KASIRGA 4. GELİŞME RAPORU

Ebat: px
Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "KASIRGA 4. GELİŞME RAPORU"

Transkript

1 KASIRGA 4. GELİŞME RAPORU Ankara

2 İçindekiler İçindekiler... 2 Giriş... 3 Kasırga Birimleri... 3 Program Sayacı Birimi... 3 Bellek Birimi... 3 Yönlendirme Birimi... 4 Denetim Birimi... 4 İşlem Birimi... 4 Kaydırma Birimi... 4 Çarpma Birimi... 4 Dallanma Birimi... 5 Diğer Birimler... 5 Kasırga Çevre Birimleri... 5 Rs 232 Denetleyicisi... 5 VGA Denetleyicisi... 6 PS/2 Denetleyicisi... 6 Sonuç... 6

3 Giriş Cpu Turkey yarışması 2. Aşaması olan Fiziksel İşlemci tasarımı için Kasırga nın son sürümü gerçeklenmiştir. Kasırga 1 ve Kasırga 2 işlemcilerinden sonra, Kasırga nın son sürümü olan Kasırga 3 işlemcisi yarışmanın Fiziksel tasarım dalına yetiştirilmiştir. Kasırga 3, 16 bitlik bir RISC işlemcidir. Buyruk yarışma için verilen temel buyruklarla birlikte eklenen in, out, bgt ve blt buyruklarından oluşur. Kasırga 1 ile tasarlanan bu buyruk kümesi tüm Kasırga işlemcilerinde temel alınmış ve gerçeklenmiştir. Kasırga 3 te fiziksel olarak temel özellik, daha önce davranışsal model olarak yazılmış olan Kasırga 1 ve 2 yerine modüller halinde tasarlanmış olmasıdır. Bu şekilde herhangi bir birimde daha kolay iyileştirme yapılabilecektir. Kasırga Birimleri Kasırga 3 işlemcisinin özelliği modüler olmasıdır. 4 Aşamalı (Getir Çöz- Yürüt - Yaz) Kasırga boru hattı gerçeklenmiştir. Boru hattı sorunları olan yönlendirme ve dallanma sorunları ise bu sorunlar için özelleşmiş birimler ile çözülmektedir. Boru hattı dolduğunda her buyruk tek bir vuruşta işlenmektedir, ancak yükleme (lw) buyruğunda bellek gecikmesi nedeniyle bir vuruş beklenmektedir. Yine dallanma buyruklarında tahmin sonucu yanlış olduğu durumlarda 1 vuruş beklenir. Program Sayacı Birimi Program sayacı birimi giriş olarak mevcut program sayacı değerini ve anlık değeri alır. Çıkış olarak yeni program sayacını verir. Yeni program sayacı değeri işlenen buyruğun türüne göre PS + 1 PS 1 PS Anlık Değer Olabilir. Normal buyruklarda değer 1 artırılırken, yükleme buyruklarında senkronizasyon sağlanması için program sayacı değeri sabit bırakılır, durdurma buyruğunda PS - 1 ile tekrar durdurma buyruğunun çekilmesi ve işlemcinin durdurlması sağlanır. Koşulsuz dallanma (bl, ba) buyruklarında ise anlık değer program sayacı olarak verilir. Program sayacı işlemcinin yürütüme başladığı noktadır. Bellek Birimi Belleğin veri genişliği 16 bittir ve 12 bitle adreslenmektedir. İki kapılı belleğin A kapısından buyruk alış verişi, B kapısından ise veri alış verişi yapılmaktadır. Bu şekilde buyruk ve veri alış verişi sırasında çakışma olması önlenmiş olur. Bellek birimi 16 bit ile adreslendiğinde kullanılan block memory karta sığmadığı için adresleme boyutu 12 bit ile sınırlanmıştır. Kasırga belleği 16

4 bit ile adresleyecek durumdadır. Bellek oluşturulması için Xilinx Core Generator kullanılmaktadır. Yönlendirme Birimi Boru hattının dolayısıyla işlemcinin temel sorunlarından olan verilerin bağımlılığı sorunları yönlendirme ile çözülmektedir. Değerler yazılmadan onlara ihtiyaç duyan buyruklara gerekli değerler çoklayıcılardan seçilerek gönderilir. 2. ve 3. aşamalarda bulunan bu çoklayıcılar yönlendirme birimi tarafından kontrol edilir. Birime giriş olarak işlenmekte olan buyruk kendinden önceki buyrukların yazmaçlara yazıp yazmadığına bakarak değerin yazmaç öbeği girişlerinden mi ya da AMB vb. işlem birimlerinin çıkışlarından mı alınacağına karar verir. Bu sırada önceki buyrukların çarpma olup olmaması da üst yazmacına değer yazılmış olacağından farklılık göstermektedir. Denetim biriminden, önceki iki buyruğun çarpma olup olmadığına dair sinyaller yönlendirme birimine girmektedir. Denetim Birimi Denetim birimi tüm işlemciye hangi anda nasıl çalışacağını bildiren sinyallerin gönderildiği yerdir. Denetim birimi bu yönüyle işlemcinin çalışmasını sağlamaktadır. Denetim birimine bellekten çekilen buyruğun ilk 7 biti giriş olarak verilir. Bir de dallanma biriminden gelen dallanma tahmininin doğruluğunu bildiren bit giriş olarak verilir. Çıkış olarak ise o buyruğun her bir aşaması için gereken denetim değerleri dizisi verilir. Denetim dizisinin ilk biti o aşamanın değerlerinin anlamlı olup olmadığını da bildirir. Yanlış tahmin durumlarında boru hattı boşaltılırken anlamsız aşamlarda değerler değiştirilmez. Bunu sağlamak için denetim dizisi ilk bitine bakılır. İşlem Birimi İşlem birimi toplama, çıkarma, ve, veya, özel veya işlemlerinin bunların yanısıra karşılaştırma işlemini gerçekleştirmektedir. İşlem biriminden çıkan değerler sıfır, büyüktür ve küçüktür bayraklarını etkilemektedirler. Kaydırma Birimi A girişinden verilen değeri B girişinden verilen değeri son 4 biti ile kaydıran birimdir. Kaydırma işlemi sağ/sol yönlerinde ve aritmetik veya mantıksal kaydırma olabilir. Tüm bunları bildiren denetim değerleri kaydırma birimine girmektedir. Kaydırma birimi çıkışı 16 bitlik sonuçtur. Çarpma Birimi A ve B girişinden giren 16 bitlik sayıları işaretli ya da işaretsiz çarparak alt ve üst olarak 16 bitlik iki çıkıştan veren birimdir.

