enum tip_ismi{değer_1, değer_2,, değer_n} değişken_adı;

Transkript

1 Enum Yapısı Kendi veri tipimizi tanımlamada kullandığımız enum, değişkenin alabileceği değerlerin belli (sabit) olduğu durumlarda programı daha okunabilir hale getirmek için kullanılır. Genel yazım biçimi: enum tip_ismi{değer_1, değer_2,, değer_n} değişken_adı; şeklindedir. tip_ismi programcı tarafından verilen bir isimdir. değişken_adı ise program içinde kullanılacak olan değişkenin adıdır. Eğer kullanılmazsa program içinde daha sonra enum ile birlikte kullanılır. Örneğin: [crayon-59f /] tanımı ile derleyici ram için, monitör için 1, ekran_karti için 2 ve hard_disk için 3 değerini kabul ederek atamaları buna göre yapar. Değişken adı bildirilirse daha sonra enum kullanmaya

2 gerek kalmaz. Örneğin: [crayon-59f /] gibi yapılan sabit tanımlamaları kullanılabilir. program içinde Ekran çıktısı ; dort_mevsim ve bilgisayar_parcalari için bir değişken adı tanımlanmadığından program içerisinde şu şekilde bir tanımlama yapılması gerekmektedir: [crayon-59f /] Ekran çıktısı : Hazırlayan: Muhammed Şamil Özer Kaynakça: ERDİNÇ Fahrettin, Mühendislik Öğrencileri İçin Temel Kılavuz C / C++, Abaküs Kitap, İstanbul,

3 Switch Case Yapısı Bir programda çok sayıda koşul kontrolü ve bunların sonucuna göre gerçekleştirilmesi gereken işlemler varsa, ifelse yapıları ile akışın izlenmesi zorlaşabilir. Böyle durumlar genellikle switch deyiminin kullanılmasının gerekli olacağı durumlardır. switch deyimi, tek bir ifadenin değerine göre sınırsız sayıda çalıştırma yolu belirlemeyi sağlayan bir komuttur.çalışma prensibi oldukça kolaydır.switch parantezinin içindeki değerle uyuşan hangi case varsa ona gider,eğer ki hiç bir case değeri switchle uyuşmazsa default seçeneği çalışır.bunu bir örnekle anlatınca aslında kolay olduğunu göreceksiniz. [crayon-59f d /] Burada switch parantezi içindeki değer 8 olduğu için,case 8 değeri hangisi ise onu çalıştıracaktır.bu örnekte Case 8 ise Ağustos tur.burada sadece sabit değerler olmaz,kullanıcıdan bir tamsayı değeri alarak da yaptırabilirsiniz. Yazar : Ahmet Burak Tektaş Kaynaklar: itim/android-101/switch-case-yapisi s/switch.html

4 Linux Platformunda Kurulumu Java Java kütüphaneleri, Java gereksinimi olan bazı internet sitelerinin düzgün görüntülenmesi ve bazı yazılımların çalışması için gerekli bir yazılımdır.jdk yani Java Geliştirici Kiti OpenJDK ve Oracle JDK olarak 2 farklı sürümü vardır. 1-OpenJDK Kurulumu Terminal aracılığıyla sırasıyla şu şekilde kurulum yapıyoruz: [crayon-59f ebc /] [crayon-59f ec /] Kurulum bitti,şimdi kontrol etmek için java -version yazarak görebilirsiniz. 2- Oracle JDK Kurulumu Burada da bizi 2 farklı kurulum yöntemi bekliyor.ilki Oracle ın kendi sitesinden JDK yı indirip kurmak,öbürü ise WEBUPD8 takımının desteklediği ve terminalden kurulan hali vardır.oracle ın temel olarak destekleyememesinin temel sebebi lisans sorunları yüzündendir. 2.1 Oracle sitesinden indirip kurmak Alttaki linke tıklayarak indirme kısmına geliyoruz ve şartları kabul ettiğimize dair onayı verip indiriyoruz. html* Arşivden çıkardıktan sonra terminali açıp sudo nautilus yazıp şifreyi girdikten sonra sırasıyla /usr/lib klasörü içinde jvm klasörü oluşturup arşivden çıkan klasörü oraya

5 kopyalıyoruz.daha sonra kullandığımız IDE uygulamasında Java için SDK olarak /usr/lib/jvm klasörünü seçmemiz yeterli oluyor. *Güncel sürüm bu linkten daima görünebilir. 2.2 Terminalden kurmak Öncelikle kullandığımız işletim sisteminin kullandığı depoların arasına WEBUPD8 ninkini eklememiz lazım: [crayon-59f ed /] Daha sonra depo listesini güncelliyoruz: [crayon-59f eda /] Şimdi indirme ve kurulumu gerçekleştirebiliriz* : [crayon-59f ee /] Kurulumun başarılı olup olmadığını ise yine aynı OPENJDK da olduğu gibi terminale java -version yazıp görülebilir. * = Şuan güncel sürüm 8 olduğu için 8 olarak yazılmıştır.güncel sürümü öğrenmek için Oracle ın sitesine bakabilirsiniz. Yazar : Ahmet Burak Tektaş Kaynaklar: itim/android-101/linux-ortaminda-java-gelistirme-paketijdk-kurulumu stall/install_overview.html

6 c++ derleyici hataları C++ YAPILAN HATALAR Merhaba arkadaşlar ben Mehmet Akif Ersoy üniversitesinde 1.sınıf bilgisayar mühendisliği öğrencisi İsmail Acaboğa ve sizlere c++ da başlangıçta yapılan hatalardan bahsedeceğim. ve aynı zamanda benimde yaptığım hatalar var bunların içlerinde basit zor demeden aklıma gelen tüm yapılan hataları yazacağım. KÜTÜPHANELERDEN KAYNAKLANAN HATALAR Kütüphaneler giriş/çıkış işlemleri bazı işlemleri derleyiciye tanıtmak için kullanırız.kütüphanelerde yapılan hatalara geçecek olursak ; 1- Yetersiz kütüphane kullanımı #include <iostream> using namespace std ; int main (){ double a; cout<< Sayi girin: <<endl; cin>>a; cout<<pow(a,2);

