EĞĠTĠM ve SERTĠFĠKALANDIRMA SĠSTEMLERĠ

Transkript

1 EĞĠTĠM ve SERTĠFĠKALANDIRMA SĠSTEMLERĠ 1

2 Dünyadaki Durum Tahribatsız muayene yöntemlerinden herhangi birini kullanarak muayene yapacak, raporlarını hazırlayacak, değerlendirecek, muayeneleri yönetecek personelin, her muayene metodu için, uluslararası tanınırlığı olan bir sistem ile eğitilip sertifikalandırılması gerekmektedir. 2

3 Dünyadaki Durum Tahribatsız Muayene eğitimi üniversitelerin bazı bölümlerinde seçmeli ders olarak verilmektedir. Ancak tahribatsız muayene operatörü / uzmanı yetiģtirecek ayrıca bir bölüm yoktur. Her geçen gün önemi daha da artan bu meslek için üniversitelerde ayrı bir bölüm olmaması çeliģki gibi görünür. Bu çeliģki tahribatsız muayenenin uluslararası önemi olması ile ancak biraz da olsa açıklanabilir. Kalite kontrol temini amacıyla kullanılan tahribatsız muayene uluslararası bir olgu olduğu için eğitim ve sertifikalandırma kuralları da uluslararası düzeyde belirlenir ve uygulanır. 3

4 Dünyadaki Durum Dünyada en yaygın olarak, uluslararası geçerliliği olan iki eğitim ve sertifikalandırma sistemi bulunmaktadır Avrupa sistemi: Temel standart ISO 9712 (EN 473) Amerikan sistemi :Temel doküman (ASNT-TC-1A) (The American Society for Nondestructive Testing) Tahribatsız Muayene Cemiyeti Recomended Practice No. SNT-TC- 1A Personel Qualification and Certification in Nondestructive Testing) ASNT Dünya genelinde en yaygın eğitim ve sertifikalandırma sistemidir. 4

5 Sertifikalandırma Sistemlerin Farklılıkları Ġki sistemde eğitim ve sertifikalandırma kurallarını belirler ve genel anlamda birbirlerine benzemelerine rağmen aralarında farklılıklar da mevcuttur. Aralarındaki en belirgin fark; ISO 9712 (EN 473) e göre eğitim ve sertifikalandırma akredite olmuģ eğitim ve sertifikalandırma kuruluģları tarafından verilmesi gerekirken, SNT-TC-1A ya göre eğitim ve sertifikalandırma Seviye III tahribatsız muayene uzmanı tarafından verilmesidir. 5

6 Sertifikalandırma Sistemlerin Farklılıkları ISO 9712 (EN 473) sertifikası, metot bazında genel, personel özeline verilen sertifikadır. SNT-TC-1A sertifikası ise metot bazında yada o metodun sadece bir uygulaması için (örn. Kalınlık ölçümü) iģletmenin özel ihtiyacı (örn: dökümlerin radyoskopik muayenesi) için verilebilir. 6

7 Sertifikalandırma Sistemlerin Farklılıkları ISO9712 (EN473) sertifikası, KiĢiye özel bir sertifikadır. SNT-TC-1A sertifikası ise ġirkete özeldir ve o iģ yerinde çalıģtığı sürece geçerlidir. ĠĢyeri değiģiklerinde yeni iģyerinin eğitim talimatı uyarınca sertifikanın yenilemesi gereklidir. 7

8 SNT-TC-1A Sertifikalandırma Sistemi ĠNDTOKULU tahribatsız Muayene eğitim ve sertifikalandırma programlarını ASNT-TC 1A Sitemine göre yapmaktadır. Ġlk adım Ġkinci Adım : Ġnternet üzerinden almaya baģladığınız bu eğitimi tamamlamak : Size en yakın pratik eğitim tarihinde ODTÜ de pratik eğitimlerini almak Üçüncü Adım : ODTÜ de sertifika sınavına katılmaktır.. Sınavda baģarılı olanlar uluslararası geçerliliği olan ASNT sertifikası almaya hak kazanacaktır. 8

9 SNT-TC-1A Sertifikalandırma Sistemi SNT-TC 1A-Recommended Practice (Tavsiye Talimatı) Toplam 13 adet tahribatsız muayene metodunun personel eğitimi ve sertifikalandırılması kurallarını kapsar 1. Görsel Muayene(VT) 2. Manyetik Parçacık Muayenesi-(MT) 3. Penetrant Muayenesi (PT) 4. Radyografik Muayene (RT) 5. Ultrasonik Muayene-(UT) 6. Girdap Akımları Muayenesi (ET) ve 7. Neutron Radyografisi, 8. Lazer Testi, 9. Vibrasyon Testi 10. Akustik Emisyon Testi 11. Sızdırmazlık Testi 12. Manynetik Kaçak Akı Testi 13.Thermal/Infrared Testi 9