5 Dallanma Birimi Kasırga 3 te yapılan bir iyileştirme de dallanma tahminidir. Sabit tahmin yapılarak programın hiçbir zaman dallanmayacağı öngörülmüştür. Buna göre program sayacı değiştirildikten sonra 3. aşamada bulunan dallanma biriminde tahminin doğruluğunun kontrolüyle birlikte programa aynen devam edilir ya da yanlış çekilmiş olan buyruk anlamsız kabul edilip boru hattından çıkarılır. Dallanma birimine giriş olarak dallanma buyruğunun program sayacı ve bayraklar alınır. Çıkış ise yeni program sayacı değeri ve tahminin doğruluğunu bildiren sinyaldir. Ayrıca tahmin doğruluğu sinyali ile belleğin girişindeki çoklayıcı kontrol edilerek doğru program sayacı değeri verilmesi sağlanır. Diğer Birimler Kasırga da bu ana birimler haricinde 2 tane 11 bitlik anlık değeri 16 bite çıkaracak genişetici ve 1 adet değişik büyüklüklerde çoklayıcı kullanılmıştır. Bunların yanısıra aşamalar arasındaki değerleri tutan değişik boyutlarda yazmaçlar kullanılmıştır. Kasırga Çevre Birimleri Kasırga çevre birimleri rs 232 denetleyicisi, VGA (monitör) denetleyicisi ve PS/2(klavye) denetleyicisinden oluşmaktadır. Rs 232 Denetleyicisi Rs 232 seri bir iletişim şeklidir. Kasırga da seri port denetleyicisinin görevi buyrukların belleğe yazılması ve programın başlatılmasını sağlamaktır. Bu nedenle büzenleyici birime girenler

6 program yükleme çalıştırma modu anahtar değeri ve portu dinleyici modülden gelen 8 bitlik verilerdir. Kart bellekte yazılacak adresi ve yazılacak buyruğu çıkış olarak vermektedir. VGA Denetleyicisi Kart ile monitor VGA portu üzerinden haberleşmektedirler. Kasırga da VGA modülü girişine gelen 8 bitlik değerleri karakter rom undan okuduğu değere göre ascii olarak ekrana basar. Bu şekilde metinler harf harf ekrana girilerek oluşturulabilir. PS/2 Denetleyicisi Kasırga da bulunan in buyruğunun kullanım anlam bulması açısından önemli bir birimdir. Kalvyeden gelen değerler denetleyici yardımıyla okunarak in buyruğu ile birlikte birikece yazılır. Ancak klavyede 17 Khz olan klavye hızı 50 Mhz lik saate bağlanmış olan Kasırga üzerinde çalışıtırıldığında tuşa basılınca gelen tek veriyi birçok kez okumaktadır. Bu da ekranda görmeyi zorlaştırmaktadır. Sonuç Projenin fiziksel tasarım aşamasında her yeni atılan adım beraberinde farklı ve güzel fikirleri de beraberinde getirdi. Bu şekilde Kasırg 3 ile yarışmaya teslim edilen tasarım da daha önemli bir noktaya geldi. Komut kümesinin yenilenmesi, yazmaç sayısının değiştirilmesi vb. iyileştirme ve yenilikler işlemci üzerinde yapılırken, klavye ve monitör düzenleyicileri ile birlikte sistem bilgisayara daha yakın bir hale gelmiştir. Sonuçta Kasırga nın temellerinin atıldığı bu projede daha fazla zaman olduğunda çok farklı işler ortaya çıkarılacağı muhakkaktır.

KASIRGA CPU TURKEY 1. Ve 2. Aşama Raporu

KASIRGA CPU TURKEY 1. Ve 2. Aşama Raporu KASIRGA CPU TURKEY 1. Ve 2. Aşama Raporu 31.07.2008 Ankara İçindekiler 1. Kasırga İşlemcisi... 3 1.1. Mimari Tasarımı... 3 1.1.1. Boru Hattı... 3 1.1.2. Yönlendirme... 3 1.1.3. Dallanma Tahmini... 4 1.1.4.

Detaylı

KASIRGA -4 Buyruk Tasarımı Belgesi. 30.04.2008 Ankara

KASIRGA -4 Buyruk Tasarımı Belgesi. 30.04.2008 Ankara KASIRGA -4 Buyruk Tasarımı Belgesi 30.04.2008 Ankara 1 İŞLEMLER 00000000 SYSCALL 00000001 HLT 00000010 DEBUG 00000011 CONTINUE S-TİPİ 00000100 NOP 00000101 IN 00000110 OUT 00000111 BRET 00001000 ADD 00001001

Detaylı

Kasırga [Gizli] KASIRGA PROJESİ 3. GELİŞME RAPORU. 16.06.2008 Ankara

Kasırga [Gizli] KASIRGA PROJESİ 3. GELİŞME RAPORU. 16.06.2008 Ankara KASIRGA PROJESİ 3. GELİŞME RAPORU 16.06.2008 Ankara İÇINDEKILER 1. KASIRGA İşlemcisi... 3 2. Tasarım Aşamaları... 3 2.1. Sanal Tasarım... 3 2.1.1. Buyruk Tasarımı... 3 2.2. Mimari Tasarımı... 4 2.2.1.

Detaylı

KASIRGA PROJESİ 2. GELİŞME RAPORU

KASIRGA PROJESİ 2. GELİŞME RAPORU KASIRGA PROJESİ 2. GELİŞME RAPORU 29.04.2008 Ankara İçindekiler 1.GİRİŞ... 4 2. KASIRGA İŞLEMCİSİ... 5 2.1 Kasırga Buyruk Tasarımı... 5 2.2 Kasırga 1... 7 2.2.1 Kasırga 1 Sanal Tasarım... 10 2.2.2 Kasırga

Detaylı

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Örnek MİB ile Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Doğal Adresleme. İvedi Adresleme

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Örnek MİB ile Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Doğal Adresleme. İvedi Adresleme Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü www.cs.itu.edu.tr/~gunduz/courses/mikroisl/ İşlenenin nerde olacağını belirtmek için kullanılır. Buyruk çözme aşamasında adresleme

Detaylı

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler.

Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlenenin Yeri. Örnek MİB Buyruk Yapısı. İvedi Adresleme. Adresleme Yöntemleri. Bellek. Kütükler. Adresleme Yöntemleri MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-/ Getirme Çevrimi Yürütme Çevrimi Çözme İşlenen Yürütme

Detaylı

İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır.

İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır. 1 İVME VGA İvme VGA, İvme s_2.1 fiziksel işlemci çekirdeğinin, çalışan iç yapısının herhangi bir simülasyon olmaksızın fiziksel olarak dış dünyaya aktarımıdır. Genel olarak yazmaçlar, hafıza elemanlarından

Detaylı

TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- % %01010 işleminin sonucu hangisidir? % %11000 %10001 %10101 %00011

TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- % %01010 işleminin sonucu hangisidir? % %11000 %10001 %10101 %00011 TBİL-405 Mikroişlemci Sistemleri Bölüm 2 1- %11010 - %01010 işleminin sonucu hangisidir? % 10000 %11000 %10001 %10101 %00011 2- %0101 1100 sayısının 1 e tümleyeni hangisidir? % 1010 0111 %11010 0011 %1010

Detaylı

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN Merkezi İşlemci Biriminde İletişim Yolları Mikroişlemcide işlenmesi gereken komutları taşıyan hatlar yanında, işlenecek verileri taşıyan hatlar ve kesme işlemlerini

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir.

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR. Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi (bit dizisi) kümesi ile temsil edilmesidir. Bilgisayar Mimarisi İkilik Kodlama ve Mantık Devreleri Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Kodlama Kodlama (Coding) : Bir nesneler kümesinin bir dizgi

Detaylı

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın

Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi. Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın Temel Mikroişlemci Tabanlı Bir Sisteme Hata Enjekte Etme Yöntemi Geliştirilmesi Buse Ustaoğlu Berna Örs Yalçın İçerik Giriş Çalişmanın Amacı Mikroişlemciye Hata Enjekte Etme Adımları Hata Üreteci Devresi

Detaylı

2011 Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN

2011 Bahar Dönemi. Öğr.Gör. Vedat MARTTİN 2011 Bahar Dönemi Öğr.Gör. Vedat MARTTİN ADRESLEME YÖNTEMLERİ Komut yazımında en önemli konulardan biri, adresleme yöntemidir. Adresleme yöntemi, işlenenin nerede bulunacağını belirtmek için kullanılan

Detaylı

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU

Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Temel kavramlar - Donanım -Yazılım Ufuk ÇAKIOĞLU Bilgisayar Nedir? Bilgisayar; Kullanıcıdan aldığı bilgilerle mantıksal ve aritmetiksel işlemler yapabilen, Yaptığı işlemleri saklayabilen, Sakladığı

Detaylı

C Dersi Bölüm 1. Bilgisayar Donanımı

C Dersi Bölüm 1. Bilgisayar Donanımı C Dersi Bölüm 1 M Bodur 1 Bilgisayar Donanımı Bilgisayarın yapısını ve çalışma prensiplerini bilmemiz Bir bilgisayar programından neler bekleyebileceğimizi anlamamızı sağlar. Bigisayar dört temel birimden

Detaylı

BILGISAYAR ARITMETIGI

BILGISAYAR ARITMETIGI 1 BILGISAYAR ARITMETIGI Sayısal bilgisayarlarda hesaplama problemlerinin sonuçlandırılması için verileri işleyen aritmetik buyruklar vardır. Bu buyruklar aritmetik hesaplamaları yaparlar ve bilgisayar

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü

BM-311 Bilgisayar Mimarisi. Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar) Bus

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB in İç Yapısı. MİB Altbirimleri. MİB in İç Yapısı Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü http://ninova.itu.edu.tr/tr/dersler/bilgisayar-bilisim-fakultesi/0/blg-1/ Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi

Detaylı

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme

MEB YÖK MESLEK YÜKSEKOKULLARI PROGRAM GELİŞTİRME PROJESİ. 1. Tipik bir mikrobilgisayar sistemin yapısı ve çalışması hakkında bilgi sahibi olabilme PROGRAMIN ADI DERSIN KODU VE ADI DERSIN ISLENECEGI DÖNEM HAFTALIK DERS SAATİ DERSİN SÜRESİ ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK MİK.İŞLEMCİLER/MİK.DENETLEYİCİLER-1 2. Yıl, III. Yarıyıl (Güz) 4 (Teori: 3, Uygulama: 1,

Detaylı

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1

Von Neumann Mimarisi. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Von Neumann Mimarisi Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar

Detaylı

SPARC v8 İŞLEMCİ SİMÜLASYONU

SPARC v8 İŞLEMCİ SİMÜLASYONU SPARC v8 İŞLEMCİ SİMÜLASYONU BİTİRME ÖDEVİ SUNUMU D a n ı ş m a n : Yrd. D oç. D r. F eza B U Z L U C A EZGİ ZÜMRÜT ULAŞ 040080194 Sunum Konuları 2 RISC İşlemciler Programlama Dili Seçimi SPARC v8 Yazılım

Detaylı

EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI

EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI EGE ÜNİVERSİTESİ EGE MYO MEKATRONİK PROGRAMI 23.02.2015 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 2 PROGRAMLANABİLİR DENETLEYİCİLER NÜMERİK İŞLEME 23.02.2015 Yrd.Doç.Dr. Dilşad Engin PLC Ders Notları 3

Detaylı

Mikroişlemcilerde Aritmetik

Mikroişlemcilerde Aritmetik Mikroişlemcilerde Aritmetik Mikroişlemcide Matematiksel Modelleme Mikroişlemcilerde aritmetik işlemler (toplama, çıkarma, çarpma ve bölme) bu iş için tasarlanmış bütünleşik devrelerle yapılır. Bilindiği

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Bilgisayar Bileşenleri Bilgisayarın Fonksiyonu Instruction Cycle Kesmeler (Interrupt lar)

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler

Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. MİB Yapısı. MİB Altbirimleri. Durum Kütüğü. Yardımcı Kütükler Merkezi İşlem Birimi MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü Merkezi İşlem Birimi (MİB): Bilgisayarın temel birimi Hız Sözcük uzunluğu Buyruk kümesi Adresleme yeteneği Adresleme kapasitesi

Detaylı

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür.

