TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULLARI İÇİN ÖLÇME VE KALİBRASYON TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI ÖNERİSİ

Transkript

1 TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULLARI İÇİN ÖLÇME VE KALİBRASYON TEKNİKERLİĞİ PROGRAMI ÖNERİSİ Yrd.Doç.Dr.Koray TUNÇALP, Arş.Gör.Sezai TAŞKIN, Arş.Gör.Mehmet SUCU Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektrik Eğt.Böl., T: (216) / 250, koray@marun.edu.tr, İstanbul. Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektrik Eğt.Böl., T: (216) / 255, sezai.taskin@marun.edu.tr, İstanbul. Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Elektrik Eğt.Böl., T: (216) / 255, mehmetsucu@marmara.edu.tr, İstanbul. ÖZET İnsanlığın ilk çağlardan bugüne kadar gerçekleştirdiği tüm teknolojik aşamalar bir şekilde onun ölçme yeteneği ile yakından ilgilidir. Ölçme ve kalibrasyon, endüstriyel faaliyetlerin önemli bir parametresidir. Türkiye de ISO 9000 Kalite Güvence Sistemi nin yaygınlaşmasından sonra muayene, deney ve kalibrasyonun önemi anlaşılmıştır. Diğer yandan ülkemizde ölçme ve kalibrasyon konusunda eğitim almış mühendis, teknik öğretmen, tekniker ve teknisyen gereksinimi, kalite ve ürün belgelendirme çalışmalarının artmasından sonra belirgin hale gelmiştir. Konuyla ilgili ulusal primer laboratuvar bazında UME Ulusal Metroloji Enstitüsü, akreditasyon belgesine sahip özel laboratuvarlar, endüstride kurum içi laboratuvarlar(beko Elektronik, Arçelik vb.) önceden kurulan TSE laboratuvarlarına ek olarak faaliyete başlamışlar ve günümüzde çalışmalarına devam etmektedirler. Metroloji konusundaki eğitimlerin yaygın olmayışı ve yüksek ücretli olması da metroloji mühendisliği, metroloji öğretmenliği ve metroloji teknikerliği mesleklerinin yaygınlaşmasına ve kabul görmesine engel oluşturmaktadır. Bu çalışmada; ülkemizdeki ara eleman açığını kapatan Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulları için, Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programı önerisi yapılacaktır. Özellikle ülkemizde ölçme ve kalibrasyon konusundaki kapasite dikkate alınarak az kısıtlı sayıda kalmak koşuluyla Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerlerine gereksinim bulunmaktadır. Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programlarına özellikle sadece Anadolu Teknik ile Anadolu Endüstri Meslek Lisesi mezunlarının alınması, eğitim kalitesini artırmak açısından yararlı olacaktır. Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programlarının uygulanması için ulusal bazda 29 adet primer ölçme laboratuvarına sahip olan TÜBİTAK UME Ulusal Metroloji Enstitüsü ve üniversite işbirliğinin önemi vurgulanacaktır. ANAHTAR SÖZCÜKLER Metroloji, ölçme, kalibrasyon, ISO 900X, teknik eğitim. 1. GİRİŞ Sanayi uygulamalarında, belirli doğruluk limitleri içinde ve emniyetli çalışma şartları altında kararlı ve ekonomik tasarımların yapılması istenir. Özellikle 1980 li yıllardan sonra sanayimizdeki gelişme; ileri teknolojilerin kullanılması yönünde alınmış kararlar sonucunda ölçmenin önemi artmıştır. Ürün kalitesi kadar, bu kalitenin sağlanması için gerekli olan teçhizatın kalitesi ve uygun kalibrasyon şartları gibi konular, bilim ve teknolojinin hızla ilerlediği günümüz şartlarında daha geniş bilgi ve teknik yeterliliğe ulaşmak için gereklidir. Son yıllarda hizmete ve üretim sektörlerinde; ürün ve hizmetlere yönelik Kalite Güvencesi Sistemi oluşturmak amacıyla muayene ve deneylerin yaygınlaşması, hemen hemen her büyüklüğün ölçümünü gerçekleştiren cihazların doğruluğunu ve güvenilirliğini yazılı bir belgeye bağlama gereksinimi giderek artmıştır. Ancak ülkemizde ölçme ve kalibrasyon eğitiminin örgün eğitimde

