Dış Ticaret ve Ekonomi Dergisi Yıl 1 Sayı 7 Temmuz 2012 Fiyatı: 10 TL AVRUPA'DAKİ KRİZ TÜRK İHRACATÇISINI NASIL ETKİLEDİ? FUAR DESTEKLERİNİN İHRACATA KATKISI NE KADAR? DIŞ PAZAR NASIL YÖNETİLİR? KOSGEB KOBİLERE NASIL UMUT OLDU? HANGİ SEKTÖRLER NE KADAR TEŞVİK KULLANIYOR? SOĞUK RUSYA'NIN SICAK EKONOMİSİ
2 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 3
4 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 5
www.ihracat.info.tr I omer.lekesiz@ihracat.info.tr KOBİ ULUSLARARASI TANITIM VE DAĞITIM A.Ş. ADINA; İMTIYAZ SAHİBİ : Ali Gazel GENEL YAYIN YÖNETMENİ (SORUMLU) Ömer Faruk Lekesiz YAZI İŞLERİ MÜDÜRÜ : Esra Torlak EDİTÖR : Yeliz Yirmibeş SANAT YÖNETMENİ : Mustafa Ceviz GÖRSEL YÖNETMEN : Gülay Özlen PAZARLAMA MÜDÜRÜ : Dilek Demir REKLAM GRUP BAŞKANI : Yusuf Baltacı HUKUK MÜŞAVİRİ : Av. Süleyman Boyalı FİNANS MÜDÜRÜ : Süleyman Demirhan İNTERNET SORUMLUSU : Tuba Koçaş TEKNİK PLANLAMA MÜDÜRÜ : Seda Eser HABER MERKEZİ : Canan Ilgın Havva Nur Sedef Sezen Bulut Serap Yardımcı REKLAM MERKEZİ : Behlül Boyalı Gamze Bige KILIÇ Makbule KOÇAKER SATIŞ YÖNETMENLERİ : Özge Sönmez Sema Kolay GÖRSEL DANIŞMAN : Himmet Büyükvadi LOJİSTİK : Berat Gözükızıl Osman Gök YAYIN TÜRÜ : Ulusal, Süreli, Aylık YÖNETİM MARKA DİREKTÖRÜ : Abdullah Yaprakcı KURUMSAL İLETİŞİM DİREKTÖRÜ : Harun Dikici FİNANS DİREKTÖRÜ : Nurettin Yıldıran YÖNETİM YERİ Ataşehir Üsküdar Yolu Topçu İbrahim Sk. Pak Plaza Kat:7 No:13 İstanbul/Türkiye T: 0216 573 21 95 F: 216 573 37 64 TEMSİLCİLİKLER ANKARA : F. Özlem Yaylagül 0 (312) 439 53 99 BURSA : Hayati Ata 0 (224) 211 62 36 İZMİR : Demet Aktürk 0 (232) 386 07 78 KOCAELİ : Satılmış Çiloğlu 0 (262) 659 26 38 KONYA : Selma Alımcı 0 (332) 238 0 777 K.MARAŞ : Ali Suyadal 0 (344) 221 81 51 TOKAT : Ahmet Köknar 0 (356) 214 66 20 VAN : Fatih Altun 0 (432) 210 08 09 BASIMCI : Turkuvaz Matbaacılık Yayıncılık A.Ş. BASILDIĞI YER Akpınar Mah. Hasan Basri Cad. No:4 Sancaktepe-İstanbul Tel: 0 216 5859102 Faks: 0 216 5859130 www.turkuvazmatbaacilik.com DAĞITIM : MNG KARGO MERHABA Dergimizin bu sayısında üretim ve ihracat odaklı hibe desteklerine detaylarıyla birlikte yer ayırdık. Fuar desteklerinden üretim teşviklerine kadar Bakanlığın pek çok farklı alanda sürdürdüğü programlara değindik, bu desteklerden nasıl ve ne şekilde yararlanılabileceğini ilk ağızdan okuyucularımızla paylaştık. İhracatın artırılması ve cari açığın nakavt edilmesi hükümetin en önemli gündem maddesi olarak yerini korumaya devam ediyor. Alınan önlemler cari açığın ateşini söndüremese de hissedilir bir şekilde kısmayı başarmış durumda. Son açıklanan rakamlarda atılan adımların sonuçlarının alınmaya başlandığı net bir şekilde görülüyor. Türkiye nin son on yılını birkaç kelimeyle özetlemek gerekirse sanırım bunlardan biri de devlet destekleri ve hibeler olur. Üretimin artmasında, ihracatın rekorsal bir şekilde büyümesinde, istihdamın ülke geneline yayılmasında çıkarılan destek ve hibelerin hiç kuşkusuz payı büyük. Ekonomi Bakanlığı nın Türk firmalarının uluslararası arenada rekabetini artırmaya yönelik olarak hazırladığı ve çok yönlü olmasıyla dikkat çeken çalışmalarından biri de UR-GE yani Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirmesi Desteği projesi. Proje, ihracatçılarımız tarafından ilgiyle karşılandı ve olumlu bir hava yarattı. Türkiye yi dar bir boğazdaki oyun alanından çıkartıp okyanuslara taşıyacak olan Vizyon 2023 Hedef 500 Milyar Dolar İhracat rotası doğrultusunda atılan adımlardan belki de en önemlilerden birisi bu proje olacak. Ur-Ge ile ilgili detayları dergimizde bulabilirsiz. Projenin ne kadar önemli olduğunu ve üzerine çalışılması gerektiğine inandığım için projeyi bir kezde buradan duyurmak istedim. ÖmerFarukLekesiz 6 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 7