İŞLEMCİLER (CPU) İşlemciler bir cihazdaki tüm girdilerin tabii tutulduğu ve çıkış bilgilerinin üretildiği bölümdür. İŞLEMCİLER (CPU) Mikroişlemci Nedir? Mikroişlemci, hafıza ve giriş/çıkış birimlerini bulunduran yapının geneline mikrobilgisayar; CPU' yu bulunduran entegre devre çipine ise mikroişlemci denir. İşlemciler

Detaylı

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri

ANAKARTLAR. Anakartın Bileşenleri ANAKARTLAR Anakartlar, bilgisayarların temel donanım elemanıdır. Bir bilgisayarın tüm parçalarını üzerinde barındıran ve bu parçaların iletişimini sağlayan elektronik devredir. Anakartın Bileşenleri 1-Yonga

Detaylı

Mikrobilgisayar Donanımı

Mikrobilgisayar Donanımı KARADENĠZ TEKNĠK ÜNĠVERSĠTESĠ BĠLGĠSAYAR MÜHENDĠSLĠĞĠ BÖLÜMÜ MĠKROĠġLEMCĠ LABORATUARI Mikrobilgisayar Donanımı 1. GiriĢ Bu deneyde 16 bit işlemci mimarisine dayalı 80286 mikroişlemcisini kullanan DIGIAC

Detaylı

CPU TURKEY CPU-KULIS MİKROİŞLEMCİSİ ÇALIŞMA RAPORU

CPU TURKEY CPU-KULIS MİKROİŞLEMCİSİ ÇALIŞMA RAPORU CPU TURKEY CPU-KULIS MİKROİŞLEMCİSİ ÇALIŞMA RAPORU Proje Danışmanı: Proje Yetkilisi: Proje Ekibi: Prof. Dr. Sarp ERTÜRK, Kocaeli Üniversitesi, Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Bölümü Arş. Gör. Anıl

Detaylı

Anakart ve Bileşenleri CPU, bellek ve diğer bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı

Anakart ve Bileşenleri CPU, bellek ve diğer bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı S a y f a 1 Anakart ve Bileşenleri CPU, bellek ve diğer bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı verilmektedir. Anakart üzerinde CPU, bellek, genişleme yuvaları,

Detaylı

DSP DONANIMI. Pek çok DSP için temel elemanlar aşağıdaki gibidir.

DSP DONANIMI. Pek çok DSP için temel elemanlar aşağıdaki gibidir. DSP DONANIMI Pek çok DSP için temel elemanlar aşağıdaki gibidir. Çarpıcı yada çarpıcı- toplayıcı (MPY/MAC) Aritmetik lojik birim (ALU) Öteleyici (SHIFTER) Adres üreteci (AG) Komut yada program sıralayıcı

Detaylı

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü

BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

BTP 207 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I. Ders 8

BTP 207 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I. Ders 8 BTP 27 İNTERNET PROGRAMCILIĞI I Ders 8 Değişkenler 2 Tamsayı Değerler (Integer) Tamsayılar, tabanlı (decimal), 8 tabanlı (octal) veya 6 tabanlı (hexadecimal) olabilir. 8 tabanındaki sayıları belirtmek

Detaylı

NB Ekran Seri Port Üzerinden Veri Okuma/Yazma. Genel Bilgi Protokol Oluşturma Veri Okuma Veri Yazma

NB Ekran Seri Port Üzerinden Veri Okuma/Yazma. Genel Bilgi Protokol Oluşturma Veri Okuma Veri Yazma NB Ekran Seri Port Üzerinden Veri Okuma/Yazma Genel Bilgi Protokol Oluşturma Veri Okuma Veri Yazma Genel Bilgi NB Ekranlar üzerinde 2 adet seri port bulunmaktadır. Bu portları kullanarak noprotocol modunda

Detaylı

BİL 361 BİLGİSAYAR MİMARİSİ VE ORGANİZASYONU Güz Dönemi ÖDEV 1

BİL 361 BİLGİSAYAR MİMARİSİ VE ORGANİZASYONU Güz Dönemi ÖDEV 1 BİL 361 BİLGİSAYAR MİMARİSİ VE ORGANİZASYONU 2015-2016 Güz Dönemi ÖDEV 1 Son Teslim Tarihi/Saati : 07.10.2015/18:00 Teslim Yeri : Teknoloji Merkezi, 217 Uyarı: Bu ödevdeki soruları öğrenciler kişisel çabalarıyla

Detaylı

Bilgisayarların Gelişimi

Bilgisayarların Gelişimi Bilgisayarların Gelişimi Joseph Jacquard (1810) Bilgisayar tabanlı halı dokuma makinesi Delikli Kart (Punch Card) Algoritma ve Programlama 6 Bilgisayar Sistemi 1. Donanım fiziksel aygıtlardır. 2. Yazılım

Detaylı

İşlem Buyrukları MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları

İşlem Buyrukları MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları. İşlem Buyrukları MİKROİŞLMCİ SİSTMLRİ Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü www.cs.itu.edu.tr/~gunduz/courses/mikroisl/ Silme: Akümülatörün, yardımcı kütüğün, bir bellek gözünün içeriği veya durum kütüğü içindeki bayraklar

Detaylı

İşletim Sistemleri (Operating Systems)

İşletim Sistemleri (Operating Systems) İşletim Sistemleri (Operating Systems) 1 İşletim Sistemleri (Operating Systems) Genel bilgiler Ders kitabı: Tanenbaum & Bo, Modern Operating Systems:4th ed., Prentice-Hall, Inc. 2013 Operating System Concepts,

Detaylı

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN

Bilgisayar Mühendisliğine Giriş. Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Bilgisayar Mühendisliğine Giriş Yrd.Doç.Dr.Hacer KARACAN Mikroişlemci Nedir? Bir bilgisayarın en önemli parçası Mikroişlemcisidir. Hiçbir bilgisayar mikroişlemci olmadan çalışamaz. Bu nedenle Mikroişlemci

Detaylı

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12

Bu derste! BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Yazmaç Aktarımı Düzeyi! Büyük Sayısal Sistemler! 12/25/12 BBM 231 Yazmaçların Aktarımı Seviyesinde Tasarım! Hacettepe Üniversitesi Bilgisayar Müh. Bölümü Bu derste! Büyük, karmaşık sayısal sistemlerin tasarımı ele alınacaktır. ASM ve ASMD çizgeleri Tasarım Örnekleri

Detaylı

BÖLÜM12. 2- FORMÜLLER ve OTOMATİK TOPLAM. 2.1. Formüller

BÖLÜM12. 2- FORMÜLLER ve OTOMATİK TOPLAM. 2.1. Formüller BÖLÜM12 2- FORMÜLLER ve OTOMATİK TOPLAM 2.1. Formüller Formül, bir sayfadaki verilerin aritmetiksel, mantıksal, istatistiksel vb. işlemleri yapması için kullanılan denklemlerdir ve bize sonuç bildirirler.