2 olmaması, ölçme ve kalibrasyon kavramını bilen ve uygulayan teknik personelin(mühendis, teknik öğretmen ve tekniker) az, yetersiz ve bölgelere göre dağılımının dengesiz olması, metroloji konusunun disipline edilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu nedenle ölçme ve kalibrasyon konusunda ara eleman gereksinimi, Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okullarında açılacak Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programı ile karşılanabilir. 2. METROLOJİ, ÖNEMİ VE GÜNÜMÜZDEKİ DURUMU Günümüze kadar insanlığın gerçekleştirdiği teknolojik aşamalar, bir şekilde onun ölçme yeteneği ile yakından ilgilidir. Teknolojik gelişmeler beraberinde araştırma-geliştirme, üretimde kullanılan ölçü ve kontrol cihazları kaliteyi yükselten temel unsurlar arasındadır. Daha yüksek kalite ve daha yüksek verimlilik ise insan, malzeme, ekipman ve bilgiyi daha iyi kullanmakla elde edilebilir. Bu parametrelerin değerlendirilebilmesi yapılacak olan doğru ölçmelere bağlıdır. Karakteristikleri kesin olarak belirlenmiş bir referans sisteme göre yapılacak kontroller, üretim metodunun başarısını belirler. Bu nedenle yapılacak yüksek doğruluktaki ölçmeler modern kalite kontrolünün önemini arttırır. Günümüzde hedeflenen kalitenin elde edilmesi için yaygın olarak kullanılan yöntem; belirli standartlara dayanan kalite güvencesi sisteminin kullanılmasıdır. Bu da sistemin bir bütün olarak alınması, değişik yerlerde üretilen parçaların belirli standartlara uyması ve dolayısıyla bir ölçü birliği içerisinde üretilmesini zorunlu kılmıştır. Bu zorunluluk, ölçümlerde kullanılan sistemlerin belirli referans sistemlere bağlanması şeklinde ortaya çıkmış ve bu fikir modern metrolojinin temelini oluşturmuştur. Metroloji; ölçme ile ilgili bir bilim dalı olup, doğruluk seviyesine bakılmaksızın ölçmeye dayanan uygulamalı ve teorik tüm konuları kapsar. [1] Metroloji ve kalibrasyon, endüstriyel faaliyetlerin önemli bir parametresidir. Ölçme, herhangi bir fiziksel büyüklüğü insanın anlayabileceği şekle dönüştürme işlemidir. Bu dönüşüm sonucunda elde edilen bilgiler çeşitli şekillerde olmakla beraber, bunların hepsi değişik birimli sayılar ile ifade edilebilirler. Doğru ve güvenilir ölçme faaliyetleri ilmi, ticari, ahlaki ve sosyal boyutları olan ve sağlanamaması durumunda toplumsal, bölgesel, ulusal ve uluslararası ilişkileri etkileyecek öneme sahip teknik ve sosyal tarafları olan bir konudur. Doğru ve güvenilir ölçme faaliyetlerinin işte bu yönleri de dikkate alındığında, her bireyin, her firmanın, her bölgenin bağımsız bir ölçme sistemine sahip olması belki dışa açık olmayan topluluklar için problem oluşturmayacaktır. Ancak karşılıklı ilişkiler söz konusu ise anlaşılacak ortak bir dilden daha önemli olacak ortak bir ölçme sistemi ve birimlerine gerek olduğu açıktır. Elbette her toplumun, her ferdin ölçme faaliyetlerinden farklı seviyede ve farklı fiziksel birimlerde ilişkisi vardır. Seviyesi veya iş sahası ne olursa olsun ölçme ile ilgili her türlü faaliyete metroloji veya ölçümbilim denmektedir. [2] Kalibrasyon; belirli koşullar altında, bir ölçme cihazı veya bir ölçme sisteminin gösterdiği değerler veya bir ölçüm gereci veya bir referans malzemenin verdiği değerler ve ölçüm standartları ile gerçekleştirilen ve bunlara karşılık gelen değerler arasındaki ilişkiyi kuran işlemler dizisi olarak tanımlanmaktadır. Diğer bir tanıma göre ise kalibrasyon; doğruluğu bilinen bir standart/ölçüm sistemi kullanılarak mümkün ise ayarlanması veya raporlanmasıdır. [3], [2] 3. ISO 900X STANDARTLARI - METROLOJİ İLİŞKİSİ Giderek artan ulusal ve uluslararası iş bölümü ve bununla bağlantılı olarak ara mamüllerin, son ürünü oluşturacak şekilde farklı yerlerde üretilip bir merkezde bütünleştirilmesi; kuruluşlarda, kontrol ve ölçme ekipmanının, kalibrasyonla ulusal standartlara izlenebilirliklerinin sağlanması gereğini ortaya koymuştur.

