PLASTİK İŞLEME SANAYİSİ

Transkript

1 PLASTİK İŞLEME SANAYİSİ Hazırlayan Faruk BİLGİ 2010 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi

2 PLASTİK İŞLEME SANAYİSİ ÜRÜNLERİ TÜRKİYE'DE ÜRETİM Ülkemizde plastik işleme sanayisi 1940 li yillarin sonuna doğru enjeksiyon ile kalıplama yöntemi ile ilkel koşullarda başlamiştir. Günümüzde ise bir çok kuruluş hammadde, yarı mamul ve bitmiş mamulleriyle dünya pazarlarında teknoloji, kalite ve fiyat bakımından rekabet etmektedir. Türkiye plastik işleme sektöründe yıllık 5,1 milyon ton işleme kapasitesiyle Avrupa da İngiltere ile birlikte beşinci sıradadır. Sektörde yaklaşık firma faaliyet göstermekte olup, bu firmaların % 40 ı İstanbul da bulunmaktadır. İzmir, Ankara, Bursa, Gaziantep, Konya, Kocaeli, Adana, Kayseri toplamda sektördeki firmaların % 36 sını bulunduran önemli üretim merkezleridir. Firmaların yaklaşık % 98 i küçük ve orta büyüklükte işletmelerdir (KOBİ). Plastik işleme sanayisi, ambalaj, otomotiv, inşaat, beyaz eşya sektörlerinde yaşanan gelişmelere paralel olarak gelişimini ve büyümesini devam ettirmektedir. Son yıllarda ülkemizin otomotiv yan sanayisi üssü olması, ambalajlı ürünlere olan talebin artması ve sektördeki olumlu gelişmeler ile inşaat sektöründe plastik ürünlerin kullanımının artması iç talebi artırıcı etki yapmıştır. Türkiye Plastik İşleme Sanayisi Üretimi Yıllar Miktar (ton) Büyüme Oranı (% ) Kaynak: Üretim 2003 yılında 2,7 milyon ton iken yılda ortalama % 13,5 oranında artarak 2008 yılında 5,1 milyon tona ulaşmıştır yılı üretim değeri 15 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 1 1 PAGEV, Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı. İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

3 Sektörlere göre plastik tüketimi Toplam tüketime oranı Sektörler (%) Ambalaj 27 İnşaat 14 Tekstil 11 Ev eşyası 10 Teknik Parça / Emniyet 9 Otomotiv 9 Elektrik elektronik / Beyaz eşya 7 Diğer 13 Kaynak: Plastik işleme sanayisi aynı zamanda bir yan sanayi durumunda olup her türlü nihai mal üreten sektöre girdi sağlamaktadır. Türk Plastik Sanayicileri Araştırma Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) verilerine göre plastik mamul üretici sayısı olup, bu firmaların % 27 si ambalaj, % 14 ü inşaat, % 11 i tekstil, % 10 u da ev eşyası sektörlerine plastik mamul üretmektedir. Ülkemizdeki plastik sanayisinin kullandığı plastik hammaddelerinin % 90 ını termoplastikler oluşturmaktadır. Bu ihtiyacın % i yerli üretimle karşılanmakta ve büyük kısmı PETKİM Petrokimya Holding A.Ş. tarafindan üretilmektedir. PETKİM in bünyesinde bulunan İzmir Aliağa Kompleksi ile TÜPRAŞ a satılan Kocaeli Yarımca Kompleksi, PE Polietilen, PS Polistiren, PP Polipropilen, PVC Polivinilklorür gibi temel plastik hammaddeleri ile etilen glikol, ftalik anhidrit, terefitalik asit, karbon karası gibi ana kimyasal hammaddeler üretmektedir. Petrokimya sanayisinde faaliyet gösteren diğer firmalar SASA (DMT Dimetil Terefitalat) ve Başer Kimya dır. (PS Polistiren). Bunun yanı sıra, geri kazanlmış plastikler Türkiye deki toplam ihtiyacın % 10 unu karşılamaktadır. TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ İhracat 2008 yılına kadar sürekli olarak artış gösteren Türkiye nin plastik işleme sanayisi ürünleri ihracatı, 2009 yılında krizle birlikte azalma göstermiştir yılında % 24 oranında artış görülen sektörde, 2009 yılında bir önceki yıla göre % 14 oranında azalarak 4,32 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu miktarın 0,88 milyar doları plastik yarı mamuller ihracatından, 2,24 milyar doları mamul eşya ihracatından oluşmaktadır. Sektör, bu ihracat değeri ile Türkiye nin toplam ihracatında % 4,2 paya sahiptir. Sektörün ihracatında plastikten plaka, levha, yaprak, film, folye ve şeritler 595 milyon dolar ile ilk sırada yer almaktadır. Ihraç edilen diğer önemli ürün grupları plastik hortum, boru ve bağlantı elemanları (582 milyon dolar) ve plastik ambalaj ürünleridir (435 milyon dolar). İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