7 //yukarda karesini alan bir kod sistemi var fakat cmath kütüphanesi tanımlamadığımız için pow işlemi yapamayacak } 2- std fonksiyonların eksikleri //using namespace std ; kullanmamız kütüpanenin içindeki fonksiyonları işlevli hale getirir. //yada kullancağımız fonksiyonları tek tek tanımlamamız lazım alttaki gibi ben using namespace önerrim. #include <iostream> using namespace std; yada #include <iostream> using std :: cout; using std :: cin; 3-Kütüphaneler hakkında az bilgi Bu hataya çok düşen yoktur. ama yinede belirtmek istedim bazı kütüphanelerde bazı işlemler yoktur mesela climits : İntegral limitlerini içerir.eğer integral hesabı yapacaksanız bu kütüphane lazım kullanmadığımız için hata verir. Ve siz bu hatayı yapmamak için biraz araştırma lazım kütüphanelerin hepsini tek tek hiç kimse anlatmaz. Eğer c/c++ öğrenmek isterseniz biraz da sizin üstüne düşmeniz lazım bu zor olduğunu göstermez sadece istemek gerekli bu yüzden isteksizlikten gelen bir hata direk yapmaya çalışmayın biraz bakın bilginiz olsun.

8 YAZIM YANLIŞLARI VE EKSiKLERİ 1- Noktalı virgül(;) yanlış kullanımı Noktalı virgül derleyicide satır sonuna geldiğimiz yeri belirtir. Bir çok fonksiyonları yazdıktan sonra noktalı virgül kullanmak lazım bazı fonksiyonlarda da kulanmak hata verir. #include <iostream> using namespace std ; int main () { int i; cout<< lütfen puanınızı giriniz ; cin>>i; if (i<=40) ; //burada ; kullanılması yanlıştır. { cout<< basarisiz <<endl; } 2-Dikkatsizlikten kaynaklanan ; eksikliği Hepimizin çoğunlukla yaptığı hata olduğu için bence bunu çok iyi biliyorum diyen yapmıştır ama önemli bir hata değil bazen kafamızda devamını kurarken ; kullanmayı unutuyoruz derlediğimizde hata oluşuyor. 3- Değişkenlerde türkçe karakter hatası ve boşluk hatası Değişkenler türkçe karakter içermez ve boşluk tuşu kullanmak yanlıştır bu yüzden hata alırız ve eğer yeni başlıyorsak bunu fark etmek biraz zor olabilir. #include <iostream>

9 using namespace std ; int main ( ) { int sayı (sayi), birinci degisken (birinci_degisken); 4- Switch case yapılan hatalar #include <iostream> main() { int i; cout<< 1 ile 4 arasi sir sayi giriniz: ; cin>>i; switch(i) { case 1 :cout<< 1 Girdiniz break; //bu satır yanlıştır cout fonksiyonunda ; olması lazımdır aşağıdakiler gibi olması lazımdır case 2 :cout<< 2 Girdiniz ; break; case 3 :cout<< 3 Girdiniz ; break; case 4 :cout<< 4 Girdiniz ; break; default:cout<< 1 ile 4 ten farkli ; } Atama operatörünün (=) yanlış kullanımı Atama operatörü eşittir anlamına gelmez ve işlem sağdan başlar soldaki değere atanır. örneğin #include <iostream> using namespace std; int main ( ) { int a;

10 2=a+1; //bu ifade yanlıştır atama operatörü eşittir değildir. 2==a+1 //bu ifade size hata vermez ama DEVC++ da a nın değerini sıfır olarak çıkartır. Son olarak bilgi eksikliğine deyinmek istiyorum Ben bugüne kadar bilgi eksikliği yüzünden yapamıyormuşum ve bir çok hata ile karşılaşıyordum yukarıdaki hataların çoğunu gördüm kendimde ya da arkadaşlarımda ama çoğunluğunda bilgi eksikliği ve kendimizi vermemizden kaynaklandığını kendimize itiraf etmeliyiz çünkü bunlar yapılacak hatalar değil bilgi eksikliğinden kaynaklı hocayı özenle takip edip tekrar etmek yeterli oluyor. Öğrenceksek eğer en azından hakkını verelim. Günde bir iki saat yeterli olur ama benim önerim azla başlamamak çünkü çok çalışmaya bünyeyi alıştırmalıyız. tahminimce benim gibi çok çalışmayı sevmeyen insanlar için bu sözüm tabi. İsim(gerekli) E-Posta(gerekli) Web Sitesi Yorum(gerekli) Gönder»

11 Map Arayüzü (HashMap TreeMap sınıfı) ve Java dilinde oluşturulan nesneleri saklamak için kullanılabilecek bir çok yapı bulunur. En basit örnek olarak dizileri gösterebiliriz. Fakat dizi kullanımındaki dezavantaj ; dizilerde saklanacak nesne sayısının kapasitesi program çalıştıktan sonra değiştirilemez. Bu sebeple daha esnek bir yapıya ihtiyaç duyulur ve burada devreye Java koleksiyonları(collections) girer. Java koleksiyonları nesneleri saklama özelliğine sahiptir ve avantaj olarak bazı hazır veri yapıları ve algoritmalar içerir böylece bunları kendimiz yazmak zorunda kalmayız. Ayrıca bu veri yapıları ve algoritmalar programlarda yüksek performans elde etmemize yardımcı olur. Bu yazıda ve bir sonraki yazıda Java koleksiyonlarındaki arayüzlerden olan Set ve Map arayüzlerinden bahsedeceğiz. Map arayüzünü diğerlerinden ayıran temel fark verilerin bir anahtar-değer mantığına göre saklanmasıdır.bir değeri elde etmek istediğimizde o değere ait anahtarı girmemiz yeterli olacaktır. HashMap Örnek kodumuzda HashMap kullanımı ve Collections a ait bazı metodların kullanımı görülmektedir. package hashmapornek; import java.util.hashmap; import java.util.iterator; import java.util.map.entry; public class HashMapOrnek {

