TÜRKÇE / Yazımı Karıştırılan Sözcükler, Kısaltmaların Yazımı

Transkript

1 1

2 2

3 3

4 1) "Şey" sözcüğü her zaman ayrı yazılır. Her şey güzel olacak Bir şey sorabilir miyim? Hiçbir şey moralimi bozamaz. 4

5 2) "Bugün" sözcüğü, içinde bulunduğumuz günü akla getiriyorsa bitişik; diğer durumlarda ayrı yazılır. Bugün 30 Ağustos. Bundan 92 yıl önce kahraman askerimizin düşmanı yurttan attığı gündür bu gün. 5

6 3) "Her" sözcüğü: a) "Herhangi ve herkes" sözcüklerinde bitişik yazılır. O maça her halde gelirim. (Her durumda) Herhalde o da maça gelir. (Belki, ihtimal) c) Diğer sözcüklerde (her gün, her şey vb.) ayrı yazılır. 6

7 4) "Birkaç, biraz, hiçbir" sözcüklerindeki "bir" daima bitişik yazılır. Birkaç konuyu bitirdim. Biraz dinlenebilirim. Hiçbir şey olmaz. 7

8 5) "Birtakım" sözcüğünde "bir" Sayı sıfatı olarak kullanılırsa ayrı yazılır. Sayı sıfatı olarak kullanılmazsa bitişik yazılır. Bir takım elbisem var. Birtakım problemler var. 8

9 6) "Bir gün ve hiç kimse" sözcükleri her zaman ayrı yazılır. Bir gün herkes gerçekleri anlayacak. Bir gün sonra onunla buluştuk. Hiç kimse ümitsizliğe kapılmasın. 9

10 10

11 11

12 1) Kuruluş, ülke, kitap, dergi ve yön adlarının kısaltmaları her kelimenin ilk harfinin büyük olarak yazılmasıyla yapılır. TBMM (Türkiye Büyük Millet Meclisi) KKTC (Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) KB (Kutadgu Bilig) TD (Türk Dili) GB (güneybatı) 12

13 Bazen kelimelerin birkaç harfinin kısaltmaya alındığı bazen ise aradaki kelimelerden hiç harf alınmadığı olur. BOTAŞ (Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi) İLESAM (İlim ve Edebiyat Eseri Sahipleri Meslek Birliği) TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi) 13

14 Gelenekleşmiş olan bazı kısaltmaların dışında büyük harflerle yapılan kısaltmalarda nokta kullanılmaz. T.C. (Türkiye Cumhuriyeti) T. (Türkçe) 14

15 2) Ölçü birimlerinin uluslararası kısaltmaları kullanılır. m (metre) cm (santimetre) mg (miligram) m² (metrekare) 15

16 3) Kuruluş, kitap, dergi ve yön adlarıyla ölçülerin dışındaki kısaltmalarda; ilk harfle birlikte kelimeyi oluşturan temel harfler dikkate alınır. Not: Kısaltılan kelime veya kelime grubu; özel ad, unvan veya rütbe ise ilk harf büyük; cins isim ise ilk harf küçük olur. Alm. (Almanca) Prof. (Profesör) sf. (sıfat) ed. (edebiyat) Kocatepe Mah. (Kocatepe Mahallesi) 16

17 Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde kelimenin okunuşu esas alınır: cm yi, kg dan, mm den. Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen eklerde ise kısaltmanın son harfinin okunuşu esas alınır: TDK den, TL nin Kısaltması büyük harflerle yapıldığı hâlde bir kelime gibi okunan kısaltmalara getirilen eklerde kısaltmanın okunuşu esas alınır: ASELSAN da, BOTAŞ ın, NATO dan, UNESCO ya 17

18 Numara sözünün kısaltması da kelime gibi okunduğundan getirilecek olan ek okunuşa göre getirilecektir: No.lu, No.suz 18

19 Sonunda nokta bulunan kısaltmalarla üs işaretli kısaltmalara gelen ekler kesmeyle ayrılmaz, kelimenin veya üs işaretinin okunuşuna uygun olarak yazılır. vb.leri İng.yi m²ye (metrekareye) 19

20 Sert ünsüzle biten kısaltmalar, ek aldıkları zaman okunuşta sert ses yumuşatılmaz: R T Ü K e ( R T Ü Ğ e d e ğ i l ) T Ü B İ TA K ı n ( T Ü B İ TAĞ ı n d e ğ i l ) Ancak birlik kelimesiyle yapılan kısaltmalarda söyleyişte k nin yumuşatılması normaldir: ÇUKOBİRLİK e (söylenişi ÇUKOBİRLİĞE), FİSKOBİRLİK in (söylenişi FİSKOBİRLİĞİN) vb. 20

21 21