GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "GÜNEŞİMİZ. Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi"

Ahmet Kekilli
6 yıl önce
İzleme sayısı:

1 GÜNEŞİMİZ Ankara Üniversitesi Kreiken Rasathanesi

Genel Özellikleri Çapı ~ 700000 km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin 333000 katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.

2 Genel Özellikleri Çapı ~ km Yer in çapının 109 katı Kütlesi: 1.99x10 33 gram Yer in kütlesinin katı Gaz yapılıdır (Ort. yoğunluk = 1.4 g/cm 3 ) Yüzey sıcaklığı = 5800 K Merkezi sıcaklık = 15 milyon K Kütlece %74 H, %25 He, %1 diğer elementler Güneş Sisteminin kütlece % 99.8 ini oluşturur.

Genel Özellikleri - devam Samanyolu ndaki 300 milyar yıldızdan biri Yer e ortalama uzaklığı ~ 149600000 km Güneş ışığının Yer e ulaşma süresi 8 dk 19.

3 Genel Özellikleri - devam Samanyolu ndaki 300 milyar yıldızdan biri Yer e ortalama uzaklığı ~ km Güneş ışığının Yer e ulaşma süresi 8 dk 19.2 sn Samanyolu nun merkezinden uzaklığı ışık yılı Samanyolu nun merkezi etrafındaki dönemi 220 milyon yıl Samanyolu nun merkezi etrafındaki hızı 220 km/s

4 Güneş; Çekirdek Işımasal (Radyatif) Bölge Konvektif Bölge Fotosfer Kromosfer Geçiş Bölgesi Korona İç Yapı Güneş Atmosferi dan oluşur.

6 Isı Akışı Güneş Atmosferi Yalnızca Güneş tutulması sırasında görülür. Güneş in görünen yüzeyi Güneş in iç kısmı Sıcaklık içe doğru artar.

7 Fotosfer Güneş in görünen yüzey katmanı Derinlik 500 km Sıcaklık 5800 K Oldukça opak Güneş in iç kısmında üretilen ışınımı soğurur ve tekrar salar. Güneş koronası

8 Granülasyon (Bulgurlanma) Konveksiyonun görünen etkisidir. Isınan hücrelerin yüzeye ulaşması durumunda parlak, soğuyarak iç katmanlara geri düşen hücrelerin ise karanlık görülmesi şeklinde kendini gösterir.

9 Kromosfer Fotosferin üstündeki Güneş katmanıdır. Yüksek derecede iyonize gazların; görünür, UV ve X- ışın çizgileri yayınlanır. Sıcaklık git gide yükselir 4500 K K 1 milyon K e atlar. Filamentler Geçiş bölgesi

10 Kromosfer (2) Spiküller: Fotosferden, kromosfere yükselen daha soğuk gazların filamentleri. Ha salmasında görünür.

11 Korona Güneş koronası, fotosferden çıkan sıcak ve elektrik yüklü gazların akış bölgesidir.

Korona daki Manyetik Halı ~ 2 milyon K sıcaklığa sahip değişik miktarlarda koronal madde Beyaz bölgeler daha fazla madde, siyah bölgeler daha az miktarda

12 Korona daki Manyetik Halı ~ 2 milyon K sıcaklığa sahip değişik miktarlarda koronal madde Beyaz bölgeler daha fazla madde, siyah bölgeler daha az miktarda madde Beyaz ve siyah lekeler farklı kutuplara sahiptirler. Manyetik halıyı oluşturan bu olguların Koronanın sıradışı sıcaklığı Manyetik halıya ilişkin model.

13 Manyetik alan elektriklenmiş parçacıkların hareketli olmasıyla üretilir. Güneş in manyetik alanı; büyük bir dinamo gibi davranmasını sağlayan derin konveksiyon bölgesinde deveran eden iyonize gazlara bağlı olarak Güneş in yavaş (dönemi ~25 gün) dönüşüyle üretilir. Manyetik çizgiler Güneş enerjisinin akışıyla dışarı doğru hareket eder ve koronal gazları tutan dev ilmekleri koparabilir.

14 Güneş in Manyetik Dinamosu Güneş ekvatorda kutuplardakinden daha hızlı döner. Güneş in manyetik etkinliğinden diferansiyel dönmenin sorumlu olduğu düşünülmektedir.