/ İÇİNDEKİLER www.ihracat.info.tr 24 SEKTÖREL BÜYÜME DIŞ PAZAR NASIL YÖNETİLİR? Dünyada uluslararası ticaretin günden güne artmasıyla oluşan rekabet ortamında, ihracatçı firmalar yeni stratejiler oluşturarak pazara hakim olmayı hedefliyor. Girilen pazar nasıl yönetilir? Karşılaşılan zorluklarda ne gibi çözümler üretilebilir gibi soruları yönelttiğimiz Türkiye nin en fazla ihracat yapan firmalarına göre, pazardaki zorluklarla başa çıkmak hem profesyonellik hem de çaba gerektiriyor. 30 SEKTÖREL HEDEF 12 78 ihracat AKTuEL [ 110 90 34 6. SAYI KAPAĞI FiNANS lojistik 102 62 [ dunya ekonomi YENİ DIŞ TİCARET MEZUNLARINA TAVSİYELER Türkiye nin geçen yıl ihracatta 18,17 oranında artış gerçekleştirerek dış ticaret hacminde büyüme kaydetmesine ve 2023 ihracat hedefleri doğrultusunda yapılan çalışmalara bağlı olarak, dış ticaret mezunlarına olan ihtiyaç arttı. İhracat kadar ithalatın da önemli olduğu ülke ekonomisinde, gerek kamu gerekse özel sektörde birçok dış ticaret bölümü mezunu çalışabiliyor. Ancak her yıl üniversitelerden yüzlerce dış ticaret bölümü öğrencisinin mezun olduğu ülkemizde, mezunların taşıdığı kriterler tercih edinirlikte önemli. Bizde İhracat Dergisi olarak akademisyenlere, sektöre yeni adım atacak olan adayları bekleyen rekabet ortamında mezunlara neler tavsiye ettiklerini sorduk. AVRUPADA Kİ KRİZ TÜRKİYE'DE NASIL HİSSEDİLİYOR? 16 Dünya küresel bir köy diye tabir edilirken ülkelerin değişen ticari ve ekonomik özellikleri etkileşim içinde birbirine yön veriyor. Türkiye deki üretici firmaların, doymamış pazarlara ulaşma hedefinde hareket etmesi ve yeni pazarlara ulaşma isteği ihracat rakamlarına olumlu yönde yansıyor, ancak ihracatının büyük bir kısmını Avrupa ülkelerine gerçekleştiren Türkiye nin ticari potansiyelini kullandığı bu kapının ardında yaşanan ekonomik sıkıntıların da ihracat rakamlarını etkilemesi bekleniyor. 32 SEKTÖREL HEDEF UR-GE PROJESİ İHRACATI NASIL ARTIRACAK? Ekonomi Bakanlığı nın 2023 yılında 500 milyar dolar ihracat hedefi için hayata geçirdiği Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi Desteği projesi ihracatçılar tarafından ilgiyle karşılandı. Peki, proje nasıl işleyecek, ihracatçılar bu projeden nasıl yararlanacak ve projede hibe destekleri ne kadar olacak? 40 TESPİT 5 AYDA HANGİ SEKTÖRLER NE KADAR YATIRIM TEŞVİĞİ KULLANDI? Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde, öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 18,42 milyar TL oldu ve bin 603 yatırım teşvik belgesi düzenlendi. 8 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 9
/ İÇİNDEKİLER www.ihracat.info.tr KÜRESEL TİCARETİN VAZGEÇİLMEZİ FUARLAR 26 DESTEK PROGRAMLARIYLA KOSGEB KOBİLERİN UMUDU Ülke ekonomisinin kalkınmasında önemli bir yeri olan KOBİ ve girişimcileri destekleyen Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), sağladığı olanaklarla işletmelere cesaret veriyor. TÜRKİYE ÇELİK ÜRETİMİYLE AVRUPA NIN İKİNCİSİ 20 Teknolojinin karşısında küçülerek küresel bir köy haline dönüşen dünyada fuar organizasyonları, ülkelerin yan yana gelmesinde ve firmalara dış ticaret kapısının açılmasında önemli bir role sahip. 42 Çelik sektöründe geçtiğimiz yıl itibariyle 34,1 milyon ton üretimle Avrupa nın ikincisi konumuna gelen Türkiye, dünya pazarından yüzde 3,1 oranında pay alıyor. 46 NASIL BAŞARDILAR? BEYAZ EŞYADA AVRUPA NIN ÜRETİM ÜSSÜYÜZ Son on yılda üretim üssü olarak anılmaya başlayan Türkiye beyaz eşya sektörü yüz ülkeye ihracat gerçekleştiriliyor. Önümüzdeki yıllarda Türkiye ekonomisine paralel olarak, büyümesi beklenen sektörde üretim kapasitesinin giderek artması, Ar-Ge yatırımları ve ihracat başarıları Türkiye yi tüm Avrupa ülkeleri arasında en fazla beyaz eşya üreten lider ülke konumuna getirdi. 50 NASIL BAŞARDILAR? DESTEKLER MOBİLYA SEKTÖRÜN YÜZÜNÜ NASIL GÜLDÜRDÜ? Mobilya sektörü son iki yıl içerisinde yüzde 20 büyüme gösterdi. Sektörün 2012 yılı için ihracat hedefi ise 2 milyar dolar psikolojik sınırı aşmak. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü nün sektörün ihracatını artırmak için yapmış olduğu teşvik desteklerinin ise elde edilen başarıdaki payı büyük. 54 SEKTÖREL HEDEF TÜRK AYAKKABILARI CARİ AÇIĞI KAPATMAYA YÜRÜYOR Yüzyıllar öncesinde tahta sandallar kullanılarak icat edilen ayakkabının serüveni, günümüzde bambaşka bir noktaya geldi. Küçük atölyelerde el emeğiyle yapılan ayakkabıda, sanayileşmeyle birlikte seri üretime geçilmesi yeni bir pazarın kapsını açtı. Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği (TASD) Yönetim Kurulu Başkanı İslam Şeker ile ayakkabı sektörünün hedeflerini, sorunlarını ve sektörün gidişatını konuştuk. 66 YENİ PAZAR SOĞUK RUSYA NIN SICAK EKONOMİSİ Ekonomisi ağır sanayiye ve ham maddeye dayalı olan Rusya, üretimi canlandırmaya yönelik izlediği politikalar neticesinde son yıllarda önemli bir ilerleme kaydetti. 48 AKDENİZ İN, ÜLKE YAŞ MEYVE VE SEBZE İHRACATINDA PAYI YÜZDE 48 52 AĞAÇ SEKTÖRÜNDE 3 MİLYAR 728 MİLYON DOLARLIK BAŞARI NASIL GELDİ? 58 TÜRK HALISI İHRACATLA DOKUNUYOR 70 İZMİR İN HEDEFİNDE 100 MİLYAR DOLAR İHRACAT VAR 74 ERZURUM UN UMUDU LOJİSTİK KÖY 76 GÜNEYDOĞU İHRACATINDA EN YÜKSEK PAY ORTADOĞU NUN 84 EGE NİN İHRACATI TÜRKİYE Yİ BÜYÜTÜYOR 86 TÜRK LENSİ DÜNYA NIN GÖZÜNDE 88 BİR TUŞLA İHRACATIN YÜZDE 70'İ DEVLETTEN 92 CARİ AÇIK NAKAVT OLACAK 94 SİNBO İHRACATIYLA 65 ÜLKENİN PAZARINDA 96 PENSAN IN ÜRETTİĞİ KALEMLER 50 Yİ AŞKIN PAZARDA KULLANILIYOR 98 ÜLKER GOLF YURTDIŞINA ODAKLANDI 100 İHRACATLA ENGELLERİ KALDIRIYOR 101 HERRY, KARADENİZ'DE ÜRETİLİYOR JAPONYA'DA GİYİLİYOR 106 MOBİLYALARINI 25 ÜLKEYE İHRAÇ EDİYOR 107 AS DANIŞMANLIK YATIRIMDA KOBİLERİN ÇÖZÜM ORTAĞI OLUYOR 108 AVRUPA'NIN TERCİHİ KESKİNOĞLU YUMURTALARI 112 2K DENİZCİLİK İN ULAŞTIRMA AĞI ÜÇ KITAYA YAYILIYOR 115 LOGİTRANS, TEKSTİL SEKTÖRÜNE ÇÖZÜM ORTAĞI OLUYOR 116 AZİM VİNÇ, 2011 YILINI YATIRIM YILI YAPTI 117 DENİZLİ TEKSTİLİ KABUK DEĞİŞTİRİYOR 10 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 11
ihracat 01 10 AYDA 196 BİN 688 TON FINDIK İHRACATI Türkiye, 10 aylık dönemde 196 bin 688 ton fındık ihracatından yaklaşık bir milyar 600 milyon dolarlık gelir sağladı. Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği'nden yapılan açıklamada, 2011-2012 ihracat döneminin 1 Eylül 2011 tarihinde başladığı belirtilerek geçen sezon ortalama 713 dolardan işlem gören standart fındığın FOB'nun (100 kilogramı) bu sezon 783 dolardan alıcı bulduğu belirtildi. 03 UĞUR SOĞUTMA, İKLİMLENDİRME SİSTEMİ İHRACATINDA TÜRKİYE ÜÇÜNCÜLÜĞÜ ÖDÜLÜ ALDI Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından düzenlenen 2011 Türkiye İhracat Şampiyonları ödül töreninde Uğur Soğutma, iklimlendirme sektöründe Türkiye üçüncülüğü kazandı. 04 GESİAD ÜYELERİNİN NİJER'E YATIRIM GÖRÜŞMELERİ VERİMLİ GEÇTİ Kayseri Genç Sanayici ve İşadamları Derneği (GESİAD) nin misafiri olarak Kayseri ye gelen Nijer Cumhuriyeti'nin Maradi, Zinder, Agadez, Diffa ve Niamey belediye başkanları, derneğin üyeleriyle yatırım ve işbirliği görüşmeleri yaptı. Görüşmeler olumlu sonuçlandı. 02 MARMARABİRLİK AVRUPA PAZARINI GENİŞLETİYOR Marmarabirlik Avrupa pazarını genişletmek amacıyla çalışma başlattı. Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, Yönetim Kurulu üyeleriyle birlikte Almanya, Hollanda, Belçika ve İsviçre de bir dizi görüşme yaptı. 05 HİSAR YAPI NIN HEDEFİNDE ORTA ASYA VE ORTADOĞU VAR Türk yapı sektöründe Adana dan dünyaya açılan Hisar Yapı Genel Müdürü Halil Oruçhan, çelik kapı, iç kapı ve mutfak ağırlıklı olarak gerçekleştirdikleri ihracatta öncelikli hedeflerinin Orta Asya ve Ortadoğu ülkeleri olduğunu bildirdi. 12 www.ihracat.info.tr