12 public static void main(string[] args) { HashMap <String,String> hashmap = new HashMap <>();//Sadece rakamsal anahtar istiyorsak <Integer,String> olarak tanımlamalıyız. hashmap.put("1", "Java");//Önce anahtar sonra değer girilir. hashmap.put("2", "C++"); hashmap.put("3", "C#"); hashmap.put("4", "Phyton"); hashmap.put("anahtar", "değer"); hashmap.put(" ", "hbakarsu@hotmail.com"); Iterator <Entry <String,String> > iterator = hashmap.entryset().iterator(); //Iterator Collection üzerinde dolaşarak elemanları elde etmemizi sağlar. System.out.println("Toplam ikili: "+hashmap.size());//toplam anahtar-değer sayısını verir. while(iterator.hasnext()){ Entry <String,String> kayit = iterator.next(); System.out.println("Anahtar: "+kayit.getkey()+", Değer: "+kayit.getvalue()); } //Tüm anahtar-değer ikilileri görüntülenir. hashmap.remove("4"); //4 anahtar değerine sahip değeri siler. System.out.println("4 numaralı anahtarın değeri : "+ hashmap.get("4")); //Silindikten sonra değer null olur. System.out.println("Toplam ikili: "+hashmap.size());//değer silindikten sonra boyut azalır. } } HashMap Kod çıktımız aşağıdaki gibidir.

13 Görüldüğü üzere HashMap sınıfında veriler genellikle girilen sırayla görüntülenir fakat garantisi yoktur ve hem anahtar hem de değer null değerler içerebilir. Dikkat edilmesi gereken nokta ise birden fazla null değer girildiğinde sadece son girilen null değer dikkate alınır. TreeMap TreeMap i HashMap ten ayıran temel nokta TreeMap girilen anahtarların otomatik olarak doğal sıralamasını yapar.bu karakterler için alfabetik sıralama,sayılar için küçükten büyüğe sıralamadır.programcının kendi tanımladığı nesneler için ise Comparator arayüzünü gerçekleştirerek tanımlanan mantığa göre düzenlenir. Şimdi örnek kodumuzu inceleyelim. package treemapornek; import java.util.iterator; import java.util.map.entry; import java.util.treemap; public class TreeMapOrnek { public static void main(string args[]) { TreeMap <String,String> liste = new TreeMap <>();//TreeMap tanımlaması liste.put("b","ascii Değeri=66");//Sırasıyla anahtar ve değer girilir. liste.put("3", "ASCII Değeri=51"); liste.put("2", "ASCII Değeri=50"); liste.put("c","ascii Değeri=67"); liste.put("1", "ASCII Değeri=49"); liste.put("4", "ASCII Değeri=52"); liste.put("a","ascii Değeri=65"); Iterator <Entry <String,String> > iterator =

14 liste.entryset().iterator(); //Collection üzerinde dolaşıp elemanları elde etmemizi sağlar. while(iterator.hasnext()){ Entry <String,String> kayit = iterator.next(); System.out.println("Anahtar : "+kayit.getkey()+",değer : "+kayit.getvalue()); }//while döngüsüyle birlikte tüm anahtar değer ikililerini yazdırır. } } TreeMap Kod çıktısı: Çıktımızda görüldüğü üzere karışık girilen değerler ASCII değerlerine göre TreeMap sınıfı tarafından otomatik olarak sıralanmıştır. TreeMap sınıfının en büyük özelliği budur. Bu konu Set Arayüzü ile ilişkilidir.ayrıntılı bilgi için tıklayınız. Referanslar: tm 3. rfaces/map.html

15 Set Arayüzü (HashSet TreeSet sınıfı) ve Java koleksiyonlarındaki Set arayüzü birbirinden farklı elemanları barındıran topluluktur.set arayüzünü List arayüzünden ayıran temel fark aynı elemanları barındıramıyor oluşudur. Null değerli elemanlar içerebilir. Ayrıca Set arayüzü eklenen elemanları aynı sıra ile erişimi garanti etmez.özetle sırası önemsiz eşsiz elemanlar üretmek istiyorsak Set arayüzü bizim için mantıklı bir seçim olacaktır. HashSet HashSet alt yapı olarak HashMap sınıfını kullanır ve elemanları anahtar-değer şeklinde saklar. HashSet yapısının çalışma mantığı hashing olarak tanımlanır. Hashing prensibi bir set üzerindeki elemanlara hash fonksiyonu uygulayarak eşsiz anahtarlar atamaktır. Böylece aynı elemanlarda aynı anahtar olacağından bu elemanlar teke indirgenir ve arama performansı arttırılmış olur. Set içerisinde eleman araması, eleman ekleme, eleman çıkarma gibi metodlar mevcuttur. Örnek kodumuzu inceleyelim; package hashsetornek; import import import import java.util.arrays; java.util.hashset; java.util.list; java.util.set; public class HashSetOrnek { public static void main(string args[]) { List<Integer> liste = Arrays.asList(3, 9, 1, 4, 7, 2, 5, 3, 8, 9, 1, 3, 8, 6);//List arayüzüne bir dizi tanımladık.

16 System.out.println("Dizinin elemanları :"+liste);//elemanları görüntüledik. Set<Integer> set = new HashSet<>(liste);//HashSet tanımı. System.out.println("Set arayüzü ile dizinin elemanları: "+set+"\n\n"); HashSet <String> set2 = new HashSet <>();//Yeni bir HashSet tanımladık. set2.add("değer 1"); set2.add("değer 2"); set2.add("değer 3"); set2.add("değer 4"); set2.add("değer 5"); set2.add(null); System.out.println("Eleman sayısı= "+set2.size()); System.out.println("Sette 'değer 1' var mı : "+set2.contains("değer 1")); //contain elemanı kontrol eder true ya da false döndürür. System.out.println("Sette 'Bilinmeyen eleman' var mı : "+set2.contains("bilinmeyen eleman")); set2.remove("değer 4");//değer 4 ü setten silme. System.out.println("Yeni eleman sayısı= "+set2.size()); set2.clear();//tüm elemanları silme. System.out.println("Son durumdaki eleman sayısı= "+set2.size()); } } HashSet Kodumuzun çıktısı aşağıdaki gibidir. Görüldüğü üzere dizideki elemanları hem sıraladı hem de birden fazla olan elemanları teke indirgedi.