Detaylı

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir?

Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Başlangıç Düşünelim? Günlük hayatta bilgisayar hangi alanlarda kullanılmaktadır? Bilgisayarın farklı tip ve özellikte olmasının sebepleri neler olabilir? Bilgisayar Bilgisayar, kendisine verilen bilgiler

Detaylı

ECEM ERDURU GAMZE SERİN ZEHRA SABUR EMİNE ÖLMEZ. o TAMSAYILAR KONUSU ANLATILMAKTADIR

ECEM ERDURU GAMZE SERİN ZEHRA SABUR EMİNE ÖLMEZ. o TAMSAYILAR KONUSU ANLATILMAKTADIR ECEM ERDURU GAMZE SERİN ZEHRA SABUR EMİNE ÖLMEZ o TAMSAYILAR KONUSU ANLATILMAKTADIR Sıfırın sağındaki sayılar pozitif tam sayılar, sıfırın solundaki sayılar negatif tam sayılardır. Pozitif tam sayılar,

Detaylı

XC8 ile PİC uygulamaları

XC8 ile PİC uygulamaları XC8 ile PİC uygulamaları Modül tanıtımı : LCD kullanımı Öncelikle Lcd nedir ne değildir biraz tanımamız gerekiyor. LED göstergelerin fazla akım çekmesi ve kullanım zorluğu, son yıllarda LCD göstergelerin

Detaylı

BİL-142 Bilgisayar Programlama II

BİL-142 Bilgisayar Programlama II BİL-142 Bilgisayar Programlama II (C/C++) Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Kontrol Yapıları if Seçme Deyimi if... else Seçme Deyimi while Tekrar

Detaylı

Mikrobilgisayarlar ve Assembler. Bahar Dönemi. Vedat Marttin

Mikrobilgisayarlar ve Assembler. Bahar Dönemi. Vedat Marttin Mikrobilgisayarlar ve Assembler Bahar Dönemi Vedat Marttin Bellek Haritası Mikroişlemcili örnek bir RAM, ROM ve G/Ç adres sahalarının da dahil olduğu toplam adres uzayının gösterilmesinde kullanılan sisteme

Detaylı

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ

MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ MİKROİŞLEMCİ MİMARİLERİ Mikroişlemcilerin yapısı tipik olarak 2 alt sınıfta incelenebilir: Mikroişlemci mimarisi (Komut seti mimarisi), Mikroişlemci organizasyonu (İşlemci mikromimarisi). CISC 1980 lerden

Detaylı

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ

T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ T.C. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLİŞİM SİSTEMLERİ MÜHENDİSLİĞİ Yrd. Doç. Dr. Mustafa Hikmet Bilgehan UÇAR 6. HAFTA BİLEŞİK MANTIK DEVRELERİ (COMBINATIONAL LOGIC) Aritmetik İşlem Devreleri

Detaylı

İşletim Sistemlerine Giriş

İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemlerine Giriş İşletim Sistemleri ve Donanım İşletim Sistemlerine Giriş/ Ders01 1 İşletim Sistemi? Yazılım olmadan bir bilgisayar METAL yığınıdır. Yazılım bilgiyi saklayabilir, işleyebilir

Detaylı

Mikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar

Mikrobilgisayarlar. Mikroişlemciler ve. Mikrobilgisayarlar 1 Sayısal Bilgisayarın Tarihsel Gelişim Süreci Babage in analitik makinası (1833) Vakumlu lambanın bulunuşu (1910) İlk elektronik sayısal bilgisayar (1946) Transistörün bulunuşu (1947) İlk transistörlü

Detaylı

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ

GAZİ ÜNİVERSİTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BM-404 BİLGİ GÜVENLİĞİ LABORATUVARI UYGULAMA FÖYÜ HAFTA: 4 AMAÇLAR: Bilgisayar Donanım Parçaları BİLGİSAYAR KASASI İçine yerleştirilecek olan bilgisayar bileşenlerini dışarıdan gelebilecek fiziksel darbelere karşı korur, elektriksel olarak yalıtır, sahip

Detaylı

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU)

Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Donanım Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan elektronik bir aygıttır. Başlıca üç bölümden

Detaylı

K uark projesi. Temel Özellikler :

K uark projesi. Temel Özellikler : K uark projesi Temel Özellikler : Kuark işlemcisi 16 bit kelime uzunluğuna sahip bir işlemcidir. Veri ve komut belleği aynıdır ve en fazla 4 Gigabyte bellek adresleyebilir. İşlemcimiz paralel çalışabilecek

Detaylı

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Bilgisayar Organizasyonu BIL

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Bilgisayar Organizasyonu BIL DERS BİLGİLERİ Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS Bilgisayar Organizasyonu BIL321 5 3+2 4 5 Ön Koşul Dersleri Dersin Dili Dersin Seviyesi Dersin Türü Türkçe Lisans Zorunlu / Yüz Yüze

Detaylı

Çalışma Açısından Bilgisayarlar

Çalışma Açısından Bilgisayarlar Çalışma Açısından Bilgisayarlar Ölçme sistemi ile hesaplama sistemi birbiriyle ilgili olmasına rağmen aynı değillerdir. Suyun sıcaklığı ve gürültünün şiddeti ile evdeki lambaların ölçülmesi aynı değillerdir.

Detaylı

Hem lw hem de sw komutlarının ofseti 16-bitlik işaretli tamsayıdır.

