Cengiz Demirkan. Windows Server 2003 Ailesi Windows server 2003 dört farklı işletim sisteminden oluşmaktadır. Windows Server 2003 Standart Edition

Transkript

1 9 Birleştirici bir ortak hizmetler katmanı sunar Güvenli Altyapı Güvenilirlik, Kesintisiz Kullanım, Ölçeklenebilme Kapasitesi ve Performans XML Web Hizmetlerinin Kolayca Bulunması Güçlü Yönetim Araçları Kolay Kurumsal Kurulum, Yönetim ve Kullanım Microsoft.NET Framework yapısı Windows Server 2003 Ailesi Windows server 2003 dört farklı işletim sisteminden oluşmaktadır. Windows Server 2003 Standart Edition Bir sunucu sisteminden beklenen temel görevleri yerinegetirebilir. Küçük ve orta ölçekli işletmelerde dosya sunucusu, uygulama sunucusu, etki alanı denetcisi gibi rolleri üstlenebilir. Kısıtlamaları : En fazla 4GB Ram kullanılabilir En fazla 1-2 CPU kullanılabilir Disk alanı 1.5 GB Windows Server 2003 Web Edition Özellikle Web sunucusu olarak kullanılması için tasarlanmıştır. Web server sürümü IIS ( İnternet İnformation Services ) Web platformu için optimize edilmiştir. Fakat bazı ileri ağ servislerinden yoksundur. Üzerine Active Directory Kurulamaz Windows Server 2003 Enterprise Edition Bu sürüm Standart Edition sürümünün tüm özelliklerine sahiptir.bunların yanında daha ölçeklenebilir bir işletim sistemidir. Standart Edition dan farkları şunlardır : 8 GPU kullanılabilir 32 GB Ram kullanılabilir 8 sunuculuk Cluster desteği vardır ( cluster : Aynı özelliklere sahip server ları birbirine bağlama. Serverlar ortak bir hard diske bağlıdır ve fiber optik kablolarla da birbirlerine bağlıdırlar. Serverlardan birine bişe olursa 2. serverı sinyal gelmeyeceği için server işleme kalan yerden devam eder. Active Directory de uygulanamaz. ) Windows Server 2003 Datacenter Edition Microsoftun sunduğu en gelişmiş işletim sistemidir. Enterprise Edition ın tüm özelliklerine sahiptir. Artı olarak getirdikleri şunlardır : 32 CPU kullanılabilir 64 GB Ram kullanılabilir 8 Sunuculuk cluster desteği vardır Windows Server 2003 Kurulumu 1. CD Tabanlı Kurulum 2. Network Tabanlı Kurulum : Bu yol ancak ağımızda win 2003 server kopyasını içeren bir bilgisayar varsa mümkündür. Kurulumu başlatmak için bu bilgisayara bağlanıp winnt.exe yada winnt32.exe dosyasını çalıştırmamız gerekir.

2 10 3. RIS Tabanlı Kurulum : Uzaktan Kurulum özel bir Network tabanlı kurulum metodudur.ağımızda RIS servisini çalıştıran bir sunucu bilgisayar ve kurulumu yapacağımız bilgisayarda özel network kartı gerektirir.ayrıca Kuruluma başlamadan önce RIS servisini çalıştıran bilgisayarda karmaşık bir kombinasyon yapılır.kurulumu Başlatmak için bilgisayarı açmak yeterlidir. Yükleme Sırasında Sorulan Lisans Türleri 1. Per Server : Bu modda server sistemini kullanan eş zamanlı bağlantılar lisanslanmalıdır.her bağlantının kendi lisansı olmalıdır.client aynı anda 2 server bilgisayara bağlanıyorsa her 2 server bilgisayarda da bir Per server lisans, toplam 2 lisans gerekir. Kısaca Per Server bağlantı için lisan tır. 2. Per Device Or Per Seat : Bu modda server bilgisayara yapılan bağlantı sayısı önemli değildir.her client bilgisayarın kendi lisansı olmalıdır.client bu lisans ile bütün server bilgisayarlara bağlanabilir. Örnek : Kısaca Per Seat client için lisanstır Server bilgisayar ve 100 client bilgisayardan oluşan bir network te aynı anda sadece 50 client bilgisayarın açık olduğunu düşünelim.bu durumda eğer Per Server modunu kullanıyorsak server bilgisayara aynı anda en fazla lisanslaması gereken 50 bağlantı olacaktır. Eğer Per Seat modunu kullanıyorsak her client bilgisayarın kendi lisansı olması gerektiği için 100 lisans gerekir. Şimdi server sayısını 3 e çıktığını düşünelim.per Server modunda 50 client bilgisayar her 3 server bilgisayara bağlandığında toplam 3x50=150 bağlantı olacak ve hepsinin lisanslanması gerekecektir.fakat Per Seat modunda her clientin kendi lisansı olduğu için hala 100 lisans yetecektir. Active Directory Mantıksal Yapı Active Direktory, organizasyon içerisinde hiyararşik bir sistem oluşturmak için esnek bir yapıya sahiptir ve bu yapı hem yöneticiler için hemde kullanıcılar için kolayca anlaşılır özelliklere sahiptir. Active Directory nin Mantıksal Bileşenleri Domains Organizational Unit ( OUs ) Trees and Forests Global Catalog