17 TreeSet TreeSet sınıfı elemanlarını, karakterler için alfabetik sıralama,sayılar için küçükten büyüğe sıralamadır.programcının kendi tanımladığı nesneler için ise Comparator arayüzünü gerçekleştirerek tanımlanan mantığa göre düzenlenir. Set arayüzünün diğer sınıfları gibi, bu yapı da aynı değeri taşıyan iki elemanı barındırmaz. Tree ismini dengeli ağaç ( balanced tree ) veri yapısını kullanmasından alır.dengeli ağaç yapısı hakkında bilgi için tıklayınız. Kod örneğimizi inceleyelim. package treesetornek; import java.util.iterator; import java.util.set; import java.util.treeset; public class TreeSetOrnek { public static void main(string args[]) { Set set = new TreeSet();//TreeSet tanımlaması set.add("hayri");//değer tanımlaması set.add("bora"); set.add("akarsu"); set.add("2"); set.add("1"); set.add("3"); set.add("bora"); set.add("3"); Iterator iterator = set.iterator();//collection elemanlarında gezinerek elde etme while (iterator.hasnext()) {//Sırayla tüm elemanları elde etme

18 String str = (String) iterator.next(); System.out.println("Değer :" + str);//değerleri yazdırma } } } TreeSet Kod çıktısı aşağıdaki gibidir. Görüldüğü gibi karışık girilen değerleri ASCII tablosundaki değerlerine göre alfabetik ve rakamsal olarak sıraladı.aynı zamanda birden fazla girilen değerleri yok sayarak tek değer olarak aldı. Bu konu Map Arayüzü ile ilişkilidir. Map Arayüzü ile ilgili bilgi için tıklayınız. Referanslar 1. rfaces/set.html ollection-tutorial-and-examples Ağaçlar(Trees)

19 AĞAÇ VERİ MODELİ Ağaç, verilerin birbirine sanki bir ağaç yapısı oluşturuyormuş gibi sanal olarak bağlanmasıyla elde edilen hiyerarşik yapıya sahip bir veri modelidir; bilgisayar yazılım dünyasında, birçok problemin çözümünde programcının karşısına çıkar. Örneğin kodlama/kod çözme işlemleri, dosya sistemi, oyunların olası hamleleri, dizinli dosya uygulamasında ve verinin hızlı arama yapılacak şekilde tutulmasında ağaç veri modeli kullanılarak gerçekleştirilir. En hızlı arama şekli, eğer asosiyatif bellek veya çırpı (hash) fonksiyonu kullanılmıyorsa, agaç veri modeli ile sağlanmaktadır; bu nedenle veri tabanlarında ve benzeri uygulamalarda arama işlemi ağaç veri modeline dayanılarak yapılır. Uygulamada birçok problemin çözümü veya modellenmesi, doğası gereği ağaç veri modeline çok uygun düşmektedir. Birbirinden farklı yapıda değişik ağaç çeşitleri vardır ve herbiri farklı bir probleme çözüm sunar. XHTML ile Ağaç Modeli örneği; <html xmlns= xml:lang= en lang= en > <head> <meta http-equiv= Content-Type content= text/html; charset=utf-8 /> <title>basit</title> </head> <body> <h1>basit bir web sayfası</h1> <ul> <li>birinci değer</li> <li>ikinci değer</li> </ul> <h2><a href= >Mustafa ÖRS </a><h2> </body> </html> Bu kodlarında ağaçlardaki karşılığı bu resimdeki gibidir. Cem

20 1.AĞAÇ ÜZERİNE TEMEL KAVRAMLAR Ağaç, bir kök işaretçisi, sonlu sayıda düğümleri ve onları birbirine bağlayan dalları olan bir veri modelidir; aynı aile soyagacında olduğu gibi hiyerarşik bir yapısı vardır ve soyağacında geçen birçok kavram ağaç veri modelinde de tanımlıdır. Örneğin çocuk ve kardeş düğüm, aile ve ata gibi birçok kavram ağaç veri modelinde de kullanılır. Genel olarak, veri, ağacın düğümlerinde tutulur; dallar ise düğümlerin birbiriyle bağlantısını gösterir. Bu nedenle, veri yapısı ağacın düğümü için tanımlanır; bu veri yapısı hem düğümde tutulacak veriyi, hem de düğüme yapılacak bağlantı bilgilerini içerecek şekilde tanımlanır.

21 Her ağacın bir kök işaretçisi vardır; ağaca henüz bir düğüm eklenmemiş ise agaç boştur ve kök işaretçisi NULL değerini içerir. Kök işaretçisine bağlı olan düğüm kök olarak adlandırılır; ağaç bunun etrafında serpilir. Kendisine hiçbir bağlantı yapılmayan düğümler yaprak(leaf) olarak adlandırılır. Kök ve yaprak dışındaki düğümlere ara düğüm denir. Ağacın herhangi bir dalı kesildiğinde ortaya alt ağaç çıkar; bir ağaç veya alt-ağaç birçok alt-ağacın birleşmesinden oluşabilir; alt-ağacın kendisi de ağaç özelliğindedir. Dolayısıyla ağaç veri modeli algoritmaları rekürsif programlama uygun olurlar.

22

23 Ağaç üzerine bazı tanımlar aşağıda verilmiştir. Çocuk(Child): Bir düğüme doğrudan bağlı olan düğümlere o düğümün çocukları denilir. Bir düğüme bağlı alt-ağaçların kökleri o düğümün çocuklarıdır. Yaprak düğümler çocuksuz düğümlerdir. Derece(Degree): Bir düğümden alt hiyerarşiye yapılan bağlantıların sayısıdır; yani çocuk veya alt-ağaç sayısıdır. Yaprak düğümlerin derecesi 0 (sıfır) olur. Tüm dürümlerin derecesi eşit olan ağaçlara homojen ağaç denilir. Kardeş(Sibling): Aynı düğüme bağlı olan düğümlere kardeş düğüm veya kısaca kardeş denilir. Bir düğümün kardeş sayısı bağlı olduğu düğümün derecesine eşittir.