06 BULGUR VE MERCİMEĞİN YURT DIŞI TANITIMINA BAKANLIK ONAYI İhracatın artırılması için üreticileri desteklemeye yönelik olarak Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri (GAİB) tarafından hazırlanan 'Bulgur ve Mercimek Sektöründe İhracat İçin Güç Birliği Projesi', Ekonomi Bakanlığı tarafından onaylandı. Türkiye Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Şahin Batallı, projenin onaylanmasından dolayı memnun olduklarını ifade ederek, İlk hedefimiz, 2023 ihracat hedeflerini tutturabilmek için yurt dışında yeni pazarlar aramak olacak dedi. 08 SÖNMEZ: AB KRİZİ DIŞ TİCARETTE EN ÇOK BURSA'YI VURDU Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) Yönetim Kurulu Başkanı Celal Sönmez, Avrupa ekonomisindeki daralmanın dış ticarette Bursa yı önemli ölçüde etkilediğini söyledi. Bu yılın ilk beş ayında Türkiye nin ihracatının yüzde 12,5 arttığını, buna karşılık ithalatının yüzde 1,4 gerilediğini belirten Celal Sönmez, "Aynı dönemde Bursa nın ihracatı yüzde 5.48, ithalatı ise yüzde 14.2 düştü. Bu yılın Ocak-Mayıs döneminde Avrupa Birliği nin Türkiye nin ihracatındaki payı yüzde 36.8 gibi tarihi dip seviyelere geriledi dedi. 07 TÜRK EV TEKSTİLCİSİ ABD PAZARINA YÖNELDİ Ev tekstili ve aksesuarları alanında Amerika nın önde gelen fuarlarından Showtime International 2012, Kuzey Carolina da gerçekleştirildi. Uludağ Tekstil İhracatçıları Birliği (UTİB) tarafından milli katılım organizasyonu düzenlenen fuarda, Türk tekstilinin geldiği aşama özel stant ve sunumlarla tanıtılırken, Türk ev tekstili ürünleri Amerika vitrininde sergilendi. 09 LÜKS YAT SİPARİŞLERİ ARTTI, İSVEÇLİ FİRMA 63 METRELİK TEKNE YAPTIRACAK Antalya Serbest Bölgesi nde faaliyette bulunan Sunrise Yat üretim şirketi, İsviçreli yat ve broker firmasına çelik gövdeli 63 metre uzunluğunda, okyanusları aşabilecek ve milyonlarca euroya mal olacak mega yat yapacak. www.ihracat.info.tr 13
ihracat 10 TARIM ÜRÜNLERİ İHRACATI YÜZDE 9,6 ARTTI Tarım ürünleri ihracatı yüzde 9,6 arttı ve 6,5 milyar dolara yaklaştı. Türkiye İstatistik Kurumu geçici dış ticaret verilerine göre 2012 yılı Ocak-Mayıs döneminde, 2011 yılının aynı dönemine göre tarım ürünleri ihracatı yüzde 9,6 artarak, 6 milyar 498 milyon dolara yükseldi. 12 TÜRK-ARAP EKONOMİ ZİRVESİ'NDE KARŞILIKLI İŞ İMKANLARI KONUŞULDU Türk ve Arap ülkelerinin ekonomik işbirliğini artırmayı hedefleyen 7. Türk-Arap Ekonomi Zirvesi kapsamında İstanbul da bir panel düzenlendi. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ile bir araya gelen Katar, Irak ve Tunus maliye bakanları, Arap Baharı sonrası istikrar ve refah için birlikte hareket etmenin önemini vurguladı. 11 İHRACATÇIYA EŞİT TAKSİTLİ 250 BİN EUROLUK KREDİ PROTOKOLÜ Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM), Halkbank ile ihracatçının 250 bin euroya kadar aylık eşit taksitlerle döviz kredisi kullanabilmesi için el sıkıştı. TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi ve Halkbank Genel Müdürü Süleyman Aslan ihracatçının finansman ihtiyacını karşılamak için oluşturulan yeni protokolü imzaladı. Böylece sanayi bölgelerinde yerini alacak firmalara yatırım kredileri verilecek. Yeni fabrika, tevsi, yenileme, Ar-Ge ve inovasyon yatırımlarında uzun vadeli kredi alma imkanı sağlanacak. Başta, makine imalatçıları olmak üzere pek çok sektör desteklenecek. 13 İRAN: TÜRKİYE İLE 35 MİLYAR DOLARLIK TİCARET HEDEFİNİ 2015'E BIRAKMAYACAĞIZ İran İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Saidlo, iki ülke arasındaki 16 milyar dolara ulaşan ticaret hacminin 2012 yılının ilk aylarından itibaren 23 milyar doları geride bırakacağını açıkladı. Saidlo, ''Biz ekonomik kapasitelerimizi kullanarak, 35 milyar dolarlık hedefi 2015 yılına bırakmayacağız'' dedi. 14 www.ihracat.info.tr
