HABERLEġME (Acil ve Afetlerde HaberleĢme) Dr. Ġlhan ÖZTÜRK (TA2UI)

Transkript

1 HABERLEġME (Acil ve Afetlerde HaberleĢme) Dr. Ġlhan ÖZTÜRK (TA2UI) Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 1

2 Tüm olağandıģı durumlarda haberleģme, hizmet sunumunun vazgeçilmez bir parçası ve temel taģlarından birisidir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 2

3 HABERLEġME GENEL OLARAK 1.Telli 2.Telsiz 1. Telekom hatları: a. Analog b. Digital-ISDN (Tele video konferans dahil tüm modlarda haberleģme ) 2. Ġnternet: a. IP b. Fram Relay c. Wrıless d. ADSL (VoIP, Tele video konferans dahil tüm modlarda haberleģme ) 1. GSM HaberleĢmesi (Ses, 3G vb) 2. Uydu HaberleĢmesi (VSAT-Unicast- Broadcast-Multicast) 3. Telsiz HaberleĢmesi a. Analog (VHF-UHF-HF) b. Digital-Trunk (Tetra, Apko25)-UHF. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 3

4 UYDU HABERLEŞMESİ NEDİR? HaberleĢme Uyduları; Dünyadan 35 bin 756 kilometre uzaklıktaki bir yörüngede, Saniyede 3 kilometre hızla hareket eden, Bir tam turunu dünyanın dönüş hızına eşit sürede (24 saatte) tamamlayan sistemlerdir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 4

5 UYDU HABERLEġMESĠ Noktadan Noktaya Bağlantı: VSAT ile HUB arasında uydu üzerinden iletiģim VSAT ile VSAT arasında HUB üzerinden iletiģim (star) VSAT ile VSAT arasında direkt iletiģim (mesh) Noktadan Çok Noktaya Bağlantı: HUB dan tüm VSAT lara Broadcast (Yayım) HUB dan belli bir VSAT-Remote grubuna Multicast (Seçmeli Yayım) Hub tan tek bir VSAT-Remote Unicast (Yayım) Veri, Internet/DeğiĢik Uygulamalar Tek Bir Platformda Entegre Edilebilir: Intranet/Video/Multimedia ve Ses Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 5

6 Broadcast Uydu HaberleĢme Servisi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 6

7 Multicast Uydu HaberleĢmesi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 7

8 Unicast Uydu HaberleĢme Servisi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 8

9 Broadcast Uydu HaberleĢme Servisi Uygulaması Broadcast Uydu Servisi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME Uygulaması 9

10 UYDU ERĠġĠMĠNĠN AVANTAJLARI GeniĢ kapsama alanı, Coğrafi koģullardan ve karasal iletiģim ortamlardan tamamen bağımsız olması, Merkezi kontrol ve izleme, Esnek konfigürasyon ve hızlı kurulum, GeniĢlemeye açık esnek ağ yapısı, Multicast, Unicast ve Broadcast servisleri, Yüksek hızlarda internet omurga bağlantısı, ĠletiĢim maliyetinin iletim mesafesinden bağımsız güvenilir ve sürekli bir iletiģim sağlanması. Etkili ve ihtiyaca göre band geniģliği atanması, Ġhtiyaç duyulan band geniģliklerini altyapı, zaman ve mekandan bağımsız olarak sunabilmesi, uyduları çok geniģ bir spektrumdaki IP tabanlı iletiģim uygulamaları içinde de ilk seçenek haline getirmektedir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 10

11 Türksat/VSAT Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 11

12 VSAT ġebeke Yapısı Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 12

13 GENĠġ BAND DVB VSAT UYGULAMALARI Ġstenilen hızlarda Ġnternet EriĢimi ve uygulamaları Yüksek Hızlı Data Transferi EtkileĢimli Video Konferans Ġntranet ve Extranet EriĢimi EtkileĢimli Uzaktan Eğitim EtkileĢimli Uzaktan Tıp Eğitimi Dosya Transferi ve Kurumsal TV Uygulamaları, Multicasting(Birçok Noktaya Aynı Zamanda Gönderim) VPN (Virtual Private Network) VoIP Servisi PSTN Bağlantı Özelliği ve ATM/POS Transaction Uzaktan Ġzleme, Denetim ve Görüntüleme Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 13

14 Genişband Servislerinin Özellikleri Kullanıcılara hızlı, kaliteli, güvenilir ve kesintisiz bir haberleşme yapma imkanı, IP bazlı ses iletişimi (VoIP) özelliği ile işletmeler arasında ve dış dünyaya ulaşma imkanı, Büyük dosyaların anında, hızlı ve güvenilir bir şekilde iletimi veya dağıtımı (multicast delivery) Kurumlara IP tabanlı özel geniş alan ağları (LAN/WAN/MAN) kurulumu, Internet hizmetinin temel özelliklerinin kullanımı ve Intranet/Extranet hizmetlerinin PrivateIP protokolü aracılığı ile özel ağ yapılarına dönüştürülebilmesi, Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 14

