHC Yeni Fiziğe Kucak Açıyor
LHC Yeni Fiziğe Kucak Açıyor Hedefte süpersimetri parçacıkları, karanlık madde... Üç yıl önce parçacıklara kütlelerini kazandıran Higgs bozonunu bularak tarih yazan Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC), iki
DetaylıTÖÇ-6. Parçacık Fiziğine giriş. Gökhan ÜNEL / UCI - Haziran 2016
TÖÇ-6 Parçacık Fiziğine giriş Gökhan ÜNEL / UCI - Haziran 2016 1 Çıkış noktası Yaşadığım bu yerde bir sebep-sonuç ilişkisi var. Bilinçliyken deneyimlediklerime gerçek diyorum. Yaşadığım bu yeri anlayabilirim.
DetaylıDoğanın Geometrisi: Herşeyin Kuramına doğru
Doğanın Geometrisi: Herşeyin Kuramına doğru Modern fizik 1867 de başladı. Bu tarihte Isaac Newton basit sarkaçtan devasa gök cisimlerine bilinen ne varsa hepsini aynı fizik yasasının içinde birleştirmeyi
DetaylıYeni bir radyoterapi yöntemi: Hadron terapi
Yeni bir radyoterapi yöntemi: Hadron terapi Hadron terapi, nükleer kuvvetlerle (yeğin kuvvet) etkileşen parçacıkları kullanarak yapılan bir radyasyon tedavi (ışın tedavisi) yöntemidir. Bu parçacıklar protonlar,
DetaylıCMS DENEYİNDEKİ HADRONİK KALORİMETREDE KAYIP DİK ENERJİNİN ÖLÇÜMÜ. Missing Transverse Energy Measurement in Hadronic Calorimeter of CMS
CMS DENEYİNDEKİ HADRONİK KALORİMETREDE KAYIP DİK ENERJİNİN ÖLÇÜMÜ Missing Transverse Energy Measurement in Hadronic Calorimeter of CMS Ali EKENEL Fizik Anabilim Dalı Aysel KAYIŞ TOPAKSU Fizik Anabilim
DetaylıYEN FZE DORU. Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei
YEN FZE DORU Yüksek Enerji Fizii ndeki son gelimeler Fizik Bilimi nin gelecei Ör.Gör.Dr. Ahmet BNGÜL Gaziantep Üniversitesi Fizik Mühendislii Bölümü 02 Ocak 2008 16/11/2007 YFD Sayfa 1 çerik Parçacık Fizii
DetaylıVar Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler
Bayram Tekin ODTÜ Fizik Bölümü Var Olabilen Şeyler ve Var Olması Gereken Şeyler İki soru ile başlayalım: Evrende var olabilen şeyler nelerdir, var olması gereken şeyler nelerdir? Hayli zor, biraz da kapalı
DetaylıAtlas detektörünün A kısmının yapılandırılması LHD nin yapımı için 6.4 milyar dolara yakın bir para harcandı
CERN BÖLÜM-1 Avrupa Nükleer Araştırmalar Merkezi (CERN) her anlamda bilim dünyasının son yıllardaki en popüler nesnesi. Devasal bütçesi, dünyanın her yerinden konusunda uzman iki binin üzerinde bilim adamının
DetaylıTeori, Deneyler, Higgs ve Nobel
Teori, Deneyler, Higgs ve Nobel Gazetelerde, iri puntolarla atılan başlıkları bilirsiniz. O günün sabahında, gerek bir yandan iş adamlarını, iş kadınlarını ve siyasetçileri, diğer yandan spor kulübü başkanlarını,
DetaylıLHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI. Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ
LHC VE VLHC BAZINDA LEPTON-HADRON ÇARPIŞTIRICILARI: E-LİNAK İLE E-HALKA KARŞILAŞTIRILMASI Hande KARADENİZ DOKTORA TEZİ FİZİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ MART 2007 ANKARA Hande KARADENİZ tarafından
DetaylıTemel parçacık fiziğine giriş
CERN Temel parçacık fiziğine giriş Dünyanın en büyük laboratuvarlarından birine bakalım. (http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=2jup2r9jtnc) Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (BHÇ), Fransa ile
DetaylıŞekil: LHC hızlandırıcısında hızlandırılan protonların CMS deneyinde çarpışması sonucu gözlemlenen olaylar
Parçacık Fiziği ve Kozmoloji problemlerınde Simetri üzerine CERN' de 19 Mart 2010 tarihinde yeni bir dünya rekoru kırıldı: Büyük Hadron hızlandırıcısında (LHC) protonlar 3.5 TeV (*) enerjiye kadar hızlandırıldı.