24 Aile(Parent): Düğümlerin üst düğüme doğrudan bağlı oldukları düğüm aile olarak adlandırılır; diğer bir deyişle aile, kardeşlerin bağlı olduğu düğümdür. Ata(Ancestor) Torun(Descendant): Aile düğümünün daha üstünde kalan düğümlere ata denilir; çocuk düğüm ile ata düğüm arasında en az 2 uzunlukta yol olur. Torun, bir düğümün çocuğuna bağlı düğümlere denir. Orman(Forest): Ağaçlar kümesi orman olarak adlandırılır. Örneğin alfabedeki herbir karakter için oluşturulan sözlük ağaçları biraraya gelerek bir orman oluşturur. Yol(Path): Bir düğümden aşağıya doğru bir başka düğüme gidebilmek için üzerinden geçilmesi gereken düğümlerin listesidir; bir düğümden ancak kendi silsilesinde olan düğümlere yol olabilir. Yol uzunluğu ise, başlangıç ve bitiş düğümleri arasındaki dal sayısıdır; bu yol üzerindeki düğüm sayısının bir eksiğidir. Yaprakların yol uzunluğu 0 dır; yani yapraklardan herhangi bir düğüme yol yoktur. Kökten her yaprak düğüme birer yol vardır. Düzey(Level): İki düğüm arasındaki yolun üzerinde bulunan düğümlerin sayısıdır. Kök düğümün düzeyi 1, doğrudan köke bağlı düğümlerin düzeyi 2 dir. Derinlik(Depth): Bir düğümün köke olan uzaklığıdır; yani düzeyidir. Kök düğümün derinliği 1 dir. Bir ağacın derinliği de en uzak mesafede bulunan yaprak düğümün derinliğidir.

25 Yükseklik(Height): Bir düğümün kendi silsilesinde en uzak mesafedeki yaprak düğüme olan düzey sayısı yükseklik olarak adlandırılır. Ağacın yüksekliği kökün yüksekliğidir. 2.AĞAÇ TÜRLERİ İkili Arama Ağacı(Binary Search Tree): İkili arama ağacında bir düğüm en fazla iki tane çocuğa sahip olabilir ve alt/çocuk bağlantıları belirli bir sırada yapılır. Örneğin, küçük veya alfabetik olarak önce olanlar sola, büyük veya eşit olanlar sağ tarafa bağlanır. İkili arama ağaçlarında anahtar sözcük arama işlemi karmaşıklığını eğer ağaç dengeli ise 0(logN) olmasıdır. Rastgele verilerin girildiği uygulamalarda ağacın dengeli olmasa da dengeli olmaya yakın olduğu istatiksel olarak görülmüştür. Kodlama Ağacı(Coding Tree): Kodlama ağacı bir alfabdeki veya daha genel olarak bir kümedeki karakterlere kod atanması için kurulan ağaç şeklidir. Bu tür ağaçlarda kökten başlanıp yapraklara kadar olan yol üzerindeki bağlantı değerleri kodu verir. Kodlama ağacı denildiğinde ilk akla gelen Huffman kodlaması olmasına karşın çok çeşitli kodlama ağaçları kurulabilir. Sözlük Ağacı(Dictionary Tree): Sözlük ağacı bir sözlükte bulunan sözcüklerin tutulması için kurulan bir ağaç şeklidir. Amaç. arama işleminin en performanslı bir şekilde yapılması ve belleğin optimum kullanılmasıdır. Sözlük ağaçları biraraya gelip sözlük ormanını oluşturur. Bu ormanda alfabedeki karakter sayısı kadar ağaç vardır ve herbir ağacın kökü farklı karakterlerle başlar. Örneğin baba sözcüğü b ile başladığı için b ile başlayan sözlük ağacında aranır veya oraya eklenir.

26 Kümeleme Ağacı(Heap Tree): Kümeleme bir çeşit sıralama ağacıdır; aslında ikili arama ağacı da sıralama ağacıdır. Ancak kümeleme ağacında çocuk düğümler her zaman için aile düğümünden daha küçük değerlere sahip olur. Dolayısıyla kök düğüm en büyük değere sahip olurken yaprak düğümler kendi silsilesi içerisinde en küçük değerlere sahip olurlar. Bu tür ağaçların kullanımı için en iyi örnek öncelikli kuyruk uygulamasıdır. Bağıntı Ağacı(Expressin Tree): Bağıntı ağaçları bir matematiksel bağıntının ağaç şeklinde tutulması için tanımlanmış bir ikili ağaç uygulamasıdır. Bağıntı ağacının yapraklarda değişkenler veya sabit değerler bulunurken, kök ve ara düğümlerde de işlem değeri olan simgeler bulunur. Verilen denklemden bağıntı ağacı kurulması veya verilen ağaçtan denklemin çıkarılması için iç-takı, öntakı ve son-takı olarak adlandırılan üç değişik yöntem vardır. 3.AĞAÇLARIN TUTULMASI BELLEK ÜZERİNDE Ağacın bilgisayar belleğinde tutulması için indis-bağlantısı veya düğüm-bağlantısı yöntemleri kullanılmaktadır. İndis bağlantısı yaklaşımında ağacın düğümleri bir dizi üzerinde tutulurlar; dizinini ilk elemanı kök olup alt hiyerarşi deki diğer düğümlere bir bağlantı uyarınca erişilir. İndis bağlantısı, bir düğümün çocuklarına erişmek için gerekli indisi oandaki aile düğümün indis değerine göre hesaplamada kullanılır. Böylece hiçbir bağlantı bilgisi kullanılmadan bir düğümde onun herhangi bir çocuğuna indis hesabı yapılarak erişilebilir. Düğüm-bağlantısı olan yöntemde düğümler arası bağlantılar veri yapısı içerisine eklenmiş olan işaretçi değişkenler