3 11 Domain Active Direktory nin en temel mantıksal bileşenidir. Domain, aynı dizin veritebanını paylaşan bilgisayar bütünüdür ve sistem yöneticisi tarafından oluşturulur. Her bir domain benzersiz bir isme sahiptir ve sistem yöneticisi tarafından belirlenmiş olan kullanıcı ve grup hesaplarına erişimi sağlar. Ayrıca Domain ler güvenlik sınırı ( Security Boundary ) olarak bilinir. Güvenlik sınırı sayesinde, eğer sistem yöneticisi ayrıca bir izin belirlememişse, bir kullanıcının hakları sadece o Domain içerisinde geçerli olacaktır. Her bir domain kendi güvenlik yapısına sahiptir. Domain ler ayrıca replicasyon birimi olarak adlandırılır. Bir Domain içerisinde, Active Directory veritabanı kopyalarını bulunduran Domain Controller lar bu kopyaları Domain içerisinde yapılan değişiklikleri birbirine kopyalayarak replikasyon yaparlar. Organization Units Organization Unit bir domain içindeki objeleri organize etmek için oluşturulmuştur objelerdir. Bir Organization Unit kendi içerisinde kullanıcılar, gruplar, bilgisayarlar veya başka OU lar olmak üzere objeler barındırabilir. ( Ağ kaynaklarını organize eder ) OU ları, organizasyonun ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak mantıksal bir hiyararşi oluşturuyorken objeleri gruplamak amacıyla kullanabiliriz. Örneğin ; objeleri grupluyorken yönetimsel gereksinimleri ön planda tutabilirsiniz. Mesela, organizasyonda bir yönetici kullanıcılardan bir diğer kullanıcıda bilgisayarlardan sorumlu olacaksa biri kullanıcılar biride bilgisayarlar için olmak üzere 2 tane OU oluşturulur ve kullanıcılar birinde bilgisayarlarda diğerinde toplanır.son olarakta ikisinide ilgili yönetici olarak atarız. OU birimlerinin kullanılabileceği bir başka örnek ise organizasyonun departmansal birimlere ayrılmasında geçerli olabilir. Örneğin ; bir muhasebe birde pazarlama departmanları için OU oluşturulur ve bu departmanlarda çalışan kullanıcılar ilgili OU lara yerleştirildikten sonra departman şefleri bu birimlere yönetici olarak atanabilir. Trees Ve Forests Oluşturulan ilk Windows Server 2003 Domain i Active Drectory yapısındaki Kök Domain i ( Root Domain ) ifade eder. Bundan sonra oluşturulan her ek domain dizinin mantıksal Tree veya Forets yapısını oluşturur. Tree Birbirine ardışık bir isim aralığını paylaşan Windows Server 2003 Domain lerinin hiyararşik olarak düzenlenmiş şeklidir. Önceden oluşturulmuş bir Tree yapısında yeni bir Domain eklediğimiz zaman yeni