4 2009 yılında plastik işleme sanayi ürünleri ihracatının yapıldığı başlıca ülkeler Irak, Almanya, Libya, Rusya Federasyonu, İran, Romanya, Azerbaycan, İngiltere, Fransa, Türkmenistan, Katar, S.Arabistan, B.A.E., Kazakistan ve İsrail dir. Türkiye nin Plastik İşleme Sanayi Ürünleri İhracatı (Bin Dolar) Plastik döküntü kalıntı ve hurdalar Plastik monofil, çubuk ve profiller Plastikten kendinden yapışkan levha, plaka, band, şerit, film, folye ve diğer yassı şekiller Plastikten diğer plaka, levha, film, folye ve şeritler (gözeneksiz) Plastikten diğer plaka, levha, yaprak, film, folye ve şeritler Plastik yarı mamulleri ihracatı toplamı Plastik hortum, boru ve bağlantı elemanları Plastik yer ve duvar kaplamaları Plastiklerden banyo küvetleri, duşlar, eviyeler, lavabolar, bideler, alafranga tuvaletler, kapaklar ve oturaklar, su depoları ve benzeri hijyenik eşya Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlan masına mahsus malzemeler; plastikten tıpalar, kapaklar, kapsüller ve diğer kapama malzemeleri Plastikten sofra eşyası, mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve sağlık veya tuvalet eşyası Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan plastiklerden inşaat malzemeleri Plastikten diğer eşya ve 3901 ila 3914 pozisyonla rında belirtilen diğer maddelerden eşya Plastik çantalar ve eşyaları saklamaya yarayan her türlü plastik sandık, bavul, mahfaza vs. Plastik emdirilmiş sıvanmış vs. mensucat PE, PP şeritlerden çuval, torba vb Plastik ayakkabı, terlik vb Plastikten koruyucu başlıklar Sesleri kaydetmeye mahsus diskler, bantlar vb Plastikten elektrik izolatörleri Makine ve cihazları izole edici plastik bağlantı parçaları Plastik gözlük ve çerçeveler Plastik şırıngalar Plastik mobilyalar Plastik aydınlatma cihazları Prefabrik yapılar Plastik oyuncaklar Diş fırçaları Plastik düğme ve fermuarlar Plastik kalemler Plastikten mamul eşya ihracatı toplamı Diğer Plastik Ürünler GENEL TOPLAM Kaynak:DTM (Dış Ticaret Müsteşarlığı) İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