3 Ölçme ve kalibrasyon amaçlı kullanılan standartların bilimsel, teknik, endüstriyel ve yasal ölçülerinin kademeli olarak herhangi bir kurum veya ülke çapında uygulanması; kalitenin sağlanması, korunması ve geliştirilmesi için önemli ve gereklidir. Bu şekilde orta ve uzun vadede ürün ve hizmetlerin kalitesinin yükseltilmesi gerçekleştirilebilir. Kalite güvencesinin gereklerinden biri olan uluslararası ISO 900X serisi standartlarda belirtilmiştir. Bu standartlar kalite teminatının en önemli parametrelerinden olan ölçme ve kontrol ekipmanının kontrolü nü de içermektedir. Ölçme ve kontrol ekipmanının kontrolü sayesinde, üretim esnasında yapılan ölçmelerin doğruluğu güvence altına alınmış olur. Bunun için bu tip ekipmanların düzenli olarak kalibre edilmesi diğer bir ifadeyle doğruluğunun ölçümle belgelendirilmesi gerekir. Böylece, uluslararası ve/veya ulusal standartların izlenmesi sağlanır. Ölçme cihazları ve ölçme tekniklerinin doğruluğu ve güvenirliği, bilimsel araştırmalarda gelişmeyi, kontrol ve deney teçhizatının hatasız çalışması da kaliteyi ve verimliliği arttıran faktörlerdir. [1] Kaliteye ulaşmada ölçme tekniği, kuruluşun görme ve duyu organlarının işlevini üstlenir. Kuruluşlar, ürettikleri ürünün kalite karakteristiklerini ölçüm tekniklerini kullanarak görür ve duyar, ürün özelliklerini, üretimi takip ederek kontrol altında tutar. Ürün özellikleri ve ürün kalitesi ancak kuruluşun ürünün fonksiyonu ile ilgili özelliklerini ölçebilecek ölçüm tekniğine sahip olması durumunda tam olarak kontrol edilebilir. İşte bu nedenle kalite sistemlerinin işletilmesinde ölçme tekniği önemli bir yer tutar. ISO 9000 Serisi Kalite Güvencesi Standartlarında ürünün müşteri spesifikasyonlarına uygunluğunu gösteren bir ölçme ve kalibrasyon sisteminin bulunması zorunludur. Ölçüm cihazlarının, bilinen belirsizlik sınırlarında doğru olarak çalışmasını sağlamak için, bir kalibrasyon sisteminin işletilmesi istenir. ISO 9000 Standardı nın no lu maddesi, Muayene, Ölçüm ve Deney Teçhizatları başlığı altında, kuruluşlarda oluşturulması istenen Kalibrasyon Sistemi ne ilişkin gerekler tarif edilmektedir. Kuruluş, müşteri tarafından temin edilmiş olanlar da dahil olmak üzere, ürünün spesifikasyonlarında belirlenen şartlara uygunlukları kanıtladıkları tüm muayene, ölçme ve deney teçhizatını, kontrol ve kalibre etmeli ve bu kalibrasyonların sürekliliğini sağlamalıdır. Kullanılan ölçüm cihazlarına ait ölçüm belirsizlikleri bilinmeli ve bunlar istenen ölçüm yeterliliğine uygun olmalıdır. [4] 4. UME ULUSAL METROLOJİ ENSTİTÜSÜ, ÖNEMİ VE GÖREVLERİ Sanayileşmiş ülkelerde yapılan ölçümlerin güvenilirliği ve doğruluğu da, ülke çapında oluşturulan bir kalibrasyon ağıyla gerçekleştirilir. Bu alt yapının en üst noktası da ülkedeki her türlü bilimsel ve endüstriyel ölçümlerin izlenebilir olduğu ulusal bir merkezdir. Bu merkezlerin önemli görevlerinden birisi de ulusal kalibrasyon ağı kapsamında kuruluş ve laboratuvarlar arasındaki koordinasyonu sağlamak ve böylece oluşturulan metroloji sistemini uygun bir şekilde uluslararası sisteme entegre etmektir. Bir ülke içinde yapılan ölçümlerin uluslararası alanda tanınmasını sağlamak için her türlü uygunluğun onaylanmasını ve organize bir belgelendirme sistemini yürütecek