14 TÜVASAŞ, BULGARİSTAN'A ÜRETTİĞİ LÜKS YOLCU VAGONLARIYLA AB'YE GİRDİ Türkiye Vagon Sanayii A.Ş (TÜVASAŞ), Bulgaristan Demiryolları'ndan sipariş aldığı 30 adet lüks yolcu vagonundan 12'sinin teslimatını yaptı. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, teslimatı yapılan vagonların, Bulgaristan Demiryolları'ndaki yolcu seyahat konforunu artıracağını ve Türkiye, Bulgaristan dostluğunu daha da pekiştireceğini söyledi. 16 TÜRKİYE İLE GÜNEY KORE ARASINDA 'KARDEŞ GÜMRÜK' PROTOKOLÜ Türkiye ile Güney Kore gümrük alanında güç birliğine gidiyor. İki ülke arasında imzalanan Ankara ve Seul Gümrükleri Kardeş Gümrük Protokolü, teknik alanda ortak faaliyetler yürütülmesini öngörüyor. 15 KOLOMBİYA BÜYÜKELÇİSİ, İHRACATÇILARI ÜLKESİNE YATIRIMA ÇAĞIRDI Avrupa Birliği'ne üye ülkelerdeki ekonomik durgunluk nedeniyle alternatif pazar arayışlarını hızlandıran ihracatçılar Kolombiya'yı, 'öncelikle ülke' olarak belirledi. Ege İhracatçı Birlikleri'ni ziyaret eden Kolombiya'nın Türkiye Büyükelçisi Fernando Panesso Serna, Türkiye'den ithalat yapmaya açık olduklarını belirterek Türk ihracatçılarını Kolombiya ile ticaret yapmaya davet etti. 17 TÜRKMENİSTAN IN İLK TEKNOPARKINI TÜRK ŞİRKETİ KURACAK Türkmenistan da, ülkenin ilk bilimsel endüstri parkının kurulması için imzalar atıldı. Türkmenistan Bilimler Akademisi ile Türk Polimeks şirketi arasında teknoparkın kurulmasına yönelik sözleşme imzalandı. www.ihracat.info.tr 15
SÖ LEŞİ AVRUPA DAKÍ KRÍZ TÜRKÍYE DE NASIL HÍSSEDÍLÍYOR Dünya küresel bir köy diye tabir edilirken ülkelerin değişen ticari ve ekonomik özellikleri etkileşim içinde birbirine yön veriyor. Türkiye deki üretici firmaların, doymamış pazarlara ulaşma hedefinde hareket etmesi ve yeni pazarlara ulaşma isteği ihracat rakamlarına olumlu yönde yansıyor. Ancak ihracatının büyük bir kısmını Avrupa ülkelerine gerçekleştiren Türkiye nin, ticari potansiyelini kullandığı bu kapının ardında yaşanan ekonomik sıkıntıların da ihracat rakamlarını etkilemesi bekleniyor. / Esra Torlak DR. ZEYNEL ABİDİN ERDEM: DEİK TÜRK-İSPANYOL İŞ KONSEYİ BAŞKANI E konomik İspanyolların Türkiye ye Yatırımları Artıyor krizin en zorunu 2001 yılında yaşayıp atlattığımıza değinen DEİK Türk-İspanyol İş Konseyi Başkanı Dr. Zeynel Abidin Erdem, Sayın Bakanımız Ali Babacan ın ifade ettiği gibi şimdi bu kriz nasıl yönetilir diyerek Avrupa nın sıkıntılı ekonomisi için onlarla tecrübelerimizi paylaşıyoruz dedi. Bugün yurt dışında başarılı olan birçok Türk girişimcisi ve şirket olduğuna değinen Erdem, Türk işadamlarının müteşebbis ruhunun ülkemiz sınırlarını aşmasının önemli bir nokta olduğunu vurguladı. Bizim birinci önceliğimiz ihracatımızı arttırmak, ikinci önceliğimiz KOBİ lerin her alanda desteklenmesidir diyen Erdem, Türkiye de enerji kaynakları ve imkânları olmadığından bu imkânları dışarıda aramak için fırsatlar yaratılması ihtiyacı ile işadamlarımız ve girişimcilerimiz dış pazarlarda faaliyetlerine başladılar ve çok başarılı oldular. Dolayısıyla Türk iş dünyası kendisine bir fırsat yaratmak için dünyaya bir kapı açmıştır diye konuştu. Avrupa'daki en büyük ekonomilerden biri olan İspanya nın, aynı zamanda Türkiye için iş ortağı, yatırım ortağı ve kredi ortağı olduğunu ifade eden Erdem, İspanya, özellikle Portekiz, Latin Amerika ülkeleri ve Birlik ülkelerinde ciddi sermaye yatırımı olan bir ülkedir. İspanya'nın en önemli özelliklerinden birisi de bünyesinde büyük bir yabancı sermaye stokuna sahip olmasıdır. Aynı zamanda nüfusu 300 milyonu aşan Latin Amerika ülkeleriyle organik bağı bulunması nedeniyle, Türkiye-İspanya ilişkilerindeki gelişmelerin bu ülkelere de ulaşma imkanı sağlanabileceği göz ardı edilmemelidir şeklinde konuştu. 1999 yılında İspanya Hükümetinin, Türkiye yi hedef ülke seçmesi ve iki ülke arasında ortak eylem planı oluşturulmasını takiben ticari ilişkilerimizin yoğunluk kazandığına dikkat çeken Erdem, İspanya ve Türkiye de hem bölgesel 16 www.ihracat.info.tr
hem de sektörel işbirliği toplantılarına ağırlık verilerek her iki ülkede bölgesel kuruluşlarla işbirliği yapılıyor. Ayrıca ticaret ve yatırım fuarların organizasyonlarına DEİK Türk İspanyol İş Konseyi tarafından destek veriliyor diye konuştu. Son yıllarda ülkemizde İspanyol yatırımlarının arttığını belirten Erdem, En son 13 Ekim 2011 tarihinde Ekonomi Bakanı Sayın Zafer Çağlayan ın katılımıyla Madrid de Türkiye İspanya Yatırım ve İşbirliği Zirvesi düzenledik. Bu toplantıya yaklaşık 150 İspanyol işadamı katıldı. 2001 yılında İspanyol Firmalarının 190 milyon dolarlık doğrudan yatırımı bulunurken, 2011 yılının ilk yarısında tam 2 milyar dolarlık yatırım yaparak Türkiye nin toplam yatırımında yüzde 39 luk pay elde etmiş ve birinci sıraya yükselmiştir dedi. İspanya ile olan ikili ticaretimizin 2001 yılından itibaren sürekli gelişme gösterdiğine değinen Erdem, 2009 yılında ortaya çıkan küresel krizle birlikte dış ticaretimizde yaşanan düşüşün ancak 2010 yılında toparlandığını da sözlerine ekledi. FAHRİ GÖKYAYLA: TÜRK-PORTEKİZ İŞ KONSEYİ BAŞKANI Portekiz ile Türkiye nin Ticari İlişkileri Dengeli Gelişiyor Erdem, 2010 yılında 8.4 milyar dolar olan ikili ticaret hacmimizin, 2011 yılı ilk çeyreğinde bir önceki yılın aynı dönemine oranla yüzde 35 artış göstermesi daha dengeli daha yüksek bir ticaret hacmine ulaşmamız için önemli bir gelişmedir dedi. İspanyol iş çevrelerini Türkiye nin sunduğu olanaklardan yararlanarak ticari bir atak yapmaya davet ettiklerini belirten Erdem, Türkiye, teknoloji, üretim, araştırma konularında joint venture yapılabilecek, ortak bulunabilecek çok iyi bir potansiyele sahiptir. Dünyamızın ortak geleceği için özellikle yenilenebilir enerji çok önemlidir. Bugün İspanya özellikle rüzgar enerjisinin kullanımı ve geliştirilmesi için yaptığı projelerle dünyada birinci sıradadır. Türk iş dünyasının bir sözcüsü olarak yenilenebilir enerji konusunda da işbirliği yapmak üzere İspanyol Firmalarını her zaman davet ediyoruz diye konuştu. Avrupa krizinin anahtarının Sayın Angela Merkel in elindedir diyen Erdem, Avrupa ülkelerinin bugün içinde bulunduğu durumdan Almanya nın liderliğini kabul ederek kurtulabileceklerine inanıyorum. Avrupa ülkeleri başta Fransa ve İtalya olmak üzere fedakârlık yapmaya hazır olmalıdır. Beş yıl içinde krizin negatif etkilerinin tamamen silineceğini öngörüyorum. Türkiye nin yüzü her zaman batıya dönük olmuştur. Belki Avrupa da yaşanan bu ekonomik kriz Türkiye ile arasındaki buzları eritmek, daha yakın bir diyalog oluşturmak için vesile olur. Genç nüfusumuzun çalışma gücü Avrupa ya ihtiyaç duyduğu enerjiyi verebilir. Her alanda hala büyük ihtiyaç duyduğumuz ileri teknoloji konusunda bilgi paylaşımı yeni işbirlikleri ve ortaklıkların yolunu açacaktır diye tahmin ediyorum dedi. Avrupa ülkelerinin içinde bulunduğu durumun ülkemizi de etkilediğini belirten Türk-Portekiz İş Konseyi Başkanı Fahri Gökyayla, Krizin Yunanistan ve Portekiz gibi küçük ülkelerin ötesinde, EURO bölgesinin üçüncü ve dördüncü en büyük ekonomileri olan İtalya ve İspanya gibi ülkelere sıçraması endişesi küresel ekonomiyi sardı. Kuşkusuz ki ihracatçılarımız bu durumun ihracat siparişlerini etkileyeceği endişesini taşıyor dedi. İhracatımızın büyük bölümünü gerçekleştirdiğimiz Avrupa ülkelerinin içinde bulunduğu durumun, ülkemizi etkilemesinin muhtemel olduğunun altını çizen Gökyayla, İşte bu nedenle firmalarımız da bu endişeyi paylaşarak konuyu ihracat beklentilerine yansıtmışlardır. Dolayısıyla Avrupa ya ihracat artış beklentilerinin düşmesi doğrudan ihracat beklentilerinin de düşmesine neden olmuştur diye konuştu. Portekiz ile Türkiye nin dengeli bir ticareti olduğunu belirten Gökyayla, İhracatımız 500 milyon dolar, ithalatımızda 500 milyon dolardır. 