ŞEHİRCİLİK SÖYLEŞİLERİ 1 KARS. Şehir Planlama Yüksek Lisans Stüdyosu / Bahar Dönemi Analiz Çalışmaları

Transkript

1 ŞEHİRCİLİK SÖYLEŞİLERİ 1 KARS

2

3 DEMOGRAFİK BİLGİLER

4 Demografik Verilerle Kır-Kent İlişkisi Yıllar İlçeler Köy Kent Akyaka Arpaçay Digor Kağızman Merkez Sarıkamış Selim Susuz Akyaka Arpaçay Digor Kağızman Merkez Sarıkamış Selim Susuz Akyaka Arpaçay Digor Kağızman Merkez Sarıkamış Selim Susuz Yıllar İlçeler Köy Kent Akyaka Arpaçay Digor Kağızman Merkez Sarıkamış Selim Susuz Akyaka Arpaçay Digor Kağızman Merkez Sarıkamış Selim Susuz Yıllar Köy Kent

5 KARS İLİNİN CUMHURİYET DÖNEMİNDE NÜFUS DEĞİŞİMİ Yıllar TÜİK Verileri Kullanılarak Hazırlanmıştır.

6 KARS İLİ ORTALAMA HANEHALKI BÜYÜKLÜĞÜ Türkiye Kars ,0 5, ,0 5, ,8 5, ,8 5,0 Yıllar ,7 4,9 Kaynak: Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları (ADNKS), ,6 4, ,6 4, ,5 4, ,5 4,1

7 EKONOMİK BİLGİLER

8 TARIM HAYVANCILIK 75% Gayri sâfî millî hâsılanın % 60 ı bu sektörlerden elde edilir. TURIZM SANAYI TICARET

9 Çalışan nüfusun sektörlere göre dağılımı (rakamlar %'lik ifade etmektedir) Toplum hizmetleri ile sosyal ve kişisel hizmet sektöründe 17,45 Mali kurumlar 0,49 Ulaştırma, haberleşme ve depolama sektöründe 1,40 İnşaat sektöründe 2,93 İmalat sanayinde 2,71 Madencilik ve balıkçılıkta 0,02 Tarım ve hayvancılık sektöründe 75

10 Tarım : Hayvancılık : (Elma buğday, arpa, şekerpancarı, pamuk ve az miktarda tütün ) Kars/Türkiye bitkisel üretim değeri içindeki payi %0,2'dir. Tarimsal üretim değeri : 1,5 milyar TL (büyükbaş hayvanlar, sığır) Canlı hayvan ticaretinin merkezidir. Canli hayvanlar ve hayvansal ürünler değerlerinin toplaminin Türkiye toplam içindeki pay ise %1,4 olmuştur.

11 Turizm : Kış turizmi Sanayi: Çimento Fabrikası Un Fabrikası Et Balık Kurumu Kombinası, Yem Fabrikası, Deri İşleme Fabrikası, Karset sucuk ve PastırmaFabrikası Tuğla Kiremit Fabrikası.

12 SOSYAL YAPI

13 SOSYAL YAPI Şehir Tarihi (M.S): Askeri bir kale -1534: Osmanlı İmparatorluğu (Süleyman-Irakeyn Seferi) -93 Harbi yenilgisi ( ): Osmanlı -1878: Çarlık Rusyası -1917:Çarlık Rusyasının dağılması (Brest-Litowsk Osmanlı İmparatorluğu Anlaşması): -1921: İtilaf devletleri işgali (Ermeniler-Gürcülerin kontrolü) -1921: TR-Rusya sınırı: T.C toprakları sosyal yapı şehir tarihi Askeri Önemi (sınır kenti) Ticari önemi (ipekyolu rotası) Farklı hakimiyetler Sürekli göç dalgaları ve sosyal yapı değişimi.