27 aracılığıyla sağlanır Ağacın bellekte tutulması için iki farklı yöntem bulunur: Düğüm Bağlantısıyla Ağaç Kurulması/Veri Yapısı Bu yöntemde ilk akla gelen herbir bağlantı için birer bağlantı bilgisi tutulmasıdır; dolayısıyla veri yapısı içerisinde bilginin tutulacağı değişkenlere ek olarak m tane indis/işaretçi değişken olmalıdır. Bu yöntem, eğer ağacın derecesi, örneğin m=2, m=3 gibi, oldukça küçükse kullanılabilir; veya, eğer ağacın herbir düğüme ayrılan bağlantı bilgisi sayısı kadar bağlantı yapılmışsa uygulanabilir. Genel olarak bir ağaç düğümlerin derecesi ne olursa olsun yukarıdaki gibi veri yapısında iki tane bağlantı bilgisiyle bellekte tutulabilir. Biri, şekilde yatay olanlar, kardeş düğümleri, diğeri de, şekilde eğik olanlar çocuk düğümleri işaret eder. Kök düğümün bir tane bağlantısı var gibi görülse de diğer üç çocuk düğümüne V1 verisinin bulunduğu düğümden erişmektedir. Bu yöntem bellek alanından kazanç sağlar; ancak, programın yürütme zamanını arttırır. Çünkü, bir düğümünden onun çocuklarına doğrudan erişim ortadan kalkmış, bağlantı listede olduğu gibi ardışıl erişme ortaya çıkmıştır. struct ikili { Veri kısmı; İşaretçi Tipi sol, sağ; } AGAC2; İndis-Bağıntısıyla Ağaç Kurulması/Veri Yapısı Ağacın indis-bağıntısı yöntemine göre bellekte tutulması şekilde görüldüğü gibi düğümlerin veri kısmının bir dizi üzerinde tutulması kavramına dayanır. Dizinin ilk elamanı ağacın köküdür; daha sonraki elamanlar ağaç hiyerarşisi üzerindeki herhangi bir düğüme karşılık düşer. Ancak dizinin ikinci ve üçüncü elemanları kök düğümün çocuklarıdır; daha

28 sonraki, yani dördüncüden sonraki düğümler için ağacın derecesi bilinmelidir. Ağacın derecesine bağlı olarak bir indis bağıntısı bulunur ve düğümler arasındaki akrabalık ilişkileri bu bağıntı uyarınca belirlenir. Bu nedenle bu yöntem indis-bağıntısı olarak adlandırılır. Aşağıdaki şekilde düzeyli bir ikili ağaç olası tüm düğümleri gösterilmiştir; düğümler en üst hiyerarşiden, kök ten, başlanarak d0, d1 d14 olarak adlandırılmıştır. Düğümler b) de görüldüğü gibi yerleştirilirse bir bağıntı uyarınca herhangi bir düğümün çocuklarına doğrudan ulaşılabilir. İndis Bağıntısı Yönteminin Olumsuz Yanı Bu yöntem seyrek özellikte ağaçlar için fazla bellek alanı harcar. Çünkü, bu yöntemde ağacın olması gereken ama o andaki gelen verilere göre henüz olmayan düğümleri için de yer ayrılır. Dolayısıyla ağaç seyrek özellikte ise veya bazı alt ağaçları bağlantılı liste gibi tek bir yönde uzayıp giderse, eklemelerde ağacın düğümleri fazla artmadığı halde düzeyi artarsa bellek sarfiyatı oldukça artar. Şekilde böylesi durumlar bir ikili ağaç için gösterilmiştir; a) da olmayan 4 ve b) de de 11 tane düğümün yeri denklem 10.1 ve yi sağlaması için boş bırakılmıştır. İndis Bağıntısı Yönteminin Olumlu Yanı Dolu veya dengeli ağaçların tutulmasında kullanışlıdır.

29 Özellikle, kendisi de özel bir dengeli ağaç olan kümeleme ağaçlarının (heap trees) tutulması için çok elverişlidir. 4.HUFF MAN KODLAMA AĞACI Kodlama ağacına dayanılarak değişken uzunlukta kod atanması, özellikle, veri sıkıştırma algoritmalarında başvurulan bir yöntemdir.

30 Kodlama tablosunda kod uzunluğu log2n bağıntısından hesaplanır. N=4 için log24=2 bulunur. Genişletilmiş ASCII tablosu için (256karakter) log2256=8elde edilir Bu amaçla Huffman, ShannonFano gibi birçok kodlama ağacı şekli geliştirilmiştir. Bunlar dışında, uygulamaya dönük özel kodlama ağaçları da oluşturulabilir. Huffman ile elde edilen sonuçlara göz atalım: Kodlama ağacı karakterlerin sıklığına göre oluşturulur. Kodlama ağacına göre BABACABA sözcüğünü kodlayıp kaç bit yer işgal ettiğini bulmak istersek; A harfine 0, B harfine 10, C harfine 110, D harfine 111 kodları atanmıştır. Buna göre BABACABA sözcüğü olarak kodlanır ve toplam 13 bit işgal eder. 5.İKİLİ AĞACI AĞAÇLAR VE İKİLİ ARAMA İkili Ağaç (Binary Tree) Agaçların özel bir hali olan ikili ağaçlarda her düğümün çocuklarının sayısı azami 2 olabilir. Bir düğümün daha az çocuğu bulunması durumunda ( 0 veya 1) ağacın yapısı bozulmaz.

31 Yapraklar hariç bütün düğümlerin ikişer çocuğu bulunması ve yaprakların aynı derinlikte bulunması durumunda bu ağaca dengeli ağaç (balanced tree) denilir. Aşağıda bir dengeli ikili ağaç örneği tasvir edilmiştir: Bu ağacı değişik sıralarda yeniden oluşturabiliriz. Örneğin aşağıdaki ağaç da yukarıdaki verilerin aynılarını taşıyan bir ikili ağaç örneğidir. Yukarıdaki bu ağacın ilk örnekten farkı dengesiz olması ve