Hem lw hem de sw komutlarının ofseti 16-bitlik işaretli tamsayıdır. DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #2 DİZİLERE ERİŞİMDE MIPS BELLEK TALİMATLARI Amaç: Veri bölütü kullanımını ve tek-modüllü dizi

Detaylı

PORTLAR Bilgisayar: VERİ:

PORTLAR Bilgisayar: VERİ: PORTLAR 1.FARE 2. YAZICI ÇİZİCİ TARAYICI 3.AĞ-İNTERNET 4.SES GİRİŞİ 5.SES ÇIKIŞI(KULAKLIK) 6.MİKROFON 7.USB-FLASH 8.USB-FLASH 9.MONİTÖR 10.PROJEKSİYON 11.KLAVYE BİLGİSAYAR NEDİR? Bilgisayar: Kullanıcıdan

Detaylı

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir.

Sistem Programlama. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler(Interrupts): Kesme mikro işlemcinin üzerinde çalıştığı koda ara vererek başka bir kodu çalıştırması işlemidir. Kesmeler çağırılma kaynaklarına göre 3 kısma ayrılırlar: Yazılım kesmeleri Donanım

Detaylı

Komutların Yürütülmesi

Komutların Yürütülmesi Komutların Yürütülmesi Bilgisayar Bileşenleri: Genel Görünüm Program Sayacı Komut kaydedicisi Bellek Adres Kaydedicisi Ara Bellek kaydedicisi G/Ç Adres Kaydedicisi G/Ç ara bellek kaydedicisi 1 Sistem Yolu

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş

Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş + Bilgisayar Mimarisi ve Organizasyonu Giriş Bilgisayar Mimarisi Bilgisayar Organizasyonu Programcının görebileceği bir sistemin nitelikleri Bir programın mantıksal yürütülmesi üzerinde direk bir etkisi

Detaylı

PASCAL PROGRAMLAMA DİLİ YAPISI

PASCAL PROGRAMLAMA DİLİ YAPISI BÖLÜM 3 PASCAL PROGRAMLAMA DİLİ YAPISI 3.1. Giriş Bir Pascal programı en genel anlamda üç ayrı kısımdan oluşmuştur. Bu kısımlar bulunmaları gereken sıraya göre aşağıda verilmiştir. Program Başlığı; Tanımlama

Detaylı

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU

MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU ANKARA MAMAK MEHMET ÇEKİÇ ORTAOKULU BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ Ankara, 2013 Hazırlayan: Mustafa KATLANÇ BİLGİSAYAR DONANIM BİRİMLERİ 1 Bilgisayar Donanım Birimleri Bilgisayar sistemleri, donanım birimlerinin

Detaylı

Görüntü Bağdaştırıcıları

Görüntü Bağdaştırıcıları Görüntü Bağdaştırıcıları Görüntü Bağdaştırıcıları (Ekran Kartları) Ekrandaki Görüntü Nasıl Oluşur? Monitörünüze yeteri kadar yakından bakarsanız görüntünün çok küçük noktalardan oluştuğunu görürsünüz.

Detaylı

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR

Bilgisayar Donanım 2010 BİLGİSAYAR BİLGİSAYAR CPU, bellek ve diğer sistem bileşenlerinin bir baskı devre (pcb) üzerine yerleştirildiği platforma Anakart adı verilmektedir. Anakart üzerinde CPU, bellek, genişleme yuvaları, BIOS, çipsetler,

Detaylı

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN

Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN Yrd. Doç. Dr. Caner ÖZCAN İkilik Sayı Sistemi İkilik sayı sisteminde 0 lar ve 1 ler bulunur. Bilgisayar sistemleri yalnızca ikilik sayı sistemini kullanır. ( d 4 d 3 d 2 d 1 d 0 ) 2 = ( d 0. 2 0 ) + (

Detaylı

DERS 7 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 örnek programlar Dallanma komutları Sonsuz döngü

DERS 7 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK. PIC 16F84 örnek programlar Dallanma komutları Sonsuz döngü DERS 7 PIC 16F84 PROGRAMLAMA İÇERİK PIC 16F84 örnek programlar Dallanma komutları Sonsuz döngü Ders 7, Slayt 2 1 PROGRAM 1 RAM bellekte 0x0C ve 0x0D hücrelerinde tutulan iki 8-bit sayının toplamını hesaplayıp

Detaylı

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ

BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ BİLGİSAYARIN TEMEL BİLEŞENLERİ Öğr. Gör. Özge Öztimur Karadağ 1 Bilgisayarın Tanımı 2 Bilgisayarın Tanımı Bilgisayar belirli komutlara göre veri işleyen ve depolayan bir makinedir. 2 Bilgisayarın Temel

Detaylı

Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Elektronik Öncesi Kuşak. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Kuşak. Bilgisayar teknolojisindeki gelişme

Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ. Elektronik Öncesi Kuşak. Bilgisayar Tarihi. Elektronik Kuşak. Elektronik Kuşak. Bilgisayar teknolojisindeki gelişme Giriş MİKROİŞLEMCİ SİSTEMLERİ Bilgisayar teknolojisindeki gelişme Elektronik öncesi kuşak Elektronik kuşak Mikroişlemci kuşağı Yrd. Doç. Dr. Şule Gündüz Öğüdücü 1 Bilgisayar Tarihi Elektronik Öncesi Kuşak

Detaylı

LCD (Liquid Crystal Display)

LCD (Liquid Crystal Display) LCD (Liquid Crystal Display) LCD ekranlar bize birçok harfi, sayıları, sembolleri hatta Güney Asya ülkelerin kullandıkları Kana alfabesindeki karakterleri de görüntüleme imkanını verirler. LCD lerde hane

Detaylı

BLG2109 BİLGİSAYAR DONANIMI DERS 3. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK

BLG2109 BİLGİSAYAR DONANIMI DERS 3. Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK BLG2109 BİLGİSAYAR DONANIMI DERS 3 Öğr. Grv. Aybike ŞİMŞEK Haftanın Konuları Giriş İşlemciler İşlemci Tarihçesi İşlemci Parametreleri Saat Hızı Komut Seti Cache Bellek Bus Giriş Bir mikroişlemci bağımsız

Detaylı

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik

DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ. İçerik DERS 3 MİKROİŞLEMCİ SİSTEM MİMARİSİ İçerik Mikroişlemci Sistem Mimarisi Mikroişlemcinin yürüttüğü işlemler Mikroişlemci Yol (Bus) Yapısı Mikroişlemci İç Veri İşlemleri Çevresel Cihazlarca Yürütülen İşlemler

Detaylı

Embedded(Gömülü)Sistem Nedir?

