Evet, 'Tanrı Parçacığı' var! Yüzde 99 ihtimalle... 05/07/2012 2:00

Transkript

1 Archived from on 31 Jul 2012 Page 1 of 5 Yazarlar Radikal Hayat Radikal İki Radikal Kitap Radikal Mobil Radikal Ipad Radikal Android Üye İşlemleri USD 1.80 %0.00 EURO 2.20 %0.00 IMKB %0.00 ALTIN % Temmuz 2012, Salı Son Güncelleme 11:42 ANKARA 31 C / 19 C Aranacak Metin... Arşivde Ara Ana Sayfa Türkiye Politika Yaşam Ekonomi Dünya Kültür Tartışı-Yorum Spor Çevre Eğitim Sağlık Sinema Eğlence Yemek Yorum Galeri Anasayfa Dünya Evet, 'Tanrı Parçacığı' var! Yüzde 99 ihtimalle... Yazdır Arkadaşına Gönder Yorum Yaz Arşive Ekle Evet, 'Tanrı Parçacığı' var! Yüzde 99 ihtimalle... 05/07/2012 2:00 Yazı Boyutu Maddeye kütle verdiği düşünülen, Tanrı Parçacığı olarak bilinen Higgs Bozonu'nun varlığı ispatlandı. CERN'den yapılan açıklamaya göre parçacık yüzde 99 ihtimalle bulundu. Bu durum, evrenin oluşumuyla ilgili temel kuramı doğruluyor Önceki Haber Sonraki Haber Dünya Galeri Haberleri Dünya Kasırgadan tropikal fırtınaya İlgili Haberler ECE ÇELİK Arşivi Tavsiye Et 169 Tweetle 16 0 Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi tarafından (CERN) dün İsviçre, İngiltere ve Avustralya da eşzamanlı olarak düzenlenen konferanslarda Higss Bozonu olduğu düşünülen yeni bir atomaltı parçacığının izine rastlandığı açıklandı. CERN den daha önce yapılan açıklamada, Aralık 2011 de yapılan deneylerin ardından Tanrı Parçacığı olarak kabul edilen, evrenin oluşumu ve büyük patlama hakkındaki en önemli bilgileri sakladığına inanılan Higgs Bozonu nun bulunmasına çok yaklaşıldığı belirtilmişti. Avrupa ile aynı anda başka bir kıtadan da görüntülü olarak sunulan ilk Yüksek Enerji Konferansı na, dünyanın en ünlü fizikçilerinin katılacağı üç gün önce duyurulmuştu. Bu bilgi, uzun yıllardır aranan Higgs Bozonu na ulaşıldığı tahminlerine yol açmıştı. Dün sabah saatlerinde, web üzerinden canlı olarak yayımlanan konferansta beklenen haber, Higgs Bozonu olması muhtemel yeni bir atomaltı parçacığının bulunduğu ifadesiyle geldi. Einstein'ın kuramı çürüyor mu? Dev deneyin Türk araştırmacıları Evrenin ilk maddesi için dev adım! 'Büyük patlama'daki süper beyinler konuştu CERN'de ne arıyorlar? Haberleri Paylaş Facebook Delicious Google Yahoo myspace Stumble Upon Mixx Twitter Digg Reddit Friend Feed En Çok Okunan Dünya Haberleri Gözaltındaki 'blogger'ın annesi kendini yaktı Muhalifin kalkanı yüksek binalar Türk ordusu sınıra yığınak yapıyor Bu da yalan çıktı: Önce kadınlar ve çocuklar! Halep kentinde iki farklı dünya En Çok Yorumlanan Dünya Haberleri Meclis varsa kırmızı çizgi yok Barzani'den bağımsızlık açıklaması Muhaliflerin ele geçirdiği kasaba: Azaz Ahlaklı' kıyafete gül Keskin nişancılar Türkiye sınırına yerleşti Küresel bir başarı Dört bin fizikçi ve mühendisin görev aldığı deneyde Higgs Bozonu nun keşfedilmesi, maddenin neden yoğunluğa sahip olduğu ve evrendeki temel kuvvetleri açıklayan Standart Model in eksik kalan kısımlarının tamamlanması anlamına geliyor. Higgs Bozonu nu devasa LHC (Büyük Hadron Çarpıştırıcısı) makinesi ile yaptıkları deneylerle keşfetmeye çalışan bilim insanları bugüne kadar net bir sonuç elde edememişti. Dün sabah alkışlarla karşılanan Facebook'ta Twitter'da kişi Paylaşılanlar wwwradikalcomtr Arkadaşlarının Anayasa neler Paylaşılanlar yaptığını görmek için bir hes Kaydol mahkemesi bu soruya yanıt Radikal Gazetesi Facebook'ta arıyor: Uzaylılar var mı?- Yakınlarda bir hareket yok. Beğen Kullanıcılarınızın etkileşimini artırmak için internet sitenize Be 39 minutes ago reply retweet favorite 105,385 kişi Radikal Gazetesi'yi beğendi. wwwradikalcomtr Cemil İpekçi: Benim istediğim Tayyip bey... -