15 Multicast Uydu Haberleşme Uygulaması Servisi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 15

16 UYGULAMA ÖRNEKLERİ Kollektif işbirliği amaçlı uygulamalar Kamu kurum ve kuruluşları Banka, finans ve sigorta şirketleri Medya ve reklam şirketleri Büyük mağazaların satış merkezleri vb... Telekontrol ve remote kontrol amaçlı uygulamalar Gaz, petrol ve enerji iletim ağlarının kontrolü Sismik verilerin kontrolü Malzeme ve stok bilgilerinin kontrolü Barajlarda su seviyesi kontrolü vb... Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 16

17 UYGULAMA ÖRNEKLERİ (devam) e-çalıģma Kamu kurum ve kuruluģlarının ve özel Ģirketlerin çalıģmalarında etkin iģbirliği ve verimlilik. e-eğitim Uzaktan eğitim programları. e-sağlık Telesağlık/VSAT Projesi vb.. Risk Yönetimi Deprem, yangın, sel vb. afet durumlarında acil eylem planlarının uygulanmasında koordinasyon ve etkinlik. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 17

18 Uzaktan Eğitim Uygulaması Üniversite ve okullar Kamu kurumları ve özel şirketler... Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 18

19 e-çalıģma uygulaması Şirketler Hukuk büroları Araştırma merkezleri. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 19

20 e-sağlık uygulaması Hastaneler ve Tıp Fakülteleri... Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 20

21 Çoklu Video Konferans Uygulaması Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 21

22 Risk Yönetimi Uygulaması Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 22

23 UZAKTAN HASTA DEĞERLENDĠRME Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 23

24 TELSĠZ HABERLEġMESĠ Telsiz haberleģmesi nedir? Birbirine kablo bağlantısı olmayan elektronik cihazlar aracılığıyla yapılan yakın yada uzun mesafeli haberleģme Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 24

25 Telsiz haberleģmesi nedir? KiĢilerin birbirlerine uzak olduğu, telefoninternet-yazılı metin yollama gibi yöntemleri kullanamadığı ortamlarda bilgileri birbirlerine aktarmalarını sağlayan teknik iletiģim yöntemleri Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 25

26 Telsiz haberleģmesi nedir? En temel olarak sesli iletiģim, GeliĢmiĢ olarak data iletiģimi (Echolink, Packet Radio, APRS, SSTV, ATV vb). Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 26

27 Haberleşmeci kimdir? Her türlü iletişim aracını kullanarak iletilmek istenen mesajı yerine ulaştıran kişi Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 27

28 Telsiz haberleģmesi niçin önemlidir? ĠYĠ PLANLANMIġ BĠR ALTYAPI ve ETKĠN BĠR ĠNSAN KAYNAĞI ile Aynı anda pek çok kiģiye mesaj aktarma imkanı! Koordinasyon kolaylığı Enerji problemlerinden bağımsız Kablo problemlerinden bağımsız Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 28

29 Acil durum ve afetlerde telsiz haberleģmesinin önemi : Telefon, faks, internet vb. araçlar ile sağlıklı haberleģme sağlanamaz Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 29

30 Uydu telefonları yaygın olarak kullanılamaz. Afet Sistemleri = Günlük Kullanılan Sistemlerdir. Telsiz TEK SĠSTEMDĠR... Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 30

31 TELSĠZ HABERLEġMESĠ Tüm Haberleşme Servislerinde uluslararası telsiz haberleşme kuralları kullanılmalıdır. Personel eğitim almadan telsiz kullanmamalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 31

32 FONETĠK ALFABE ULUSLARARASI TÜRKİYE ULUSLARARASI TÜRKİYE A Alfa Ankara N November Nazilli B Bravo Bursa O Oscar Ordu C Charlie Ceyhan Ö - Ödemiş Ç - Çankırı P Papa Pazar D Delta Denizli Q Quebec - E Echo Edirne R Romeo Rize F Foxtrot Fatsa S Sierra Samsun G Golf Giresun Ş - Şarköy Ğ - - T Tango Trabzon H Hotel Hopa U Uniform Urfa I India Isparta Ü - Ünye İ - İzmir V Victor Van J Juliett Jale W Whiskey - K Kilo Kayseni X X-Ray - L Lima Lüleburgaz Y Yankee Yozgat M Mike Manisa Z Zulu Zonguldak32 Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME

33 Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 33

34 TELSĠZ SĠSTEMLERĠ Analog: Sayısal: VHF, UHF, HF/SSB (Dijital-Trunk) Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 34

35 Acil ve Afetlerde en uygun haberleşme yöntemi telsiz haberleşmesidir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 35