DetaylıPARÇACIK FİZİĞİ SÖYLEŞİ. Sezen Sekmen Kyungpook Na0onal University HPFBUIV, Eskisehir, 1-8 Subat 2015
PARÇACIK FİZİĞİ SÖYLEŞİ Sezen Sekmen Kyungpook Na0onal University HPFBUIV, Eskisehir, 1-8 Subat 2015 Parçacık fiziği doğadaki temel (bölünemez) parçacıkları ve aralarındaki temel etkileşimleri anlamaya
Detaylıİçindekiler: CERN Globe Binası ve Micro Cosmos Müzesi
Sayı 5 / Ağutos 2017 İSTANBUL AYDIN ÜNİVERSİTESİ İleri Araştırmalar Uygulama ve Araştırma Merkezi İçindekiler: CERN / CMS Deneyi Ziyareti...2 CMS Veri Alımı ve Analiz Çalışmaları... 3 LHCb Yeni Baryon
DetaylıMeraklısına Parçacık ve Hızlandırıcı Fiziği
Meraklısına Parçacık ve Hızlandırıcı Fiziği Bora Akgün, Gökhan Ünel, Samim Erhan, Sezen Sekmen, Umut Köse, Veli Yıldız 06/03/14 Bu kısa kitapçık yazımı bitirilirken meydana gelen Soma felaketinde yaşamını
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Semiray GİRGİS CMS (COMPACT MUON SOLENOID) DENEYİNDE SÜPERSİMETRİ KEŞİF POTANSİYELİ FİZİK ANABİLİMDALI ADANA, 7 ÖZ YÜKSEK LİSANS TEZİ CMS
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ CMS DENEYİNDEKİ HADRONİK KALORİMETREDE KAYIP DİK ENERJİNİN ÖLÇÜMÜ FİZİK ANABİLİM DALI
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Ali EKENEL CMS DENEYİNDEKİ HADRONİK KALORİMETREDE KAYIP DİK ENERJİNİN ÖLÇÜMÜ FİZİK ANABİLİM DALI ADANA, 2012 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ
DetaylıFİZ111 FİZİK-I. Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü B Grubu Bölüm V: Newton un Hareket Yasaları , Ankara.
İZ111 İZİK-I Ankara Üniversitesi en akültesi Biyoloji Bölümü B Grubu Bölüm V: Newton un Hareket Yasaları 23.11.2015, Ankara Aysuhan OZANSOY Bölüm-V: Newton un Hareket Yasaları: 1. Kuvvet Kavramı 2. Newton
DetaylıÇekirdek Modelleri. Alfa Bozunumu. Nükleer Fizikte Kullanışlı Birimler Çekirdeğin Yapısı ve Etkileşmeler. Çekirdeğin Sıvı Damlası Modeli
NÜKLEER FİZİK Bu sunumun büyük bir bölümünü aşağıdaki siteden indirebilir veya fotokopiciden fotokopisini alabilirsiniz. http://s3.dosya.tc/server11/efgmzh/fotokopi.pdf.html Nükleer Fizikte Kullanışlı
DetaylıBoğaziçi Üniversitesi. 20 Temmuz 2015 - CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 4
- Algıç Fiziği --Saime Gürbüz Boğaziçi Üniversitesi 20 Temmuz 2015 - CERN Türk Öğretmen Çalıştayı 4 2 3 4 Algıç Nedir? Algılamak görmek midir? Görmek gerekli ve yeterli midir? Doğa(fizik) olaylarını algılamamızı
DetaylıCMS'DEKİ ZDC DEDEKTÖRÜ İCİN AKIM AYIRICI DEVRE. Current Splitter for ZDC Dedector in the Cms
CMS'DEKİ ZDC DEDEKTÖRÜ İCİN AKIM AYIRICI DEVRE Current Splitter for ZDC Dedector in the Cms Çağlar ZORBILMEZ Fizik Bölümü Anabilim Dalı Eda EŞKUT FizikBölümü Anabilim Dalı ÖZET Sıfır Derece Kalorimetre
DetaylıUluslararası Lineer Çarpıştırıcı'da (ILC) Ayar Aracı Bozonları ile Süpersimetri Kırılması
Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı'da (ILC) Ayar Aracı Bozonları ile Süpersimetri Kırılması Hale Sert 04 Eylül 2012 İÇERİK Giriş Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ve Uluslararası Lineer Çarpıştırıcı (ILC)
DetaylıÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER. Soyadı, Adı: Doğum Tarihi: Doğum Yeri: Selbuz, Levent 1 Ocak 1976 Kartal, İstanbul
ÖZGEÇMİŞ KİŞİSEL BİLGİLER Soyadı, Adı: Doğum Tarihi: Doğum Yeri: Adresi: Tel: Faks E-Posta: Selbuz, Levent 1 Ocak 1976 Kartal, İstanbul Fizik Mühendisliği Bölümü, Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
DetaylıBİLİM VE TEKNOLOJİ - Gizli ilimler Sitesi
Parçacık fiziği, maddenin parçacıklarını ve aralarındaki karşılıklı etkileşimi konu alan [1] ve ışıma, maddenin temel parçacıkları üzerine çalışan fiziğin bir dalıdır ve onların aralarındaki etkileşimleri
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Sedat YILMAZ CMS DENEYİ HADRONİK KALORİMETRESİNDEKİ HPD LERİN GÜRÜLTÜ ANALİZLERİ FİZİK ANABİLİM DALI ADANA, 2012 ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN
DetaylıBüyük Hadron Çarpıştırıcısı nda HZZ Bağlaşımlarının Ölçümü
Büyük Hadron Çarpıştırıcısı nda HZZ Bağlaşımlarının Ölçümü Volkan ARI*, Orhan ÇAKIR*, Sinan KUDAY** Ankara YEF Günleri 12-14 Şubat 2015 * Ankara Üniversitesi Fizik Bölümü ** İstanbul Aydın Üniversitesi
DetaylıFizik bilimi nedir? Fizik Bilimi nedir? Fizik biliminin uğraşı alanları nelerdir? On5yirmi5.com. Fizik Bilimi nedir?