2 sonuç elde edememişti. Dün sabah alkışlarla karşılanan açıklamayla ilgili genel kanı ise bulguların çok güçlü olduğu ama ekibin saptadığı parçacığın gerçekten Higgs Bozonu olup olmadığının kesin olarak belirlenmesinin biraz daha zaman alacağı yönünde. CERN Genel Direktörü Rolf Heuer Evet, parçacığı bulduğumuzu söyleyebilirim. Bu küresel bir başarı. Bir keşif yaptık ve yeni bir parçacık bulduk. Tarihi bir dönemeçteyiz. Ancak bu başlangıç. Hepimiz gurur duymalıyız. Gelecek için iyimser olmalıyız dedi. Higgs Bozonu teorisini ilk kez ortaya atan, 83 yaşındaki fizikçi Peter Higgs ise gözleri dolarak, Bu hayatımda tanık olduğum en büyük olay dedi. Higgs in, temel parçacıkların kütle kazanmasını açıklayan kuramından adını alan Higgs Bozonu, 1993 te Nobel ödüllü fizikçi Leon Lederman tarafından Tanrı Parçacığı olarak adlandırılmıştı. CERN in araştırma direktörü Sergio Bertolucci Sonuçların heyecanlandırmaması mümkün değil. Yeni parçacık, çok daha fazla bilgi çıkarmamızı sağlayacak dedi. ATLAS deneyinin sözcüsü Fabiola Gianotti ise yeni parçacığın izlerini 126 giga elektronvolt (GeV) kütle bölgesinde bulduklarını açıkladı. Gianotti, Bugün araştırmalar, mümkün olacağını tahmin etmediğimiz kadar ilerlemiş durumda. Elimizdeki veride, 126 GeV kütle bölgesinde yeni bir parçacığın belirgin izlerini 5 sigma seviyesinde gözlemliyoruz. Büyük Hadron Çarpıştırıcısı (LHC) ve ATLAS ın mükemmel verimi ve çok sayıda kişinin olağanüstü çabası bizi bu heyecan verici duruma getirdi. Bu sonuçları son haline getirmek için zaman gerekiyor. Daha fazla veri ve çalışma da bu yeni parçacığın özelliklerini bulmak için gerekli olacaktır diye konuştu. ATLAS deneyinin araştırmacılarından California Üniversitesi Fizik Bölümü nden Dr. Gökhan Ünel de Anadolu Ajansı na yaptığı açıklamada, ATLAS ve CMS deneylerinde 5 sigmalık fazlalık görüldüğünü, bunun istatistikle elde edilme olasılığının 3 milyonda bir olduğu anlamına geldiğini belirterek, Gerçekten bir şey gördüğümüze inanıyoruz dedi. Ünel, Unutulmaz günler yaşıyoruz. Torunlarımıza İşte ben oradaydım diyeceğim çok heyecanlı anlar yaşadım diye devam etti. Archived from on 31 Jul 2012 Page 2 of 5 Birkul Burak Saadet Pinar Facebook sosyal eklentisi about 1 hour ago reply retweet favorite wwwradikalcomtr Kürt gitti, sıra Alevi'de mi? / ALİ TOPUZ - 3 hours ago reply retweet favorite wwwradikalcomtr "Silahlar insan öldürmez, Amerikalılar öldürür" - 3 hours ago reply retweet favorite wwwradikalcomtr Bir 'Kuzey Kürdistan' provası! - Join the conversation Facebook sosyal eklentisi CERN in rakibi bir gün önceden duyurmuştu! ABD de Chicago yakınlarında yer alan bir parçacık fiziği laboratuvarı olan Fermilab, bilim dünyasında CERN in rakibi olarak biliniyor de National Accelerator Laboratory (Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı) adıyla kurulan laboratuvar, 1974 de Nobel ödüllü fizikçi Enrico Fermi nin anısına Fermi National Accelerator Laboratory (Fermi Ulusal Hızlandırıcı Laboratuvarı) adını almıştı. Var olan en güçlü çarpıştırıcı olma özelliğini taşıyan Tevatron adlı hızlandırıcıyla çalışan Fermilab da yıllardır Higgs Bozonu nu açıklamaya çalışıyor. Fermilab daki bilim insanları, CERN den önce, pazartesi günü yaptıkları açıklamayla Higgs Bozonunun yüzde 99.9 ihtimalle kanıtlandığını açıklamıştı. CERN İn kısa tarihi 1954: Dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarı CERN kuruldu. Bugün 20 asil üye ve sekiz gözlemci ülke barındıran kurumda 3000 destek personeli, 2500 fizikçi çalışıyor. 1956: Kurulan 28 GeV lik eşzamanlı proton hızlandırıcısı ile araştırmalar başladı. 1961: Türkiye gözlemci olarak CERN çalışmalarına katıldı. 1964: Peter Higgs Higgs atomaltı parçacığının varlığını öngördü. 1976: 450 GeV lik bir başka hızlandırıcı makine daha kulanıma girdi. 1981: Hızlandırıcılar çarpışma halkası olarak kullanılabilecek duruma getirildi. 1983: UA1 ve UA2 deneylerinde W ve Z bozonları keşfedildi.