5 İhracatın Ülkelere Göre Dağılımı (Bin Dolar) Irak Almanya Libya Rusya Federasyonu İran Romanya Azerbaycan nahç İngiltere Fransa Türkmenistan Katar Suudi arabistan Bir.Arap Emirlik Kazakistan İsrail Bulgaristan Gürcistan İtalya Hollanda Ukrayna Diğer Ülkeler TOPLAM Kaynak: DTM İthalat Türkiye nin plastik işleme sanayi ürünleri ithalatı 2009 yılında bir önceki yıla göre % 14 oranında azalarak 5,3 milyar dolara düşmüştür. Toplam plastik işleme sanayisi ürünleri ithalatının 0,8 milyar dolarını plastikten yarı mamul ürünler, 1,75 milyar dolarını ise plastikten mamul eşyalar oluşturmaktadır yılında ithal edilen önemli ürünler şunlardır: Plastikten plaka, levha, yaprak, film, folye ve şeritler (590 milyon dolar), Sesleri kaydetmeye mahsus diskler, bantlar vb. (403 milyon dolar), plastikten kendinden yapışkan levha, plaka, band, şerit, film, folye ve diğer yassı şekiller (163 milyon dolar), plastik ambalaj ürünleri (150 milyon dolar), plastik hortum, boru ve bağlantı elemanları (143 milyon dolar). İthalat yaptığımız başlıca ülkeler Çin, Almanya, İtalya, Fransa, Japonya, ABD, Güney Kore, İngiltere, İsveç ve İspanya dır. Plastikten mamul eşyaların ihracatında ve ithalatında hiçbir kısıtlama söz konusu değildir. Ancak gıda sanayisi ürünlerinin ambalajlanmasında ve tıpta kullanılan plastik İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

6 hammaddelerin ithalatı Sağlık Bakanlığı nın izni ile, sivil hava taşıtlarında kullanılan plastik bağlantı maddelerinin ithalatı da Ulaştırma Bakanlığı nın izni ile yapılabilmektedir. İthalat Rejimi Kararı nın 7. Maddesi gereğince eski, kullanılmış, yenileştirilmiş, kusurlu (defolu) ve yatık (zamanla dayanıklılığını yitirmiş) malların ithali izne tabidir. Bu durum plastik, hurda ve atıklar içinde geçerlidir dan itibaren AB ile gümrük birliği kararı almış olduğumuzdan dolayı, tüm sanayi ürünlerinde olduğu gibi, plastik hammaddeleri ve ürünlerinin de AB den ithalatı ve AB ye ihracatında gümrük vergisi alınmamaktadır. AB harici ülkelerden yapılan ithalatta ise Ortak Gümrük Tarifesi çerçevesinde AB nin uyguladığı gümrük vergisi oranları geçerlidir. Türkiye nin Plastik İşleme Sanayi Ürünleri İthalatı (Bin Dolar) Plastik döküntü kalıntı ve hurdalar Plastik monofil, çubuk ve profiller Plastikten kendinden yapışkan levha, plaka, band, şerit, film, folye ve diğer yassı şekiller Plastikten diğer plaka, levha, film, folye ve şeritler (gözeneksiz) Plastikten diğer plaka, levha, yaprak, film, folye ve şeritler Plastik yarı mamulleri ihracatı toplamı Plastik hortum, boru ve bağlantı elemanları Plastik yer ve duvar kaplamaları Plastiklerden banyo küvetleri, duşlar, eviyeler, lavabolar, bideler, alafranga tuvaletler, kapaklar ve oturaklar, su depoları ve benzeri hijyenik eşya Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzemeler; plastikten tıpalar, kapaklar, kapsüller ve diğer kapama malzemeleri Plastikten sofra eşyası, mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve sağlık veya tuvalet eşyası Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan plastiklerden inşaat malzemeleri Plastikten diğer eşya ve 3901 ila 3914 pozisyonlarında belirtilen diğer maddelerden eşya Plastik çantalar ve eşyaları saklamaya yarayan her türlü plastik sandık, bavul, mahfaza vs Plastik emdirilmiş sıvanmış vs. mensucat PE, PP şeritlerden çuval, torba vb Plastik ayakkabı, terlik vb Plastikten koruyucu başlıklar Sesleri kaydetmeye mahsus diskler, bantlar vb Plastikten elektrik izolatörleri Makina ve cihazları izole edici plastik bağlantı parçaları Plastik gözlük ve çerçeveler İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