Embedded(Gömülü)Sistem Nedir? Embedded(Gömülü)Sistem Nedir? Embedded Computing System de amaç; elektronik cihaza bir işlevi sürekli tekrar ettirmektir. Sistem içindeki program buna göre hazırlanmıştır. PC lerde (Desktop veya Laptop)

Detaylı

Adresleme Modları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar

Adresleme Modları. Mikroişlemciler ve Mikrobilgisayarlar Adresleme Modları 1 Adresleme Modları İşlenenin nerede olacağını belirtmek için kullanılırlar. Kod çözme aşamasında adresleme yöntemi belirlenir ve işlenenin nerede bulunacağı hesaplanır. Mikroişlemcide

Detaylı

Temel Bilgi Teknolojileri -1

Temel Bilgi Teknolojileri -1 Temel Bilgi Teknolojileri -1 Dr. Öğr. Üyesi Aslı Eyecioğlu Özmutlu aozmutlu@bartin.edu.tr 1 Konu Başlıkları Donanım Bileşenleri Harici Donanım Dahili Donanım 2 Donanım Bileşenleri Bilgisayarın fiziksel

Detaylı

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe

Bit, Byte ve Integer. BIL-304: Bilgisayar Mimarisi. Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Bit, Byte ve Integer BIL-304: Bilgisayar Mimarisi Dersi veren öğretim üyesi: Yrd. Doç. Dr. Fatih Gökçe Ders kitabına ait sunum dosyalarından adapte edilmiştir: http://csapp.cs.cmu.edu/ Adapted from slides

Detaylı

Hacettepe Robot Topluluğu

Hacettepe Robot Topluluğu Hacettepe Robot Topluluğu PIC Assembly Dersleri 1. Ders: PIC Programlamaya Giriş HUNRobotX - PIC Assembly Dersleri 1. Ders: PIC Programlamaya Giriş Yazan: Kutluhan Akman, Düzenleyen: Canol Gökel - 4 Haziran

Detaylı

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır!

Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Donanım Bilgisayar en yavaş parçası kadar hızlıdır! Merkezi İşlem Birimi Kavramı (CPU) Bilgisayar içerisinde meydana gelen her türlü aritmetiksel, mantıksal ve karşılaştırma işlemlerinden sorumlu olan

Detaylı

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 BİLGİ TEKNOLOJİLERİ SMO103 2. HAFTA BİLGİSAYAR SİSTEMİ, BİLGİSAYARI OLUŞTURAN BİRİMLER VE ÇALIŞMA PRENSİPLERİ ANAKART, İŞLEMCİ VE BELLEKLER SABİT DİSKLER, EKRAN KARTLARI MONİTÖRLER VE DİĞER DONANIM BİRİMLERİ

Detaylı

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER

MİKROBİLGİSAYAR SİSTEMLERİ VE ASSEMBLER BÖLÜM 2 INTEL AİLESİNİN 8 BİTLİK MİKROİŞLEMCİLERİ 2.1 8080 MİKROİŞLEMCİSİ Intel 8080, I4004, I4040 ve I8008 in ardından üretilmiştir ve 8 bitlik mikroişlemcilerin ilkidir ve 1974 te kullanıma sunulmuştur.

Detaylı

AND Komutu. and hedef, kaynak

AND Komutu. and hedef, kaynak Mantıksal Komutlar Bu komutlar herhangi bir işlem sırasında mantıksal karşılaştırmalar yapmak için kullanılır. Bu komutlar icra görürken kullanılan register yada bellek bölgesinin içerisindeki değerler

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Bileşenleri Ve Programların Yürütülmesi Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Program Kavramı Bilgisayardan istenilen işlerin gerçekleştirilebilmesi için gereken işlem dizisi

Detaylı

BM-311 Bilgisayar Mimarisi

BM-311 Bilgisayar Mimarisi 1 BM-311 Bilgisayar Mimarisi Hazırlayan: M.Ali Akcayol Gazi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Konular Giriş Mikro işlemler Fetch cycle Indirect cycle Interrupt cycle Execute cycle Instruction

Detaylı

Bilgisayar Donanım ANAKART ÜZERĐNDE YER ALAN GĐRĐŞ/ÇIKIŞ (I/O) BAĞLANTI NOKTALARI

Bilgisayar Donanım ANAKART ÜZERĐNDE YER ALAN GĐRĐŞ/ÇIKIŞ (I/O) BAĞLANTI NOKTALARI ANAKART ÜZERĐNDE YER ALAN GĐRĐŞ/ÇIKIŞ (I/O) BAĞLANTI NOKTALARI Çeşitli aygıtları bağlamak üzere anakart üzerinde farklı tipte konnektörler bulunmaktadır. Anakart üzerinde tipik olarak yazıcı, mouse, klavye

Detaylı

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama

Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama Mikrobilgisayar Mimarisi ve Programlama 8085 Adresleme ve Komutlar Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Doç.Dr. Murat ÇAKIROĞLU Prof.Dr. Hüseyin EKİZ Assembly Formatı Assembly komut satırı biçimi Etiket İşlem Kodu

Detaylı

TOSHIBA C55-C- 11RSatellite Ci5-5200U 2.20GHz 8GB 1TB 2GB 930M 15.6" INTEL CI5-5200U 2,2GHZ

TOSHIBA C55-C- 11RSatellite Ci5-5200U 2.20GHz 8GB 1TB 2GB 930M 15.6 INTEL CI5-5200U 2,2GHZ C55-C- 11JSatellite Ci5-8GB 1TB 2GB 930M 15.6" C55-C- 11RSatellite Ci5-8GB 1TB 2GB 930M 15.6" C55-C- 13HSatellite Ci5-920M 15.6'' C55-C- 14FSatellite 500GB 15.6" İşletim Sistemi DOS DOS MS WINDOWS DOS

Detaylı

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6

DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 DOĞU AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ BAHAR 2012-2013 BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ BLGM-324 BİLGİSAYAR MİMARİSİ DENEY #6 16 Bitlik R Tipi İçin ALTERA MAX-PLUS-II VHDL de Tam Tek Saat Veri Yolu Birimi Amaç: Tek-Saat

Detaylı

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU

İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ LOJİK DEVRELERİ LABORATUVARI DENEY RAPORU DENEYİN ADI : BELLEKLE TASARIM Seri Aritmetik Lojik Birim II (9.2) RAPORU HAZIRLAYAN : BEYCAN KAHRAMAN

Detaylı

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2:

Mikroçita. Mikroçita Rapor 2: Mikroçita Rapor 2: İşlemci projemizle ilgili olarak hazırlamış olduğumuz bu ikinci raporda öncelikli olarak vhdl kullanarak tasarladığımız işlemcimizin genel çalışmasını ilk rapora göre daha ayrıntılı

Detaylı

Elektroniğe Giriş 1.1

Elektroniğe Giriş 1.1 İTÜ Bilgisayar Mühendisliği Bölümündeki donanım derslerinin bağlantıları Sayısal devreler bölümdeki diğer donanım dersinin temelini oluşturmaktadır. Elektroniğe Giriş SAYISAL DEVRELER Sayısal Elektronik

Detaylı

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz.