32 özel olarak her düğümün çocuk sayısının 1 olmasıdır. Tanım hatırlanacak olursa yukarıdaki bu ağaç da bir ikili ağaç olarak kabul edilebilir. C dilinde bir ikili ağacı ifade edecek struct aşağıdaki şekilde yazılabilir: [crayon-59f ec /] [crayon-59f a0a /] [crayon-59f a /] [crayon-59f a1f /] [crayon-59f a /] Yukarıdaki kodda bir düğümün taşıması gereken bilgiler tanımlanmıştır. Buna göre düğümün sağındaki ve solundaki çocukları gösteren birer gösterici (pointer) ve düğümün içindeki veriyi tutan bir veri değişkeni bulunmaktadır. Benzer durum java dilinde aşağıdaki şekilde ifade edilebilir: [crayon-59f a2f /] [crayon-59f a /] [crayon-59f a /] [crayon-59f a /] [crayon-59f a4e /] Yukarıdaki kodda ise nesne göstericisi (object referrer) kullanılarak bir nevi gösterici (pointer) yapısı kullanılmıştır. Buna göre her düğümün sol ve sağında gene düğüm cinsinden birer nesne bulunabilecektir. İkili ağaçlarda bir düğümün derecesi en fazla iki olabilir, yani en fazla iki tane çocuk bağlantısı olabilir. İkili arama ağacına bir düğüm eklenirken ağacın solunamı, sağınamı ekleme yapılacağı düğümün verialanı içerisindeki anahtar sözcüğe bakılarak yapılır. Bu konudaki genel yaklaşım, anahtar veri aile düğümünden küçük ise soluna büyük ise sağına eklemektir. Eğer anahtar veri sözce(string) ise alfabetik olarak önce geliyorsa soluna, sonra geliyorsa sağına eklenir. Bağıntı ağaçlarıda ikili ağaç şeklindedir; bağıntı ağacında amaç bir matematiksel bağıntıya ait operatör, değişken ve sabitleri bağıntıyı ifade edecek şekilde ikili ağaç üzerinde tutmaktır.ikili ağaçtaki bir düğüme ait veri yapısında veriye

33 ek olarak iki tane işaretçi tutulur; biri sol diğeri sağ olarak adlandırılan bu işaretçilere düğümün çocukları bağlanır. struct DUGUM2 { Veri kısmı; struct DUGUM2 *sol; struct DUGUM2 *sag; };

34 İkili ağaç üzerinde dolaşma İkili ağaç üzerinde önce -kök(preorder), ortada -kök(inorder) ve sonra-kök(postorder) olmak üzere üç farklı dolaşma şekli uygulamalara çözüm olmaktadır. Önce-Kök(preorder): Kök,Sol,Sağ Ortada Kök(inorder): Sol,Kök,Sağ Sonra-Kök(postorder):Sol,Sağ,Kök Önce kök yaklaşımda önce ağacın kökü, sonra sol altağaç ve ardından sağ altağaç Ortada kökta ise, önce sol altağaç, kök ve sağ altağaç Sonra kökte ise, önce sol altağaç, sonra sağ altağaç ve kök dolaşılır. Bağıntı Ağaçları Bir matematiksel bağıntının ağaç şeklinde tutulması için tanımlanmış bir ikili ağaç uygulamasıdır. Birçok derleyici, program içerisindeki denklemleri, bağıntı ağacı aracılığıyla ayrıştırır ve karşılığı olan kodları üretir. Bağıntı ağacı üç farklı yöntem ile çıkarılabilir: iç-takı, ön-takı ve sontakı. İç-takı (İnfix) Bağıntı ağacının iç-takı yöntemine göre değerlendirilmesi, bir önceki sayfada verilen örneklerde

35 görüldüğü gibi, matematikte alışılagelen şekilde, operatörlerin ortada, değişken veya sabit değerlerin operatörün kenarlarında bulunması şeklinde yapılır. Değerlendirmeye iki çocuğu da yaprak (yani parametreleri hazır; işleme hazır) olan en soldaki altağaçtan başlanır ve sağa doğru, sırasıyla, yine çocukları yaprak olan altağaçlar ele alınarak bağıntı değerlendirilir. Ön-takı (Prefix) ve Polonyalı Notasyonu Ön-takı yönteminde operatörler kendilerine karşı düşen parametrelerin (değişken veya sabit değerler) önündedir. Ön-takı yöntemi ikili ağaç üzerinde önce-kök dolaşması gibidir. Son-takı (Postfix) Son-takı yöntemi ters Polonyalı notasyonu (reverse Polish notation) olarak da adlandırılır ve operatörler kendi parametrelerinin arkasından gelir. Ön-takı ve sontakı yönteminin en önemli özelliği bağıntıların parantez kullanılmadan gösterilebilmesidir. İkili arama ağaçları arama işleminin yoğun olduğu uygulamalarda ilk başvurulan veri modelleridir; arama işleminde kullanılacak anahtar sözcüğe bağlı olarak bir veya birden fazla ikili arama ağacı kurularak arama işlemi logn mertebesinde yapılır.

36 İkili Arama Ağacı Uygulaması Ağacın herhangi bir düğümünde bir tamsayı ve bir de 100 karakterlik bir mesaj tutulacaktır, bunlara ek olarak biri sağ diğeri sol olmak üzere iki adet işaretçiye de sahip olmalıdır. Böyle bir düğümün veri yapısı;

37 struct topluluk{ AGAC2 int bilgi; bilgi, mesaj, sol, sag char mesaj[100]; struct topluluk *sol,*sag; }AGAC2; AGAC2 *kok=null; Bu aşamada bir ikili ağaç oluşmuş olur. Ancak içerisinde hiçbir düğüm yoktur. İlk yapılacak işlem ağaca düğüm ekleyecek algoritmanın tasarlanmasıdır. Bunun içinde her şeyden önce sıralamada kullanılacak olan anahtar sözcüğün belirlenmesidir. Bu örnekte, türü tamsayı olan bilgi adlı değişken anahtar veri olarak seçilmiştir. Dolayısıyla ikili ağaç üzerindeki ekleme, silme, arama gibi işlemler bu anahtar sözcük üzerinden gerçekleştirilecektir. /* Düğüm Ekleme Fonksiyonu */ void ekle(agac2 *agackok, AGAC2 *eklenen) { if(agackok==null) kok=eklenen; else{ if(eklenen->bilgi <= agackok->bilgi) { if(agackok->sol==null) agackok->sol=eklenen;

38 else ekle(agackok->sol, eklenen); } else { if(agackok->sag==null) agackok->sag=eklenen; elseekle(agackok->sag, eklenen); } } } /* Listedeki tüm kayıtları listeleme */ void listele(agac2 *agackok) { if(agackok=!null) { listele(agackok->sol); yazekrana(agackok); listele(agackok->sag); } } /* Ağaç üzerinde bir kayıt arama */ AGAC2 *ara(agac2 *agackok, int aranan) { while(agackok!=null && agackok->bilgi!=aranan) { if(aranan <= agackok->bilgi) agackok=agackok->sol;

39 else agackok=agackok->sag; } return agackok; } /* İkili ağaç üzerindeki düğüm sayısını sayar*/ int sayagacdugum(agac2 *agackok, int miktar) { if(agackok==null) return miktar; miktar++; miktar=sayagacdugum(agackok->sol, miktar); miktar=sayagacdugum(agackok->sag, miktar); return miktar; } İkili arama ağacı uygulamasının tam kodu [crayon-59f a /] Yazar: Mustafa Cem ÖRS Kaynak: Algoritma Geliştirme ve Veri Yapıları Üniversite Yayıncılık.