36 TELSĠZ HABERLEġMESĠ Tel (kablo) bağlantısı olmaksızın atmosfer yada uzay boģluğuna yayılan manyetik radyo dalgalarının sayesinde yapılan bir haberleģme türüdür. Telsiz haberleģmesinin temel öğeleri, evlerde bulunan radyolarla aynı özellikte bir alıcı cihaz ve atmosfer yada uzay boģluğuna manyetik radyo dalgaları yayan bir verici cihazdır. Bu iki basit cihazın olduğu her durumda kullanılan radyo dalgalarının özeliliğine uygun olarak haberleģme yapılabilir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 36

37 TELSĠZ HABERLEġMESĠ manyetik dalga ses dalgaları radyo dalgaları Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 37

39 SES Sesin şiddet birimi desibel (db) dir. Bir sesin şiddedini belirtirken birim olarak db kullanılır. İnsan kulağının işitebildiği frekans değerleri 20 Hz ile 20 KHz arasındadır. Ek olarak desibel cinsinden duyma sınırımız ; Küçük çocuklar ve bebekler 0 desibel e kadar duyabilirler. 85 desibelden sonra kulaklar zarar görmeye başlar. 120 desibelin yukarısı uzun süreli maruziyette geçici-kalıcı duyma kaybına yol açar.

40 SES 0db İnsanın duyabildiği en düşük ses şiddetidir. 30 db Fısıltı ile konuşma 60 db Normal konuşma veya daktilo sesi 90 db Kamyon sesi veya çim biçme makinası sesi 100 dbasfalt delme makinesi 115 db Konser veya barlarda yüksek sesli müzik 140 db Jet uçağı sesi Genel olarak 85 db üzerindeki sesin

41 RADYO DALGALARI Kendisine elektrik enerjisi uygulanan tüm iletkenler, çevrelerindeki boşlukta manyetik dalga alanı oluştururlar. Bu manyetik dalgaların bir bölümü boşlukta uzak mesafelere kadar gidebilir. Bir tele (tercihen bakır) elektrik enerjisi uygularsak, telin boyu ve uygulanan elektrik enerjisinin dalga boyu ve frekansı ile orantılı olarak, manyetik dalgalar düzenli bir şekilde boşluğa (atmosfere) yayılırlar. Eğer bu elektrik enerjisi bir telsiz (veya radyo) vericisinin anteni olan (uzunluğu, kalınlığı, geçirgenliği, ayarlanmış) telden çıkıyorlarsa, yayılan manyetik dalgalar çeşitli elektronik devreleri ile biçimlendirilmiş olurlar. Bunlara radyo dalgaları denilir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 41

42 SES DALGALARI Radyo dalgalarının bir bölümü atmosferde yol alarak, bir bölümü yeryüzüne çarpıp yansıyarak, bir kısmı da atmosferin iyonosfer tabakasından yansıyarak, baģka bir antene ulaģırlar. Alıcı bir telsizin anteni ise, antene çarpan radyo dalgasının etkisi ile telde oluģan elektrik enerjisi çeģitli elektronik devreler yardımı ile insan kulağının duyabileceği ses dalgalarına çevrilerek yayınlanırlar. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 42

43 RADYO DALGASI TÜRLERĠ Radyo dalgaları; dalga boylarına ve modülasyonlarına bağlı olarak farklı özellikler gösterirler. LF Bandı : DüĢük frekans; CW-Mors haberleģmesi HF Bandı : Yüksek frekans; Uzak mesafe (Afet haberleģmesi) VHF Bandı : Çok yüksek fr; Yakın mesafe haberleģmesi UHF Bandı : Ultra yüksek fr; Yakın mesafe haberleģmesi SHF Bandı : Super yüksek fr; Dijital haberleģme Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 43

44 FREKANSLAR HF High Frequency 3-30 MHz VHF Very High frequency MHz UHF Ultra High Frequency MHz Mikrodalga 1000MHz üstü Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 44

45 HF HABERLEġMESĠ HF haberleşmesi; VHF-UHF haberleşmesine göre daha az net, ancak uzak mesafelerle haberleşme sağlayan bir haberleşme türüdür. Afetlerde erken dönemde en uygun ve ücretsiz yöntemdir. Ses, resim-görüntü ve data aktarımı yapılabilir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 45

46 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI ACĠL SAĞLIK SĠSTEMĠ VHF BANDI TELSĠZ FREKANSLARI Kanal TX RX TON 1 168, , , , , , , , , , Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 46

47 T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI TAHSĠS EDĠLMESĠ PLANLANAN HF FREKANSLARI HF FREKANSLARI 3870 (3871.4) Khz 9920 (9921.4) Khz 5200 Khz? 3935 (3936.4) Khz 10165( )Khz 6900 Khz? 4470 (4471.4) Khz 10630( )Khz 7800 Khz? 4803 (4804.4) Khz 9400 Khz? 5035 (5036.4) Khz Khz? 6748 (6749.4) Khz Khz? 7355 (7356.4) Khz 8092 (8093.4) Khz 9135 (9136.4) Khz Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 47