10 yıl önceki 100 milyon dolar rakamı her sene artış göstererek yükseliyor dedi. Portekiz ile olan ekonomik ilişkilerimizde öne çıkan projeler ve yatırımlara değinen Gökyayla, yenilenebilir enerji, bilgi teknolojileri, inşaat (alt ve üstyapı müteahhitliği), yapı malzemeleri, ilaç sanayi, turizm (yatırımcılık ve işletmecilik) alanlarının ön plana çıktığı söyledi. Portekiz den gelen yatırımın 1 milyar dolarlık bir rakama ulaştığını ifade eden Gökyayla, Şubat ayındaki ihracatın ithalatı karşılama oranının son 20 ayın en yüksek seviyesine ulaştığını belirtmek isterim. Yaşanan ekonomik sıkıntılara, artan rekabete ve pazardaki yavaşlamaya rağmen Türkiye için en önemli pazar AB bölgesi. AB'ye olan ihracatın az da olsa arttırılmış olmasının büyük başarı olduğunu düşünüyorum. Avrupa ile olan ekonomik ilişkilerimiz gelecek üç sene içinde krizin bitmesiyle artarak devam edecektir diye konuştu. www.ihracat.info.tr 17
Yunanistan ile İşbirliğimiz Arttı SELİM EGELİ DEİK TÜRK-YUNAN İŞ KONSEYİ BAŞKANI Kriz döneminde Türk sermayesi Yunanistan da, kağıt ve ambalaj sanayi sektörlerinde iki önemli yatırımı gerçekleştirdi. Ayrıca iki Türk grubu marina sektöründe hızla satın almalar ve ortaklıklar yoluyla yatırım yapmaktalar Küreselleşmenin, iyi tarafları olduğu gibi kötü taraflarının da olabileceğine dikkat çeken DEİK Türk-Yunan İş Konseyi Başkanı Selim Egeli, Brezilya daki nezle Avrupa da grip olarak karşımıza çıkıyor. Dolayısıyla Avrupa veya EURO Bölgesi krizinin yurdumuzu da olumsuz olarak etkileyeceğini düşünüyorum. Avrupa Türkiye den olan ihracatını azaltacaktır, Avrupalı turist sayısında beklenen artış kolay olmayacaktır. Buna karşılık Türkiye pazarının cazibesi, Avrupa dan direk yabancı sermaye girişine olumlu olarak yansıyacaktır. Avrupa da kurulmuş olan özel fonların, Türkiye'ye ilgisi artacaktır dedi. Bu yıl içinde Yunanistan ile müşterek dış ticaretimizin 5 milyar doları yakalayabileceğine dikkat çeken Egeli, Yunanistan krizinin başlamasıyla birlikte Yunanistan ın ülkemize olan ihracatı, ilk kez bizim Yunanistan a olan ihracatımızın üstüne çıktı. Bugün ülkemizde 700 den fazla Yunan sermayeli şirket bulunuyor. Türk pazarının, piyasalarının cazibesi Yunan sermayesinin ülkemize gelmesini devam ettiriyor. Kriz döneminde Türk sermayesi Yunanistan da kağıt ve ambalaj sanayi sektörlerinde iki önemli yatırımı gerçekleştirdi. Ayrıca iki Türk grubu marina sektöründe hızla satın almalar ve ortaklıklar yoluyla yatırım yapmakta. Bu ilginin Yunanistan daki özelleştirme programı çerçevesinde devam edeceğine inanıyorum diye konuştu. Yunanistan daki krizin aslında ekonomik ilişkilerimize şu ana kadar olumlu yansıdığını dile getiren Egeli, İşbirliğimiz, dış ticaret ve karşılıklı yatırım rakamlarımız önemli ölçüde yükseldi. Bu gelişmenin turizm, enerji, gayrimenkul geliştirme ve liman işletmeciliği sektörlerinde gelişeceğine inanıyorum. Türkiye de ise Yunan sermayesinin artacağını ön görüyorum dedi. Avrupa ülkelerine yapılan ihracattaki gerilemenin nedeninin kriz, tasarrufun öne çıkması, masrafların hem bireyler hem de devletler boyutunda kısılması olduğunu belirten Egeli, Afrika ülkeleri ve Uzak Doğu ülkeleri gibi yeni pazarlara ulaşmanın çözüm olabileceğini söyledi. Türkiye ekonomik istikrarını koruduğu müddetçe, dış siyasette yapılan büyük hatalara rağmen kuvvetini arttırarak devam edecektir diyen Egeli, Türkiye nin Genç Türk nüfusu bu gidişin en büyük güvencesidir. Türkiye yakında, eğer hala devam edecekse AB nin tam üyesi olacaktır. Sadece üye olmakla kalmayıp AB nin en önemli ekonomilerinden birine sahip bir üye olacaktır şeklinde konuştu. Ticari ilişkilerimizde öne çıkan sektörler İspanya ile Türkiye nin birlikte çalışabileceği potansiyel sektörler; başta rüzgar enerjisi olmak üzere ortak enerji yatırımları, çevre teknolojileri, gayrimenkul geliştirme, telekomünikasyon, bilişim, kimyasallar, plastikler, otomobil parçaları, tekstil ve yan ürünleri, makine yapımı, yemek işleme tesisleri, elektronik, gemi inşası, tahta işleme, finans servisleri, inşaat ve turizm olarak sayılabilir. Portekiz ile başlıca ihracat kalemlerimiz; kara ulaşım araçları, tekstil elyafı ve mamulleri, elektrikli makine ve cihazlar, demir ve çelik, çeşitli mamul eşya, metal dışı mineral mamuller, değişik sanayi kollarında kullanılan makine ve cihazlar, metallerden nihai ürünler, giyim eşyası ve aksesuarları, organik kimyasal ürünler. 18 www.ihracat.info.tr