3 Archived from on 31 Jul 2012 Page 3 of : Higgs Bozonu, Nobel ödüllü fizikçi Leon Lederman tarafından Tanrı Parçacığı olarak adlandırıldı. 2011: Bilim insanları büyük ihtimalle Higgs Bozonu nun varlığını belirlediklerini açıkladı. 2012: Bilim insanları Higgs Bozonu nun varlığıyla ilgili izlere rastladıklarını açıklayarak Standart Model kuramını doğrulamış oldu. Neden önemli? İsmet Berkan ın Hürriyet.com.tr de kaleme aldığı şekilde buluşun önemi şöyle özetlenebilir: Evrenin işleyişine dair en kapsayıcı teori, Standart Model. Büyük Patlama ya sebep olan etkenler ve patlama anı bilinmiyor ama hemen sonrası Standart Model ile açıklanıyor. Üç ayrı grup fizikçinin (François Englert, Robert Brout; Peter Higgs; Gerald Guralnik, C. R. Hagen, Tom Kibble) 1964 te geliştirdiği teoriye göre parçacıklar Higgs Bozonu ndan geçerken kütle kazanıyor. Standart Model deki bu bölüm kanıtlanmamıştı. Dün enerjinin Standart Model de öngörüldüğü gibi madde haline geldiği doğrulanmış oldu. Karanlık madde artık aydınlatılabilir Bu daha başlangıç, son noktayı koyamayız ODTÜ Fizik Bölümü nden Prof. Dr. Mehmet Zeyrek: Modern fiziğin gündeme gelmesinden beri görelilik ve kuvantum teorilerinin ışığında, biz fizikçiler maddenin yapısını anlamak için modeller yapıyoruz. Maddenin ve doğanın oluşumunu anlamak için yüksek enerji parçacık fiziği alanında çeşitli çalışmalar yapılıyor. Parçacık hızlandırıcılarında maddenin oluşumu açıklanmaya çalışılıyor. CERN de Büyük Patlama ve maddenin oluşumuna dair modeller test ediliyor. LHC makinesinde protonların çarpıştırıldığı büyük bir proje yürüyor. Dünyada 200 enstitüden üç bin fizikçi ve mühendis bu projede yer aldı. Türkiye de bu çalışmalara katılıyor. Hızlandırıcı 2010 da çalışmaya başladı. Parçacık hızlandırıcılarında ulaşılan en yüksek enerji seviyesi elde edildi. Modellerimizden biri evrenin Büyük Patlama dan başlayıp yavaşça soğuyarak bugüne geldiğini söylüyor. Proje Büyük Patlama dan sonraki ilk anları modellemeye çalışıyor. Büyük bir enerji yoğunluğu sağlanıyor, enerji maddeye, parçacıklara dönüşüyor. Bu modele inanıyorsak onun öngörülerini doğrulamalıyız. Higgs parçacığının varlığı bunlardan biri. Higgs parçacığının varlığıyla diğer parçacıkların kütle kazandığını varsayıyoruz. Bugünkü açıklama, Higgs Bozonu nun varlığıyla ilgili güvenilir bir kanıt oldu. Ama hiçbir zaman son noktayı koyamayız, bu başlangıç. Bugünkü sonuçların iki bağımsız deney tarafından birbirini doğrulaması Higgs in varlığına önemli bir kanıt. Yeni boyutlar aranacak NTV Bilim Dergisi nin eski yayın yönetmeni Raşit Gürtekin: Standart Model teorisi, evrenin ve içindekilerin tüm yapısını oluşturan parçacıkları açıklar. Bu model şimdiye kadar başarılı oldu. Öngörüler parçacık hızlandırıcılarla yapılan deneylerle kanıtlandı. Neden bazısının kütlesi çok, bazısı az oluyor; bunları açıklayamıyorduk. Bunları Prof. Peter Higgs kuvvet taşıyıcı (bozon) ile açıkladı. Higgs parçacığının bulunması ile büyük fizik