40 DEĞİŞKEN ÖMRÜ VE KAPSAMI Yerel(local) ve küresel(global) olmak üzere iki türde değişken vardır.açıklamalarıyla basit bir giriş yapalım. Yerel(local) Değişken:Blok içinde tanımlanan değişkenler yalnız o blok içinde kullanılabilir ve işlem tamamlandıktan sonra bellekten silinir.bu türde değişkenlere yerel değişken denir. Küresel(global) Değişken:Bu tür değişkenler blokların dışında, genelde programın en üst satırlarında tanımlanır.bu sayede bu değişkenler tüm bloklar tarafından tanınmış olur ve tüm bloklarda kullanılabilir.bu tür değişkenlere küresel değişken denir. Genel bir örnek verecek olursak değişkenler main fonksiyonunda tanımlanırsa tanımlanan değişkenlerin değerleri yalnızca main() fonksiyonu içinde çalışır.tanımlanan diğer fonksiyonlar vb. bu değişkenleri ve değerlerini tanıyamaz. Eğer bir değişken için tek bir değer atamak istiyorsak bu değişkeni en üst satırlarda tanımlamak işimize gelir ve bu sayede daha fazla kod yazmaktan kurtulmuş oluruz.hadi bu anlatılanları daha detaylı inceleyelim. [crayon-59f /] Bu örnektede görüldüğü gibi değişkenler sadece main() fonksiyonu içinde tanımlanmıştır,yani bu değişkenler yerel

41 değişkenlerdir ve sadece main() fonksiyonu içinde tanınmış olur.diğer fonksiyonlar bu değişkenleri tanımaz. [crayon-59f b /] Bu örnektede görüldüğü gibi değişkenler en üst satırlarda tanımlanmıştır (main fonksiyonu ve hesapla fonksiyonu dışında). Bu sayede değişken değerleri tüm program için aynıdır. [crayon-59f /] Bu örnektede olduğu gibi küresel değişkenlere farklı bloklarda farklı değerler vermekte mümkündür.bu sayede blok içindeki değişken değerleri değişmiş olur. [crayon-59f d /] Eğer küresel değişkenlerin blokların içinde aldığı yeni değerlerin saklanmasını istiyorsanız bu değişkenleri static olarak tanımlamalısınız.örnekte olduğu gibi sayi1,sayi2 ve toplam değişkenleri global değişkendir.main fonksiyonu içinde bu değişkenlere değer verilmiştir ve bu değerler fonksiyon içindede kullanılmıştır.

42 C++ DA MANTIKSAL OPERATÖRLER C++ da kullanılan mantıksal operatörler!= > eşit değildir; > veya operatörü && > ve operatörü <= > küçük eşit operatörü >= > büyük eşit operatörü == > eşittir operatörü + > toplama operatörü > çıkarma operatörü * > çarpma operatörü / > bölme operatörü % > mod alma operatörü. ÖRNEK: [crayon-59f fc /] EKRAN ÇIKTISI:

43 KAYNAK: %C3%B6rler HAZIRLAYAN: GÜLBEYAZ BAYRAM BREAK VE KOMUTLARI CONTİNUE,RETURN BREAK VE CONTINUE KOMUTLARI Break ve continue komutları kontrol ve döngü komutlarının akışını kontrol etmek için kullanılır.kısaca açıklamak gerekirse break komutu yapıları sonlandırırken continue komutu ise döngüde belli şarta uyan adımın atlanmasını saglar. BREAK KOMUTU Break ifadesini switch ifadeleri ile görmüş olsanız da, diğer

44 döngü türleri ile de kullanılabileceğinden, daha kapsamlı bir işleme sahiptir.break komutu do, for, switch veya while deyiminin sonlanmasına neden olur. ÖRNEK KOD: Bu örnegimizde 1-10 arası sayıların toplamı hesaplanır.ancak sayi=4 ise break komutundan dolayı döngü sona erer.bu durumda toplama 4 dahil edilmez.sonuçta 1, 2 ve 3 degerlerinin toplamı bulunur. [crayon-59f /] EKRAN ÇIKTISI: ÖRNEK KOD2: Aşagıdaki örnekte switch komutunda her işlem sonunda break komutu çalıştırılır. Böylece işlem bittikten sonra yapı dışına çıkılır ve sıradaki komut çalıştırılır. [crayon-59f /] EKRAN ÇIKTISI:

45 CONTINUE KOMUTU Continue komutu da, aynı break gibi, sadece bir döngü içinde ve bir if şartı altında anlam ifade eder. continue döngü bloğunun işlemesini yarıda keser ve başa döner. break den farkı, programın döngünün dışına çıkmaması, ama döngünün başına dönmesi ve tekrar başlatmasıdır. Bu arada döngü şartının doğru olup olmadığı da kontrol edilir. ÖRNEK KOD: Bu örnegimizde 1-10 arası sayıların toplamı hesaplanır.ancak sayi=4 ise continue komutundan dolayı döngü sonraki degere geçer.bu durumda toplama 4 dahil edilmez. Sonuçta 1,2,3,5,6,7,8,9 degerlerinin toplamı bulunur. [crayon-59f /] EKRAN ÇIKTISI:

46 KAYNAK: eak-continue/ MÜHENDİSLİK ÖĞRENCİLERİ İÇİN TEMEL KILAVUZ C++/C ERDİNÇ HAZIRLAYAN: GÜLBEYAZ BAYRAM -FAHRETTİN