10 SNT-TC-1A Sertifikalandırma Sistemi ĠNDTOKULU n da, Ģimdilik, 6 tahribatsız muayene metotta eğitim ve sertifikalandırma yapılacaktır.. Görsel Muayene Ultasonik Muayene Manyetik Parçacık Muayenesi Sıvı Penetrant Muayenesi Radyografik Muayene Radyogarfik film değerlendirme Girdap akımları Muayenesi 10

11 Personel Sertifikalandırma Seviyeleri Üç ayrı seviyede personel yeterliliği ve sertifikalandırılması mevcuttur: Seviye I (Level I) Seviye II (Level II) Seviye III (Level III) 11

12 Personel Sertifikalandırma Seviyeleri Seviye I (Level I): Seviye II veya III personel denetiminde ve verilen yazılı talimatlar doğrultusunda, Muayene cihazını kullanabilmeli Kalibrasyonu yapabilmeli Sonuçları kayıt altına alabilmelidir. 12

13 Personel Sertifikalandırma Seviyeleri Seviye II (Level II): - Personel Sertifika Seviyeleri Kendi baģına (denetim ve suprevizörlük olmadan) Seviye I in yaptıklarına ilave; Standart, kod ve/veya Ģartnamelere göre muayene talimatı hazırlayabilir Muayeneyi organize edebilir, Seviye I ve II personel için eğitim verebilir, Sonuçları rapor edebilir. Seviye II personelinin resmi imza yetkisi vardır. 13

14 Personel Sertifikalandırma Seviyeleri Seviye III (Level III): Seviye II in yaptıklarına ilave olarak, Standart, kod ve/veya Ģartnameleri yorumlar, Uygulanacak muayene yöntem ve tekniğini belirler Muayene prosedürlerini, eğitim talimatlarını hazırlar, Sertifikalandırma sınavı yapabilir, Yani Ģirketin tahribatsız muayene ile ilgili tüm iģlerini yönetebilir. 14

15 Personel Sertifikalandırma Seviyeleri Personel Sertifika Seviyeleri Özet Tablosu Seviye I (Level I): Seviye II (Level II): Seviye III (Level III): Seviye II veya III personel denetiminde ve verilen yazılı talimatlar doğrultusunda, Muayene cihazını kullanabilmeli Kalibrasyonu yapabilmeli Sonuçları kayıt altına alabilmelidir. Kendi başına (denetim ve suprevizörlük olmadan) Seviye I in yaptıklarına ilave Standart, kod ve/veya şartnamelere göre muayene talimatı hazırlayabilir Muayeneyi organize edebilir,, Seviye I ve II personel için eğitim verebilir, Sonuçları rapor edebilir. Seviye II personelinin resmi imza yetkisi vardır. Seviye II in yaptıklarına ilave olarak, Standart, kod ve/veya şartnameleri yorumlar, Uygulanacak muayene yöntem ve tekniğini belirler Muayene prosedürlerini, eğitim talimatlarını hazırlar, Sertifikasyon sınavı yapabilir, Yani şirketin tahribatsız muayene ile ilgili tüm işlerini yönetebilir. 15

16 Personelde Aranan Özellikler Eğitimi alacak personelde aranan özellikler: 18 yaģını doldurmuģ olmak Zorunlu eğitimi tamamlamıģ olmak(4+4+4) Renk körü olmamak (TM metotlarında kullanılan renkler arasındaki kontrastı ayırt edebilmeli) Yakın görüģü sağlıklı olmak Not: Sınav öncesi renk körlüğü ve yakın görme testlerinden geçemeyenler sınava alınmayacaklardır. Lütfen ĠNDTOKULU sitesindeki görme kabiliyeti ile ilgili kısımı dikkatli okuyunuz. 16

17 Personelde Aranan Özellikler Genel kanının aksine Seviye I için mutlaka meslek okulunu bitirmiģ olmak gerekmez Seviye II yada Seviye III için mühendis olmak, Metalurji Malzeme mühendisi, Makine Mühendisi v.s olmak zorunluluk değildir. Ve hatta Üniversite bitirmiģ olmak zorunluluk değildir. Cinsiyet ayrımı yoktur (Türkiye de ilk Seviye III sertifikası alanlardan 10 kiģiden 4 adedi bayandı) 17