makineleri, mevcut parçacık hızlandırıcılar başka şeylere odaklanabilecektir. Şu ana dek CERN bütün beyin gücünü ona yönlendiriyordu. Bundan sonra Standart Model i ilerletecek, yeni öngörüler kanıtlanmaya çalışılacak. Örneğin dört boyut dışında başka boyutlar olduğu düşünülüyor. Boyutların sayısı 11 e, bazı modellerde 22 ye çıkıyor. Bunlar aranacak. Bizim tanıdığımız madde, evrenin içeriğinin yalnızca yüzde 4 ünü oluşturuyor. Algılarımızla fark edemediğimiz bir madde türü var. Buna karanlık madde deniyor. Bu karanlık madde kanıtlanmaya çalışılabilir.

4 Archived from on 31 Jul 2012 Page 4 of 5 Anahtar Kelimeler ABD, Hürriyet, Nobel, Avustralya, İngiltere, İsviçre, Türkiye, ODTÜ, Anadolu, İSMET BERKAN Dünya kategorisindeki tüm haberler» Yazdır Arkadaşına Gönder Yorum Yaz Arşive Ekle Okur Yorumları (15 Yorum) yalcineren - okurun diğer yorumları için tıklayınız Güzel bir gelişme... 5/7/ :13 Güzel bir gelişme, Higgs'in teorisi kanıtlandı gibi. Bence artık Nobel'i haketti. Esas bomba graviton'un bulunması ve başlangıçtan günümüze kadar gelmiş olması gereken ama var olması gerekenden çok daha azı var olan kütleçekim kuvvetinin nereye gittiğinin bulunması. Göremiyeceğimiz kadar küçük atomik ölçülerde olduğu var sayılan diğer boyutlara kaçtığı söyleniyor. Bakalım LHC bu boyutları ortaya çıkarabilecek mi? 0 2 momentum - okurun diğer yorumları için tıklayınız 5/7/ :41 Kimsenin hevesini kırmak istemem ama, öyle bütün sırlar birden çözülüp, "safsatalar" tarihe karışmayacak. Modern bilim, çözdüğünden daha çok yeni sorular yaratmıştır ve bu hiç de fena bir şey sayılmaz. Bilim, sabit miktarda bir sorular yığınındaki soruları birer birer çözerek "oralardaki bir yerlerdeki" nihai gerçeğe ulaşmak şeklinde ilerlemez. Bilim için böyle bir lineer ilerleme çizgisi yoktur. Bu, yüzyılarda, Avrupa'da, kilisenin tasallutundan yeni kurtulmuş naif pozitif bilimcilerin bir hayaliydi. Dolayısıyla bilimin Tanrı'yı bulma, O'na dokunma misyonu da yoktur. Yarattıklarından "münezzeh" olan bir Tanrı'ya fizik formülleriyle, toplamalarla, çıkarmalarla varılmaz. Büyük Patlamaya sebep olan etkenlerin ve patlama anının, zamanın sıfır başlangıç noktasının bilinmemesinin bir nedeni bu olabilir. Modern insan Tanrı'yı bilimin altına koyduğu için, bilimin kuşatamayacağı, bilimin açıklayamayacağı bir Tanrı'ya inanmak istemiyor. Richard Dawkins şöyle yazar örneğin: "Evrendeki her parçacığın özgün konumlarını hiç durmadan gözetleyebilen ve yönetebilen bir Tanrı! Eşzamanlı olarak milyarlarca insanın dualarıyla meşgul olan, başka gezegenlerde de varsa böyle canlılar, o kadar kişiye eşzamanlı sinyaller gönderen ve onlardan eşzamanlı sinyaller alabilen bir Tanrı! Böyle bir Tanrı'nın varlığı dev gibi bir açıklama gerektirecektir." Bilgisayar baytlarına sığmayacak bir açıklama: Tanrı'nın evrendeki her yaratık, parça, partikül ile girdiği ilişkiyi fizik bağlantılar olarak tanımlamak (ve bunların inanılmaz toplamından bir Tanrı tasarlamak): Tanrı'nın rahmetinin