bir ulusal ölçüm (metroloji) sistemine gerek duyulmaktadır. Türkiye Ulusal Metroloji Sisteminde ilk adım 1992 yılında TÜBİTAK bünyesinde UME Ulusal Metroloji Enstitüsü nün kurulmasıyla atılmıştır. Ulusal Metroloji Enstitüsü ülkede yapılan her türlü ölçüme referans oluşturan en üst seviye uzman kuruluş olup, yılları arasını kapsayan kuruluş aşamalarındaki amaçları ise, ülke dahilindeki tüm ölçümleri güvence altına almak, mevcut ve yeni ölçme teknolojilerini geliştirerek Türkiye nin

4 bilimsel ve teknolojik gelişimine katkıda bulunmak, dolayısıyla Türk endüstriyel ürünlerinin kalitesini artırmak ve uluslararası ticarette karşılaşılan teknik engellerin aşılmasında Türk Endüstrisine yardımcı olmaktır. [5], [6] Bilimsel Metroloji Enstitüsü (UME) Üniversiteler Endüstriyel Metroloji (TSE, İkincil Lab.) Yasal Metroloji (San. ve Tic. Bak. Ölçüler ve Standartlar genel Müdürlüğü) Diğer Kurum ve Kuruluşlar (Kalder, Bakanlık Merkezi Lab., Askeri Lab.,...) Şekil 1.Ülkemizde Endüstriyel Metroloji İlişkileri UME, bünyesindeki uluslararası seviyede Haziran 2001 itibarıyla 29 laboratuvarıyla Türkiye gereksinimlerinin % 40 ını karşılamakta olup, 2006 yılında tamamlanacak UME kuruluş projesiyle ülkenin kalibrasyon konusundaki gereksinimlerinin tamamına yakın bir kısmını karşılar konuma gelecektir. Gerek 9 yıllık bir kuruluş olmasına gerekse ülkede metroloji alanında yapılan çalışmaların büyük bir kısmını yürütmesine rağmen UME; 3000 i aşkın firma ve çok sayıda sanayi odası ile ilişki içinde olup, 400 e yakın firmaya çeşitli hizmetler vermektedir. UME nin verdiği hizmetler; kalibrasyon, ölçme, eğitim, endüstriyi yönlendirecek yayınlar, danışmanlık (laboratuvar kurma, kalite sistemi oluşturma, pazar araştırması, yatırım planlaması, ortam şartları, yerinde problem çözme), kalibrasyon eğitim gereksinimleri, seminerler, teknik komiteler, akreditasyon, cihaz yapımı, ölçme ve test cihazları ile ilgili bakım ve onarım, laboratuvar yeterlilik belgesi verme şeklindedir. (Şekil 1.) [5], [6] 5. TEKNİK BİLİMLER MESLEK YÜKSEK OKULU NDAKİ PROGRAMLAR Ülkemizdeki çeşitli üniversitelerin bünyesinde önlisans eğitimi veren pek çok Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu veya Meslek Yüksek Okulu bulunmaktadır. Bunlardan Marmara Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Elektrik Bölümü Programı ile Anadolu Üniversitesi Bilecik Meslek Yüksek Okulu Makina Bölümü Programı Tablo-1 de gösterilmiştir. [7,8] 6. UME - ÜNİVERSİTE İŞBİRLİĞİ İLE ÖLÇME VE KALİBRASYON TEKNİKERLİĞİ PROGRAM ÖNERİSİ Bu çalışmanın amacı; ülkemizde ölçme, kalibrasyon ve ayar konusunda önemli bir açığı kapatacak olan ara eleman gereksinimi temel alınarak bir Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programı önerisi yapmaktır. Burada ilk hareket noktası; ülkemizin kalibrasyon ve ayar konularındaki yıllık eleman ihtiyacının sanayinin yoğun olduğu bölgelere göre doğru olarak belirlenmesidir. Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programı için UME ve/veya konuya ilgi duyan çeşitli üniversiteler, sanayi kuruluşları ile ortak bir eğitim programı düzenlenmelidir. UME nin eğitim konusundaki çalışmaları; kısa süreli olup daha çok kuruma ekonomik destek amaçlı olduğundan özel konuları da kapsamaktadır.