7 Plastik şırıngalar Plastikten protez dişler Plastik mobilyalar Plastik aydınlatma cihazları Prefabrik yapılar Plastik oyuncaklar Diş fırçaları Plastik düğme ve fermuarlar Plastik kalemler Yazı makineleri için şeritler Plastikten yapma çiçek, meyveler vs Plastik taraklar, saç fırçaları vs Plastikten mamul eşya ihracatı toplamı Diğer Plastik Ürünler GENEL TOPLAM Kaynak:DTM İthalatın Ülkelere Göre Dağılımı (Bin dolar) Çin Almanya İtalya Fransa Japonya A.B.D Güney Kore İngiltere İsveç İspanya Finlandiya Belçika Tayvan Danimarka Avusturya Yunanistan Polonya Çek Cumhuriyeti İsviçre Hollanda Diğer ülkeler TOPLAM Kaynak:DTM DÜNYA TİCARETİ Günümüzde 130 milyar ton olan dünya plastik üretimi, yeni kullanım alanlarının gelişmesi ve var olan kullanım alanlarındaki talebin artmasıyla her yıl hızlı bir şekilde artmaktadır. Özellikle otomotiv ve makine sanayisindeki plastik kullanım oranının İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

8 artması plastik sektörü için oldukça önemli bir pazar oluşturmaktadır. Son yirmi yılda otomobillerdeki plastik kullanımı iki kattan fazla artmıştır. Sektördeki birçok firma verimliliği artırma ve ürün geliştirme çalışmalarıyla gelecek yıllarda da aynı büyüme oranını yakalamayı hedeflemektedirler. GTİP 39. Fasılda yer alan plastikten yarı mamul ve mamul ürünlerin 2008 yılı dünya ihracatı 230 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir. İhracatı en çok yapılan ürünler plastikten diğer plaka, levha, film, folye ve şeritlerdir (68 milyar dolar). Dünya ihracatında önde gelen ülkeler Almanya, Çin, ABD, İtalya, Japonya, Fransa, Belçika, İngiltere, Hollanda ve Kanada dır. En çok ithalat yapan ülkeler ise ABD, Almanya, Çin, Fransa, İngiltere, Meksika, Belçika, Kanada, İtalya ve Japonya dır. Dünya Plastik Ürün İhracatı (Milyon Dolar) Plastik döküntü kalıntı ve hurdalar Plastik monofil, çubuk ve profiller Plastik hortum, boru ve bağlantı elemanları Plastik yer ve duvar kaplamaları Plastikten kendinden yapışkan levha, plaka, band, şerit, film, folye ve diğer yassı şekiller Plastikten diğer plaka, levha, film, folye ve şeritler (gözeneksiz) Plastikten diğer plaka, levha, yaprak, film, folye ve şeritler Plastiklerden banyo küvetleri, duşlar, eviyeler, lavabolar, bideler, alafranga tuvaletler, kapaklar ve oturaklar, su depoları ve benzeri hijyenik eşya Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzemeler; plastikten tıpalar, kapaklar, kapsüller ve diğer kapama malzemeleri Plastikten sofra eşyası, mutfak eşyası, diğer ev eşyası ve sağlık veya tuvalet eşyası Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen veya yer almayan plastiklerden inşaat malzemeleri Plastikten diğer eşya ve 3901 ila 3914 pozisyonlarında belirtilen diğer maddelerden eşya TOPLAM Kaynak: Dünya Plastik Ürün İhracatının Ülkelere Göre Dağılımı (Milyon Dolar) Almanya Çin ABD İtalya Japonya Fransa Belçika İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,

9 İngiltere Hollanda Kanada Tayvan Hong Kong Polonya Avusturya Güney Kore İspanya İsviçre Meksika Çek Cumhuriyeti Türkiye Diğer ülkeler TOPLAM Kaynak: Dünya Plastik Ürün İthalatının Ülkelere Göre Dağılımı (Milyon Dolar) ABD Almanya Çin Fransa İngiltere Meksika Belçika Kanada İtalya Japonya Hong Kong İspanya Hollanda Polonya Güney Kore Çek Cumhuriyeti Rusya Federasyonu Avusturya İsviçre Tayvan Diğer ülkeler TOPLAM Kaynak: İGEME İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi,