Katı Atık yani Çöp Nedir? İnsan ve çevre sağlığına zarar vermeyecek şekilde uzaklaştırılması gereken, sıvı içermeyen maddelere katı atık yani çöp denir. Bütün Dünyada olduğu gibi ülkemizde de özellikle büyük yerleşim birimlerinde insanların karşılaştığı en büyük çevre sorunu çöplerdir.
Katı Atık (çöp) Çeşitleri Nelerdir? 1- Evsel Atıklar 2- Tehlikeli Atıklar 3- Özel Atıklar
Evsel katı atık (çöp) nedir? Günlük faaliyetler sonucunda, ev ortamında üretilebilecek her türlü katı atıklardı Örneğin; yiyecek atıkları, ev eşyası atıkları, cam şişeler, kağıt, karton, teneke kutula yakacak atıkları ve benzeri atıklardır
Tehlikeli Atık Nedir? Boya vernik kutuları, kimyasal kapları, yağ teneke ve varilleri v.b. kısacası, üzerinde tehlikelilik işareti (yanıcı, parlayıcı, toksik çevreye zararlı gibi) bulunan ambalajlar)
Tıbbi Atıklar: Hastane, dispanser, sağlık ocağı ve muayenehane gibi tedavi merkezlerinde oluşan, kullanılmış ilaç ve enjektör atıkları ile ameliyat ve tedavi sırasında oluşan atıklar tıbbi atık sınıfına girer.
Tıbbi atıklar bulaşıcı hastalıklara neden olabilirler. Bu nedenle diğer atıklardan ayrı toplanmalı ve kontrollü bir şekilde zararsız hale getirilmelidirler. Tıbbi Atık İşareti Tıbbi Atık Aracı
PİLLERİN İÇERİĞİ Piller, kadmiyum, nikel, cıva, çinko, mangan, demir, lityum, kobalt vb. metalleri ve çeşitli kimyasal bileşimleri içermektedir. NEDİR,NERELERDE KULLANILIR? Radyolardan bilgisayarlara, telefonlardan el fenerlerine ve fotoğraf makinelerinden saatlere ve oyuncaklara kadar piller günlük yaşantımızın hep içerisinde yer alırlar.
10
http://www.tap.org.tr/atik_pil_toplama_noktalari _nerede-123.html MARKETLER HASTANELER OKULLAR MUHTARLIKLAR
BERTARAF DEPOLARI İHRACAT Şarjlı grup piller, çalışılan geri dönüşüm firmalarının aldığı ihracat izni vasıtasıyla yurtdışına gönderilmektedir. 2007 de yaklaşık 50 ton, 2008 de 25 ton şarjlı grup pil geri kazanım için yurtdışına gönderilmiştir. Diğer piller ise bertaraf edilmek üzere TAP a teslim edilmektedir.
Bitkisel Atık Yağlar; Gıda maddelerini kızartmak amacıyla kullanılan yağlar, 2 kullanımdan sonra atık haline gelir. Lokanta, Fast Food, Yemekhane, Hazır Yemek Fabrikası, Otel, Kantin, Hastane, Turistik Tesisler, Evler Kızartmalık Atık Yağ
BİTKİSEL ATIK YAĞLARIN ÇEVREYE ETKİLERİ İnsan sağlığına zarar verir. İçme sularına zarar verir. Akarsuları, gölleri ve denizleri kirletir. Evdeki atık su borularını tıkar. Şehir kanalizasyon sistemini tahrip eder.
Lavaboya dökülen yağlar birikerek kanalizasyon borularını tıkar.
ATIK YAĞLARIN ÇEVREYE ETKİLERİ Çöpe atıldığında, önce toprağa ardında da yağmur suları ile yeraltı temiz su kaynaklarına ulaşarak kirliliğe neden olmaktadır. Yeraltı suları her ülke için önemli bir içme suyu kaynağıdır. Kullanılmış bitkisel atık yağlar, su kirliliğinin %25 ini oluşturmaktadır. Evsel atık suların içinde bulunan yağları, biyolojik olarak arıtmak mümkün değildir.
ATIK YAĞLARIN ÇEVREYE ETKİLERİ Yağlar suların yüzeyini kaplar ve havadan suya oksijen transferini önler. Zamanla suda bozularak, oksijenin tükenmesini Hızlandır, suda yaşayan canlıların ölmesine sebep olurlar.
NEDEN DÖKMEMELİYİZ? Su kaynaklarımızı korumak için, Canlı hayatın devamlılığını sağlamak için, Şehrimizin su ve kanalizasyon sistemine zarar vermemek için. Ülke ekonomisine katkı için.
Toplanan Bitkisel Atık Yağlar Ne Olmaktadır? Toplanan bitkisel atık yağlar fiziksel ve kimyasal işlemlerden geçirilerek biyodizel yakıta dönüştürülmektedir. Biodizelin karbon monoksit egzoz emisyonu ve kirli hava oluşturma potansiyeli dizele göre %50 daha az oranda tespit edilmiştir.
444 99 24 nolu çağrı hattından ve www.temizcevresagliklihayat.com web adresinden toplama noktası oluşturmak isteyen konut sitelerinin bidon talepleri karşılanmaktadır.
Kullanılmış Kızartmalık Yağların Geri Kazanımı İçin Neler Yapmalıyız? Lavaboya, çöpe, suya ve toprağa dökmeyin, ayrı biriktirin. Kullanılmış kızartmalık yağların biriktirilmesi için mümkünse toplama bidonları bu mümkün değilse kendi ambalajında biriktirin. Size hizmet veren belediye ile kullanılmış kızartmalık yağlarınızın toplanması konusunda iletişime geçin
ATIK AKÜMÜLATÖRLER NE YAPILMALI! Sızdırmaz tavalar içinde, yağmura korunaklı bir şekilde geçici olarak depolanır. Yeni akü alınırken satıcıya teslim edilir veya atık akü toplayan yetkili kuruluşlara verilir.
ÖMRÜNÜ TAMAMLAMIŞ LASTİKLER Lastikler araç altından söküldükten sonra ya "kullanılmış lastik" ya da "ömrünü tamamlamış lastik" olurlar. Lastiklerin diş derinliği belirli bir milimetreye düştüğü zaman lastiklerin araç altında kullanımı tehlikelidir. Fakat bazı lastikler araç altından söküldükten sonra, kaplanarak yeniden araç altında kullanıma uygun hale getirilebilir. Kaplamaya uygun olmayan ve ömrünü tamamlamış lastik statüsünde değerlendirebileceğimiz lastikler, ya enerji geri kazanımı veya malzeme geri dönüşümü için kullanılırlar. Bu tür lastikler her ne sebeple olur ise olsun kesinlikle vadi veya çukurlara gömülmemelidir. Her yıl Türkiye'de yaklaşık olarak 180.000 ton lastik ömrünü tamamlamış lastik oluştuğu için bu lastiklerin geri kazanım/geri dönüşümünün sağlanması çok önemlidir. Yeni lastik satın alınması durumunda, kullanmaktan vazgeçilen lastiklerin ücretsiz olarak satın alınan bayiine iade edilmesi gerekmektedir. Kullanılmış lastiklerin bunun dışında bir yöntemle ortadan kaldırılmaya çalışılması yasaktır.
Geri dönüşüm nedir? Kullanılmış ambalajların ve değerlendirilebilir diğer atıkların genel çöpten ayrı, temiz olarak toplanması ve ekonomiye yeniden kazandırılmasına Geri Dönüşüm denir.
Geri dönüştürülebilir nitelikli ambalaj malzemeleri nelerdir? Bunları 4 grupta toplayabiliriz; 1- Cam Ambalajlar, 2- Metal Ambalajlar, 3- Plastik Ambalajlar, 4- Kağıt-Karton Ambalajlar.
Evde biriken cam, metal, plastik ve kağıt çöplerimizi ayrı ayrı poşetlerde biriktirirsek ekonomiye çok büyük katkımız olacaktır.
1- Cam Ambalajlar: En sağlıklı ambalaj çeşidi olup, geri dönüşüm oranı en yüksek olanıdır.
2- Metal Ambalajlar: En önemlileri yağ tenekeleri ve meşrubat kutularıdır. Geri dönüştürüldüğünde pencere çerçevesi gibi malzemeler üretilmektedir.
3- Plastik Ambalajlar: Özellikle gıda, meşrubat, deterjan ve kozmetik ürünlerin ambalajlarıdır. Geri dönüştürülmesi sonucunda; plastik torba, marley, pis su borusu, elyaf, dolgu malzemesi, sera örtüsü imalatı ve otomotiv sektöründe kullanılmaktadır.
4- Kağıt-Karton Ambalajlar: En önemli kısmı gazete kağıtları, süt ve meyve suyu kutuları oluşturmaktadır. Geri dönüştürülmesi sonucunda; önemli ölçü de tekrar kağıt olarak değerlendirilirler.
Geri dönüşüm uygulamasında sırayla yapılması gereken işlemler nelerdir? 1-Cam,metal,plastik,kağıt ve karton atıklar diğer çöpe karıştırılmadan biriktirilir. 2- Ayrı biriktirilen bu atıklar çöpe karıştırılmadan temiz bir şekilde toplanır. 3- Her malzeme tür, cins ve niteliğine göre, geri dönüşüm tesislerinde değişik işlemlere tabi tutularak, yeniden hammadde veya bir ürün yapımında kullanılır. 4-Geri dönüştürülen ve ekonomiye kazandırılan ürün, yeniden kullanıma sunulur.
Geri dönüşümün yararları nelerdir? Doğal kaynaklar korunur. Enerji tasarrufu sağlanır. Atık miktarı azalır. Ekonomiye katkı sağlanır.
Türkiye de çöp miktarının yaklaşık %15-20 si geri kazanılabilir niteliktedir. Herhangi bir ürünü alırken geri dönüşümlü olmasına dikkat edelim. Kullan-at piller yerine doldurulabilir pilleri kullanalım.
Bir cam şişe doğada 4000 yıl, plastik 1000 yıl süre ile yok olmamaktadır. Geri dönen her bir ton cam için yaklaşık 100 litre petrol tasarruf edilmiş olacaktır. Bir ton kullanılmış kağıdın geri kazanılması; 16 adet çam ağacının kesilmesini önler. 4100 KW/saat enerjinin kullanılmasını önler. 25.900 litre suyun harcanmasını önler. 30 kg. hava kirleticisinin atmosfere bırakılmasını önler.
TEŞEKKÜRLER