On5yirmi5.com Fizik bilimi nedir? Fizik Bilimi nedir? Fizik biliminin uğraşı alanları nelerdir? Yayın Tarihi : 22 Ekim 2012 Pazartesi (oluşturma : 11/28/2015) Fizik Bilimi nedir? Fizik, deneysel gözlemler
DetaylıYENİ YÜZYIL, ötekilere
Yeni Yüzyıl Yeni Fizik YENİ YÜZYIL, ötekilere pek benzemeyecek. İnsan ömrünü aşan bu uzun zaman dilimlerinin daha önce de büyük toplumsal olayların, bilimdeki atılımların damgasını, adını taşıdığı olmuştu:
DetaylıSTANDART MODEL in SON PARÇASI: Higgs Parçacığı Ege Üniversitesi Fizik Bölümü Nasuf Sönmez
STANDART MODEL in SON PARÇASI: Higgs Parçacığı Ege Üniversitesi Fizik Bölümü Nasuf Sönmez 12 STANDART MODEL in SON PARÇASI: Higgs Parçacığı Ege Üniversitesi Fizik Bölümü Nasuf Sönmez 2 İÇİNDEKİLER Fizik
DetaylıHiggs keşfedildi, şimdi ne olacak? Evren hakkında bütün gizemler
Higgs keşfedildi, şimdi ne olacak? Evren hakkında bütün gizemler Kerem Cankoçak (Bilim ve Gelecek Ağustos 2012) Giriş: 21. yüzyıl fiziği, antik çağdaki doğa felsefecilerinin sorduğu sorulara yanıt vermeye
DetaylıBÖLÜM 3: (6,67x10 Nm kg )(1,67x10 kg)»10 36 F (9x10 Nm C )(1,6x10 C) NÜKLEONLAR ARASI KUVVET- NÜKLEER KUVVET
BÖLÜM : NÜKLEONLAR ARASI KUVVET- NÜKLEER KUVVET Atomdaki elektronların hareketini kontrol eden kuvvetler elektromanyetik kuvvettir. Elektromanyetik kuvvet atomları ve molekülleri bir arada tutar. Çekirdekteki
DetaylıLOGO CALYPSO. Ankara Üniversitesi. Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, Ocak 2009, Ç.Ü., Adana
LOGO CALYPSO Orhan Çakır Ankara Üniversitesi Hızlandırıcı ve Parçacık Fiziğinde Bilgisayar Uygulamaları, 26-30 Ocak 2009, Ç.Ü., Adana İÇERİK 1 CALYPSO tanıtım 2 CALYPSO altprogramlar 3 CALYPSO kurulum
DetaylıRadyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Oluşumu
40 Radyoaktivite - Büyük Patlama ve Evrenin Olşm 1 Test 1 in Çözümleri 1. Elektrikçe yüksüz parçacıklar olan fotonların kütleleri yoktr. Işık hızıyla hareket ettikleri için atom içerisinde blnamazlar.
DetaylıÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ Hasan Fatih KIŞOĞLU CMS HCAL HADRONİK KAPAK KALORİMETRESİNDEKİ HİBRİD FOTO-DİYOTLARIN ENERJİ KAZANÇ KARARLILIĞI ÇALIŞMALARI FİZİK ANABİLİM
DetaylıBir fikrin üretilmesi ile uygulamaya
Dünyanın en büyük parçacık fiziği araştırma laboratuvarı olan CERN de, araştırmacı kadrosunda çalışan fizikçilerden 10 kat daha fazla mühendis ve teknisyen çalışıyor. Bunun nedeni, CERN de yapılan araştırmaların,
Detaylı