14 SOSYAL YAPI -Etnik Çeşitlilik Malakanlar Dukoborlar Karapapaklar (Terekemeler) Çeşitlilik & Mekansal bağlam

15 Sosyal Yapı & İdari sınırlar & Sosyal Çeşitlilik -Göç Grupları & Kalıcılık:? sayılı Kanun -Köy -Etaplama

16 MEKANSAL ANALİZ VE ULAŞIM

17 Bölgesel Ulaşım Projeleri

18 BAKÜ-TİFLİS-KARS DEMİRYOLU Başlangıç: 2007 Yapan Kurum: TCDD Toplam uzunluk: km (Kars- Gürcistan sınırı 76.6 km) Son durum: Türkiye ayağı tamamlanmak üzere

19 BAKÜ-TİFLİS-KARS DEMİRYOLU

20 KARS LOJİSTİK MERKEZİ Başlangıç: 2015 Yapan Kurum: TCDD Toplam alan: Yaklaşık 40 ha Son durum: İhale aşamasında

21 KARS LOJİSTİK MERKEZİ

22 Projeler

23 LOJİSTİK MERKEZ SOSYAL DESTEK PROGRAMI (SODES) ARDAHAN KARS ARTVİN KALKINMA PROJESİ (AKADP) TOKİ-KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ KARS MİLLİ TARIM PROJESİ KARS AÇIK HAVA KÜLTÜR MÜZESİ VE TURİZM ALANI KARS AÇIK HAVA KÜLTÜR MÜZESİ VE TURİZM ALANI KARS ANİ ŞEHRİ ÇEVRE DÜZENLEMESİ KARS SARIKAMIŞ POSOF YABAN HAYATI KORİDORU UYGULAMA PROJESİ YURDUM UMUDUM PROJESİ ERZURUM ERZİNCAN KARS TURİZM KORİDORU OSMANLI MAHALLESİ PROJESİ KARS SÜRDÜRÜLEBİLİR KIRSAL KALKINMA PROJESİ

24 SOSYAL DESTEK PROGRAMI (SODES) 1-AKYAKA OKUYOR 2-GÜZEL YARINLAR İÇİN KÜLTÜR- SANAT-SPOR 3-"ŞARKTAN GARBA ŞEHİTLER DİYARINA" 4-HUZURLU OKUL,HUZURLU TOPLUM (HOHUT) 5-BAŞARILARIM SODESLE ÖDÜLLENİYOR 6-HAYATTA BENDE VARIM 7-GÜZEL ALANLAR & SAĞLIKLI YARINLAR 8-ÜÇÜNCÜ KUŞAKLA EL ELE GÜVENLİ GELECEĞE 9-UMAY''IN SPORCULARI 10-KİTAPLARIM,BEYAZ PERDEM VE BENİM DÜNYAM 11-ŞEFKAT ELİ GENÇLİK MERKEZİ 12-KADİM KÜLTÜRLÜ GENÇLİK MERKEZİ 13-SANAT VE SPOR İLE TOPLUMSAL DAYANIŞMA VE BÜTÜNLEŞME 14-DEVLET-İ ÂLİ''DEN SAYFALAR 15-UMUT IŞIĞI 16-YENİ NESİL GENÇLİK VE KÜLTÜR MERKEZİ 17-OYUN EVİ PROJESİ 18-ARKADAŞIM OLUR MUSUN (II)

25 TOKİ-KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİ Sosyal Konut Sarıkamış Şehitleri İçin Tören Alanı Sarıkamış Konut Projesi Sarıkamış Öğrenci Yurdu Yerel Mimari Uygulama Projesi Kars Merkezi Yenileme Projesi

26 OSMANLI MAHALLESİ PROJESİ Evliya Camii Kümbet Camii çevre düzenlemesi aydınlatma projesi Osmanlı Mahallesi'nin yapılması Osmanlı eserleri olan eserlerin restorasyonu

27 Kentsel Standartlar

28 KENTSEL STANDART GÖSTERGELERİ SOSYO - EKONOMİK GELİŞMİŞLİK DURUMU SEGE çalışmalarında kullanılan değişkenler 1. Demografik göstergeler Yıllara göre SEGE sıralaması, Serhat Kalkınma Ajansı 2. İstihdam göstergeleri 3. Eğitim göstergeleri 4. Sağlık göstergeleri 5. Erişilebilirlik göstergeleri 6. Rekabetçi ve yenilikçi kapasite göstergeleri 7. Yaşam kalitesi göstergeleri

29 İL İstanbul İzmir Tekirdağ Ankara Kars ERİŞİLEBİLİRLİK GÖSTERGELERİ İL Ankara İstanbul Eskişehir İzmir Kars URAK Alt Endeks Sıralaması, Serhat Kalkınma Ajansı YAŞAM KALİTESİ GÖSTERGELERİ

30 EDAM, TÜRKİYE İÇİN BİR REKABET ENDEKSİ İLİN ALT ENDEKSLERE İLİŞKİN DURUMU, 2009 İller arası rekabetçilik endeksi, Serhat Kalkınma Ajansı