48 GENĠġ ALAN KAPLAMA SĠSTEMĠ LĠNK FREKANSLARI TX RX TON 1 435, , , ,150 TX RX SİMPLEX TON 147, , ,875 Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 48

49 HABERLEġME KURALLARI Mümkün olan ve haberleģmeye imkan sağlayan en düģük güç kullanılarak haberleģme yapılmalıdır. Gereksiz yüksek güç kullanımından kaçınılmalıdır. Telsiz konuģmaları, kısa, açık ve anlaģılır olmalıdır. Gereksiz konuģmalar yapılmamalıdır. Lüzumsuz tekrarı azaltmak ve haberleģmenin verimliliğini artırmak için mobil FM telsizlerde, en iyi duyduğun yerde durup haberleģ kuralı uygulanmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 49

50 HABERLEġME KURALLARI Telsizin bataryası, anteni, almaç göndermeç birimi ve diğer çıkartılabilir parçaları zorlayarak takılmamalı veya çıkartılmamalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 50

51 HABERLEġME KURALLARI Her türlü sıvı madde telsiz cihazından uzak tutulmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 51

52 HABERLEġME KURALLARI Sadece Tahsis EdilmiĢ Frekanslar kullanılmalıdır. BaĢ Telsiz (Ana Ġstasyon) e haber vermeden ya da izin alınmadan çevrimden çıkılmamalı, cihaz kapatılmamalıdır. Çağrı adı (Kullanıcı adı), Çağrı ĠĢaretleri ve bulunulan yerin mevki, uluslararası fonetik alfabe ile hecelenerek ifade edilmelidir. Önceden belirlenen Kısa HaberleĢme Kodları kullanılmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 52

53 HABERLEġME KURALLARI Telsiz Cihazları, çevre koģullarına (toza, çamura, aģırı soğuk ve sıcak ortama, yağmur/suya) düģmelere, enterferansa karģı korunmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 53

54 HABERLEġME KURALLARI Telsiz Cihazlarının anten bağlantı yerlerine dikkat edilmeli, el telsizleri antenlerinden tutularak taģınmamalıdır. Telsizler antensiz çalıģtırılmamalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 54

55 HABERLEġME KURALLARI Sabit Merkezlerde topraklama konusuna dikkat edilmelidir. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 55

56 HABERLEġME KURALLARI Bas konuģ, bırak dinle kuralına uyulmalıdır. Ġstasyonlardan biri göndermede olduğunda diğeri alma konumunda beklemeli, telsiz haberleģmesinin sıralaģmalı olduğu bilinmelidir. Mandala basıldığında göndermeye geçilebilmesi ve konuģmanın baģından tam olarak karģı istasyon tarafından anlaģılabilmesini sağlamak maksadıyla, kısa bir süre (yaklaģık 3 sn.) beklenmeli ve sonra konuģmaya baģlanmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 56

57 HABERLEġME KURALLARI Telsiz batarya süresini en uzun durumda tutmak maksadıyla; en düģük güçte haberleģme yapılmalı, ses / hoparlör seviyesi azaltılmalıdır. Çok soğuk havalarda verimi düģeceğinden, batarya aģırı soğuğa karģı korunmalıdır. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 57

58 MEVCUT ANALOG TELSİZ SİSTEMİ(ROLE): ANALOG TEK ROLE LİNKLİ SİSTEM GENİŞ ALAN KAPLAMA SİSTEMİ DİGİTAL TELSİZ SİSTEMİ???? APCO25? TETRA? Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 58

59 KURUMLAR ARASI MUHABERE ve MÜDAHALE ENTEGRASYONU NASIL OLMALI? SAĞLIK BAKANLIĞI/SAKOM PROJESİ HUDUT VE SAHİLLER SAĞLIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ/TELESAĞLIK PROJESİ BAŞBAKANLIK-AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ BAŞKANLIĞI/AYBİS TSK/JEMUS, TAFİKS vb. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI/112 PROJESİ, İSMEP Projesi ULAŞTIRMA BAKANLIĞI/ULUSAL HABERLEŞME PROJESİ KIZILAY/AFOM PROJESİ DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI/ANA ARAMA KURTARMA MERKEZİ COSPAS SARSAT SİSTEMİ STK.LAR.. ULUSAL VE ULUSLAR ARASI OPERASYONLARDA ORTAK MUHABERENİN SAĞLANMASI?.. Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 59

71 SABIRLA DĠNLEDĠĞĠNĠZ ĠÇĠN TEġEKKÜR EDERĠM Dr.İ.Ö./ HABERLEŞME 71