5 Tablo 1. Ülkemizdeki Bazı TBMYO Programları Marmara Üniversitesi TBMYO Elektrik Programı Anadolu Üniversitesi Bilecik MYO Makina Programı * 1.Yarıyıl 1.Yarıyıl KÜL 111 Türk Dili TAR 253 Atatürk İlkeleri ve İnk.Tarihi 2 KÜL 112 Atatürk İlkeleri ve İnk. Tarihi İNG 151 İngilizce 1 3 KÜL 114 Matematik MAT 173 Matematik 1 4 KÜL 115 Fizik BİL 165 Temel Bilgi Teknolojisi 1 1 KÜL 119 Yabancı Dil TEK 101 Teknolojinin Bilimsel İlkeleri 3 ELK 118 Elektrik Devreleri ve Lab MAK 111 Ölçme Bilgisine Giriş 2 ELK 119 Elektrik Ölç.Alet. ve Ölçme MAK 121 Atölye İşlemleri ve Gereçler 4 ELK 111 Elektrik Elektronik Dev.Elm TRS 101 Teknik Resim 4 ELK 120 Teknik Resim YÖN 103 Yönlendirilmiş Çalışma 1 2 TOPLAM TOPLAM 25 2.Yarıyıl 2.Yarıyıl KÜL 211 Türk Dili BEÖ 155 Beden Eğitimi 2 KÜL 212 Atatürk İlkeleri ve İnk. Tarihi TAR 253 Atatürk İlkeleri ve İnk.Tarihi 2 KÜL 214 Matematik İNG 152 İngilizce 2 3 KÜL 213 Yabancı Dil MAT 174 Matematik 2 4 ELK 214 Bilgisayar Programlama 3 3 4,5 BİL 166 Temel Bilgi Teknolojisi 2 1 ELK 215 Elektrik Mak. ve Lab ,5 MAK 112 Mühendislik Bilimi 1 3 ELK 216 Elektrik Devreleri ve Lab MAK 132 Malzeme Teknolojisi 1 3 ELK 217 Elektrik Tesisat Tek.ve Uyg MAK 142 İmalat İşlemleri 1 4 MAK 122 Makina Resmi 1 3 YÖN 104 Yönlendirilmiş Çalışma 2 2 TOPLAM TOPLAM 27 3.Yarıyıl 3.Yarıyıl ELK 314 Elektronik TÜR 103 Türk Dili 4 ELK 316 Elektrik Santralleri İNG 251 İngilizce 3 3 ELK 317 Elektrik Devreleri ve Lab ,5 BİL 231 Bilgisayar Uygulamaları 1 3 ELK 318 Enerji Dağ.ve Proje MAK 213 Makina Bilimi ve Elemanları 3 ELK 320 Elektrik Tesisat Tek.ve Uyg.2 MAK 253 Malzeme Teknolojisi 2 3 ELK 321 Sarım Tek.ve Uyg ,5 MAK 233 Mühendislik Bilimi 2 2 ELK 322 Aydınlatma Tekniği MAK 243 İmalat İşlemleri 2 4 ELK 310 Bitirme Projesi MAK 223 Makina Resmi 2 3 YÖN 203 Yönlendirilmiş Çalışma 3 2 TOPLAM TOPLAM 27 4.Yarıyıl 4.Yarıyıl ELK 414 Enerji İletimi İNG 252 İngilizce 4 3 ELK 415 Elektrik Tesisleri BİL 232 Bilgisayar Uygulamaları 2 3 ELK 418 Güç Elektroniği TKY 201 Kalite Kontrol 1 ELK 419 Elektrikle Tahrik YNT 204 İletişim, Yönetim ve Denetim 2 ELK 421 Sayısal Elektronik MAK 201 Tahribatsız Muayeneler 3 ELK 422 Kum.Tek. ve Lab MAK 224 Makina Tasarımı 2 ELK 420 Bitirme Projesi MAK 234 İmalat Kontrolü 2 MAK 244 Entegre Proje 3 MAK 254 Pnömatik ve Hidrolik Sistemler 3 YÖN 204 Yönlendirilmiş Çalışma 4 2 TOPLAM TOPLAM 24 * Anadolu Üniversitesi Bilecik Meslek Yüksek Okulu Makina Programı nda derslerin sırasıyla Teori(T), Uygulama(U) ve Kredileri(K) yerine ilgili sitede sadece kredileri verildiğinden K ile belirtilmiştir. Bu durumda derslerin ne kadarının teori ve ne kadarının uygulama olduğu bilinmediğinden Tablo-1 de belirtilememiştir.