31 TRA2 BÖLGESI İLLERİNİN ALDIĞI GÖÇ, VERDİĞİ GÖÇ, NET GÖÇ VE NET GÖÇ HIZI ( ) TÜİK, Göç İstatistikleri

32 Planlar

33 MERKEZİ YERLEŞİM ALANLARI VE YAKIN ÇEVRE

34 İMAR PLANLARI CUMHURİYET ÖNCESİ Rus İşgali CUMHURİYET DÖNEMİ İMAR PLANLARI Prof. Dr. Ahmet Aru Haluk Berksan Bülent Coşkun 1995 Koruma Planı - Fikret Baykam- Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunca Prof. Dr. Ahmet Aru tarafından hazırlanan Cumhuriyet sonrası ilk imar planı

35 MEVCUT KENTSEL ALAN KULLANIMLARI

36 TEKNİK GEZİ

37 Kentin Mekansal Gelişimi ve Mimari Doku

38 OSMANLI DÖNEMİ MİMARİSİ TÜRK EVİ PLAN TİPİ TEVFİK PAŞA KONAĞI KARS XIX. yüzyıl öncesi görünümü Kars Kale eteği 1917 Tevfik Paşa Konağı

39 RUS DÖNEMİ MİMARİSİ KARS KÜLTÜR VARLIKLARINI KORUMA BÖLGE KURULU MÜDÜRLÜĞÜ BİNASI SERHAT KALKINMA AJANSI DEFTERDARLIK BİNASI İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ BELEDİYE BİNASI

40 KARS TİCARET VE SANAYİ ODASI ARKA CEPHE - PAYANDALAR KONUT ÇİFT KATMANLI KAPI VE PENCERELER PEÇ ISITMA SİSTEMİ ÇÖRTENLER DEMİR PAYANDAYLA VE YA RAY PROFİLLE TAŞINAN ÇIKMA BALKONLAR

41 TOKİ VE YENİ GELİŞME EĞİLİMLERİ KONUT KONFOR DURUMU BAKIMINDAN EN ÜST GRUPTAKİ MAHALLELER ALT GELİR GRUPLARI KUZEYDE KENT ETRAFINDAKİ MEYİLLİ ALANDA BULUNMAKTADIR.

42 Yerel Halk

43 Kars ta Aşıklık Geleneği

44

45

46

47

48 Yemekler

49 Hangel Şirin Pilavı Kaz Eti Umaç Helvası Piti

50 Kültür Envanteri Ani/ Kale/ Sarıkamış

51 KARS KALESİ DIŞ KALE (ESKİ KARS)

52 KARS KALEİÇİ OSMANLI MİRASINI KORUMA VE CANLANDIRMA PROJESİ OSMANLI MAHALLESİ Kars Belediyesi Küresel Miras Fonu Christensen Fonu Çekül Kars Kent Konseyi Kars Kalesi başta olmak üzere, Taşköprü, Hamamlar, Camiler, Kiliseler ve Beylerbeyi Sarayı gibi çok değerli kamu yapılarının yanı sıra; yok olmaya yüz tutmuş, dikkate değer az sayıda Osmanlı sivil mimari örneği de yer almaktadır.

53 KARS KALEİÇİ OSMANLI MİRASINI KORUMA VE CANLANDIRMA PROJESİ-OSMANLI MAHALLESİ EBUL HARAKANİ CAMİSİ ÇEVRESİ PROJE ALANI TEPEDEN GÖRÜNÜM HAMAMLAR BÖLGESİ SOKAK 1 KONUT ALANLARI SOKAK 2

54 TAHT DÜZÜ (YENİ KARS)

55 TAHT DÜZÜ (YENİ KARS)

56 ANİ HARABELERİ Kentin 44 km dışında yer alan antik kentin surları yaklaşık 4500 metre uzunluğunda ve 8 metre yüksekliğindedir. 7 ayrı girişi bulunmaktadır. Aslanlı kapı, kars kapısı ve hıdrellez kapısı Diğer bir kapı ise divin kapısı: arpaçay üzerinden eski ipek yolunun bağlandığı kapı. Ermenistan ile türkiye arasındaki sınır aynı zamanda arpaçay kenti doğudan sınırlamaktadır. İlk kez urartular yerleşmiştir. Bagratlılar döneminde şehir surları onarılıp geliştiriliyor. Ve yine ani içindeki kiliselerin bir çoğu bu dönemde inşa ediliyor. Bagratlılardan sonra şehir 1035 yılında el değiştirip bizansa satılıyor. Ve 1064 yılında ise sultan alparslan tarafından ele geçiriliyor. Malazgirt savaşının kazanılmasındaki en önemli etken denilmektedir yılında moğol işgali ve 1319 yılında meydana gelen deprem ile şehir yaşanmaz hale gelmiştir.

