İŞ HİJYENİ ÖLÇÜMLERİ Hüsamettin ÇOBAN ÇEDFEM
yasal dayanak 6331 SAYILI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU Bölüm:2 Madde:10 Fıkra:4 İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışma ortamına ve çalışanların bu ortamda maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlar İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZİ YAPAN LABORATUVARLAR HAKKINDA YÖNETMELİK Bölüm:2 Madde:5 Fıkra:1 Güvenli bir çalışma ortamı sağlamak amacıyla çalışma ortamındaki kişisel maruziyetlere veya çalışma ortamına yönelik fiziksel, kimyasal ve biyolojik etkenlere yönelik ölçüm, test, analiz ve değerlendirmeleri, ön yeterlik veya yeterlik belgesini haiz laboratuvarlara yaptırmakla yükümlüdür.
iş hijyeni İŞ YERİNDE OLUŞAN ÖNGÖRÜLMESİ HASTALIĞA VE YARALANMALARA NEDEN OLAN GÖZLEMLENMESİ BELİRLENMESİ SAĞLIK VE İYİLİK HALİNİ BOZAN DEĞERLENDİRİLMESİ ORTAM KOŞULLARINI YARATAN ETMENLERİN KONTROL ALTINA ALINMASI BİLİM VE SANATIDIR
iş hijyeni İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZİ Çalışma ortamında bulunan, çalışanların sağlığını olumsuz yönde etkileyebilecek her türlü FİZİKSEL KİMYASAL BİYOLOJİK Gürültü Titreşim Aydınlatma Radyasyon vb. Toz Gaz Buhar Vb. Virüs Bakteri Mantar Vb. etkenlerin nicelik ve nitelik tayininin yapılmasıdır.
yetki
iş hijyeni ölçümleri FİZİKSEL ETKEN ÖLÇÜMLERİ Aydınlatma Termal Konfor Kişisel Gürültü Maruziyeti İşyeri Ortamı Gürültü Ölçümleri Kişisel El-Kol Titreşim Maruziyeti Kişisel Tüm Vucut Titreşim Maruziyeti Kişisel /İşyeri Ortamı Solunabilir ve Toplam Tozların Konsantrasyonu Kişisel ve işyeri ortamı Uçucu Organik Maddelerin Konsantrasyonu Kişisel ve işyeri ortamı Metal Konsantrasyonu Kişisel ve işyeri ortamı Yağ buharı Konsantrasyonu KİMYASAL ETKEN ÖLÇÜMLERİ
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA TEKLİFİ İLGİSİZ KİŞİLERİN İSTEMESİ (SATINALMA, MUHASEBE VB.) PROSES BİLGİSİ OLMAMASI İŞLETMEDE RİSK ANALİZİ YAPILMAMIŞ OLMASI EKONOMİK KAYGILARDAN ÖLÇÜM NOKTASI VEYA ÖLÇÜM SAYISINDA AZALTMA
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA ÖLÇÜM PERSONELİNE İŞ YERİNDE YÜRÜTTÜĞÜ FAALİYETLER SÜRESİNCE EŞLİK EDECEK, İŞİN YÜRÜTÜLMESİ HAKKINDA BİLGİ SAHİBİ OLAN BİR KİŞİNİN GÖREVLENDİRİLMEMESİ YERLEŞİM PLANLARININ OLMAMASI ÖLÇÜM YAPILACAK PERSONELİN SEÇİLMEMİŞ OLMASI ÖLÇÜM YAPILACAK PERSONELİN KONU İLE İLGİLİ BİLGİLENDİRİLMEMİŞ OLMASI EKONOMİK KAYGILARDAN ÖLÇÜM NOKTASI VEYA ÖLÇÜM SAYISINI AZALTMAK İÇİN TÜM PROSESİ GÖSTERMEME
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA NUMUNE ALINAN ORTAMIN İŞİN GENEL YAPISINI YANSITMAMASI NUMUNE ALINAN ORTAMDA ÇALIŞANLARIN KONU İLE İLGİLİ BİLGİSİNİN OLMAMASI CİHAZLARA OLAN İLGİ, MERAK ÇALIŞANLARIN NORMALİN DIŞINDA AŞIRI DİKKATLİ OLMASI ÇALIŞANLARIN KASITLI DAVRANIŞLARI
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA ÖLÇÜMÜN İŞİN GENEL YAPISINI YANSITMAMASI ÇALIŞANLARIN KONU İLE İLGİLİ BİLGİSİNİN OLMAMASI CİHAZLARA OLAN İLGİ, MERAK ÇALIŞANLARIN NORMALİN DIŞINDA AŞIRI DİKKATLİ OLMASI ÇALIŞANLARIN KASITLI DAVRANIŞLARI ÇALIŞANLARIN CİHAZLARA TEPKİ GÖSTERMESİ
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA İŞYERİNDE ALINAN NUMUNELERİN LABORATUVAR ORTAMNDA ANALİZ EDİLMESİDİR.