18 Eğitim ve Sınav Kuralları 18

19 Eğitim ve Sınav Kuralları SNT-TC-1A dokümanında yapılacak eğitimlerin metotları ve seviyelere göre; minimum eğitim süreleri sınavlarda sorulacak soru sayıları Sertifikalandırma kuralları tavsiye edilmiģtir. Bu kurallar indtokulu n da da aynen uygulanmaktadır. 19

20 Eğitim ve Sınav Kuralları Test Metodu EĞĠTĠM SÜRELERĠ SORU SAYISI (Çoktan Seçmeli) Seviye I Seviye II Genel Bilgi Sınavı Özel Bilgi Sınavı Seviye I Seviye II Seviye I Seviye II Gözle Muayene (VT) Radyografi (RT) Radyoskopi (RT) Ultrasonik Muayene (UT) Manyetik Parçacık(MT) Girici Boya Testi (PT) Girdap Akımları (ET) NOT-1 : Eğitim saatleri teorik ve pratik saatlerinin toplamını kapsar NOT-2 : Doğrudan seviye-2 için yapılan başvurularda seviye-1 ve seviye-2 için belirtilen eğitim saatlerinin toplamı baz alınır. 20

21 Eğitim ve Sınav Kuralları Eğitimler sonunda yapılacak sertifikalandırma sınavı 3 ayrı kısımdan oluģmaktadır. Genel Bilgi Sınavı : Yöntem hakkında genel bilgileri içeren sorulardan oluģan sınavdır. Özel Bilgi Sınavı: Yöntem hakkında özel bilgileri içeren sorulardan oluģan sınavdır. Pratik Sınav: En az 1 adet uygulama sorusunun olduğu sınavdır. (Seviye II sınavında sorulardan biri prosedür hazırlamak olabilir.) Genel ve Özel sınav soruları çoktan seçmelidir ve be eğitim süresince bir çok deneme sınavı yapılacaktır. 21

22 Eğitim ve Sınav Kuralları Sertifikalandırma sınavı sonucunda personelin sertifika almaya hak kazanabilmesi için 3 sınav ortalama notunun, 100 üzerinden, en az 80 olması ve herhangi bir sınavdan da en az 70 alması gerekmektedir. Sınav notlarının ortalaması aģağıdaki formül ile hesaplanacaktır: 22

23 Eğitim ve Sınav Kuralları Ortalama = (Genel Sınav Notu + Özel Sınav Notu+ 2 x Pratik Sınav Notu) Notu 4 Örnek 1 = X 90 4 = 320 / 4 =80 (Sonuç Geçti) Örnek 2 = X 70 4 = 310 / 4 =77,5 (Sonuç Kaldı) 23

24 Eğitim ve Sınav Kuralları Örnek Sınav Sonuçları Değerlendirmeleri Genel Sınav Notu Özel Sınav Notu Pratik Sınav Notu Ortalama Notu Sonuç Açıklama Geçti Sertifika almaya Hak kazandı Geçti Sertifika almaya Hak kazandı Geçti Sertifika almaya Hak kazandı Geçti Sertifika almaya Hak kazandı Kaldı ,25 Kaldı Ortalama 70 nin altında olduğu için sertifika alamaz. Herhangi bir sınavı tekrar ettiğinde ortalamayı 80 ve üstü yaparsa sertifika alabilir. Bir sınavı 70 in altında olduğu için sertifika alamaz. Tüm sınavları tekrarlaması gerekmektedir. 24

25 Eğitim ve Sınav Kuralları Sınavlardan baģarılı olamayıp sertifika almaya hak kazanamayan personel en az 30 gün bekledikten sonra yada bu süre zarfında eğitim alır ise tekrar sınava girebilir. 25

26 Eğitim ve Sınav Kuralları Sertifika süreleri en çok 5 yıldır. Bu süre sonunda aģağıdaki Ģartlar yerine getirildiğinde sertifika süresi uzatılabilir. Sertifika geçerlilik süresi dolmadı ise Personel hakkındaki eğitim ve sertifikalandırma bilgileri tamam ise, Personel sertifikası ile ilgili çalıģmalarına 6 ay ara vermedi ise 26

27 TEġEKKÜR EDERĠZ. Fatih Sultan Mah. Eskişehir yolu 17.Km. Çamlık Park Villaları 2366 sokak No:25 Etimesgut-ANKARA-Türkiye ': +90 (312) : *: ertugrul@ankalite.com.tr