57 1. Şehrin giriş kapıları, 2. hastane kapısı ve karantina mağaraları, 3. hamam ve 4. ilkel bir buzdolabı

58 TİGRAN HONENTS KİLİSESİ BÜYÜK KATEDRAL

59 EBUL MENUÇEHR CAMİİSİ SURP HOVHANNES KİLİSESİ AZİZ KRİKOR KİLİSESİ RAHİBELER MANASTIRI İPEKYOLU KÖPRÜSÜ-ARAS-ARPAÇAY

60 Boğatepe Köyü Dernek Çalışmaları

61 Boğatepe Çevre ve Yaşam Derneği ( ÇEVDER) U N D P Y E R E L K A L K I N M A K A D I N A T Ö L Y E L E R K Ö Y Ç O C U K D A Y A N I Ş M A C I T U R İ Z M E Ğ İ T İ M A İ D İ Y E T Ü R E T K E N K A T I L I M

62 Dernek Çalışmaları 1. EKO MÜZE 2. TIBBİ AROMATİK BİTKİ BAHÇESİ PROJESİ GEÇİMLİK BAHÇE PROJESİ BİTKİ KURUTMA ATÖLYESİ DAYANIŞMACI TURİZM

63 Boğatepe Köyü Alan Gezisi

64 Demografik & Genel Bilgiler 1880 yerleşkenin kurulması 1917 Bolşevik Devrimi nden sonra Rusların çekilmesi 1920 Malakanların Rusya ya dönmesi Türk egemenliğine geçmesiyle köye Tiflis in Borçalı bölgesinde yaşayan Kara papaklar*terekeme 1923 Cumhuriyet Dönemi Boğatepe Köyü *ilköğretim okulu *içme suyu şebekesi *kanalizasyon şebekesi yok! *PTT acentesi *sağlık ocağı vardır ancak faal değil *Elektrik ve sabit telefon hattı

65 Ekonomi 1850 de Bölgeye Gelen İsviçreliler, On Ayrı Köyde Peynir İmalathaneleri Kurması (David Moser) 1900lerin Başı ZAVOT İsimli Kooperatif Türü Küçük Ölçekli Mandıralar İşletmeler Çevresinde Konut Birimlerinin Kurulması PEYNİRCİLİĞİN BAŞLATILMASI VE GELİŞTİRİLMESİNDE ÖNCÜLÜK YAPMASI Boğatepe Köyünde Süt Mamülleri Çeşitlendirme, Gravyer Üretiminde Kalite ve Kapasite Arttırma, Markalaşma Projesi/ Serhat Kalkınma Ajansı

66 Turizm(Zavot Eko Müze) *Kadınlarının tıbbi bitki üretme ve kurutma *Yerel tohumların korunması ve üretilmesi!birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) nın desteğiyle kurulması *Toplumsal belleğin ve somut olmayan kültürel mirasın korunması *Gravyer, kaşar, peynir yapımı gibi pek çok konuda eğitilmesi *Müze Konukevi Açılması

67 Turizm(Zavot Eko Müze) «Yerelden öğrenir, öğrendiğini öğretir ve konuyu yaşatan müzelerdir. Yaşamın içinde dönüştürür ve geliştirirler.» Birinci Bölüm Müzenin Tarihi Ve Peynir Kültürünü Getirenler İkinci Bölüm Hayvan Irkları-bitkiler Ve Peynirin Yapılış Biçimi Üçüncü Bölüm«Kadın Bakkal Bölümü" Kadınların Gelir Elde Etmesi 1900'lere ait yazılı belgeler, 1900'lerde ilk peynir üreten ailelerin resimleri-belgeleri, tartı aletleri, kaşar sepeti, kalıplar, maya saklama sandığı gibi 110 adet tarihi eser

68 TREN YOLCULUĞU

69 Kars Ankara

70

71 Teşekkürler...