TÜBİTAK BİDEB LİSANS ÖĞRENCİLERİ KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BİYOMÜHENDİSLİK ARAŞTIRMA PROJESİ KİMYA 3 (Çalıştay 2012)

Transkript

1 TÜBİTAK BİDEB LİSANS ÖĞRENCİLERİ KİMYAGERLİK, KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ, KİMYA MÜHENDİSLİĞİ BİYOMÜHENDİSLİK ARAŞTIRMA PROJESİ KİMYA 3 (Çalıştay 2012) DOĞAL BOYAR MADDE ÜRETİMİ ve UYGULAMALARI Berivan SALMİ YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ Kimya Mühendisliği Zülal ÖZDEMİR İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ Kimya Bölümü Prof. Dr.Fehime ÇAKICIOĞLU ÖZKAN DANIŞMANLAR MALATYA 29 HAZİRAN 8 TEMMUZ 2012 Doç. Dr. Atilla CİHANER

2 GRUP BOYAR 404 DOĞAL BOYAR MADDE ÜRETİMİ VE UYGULAMALARI

3 ÇALIŞMANIN AMACI Bitkisel ürünlerden doğal boyar madde elde edilmesi ve elde edilen doğal boyar maddelerin çocuk oyun hamuru, kağıt ve jelatin tutkalı yapımında kullanılmasıdır

4 PROJENİN HEDEFLERİ Doğal boyar maddelerin öneminin anlaşılması Bitkisel ürünlerden doğal boyar madde elde edilmesi Farklı şekerler kullanılarak jelatin-tutkal yapımı ve bunların yapıştırıcı etkinliklerinin ölçülmesi Elde edilen doğal boyar maddeler kullanılarak jelatin- tutkal, oyun hamuru ve atık kağıtlara renkler verilmesi

5 BOYAR MADDE VE ÇEŞİTLERİ Cisimleri, özellikle dokuma endüstrisi ürünlerini ve çeşitli lifleri renklendirmede kullanılan maddelere boyar maddeler adı verilir. -Sentetik Boyar Maddeler -Doğal Boyar Maddeler

6 KULLANILAN MALZEMELER: 1) 50 g ıspanak 2) 50 g havuç 3) 50 g kırmızı pancar 4) 50 g kırmızı pancar 5) 50 g ceviz 6) 50 gr maydanoz 7) 75 g jelatin 8) 5 g MgSO 4 9) 10 g ayva şurubu boru çiçeği ile renklendirilmiş ( doğal yapım ) 10) 5 g Üre 11) 20 g glikoz şurubu 12) Metal Kap 13) Su Banyosu 14) 10 tane cam tüp 15) Terazi 16) Tartım Kağıdı 17) Dereceli Silindir 12) Metal Kap 13) Su Banyosu 14) 10 tane cam tüp 15) Terazi 16) Tartım Kağıdı 17) Dereceli Silindir 18) Süzgeç 19) Rende 20) Karton (beyaz ), strafor 21) 1 kg Un 22) 250 g Tuz 23) Buzdolabı Poşeti 24) Ahşap Çerçeve 25) Elek ( Delikleri 1mm lik olmalıdır) 26) Kap (elek içine sığacak şekilde olmalıdır) 27) Formika (eleğin içine sığacak şekilde olmalıdır) 28) Sünger 29) Eski Gazete Kağıtları 30) 2 g cam Elyafı 31) Isıtıcı 32) 10 tane beher (5+5) 25ml + 50 ml 33) Tahta saplı karıştırıcı 34) Sıvı yağ

7 Doğal Boyar Maddelerin Elde Edilmesi

8

9 Kırmızı Lahana Kırmızı Pancar Ispanak Maydanoz Ceviz kabuğu Şekil 1. Betalainin yapısı Şekil 2.Klorofil a nın yapısı Havuç Şekil 3. 5-oksi 1-4 naftakinondur Şekil 4.β -kareton

10 Elde edilen renkler birbiriyle karıştırılarak değişik renkler oluşturulmuş ve renk çeşitliliği sağlanmıştır

11 Tutkal Yapım Aşaması: a)kırmızı pancar ve glikoz b) Kırmızı lahana ve ayva şekeri c)ispanak suyu ve glikoz

12 Tutkalın yapıştırıcı etkisinin gözlenmesi: Elde edilen renkli tutkallar:

13 Oyun Hamuru Yapımı a) b) c) d) e) Elde edilen renkli oyun hamurları a) ceviz kabuğu b) kırmızı lahana c) maydanoz d)ıspanak suyu ve kırmızı pancar = kırmızı e) kırmızı pancar

14 Atık Gazete Kağıtlarının Renkli Kağıtlar Olarak Geri Dönüştürülmesi:

15 SONUÇLAR Yapılan bu çalışmada doğal ürünlerden boyar madde elde edilebileceği görülmüş ve kullanılan çözgenin boyar madde eldesinde önemli bir rol oynadığı anlaşılmıştır. Uygulamalara bakılacak olursa; elde edilen doğal boyar maddeler rengini oyun hamurunda sentetik boyalar kadar gösterebilmiştir Ancak tutkalda istenilen renkler elde edilememiş ama istenilen renklere benzerler renkler elde edlimiştir. Elde edilen renkli ve tamamen doğal tutkallar yöntemin geliştirilmesiyle renkli materyallerin yapıştırılmasında kullanılabilir. Kağıt yapımında ise kağıt yapımı için gerekli maddelerin ve uygulanan yöntemin eksikliğinden kaynaklanan sebeplerle istenilen incelikte ve renkte kağıtlar yapılamamıştır. Yöntemin ve geri dönüştürülen kağıtların beyazlatılması için gerekli olan materyallerin geliştirilmesiyle doğal boyar maddeler bu tür uygulamlar için rahatlıkla kullanılabilir. Hatta doğal boyar madde kaynağı olarak kokulu bitikiler tercih edilirse kokulu,sağlıklı ve ekenomik kağıtlar üretilebilir.

16 KAYNAKÇA 1) ari/kimya/moduller/organikmaddeler3.pdf 2) 3) 1421Sinha K.,Saha P.D.,Datta S. Extraction of natural dye from petals of Flame of forest (Butea monosperma) flower: Process optimization using response surface methodology (RSM) Dyes and Pigments 94 (2012) ) Leitner P.,Binder C.F., Mahmud-Ali A., Bechtold T. Production of a concentrated natural dye from Canadian Goldenrod (Solidago canadensis) extracts. Dyes and Pigments 93 (2012)

17 BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR EDERİZ