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA RAPOR İÇİN GEREKLİ BİLGİ VE BELGELERİN SUNULAMAMASI RAPORUN İNCELENMEMESİ SONUÇLARIN DEĞERLENDİRİLMEMESİ YÖNETMELİKLERDE BELİRTİLDİĞİ SÜRELERDE SAKLANMAMASI.
gürültü Gürültülü bir sektörde mi çalışıyorsunuz? Günün bir bölümünde 2 metre uzaklıktaki bir kişi ile bağırarak iletişim kurmak zorunda kalınıyor mu? Proses harici gürültüye maruz kalınıyor mu? Trafik gürültüsü veya vakumlu temizlik aracı gibi Yarım saatten fazla gürültülü ekipman kullanıyor mu? GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜNE İHTİYACIMIZ VAR MI? Çalışanların gürültü ile ilgili şikayetleri var mı? Patlama sesine maruz kalan bir iş yapılıyor mu? Baskı makinesi, hava basıncı ile çalışan bir makine vb gürültüsüne maruz kalını-yor mu?
gürültü Doğru bir gürültü ölçümü için; Gürültülü bölümlerde çalışan kişi sayısı, homojen grupların tespit edilmiş olması Çalışma süreleri Çalışma Şekilleri Personelin gürültülü ortamda çalışma ile ilgili bilinçlendirilmesi Personelin zimmetlenen cihazların düzgün kullanılması ile ilgili bilgilendirilmesi Personelin yapılan işin amacı için bilinçlendirilmesi Yönetmelikte anlık sınır değer yok. Maruziyet ölçümü yapılması öncelikli.
titreşim Titreşim için nelere bakmalıyız? Press makineleri vb titreşime sebep olan makineler var mı? Binada hissedilir tit reşim mevcut mu? Forklift vb kullanımı var mı? İş yerinde el-kol titreşimine neden olacak ekipman kullanımı var mı? Çalışanların titreşimle ilgili şikayetleri var mı?
titreşim
termal konform Doğal havalandırmalı ofisler de; çalışanlardan %15 inden fazlası sıcak veya soğuk diye şikayet ediyorsa Klimalı ofislerde; çalışan lardan %10 unundan fazlası sıcak veya soğuk diye şikayet ediyorsa Fabrika ve depo benzeri yerler de çalışanlardan %20 sinden fazlası sıcak veya soğuk diye şikayet ediyorsa
termal konform TERMAL KONFORM Çalışan kişi sayısı, homojen gruplar Mevcut şartların normal koşullar dışına çıkmaması Mevsim şartlarının dikkate alınması İşin gerektirdiği iş gücünün doğru tanımlanması İşçinin kıyafetlerinin iyi tanımlanmış olması
aydınlatma Aydınlatma yerleri uygun mu? Makinelerde gerekli parçalar net bir şekilde görülebiliyor mu? Loş ortam var mı? Işık yoğunluğu gözleri rahatsız ediyor mu? Çalışanların aydınlatma ile ilgili şikayetleri var mı?
aydınlatma AYDINLATMA Gece ve gündüz ölçüm gereklilikleri nin belirlenmesi Ölçüm yapılan zamanda aydınlat ma şeklinin dışına çıkılmaması (nor malde kullanılmayan depo ışığının açılması) Ölçüm sırasında ölçümü yanıltacak şekilde yer değişiklikleri yapılmama sı (loş bölge oluştuğunun görülerek istiflenen malzemelerin yer değiştirilmesi)
kimyasal etkenler Çalışılan sektörde kullanılan kimyasalların MSDS lerinde maruz kalma ile ilgili uyarı mevcut mu? Üretim basamakları incelendiğin de metal maruziyeti veya VOC maruziyeti aşamaları var mı? Çalışma ortamında fark edilir, rahatsız edici bir koku var mı? Çalışanların koku ve toz dışında şikayetleri var mı? (ciltte kızarıklık gibi) Çalışma ortamında fark edilir, rahatsız edici bir toz var mı? Sektöre özel riskler var mı?
kimyasal etkenler Kimyasal maruziyeti olan bölgelerde çalışan sayısı nedir? Homojen gruplar belirlenmiş mi? Maruziyetin belirlenebilmesi için homojen grupların en az %10 unda ölçüm yapılmalı Çalışanların çalışma süreleri nedir? Çalışanların kimyasala maruz kalma süresi nedir? Bu 2 sorunun net cevabı ölçüm şeklini belirleyecek. Maruziyet mi? Anlık ölçüm mü?
zorunlu parametreler SIRA NO PARAMETRE 1 Kişisel Solunabilir Tozların Konsantrasyonu 2 İşyeri Ortamı Solunabilir Tozların Konsantrasyonu 3 Kişisel Gürültü Maruziyeti 4 İşyeri Ortamı Gürültü ölçümleri 5 Kişisel Titreşim Maruziyeti 6 Havadaki Kurşun Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 7 Havadaki Sülfürik Asit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 8 Havadaki Amonyak Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 9 Havadaki Formaldehit Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) İŞ HİJYENİ ÖLÇÜM, TEST VE ANALİZİ YAPAN LABORATUVARLAR HAKKINDA YÖNETMELİK 10 Havadaki Benzen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 11 Havadaki Toluen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 12 Havadaki Ksilen Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 13 Havadaki Hekzan Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) EK -1 14 Havadaki Arsenik Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 15 Havadaki Civa Konsantrasyonu (kişisel ve işyeri ortamı) 16 Toz içerisindeki serbest silis analizi (kişisel ve işyeri ortamı) 17 Renk Karşılaştırma Metodu ile Gaz ve Buhar Konsantrasyonu 18 Aydınlatma 19 Termal Konfor 20 Manyetik Alan Ölçümleri 21 Radyasyon Ölçümleri 22 Asbest Ölçüm ve Numune Alma İşlemleri
iş hijyeni ölçümleri
süreç TEKLİF İŞ YERİNDE KONTROL NUMUNE ALMA ÖLÇÜM LABORATUVARDA ANALİZ RAPORLAMA
raporlama Raporlar kontrol edilmeden resmi kurumlara verilmemeli Rapor içerisinde yer alan sonuçlar mutlaka kontrol edilmeli Sonuçlar ile sınır değerlerin birbirlerine yakınlığı kontrol edilmeli Raporda verilen sonuçların işletmenizi temsil edip etmediği analiz edilmeli
teşekkürler Ölçmeden yönetemezsiniz