6 Tablo 2. Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Program Önerisi 1.Yarıyıl 2.Yarıyıl KÜL 111 Türk Dili KÜL 112 Türk Dili KÜL 113 Atatürk İlkeleri ve KÜL 114 Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi 1 İnkilap Tarihi 2 KÜL 115 Matematik KÜL 118 Matematik KÜL 117 Fizik KÜL 120 İngilizce KÜL 119 Kimya ÖLÇ 122 Elektrik ve Elektronik Ölçmeleri KÜL 121 İngilizce ELT 124 Analog Elektronik ÖLÇ 123 Metrolojiye MAK 126 Makina Elemanları Giriş ve Mekanik ELK 125 Elektrik Elektronik ELT 128 Dijital Devre Elemanları Elektronik ELK 127 Elektrik ELT 130 Bilgisayar Eğitimi ve Devreleri Kullanımı ELK 129 Teknik Resim TOPLAM TOPLAM Yarıyıl 4.Yarıyıl KÜL 211 İngilizce KÜL 212 İngilizce ELT 213 Elektronik KAL 214 Boyutsal Ölçümler Devreleri KAL 215 Elektriksel Ölçmeler 4 3 5,5 KAL 216 Kuvvet Sertlik - Tork KAL 217 Sıcaklık Nem 4 3 5,5 KAL 218 Basınç Vakum KAL 219 Hacim Yoğunluk Kütle KAL 220 Yüzey Pürüzlülüğü KAL 221 Akışkanlar Mekaniği KAL 222 Cihaz Ayar Teknikleri KÜL 223 İş KÜL 224 Rapor Hazırlama Güvenliği Teknikleri ÖLÇ 225 Arıza Bulma ve Giderme TEK 226 Kalite ve Standart TEK 227 Bitirme Projesi TEK 228 Bitirme Projesi TOPLAM TOPLAM Tablo 2 de Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği için önerilen program; elektrik, elektronik, kontrol, otomasyon, makina, otomotiv dalında eğitim alan Anadolu Teknik ile Teknik Lise mezunlarına yönelik bir programdır. Anadolu Teknik ve Teknik Lise mezunlarının tercih edilmesindeki en önemli nedenler; Anadolu Teknik Lise mezunları için yabancı dil bilgisi, el becerisine ve teknik bilgilere sahip olmaları, lise fen kolu mezunu olmaları şeklinde sıralanabilir. Tablo 2 deki Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği için önerilen programı içerik açısından incelendiğinde; genel kültür dersleri ile teknik derslerden oluştuğu görülmektedir. Önerilen programın farklı disiplinlerden oluşması ve öğretim alacak öğrenci yapısı homojen olmadığından teknik dersler için ana alan ve yan alan şeklinde bir ayırım yapılmamıştır. Genel kültür dersleri, fen ve sosyal grup olarak ikiye ayrılmıştır. Fen grubunda; Matematik 1-2, Fizik ve Kimya dersleri bulunmaktadır. Sosyal grupta ise İngilizce , Türk Dili 1-2, Atatürk İlkeleri ve İnkilap Tarihi 1-2, İş Güvenliği ve Rapor Hazırlama Teknikleri dersleri bulunmaktadır.