Temel Kavramlar-2. Aşağıda depolama aygıtlarının kapasitelerini inceleyebilirsiniz. Temel Kavramlar-2 Byte = 8 Bit in bir araya gelmesiyle oluşan bellektir. Bilgisayarın tanıdığı harf rakam ve özel karakterlerden her biri 1 byte lık yer kaplar. Yani her bir harfin 1 veya 0 dan oluşan

Detaylı

Prof. Dr. Doğan İbrahim Yakın Doğu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Biyomedikal Mühendisliği, Bölümü E-mail: dogan @neu.edu.tr Tel: 90 3922236464

Prof. Dr. Doğan İbrahim Yakın Doğu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Biyomedikal Mühendisliği, Bölümü E-mail: dogan @neu.edu.tr Tel: 90 3922236464 GERÇEK ZAMAN ENTEGRE DESTEKLİ PIC MİKROKONTROLÖR PROJESİ Prof. Dr. Doğan İbrahim Yakın Doğu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Biyomedikal Mühendisliği, Bölümü E-mail: dogan @neu.edu.tr Tel: 90 3922236464

Detaylı

Donanımlar Hafta 1 Donanım

Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanımlar Hafta 1 Donanım Donanım Birimleri Ana Donanım Birimleri (Anakart, CPU, RAM, Ekran Kartı, Sabit Disk gibi aygıtlar, ) Ek Donanım Birimleri (Yazıcı, Tarayıcı, CD-ROM, Ses Kartı, vb ) Anakart (motherboard,

Detaylı

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri

DONANIM. 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM 1-Sitem birimi (kasa ) ve iç donanım bileşenleri 2-Çevre birimleri ve tanımlamaları 3-Giriş ve çıkış donanım birimleri DONANIM SİSTEM BİRİMİ ÇEVREBİRİMLERİ Ana Kart (Mainboard) Monitör İşlemci

Detaylı

FPGA Kullanarak 16 Bitlik Mikroişlemci Tasarımı Designing of a 16 bit Microprocessor by Using FPGA

FPGA Kullanarak 16 Bitlik Mikroişlemci Tasarımı Designing of a 16 bit Microprocessor by Using FPGA FPGA Kullanarak 16 Bitlik Mikroişlemci Tasarımı Designing of a 16 bit Microprocessor by Using FPGA Emre ÖZTÜRK, Herman SEDEF Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği Yıldız Teknik Üniversitesi emre.ytu@gmail.com

Detaylı

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ DERS 2

PROGRAMLAMAYA GİRİŞ DERS 2 PROGRAMLAMAYA GİRİŞ DERS 2 Program editörde oluşturulur ve diske kaydedilir Tipik Bir C Programı Geliştirme Ortamının Temelleri 1. Edit 2. Preprocess 3. Compile 4. Link 5. Load 6. Execute Önişlemci programı

Detaylı

DERS 10 İŞLETİM SİSTEMİ ÇALIŞMA PRENSİBLERİ VE HATA MESAJLARI

DERS 10 İŞLETİM SİSTEMİ ÇALIŞMA PRENSİBLERİ VE HATA MESAJLARI Doğu Akdeniz Üniversitesi Bilgisayar ve Teknoloji Yüksek Okulu Bilgi Teknolojileri ve Programcılığı Bölümü DERS 10 İŞLETİM SİSTEMİ ÇALIŞMA PRENSİBLERİ VE HATA MESAJLARI Bilgisayarlarda işletim sistemi,

Detaylı

Bilgisayar Mimarisi Nedir?

Bilgisayar Mimarisi Nedir? BİLGİSAYAR MİMARİSİ Bilgisayar Mimarisi Nedir? Bilgisayar mimarisi, diğer mimariler gibi, bir yapı kullanıcısının ihtiyaçlarını belirleme ve bu ihtiyaçları ekonomik ve teknolojik kısıtlamalar dahilinde

Detaylı

Algoritma ve Programlamaya Giriş

Algoritma ve Programlamaya Giriş Algoritma ve Programlamaya Giriş Algoritma Bir sorunu çözebilmek için gerekli olan sıralı ve mantıksal adımların tümüne Algoritma denir. Doğal dil ile yazılabilir. Fazlaca formal değildir. Bir algoritmada

Detaylı

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü

BİLGİSAYAR MİMARİSİ. İkili Kodlama ve Mantık Devreleri. Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü BİLGİSAYAR MİMARİSİ İkili Kodlama ve Mantık Devreleri Özer Çelik Matematik-Bilgisayar Bölümü Kodlama Kodlama, iki küme elemanları arasında karşılıklığı kesin olarak belirtilen kurallar bütünüdür diye tanımlanabilir.

Detaylı

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta

Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta SAKARYA ÜNİVERSİTESİ Bilgisayar ve Bilişim Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği Bölümü Mikroişlemcili Sistemler ve Laboratuvarı 8.Hafta Doç.Dr. Ahmet Turan ÖZCERİT Doç.Dr. Cüneyt BAYILMIŞ Yrd.Doç.Dr.

Detaylı

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR

Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR Bilgisayar Mimarisi Ara Bağlantı Yapıları ve Bus Kavramı Yrd.Doç.Dr. Celal Murat KANDEMİR ESOGÜ Eğitim Fakültesi - BÖTE twitter.com/cmkandemir Ara Bağlantı Yapıları Bir bilgisayar sistemi MİB, bellek ve

Detaylı