karesi bölü ışık hızı çarpı pi sayısı gibi bir şey. Bilimin kuşatabileceği bir Tanrı olsa olsa evrenin şef-mekaniği veya vardiya amiri olabilir, ve ne tuhaf, Müslümanlar da Dawkins'in inanmadığı bir tanrıya, fiziksel denklemlerin içine girmiş, nedensellik süreçlerinde bir "neden" olarak yer alabilen tanrıya inanmamakla mükelleftirler. İradesi mutlak, dilediğini yapan bir Tanrı, bilimin, fiziğin, mantığın, matematiğin süreçlerinden özerktir. Bunların zorunlulukları Tanrı'yı bağlamaz. Panteist filozof Spinoza, Tanrı'nın özgür iradesinin evrene "zorunluluk" olarak yansıyan şey olduğunu söyler. Yani iki ile iki dört ediyorsa Tanrı öyle dilediği içindir. Tanrı dileseydi iki ile iki dört buçuk da edebilirdi. Veya bir armut edebilirdi. Veya hiçbir şey etmeyebilirdi. Dolayısıyla ne Tanrı'nın tepesinde ve başlagıcında bir süreç yöneticisi olarak oturduğu bilimsel süreçlerin geriye doğru analiziyle Tanrı'ya ulaşmak mümkündür, ne de Tanrıya alternatif bir bilim tasarlayarak varoluşu Tanrı ve Tanrı-olmayan şeklinde ikiye ayırmak. Bilim, verili olan evren paradigmamızda "bilim"dir, kuraldır, mantıktır, süreçtir. Bildiğimiz gerçeklerin hiç bir anlam ifade etmeyeceği farklı muhtemel evrenlerde ise o yoktur: tıpkı dilimizin ve mantığımızın da olmayacağı gibi. Bu evrenleri çok uzakta aramaya gerek yok: daha kuantum fiziğinde örneğin (p) (q) ise de (q) her zaman (p) değildir. En güvenebileceğimiz matematiğin bile kerameti belli bir paradigma çerçevesinde mevcut olabilir; o paradigma bu yaşadığımız evrendir. Nihai gerçek, zamanın ve varoluşun toplamı, oralarda bir yerlerde keşfedilmek üzere bizi beklemiyor: bu o kadar basit olmayacak ve çözdüğümüz sorular, çözüm bekleyen daha çoğuyla bizi yüzyüze getirecek; ama dediğim gibi bu fena bir şey değil. Higgs bozonunun keşfi de böyle işte, devamını görelim bakalım mohiqan - okurun diğer yorumları için tıklayınız var... kabullenmek 5/7/ :4 ister inanırsın ister inanmazsın ama var olan temel gerçeği değiştiremezsin, evet bir Yaratıcı

5 Archived from on 31 Jul 2012 Page 5 of Yorum Yaz Tüm Yorumlar (15) ADnet iphone 4 İster misiniz? Optionow'da hesap açan herkese iphone 4 hediye... Döviz Ticareti Komisyonsuz Döviz Ticareti Yapın EUR/USD, USD/JPY, Eur/TRY Hayırlı Ramazanlar Ramazana özel %100 bonus fırsatı. Kaçırmayın, Hemen Başvurun! Supervitrin.com - İlanlar Ücretsiz ilan verin, ilan arayın. Türkiye'nin yeni seri ilan vitrini. Kişisel Ürünler ABD'den İthal Beylere Özel Gıda Takviyesi 12 Taksitle V-PILLS Türkiye Erkeklere Özel Gıda Takviyesi Taksitle Kapıda Ödeyin Siz de reklam verin Üye olun RSS Başlıkları Takip Edin İletişim Sayfası Açılış Sayfam Yap Künye Reklam Basın İlan Kurumu İlanları Sıkça Sorulan Sorular İnternet baskısında yer alan tüm metin, resim ve benzeri içeriğin hakları Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş'ye aittir Hiçbir şekilde basılı ya da elektronik bir ortamda (CD, Internet vs.) kaynak gösterilse bile izin alınmadan kullanılamaz. 2012