7 Teknik dersler ise 1. yarıyılda Metrolojiye Giriş, Elektrik Elektronik Devre Elemanları, Elektrik Devreleri ve Teknik Resim; 2. yarıyılda Elektrik ve Elektronik Ölçmeleri, Analog Elektronik, Makina Elemanları ve Mekanik, Dijital Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi ve Kullanımı, 3. yarıyılda Elektronik Devreleri, Elektriksel Ölçmeler, Sıcaklık Nem, Akışkanlar Mekaniği, Hacim Yoğunluk Kütle, Arıza Bulma ve Giderme ve Bitirme Projesi 1; 4. yarıyılda Boyutsal Ölçümler, Kuvvet Sertlik Tork, Basınç Vakum, Yüzey Pürüzlülüğü, Cihaz Ayar Teknikleri, Kalite ve Standart ve Bitirme Projesi 2 dersleri olarak belirlenmiştir. Tablo 3. Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği Programı İçerik Kategorileri Tablo İçerik Yarıyıllar No Kategorileri Genel Kültür Dersleri Sosyal Grup Fen Grubu 7 (% 25,92) 7 (% 25,92) 7 (% 24,13) 2 (% 6,89) 6 (% 20,68) 0 (% 0) 5 (% 17,85) 0 (% 0) Teknik Dersler Alan Dersleri 13 (% 48,16) 20 (% 68,98) 23 (% 79,32) 23 (% 82,15) Toplam Tablo 3 teki Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği için önerilen programın içerik kategorileri incelendiğinde; 3. ve 4. yarıyıllarda alan derslerinde artış olduğu görülmektedir. Programdaki genel kültür derslerinin ağırlıkları 1. yarıyılda % 25,92 den 4. yarıyılda % 17,85 e doğru azalış gösterirken buna karşılık teknik derslerin ağırlıkları 1. yarıyılda % 48,16 dan 4. yarıyılda % 82,15 e doğru artış göstermektedir. 7. SONUÇ Gelişmiş ülkelerin gelişmekte olan ülkelere göre önemli farklarından biri eğitimin her alanına verdikleri önem ve sınırsız destek olduğu yadsınamaz bir gerçektir. Ülkemizin gereksinim duyduğu ve sanayi geliştikçe daha fazla önem duymaya başlayacağı Ölçme ve Kalibrasyon Teknikerliği konusunda önerilenden farklı müfredat programları da önermek olasıdır. Programın uygulanmasında, UME Ulusal Metroloji Enstitüsü ndeki ve üniversitelerdeki akademisyenler ve öğretim elemanları ile işbirliğine gidilebilir. Ayrıca öğrenci sayısının kısıtlanması da öğretim kalitesini arttıracaktır. Ders içeriklerinin belirlenmesinde UME Eğitim programları baz alınabilir. Ülkemizde konuyla ilgili kurumlardan (UME, TÜRKAK, vb.) yararlanılıp, fayda getirmeyen çekişmeleri bir kenara bırakarak ölçme ve kalibrasyon gibi sanayi açısından önemli bir konuda iç dinamiklerini araştırması, mevcut potansiyeli harekete geçirecek sinerjiyi oluşturması gerekmektedir. Çünkü ülkemiz sanayisi krizlerden kurtulup büyüme sürecine tekrar girdiğinde; metroloji kurumlarına, kalibrasyon laboratuvarlarına, bu laboratuvarlarda çalışacak bilgili ve becerili teknik personele ve teknik personelin eğitilmesine günümüzden daha fazla gereksinim duyulacaktır. REFERANSLAR [1] PASTACI, H, Elektrik ve Elektronik Ölçmeleri, YTÜ, İstanbul 2000, s.11.

8 [2] EREN, T, Kalibrasyon Kavramı ve Önemi, Birinci Ulusal Ölçümbilim Kongresi Bildiri Kitapçığı, Eskişehir, 1995, s [3] TÜRKAK Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun, 4 Kasım 1999 tarih ve sayılı Resmi Gazete. [4] ATİLLA, A, Muayene, Ölçme ve Deney Teçhizatının Kontrolü, Kalite Güvencesi Sistemi ve Standartlarının Yorumu ve Uygulama Örnekleri; Çağlayan Kitabevi, İstanbul, s [5] TÜBİTAK UME Tanıtım Broşürü, Kocaeli, [6] erişim tarihi : 02 Mayıs 2001, İstanbul. [7] erişim tarihi : 04 Haziran 2001, İstanbul. [8] erişim tarihi : 04 Haziran 2001, İstanbul.