www.ihracat.info.tr 19
SÖ LEŞİ/ Yeliz Yirmibeş FUAR SEKTÖRÜ 2011 yılında; 39 yapı inşaat 36 tarım gıda, 23 genel ticaret ve 21 tekstil fuar organizasyonu gerçekleştirildi. Fuar destekleri kapsamında 266 yurt dışı fuar organizasyonu, 277 prestijli fuar ve 3376 bireysel katılımı desteklenen sektörel nitelikli uluslararası fuar yer alıyor. YURT DISINDA 226 FUAR DÜZENLENDİ -- - - KUresel ticaretin - - vazgecilmezi fuarlar - Teknolojinin karşısında küçülerek küresel bir köy haline dönüşen dünyada fuar organizasyonları, ülkelerin yan yana gelmesinde ve firmalara dış ticaret kapısının açılmasında önemli bir role sahip. Firmalara ürünlerinin hem satımı hem de tanıtımı açısından önemli kazanımlar sağlayan fuarlar, hedef kitleye doğrudan ulaşmada aracı oluyor. Ülkemiz işletmelerinin kendi kabuklarından sıyrılarak uluslararası bir firma olmasını amaçlayan Ekonomi Bakanlığı ise, bu yolda fuarlara katılımı baş unsur olarak görmüş. Nitekim geçen yıl 226 yurt dışı fuarı düzenleyen Bakanlık, uluslararası fuar destek kapsamında stant kirasından ulaşım harcamasına kadar birçok konuda firmalara destek çıkıyor. Geçen yıl yurt dışı fuar desteklerine, 10 bin 138 başvuru yapıldığını belirten Ekonomi Bakanlığı Fuarlar Daire Başkanı Ahmet Şevket Yurt dan, işletmeciler adına fuar destekleri hakkında bilinmeyenleri öğrendik. Yurt dışı fuarlarında yer almak isteyen katılımcılar nasıl destekleniyor? Pek çok firma, dış pazarlara ilk defa fuarlar aracılığıyla açılıyor. Fuarlar sayesinde firmalar sektöründeki gelişmeleri, yeni trendleri, rakiplerinin bulunduğu konumu, müşteri beklentilerini, ürün modellerini, sektörün önceliklerini, teknolojik yenilikleri ve bu yeniliklerin ticari uygulamalarını takip ediyor. Fuarlar, firmaların bayrak gösterdiği hedef müşteri kitlesi ile alıcı, satıcı, rakipler gibi diğer aktörlere, sektörde kalıcı ve vizyon sahibi olunduğu mesajının verildiği platformlar. Fuarlar sırasında pek çok somut iş bağlantısı kuruluyor ve bu iş bağlantıları sayesinde ihracat artışına, bu artışa paralel olarak da ülkenin büyümesine ve kalkınmasına katkıda bulunuluyor. Yurt dışında gerçekleştirilen fuarlara katılan firmalarımızın söz konusu fuar katılımına ilişkin boş stant veya standart donanımlı stant kirasını, nakliye harcamaları ile katılımcıların stantlarında görevlendireceği en fazla iki temsilcisinin ekonomi sınıfı gidiş dönüş ulaşım masraflarının yüzde 50 sini, genel nitelikli fuarlarda 10 bin dolarını ve sektörel nitelikli fuarlarda ise 15 bin dolarını aşmamak üzere karşılıyoruz. İhracatımızın ülke ile pazar açısından çeşitlendirilmesi ve firmalarımızın hedef pazar olarak nitelenen ülkelere yönlendirilebilmelerini teminen belirlenen 15 adet hedef ülkede gerçekleştirilen fuar katılımlarında, destek oranı yüzde 70 olarak uygulanıyor. 2010-2012 yılı hedef ülkeleri ABD, Birleşik Arap Emirlikleri, Brezilya, Çin, Endonezya, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Hindistan, Kanada, Vietnam, Nijerya, Meksika, Polonya, Malezya ve Şili olarak belirlendi. Geçtiğimiz yıl uygulamaya giren yeni bir fuar destek enstrümanı da, prestijli fuar desteğidir. Bakanlığımızca fuarın toplam uluslararası katılımcı sayısı, Türkiye den katılımcı sayısı, ziyaretçi sayısı, fuarın denetimli olup olmadığı ve kaç yıldır yapıldığı gibi hususlar da dikkate alınarak sektörde öne çıkan fuarlar prestijli fuarlar olarak belirlenmekte ve web sayfamızda duyurulmaktadır. Firmalar, yılda bir kez olmak üzere bu destekten yararlanabiliyor. Prestijli fuar katılımlarına, metrekare 20 www.ihracat.info.tr