15 Güneş Aktivitesi Soft X-ışınlarında görülen Güneş Aktivitesi

16 Güneş Lekeleri Fotosferin soğuk bölgeleri (T 4200 K). Parlak Güneş üzerinde karanlık lekeler olarak görülürler. Fakat gece gökyüzündeki dolunaydan daha parlak olabilirler.

17 Güneş Lekeleri (2) Aktif Bölgeler Görünür Ultraviyole

18 Güneş Lekeleri (3) Güneş lekelerindeki manyetik alan ortalamadan yaklaşık 1000 kat daha güçlüdür. Manyetik Kuzey Kutbu Manyetik Güney Kutbu Güneş lekeleri fotosferdeki manyetik etkinlikten kaynaklanır.

19 Güneş etkinliği maksimum iken Güneş etkinliği minimum iken

20 Manyetik Alan Çizgileri Manyetik Kuzey Kutbu Manyetik Güney Kutbu Manyetik Alan Çizgileri

21 11-yıllık Güneş etkinliği

22 Güneş Çevrimi 11 yıl sonra lekerin manyetik kutupları ters döner. 11-yıllık çevrim Ters manyetik kutupluluk => Toplam Güneş çevrimi = 22 yıl

23 20 Haziran 2013

Prominensler Görece soğuk gaz (60000 80000 K) Fotosferin parlak arka planında karanlık filamentler

24 Prominensler Görece soğuk gaz ( K) Fotosferin parlak arka planında karanlık filamentler (iplik yapılar) olarak görünürler. Manyetik ilmekler boyunca Güneş in fotosferinden gaz çıkışı gerçekleşir.

25 Flare ler Manyetik enerjinin aniden serbest kalması ile kromosferde ortaya çıkan güçlü patlamalar Bir Güneş patlaması (flare) sırasında açığa çıkan enerji ~ 1 milyar megaton TNT Birkaç dakika içinde sıcaklık birkaç milyon dereceye ulaşabilir.

26 ~ 5 dakika Flare ler (2) Güneş flare i sonucunda ses dalgaları üretilir.

27 Güneş patlamaları bizi nasıl etkiliyor? Haberleşme uyduları, güç kaynakları navigasyon sistemleri

28 Güneş patlamaları bizi nasıl etkiliyor? - devam

29 Güneş patlamaları bizi nasıl etkiliyor? - devam Medikal X-ışın cihazları kadar radyasyon

30 Aurora Kutup Işıkları

Güneş Rüzgarı Güneş ten yüklü parçacıkların akması Hız 300 800 km/s

31 Güneş Rüzgarı Güneş ten yüklü parçacıkların akması Hız km/s Güneş kütle kaybeder: 10 7 ton/yıl (Yılda kütlesinin yaklaşık ü kadar.)

32 Güneş rüzgarı Dünya nın manyetosferine çarpar.

33 Koronal kütle atımları

34 Enerji akışı Güneş in İç Yapısı Enerji konveksiyonla taşınır. Enerji ışımasal yolla taşınır. Enerji nükleer füzyonla üretilir. Yaklaşık 1 Güneş kütleli ya da daha küçük kütleli yıldızlarda aynı yapı. Sıcaklık, yoğunluk ve basınç azalıyor.

35 Güneş ve Diğer Yıldızlar Güneş çok sıcak bir yıldız mıdır? Güneş in yüzey sıcaklığı ~ 5800 K Samanyolu ndaki en sıcak yıldızlardan biri Carina Bulutsusu nda HD 93129A Sıcaklığı K

36 Güneş ve Diğer Yıldızlar - devam Güneş çok büyük bir yıldız mıdır? Güneş in yarıçapı yaklaşık olarak km dir.

38 Güneş in Yaşamı Merkezde H biter Çekimsel Büzülme Sıcaklık ve Kinetik.E. Artar BEYAZ CÜCE Büzülme Çekirdek ısınır, füzyon, He parlaması Füzyon, dış katmanlarda KIRMIZI (R büyüdü, L artar Genişleme, soğuma DEV daha fazla kütle kaybı)

39 TEŞEKKÜRLER

Benzer belgeler

Bize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011

Bize En Yakın Yıldız. Defne Üçer 30 Nisan 2011 Bize En Yakın Yıldız GÜNEŞ Defne Üçer 30 Nisan 2011 Sayılar sayılar Güneş Kütlesi = 300.000 Dünya Kütlesi Güneş çapı = 110 Dünya çapı Güneş yoğunluğu = Dünya yoğunluğu/4 Güneş Uzaklık= 1 Astronomik Birim