4 12 eklenen Domain sondan eklendiği Domain nin Child Domain i durumunda olur ve eklendiği Domain de eklenen domain için Parent Domain dir. Yeni oluşturulan Child domainnin ismi Parent domain den gelen isimle birleştirilir ve yeni oluşan Domain in DNS ismi ortaya çıkar. Örneğin ; bilgeadam.com bir Root Domain dir. Bu Domain e eklenecek yeni bir Domain bilgeadam.com domain inin Child Domain i olacaktır. Mesela beşiktaş.bilgeadam.com Forests Forest, birden fazlatree nin birleşmiş halidir. Forest içerisindeki Tree ler ardışık isim aralığına sahip değildir. Oluşturulan ilk Domain bir Tree yi ifade edecektir ve ilk Tree nin oluşturulmasıyla Forest de oluşmuş olacaktır. Sonradan bu Forest e eklenecek olan Tree ler diğer tree lerle aynı isim aralığını paylaşmayacak olsalarda aynı Schema ve Global Catalog a sahip olacaktır. Forest oluşturulurken kurulmuş olan ilk Tree Forest Root olarak bilinir ve diğer Tree ler bu Forest Root altında toplanır. Global Catalog Active Directory deki tüm objelerin özelliklerinin bir alt kümesini taşıyan bilgi deposodur. Bu barındırılan özellikler varsayılan olarak, sorgulamalar esnasında en sık kullanılan özelliklerdir. ( örneğin ; kullanıcı ön ismi ve logon ismi ).Global Catalog kullanıcılara şu hizmetleri sunar ; Gereken verinin nerede olduğundan bağımsız olarak Active Directory objeleri hakkında bilgi sunar Bir ağa logon olurken Universal Gruop Membership bilgisini kullanır Global Catalog Sunucusu domain deki bir domain Controller dır ve Domain de oluşturulan ilk Domain Controller otomatik olarak Global catalog seviyesine yükseltilir.sonradan ek Global Catalog sunucuları eklenebilir. Secondary Logon ( İkincil Logon ) Bir programın alternatif kişiler/hesaplar tarafından çalıştırılmasını sağlar. Bu şu anlama geliyor kısıtlı bir hesapla bile girmiş olsanız (örneğin guest - misafir) dahi bir programın admin haklarıyla şifrenizi girerek çalıştırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için çalıştırılmak istenilen programa sağ tuşla tıklayarak "Run As" komutunu kullanıyoruz. Sistem bizden bu komut onrası şifre isteyecektir. Şifreyi girerek programları çalıştırabiliyoruz. Bu işlem sadece 1 seferlik gerçekleştirilebilir. Microsoft Managament Console ( mmc Konsolu ) MMC consolu local bilgisayarda çeşitli ayarlar yapmakta kullanılan bir uygulamadır. Bu consol ile Local bilgisayar için policyler uygulayabiliriz. Örneğin ; Windows XP yüklü iki bilgisayar bağlı oldukları networkte ( Domain Controller yoksa ) IP lerini kullanarak dosya paylaşmak istediklerinde XP nin güvenlik önlemi olarak

5 13 istek yapan bilgisayar istekte bulunduğu bilgisayara ancak Guest olarak bağlanabilecektir. Bunu engellemek için isteğe cevap verecek bilgisayarda şu işlemler yapılmalıdır. 1. Run ı çalıştırıp mmc ( Konsola Direk Ulaşmak İçin gpedit.mmc )komutunu veriyoruz. Karşımıza console 1 penceresi açılacaktır. Burada File ve Add/Remove Snap-in komutunu veriyoruz. 2. Şimdi karşımıza Add/Remove Snap-in penceresi açılacak. Burada Add düğmesine basıyoruz. Açılan pencerede Group Policy seçip Add basıyoruz. 3. Şimdi aşağıdaki pencere açılacak. Burda bi değişiklik yapmadan Finish düğmesine basıyoruz. Pencereyi kapatıyoruz.

6 14 4. Local Policy artık aktif hale geldi. OK düğmesine basıyoruz. 5. Şimdi aşağıdaki bölümleri açarak Policy ayar bölümüne geliyoruz. Burada Network access: Sharing ard security model policy sinin özelliklerini tıklıyoruz.

7 15 6. Şimdi karşımıza aşağıdaki pencere çıkacak. Burada Classic local users şıkkını seçip OK düğmesine basıyoruz. Policy ayarlarının etkin olması için Run = > gpupdate /force komutunu veriyoruz. Administrative Tool ( Yönetim Toolu ) Bu tool sayesinde windows server 2003 kurulu olmayan bilgisayarlarda active directory menülerini görebiliriz. Bu toolu yüklemek için ; Windows Server 2003 cd ni cdroma takıyoruz. I386 klasörü içinden ADMINPAK.MSI programını çalıştırıyoruz. Creating An Organizational Unit ( OU Oluşturma ) 1. Active directory yi açıp domaine veya oluşturmak istediğimiz diğer bölüme sağ tıklıyoruz. Sonra aşağıdaki yolu takip ediyoruz.